ŻYWIENIE ŚWIŃ

Katedra Prewencji Weterynaryjnej

i Higieny Pasz,

Wydział Medycyny Weterynaryjnej,

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

w Olsztynie

„Żywienie zwierząt i paszoznawstwo” Tom 2

dr Kazimierz Obremski

2013 r.

Prawidłowa dawka pokarmowa powinna:



odpowiadać potrzebom zwierząt pod względem zawartości
składników pokarmowych (energii, białka, składników mineralnych,
witamin i innych),



być urozmaicona,



mieć właściwą wartość wypełnieniową oraz strukturę (wrzody),



uwzględniać preferencje smakowe zwierząt,



uwzględniać działanie dietetyczne paszy i dopuszczalną zawartość
składników antyżywieniowych,



uwzględniać

wpływ

komponentów

na

jakość

produktu

zwierzęcego,



mieć na uwadze względy ekonomiczne i dostępność pasz

2



czynniki genetyczne



czynniki zoohigieniczne



czynniki

żywieniowe

Wpływ różnych czynników na wyniki produkcyjne

Składniki pokarmowe bilansowane

w mieszankach i dawkach



Energia (w MJ energii metabolicznej)

Zawartość EM na 1kg dawki pokarmowej oblicza się jako sumę wartości

energetycznej pasz wchodzących w skład zestawu (wartość energetyczna

paszy x udział paszy w dawce), jeżeli jednak mieszanka zawiera skrobię w

ilości mniejszej niż 38% lub włókno surowe w ilości większej niż jest to

dopuszczalne to wartość energetyczna rzeczywista może być mniejsza od

obliczonej.



Białko ogólne (BO) lub strawne (BS)

BS jest to BO (N ogólny x 6,25) pobranej paszy pomniejszone o ilość BO

wydalonego w kale. Strawność (tzw. pozorna) białka dawek dla prosiąt i

warchlaków powinna wynosić ponad 80%, dla pozostałych świń nie mniej

niż 76%.

3

Składniki pokarmowe bilansowane

w mieszankach i dawkach



Białko ogólne (BO) lub strawne (BS)



10 aminokwasów egzogennych



zwartość lizyny jest przyjmowana, jako podstawa wzajemnych proporcji

pozostałych aminokwasów – lizyna : metionina z cystyną : treonina :



tryptofan (100 : 60 : 62 : 18)



pasza oparta na zbożach – niedobór lizyny, metioniny, tryptofanu lub

treoniny – niedobór jednego ogranicza wykorzystanie pozostałych



zapotrzebowanie na aminokwasy siarkowe wyrażane jest jako suma Met

i Cys, ale Cys nie może stanowić więcej niż 50%



zapotrzebowanie prosiąt i warchlaków na lizynę (6,0 i 5,0-5,5% BO)

4

Składniki pokarmowe bilansowane

w mieszankach i dawkach



Skrobia i laktoza



świnie dobrze wykorzystują skrobię (z wyj. prosiąt ok. 3 tyg.)



najlepiej trawiona jest skrobia zbożowa, nieco gorzej nasion r.

strączkowych, źle ziemniaczana



38% - minimalny poziom – poniżej tego wartość rzeczywista

energetyczna dawki może być mniejsza od obliczonej



laktoza – dobrze wykorzystywana przez prosięta odsadzone i starsze

świnie przy zachowaniu ciągłości podawania produktów mlecznych

(serwatka)

5

Składniki pokarmowe bilansowane

w mieszankach i dawkach



Tłuszcz



bogate źródło energii



10% tłuszczu w paszy powoduje zaburzenia trawienne (optimum 4%)



kukurydza (pow. 60% w dawce) – wpływ na konsystencję słony i

trwałość wyrobów



kwas linolowy do 12 – 15%



tłuszcz mieszanek powinien być zabezpieczony przed jełczeniem



przy żywieniu natłuszczanymi paszami zwiększa się zapotrzebowanie na

wapń, witaminę E (mało w tłuszczach zwierzęcych) i cholinę

6

Składniki pokarmowe bilansowane

w mieszankach i dawkach



Włókno



niejednorodny skład – celuloza, hemiceluloza, lignina



rozkład w jelicie grubym przez enzymy bakteryjne – lotne kwasy tłuszcz.



lotne kwasy tłuszczowe mogą stanowić źródło energii wystarczającej do

pokrycia od. ok. 5 do 28% potrzeb bytowych w zal. od składu dawki



stymuluje motorykę jelit (minimalna ilość 2-5% w zal. od wieku w

dawkach pokarmowych wyższy)



pow. 6% obniża spożycie paszy, zmniejsza strawność pozostałych

składników pokarmowych dawki i jej wartość energetyczną



rzeczywista wartość energetyczna mieszanki zawierającej więcej włókna

niż to jest zalecane bywa zwykle mniejsza od wartości obliczonej jako

suma energii składników mieszanki, dlatego normy określają

dopuszczalny poziom włókna surowego w paszy

7

Mieszanki pełnodawkowe



Pasze pokrywające w pełni zapotrzebowanie na składniki pokarmowe

(energię, białko, aminokwasy), makro i mikroelementy oraz witaminy.



Głównie pasze (mieszanki) dla drobiu i trzody chlewnej, produkowane w

formie sypkiej lub granulowanej.



Podstawowymi komponentami są śruty zbożowe oraz materiały białkowe

(śruty ze strączkowych, śruty poekstrakcyjne) uzupełniane dodatkami

mineralnymi i mineralno-witaminowymi. Do produkcji mieszanek

pełnodawkowych jako materiały białkowe mogą być również użyte

koncentraty wysokobiałkowe oraz superkoncentraty.



Zaletą mieszanek pełnodawkowych jest utrzymanie jednolitego żywienia

przez cały okres odchowu. Pokrycie zapotrzebowania na wszystkie

składniki pokarmowe w mieszankach eliminuje stosowanie dodatkowych

preparatów mineralnych i witaminowych.

8

Mieszanki uzupełniające

– mieszanki treściwe

podawane najczęściej z paszami objętościowymi, np. w
przypadku świń z serwatką czy ziemniakami



Stanowią uzupełnienie pasz gospodarskich w dawkach pokarmowych.



Pasze gospodarskie są najczęściej podstawowymi składnikami dawek

dla przeżuwaczy (bydła, owiec, kóz) oraz koni, rzadziej trzody
chlewnej.



Ze względu na różnorodność pasz gospodarskich mieszanki

uzupełniające są najczęściej dostosowane do określonych grup pasz

czy okresów żywienia (żywienie letnie i zimowe krów oraz opasów).



Zasady sporządzania mieszanek uzupełniających są takie same jak

mieszanek pełnodawkowych.



Mieszanki te sporządzane są często w gospodarstwie na bazie zbóż

własnych przy zakupie koncentratu lub superkoncentratu.

