Wyrostek robaczkowy (appendix) leży wewnatrzotrzewnowo,jest uchyłkiem katnicy. Ma najczęściej ok. 8-10 cm długości.Błona sluzowa wyrostka robaczkowego ma bardzo liczne grudki chłonne.
Zapalenie wyrostka robaczkowego jest procesem, który występuje u osób w każdym wieku, najczęściej jednak między 10 a 30 rokiem życia. Dotyczy zarówno kobiet jak i mężczyzn.
Najczęstsze dolegliwości i objawy
-Typowym objawem jest ból rozpoczynający się w okolicy pępka, a następnie przemieszczający się w kierunku prawej połowy podbrzusza. Stopniowo ból staje się stały i wyraźnie zlokalizowany. Nasila się przy poruszaniu, głębokim wdechu, kaszlu, chodzeniu i dotykaniu brzucha
-Nudności, czasem także wymioty
-Zaparcie, zatrzymanie gazów
-Biegunka (czasami)
-Niewielka gorączka pojawiająca się później niż pozostałe objawy
-Wyraźna tkliwość w obrębie prawego podbrzusza, zazwyczaj w jednej trzeciej odległości pomiędzy pępkiem i biodrem (ta lokalizacja dolegliwości odpowiada sytuacji, gdy wyrostek położony jest w sposób typowy, niekiedy jednak układa się inaczej, co znacznie utrudnia rozpoznanie)
-Obrzmienie brzucha (w przypadkach bardzo zaawansowanych)
Podwyższona liczba białych krwinek we krwi
Zapalenie wyrostka można pomylić z:
zapaleniem jajnika, dróg moczowych lub węzłów chłonnych w jamie brzusznej
*Przyczynami ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego mogą być:
zamknięcie jego światła przez kamień kałowy,obecność pasożytów,ucisk,infekcja bakteryjna.
*Podczas badania lekarz stwierdza:
objaw otrzewnowy Blumberga - uciśnięcie miejsca nad prawym talerzem biodrowym jest mało bolesne, ale nagłe zwolnienie ucisku powoduje ostry ból.
ochronę mięśniową w prawym podbrzuszu i wzmożone napięcie mięśni prostych brzucha w odpowiedzi na miejscowe zapalenie otrzewnej ściennej.
bolesność w punkcie McBurneya
objaw Rowsinga - uciśnięcie szeroko dłonią lewej połowy jamy brzusznej wyzwala ból po prawej stronie w miejscu wyrostka.
bolesnośc po stronie prawej w badaniu przez odbyt
Leczenie
Pacjent operowany jest w ciągu kilku godzin od przyjęcia do szpitala.
Operacja mająca na celu usunięcie wyrostka robaczkowego nazywana jest appendektomią. Zabieg odbywa sie metodą tradycyjną przez otwarcie jamy brzusznej cięciem skosnym McBurneya lub cięciem przyprostnym, albo metodą laparoskopową.
Zabieg przeprowadzony jest w znieczuleniu ogólnym. W przypadku uformowania się ropnia wokół wyrostka, operację odkłada się do czasu jego wygojenia
Zalecenia ogólne:
-Chory powinien pozostawać w łóżku przed i bezpośrednio po operacji
-Po zabiegu operacyjnym zaleca się stopniowy powrót do normalnej aktywności
-Nie należy nic jeść ani pić do czasu potwierdzenia lub wykluczenia ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego. Znieczulenie do zabiegu operacyjnego jest znacznie bezpieczniejsze, gdy żołądek jest pusty. W przypadku znacznego pragnienia można przepłukać usta czystą wodą
-Po operacji należy stosować dietę płynną, następnie lekkostrawną i stopniowo wracać do normalnego odżywiania
Leczenie farmakologiczne
-Nie powinno przyjmować się środków przeciwbólowych, przeczyszczających ani wykonywać lewatywy. Środki przeczyszczające mogą spowodować przedziurawienie wyrostka, zaś leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe utrudniać prawidłowe rozpoznanie
-Leki przeciwbólowe podaje się po zabiegu operacyjnym
-Antybiotyki stosuje się w przypadku zakażenia
-W okresie pooperacyjnym pomocne mogą być środki zmiękczające stolec
*Powikłaniami jakie mogą zdarzyć się po:
-zakażenie rany pooperacyjnej,krwawienie,niedrożność jelit ,zapalenie otrzewnej ,
ropień wewnątrzbrzuszny,przepuklina w bliźnie pooperacyjnej.
