larsen0791

28. Leczenie krwią i preparatami krwiopochodnymi 791

stania tego środka zaradczego, a podczas śródope-racyjnej transfuzji obcej krwi dojdzie do powikłania, którego można byłoby uniknąć przez zastosowanie transfuzji autologicznej, to lekarz ponosi za to odpowiedzialność prawną.

Należy poinformować pacjenta nie tylko o możliwości oddania własnej krwi, ale też o mogących wystąpić działaniach niepożądanych i zagrożeniach takiego postępowania. Poza tym konieczna jest zgoda pacjenta na pobranie jego krwi.

f Zgodnie z zaleceniami należy pisemnie udokumentować zgodę pacjenta na pobranie jego krwi, a następnie jej przetoczenie oraz wyjaśnienie pacjentowi całej procedury przez lekarza.

Kto jest odpowiedzialny za sprawy oddawania krwi własnej pacjenta? Odpowiedzialność prawną za inicjatywę i przygotowanie konserwowanej krwi własnej pacjenta, spełniającego odpowiednie warunki, ponosi operator, gdyż tylko on może we właściwym czasie (kilka tygodni) przed planowanym zabiegiem w'drożyć procedurę pobierania krwi własnej pacjenta. Jeżeli w danym szpitalu nie ma warunków organizacyjnych do wykonania tej procedury, operator zobowiązany jest poinformować pacjenta o istnieniu innego szpitala, w którym wykonuje się pobieranie krwi własnej i przeprowadza podobne zabiegi operacyjne.

Podczas organizowania procedury oddawania krwi własnej przez pacjenta należy pamiętać, że:

Jeżeli pobranie krwi i jej transfuzja wykonywane są przez tego samego lekarza, to musi on jedynie złożyć meldunek w Urzędzie Kontroli Leków i Produktów Krwi przedstawicielstwa rządowego. Jeżeli jednak transfuzja krwi własnej pacjenta nie jest przeprowadzana przez tego samego lekarza, a więc krew przekazywana jest osobom trzecim, to według prawa farmaceutycznego konieczne jest uzyskanie zezwolenia na przygotowanie takiego preparatu. Zgodnie z tym lekarz rodzinny nie może pobrać krwi od pacjenta i przekazać jej do szpitala bez danego zezwolenia.

7.1.2 Pobranie krwi

Podczas pobierania krwi należy pamiętać o wytycznych odnośnie do oznaczania grup krwi i transfuzji.

Postępowanie standardowe. Podczas postępowania standardowego co 4—7 dni (lub 1 raz/tydzień)

pobiera się 1 jednostkę krwi pełnej i przygotowuje z niej 1 koncentrat krwinek czerwonych (KKCz) i 1 jednostkę świeżo mrożonego osocza (FFP). Ostatnie pobranie może się odbyć najpóźniej 3 dni przed operacją. Ponieważ przydatność KKCz wynosi, w zależności od użytego stabilizatora, 35-49 dni, można do planowanego zabiegu zgromadzić do 4-5 jednostek KKCz i przechowywać je w lodówce w temp. 2-8°C, zgodnie z zaleceniami. Czynnikami ograniczającymi to postępowanie jest określony okres przydatności wytworzonych KKCz oraz indywidualna zdolność ponownego wytwarzania krwinek czerwonych (tempo erytro-poezy) przez danego pacjenta. Natomiast zgodnie z wytycznymi, preparaty FFP przechowywać można do 1 roku.

Technika „skaczącego kozła”. W przeciwieństwie do postępowania standardowego, w technice „skaczącego kozia” pobiera się 2 jednostki, a jedną z wcześniej pobranych przetacza zwrotnie pacjentowi, a więc do terminu operacji można zgromadzić większą liczbę świeżych preparatów. Postępowanie to jest jednak dyskusyjne i rzadko stosowane.

Oznakowanie preparatów krwi własnej. Według wytycznych preparaty te muszą być odpowiednio oznakowane: grupa krwi w układzie ABO i Rh, numer identyfikacyjny, rodzaj i ilość roztworu stabilizującego, ilość krwi, data pobrania i okres ważności, producent. Oprócz tego należy umieścić w sposób trwały następujące dane: nazwisko, imię i datę urodzenia dawcy oraz oznaczenie „krew własna pacjenta”.

Substytucja żelaza. Bez leczenia substytucyjnego żelazem pomiędzy poszczególnymi pobraniami rozwija się niedokrwistość. Z tego względu należy podawać codziennie 300 mg siarczanu żelazowego doustnie. Skuteczność tego postępowania jest jednak ograniczona, a tolerancja nie zawsze dobra. Obecnie nie zaleca się powszechnie podawania erytropoetyny w celu stymulowania erytropoezy.

Powikłania. Odsetek powikłań przy oddawaniu krwi własnej jest nieduży (około    Obserwo

wane są niewymagające leczenia reakcje wazowa-galne, reakcje alergiczne na koloidy, niedokrwistość i hipowolemia (bardzo rzadko), przy czym objętość krwi krążącej normalizuje się zazwyczaj w ciągu 3 dni po pobraniu.