9

Koncentraty białkowe

–

najczęściej służą do

wymieszania ze śrutami zbożowymi aby uzyskać mieszankę

pełnoporcjową dla trzody czy drobiu



Są paszami treściwymi o wysokiej zawartości białka oraz składników

mineralnych, witamin i substancji biologicznie czynnych.



Poziom białka waha się od 30 do 45 %. Wyższą zawartością białka

charakteryzują się superkoncentraty – 45-60 % białka.



Składnikami są materiały białkowe pochodzenia roślinnego (śruty

poekstrakcyjne, nasiona roślin strączkowych – groch, bobik, łubiny),

materiały pochodzenia zwierzęcego (mleko odtłuszczone w proszku,

mączki rybne), niekiedy niewielka ilość śrut zbożowych lub otrąb,

dodatki witaminowo-mineralne.



Udział dodatków witaminowo-mineralnych w koncentratach białkowych

powinien uzupełnić zapotrzebowanie danej grupy żywieniowej zwierząt

na składniki mineralne i witaminy.



Udział koncentratów białkowych w mieszankach pełnodawkowych i

uzupełniających zależy od materiałów zbożowych, którymi rozcieńcza

się koncentraty. Z reguły udział koncentratów białkowych w

mieszankach waha się w granicach 20-30%.

10

Mieszanki mineralno-witaminowe – premiksy i

uzupełniające mieszanki witaminowo-mineralne



Mają najszersze zastosowanie w produkcji mieszanek i koncentratów

paszowych, jak również jako dodatki do dawek pokarmowych dla

poszczególnych gatunków zwierząt (bezpośrednio u rolnika).



Występuje duża specyfika rodzaju mieszanek odnośnie do gatunku i

wieku zwierząt.



Udział

mieszanek

mineralno-witaminowych

(premiksów)

w

koncentratach białkowych waha się w granicach 2,5-4,0%, a w

mieszankach treściwych 0,5-3%.



W skład premiksów, oprócz składników mineralnych i witamin wchodzą

najczęściej: kokcydiostatyki (dla drobiu i królików), aminokwasy,

enzymy,

probiotyki,

przeciwutleniacze,

substancje

smakowo

zapachowe, w przypadku premiksów dla bydła mogą być również

substancje buforujące.

11

Żywienie świń



Potrzeby pokarmowe

świń



bytowe



Zapotrzebowanie bytowe na

energię oznacza najmniejszą ilość energii, jaką zwierzę

potrzebuje do utrzymania

się przy życiu, w sprawności fizycznej, gotowości do produkcji

oraz w stanie

równowagi energetycznej (bilans energii jest wtedy zerowy). Dodatkowo

zapotrzebowanie to obejmuje

energię potrzebną na umiarkowany ruch, pobieranie i

trawienie pokarmu oraz utrzymanie

stałej temperatury ciała.



Bytowe zapotrzebowanie energii jest proporcjonalne do

ciężaru metabolicznego

zwierzęcia (masa ciała w kg podniesiona do potęgi 0,75)



W

złych warunkach mikroklimatycznych zwiększa się o 60 – 70%



produkcyjne



Potrzeby pokarmowe

świń zależą od:



wieku,



masy

ciała,



stanu fizjologicznego,



kierunku

użytkowania



wysokość produkcji (wysokości przyrostów) i jakości produktu

.

12

Żywienie świń

Oprócz znajomości zapotrzebowania zwierząt:



niezbędna jest prawidłowa ocena wartości pokarmowej paszy,



podana w tabelach

zawartość energii i składników odżywczych w paszy

powinna

odpowiadać ilości, jaką zwierzę może z danej paszy

wykorzystać.



wyraża się je w formie energii i składników przyswajalnych (strawnych
lub metabolizowanych)

Potrzeby pokarmowe

świń zmieniają się pod wpływem pracy hodowlanej:



zwiększenie tempa wzrostu,



poprawa wykorzystania paszy,



zwiększenie udziału mięsa w tuszy

13

Potrzeby pokarmowe tuczników, loch i prosiąt

Zapotrzebowanie świń na energię i inne składniki pokarmowe jest
wyrażone sumą potrzeb bytowych i produkcyjnych.

Średnie dzienne zapotrzebowanie świń na energię i białko strawne –
pozwala ustalić dawkę pasz dla danej grupy produkcyjnej lub dawkę
mieszanki pełnoporcjowej jeśli żywienie jest dawkowane

G

G

r

r

u

u

p

p

a

a

p

p

r

r

o

o

d

d

u

u

k

k

c

c

y

y

j

j

n

n

a

a

E

E

M

M

(

(

M

M

J

J

)

)

B

B

i

i

a

a

ł

ł

k

k

o

o

s

s

t

t

r

r

a

a

w

w

n

n

e

e

(

(

g

g

)

)

W

W

a

a

r

r

c

c

h

h

l

l

a

a

k

k

i

i

,

,

1

1

0

0

-

-

3

3

0

0

k

k

g

g

(

(

ś

ś

r

r

e

e

d

d

n

n

i

i

d

d

z

z

i

i

e

e

n

n

n

n

y

y

p

p

r

r

z

z

y

y

r

r

o

o

s

s

t

t

4

4

5

5

0

0

-

-

4

4

7

7

0

0

g

g

)

)

1

1

5

5

1

1

7

7

5

5

T

T

u

u

c

c

z

z

n

n

i

i

k

k

i

i

,

,

(

(

ś

ś

r

r

e

e

d

d

n

n

i

i

d

d

z

z

i

i

e

e

n

n

n

n

y

y

p

p

r

r

z

z

y

y

r

r

o

o

s

s

t

t

7

7

0

0

0

0

-

-

7

7

3

3

0

0

g

g

)

)

3

3

0

0

-

-

7

7

0

0

k

k

g

g

7

7

0

0

-

-

1

1

1

1

0

0

k

k

g

g

3

3

0

0

-

-

1

1

1

1

0

0

k

k

g

g

2

2

7

7

3

3

5

5

3

3

1

1

2

2

9

9

0

0

3

3

3

3

5

5

3

3

1

1

0

0

L

L

o

o

s

s

z

z

k

k

i

i

,

,

3

3

0

0

-

-

1

1

1

1

0

0

k

k

g

g

,

,

(

(

ś

ś

r

r

e

e

d

d

n

n

i

i

d

d

z

z

i

i

e

e

n

n

n

n

y

y

p

p

r

r

z

z

y

y

r

r

o

o

s

s

t

t

6

6

5

5

0

0

-

-

6

6

7

7

5

5

g

g

)

)

2

2

9

9

2

2

9

9

0

0

K

K

n

n

u

u

r

r

k

k

i

i

,

,

3

3

0

0

-

-

1

1

1

1

0

0

k

k

g

g

(

(

ś

ś

r

r

e

e

d

d

n

n

i

i

d

d

z

z

i

i

e

e

n

n

n

n

y

y

p

p

r

r

z

z

y

y

r

r

o

o

s

s

t

t

8

8

0

0

0

0

-

-

8

8

5

5

0

0

g

g

)

)

3

3

2

2

,

,

5

5

3

3

6

6

5

5

L

L

o

o

c

c

h

h

y

y

,

,

c

c

i

i

ą

ą

ż

ż

a

a

d

d

o

o

9

9

0

0

d

d

n

n

i

i

2

2

6

6

2

2

2

2

5

5

L

L

o

o

c

c

h

h

y

y

,

,

c

c

i

i

ą

ą

ż

ż

a

a

,

,

p

p

o

o

n

n

a

a

d

d

9

9

0

0

d

d

n

n

i

i

3

3

8

8

3

3

8

8

0

0

L

L

o

o

c

c

h

h

y

y

,

,

l

l

a

a

k

k

t

t

a

a

c

c

j

j

a

a

6

6

t

t

y

y

g

g

.

