STARZENIE SIĘ

SPOŁECZEŃSTWA POLSKIEGO

W KONTEKSCIE OBECNYCH I

PROGNOZOWANYCH

TENDENCJI NA POLSKIM

RYNKU PRACY

Dr Grzegorz Baczewski,
Departament Dialogu Społecznego i

Stosunków Pracy, PKPP Lewiatan

Struktura prezentacji

1. Prognozowane zmiany liczebności i struktury populacji

2. Wpływ zmian demograficznych na rynek pracy

3. Rezerwy siły roboczej

•

osoby bierne

•

osoby bezrobotne

4. Podsumowanie

•

główne rezerwy zasobów pracy

•

zmiana w zarządzaniu zasobami ludzkimi

www.pkpplewiatan.pl | str. 2

Tendencje w zakresie podaży pracy w Polsce

www.pkpplewiatan.pl | str. 3

37 830

37 438

36 796

35 993

38 016

38 092

35 000

35 500

36 000

36 500

37 000

37 500

38 000

38 500

2010

2015

2020

2025

2030

2035

Wykres 1. Prognoza ludności Polski do 2035 r. (w tys.)

Źródło: Obliczenia własne na podstawie GUS, BAEL

Tendencje w zakresie podaży pracy w Polsce

Wykres 2. Prognoza ludności według ekonomicznych grup wieku (w tys.)

www.pkpplewiatan.pl | str. 4

7 107

6 816

5 632

15 294

12 823

10 834

9 277

8 802

9 905

6 414

8 997

9 622

0

5 000

10 000

15 000

20 000

25 000

30 000

35 000

40 000

2010

2025

2035

0-17

18-44

45-59/64

60+/65+

Źródło: Obliczenia własne na podstawie GUS, BAEL

Tendencje w zakresie podaży pracy w Polsce

Wykres 3. Struktura ludności w wieku produkcyjnym według rodzaju aktywności zawodowej (II kw.

2011 r.)

www.pkpplewiatan.pl | str. 5

15 720

8 741

6 979

1 682

872

810

6 654

2 908

3 746

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Ogółem

Mężczyźni

Kobiety

Pracujący

Bezrobotni

Bierni

Źródło: Obliczenia własne na podstawie GUS, BAEL

Tendencje w zakresie podaży pracy w Polsce

Wykres 4. Prognozowane zmiany struktury aktywności zawodowej przy założeniu zachowania

obecnego poziomu zatrudnienia (II kw. 2011 r. - w tys.)

www.pkpplewiatan.pl | str. 6

15 720

15 720

15 720

15 720

15 720

15 720

8 336

7 998

6 783

5 905

5 534

5 019

6 000

8 000

10 000

12 000

14 000

16 000

18 000

20 000

22 000

24 000

2010

2015

2020

2025

2030

2035

Pracujący

Niepracujący

Źródło: Obliczenia własne na podstawie GUS, BAEL

Tendencje w zakresie podaży pracy w Polsce

Źródło: Obliczenia własne na podstawie GUS, BAEL

www.pkpplewiatan.pl | str. 7

65%

66%

70%

73%

74%

76%

64%

66%

68%

70%

72%

74%

76%

2010

2015

2020

2025

2030

2035

78,7

76,8

76,1

75,4

74,9

74,9

73,6

73,0

70,7

70,5

70,4

70,3

69,1

68,6

67,6

66,7

65,4

65,0

64,9

64,6

64,6

64,4

64,0

63,3

62,5

61,1

60,4

60,1

40,0

45,0

50,0

55,0

60,0

65,0

70,0

75,0

80,0

Sw eden

Denmark

Austria

United Kingdom

Luxembourg

Czech Republic

France

Belgium

Bulgaria

Ireland

Poland

Greece

Spain

Hungary

Wykres 5. Prognozowane zmiany wskaźnika

zatrudnienia przy założeniu zachowania poziomu

zatrudnienia z II kw. 2011 r.

Wykres 6. Wskaźnik zatrudnienia w Polsce i w UE w

2010 r. (dla grupy wieku 20-64)

Wykorzystanie zasobów pracy w Polsce i w UE

Wykres 7. Wskaźniki zatrudnienia dla osób w wieku 15-64 (lewa oś) oraz stopy bezrobocia

