25.02

Narząd:

- organ

- część organizmu wielokomórkowego o określonej budowie i funkcji

- zespół tkanek i część układu narządów

Narząd ruchu :

- część organizmu

- odpowiada za utrzymanie postawy i wykonywanie ruchów

Skład narządu ruchu :

= szkielet (część bierna)

- kości

- stawy - połączenia międzykostne wolne

- więzadła

- więzozrosty, chrząstkozrosty, kościozrosty - połączenia międzykostne ścisłe

= mięśnie i ścięgna (część czynna)

- obdarzone zdolnością kurczenia się

Narząd ruchu to skomplikowany system dźwigni, dzięki któremu możemy :

- zmieniać położenie całego ciała (ruchy lokomocyjne)

- zmieniać ułożenie części ciała względem siebie (ruch kończyn i tułowia)

- utrzymać odpowiednia postawę ciała

Kości :

- długie - udowa, ramienna, podudzia, przedramienia

- krótkie - ręki, stopy, nadgarstka, stępu

- płaskie - miednica, mostek, żebra, łopatka, czaszka

- wielokształtne - kręgi, kosteczki słuchowe

Tkanka kostna

- jedna z wielu szczególnych rodzajów tkanki łącznej

- substancja międzykomórkowa jest przesycona solami wapnia (hydroksyapatyt, fosforan, węglan)

Budowa kości długiej :

= nasada kości

= okostna

- włóknista

- ochrania kość

- ukrwiona i unerwiona

- rola w procesie wzrostu kości i jej odbudowy po złamaniu

= trzon kości

= jama szpikowa

- czerwony szpik kostny odpowiada za produkcję wszystkich rodzajów komórek krwi

= istota zbita

= istota gąbczasta

Kość gąbczasta :

- tkanka kostna bardziej miękka i elastyczna

- w nasadach kości długich

- włókna kolagenowe niezorganizowane w koncentryczne pierścienie

- lamella tworzą beleczki

- brak osteonów i kanału Haversa

Kość zbita:

- rodzaj tkanki kostnej

- twarda, bardziej wytrzymała

- buduje trzon kości

Osteocyty :

- dojrzałe komórki kości

- wytwarzają Ca i PO4

Osteoblasty :

- komórki kościotwórcze (kontrola przez kalcytoinę)

- kiedy jamka osteoblastu jest uwapniona - komórka przekształca się w dojrzały osteocyt

- dodają matrix

Osteoklasty :

- komórki kościogubne - rozpuszczają kość przez wydzielane enzymy i kwasy

- uwalniają Ca z powrotem do krwi

- usuwają matrix
- resorpcja kości - kontrola przez PTH

Tkanka chrzęstna :

- najgęstsza tkanka łączna

- występuje przede wszystkim u kręgowców

- w substancji międzykomórkowej są zaokrąglone komórki chrzęstne

- czasami występują włókna sprężyste lub klejorodne

Budowa chemiczna kości :

= osseina - substancja organiczna - białko - nadaje kości elastyczność

= sole wapnia (głównie węglany, fosforany) - substancje nieorganiczne, dzięki nim kość twarda i wytrzymała

Kostnienie śródchrzęstne :

= tkanka kostna płodu na początku jest chrząstką szklistą

= wewnątrz - chrząstka która kostnieje

= w 6 tygodniu chrząstka zostaje przekształcona w kość poza chrząstką wzrostową

Wzrost kości na długość w chrząstce wzrostowej :

- chrondroblasty najbliższe nasady przechodzą podziały komórkowe

- komórki powiększają się

- komórki obumierają, kość zastępuje chrząstka (strefa inwazji)

Wzrost na długość (kontrolna przed hormony)

= hormon wzrostu

- od noworodka do okresu dojrzewania

= hormony płciowe (estrogeny, testosteron)

- wzrost w skoku pokwitaniowym

- kształtowanie szkieletu odpowiedniego do płci

= hormony tarczycy, przytarczyc (PTH, kalcytonina)

- PTH

- kontrola wzrostu kości

- wpływ na wzrost średnicy kości

Homeostaza kości, remodeling kości

= osteony unormowane przez osteoblasty

= u zdrowych dorosłych :

- tworzenie kości = resorpcja kości

- osteoblasty = osteoklasty

= przebudowa kości oznacza regularny mineralny obrót kostny

= u dorosłych 18% białek i minerałów jest wymiennych w ciągu roku

Przebudowa kości

(kontrolowana przez ujemną pętlę zwrotną)

= tworzenie kości :

- kiedy kość ulega uszkodzeniu lub dodatkowa jej wytrzymałość jest potrzebna

- odkładanie jonów Ca+2 w kości

= resorpcja kości

- osteoklasty rozpuszczają kość

- wapń i fosforany są uwalniane z kości do krwi

Przebudowa kości

(kontrolowana przez ujemną pętlę zwrotną)

