WIERSZ POŁÓWKOWY
Zbigniew Barciński
Metoda ta polega na uzupełnianiu określonego tekstu, w momencie gdy dysponuje się tylko jakimś jego fragmentem (początkowym lub końcowym). Można by ją inaczej określić jako "nie rozpoczęte i nie dokończone zdania". Metoda zostanie opisana na przykładzie pracy nad fragmentem Psalmu 40 (w tłumaczeniu R. Brandstaettera). Przy pracy tą metodą potrzebne są następujące materiały: xero psalmu poprzecinane na pół'-, czyste kartki dopasowane przecięciem do kartek z tekstem biblijnym, flamastry, szary papier, klej.
Czekałem, czekałem na Pana
A On się nade mną pochylił I usłyszał mój lament.
I wydobył mnie z szumiącej przepaści Z bagna I postawił moje nogi na skale
I utwierdził moje kroki
1. Organizacja pracy. Katecheta dzieli wszystkich uczestników na grupy trzy-czteroosobowe. Każda grupa otrzymuje "połówkę" tekstu - lewą lub prawą, oraz pasującą do niej czystą kartkę. Prowadzący stawia przed grupami pierwsze zadanie, które polega na dopisaniu drugiej połowy - końcówek wersów lub ich początków na czystych kartkach "przyłożonych" do otrzymanego fragmentu psalmu. Katecheta podkreśla, że tekst tworzy całość i trzeba uwzględnić kontekst wersetów wcześniejszych i kolejnych. Określa orientacyjny czas pracy nad postawionym zadaniem na ok. 5 minut. Prosi też przedstawicieli grup o wzięcie dla grup flamastrów (jeśli grupy pracują w ławkach, łatwiej jest je rozdać).
2. Praca w małych grupach. W tej fazie zajęć grupy, dopisują na czystych kartkach początki lub końcówki wersetów.
3. Praca na forum ogólnym. Przedstawiciele grup czytają psalm - w połowie własny, w połowie oryginalny. Podziękowaniem dla grup są oklaski. Następnie katecheta czyta pełny tekst fragmentu psalmu. Może też przygotować planszę z tym tekstem i wywiesić ją w widocznym miejscu. Na koniec prosi przedstawicieli grup o przyklejenie swoich wersji psalmu na szarym papierze i zawieszenie ich na ścianie.
Dalsza praca nad tym tekstem zależy od zamierzonego celu zajęć. Katecheta może, np. zaproponować rozmowę na forum ogólnym, pracę w grupach metodą "alternatywnych tytułów", może wskazać na szeroki kontekst biblijny tego tekstu, lub opowiedzieć, jak te słowa spełniły się w jego życiu. Zakończeniem może być prośba o modlitwę indywidualną w ciszy, z wykorzystaniem słów psalmu.
Metodę tę można wykorzystać, m.in. do pracy nad poetyckimi tekstami biblijnymi, czy nad poezją religijną. Dobór tekstu, stopień jego trudności i wielkość powinny zależeć od poziomu grupy.
4. Możliwe warianty:
1. Po uzupełnieniu tekstów, grupa posiadająca oryginalne początki wersów łączy się z grupą posiadającą oryginale zakończenia. W ten sposób, jeśli początkowo było sześć grup, powstaną trzy. Najpierw czytane są teksty w połowie własne, w połowie oryginalne. Potem składa się całość z oryginalnych części, na koniec zaś z dopisanych. Przy takim wariancie może już nie być prezentacji na forum ogólnym. Uczestnicy porównali, bowiem swoją pracę z pracą innej grupy oraz z tekstem biblijnym.
2. Uczestnicy indywidualnie uzupełniają tekst, a następnie w parach porównują efekty swej pracy oraz składają teksty - oryginalny i dopisany.
Metoda "wiersza połówkowego" zmusza do myślenia nad sensem całości tekstu i do oddania tego sensu własnymi słowami. Żeby dokonywać uzupełnień w tekście, trzeba po prostu wiedzieć, o co w nim chodzi. Dlatego też metoda ta pozwala na uchwycenie struktury tekstu, jego wewnętrznej konstrukcji i sensów. Poza tym uczniowie mogą porównać swoje pomysły z tym, co zrobiły inne grupy i w ten sposób dokonać samooceny.