swoje zachowanie itd., a z drugiej strony jednak będziemy tym ludziom pomagać, działać w ich interesie itd.
Umiejętność komunikowania - to jest kolejna sprawa i tej można się nauczyć. Istnieje cały zbiór technik, umiejętności właśnie związanych z przekazywaniem, z wpływaniem na innych ludzi. Myślę, że nad tym nie tylko psychologowie pracowali. Mają tu dużo do powiedzenia pedagodzy, szczególnie jeżeli idzie o dydaktykę, jak np. powinien zachowywać się nauczyciel, aby dobrze funkcjonował w klasie Istotny jest tu szereg rzeczy (np. żeby nie chodzić po sali - to wpływa rozpraszające na odbiorców). Czy nadawca „nudzi", czy mówi ciekawie.
Stwierdzenie: „nudzi" jest niezwykle trudne do określenia, tu trzeba by nagrywać takie wystąpienie i analizować je. Można nauczyć się pewnych umiejętności, które były by trochę pomocne np. gestykulacja, czy jest to pożądane czy też nie (zależne też od kultury). Kiedy stałem się asystentem w 55 r. nikt mi wówczas nie mówił czyja mówię w sposób właściwy i jaki to ma sens to co ja robię. Nie słyszałem aby kogoś z pracowników naukowo-dydaktycznych uczono umiejętności komunikowania. Tempo mówienia - nie wiem czyja mówię szybko czy wolno, jeśli ktoś mówi wolno to nawet gdy mówi najciekawsze rzeczy, po godzinie będziemy mieli tendencję do spania. Jest wiele rzeczy, które składają się na „nudzenie", zaczynając od długości przekazu, ale nie tylko, także od sposobu jego budowy. Komunikat i cechy komunikatu, jest to ta druga rzecz, którą możemy manipulować. Sobą, pewnymi swoimi cechami, i drugą rzeczą- przygotowywanymi przez nas komunikatami. Notabene zobaczycie, że komunikat i nadawca stanowią całość. Bardzo często z komunikatu wnioskujemy jaki jest nadawca, czasami się bardzo mylimy (ale to już jest inna rzecz). Chcę zwrócić uwagę na dwie rzeczy:
Język. Tu przez język rozumielibyśmy: posługiwanie się słownictwem technicznym. Amerykańscy psychologowie często mówią (i ja się na tym wychowałem), że do własnych kolegów trzeba mówić tak jak do żony tzn. trzeba mówić językiem zrozumiałym, prostym. Dla potrzeb badania zrobiliśmy takie przekazy, w których oceniano obóz. Przygotowano dwa rodzaje komunikatów (co okazało się niezwykle trudne): jeden językiem prostym, a drugi gdzie pewne proste słowa były zamieniane na techniczne. Dostaliśmy wynik, który jest ważny - że ludzie preferują w takich komunikatach odrobina tego języka technicznego, ale tylko tyle ile są w stanie zrozumieć. Dzieje się tak dlatego, że wnioskujemy z takiego komunikatu, czy nasz nadawca jest, czy nie jest ekspertem.
Druga sprawa dotyczy tego, czy należy podawać wnioski gdy się ludzi o czymś przekonuje, czy nie. Są tacy, którzy twierdzą, że wystarczy podać jakieś informacje, a człowiek i tak sam sobie dojdzie do odpowiedniego wniosku. Inni uważają, że trzeba do tego podejść „łopatologicznie". Okazuje się, że formuła „łopatologiczna" jest nieco lepsza. Robiono badania, w których był podawany jakiś przekaz i jedyna różnica była taka, że był wniosek, albo było jego brak. Okazało się, że wtedy gdy był wniosek, zmiany w pożądanym kierunku wystąpiły u 48% badanych, a kiedy nie było wniosku tylko u 19%. Należy rozumieć to tak, że nie tylko nie zawsze potrafimy sobie wysnuć ten właściwy wniosek, ale znając selektywność naszego myślenia, możemy dorobić sobie wniosek, który jest kompletnie przeciwny w stosunku do tego, co chciał autor danego komunikatu, czy przekazu.