- poziom wapnia w osoczu jest pierwotnym bodźcem

- norma 9-11 mg (Ca/1—ml krwi)

- spadek Ca we krwi (<9mg) powoduje wydzielenie PIH (Parathormony) do krwi

- pobudzenie resorpcji kości powoduje uwalnianie Ca z kości do krwi

- osteoklasty

Przebudowa kości

(kontrola przez ujemną pętlę zwrotną)

- wzrost Ca we krwi > 11 mg uwalnia kalcytoinę

- stymulacja procesów kościotworzeniowych

- Ca z krwi odkładany w kości

- osteoblasty i osteocyty

- 99 % całkowitego Ca organizmu jest w kości

Klasyfikacja stawów

= wg budowy

- połączenia włókniste - kości trzymane są razem przez włóknistą tkankę łączną

- połączenia chrzęstne : kości trzymane razem przez chrząstkę

- połączenia maziowe : złożone struktury w chrząstkę i jamy

= wg funkcji

- synathroses - nieruchome połączenia

- amphiarthrose - połączenia o minimalnym ruchu

- diarthreses - połączenia w pełni ruchome

Dodatkowe kategorie stawów :

Kostne połączenie (synostosis) :

= nieruchome

= kiedy 2 kości kostnieją razem (łączenie, spawanie)

- niekiedy szwy czaszkowe (szczeliny w czaszce) kostnieją

Stawy włókniste

= szwy

= więzozrosty

- włókna kolagenowe wiążą 2 kości

--- większa ruchomość niż szwów lub gomphosis, lecz i tak ograniczona

--- piszczel - strzałka w dalszym końcu

--- promieniowa - łokciowa w dalszym koścu

= gomphosis

Stawy chrzęstne

= kiedy kości są połączone przez chrząstkę szklistą

- chrząstka warstwowa w kościach długich

--- początkowe przyczepy żeber do mostka

= kiedy kości połączone są poprzecznie

--- spojenie łonowe

--- między kręgami

Stawy maziowe

Bardzo złożone

= maziowe połączenia są przedzielone przez przestrzeń (jamę maziową) gdzie jest płyn maziowy

= płyn maziowy jest bogaty w albuminy i kwas hialuronowy

Połączenia maziowe

= błony stawowe

- zewnętrzna torebka włóknista (ciągłość z okostną)

- wewnętrzna błona maziowa (wydziela płyn maziowy do stawu)

= każda kość tworząca staw jest pokryta przez chrząstkę stawowa o grubości 2mm

= kości tworzące staw są utrzymywane razem przez więzadła (pomagają utrzymać kość w prawidłowej pozycji, dlatego ich chrzęstne powierzchnie stawowe utrzymują prawidłowy tor ruchu)

Typy stawów - podział wg kształtu :

= kuliste (biodrowy, ramienny) (tylko wieloosiowe)

= zawiasowe (łokciowy, kolanowy, palce rąk i stóp, skokowy górny) (1 zakres ruchu)

= kłykciowe (palce rąk) (2 zakresy ruchu, zamykać rękę w pięść = płaszczyzna strzałkowa)

= siodłowe (kciuk, mostkowo-obojczykowy) (2 zakresy ruchu, trzymać coś mocno - płaszczyzna strzałkowa, rozkładać rękę = płaszczyzna czołowa)

= obrotowe (promieniowo-łokciowy, staw C1/C2 kręgosłupa) (kiedy jedna z kości obraca się na drugiej, kiedy pokazujemy `nie', przekręcanie gałki w drzwiach)

= szybujące

- powierzchnia kości prawie płaska

- kości ślizgają się jedna po drugiej

- np. rzepka-udo, kości nadgarstka

Stawy złożone

= wiele stawów ma charakter wielu typów stawów

- łokieć jest stawem zawiasowym i obrotowym

- kolano jest podobne do łokcia, bez tak zwanej elastyczności (bardziej mocne o ograniczonym ruchu)

- w kilku stawach (mostkowo-obojczykowy, nadgarstka) występuje dysk stawowy

= w kolanie - łękotka (dysk stawowy)

- jako prowadnica do kości stawu kolanowego

- absorbcja wstrząsów

Dodatki połączeń maziowych :

(inne struktury obecne w stawie)

= ścięgna

= więzadła

= kaletka (włóknisty worek wypełniony płynem maziowym)

- owija się wokół mięśnia

- przeciwdziała tarciu

- pochewka ścięgna

- zapalenie kaletki

Ruchy w różnych stawach :

= staw ramienny (kulisty) - staw wieloosiowy

= staw kulisty pozwala na :

- odwodzenie ramienia (`pajacyk'-machanie jak ptak)

- zgięcie ramienia (podanie ręki na powitanie)

- rotację ramienia (wycieranie stołu)

03.03

Złamania kości długich :

1.stawowe

2.pozastawowe

Leczenie

1.odtworzenie powierzchni stawowych

2.odstępstwa - dzieci do 4-5 r.ż.

