KONCEPCJA RICHARDA LAZARUSA
Emocja jako proces, stanowiący wynik specyficznej relacji między organizmem a środowiskiem.
Warunki wywołania emocji:
ważność dla dobrostanu i celów, emocje pojawiają się tylko w takich układach relacji, które są dla jednostki źródłem potencjalnych korzyści lub szkód.
Emocje to podstawowy ewolucyjno-adaptacyjny system uzależniony od działań motywacyjnych, poznawczych i zaradczych, ukierunkowujących na istotne właściwości otoczenia.
Ocena ważności wyznacza podstawowy temat relacyjny, dotyczący stopnia dopasowania - emocje wskazują na rodzaj szkody lub zagrożenia (negatywne), bądź też na korzyści lub ich antycypację (pozytywne)
Związek emocji z tematem relacyjnym jest wrodzony i specyficzny dla gatunku (podobna interpretacja - podobna emocja)
Procesy zaradcze mogą zmienić treść, znak i natężenie przeżywanej emocji - zróżnicowanie międzykulturowe
Zróżnicowanie procesów emocjonalnych zależy od zróżnicowania procesów oceny - wpływ wartości kulturowych, indywidualnego zróżnicowania oobowości, osobistych procesów zaradczych
PROCESY OCENY
Ocena pierwotna obejmuje ocenę adekwatności celu (goal relevance) czyli stwierdzenie szkodliwości lub pożyteczności, ocenę spójności celu (goal congruence) czyli stwierdzenie czy zdarzenie przybliża do czy też oddala od celu, ocenę zaangażowania ego
Ocena wtórna wiąże się z możliwościami poradzenia sobie z sytuacją emocjorodną i opiera się na czterech podstawowych kryteriach:
Odpowiedzialność - ocena stopnia kontroli danej sytuacji
Możliwości wyboru strategii rozwiązania problemu
Możliwość technik kontroli napięcia emocjonalnego
Przewidywanie skutków działań podjętych w danej sytuacji