Ćwiczenia 4

24.03.2012

Temat: Nastrój

Co rozróżnia nastrój od emocji?

1. emocje są krótkotrwałe, nastrój trwa dłużej;

2. Nastrój jest bezobiektowy, emocja ma swój obiekt;

3. nastrój ma wpływ na naszą ocenę innych;

Próba definicji nastroju emocji:

• emocja - jest subiektywnym stanem psychicznym, niehamujący priorytet dla związanego z nią programem działania. Jej odczuwaniu towarzyszą zwykle zmiany somatyczne, ekspresje mimiczne i pantomimiczne oraz zachowanie;

• nastrój - to stan afektywny mający Walencję (pozytywną lub negatywną) i intensywność (zwykle niewielką). Zawierającym też mniej lub bardziej wykrystalizowane oczekiwania, co do odczuwania w najbliższej przyszłości stanów zgodnych ze swoją Walencją (Baton z: Doliński 2000)

Według Davidsona:

1. nastroje zawsze są; zawsze mamy jakiś nastrój;

2. modulacje i selekcjonowanie poznania;

3. zdarzenia w danym tempie;

Emocje:

• perturbacje na tle nastroju;

• nastrój jest pierwotnym, emocje się pojawiają i znikają;

• modulacje i selekcja działań;

• zdarzenia pojawiające się szybko i niespodziewanie;

Według Ekmana:

1. Długotrwanie (emocja - kilka sekund; nastrój - kilka dni, tygodni);

2. specyficzny wyraz mimiczny towarzyszy emocjom;

3. nastroju nic nie poprzedza, emocję poprzedza jakiś bodziec

4. wewnętrzna przyczyna - zmiany hormonalne

5. obniżają próg pobudzenia, np. jak jesteśmy w domu, to mało trzeba, aby nas zasmucić, a kiedy jesteśmy radośni, mało trzeba, aby nas rozśmieszyć;

Emocje:

• czas trwania: kilka sekund;

• wywołują je zdarzenia wewnętrzne, wspomnienia lub wyobraźnia;

• towarzyszy im specyficzny wyraz mimiczny;

Według Fridy:

1. Emocje są intencjonalne (skierowane na obiekt; nastroje są bardziej rozmyte);

2. nastroje są nieintencjonalne, związane z elementem poznawczym

3. nastroje są bardziej rozmyte i globalne niż emocje;

4. z każdą emocją jest związany schemat działania;

W pewnym momencie wyniki badaczy były sprzeczne, dlatego Forgas zaproponował model infuzji afektu (nasz nastrój wpływa na nas?). Zależy od:

1. cechy przedmiotu oceny (stopień znajomości, złożoności)

2. cechy podmiotu oceny (osobiste zaangażowanie)

3. cechy sytuacji (potrzeba trafności, dostępności kryteriów)

Strategie przetwarzania informacji:

• strategia bezpośredniego przetwarzania informacji: afekt nie ma wpływu na jazdę samochodem; nastrój ma natomiast wpływ na ocenę innych osób; Jeśli ktoś w pracy wykonuje automatyczne czynności, nastrój nie ma wpływu na to, co robi. Ale jeśli ktoś rekrutuje kandydatów do pracy, to nastrój będzie miał na to wpływ.

• Strategia przetwarzania informacji - silna motywacja do zakończenia sprawy - afekt nie gra tu żadnej roli, a emocje - TAK.

Nastrój odgrywa rolę:

• Strategie heurystyczne - trafność duża, a informacji mało, lub niewiarygodne; nastrój działa jak informacja

• Strategia przetwarzania rzeczowego - dochodzi do infuzji afektu - pierwszy raz się spotykamy w jakiejś grupie, gdzie trzeba ocenić siebie, albo np. rozwód (częściej przypominamy sobie negatywne emocje, niż pozytywne); u Forgasa afekt był czymś, co powoduje, że wybieramy tych, a nie innych ludzi (np. na studiach tworzą się grupy)

Podsumowując:

• Sytuacja przetwarzania prostego: nastrój - TAK

• Heurystyka: nastrój - TAK (traktowany jako informacja)

• Motywacja: nastrój - NIE

• Przetwarzanie rzeczowe: nastrój - TAK

Nastrój wpływa na nas wtedy, kiedy jesteśmy w interakcji z innymi ludźmi, dotyczące nas samych (z wyjątkiem sytuacji klinicznych); w innych sytuacjach nastrój nie ma na nas wpływu;

Przyjemność - nieprzyjemność

Aktywacja - Dezaktywacja

Nastrój traktowany jako przedłużający się rdzenny afekt, nie wiążący się z żadnym obiektem.

3 cechy nastroju:

• Powiązane z rdzennym afektem;

• Nastrój jako przedłużający się rdzenny afekt niezwiązany z żadnym obiektem;

• Nie ma konkretnego bodźca wywołującego nastrój ani jego adresata;

• Umiarkowany czas trwania;

• Nie ma obiektu / przyczyny

3 wymiary:

• TH (Ton Hedonistyczny) - subiektywne poczucie przyjemności / nieprzyjemności;

• PN (Pobudzenie Napięciowe) - napięcie lękotwórcze, związane z lękiem, stresem;

• PE (Pobudzenie Energetyczne) - energia do działania

Polska adaptacja UMACL:

29 pozycji mających postać przymiotników:

• Ton Hedonistyczny (TH) - 10

• Pobudzenie Napięciowe (PN) - 9

• Pobudzenie energetyczne (PE) - 10;

Nie należy podejmować ważnych decyzji, ani oceniać innych w stanach obniżonego lub podwyższonego nastroju. Powinno się podejmować decyzje podczas umiarkowanego nastroju.

Temat: Emocje samoświadomościowe

Kwestionariusz Tosca

2 grupy emocji:

1. radość, smutek, strach, złość;

2. duma, wstyd, poczucie winy

Emocje samoświadomościowe:

• nie wyrażają się w mimice (tylko w postawie ciała);

• związane z doświadczeniem wewnętrznym;

• zdarzenie wywołujące może rozpoznać tylko osoba doświadczająca tych emocji.

• Uwewnętrznione emocje;

• Emocje, których zaistnienie wymaga samoświadomości;

• Pycha, duma, wstyd, wina, zażenowanie, zazdrość, zawiść, empatia;

Emocje samoświadomościowe pełnią funkcję ewakuacyjną (regulatory zachowania społecznego):

• normy, zasady, cele, wytwór kultury;

• włączone w strukturę Ja;

• introjekcja i internalizacja;

• emocje samoświadomościowe w służbie superego;

Psychopata czy pedofil nie będzie miał wyraźnych emocji, uczuć.

Propozycja Michaela Lewisa:

Aby móc doświadczyć emocji samoświadomościowych, osoba musi mieć:

• poczucie Ja;

• zestaw standardów postępowania;

• rozróżnić porażkę od sukcesu;

• posiadać zdolność oceny własnego zachowania

Normy / standardy:

Atrybucja - generalizowanie oceny.

Psychologia Emocji i Motywacji

Dr Tomasz Rowiński

Semestr 4

- 4 -

---