(nawet 70% odłamu bliższego od dalszego w złamaniu)

EMG - pacjent obklejony elektrodami, badanie czucia, kwalifikacja zespołu cieśni, badanie przepływu impulsów

Dyskopatia - środek ciężkości w odcinki lędźwiowym jest za trzonem, krążek międzykręgowy się przesuwa

Prewencja - ćwiczenia mięśni przykręgosłupowych, mięśnie brzucha jako stabilizator

Ból w lędźwiach - słabo rozwinięte mięśnie przykręgosłupowe

Ból głowy - kręgosłup szyjny, badanie - tomografia

Ból lędźwi u kobiet w ciąży - płód mocniej naciąga mięśnie brzucha

Protezy :

(więzadła muszą być zdrowe żeby proteza w pełni się przyjęła)

= komponenta udowa protezy

- część piszczelowa

- insept - stabilność

Korelacja w protezach :

- metal - plastik

- ceramika - metal

Po protezie w części udowej pacjent nie może klęknąć, bo zmiażdży sobie rzepkę

Proprioreceptory (receptory czucia głębokiego, została jakby usunięte, trzeba je odbudować) na ściętej części kości przy trzonie po zamocowaniu protezy; pacjent musi nauczyć się na nowo chodzić

= staw rzepkowo-udowy

- muszą być zdrowe więzadła do protezy

- proteza rzepki

- ocena więzadeł krzyżowych (przednich, tylnych)

Stabilizatory :

- właściwe rzepki

- boczny - strzałkowy

- piszczelowy - przyśrodkowy

Uderzenie z boku kolana - zawijanie nerwu strzałkowego, trzeba odbudować go, zrobić rekonstrukcję

Powikłania po zamocowaniu protezy:

- stan zapalny

- obluzowanie

- brak tolerancji w organizmie (uczulenie, odrzucenie całkowite)

Leki :

- maści

- zillte

- sól fizjologiczna do kolana

Staw biodrowy :

= proteza eskulapowska - strzpień, głowa, panewka, już się jej nie stosuje

= trzpień protezy (jedna z trzech części wymienionych wyżej)

Kwalifikacja pacjenta do protezy :

- wiek

- czy wymiana stawu jest przez złamanie

(proteza bezcementowa - hydroksyapatyt, proteza cementytowa - trzpień cały nieporowaty, gładki)

Stabilizatory protezy stawu biodrowego - rotatory

18.03

1.zgięcie/prostowanie/przerost

- zgięcie zmniejsza kąt stawu

- wyprost prostuje, przywraca anatomiczną pozycję

- przerost = wyprost powyżej 180 stopni

2.odwodzenie/przywodzenie (płaszczyzna czołowa)

= odwodzenie :

- ruchy na zewnątrz od linii pośrodkowej ciała

- hyper-odwodzenie - uniesienie ramienia powyżej pleców

= przywodzenie :

- ruchy o kierunku linii pośrodkowej ciała

- hyper-przywodzenie - krzyżowanie palców

3.unoszenie/obniżanie :

= unoszenie - unoszenie kości pionowo, ruchy żuchwy

4.obwodzenie

- 1 koniec stawu pozostaje nieruchomy, drugi zakreśla koła

- wykonywane po kolei - zgięcie, odwodzenie, wyprost, przywodzenie

5.ruchy rotacyjne :

- ruchy w osi długiej - tułowia, uda, głowy, ramienia

- wewnętrzna rotacja skręca kości w kierunku do wewnątrz

- zewnętrzna rotacja skręca kość na zewnątrz

6.odwracanie i nawracanie

- dotyczy przedramienia i stopy

= odwracanie :

- rotacja przedramienia aż dłoń jest skierowana do przodu

- odwrócenie i odwiedzenie stopy (uniesienie brzegów przygrodków stopy)

= nawrócenie :

- rotacja przedramienia aż dłoń skierowana jest na tyły

7.staw złożony RAMIENNY :

- kulisty, staw wieloosiowy

= łopatka :

- połączona z klatką piersiową przez obojczyk

- połączenie na wyrostku barkowym łopatki

- staw obojczykowo-barkowy - staw między obojczykiem i wyrostkiem barkowym

- widoczne jest jak więzadła i ścięgna obejmują staw dookoła i utrzymują głowę kości ramiennej w panewce łopatki