.

,

,

1

1

0

0

p

p

r

r

o

o

s

s

i

i

ą

ą

t

t

6

6

8

8

7

7

0

0

0

0

K

K

n

n

u

u

r

r

y

y

,

,

1

1

7

7

5

5

k

k

g

g

3

3

0

0

3

3

6

6

0

0

NŻŚ, 1993

14

Zapotrzebowanie świni na składniki pokarmowe w 1 kg
mieszanki pełnoporcjowej (%) białka ogólnego i energii
metabolicznej

– pozwala przygotować gotową mieszankę o

określonej wartości pokarmowej, która następnie będzie
podana świniom

G

G

r

r

u

u

p

p

a

a

p

p

r

r

o

o

d

d

u

u

k

k

c

c

y

y

j

j

n

n

a

a

B

B

i

i

a

a

ł

ł

k

k

o

o

o

o

g

g

ó

ó

l

l

n

n

e

e

(

(

%

%

)

)

E

E

n

n

e

e

r

r

g

g

i

i

a

a

m

m

e

e

t

t

a

a

b

b

o

o

l

l

i

i

c

c

z

z

n

n

a

a

(

(

M

M

J

J

)

)

P

P

r

r

o

o

s

s

i

i

ę

ę

t

t

a

a

d

d

o

o

1

1

0

0

k

k

g

g

2

2

1

1

1

1

3

3

,

,

0

0

W

W

a

a

r

r

c

c

h

h

l

l

a

a

k

k

i

i

,

,

1

1

0

0

-

-

3

3

0

0

k

k

g

g

1

1

7

7

,

,

8

8

1

1

2

2

,

,

7

7

T

T

u

u

c

c

z

z

n

n

i

i

k

k

i

i

3

3

0

0

-

-

7

7

0

0

k

k

g

g

7

7

0

0

-

-

1

1

1

1

0

0

k

k

g

g

3

3

0

0

-

-

1

1

1

1

0

0

k

k

g

g

1

1

7

7

,

,

0

0

1

1

5

5

,

,

0

0

1

1

5

5

,

,

6

6

1

1

2

2

,

,

5

5

1

1

2

2

,

,

5

5

1

1

2

2

,

,

5

5

L

L

o

o

c

c

h

h

y

y

,

,

c

c

i

i

ą

ą

ż

ż

a

a

1

1

2

2

,

,

5

5

1

1

1

1

,

,

5

5

L

L

o

o

c

c

h

h

y

y

,

,

l

l

a

a

k

k

t

t

a

a

c

c

j

j

a

a

1

1

7

7

,

,

0

0

1

1

3

3

,

,

0

0

NŻŚ, 1993

15

Maksymalne udziały włókna (%) w 1 kg
mieszanki pełnoporcjowej (%) dla świń

G

G

r

r

u

u

p

p

a

a

p

p

r

r

o

o

d

d

u

u

k

k

c

c

y

y

j

j

n

n

a

a

W

W

ł

ł

ó

ó

k

k

n

n

o

o

s

s

u

u

r

r

o

o

w

w

e

e

P

P

r

r

o

o

s

s

i

i

ę

ę

t

t

a

a

d

d

o

o

1

1

0

0

k

k

g

g

5

5

W

W

a

a

r

r

c

c

h

h

l

l

a

a

k

k

i

i

,

,

1

1

0

0

-

-

3

3

0

0

k

k

g

g

6

6

T

T

u

u

c

c

z

z

n

n

i

i

k

k

i

i

3

3

0

0

-

-

7

7

0

0

k

k

g

g

7

7

0

0

-

-

1

1

1

1

0

0

k

k

g

g

3

3

0

0

-

-

1

1

1

1

0

0

k

k

g

g

6

6

7

7

6

6

L

L

o

o

c

c

h

h

y

y

,

,

c

c

i

i

ą

ą

ż

ż

a

a

1

1

0

0

L

L

o

o

c

c

h

h

y

y

,

,

l

l

a

a

k

k

t

t

a

a

c

c

j

j

a

a

8

8

NŻŚ, 1993

16

Graniczne udziały zbóż i strączkowych w

mieszankach paszowych dla świń (%)

Rodzaj

mieszanki

Rodzaj zboża

Kukurydza

Pszenica

Jęczmień

Pszenżyto

Żyto

Owies

Otręby

pszenne

Prosięta

0-80

0-70

0-40

0-15

-

0-10

0-20

Tuczniki

0-40

0-70

0-80

0-80

0-45

0-20

0-40

Rodzaj mieszanki

Rodzaj materiałów białkowych

Groch

Bobik

Łubin

Prosięta

0-5

-

-

Tuczniki

0-20

0-15

0-15

Lochy

0-10

0-5

-

17

Ze względu na sposób zadawania paszy:



do woli,



dawkowane,



częściowo dawkowane.

Ze względu na technikę żywienia:



indywidualne,



grupowe.

18

Systemy żywienia świń

19

Systemy żywienia świń

Kryterium: Pasza



gospodarski (tradycyjny), fermowy



na sucho:

pasze sypkie, kruszonka, granulowane



pasze uwilgocane, zraszane



pasze płynne mieszane z wodą i uboczne

produkty przemysłu spożywczego



pasze płynne fermentowane

dr n. wet. Kazimierz Obremski
Katedra Prewencji Weterynaryjnej i Higieny Pasz UWM w Olsztynie

20

Systemy żywienia świń

Kryterium: Zwierzę



do woli (

ad libitum)

i dawkowany (restr.)



żywienie fazowe



split sex – oddzielenie płci



skip day – żywienie z przerwami



stacje komputerowe



żywienie ekologiczne

21

Żywienie fazowe



Dostosowane do potrzeb zwierząt (lochy, tuczniki)



Ogranicza straty składników biogennych



Ogranicza zużycie cennych komponentów pasz (ekstrudowanych,

ekspandowanych, zwierzęcych; mleko czy serwatka suszona)



Racjonalizacja dawkowania dodatków paszowych: enzymów,

zakwaszaczy, itp

22

Wielofazowy system żywienia tuczników



Poszczególne grupy tuczników żywione są na podstawie krzywej

żywienia wyznaczonej według masy ciała i wymaganego poziomu

energii w paszy.



