larsen0757

28. Leczenie krwią i preparatami krwiopochodnymi 757

2.1 Układ ABO

Głównymi antygenami układu ABO są antygeny: A, B i H, wśród nich występują jeszcze warianty antygenów (podgrupy). Antygeny grup krwi znajdują się na powierzchniach błon erytrocytów, a oprócz tego na innych licznych błonach organizmu. Obecność ich jest uwarunkowana genetycznie, podczas gdy przeciwciała powstają na skutek reakcji immunologicznej organizmu na obcy antygen.

W tab. 28.2 przedstawiono procentową częstość rozmieszczenia grup krwi w populacji europejskiej. Częstość występowania grup krwi ma ważne znaczenie praktyczne przy pozyskiwaniu dawców krwi. Przeciwciała występujące w surowicy swoiście przeciw antygenom grupowym krwi są im-munoglobulinami. Przeciwciała zostają wytworzone w pierwszych miesiącach życia wskutek paren-teralnego lub enteralnego dostarczania antygenów. Surowica noworodków nie zawiera jeszcze żadnych przeciwciał, poza przeciwciałami matki, które przedostały się przez łożysko.

W układzie ABO można wyróżnić przeciwciała regularne i nieregularne:

-    Przeciwciała regularne (naturalne) występują zawsze w obrębie danego układu grup krwi, np. przeciwciała układu ABO. W innych układach przeciwnie - nie występują żadne regularne przeciwciała. Przeciwciała regularne ze względu na to, że zazwyczaj wiążą dopełniacz, działają hemolitycznie. Pojawiają się w ciągu pierwszego roku życia.

-    Przeciwciała nieregularne zazwyczaj powstają w wyniku parenteralnego uczulenia krwinkami czerwonymi o obcej strukturze antygenowej, np. w czasie ciąży oraz w trakcie przetoczenia

Tabela 28.2 Grupy krwi w układzie ABO i częstość ich występowania w populacji europejskiej. Izoagfu-tyniny anty-A i anty-B są naturalnymi przeciwciałami w surowicy, skierowanymi odpowiednio przeciwko antygenom A i B, których dany organizm nie posiada
Grupy krwi, czyli antygeny erytrocytów	Przeciwciała obecne w osoczu, czyli izoaglutyniny	Częstość (%)
0	anty-A, anty-B	40
At a2	anty-B	43
B	anty-A,	11
A,B A2B	nieobecne	4

krwi. Klinicznie ważne są nieregularne przeciwciała IgG. Obecne są przez lata po uczuleniu, a podczas transfuzji mogą wywołać reakcje zagrażające życiu.

| Dlatego przed każdym przetoczeniem krwi należy wykonać próbę zgodności.

Nieregularne przeciwciała klasy IgM są zimnymi aglutyninami, których optymalna temperatura reakcji wynosi poniżej 20°C. Nie mają one więc znaczenia klinicznego. Wyjątek: głęboka hipotermia w kardiochirurgii.

2.1.1 Oznaczanie grup krwi

Grupę krwi w układzie ABO oznacza się poddając erytrocyty biorcy działaniu surowic wzorcowych wykrywających antygeny A i B oraz surowicę bior-

Tabela 28.3 Oznaczanie grup krwi w układzie ABO -zmodyfikowano)		możliwe wzory reakcji (Dahr w Mueller-Eckhard;
	Reakcja erytrocytów z wzorcową surowicą	Reakcja surowicy z wzorcowymi erytrocytami
Grupa krwi w układzie ABO	Anty-A, Anty-Aj Anty-B	Anty-AB A,-Ery A2-Ery B-Ery 0-Ery

0	-	-	-	-	+	+	+	-
A,	+	+	-	+	-	-	+	_a
a2	+	-	-	+	_/+b	-	+	-
B	-	-	+	+	+	+	-	-
A,B	+	+	+	+	-	-	—	_a
A2B	+	-	+	+	~/+^b	-	-	-

^a Surowica od osób A, i A,B zawiera niekiedy anty-H ^b Surowica niektórych osób A₂ (ok. 2%) i osób A₂B (ok. 25%) zawiera anty-A Ery = erytrocyty