- panewka jest płytka co pozwala na większą ruchomość

8.staw ramienny - RUCHY :

- odwodzenie (machanie jak ptak)

- zgięcie ramienia (podanie ręki)

- rotacja

9.staw łokciowy (2 stawy)

= ramienno - łokciowy

= ramienno - promieniowy

(oba obejmuje jedna torebka stawowa)

= promieniowo-łokciowy bliższy

- głowa kości promieniowej - wcięcie promieniowe kości łokciowej

- pozwala na ruchy rotacyjne przedramienia (odwracanie/nawracanie)

10.ruchy w stawie łokciowym :

- wyprost - pozycja zero - 180 stopni

- zgięcie - zmniejszenie kąta między ramieniem i przedramieniem

11.ruchy przedramienia :

- suplikacja - odwracanie

- pronacja - nawrócenie

12.ruchy ręki i nadgarstka (kilka typów stawów (siodłowy, kłykciowy)

- odchylenie promieniowe - w kierunku kości promieniowej, w kierunku kciuka

- odchylenie łokciowe - w kierunku kości łokciowej, w kierunku małego palca

- odwodzenie palców (rozstawianie palców)

- ruchy palców (zgięcie(pięść) i wyprost(wskazywanie palcami)),

= ruchy palców :

- zgięcie

- wyprost

= ruchy kciuka :

- zgięcie

- wyprost

13.ruchy w stawach ręki :

- pozycja kciuka

14.ruchy szyi i tułowia :

- zgięcie

- przeprost

- zgięcie boczne

- prawostronna rotacja tułowia

- rotacja głowy

15.ruchy w stawie biodrowym :

- zgięcie 120-130

- prostowanie 10-15

- odwodzenie 30-50

- przywodzenie 30

- rotacja zewnętrzna 40-60

- rotacja wewnętrzna 30-40

16.ruchy stawu kolanowego :

- prostowanie - pozycja zewnętrzna, pozycja zero

- zgięcie 130-150

17.ruchy stawy skokowego

- grzbietowe - stanie na piętach

- pozycja zero - stopy płasko a podłożu

- zgięcie podeszwowe - kierowanie palców ku dołowi (stanie na palcach)

18.ruchy stopy :

- odwrócenie - stanie na zewnętrznych brzegach stopy

- nawrócenie - stanie na łuku podłużnym stopy - pronacja

19.mięśnie i ścięgna

= 600 mięsni

= funkcje mięśni :

- przemieszczenie kości - czynny układ ruchu

- budowanie narządów wewnętrznych i wytwarzanie przez nie skurczów (serce)

- zbudowane z tkanki mięśniowej i łącznej (np. ścięgna)

20.tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana :

- komórki wielojądrzaste

- paski poprzeczne

- mięśnie szkieletowe

- zależne od woli człowieka

21.tkanka mięśnia serca :

- poprzecznie prążkowana

- niezależna od naszej woli

- włókno długie i rozgałęzione

22.tkanka mięśnia gładka :

- buduje narządy wewnętrzne

- zbudowana z krótkich wrzecionowatych włókien z jednym jądrem

- niezależna od naszej woli

- skurcze powolne, długotrwałe

- może trwale się odkształcać (rozciąganie się żołądka)

23.budowa mięśnia :

= ścięgno - tkanka łączna, elastyczna, mocne przyczepy mięśnia do kości

= brzusiec - środkowa część mięśnia, może się rozciągać i kurczyć

24. podział mięśni :

= ilość przyczepów :

- jednogłowy

- dwugłowy (biceps)

- trójgłowy (łydki)

- czworołowy (uda)

= kształt :

- długie - kończyny

- krótkie - wokół kręgosłupa

- szerokie - brzuch

- okrężne - wokół oczu

= wykonywana praca

- zginacz / prostownik - staw łokciowy, kolanowy

- dźwigacz / obniżacz

- przywodziciel/odwodziciel - kciuk

- nawracacz/odwracacz - szyi

- zwieracz/rozwieracz - odbytu

25. przepona :

- mięsień płaski

- leży poprzecznie w jamie brzusznej

- oddziela klatkę piersiową od brzusznej części

- w niej otwory na przełyk, aortę, żyłę główną

26.rodzaje połączeń mięśniowych :

= kość - mięsień - kość (najczęściej kończyny)

= kość - mięsień - skóra (płaskie, grzbietu, klatki piersiowej)

= skóra - mięsień - skóra (mimiczne)

27.praca mięśni :

- skurcze przez nerwy obwodowe - płytka nerwowo-mięśniowa wydzielanie substancji podrażniających mięśnie

28.praca mięśnia :