Punkty załamania krzywej wyznaczają wprowadzenie kolejnej

mieszanki o zmienionej zawartości składników pokarmowych (w

systemie "Multifast" można ustalić 20 takich punktów, co pozwala na

zmianę paszy praktycznie po pięciokilogramowym przyroście masy

ciała).



Na starcie krzywej wpisuje się masę początkową wstawionych prosiąt

i ustala się, jakie receptury mieszanek mają być robione przez

system w kolejnych okresach mieszczących się między wyznaczonymi

na krzywej punktami.



Tak przygotowana krzywa żywienia jest wyznacznikiem pracy całego

systemu.



Jest możliwość przypisania każdemu z osobna tubomatowi inną

recepturę, czyli inny punkt na krzywej żywienia. Można również

wprowadzić tzw. żywienie restrykcyjne z podziałem na ilości odpasów

w ciągu doby.

23

Żywienie na mokro, płynne

i inne modyfikacje

24

Wyposażenie przy żywieniu na mokro

Zbiornik

paszy

Zbiornik wody

Zbiornik wody do płukania

Koryta

Mieszalnik

25

System płynnego żywienia paszą fermentowaną musi przede wszystkim

umożliwiać kontrolowaną fermentację paszy.

Aby proces fermentacji przebiegał właściwie musi być zachowany odstęp

czasowy między przygotowaniem a zadaniem paszy - konieczne jest

zadawanie paszy na „długie koryto”.



wszystkie świnie jedzą jednocześnie, między karmieniami w chlewni

panuje spokój



w czasie karmienia wszystkie zdrowe sztuki soją przy korycie i

pobierają paszę (kontrola stanu zdrowia)



świnie każdorazowo wyjadają paszę do końca - ma problemów z

czyszczeniem



koryta – nie wyjedzona pasza jest pierwszym symptomem zmian w

statusie zdrowotnym



jednoczesne karmienie całych grup zawsze o tej samej porze sprawia,

że dobowe pobranie jest większe niż przy karmieniu „do woli”.

korzyści:

26

Efektywność 3 systemów żywienia prosiąt

[Nielsen i wsp., 1983]

Cecha

Na sucho

Na mokro Fermentacja

Przyrosty dzienne,

(9-16 kg), g

153

179

220

Zużycie paszy
(9-16 kg), kg/kg

2,07

1,86

1,95

Przyrosty dzienne,

(8-20 kg), g

305

315

333

Zużycie paszy
(8-29 kg), kg/kg

1,69

1,68

1,69

27

Przyrosty i zużycie paszy w tuczu

(34-103 kg)

[Gill, 2003]

Masa ciała, kg

Na mokro

Granulowany

Przyrosty
dzienne
[g]

Zużycie
paszy
[kg]

34 – 64

717

656

64 – 103

853

851

34 - 103

796

744

34 – 64

1,79

2,24

64 – 103

2,76

2,89

34 - 103

2,20

2,53

28

Żywienie tuczników na sucho lub mokro do woli lub dawkowane

[Garnsworthy i Wiseman, 1998]

System

Cecha

Na sucho Na mokro

Ad libitum

Przyrosty

dzienne,g

655

735

Ad libitum

Zużycie

paszy, kg/g

2,96

2,74

Dawkowany Przyrosty

dzienne,g

764

777

Dawkowany Zużycie

paszy, kg/g

3,34

3,07

29

Żywieniowe zalety karmienia świń na mokro



ścisłe dawkowanie pasz



lepsze wykorzystanie paszy (1,9-12,7%)



wyższe przyrosty masy ciała (2,6 – 15,2%)



zwiększone pobranie paszy przez lochy i warchlaki



w wyniku fermentacji powstają: witaminy, enzymy i

kwasy organiczne

30

Praktyczne zalety karmienia świń na mokro



eliminacja kurzu: straty paszy, choroby płuc,



ograniczenie wysypywania i brudzenia karmy



wykorzystanie surowców odpadowych i ubocznych,



łagodna zmiana diety u prosiąt (mleko-płynna pasza,



temperatura pobieranej paszy,



lepsze efekty produkcyjne

31



łatwość adaptacji różnych pomieszczeń zastępczych i nietypowych

(na przykład stodół) do całorocznego lub sezonowego tuczu świń

żywionych z automatów paszowych.



możliwość stosowania dużych kojców, na przykład w technologii tuczu

na ściółce głębokiej bez konieczności montażu przegród i koryt,



łatwa manipulacja paszami zbożowymi i mieszankami pełnoporcjowymi.



stały dostęp do paszy umożliwiający utrzymywanie w kojcu lżejszych i

cięższych tuczników bez ryzyka charłaczenia tych lżejszych z powodu

braku dostępu do paszy w korycie.

Zalety żywienia na sucho

32

32

Zasady prawidłowego żywienia świń:

1. Zbilansowanie składników pokarmowych mieszanki:

- energia: zboża, okopowe, tłuszcze,

- białko i aminokwasy,

- dodatki biologicznie czynne.

2. Swobodny dostęp do wody.

Dodatki biologicznie czynne:

1. Składniki mineralne:

- makroelementy: Ca, P, Mg, Na

- mikroelementy: Fe, Cu, Zn, Mn, J, Se, Co

2. Witaminy:

- lipofilne: A, D, E, K

- hydrofilne: grupa B, cholina, C

3. Promotory wzrostu:

- probiotyki

- prebiotyki

- kwasy organiczne

4. Inne, takie jak enzymy, antyutleniacze, detoksykanty, konserwanty, itd.

33

33

Nieprawidłowości w chowie świń mogą dotyczyć pasz i żywienia:

• niedostateczna higiena (podwyższona zawartość drobnoustrojów i

substancji toksycznych)

• zbyt drobne zmielenie komponentów mieszanki

• nierównomierne i niewystarczające rozdrobnienie (całe ziarno kukurydzy)
• nieodpowiednia pasza podana w zbyt dużej ilości, zbyt mała strawność

(serwatka, surowe ziemniaki), zawartość szkodliwych substancji (kwas

pruski, olejek gorczyczny, gossypol)

• skażenie surowców (mikotoksyny) podczas przechowywania, np. w silosie

zewnętrznym (kondensacja wody) lub w wilgotnym i nie przewiewnym

magazynie
• zbyt długie przechowywanie paszy wilgotnej lub jej zmieszanie z paszą

suchą przy płynnym systemie żywienia

• brudne koryta



dieta nisko białkowa



niski poziom włókna w paszy (wprowadzenie słomy wyraźnie obniża
występowanie wrzodów)



dieta zawierająca wysoki poziom energii



wysoki udział pszenicy w paszy (przekraczający 55%)



niedobór w paszy witaminy E oraz selenu



nadmiar w paszy żelaza, miedzi i wapnia



niski poziom cynku



dieta bogata w nienasycone kwasy tłuszczowe



dieta z udziałem serwatki oraz mleka odtłuszczonego



wielkość drobin paszy – czym mniejsza średnica cząsteczki ziarna po
zmieleniu tym większa szansa na wystąpienie wrzodów żołądka
(optymalna wielkość to 600-700 mikrometrów).



należy podkreślić, że proces granulacji pasz sam w sobie stanowi ryzyko
wystąpienia owrzodzeń/wrzodów żołądka u świń.

