Ćwiczenia 2

10.03.2012

Temat: Ekspresja emocji

Panel badawczy - 6 osób

	16-19	20-35	<35
Kobieta	1	1	1
Mężczyzna	1	1	1

Nie mogą to być socjologowie, psychologowie; ocena wyżej na kolokwium;

Ekspresja emocji to wszelkie sygnały (zmiany w wyglądzie organizmu, ruchy i dźwięki) emitowane przez jednostkę będące dla kogoś innego wskazówką przeżywanej przez tę osobę emocji.

• Mimika

• Pantomimika

• Prozodia (ton głosu)

Ekspresja emocji nie musi być intencjonalna. W przypadku emocji spontanicznych sygnały te pojawiają się całkowicie poza kontrolą jednostek.

Ile informacji?

• Treść werbalna - 7%

• Przekaz niewerbalny - 55 %

• Brzmienie głosu - 38%;

Rozpoznawanie fałszywych emocji to rozpoznawanie niegodności między dolną a górną częścią twarzy (np. fałszywy uśmiech poznajemy po oczach).

Darwin utrzymywał, że każdy ruch mimiczny pierwotnie był ruchem użytkowym, a funkcja wyrazowa mimiki powstała z funkcji praktycznej, np. uśmiech.

Adaptacja emocji: Początkowo ekspresja nie miała charakteru emocjonalnego. Były to tylko przystosowawcze odruchy organizmu, optymalizującego jego działanie.

z czasem zaczęły być społecznie rozpoznawalne. Inne osobniki nauczyły się czerpać z tych sygnałów wiedzę o intencjach danego osobnika.

Aspekt rozwojowy:

w wieku trzech tygodni niemowlęta skupiają wzrok na oczach patrzącego na nie dorosłego człowieka. Niemowlaki chętniej spontanicznie koncentrują swój wzrok na twarzy żywego osobnika, niż na twarzy manekina. Ludzka twarz (lub tylko jej schemat) budzi większą uwagę małych dzieci niż inne bodźce.

Etapy rozwoju:

• W chwilę po urodzeniu - płacz noworodka, jako zgeneralizowany wyraz negatywnego stanu afektywnego;

• Potem dość wcześnie - wstręt i obrzydzenie (ujawnia się, gdy gorzki pokarm); to wyraźny sygnał dla matki, że coś się dzieje;

• 3-4 tygodnie: uśmiech;

• 3 miesiące: uśmiech, gdy są zmiany w otoczeniu, oraz smutek i złość, gdy np. zabieramy zabawkę;

• 7 miesięcy: strach

• Około roku: nieśmiałość i wstyd; kształtuje się świadomość „ja” (ja to nie rodzice); w tym też czasie dzieci zaczynają wykorzystywać informacje o mimicznym wyrazie innych ludzi do regulowania własnego zachowania;

Mimika:

Człowiek potrafi sformować nieco ponad 7000 wzorów mimicznych.

Dwie główne grupy mięśniowe:

• Mięśnie jarzmowe większe (policzki = śmiech) podlegają dużej kontroli emocjonalnej (drogi piramidowe)

• Mięśnie okrężne oka - są sterowane odruchowo i bezwiednie (ekspresja spontaniczna - drogi pozapiramidowe);

Uszkodzenie dróg piramidowych - pacjent nie potrafi na zawołanie się uśmiechnąć, ale śmieje się, gdy ogląda film.

Uszkodzenie dróg pozapiramidowych - pacjent uśmiechnie się poproszony, ale nie umie śmiać się spontanicznie.

Uśmiech nie będący objawem emocji, ale reakcji poznawczej:

• Zaciśnięte szczęki;

• Kąciki oczu nie kurczą się;

• Dolna szczęka obniżona;

• Osoba stoi bokiem;

• Pan American Smile

Pantomimika

(gesty); ilustracje wypowiedzi, ujawnianie zaangażowania w rozmowę

Sylwetka w ekspresji emocji.

- wina i wstyd - kurczenie się całego ciała, spuszczenie głowy

- strach - cofanie głowy, schowanie jej w ramionach

- smutek - opuszczone ramiona i zgarbienie się

- złość - zaciskanie pięści i wysuwanie głowy do przodu

- zaskoczenie - cała sylwetka odchyla się do tyłu.

Emblematy:

• Gest autostopowicza

• Kiwanie / kręcenie głową

• OK.

• Time

• Gest Kozakiewicza

Emblematy są wytworem kulturowym i co gorsza w różnych kulturach ten sam emblemat może mieć inne znaczenie. Zastanów się 5 razy zanim pokażesz!

Prozodia

Zdolność do wyrażania emocji w mowie: melodyka, pauza;

Fałszowanie emocji:

• Każda emocja może być fałszowana za pomocą jakiejkolwiek emocji;

• Najczęściej stosowaną maską jest uśmiech, który jest przeciwieństwem wszystkich negatywnych emocji, takich jak: strach, złość, rozpacz, wstręt;

• Uśmiech jest często stosowaną maską, bo najłatwiej wzbudzić go dowolnie, spośród wszystkich wyrazów mimicznych.

Ekman w pomiarach empirycznych stwierdził, że większość ludzi nie potrafi dowolni poruszać określonymi mięśniami, aby realistycznie fałszować rozpacz lub strach.

Metoda FACS - System Kodowania Ruchów Twarzy (Ekman & Friesen): metoda badania wszystkich, możliwych do zaobserwowania gołym okiem, zachowań mimicznych.

Twarz zawiera około 80 mięśni, które mogą tworzyć tysiące, jeśli nie dziesiątki tysięcy ekspresji. Ekman twierdzi, że 7000.

Jednym ze sposobów badania ekspresji twarzy jest elektromiograf - metoda precyzyjna;

Ekman i Friesen przyjęli, że zachowania mimiczne składają się z tzw. jednostek ruchu.

Jednostki ruchu:

Górna twarz:

1. podniesienie wewnętrznych brwi

2. podniesienie zewnętrznych brwi

3. obniżenie brwi

4. --> frd

5. Fe

6. fesa

7. faer

8. vh[Author:d]

9. zmarszczenie nosa

Dolna twarz:

1. --> Fedra

2. freae

3. efaew[Author:d]

Poziome Jednostki Ruchu:

14. Dołek

20. Rozciągnięcie ust

Ukośne Jednostki Ruchu:

18. Zmarszczenie warg

22. Wargi w lejek

Jak się ćwiczy FACS:

• długi trening;

• zachowania mimiczne zapisane na video;

• wielokrotna analiza w zwolnionym tempie

• FACS pomija niewidoczne dla oka skurcze mięśni (EMG rejestruje i takie); jest całościowy, nieinwazyjny

• --> …[Author:d]

• FACSAID - baza danych: sygnatury mimiczne z interpretacjami - w kategoriach emocji;

• Najprostsze zastosowanie - dla badaczy emocji;

• --> …[Author:d]

• FACS daje duże możliwości odkrywcze - koduje się wszystko, co się pojawia, więc można poznać nowe znaczenia --> …[Author:d] ;

• FACS przydaje się do opracowania nowych narzędzi

www.paulekman.com

Psychologia Emocji i Motywacji

Dr Tomasz Rowiński

Semestr 4

- 3 -

j.w.

j.w.

j.w.

j.w.

j.w.

---