- dynamiczna - ruch

- statyczna (zmienia się napięcie mięśnia - siedzenie, stanie)

- zakwasy - gromadzenie kwasu mlekowego metabolizm beztlenowy ból, zmęczenie

- kurcz - różne bodźce

- zanik - brak ruchu

29.elementy dźwigni :

= dźwignia - sztywny układ rotujący wokół punktu podparcie

30.mechaniczne właściwości dźwigni :

= 2 typy :

- dźwiganie pomagające wydajności siły (przemieszczanie ciężkich przedmiotów )

- dźwiganie przemieszczające przedmiot (łódź, wiosło)

06.05 - BIOMECHANIKA STAWU RAMIENNEGO

Ramię w spoczynku to torebka napięta w dolnej części, a luźna w dolnej.

Obrąbek :

- poszerza i pogłębia zagłębienie panewki.

- punkt kotwiczący dla więzadeł stawu ramiennego

Podstawowe główne więzadło ramienia (więzadło obrąbkowo-ramienne dolne) podtrzymuje głowę kości ramiennej jak hamak.

Wraz z rotacją ramienia więzadło (hamak) przesuwa się do przodu lub tyłu w celu utrzymania głowy w panewce podczas rotacji.

Niestabilność stawu ramiennego (barku) :

= mechanizm urazu :

- przedni - ramię odwiedzione, zrotowane na zewnątrz z siłą działającą na ramię

- tylny - ramię uniesione do przodu, zrotowane do wewnątrz i przywiedzione (drgawki lub porażenie prądem)

- nabyta mikro-niestabilność - powtarzające się naciągnięcia więzadeł stawu ramiennego związanych z rzutami z nad głowy

= czynniki ryzyka :

- uraz stabilizatorów stawu ramiennego :

- statycznych - kość, chrząstka i więzadła

- dynamicznych - stożka rotatorów, ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia, stabilizatorów łopatki

= rozpoznanie :

- wywiad i badanie

- rtg : - AP - projekcja Y - rzut West Point

- uszkodzenie Bankarta - rzut West Point

- objaw Hill-Sachs - rzut Styker'a na wcięcie

- RM - jeśli podejrzewamy rozerwanie obrąbka

= leczenie :

- nastawienie

- unieruchomienie :

- temblak

- unieruchomienie w 30 stopniach ER

- rehabilitacja

- kortezy

- leczenie operacyjne

Ostre uszkodzenie stożka rotatorów

= główne znaczne rozdarcie ścięgna (mięśnia nadgrzebieniowego i podgrzebieniowego)

= szybka naprawa w ciągu pierwszych kilku miesięcy przynosi najlepsze wyniki :

- zwyrodnienie tłuszczone

- przykurcze tkankowe

= uważna ocena typu rozerwania

= standardowa artroskopowi naprawa stożka rotatorów :

- jednorzędowa

- dwurzędowa

- zbieżna

Anatomiczne części :

Siły niszczące określają przemieszczenie złamania

- guzek większy przyczepu mięśnia nad/podgrzebieniowego

- szyjka chirurgiczna/trzon naramienny/piersiowy większy - w większości dyktują zachowanie się złamania; zgniecenie stabilne, ścinające niestabilne

- głowa kości ramiennej - niepewne ukrwienie AVN

- guzek mniejszy, przyczep mięśnia podłopatkowego

Badanie TK :

= powierzchnia stawowa - uraz rozkowałkowania głowy

= przemieszczenie guzków - szczególnie guzka mniejszego

Leczenie operacyjne - zadawalająca jakość kości

Wskazania do leczenia operacyjnego - kość ramienna :

- powikłania nerwowo-naczyniowe

- złamanie otwarte

- uraz wielonarządowy

- pływający łokieć

- złamanie patologiczne

- urazy kręgosłupa

- urazy czaszkowo-mózgowe

Opcje chirurgiczne :

- IM elastyczny

- IM sztywne

- płytki

- zespolenie zewnętrzne

Endoprotezo plastyka połowicza (głowa CTA)

Znaczne uszkodzenie stożka rotatorów :

- wskazanie dla wysoko ruszającej się stabilnej głowy kości ramiennej

- brak przedniej migracji

Endoprotezo plastyka całkowita barku.