Przyczyny żywieniowe wrzodów żołądka u świń:

34

Substancje antyżywieniowe w ziarnach i nasionach

(dane CLPP) [g/kg suchej masy] ograniczające

zastosowanie śrut za zbóż i strączkowych w

mieszankach dla świń i drobiu

Wyszczeg
ólnienie

β-glukany

Pentozany alkilolorez

orcynole

Fityniany

Garbniki

Alkaloidy

Pszenica
ozima

10 (6-14)

66

1,02

7,9

-

-

Żyto

24 (19-29)

87

1,53

8,2

-

-

Jęczmień

49 (16-107) 66

-

7,9

-

-

Owies

43 (30-66)

58

-

6,8

-

-

Łubin żółty -

3,6

-

16,7

7,4

1,47

Łubin
wąskolistny

-

-

-

8,3

9,1

3,11

Groch

-

-

-

9,6

6,2

-

Bobik

-

-

-

13,5

14,1

-

Rzepak
„OO”

-

-

-

19,3

-

-

35

36

36

dr n. wet. Kazimierz Obremski
Katedra Prewencji Weterynaryjnej i Higieny Pasz UWM w Olsztynie

Zapotrzebowanie pokarmowe loch zależy od:



uwarunkowań dziedzicznych, wieku, związanej z nim masy ciała, cech

indywidualnych, stanu fizjologicznego



okresu ciąży

Żywienie loch



liczby prosiąt - lochy karmiące



kształtowanie się cech reprodukcyjnych lochy - 30-35 kg



prawidłowe żywienie wybranych do reprodukcji loszek ma na celu uzyskanie

wysokiej użytkowości rozpłodowej



od 30 do 130 kg średnie dzienne zapotrzebowanie na białko i energię jest nieco

odmienne niż tuczników



przyrosty dobowe powinny być znacznie niższe niż u tuczników – tj. od 30 do

70kg ok. 600g, od 71 do 90 kg - 700g i od 91 do 120 kg ok. 500g



okres odchowu loszek powinien pozwolić na dobre wykształcenie silnego kośćca i

rozwój układu rozrodczego



w tym okresie należy zadbać o mniejsze tempo przyrostu masy beztłuszczowej

(mięsa), a nieco większy przyrost słoniny, aby przy kryciu jej grubość w punkcie

P2 wynosiła 16-20 mm

Żywienie loch -



Ekstensywne

(skąpe) żywienie loch do 90 dnia ciąży – lochy

niskoprośne (mniejsza ilość mieszanki treściwej z wyższą zawartością

włókna, lub wprowadzenie do dawki pasz objętościowych)



Umiarkowane

(dobre) żywienie po 90 dniu ciąży – lochy

wysokoprośne (zwiększamy ilość mieszanki treściwej w dawkach)



Intensywne

(bardzo dobre) żywienie podczas laktacji - stosownie

do liczby prosiąt, dawka (mieszanka treściwa pełnoporcjowa)

wysokoenergetyczna, dobrze zbilansowana.



Ograniczenie dawki

przed odsadzeniem prosiąt i głodówka w dniu

odsadzenia



Zwiększona dawka dzienna

na 10-14 dni przed kryciem – większa

owulacja komórek jajowych

37

38

38

Żywienie loch w fazach reprodukcyjnych

Niska

Ciąża

Dzienne

pobranie

mieszanki

(kg)

1

2

3

4

5

6

84

115

Wysoka

Oproszenie

Laktacja

Odsadzenie

28 - 35

Dzień 1

1

Krycie

dzienny przyrost 200 do 300 g

włókno powyżej 8% w paszy

minimum 200 g dziennie

mieszanka dla loch

prośnych, 11 MJ/kg

mieszanka dla loch

karmiących, 13 MJ/kg

mieszanka dla loch

karmiących, 13 MJ/kg

ad libitum

redukcja

flushing

dokarmianie

prosiąt

pójło

dużo wody

mieszanka dla loch

prośnych, 11 MJ/kg

>

ciąża 114 – 115 dni + laktacja 42 dni (28 – 30 dni) + okres jałowienia

(zasuszenia) – 8 – 12 dni

39

39

Żywienie bodźcowe przed pokryciem

>

flushing - zwiększenie ilości energii w dawce pokarmowej przez okres około 10

dni przed rują - zwiększenie ilości owulujących pęcherzyków

>

selekcja przedowulacyjnej puli pęcherzyków jajnikowych następuje

pomiędzy 14 a 16 dniem cyklu rujowego u świni

>

flushing - korzystnym oddziaływaniem insuliny, czynników wzrostu i

prawdopodobnie innych hormonów metabolicznych nie tylko na wydzielanie

hormonów gonadotropowych, ale również na bezpośredni rozwój pęcherzyków

40

40

Flushing” - należy podawać w dawce 0,5 kg/sztukę/dobę na około 10-14 dni

przed planowanym kryciem. Mieszanka ta powinna stanowić dodatkowe

uzupełnienie stosowanej dawki pokarmowej.

41

41

dr n. wet. Kazimierz Obremski
Katedra Prewencji Weterynaryjnej i Higieny Pasz UWM w Olsztynie

Okres prośności – anabolizm ciążowy

>

potrzeby pokarmowe lochy – byt, rozwój płodów, łożyska, wymienia,

wzrost masy ciała (pierwiastki)

>

ilość energii i innych składników w macicy wzrasta

intensywnie ok. 6 tyg. ciąży

>

niedobór białka w dawce podczas ciąży skutkuje obniżeniem

produkcyjności w czasie laktacji

>

zwiększona retencja wody, Ca, P mikroelementów – Zn, Cu, Mn, Ni

>

locha powinna przybrać 40 kg (25 kg płody i łożysko, 15 kg rezerwy)

>

niski poziom rezerw – rodzenie się mniejszych prosiąt i mało

wyrównanych w miocie

>

zmiany masy ciała w trakcie cyklu produkcyjnego powinny wykazywać

jak najmniejsze wahania

42

42

dr n. wet. Kazimierz Obremski
Katedra Prewencji Weterynaryjnej i Higieny Pasz UWM w Olsztynie

Okres prośności – anabolizm ciążowy c.d.

>

im bardziej intensywne żywienie podczas ciąży, tym dłuższy ujemny

bilans energetyczny podczas laktacji

>

lochy intensywnie żywione w okresie prośności odkładają więcej

rezerw głównie w postaci tłuszczu, zużywając go na produkcję mleka –

nie pobierają wystarczającej ilości pasz

>

ubytki masy ciała nawet do 70 kg !