Niedrożność - jest to choroba, w której dochodzi do zatrzymania przechodzenia treści pokarmowej przez jelita. Stan ten może być wynikiem zamknięcia światła jelita przez różnego rodzaju przeszkody (niedrożność mechaniczna) lub zahamowania prawidłowej czynności jelit zwanej perystaltyką (niedrożność porażenna).
mechaniczna: nudności, odbijania,czkawka, obfite wymioty.skórczowe bóle brzucha wyst. regularnie w krótkich odtępach czasu;perystaltyka jelit słabnie,brak gazów,wyst,wzdec.
porażenna: nudności,odbijania czkawka,wymioty w postaci ulewan niezbyt obfite; niezbyt silne bóle brzucha;brak ruchów perystaltyki jelit;charakt, objawem sąpojedyńcze i dźwięczne pluskania; w badania RTG widoczne gazy.
*przyczyny niedrożności mechanicznej:
-zrosty pozapalne,zatkanie i skręcenie j.cienkiego
-uwięzniecię jelita w krezce.
Wgłobienie jelita
-zaczopowanie jelita przez ciało obce
-pierwotne lub wtórne zwężenie zespolenia przewodu pokarmowego
-przeoczenie choroby j.brzusznej powodujące niedrożność żółciową.
-guzy nowotworowe j.grubego zamykajace światło od wewnątrz
-guzy nowotworowe innych narządów j.brzusznej (na przykład rak jajnika) zamykające światło jelita poprzez uciśnięcie go od zewnątrz
*przyczyny niedrozności porażennej:
(chirurgiczne)
-krwotoki do otrzewnej
-Nagłym zatrzymaniem dopływu krwi do części jelita (zator tętnicy krezkowej górnej)
-ostr zapalenie trzustki
-ciało obce w otrzewnej
-zakażenie rany operacyjnej
-wytrzewienie
-przedziurawienia (pęknięcia) wrzodu żołądka lub zapalenia wyrostka robaczkowego
(niechirurgiczne)
-zaburzenia gospodarki wodno - elektrolitowej (niedobór jonów potasu,sodu)
-zmniejszenie obj. krwi krążącej
-ogólne zakażenie (posocznica)
-niedobory białka
-niewyrównana cukrzyca
-ciężką niewydolnością nerek (mocznicą)
-zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych
-zatruciem niektórymi lekami i substancjami (na przykład zatrucie ołowiem)
-niewydolność wątroby
-choroby narządów poza j.brzuszna (zapalenie płuc,zator tętnicy płucnej,zawał)
*Przebieg (4okresy):
I 1-6 h chory ma nudności i uczucie pełności brzucha
II 6-12 h narasta wzdęcie brzucha i osłabienie perystaltyki
III 12-24 h narasta wzdecie brzucha, pojawia sie duszność, wymioty
IV 24-28 h apatia,bezmocz, zaburzenia krążenia.
objawy:odbijania
post.lecznicze:
porażenna:pobudzenie perystaltyki jelit i odruchu żoł-jelit,założenie zgłębnika do żołądka.
mechaniczna: sonda harrisa.
*Zabieg operacyjny jest podstawową metodą leczenia mechanicznej niedrożności przewodu pokarmowego. Wykonywany zabieg ma na celu usunięcie przeszkody zamykającej światło jelita (usunięcie guza nowotworowego lub zapalnego, operacja naprawcza przepukliny, uwolnienie zrostów, zlikwidowanie wgłobienia lub skrętu jelita).
opieka pieleg:-opatrunek,bilans w-e,diureza,zawilżanie śluz. nosa,pielęgnacja wkłóć,