= wskazania :

- ustąpienie bólu

= przeciwwskazania :

- ubytki neurologiczne

- niewspółpracujący pts

- infekcja

- niewydolność stożka rotatorów

= powikłania :

- obluzowanie panewki

- obluzowanie trzpienia

- niestabilność

- infekcja

- uszkodzenie nerwów

- uszkodzenie rotatorów

- około protezowe Fx

- zużycie panewki

13.05

Staw łokciowy i stawy promieniowo-łokciowe

= większość ruchów kończyny górnej obejmuje staw łokciowy

= ruchy stawu łokciowego można jednoznacznie odróżnić od tych w stawie promieniowo-łokciowym

Budowa :

- kość łokciowa jest większa w części bliższej niż promieniowa

- kość promieniowa jest większa w części dalszej niż łokciowa

- łopatka i kość ramienna są miejscem dla bliższych przyczepów mięśni zginających i prostujących staw łokciowy

- kość łokciowa i promieniowa są miejscem dalszych przyczepów tych mięśni

- łopatka i kość ramienna są miejscem dla bliższych przyczepów mięśni nawracających i odwracających stawy promieniowo-łokciowe

- dalsze przyczepy tych mięśni zlokalizowane są na kości promieniowej

STAW :

= typ zawiasowy

= pozwala na ruch zgięcia i prostowania

= 2 zależne od siebie stawy : staw ramienno-łokciowy i staw ramienno-promieniowy

= kiedy łokieć jest zgięty 20 stopni lub więcej jego stabilność kostna zostaje odblokowana, pozwalając na większą wiotkość stawu

= stabilność w zgięciu jest bardziej zależna od więzadeł pobocznych

= więzadło poboczne łokciowe jest najważniejsze w utrzymywaniu przyśrodkowej ochrony w przeciwdziałaniu koślawieniu łokcia podczas działania sił w trakcie aktywności fizycznej

(wiele sportów kontaktowych i rzutowych umiejscawiają działanie sił stresowych na przyśrodkową część stawu, powodując urazy)

= więzadło poboczne promieniowe zapewnia stabilność boczną i rzadko ulega uszkodzeniu

= więzadło obrączkowe zapewnia efekt temblaku wokół głowy kości promieniowej dla jej stabilności

= staw łokciowy porusza się od 0 stopni wyprostu do 145-150 stopni zgięcia

Staw promieniowo łokciowy :

- obrotowy typ stawu

- głowa kości promieniowej obraca się w części bliższej kości łokciowej

- dalszy koniec kości promieniowej rotuje się dookoła dalszego końca kości łokciowej

- więzadło obrączkowe utrzymuje głowę kości promieniowej w tym stawie

- odwrócenie 80-90 stopni z pozycji `0'

- nawrócenie 70-90 stopni z pozycji `0'

RUCHY :

Zgięcie :

- ruch przedramienia w kierunku ramienia przez zgięcie łokcia w celu zmniejszenia kąta między nimi

Prostowanie :

- ruch przedramienia od ramienia przez prostowanie łokcia w celu zwiększenia kąta między nimi

Nawrócenie :

- wewnętrzna rotacja kości promieniowej wokół kości łokciowej, powoduje zmianę pozycji ręki od zorientowanej dłonią ku górze do pozycji zorientowanej dłonią ku dołowi

Odwrócenie :

- zewnętrzna rotacja kości promieniowej wokół kości łokciowej, powoduje zmianę pozycji ręki od zorientowanej dłoni ku dołowi do pozycji zorientowanej dłonią ku górze

MIĘŚNIE :

Grupa przednia : (głównie zginają i nawracają)

- dwugłowy ramienia

- ramienny

- ramienno-promieniowy

- nawracacz obły

- nawracacz czworokątny

Grupa tylna : (głównie prostują i odwracają)

- trójgłowy ramienia

- łokciowy

- odwracacz

Zginacze łokcia :

- dwugłowy ramienia

- ramienny

- ramienno - promieniowy

- słabe współdziałanie mięśnia nawracacza obłego

Prostownik łokcia :

- trójgłowy ramienia

- łokciowy

Mięsień dwugłowy ramienia :

= zginanie łokcia :

- odwracanie przedramienia

- słabe zgięcie stawu ramiennego

- słabe odwodzenie stawu ramiennego w rotacji zewnętrznej

Mięsień ramienny :

- właściwe zgięcie łokcia

Mięsień ramienno - promieniowy :

= zgięcie łokcia

- nawrócenie z pozycji odwrócenia do pozycji `0'

- supinacja z pozycji nawrócenia do pozycji `0'

Mięsień trójgłowy ramienia :

= wszystkie głowy : wyprost łokcia

= głowa druga :

- wyprost stawu ramiennego

- przywiedzenie stawu ramiennego

- odwodzenie w poziomie

Mięsień łokciowy :

- wyprost łokcia

Zgięcie łokcia

Agoniści

- mięsień dwugłowy ramienia

- ramienny

- ramienno-promieniowy

Prostowanie łokcia :

Agoniści :

- mięsień trójgłowy ramienia

- łokciowy

Nawracacze przedramienia :