>

duże wahania masy ciała podczas ciąży i laktacji - komplikacje ze

skutecznym kryciem, kondycją i możliwością występowania niedoboru

składników pokarmowych

>

optymalna grubość słoniny 15 – 20 mm

>

nie zatuczanie lochy podczas ciąży to szybsze zachodzenie w ciążę,

lepsza zdrowotność i bardziej wyrównane mioty

43

43

Orientacyjne zmiany masy ciała loch

wysokomięsnych podczas kolejnych cykli

Kolejny

miot

Krycie

(w kg)

85 dzień

ciąży (w kg)

Przed

oproszeniem

Po 4-tygodniowej

laktacji

1
2
3
4
5

> 6

130
160
185
205
215
220

170
195
213
225
230
230

195
220
238
250
255
255

160
185
205
215
220
220

44

44

Skutki złego żywienia loch



wyższy koszt produkcji



zatuczenie loch



mniej wyraźne objawy rui



mniej urodzonych prosiąt



więcej przygnieceń



krótsze użytkowanie lochy

45

45

NORMOWANIE DAWKI

POKARMOWEJ DLA LOCH

PROŚNYCH

Normy Żywienia Świń IFŻZ 1993 r.

46

46

Faza cyklu rozpłodowego

lochy

EM MJ/kg paszy

11.5

12.0

12.5

13

Faza krycia
Ciąża – do 90 dnia

1

– od 91 dnia
– od 111 dnia
Laktacja (10 prosiąt w miocie)

2

w tym: matka
1 karmione prosię

3,4

2,25

–
–
–
–
–

3,25

–

3,15

2,0
6,5
2,0

0,47

3,1

–

3,0
2,0
6,4
1,9

0,45

3,0

–

2,9
2,0
6,2

1,85
0,43

Tabela 7. Normy żywienia loch

A. Dzienna dawka (w kg) o różnej koncentracji energii

Założenia dawki: Locha – 70. dzień ciąży

Obliczanie dziennego zapotrzebowania na EM:

EM (MJ) = 2,25 x 11.5 = 25,875 MJ

47

47

Obliczanie dziennego zapotrzebowania na lizynę i białko:

Normy żywienia loch B.

Wymagana zawartość lizyny, białka, wapnia i fosforu

(w gramach na 1 MJ energii metabolicznej)

Faza cyklu

Lizyna

3

Białko

ogólne

Białko

strawne

Wapń

Fosfor

Ciążą do 90 dnia
Laktacja

0,45
0,65

11,0
13,0

8,7

10,0

0,60
0,62

0,40
0,46

3/

Stosunek lizyny do metioniny cystyną, treoniny i tryptofanu jak 100:65:68:19

BO (g) = 25,88 x 11,0 = 284,6 g

LIZ (g) = 25,88 x 0,45 = 11,6 g

48

48

Faza cyklu

EM

(MJ)

Lizyna

(g)

Białko

ogólne

Białko

strawne

Ca

P

70 dzień ciąży

25,88

11,6

284,6

225,11

15,5

10,4

Dzienne potrzeby lochy:

49

49

Komponenty

Sucha

masa (g)

EM (MJ)

Białko

ogólne

(g/kg)

Włókno

surowe

(g/kg)

Skrobia

(g/kg)

Liz

g/kg

CCM

390

4,7

38

43

164,6

0,8

Pasza objętościowa – wartość pokarmowa 1 kg

Należy uwzględnić !
1. W paszach objętościowych można dostarczyć tylko część energii:

>

w ziemniakach, CCM-ie i serwatce

max 30 %

>

w burakach

max 20 %

>

w zielonkach

max 5 %

2. W SM dawki skrobia powinna stanowić min 38 %, a włókno max 6 – 7 %

50

50

Obliczenie ilości EM z paszy objętościowej w dawce:

30% z 25,88 to 7,76 MJ

Tyle max EM może być w dawce z CCM

7,76 MJ/4,7 MJ = 1,65 kg CCM (max)

51

51

DAWKA

Stosunek energetyczno-białkowy

Wyszczególnienie

kg

Sucha masa

EM

Białko

ogólne

(g)

(MJ)

g/kg

Potrzeby

25,88

284,6

CCM

1,65

644,1

7,76

62,70

Bilans

18,12

221,9

>

Wymagany = 221,9/18,12 = 12,25 BO/1 MJ EM

52

52

PASZE TREŚCIWE – wartość pokarmowa 1 kg

Komponenty

Sucha

masa

EM

Białko

ogólne

Włókno

surowe

Skrobia

Liz

g

MJ

g

g

g

g

Jęczmień

880

12,49

111

49,00

528,00

3,88

Śruta

poekstrakcyjna

sojowa

880

12,60

388

78,32

63,36

24,10

>

(A) Jęczmień = 111/12,49 = 8,89 g BO/ 1 MJ EM -

pasza energetyczna

>

(B) Śruta sojowa = 388/12,6 = 30,79 g BO/ 1 MJ EM -

pasza białkowa

53

53

Układ dwóch równań z dwiema niewiadomymi:

EM (MJ) = A*EM

A

+ B*EM

B

18,12 = A*12,49 + B*12.60

BO (g) = A*BO

A

+ B*BO

B

221,9 = A*111 + B*388

A = ?

B = ?

54

54

DAWKA

Włókno sur. SM (max) = 1911 x 7 % = 133,8 g w dawce

Komponenty

Ilość Sucha

masa

EM

Białko

ogólne

Włókno

surowe

Skrobia

Liz

kg

g

MJ

g

g

g

g

CCM

1,65

644,1

7,76

62,8

72,7

271,8

1,4

Jęczmień

1,22

1073,6

15,2

135,4

59,8

644,2

4,7

Śruta

poekstrakcyjna

sojowa

0,22

193,6

2,8

85,4

17,2

13,9

5,3

Suma

3,09

1911,3

25,76

283,6

149,7

929,9

11,4

Potrzeby

25,88

284,6

11,7

Różnica

-

-

Skrobia 38 % SM (min) = 1911 x 38 % = 726,3 g w dawce

55

55

NORMOWANIE DAWKI

POKARMOWEJ DLA LOCH

KARMIĄCYCH

56

56

dr n. wet. Kazimierz Obremski
Katedra Prewencji Weterynaryjnej i Higieny Pasz UWM w Olsztynie

Laktacja

>

katabolizm laktacyjny – proces zużywania rezerw nagromadzonych

podczas ciąży (tłuszcz, białka, sole mineralne)

>

nowe systemy żywienia loch karmiących zakładają, że zgromadzone

rezerwy są niewielkie i większość składników mleka jest pokrywana z

paszy

>

kluczową rolę odgrywa apetyt

>

lochom, które zbyt mało pobierają paszy w czasie laktacji należy

zwiększyć zawartość składników pokarmowych w mieszance

O ilości paszy zjedzonej przez lochy w trakcie laktacji decyduje:

