Zasady podatkowe

Zasady podatkowe

są postulatami nauki, określającymi warunki, jakim

powinien odpowiadać poprawnie zbudowany system podatkowy i poszczególne

podatki. Nie tworzą one zamkniętego katalogu, a poszczególne ich zestawy

budowane są według cech, które wydają się być najważniejsze.

Adam Smith

w V księdze swego dzieła pt. „Badania nad naturą i przyczy-

nami bogactwa narodów” (1776 r. – wydanie polskie 1954 r.) jako pierwszy

sformułował zasady podatkowe. Uważał on, że nakładane podatki powinny być

dogodne, pewne, tanie i równomierne.

Pod koniec XIX w. teorię zasad podatkowych rozwinął niemiecki ekono-

mista

Adolf Wagner

. Rozbudował on katalog zasad podatkowych i podzielił je

na kilka grup: zasady fiskalne, zasady techniczne, zasady społeczno-polityczne.

W podręczniku „Nauka skarbowości” Roman Rybarski (1935 r.)

wyodrębnił zasady skarbowe i zasady ekonomiczne.

Zasady podatkowe i ich wpływ na podatników

Aby podatki mogły zapewnić budżetowi odpowiednie wpływy oraz zachę-

cać podatników do podejmowania decyzji inwestycyjnych, muszą spełniać pewne

warunki, określane mianem zasad podatkowych:

•

Zasada pewności: zakłada stabilizację konstrukcji podatkowej oraz wyso-

kość obciążenia w dłuższym okresie. Brak takiej stabilności uniemożliwia

podejmowanie przez podatnika, przedsiębiorcę przedsięwzięć

rozwojowych.

•

Zasada równości: mówi o proporcjonalnym rozłożeniu obciążenia na

podatnika w stosunku do jego zdolności płatniczej. Podatnik uzyskujący

większe dochody jest zobowiązany do uiszczania wyższej składki w sto-

sunku do tego, którego dochód jest niższy.

•

Zasada dogodności: pobieranie podatku powinno odbywać się w miejscu

i o czasie dogodnym dla podatnika

•

Zasada minimalizacji kosztów, ściśle związana z powyższą mówi, że na-

leży znaleźć takie rozstrzygnięcia, by koszty z naliczenia i wpłat podatku

były jak najniższe.

•

Zasada ekwiwalentności, zakłada, że poziom obciążenia ma być dostoso-

wany do usług państwa świadczonym podatnikom.

•

Zasada wydajności: poziom obciążenia podatkowego względem podatni-

ka nie może przekraczać jego możliwości finansowych.

•

Zasada skuteczności: dotyczy zachowania wewnętrznej i zewnętrznej

zgodności konstrukcji podatku. Ta pierwsza zachodzi, gdy nie ma

sprzeczności pomiędzy poszczególnymi elementami podatku a druga

oznacza równomierne obciążenie podatników.

•

Zasada ustalania obciążeń podatkowych na podstawie potrzeb finanso-

wych państwa.

•

Zasady ekonomiczne, wedle, których podstawę rozwoju gospodarki sta-

nowi dochód