- mięsień nawracacz obły

- nawracacz czworokątny

- ramienno - promieniowy

Odwracacze przedramienia :

- mięsień dwugłowy ramienia

- odwracacz

- ramienno - promieniowy

Mięsień nawracacz obły :

- nawrócenie przedramienia

- słabe zgięcie łokcia

Mięsień nawracacz czworokątny :

- nawracanie przedramienia

Mięsień odwracacz :

- odwracanie przedramienia

Nawrócenie przedramienia :

Agoniści :

- mięsień nawracacz obły

- nawracacz czworokątny

- ramienno-promieniowy

Odwrócenie przedramienia :

Agoniści :

- mięsień dwugłowy ramienia

- odwracacz

- ramienno-promieniowy

Mięśnie

`łokieć tenisisty'

- częsty problem głównie związany z przyczepami prostowników palców do nadkłykcia bocznego kości ramiennej

- znany jako zapalenie nadkłykcia

- związany z chwytem i czynnościami podnoszenia

`łokieć golfisty'

- mniej częsty problem

- znany jako zapalenie nadkłycia przyśrodkowego

- związany z przyczepami zginacza łokciowego nadgarstka i nawracacza do nadkłykcia przyśrodkowego

Oba schorzenia obejmują mięsnie przebiegające przez łokieć lecz działające głównie na nadgarstek i rękę

Uszkodzenie więzadła pobocznego łokciowego (MCL)

- mikro urazy jako następstwo sił przeciążeniowych podczas wykonywania niektórych czynności

Uszkodzenie przedziału bocznego łokcia :

- następstwo wymuszonej pozycji podczas czynności rzutowych

- kompresja między głową kości promieniowej i główką kości ramiennej wspomaga tę czynność

- czasami mikrourazy kostne z wydzieleniem ciała wolnego

Złamanie zasady dalszej kości ramiennej :

- 2% wszystkich złamań

- wynik leczenia trudny do przewidzenia

- wyzwanie dla doświadczonego chirurga

= klasyfikacja :

Typ C - złamanie wewnątrzstawowe dwukłykciowe (żaden nie ma zachowanego kontaktu z trzonem)

- podgrupy :

- proste w kształcie litery T lub Y

- wieloodłamowe pozastawowe

- wieloodłamowe wewnątrzstawowe

Czynniki wpływające na wynik leczenia :

= zależne od chirurga :

- dostęp operacyjny

- technika operacyjna

- typ zespolenia - rodzaj implantu

Zmotoryzowana szyna ruchowa :

- przeznaczona do ciągłej, biernej mobilizacji stawu łokciowego

INNOWACJE WW ALLOPLASTYCE STAWU BIODROWEGO

Obciążenia stawu biodrowego i uda :

- ciężar ciała

- ramię momentu siły masy ciała

- ramię dźwigni mięśni odwodzicieli

- siła mięśni odwodzących

(PBP - pasmo biodrowo-piszczelowe - wytwarza siły ściskające kiedy jest w napięciu)

-oncepcja nieelastycznego napięcia pasma została opisana przez grupę OA

- ściskanie występuje wzdłuż całej długości bocznej korówki kości udowej

- model napięcia pasma związany jest z aktualną morfologią kości

Moduł Young'a określa proporcjonalność między naprężeniem a odkształceniem liniowym; charakteryzuje opór, jaki materiał stawia wydłużeniu sprężystemu

Zależność od reguły przedstawia prawo Hooke'a, określające zależność odkształcenia od naprężenia (odkształcenie ciała pod wpływem działającej nań siły jest wprost proporcjonalne do tej siły)

Zmiana sprężystości układu w zależności od rodzaju protezy.

Na czerwono (przedłużenie strzałki białej) zaznaczone przesztywnienie

Trzpień krótki :

- chłonie energię z ruchu

- mniejszy ubytek

Protezoplastyka powierzchniowa - do kości udowej pierwotna tkanka kostna

Powikłania biomechaniczne :

1.ból z przedniej strony uda

2 zjawisko `stress ahielding

- dochodzi do uszkodzenia implantu a następnie do rewizji

Zużycie współpracujących powierzchni, stress shielding, osteoliza

- dochodzi do wycierania, polietylen zanika (także wnika w tkanki)

Stress shielding - odnosi się do zmniejszenia gęstości kości (osteopenia) w wyniku usunięcia naprężenia normalnego od kości przez implant (kości udowej elementu składowego protezy biodra)

- jeżeli obciążenia na kości zmniejsza się kość staje się mniej gęsta i słabsza - brak mobilizacji do dalszej przebudowy, która wymaga jest do utrzymywania danej masy kości

Osteoliza - rozpuszczenie i resorpcja kości

- niszczenie kości spowodowane najczęściej przez proces nowotworowy (pierwotne lub przerzutowe) albo zapalny