Locha

- jej masa i kondycja, wielkość miotu i genotyp

Środowisko

- temperatura pomieszczeń i jakość powietrza, długość laktacji,

zagęszczenie, choroby,

Dieta

- czynniki wpływające na ilość pobranej w laktacji paszy, strawność,

receptura, energetyczność paszy, zawartość białka, aminokwasów, dystrybucja

wodą, częstotliwość karmień

57

57

Założenia: dawka pokarmowa dla lochy karmiącej 8 prosiąt

Tabela 7. Normy żywienia loch

A. Dzienna dawka (w kg) o różnej koncentracji energii

Faza cyklu rozpłodowego

lochy

EM MJ/kg paszy

11.5

12.0

12.5

13

Faza krycia
Ciąża – do 90 dnia

1

– od 91 dnia
– od 111 dnia
Laktacja (10 prosiąt w miocie)

2

w tym: matka
1 karmione prosię

3,4

2,25

–
–
–
–
–

3,25

–

3,15

2,0
6,5
2,0

0,47

3,1

–

3,0
2,0
6,4
1,9

0,45

3,0

–

2,9
2,0
6,2

1,85
0,43

Obliczanie dziennego zapotrzebowania na EM:

EM (MJ) = 5,76 x 12 = 69,12 MJ

58

58

Obliczanie dziennego zapotrzebowania na lizynę i białko:

Normy żywienia loch B.

Wymagana zawartość lizyny, białka, wapnia i fosforu

(w gramach na 1 MJ energii metabolicznej)

Faza cyklu

Lizyna

3

Białko

ogólne

Białko

strawne

Wapń

Fosfor

Ciążą do 90 dnia
Laktacja

0,45
0,65

11,0
13,0

8,7

10,0

0,60
0,62

0,40
0,46

3/

Stosunek lizyny do metioniny cystyną, treoniny i tryptofanu jak 100:65:68:19

BO (g) = 69,12 x 13 = 898,56 g

LIZ (g) = 69,12 x 0,65 = 44,93 g

59

59

Dzienne potrzeby lochy karmiącej 8 prosiąt:

Faza cyklu

EM

(MJ)

Lizyna

(g)

Białko

ogólne

Białko

strawne

Ca

P

Locha karmiąca 8

prosiąt

69,12

44,93

898,56

691,2

42,85

31,79

60

60

Komponenty

Sucha

masa (g)

EM (MJ)

Białko

ogólne

(g/kg)

Włókno

surowe

(g/kg)

Skrobia

(g/kg)

Liz

g/kg

CCM

390

4,7

38

43

164,6

0,8

Pasza objętościowa – wartość pokarmowa 1 kg

Należy uwzględnić !
1. W paszach objętościowych można dostarczyć tylko część energii:

>

w ziemniakach, CCM-ie i serwatce

max 30 %

>

w burakach

max 20 %

>

w zielonkach

max 5 %

2. W SM dawki skrobia powinna stanowić min 38 %, a włókno max 6 – 7 %

61

61

Obliczenie ilości EM z paszy objętościowej w dawce:

30% z 69,12 to 20,74 MJ

Tyle max EM może być w dawce z CCM

20,74 MJ/4,7 MJ = 4,41 kg CCM (max)

62

62

DAWKA

Stosunek energetyczno-białkowy

Wyszczególnienie

kg

Sucha masa

EM

Białko

ogólne

(g)

(MJ)

g/kg

Potrzeby

69,12

898,56

CCM

4,41

1719,90

20,73

167,58

Bilans

48,39

730,98

>

Wymagany = 730,98/48,39 = 15,11 BO/1 MJ EM

63

63

PASZE TREŚCIWE – wartość pokarmowa 1 kg

Komponenty

Sucha

masa

EM

Białko

ogólne

Włókno

surowe

Skrobia

Liz

g

MJ

g

g

g

g

Jęczmień

880

12,49

111

49,00

528,00

3,88

Śruta

poekstrakcyjna

sojowa

880

12,60

388

78,32

63,36

24,10

>

(A) Jęczmień = 111/12,49 = 8,89 g BO/ 1 MJ EM -

pasza energetyczna

>

(B) Śruta sojowa = 388/12,6 = 30,79 g BO/ 1 MJ EM -

pasza białkowa

64

64

Układ dwóch równań z dwiema niewiadomymi:

EM (MJ) = A*EM

A

+ B*EM

B

48,39 = A*12,49 + B*12.60

BO (g) = A*BO

A

+ B*BO

B

730,98 = A*111 + B*388

A = ?

B = ?

65

65

DAWKA

Włókno sur. SM (max) = 5116,5 x 7 % = 358,15 g w dawce

Komponenty

Ilość Sucha

masa

EM

Białko

ogólne

Włókno

surowe

kg

g

MJ

g

g

CCM

4,41 1719,90 20,73

167,58

189,63

Jęczmień

2,77

2437,6

34,60

307,47

135,73

Śruta

poekstrakcyjna

sojowa

1,09

959

13,60

422,92

71,94

Suma

8,27

5116,5

68,93

897,97

397,3

Potrzeby

69,12

898,56

Różnica

- 0,19

- 0,59

Skrobia 38 % SM (min) = 5116,5 x 38 % = 1944,27 g w dawce

66

66

NORMOWANIE DAWKI

POKARMOWEJ DLA TUCZNIKÓW

67

67



to suma potrzeb bytowych i produkcyjnych



niedostateczny bilans składników pokarmowych to obniżenie przyrostów
dziennych, zwiększenie zużycia paszy, pogorszenie umięśnienia



nadmiar białka w paszy nie powoduje zwiększonego odkładania mięsa (cecha
genetyczna)



składniki pobrane ponad miarę są odkładane jak tłuszcz



ilość białka musi być skorelowana z energią



główna zasada sporządzania mieszanek to optymalizacja zawartości
aminokwasów



stosunek aminokwasów egzogennych do endogennych – 45:55



idealny skład aminokwasowy musi być dostosowany do wieku i masy ciała
zwierząt

Zapotrzebowanie tuczników na składniki pokarmowe i energię

68

68



wzrostowi zwierząt towarzyszy zwiększający się udział metioniny i cystyny,
treoniny i tryptofanu w stosunku do lizyny



redukcja w paszy zawartości białka o 2-4% redukuje ilość azotu w
odchodach o 40% - trzeba jednak precyzyjnie bilansować aminokwasy i
stosować syntetyczne



w tuczu fermowym zmiany dawek stosuje się co 7, 10 lub 14 dni



pasza dla tuczników powinna zawierać nie więcej niż 5-6% włókna w dawce –
zboża zawierają 3-4% poza ziarnem owsa; więcej włókna mają otręby,
nasiona strączkowych i susze z roślin zielonych



część energii (poza zbożem) można dostarczać w postaci tłuszczu lub w
paszach objętościowych soczystych – do 30% energii dawki w ziemniakach,
kiszonce CCM lub serwatce, do 20% w burakach, do 5% w zielonce z
młodych roślin

Zapotrzebowanie tuczników na składniki pokarmowe i energię

69

69

DAWKI DLA TUCZNIKÓW

>

przed ułożeniem dawki najpierw należy ustalić właściwe zapotrzebowanie

>

zapotrzebowanie zależy od masy ciała tucznika, tempa wzrostu i rodzaju tuczu

Tucz intensywny

>

duże dzienne przyrosty i dobre wykorzystanie paszy

>

prowadzony z zastosowaniem mieszanek pełnoporcjowych (wysoka

koncentracja energii)

>

tucz wielofazowy – 2-3 mieszanki lub zestawy pasz

>

jedna średniobiałkowa mieszanka

>

żywienie do woli

Tucz ekstensywny

>

w gospodarstwach, w których duże zastosowanie w żywieniu tuczników mają

pasze gospodarskie: ziemniaki parowane świeże lub parowane kiszone, otręby

lub zielonki

>

pasze z wyjątkiem ziemniaków charakteryzują się niższą koncentracja energii

70

70

Aminokwasy

Masa ciała (kg)

5-20

20-50

50-100

Lizyna

Metionina + cystyna

Treonina

Tryptofan

Leucyna

Izoleucyna

Arginina

Histydyna

Walina

Fenyloalanina

i

tyrozyna

100

60

65

18

100

60

42

32

68

95

100

65

67

19

100

60

36

32

68

95

100

70

70

20

100

60

30

32

68

95

Profil aminokwasów zgodny z wzorcem białka idealnego dla tuczników w

poszczególnych okresach wzrostu (w%) (wg Müllera, 1999)

Zalecana zawartość białka ogólnego i

lizyny w mieszankach dla tuczników

Wartość pokarmowa (12,5 MJ)

Zawartość białka (BO) i lizyny



3-okresy



(20-70 kg) – 17% BO i 0,9 % lizyny



(71-110 kg) - 15% BO i 0,80 % lizyny



(111- 140 kg) – 13% BO i 0,70 % lizyny



4-okresy



(20-50 kg) – 17% BO i 1,00 % lizyny



(51-85 kg) – 15,5% BO i 0,9 % lizyny



(86-110 kg) – 14,0% BO o 0,80 % lizyny



(111 – 145 kg) –12,5% BO i 0,70 % lizyny

71

72

72

Tab. 9 Normy żywienia tuczników przyrastających 700 g dziennie

A. Średnie dzienne dawki paszy (w kg) o różnej koncentracji energii

Założenia: Tucznik o masie ciała 65 kg. Dzienny przyrost – 700g

Miesiąc

tuczu

Masa ciała

kg

EM, MJ/kg paszy

11,8

12,3

12,8

2

50-60

2,35

2,25

2,15

60-70

2,35

2,45

2,35

Obliczanie dziennego zapotrzebowania na EM:

EM (MJ) = 2,45 x 12,3 = 30,135 MJ

73

73

Tab. 9 B Wymagana zawartość lizyny i białka w gramach na 1 MJ EM

Obliczanie dziennego zapotrzebowania na lizynę i białko:

BO (g) = 30,135 x 13,3 = 400,9 g

Masa ciała kg

Lizyna

1

/

(g)

Białko ogólne

(g)

Białko strawne

(g)

30 - 70

0,72

13,3

10,8

1

/Stosunek lizyny do metioniny z cystyną, treoniny i tryptofanu jak 100:60:62:18

LIZ (g) = 30,135 x 0,72 = 21,7 g

74

74

Dzienne potrzeby tucznika:

Miesiąc

tuczu

MC (kg)

EM (MJ)

Białko ogólne (g)

Liz (g)

2

65

30,135

400,9

21,7

Pasza objętościowa – wartość pokarmowa 1 kg

Komponenty

Sucha

masa (g)

EM (MJ)

Białko

ogólne

(g/kg)

Włókno

surowe

(g/kg)

Skrobia

(g/kg)

Liz

g/kg

Ziemniaki

parowane

230

3,50

22

7,13

173,19

1,17

Należy uwzględnić !
1. W paszach objętościowych można dostarczyć tylko część energii:

>

w ziemniakach, CCM-ie i serwatce

max 30 %

>

w burakach, marchwi

max 20 %

>

w zielonkach

max 5 %

2. W SM dawki skrobia powinna stanowić min 38 %, a włókno max 6 – 7 %

75

75

Obliczanie ilości ziemniaków w dawce:

30 % z 30,135 MJ to 9,04 MJ

tyle maksymalnie EM może być w dawce z ziemniaków

9,04 MJ / 3,5 MJ = 2,58 kg ziemniaków (max)

Wyszczególnienie

kg

Sucha masa

EM

Białko

ogólne

(g)

(MJ)

g/kg

Potrzeby

30,135

400,9

Ziemniaki

parowane

2,5

575

8,75

55

Bilans

- 21,385

- 345,9

Dawka:

Stosunek energetyczno-białkowy:

>

Wymagany = 345,9/21,385 = 16,175 g BO/ 1 MJ EM

76

76

PASZE TREŚCIWE – wartość pokarmowa 1 kg

Komponenty

Sucha

masa

EM

Białko

ogólne

Włókno

surowe

Skrobia

Liz

g

MJ

g

g

g

g

Jęczmień

880

12,49

111

49,00

528,00

3,88

Śruta

poekstrakcyjna

sojowa

880

12,60

388

78,32

63,36

24,10

>

(A) Jęczmień = 111/12,49 = 8,89 g BO/ 1 MJ EM -

pasza energetyczna

>

(B) Śruta sojowa = 388/12,6 = 30,79 g BO/ 1 MJ EM -

pasza białkowa

77

77

Układ dwóch równań z dwiema niewiadomymi:

EM (MJ) = A*EM

A

+ B*EM

B

21,38 = A*12,49 + B*12.60

BO (g) = A*BO

A

+ B*BO

B

345,9 = A*111 + B*388

A = ?

B = ?

78

78

DAWKA

Włókno sur. 7 % SM (max) = 2077,4 x 7 % = 145,4 g w dawce

Komponenty

Ilość Sucha

masa

EM

Białko

ogólne

Włókno

surowe

Skrobia

Liz

kg

g

MJ

g

g

g

g

Ziemniaki

parowane

2,5

575

8,75

55

17,8

433

2,9

Jęczmień

1,14

1005,5

14,27

126,8

56

603

4,4

Śruta

poekstrakcyjna

sojowa

0,56

496,87

7,11

219,1

44

36

13,6

Suma

4,2

2077,37 30,13

400,9

117,8

1072

20,9

Potrzeby

30,13

400,9

21,7

Różnica

-

-

- 0,8

Skrobia 38 % SM (min) = 2077,4 x 38 % = 789,4 g w dawce