- zmiany mogą mieć różną wielkość, różny kształt i charakter

- ubytki kości na jej powierzchni - nadżerki, ubytki wewnątrz kości - jamy

Alloplastyka stawu biodrowego :

= endoprotezoplastyka powierzchniowa (kapoplastyka)

- operacja zastąpienia zużytej powierzchni główki kości udowej i panewki stawu biodrowego metalową główką i panewką

- na głowę kości udowej zakładana jest proteza głowy - tzw. kapa - na cement kostny

- artykulacja metal - metal - duża odporność na ścieranie

- 4 generacja protez powierzchniowych

- wskazania : martwica jałowa kości udowej

- zastosowanie wymaga dobrego podłoża kostnego - brak osteoporozy, prawidłowa budowa stawu biodrowego (mała destrukcja stawu na skutek wcześniejszych chorób)

- wada - krótki okres obserwacji (8-10 lat); martwica głowy kości udowej; złamanie kości udowej; trudniejsza technika operacyjna

- rozwiązanie ostateczne

- korzyści z punktu widzenia pacjenta : duży zakres ruchów w stawie biodrowym; można uprawiać sport; nie ma uczucia braku własnego stawu; dobra stabilizacja ciała; szybka rehabilitacja

- wskazania do kapo plastyki - zmiany zwyrodnieniowe stawu biodrowego u ludzi młodych i osób czujących się młodo o dużej aktywności ruchowej

- ograniczenia metody : kapa musi być osadzona na zdrowej, ale zmienionej osteoporotycznie kości; nieprzestrzeganie tego warunku może doprowadzić do złamania szyjki kości udowej

- przeciwwskazania : osteoporoza, zaburzenia metaboliczne (niewydolność nerek), niewydolność krążenia spowodowana patologią naczyń, zanik mięśni i choroby nerwowo-mięśniowe, obecność ognisk infekcji, nieprawidłowości tkanek otaczających staw

= protezy anatomiczne i krótko-trzpieniowe

= nowe materiały i powłoki

= MIS - cyfrowy model biodra

Technika resurfacing :

- endoprotezy stawu biodrowego

- idea przewodnia - przywrócenie prawidłowych warunków biomechanicznych stawu biodrowego przy pozostawieniu maksymalnej ilości tkanki kostnej pacjenta

- operacyjnie usuwa się zmienioną warstwę chrzęstną, z leżącą pod nią cienką warstwą tkanki kostnej w obrębie panewki i głowy kości udowej

- na przygotowane podłoże kostne wszczepia się komponenty głowowy (na cemencie) i panewkowy

= korzyści :

- mniejsza inwazyjność ograniczająca do minimum ubytek tkanki kostnej - nie wycina się głowy i szyjki kości udowej

- zachowanie anatomicznego kośćca stawu biodrowego odtwarzającego prawidłową biomechanikę stawu, co powoduje że siły i naprężenia w trakcie ruchu rozkładają się podobnie jak w zdrowym stawie

- małe ryzyko obluzowania

- małe ryzyko zwichnięcia

- eliminacja problemu nierówności kończyn

- łatwa i bezpieczna możliwość ewentualnej wymiany implantu

= protezy :

- Birmingham Hip Resurfacing

- kapo plastyka Wright Conserve

- Wagner

- McMinn

- ReCap

- System BHR :

(= korzyści dla pacjenta :

- duży zakres ruchu w stawie biodrowym

- szybki powrót do aktywności ruchowej i uprawiania sportu

- dobra stabilność ciała

- szybka rehabilitacja i powrót do pracy zawodowej

- w przyszłości możliwość założenia protezy standardowej)

- CFP

- Mayo Conservative Hip

(klinowany kształt w 2 płaszczyznach- przednio tylnej i boczne; bezpośrednia stabilność o wielopunktowym kontakcie podczas implantowania do nieregularnej kształtem jamy)

- endoproteza Metha

(ceramika, molekularna szyjka, pokrycie plasmaphor + fosforan wapnia)

Planowanie przedoperacyjne :

- dostęp operacyjny

- formowanie sekwencyjne

- osiowanie prowadnic

- przymiar końcowy

- ostateczna endoproteza

Diamentowe powłoki w zastosowaniu medycznym

Diament ma wyższą potrzebną charakterystykę dla implantu :

- mniejsze tarcie

- wyższa odporność na zużycie i korozje

- lepsza powierzchnia wiążąca z kością

Trabecular Metal :

Tantal - materiał wyglądający i zachowujący się jak kość, wysoka odporność na ściskanie, niski moduł sprężystości - cechy porównywalne do kości gąbczastej

---