(prawa oś) w Polsce i w UE27 w latach 2004 - 2011 (w %)

www.pkpplewiatan.pl | str. 8

Źródło: Eurostat, LFS

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

2

0

0

5

Q

1

2

0

0

5

Q

2

2

0

0

5

Q

3

2

0

0

5

Q

4

2

0

0

6

Q

1

2

0

0

6

Q

2

2

0

0

6

Q

3

2

0

0

6

Q

4

2

0

0

7

Q

1

2

0

0

7

Q

2

2

0

0

7

Q

3

2

0

0

7

Q

4

2

0

0

8

Q

1

2

0

0

8

Q

2

2

0

0

8

Q

3

2

0

0

8

Q

4

2

0

0

9

Q

1

2

0

0

9

Q

2

2

0

0

9

Q

3

2

0

0

9

Q

4

2

0

1

0

Q

1

2

0

1

0

Q

2

2

0

1

0

Q

3

2

0

1

0

Q

4

2

0

1

1

Q

1

2

0

1

1

Q

2

5,0

7,0

9,0

11,0

13,0

15,0

17,0

19,0

21,0

Wskaźnik zatrudnienia EU27

Wskaźnik zatrudnienia PL

Stopa bezrobocia EU27

Stopa bezrobocia PL

Wykorzystanie zasobów pracy w Polsce i w UE

Wykres 8. Wskaźniki zatrudnienia wg 5-letnich grup wieku w Polsce i w Niemczech w 2010 r. (w %)

www.pkpplewiatan.pl | str. 9

Źródło: Eurostat, LFS

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

20 - 24 25 - 29 30 - 34 35 - 39 40 - 44 45 - 49 50 - 54 55 - 59

60 - 64

PL Mężczyźni

PL Kobiety

DE Mężczyźni

DE Kobiety

Zatrudnienie młodszych i starszych pracowników

Wykres 9. Wskaźniki zatrudnienia dla grup wieku 20-24 i 55-64 w OECD w 2009 r. (w %)

www.pkpplewiatan.pl | str. 10

Źródło: OECD

Rezerwy zasobów pracy - bierni

Wykres 10. Struktura biernych zawodowo wg przyczyn bierności, płci i wieku w 2010 r.

www.pkpplewiatan.pl | str. 11

Źródło: GUS, BAEL

6%

29%

24%

17%

23%

zniechęceni
bezskutecznością
poszukiwań pracy

nauka, uzupełnianie
kwalifikacji

obowiązki rodzinne i
związane z
prowadzeniem
domu

emerytura

choroba,
niepełnosprawność

45-64

inne

zniechęceni

bezskutecznością

poszukiwań pracy

obowiązki rodzinne i

związane z

prowadzeniem domu

choroba,

niepełnosprawność

emerytura

Mężczyźni

Kobiety

Rezerwy zasobów pracy

www.pkpplewiatan.pl | str. 12

Grupa osób starszych nie jest jednorodna

Poszczególne osoby mogą napotykać na różne bariery mogą je cechować różne deficyty

Osoby starsze

Obciążone

obowiązkami

pozazawodow

ymi

Słabo

wykształcone

Kobiety

Chore i

niepełnospr

awne

Zniechęcon

e do pracy

Konsekwencje zmian podaży pracy dla przedsiębiorstw

www.pkpplewiatan.pl | str. 13

Znaczna podaż

pracy

Ograniczona podaż

pracy

Konkurowanie o

pracowników

„najbardziej

pożądanych”

Wpływ malejącej podaży pracy

na strategie zarządzania

zasobami ludzkimi

Wyszukiwanie

optymalnych

pracowników

Optymalne

wykorzystanie

dostępnych

zasobów

Konkurencja o

zasoby ma

charakter

cenowy. Żeby

pozyskać rzadkie

zasoby trzeba

zapłacić więcej

niż konkurencja.

To podwyższa

koszty.

Konsekwencje zmian podaży pracy dla przedsiębiorstw

www.pkpplewiatan.pl | str. 14

Standardowy pracownik

Standaryzacja zarządzania

Konsekwencje zmian podaży pracy dla przedsiębiorstw

www.pkpplewiatan.pl | str. 15

Różnorodność pracowników

Indywidualne podejście

Konsekwencje zmian podaży pracy dla przedsiębiorstw

www.pkpplewiatan.pl | str. 16

Urlopy, czas

wolny,

przerwy w

pracy

Organizacja

pracy

Nauka,

szkolenie,

rozwój

zawodowy

Elastyczne

formy

zatrudnienia

Zdrowie i

dobra

samopoczucie

Budowanie

przyjaznej

„włączającej”

kultury w

organizacji

Ergonomia

stanowiska

pracy

Organizacja

czasu pracy

Indywidualne

podejście

Kluczem jest odejście od stereotypów

www.pkpplewiatan.pl | str. 17

Osoby starsze

nie

muszą

być

• mniej efektywne

• mniej mobilne

• częściej chore

• gorzej przygotowane do zmian

• mniej dyspozycyjne

• bardziej kosztowne

• etc.

Dziękuję za uwagę

dr GRZEGORZ BACZEWSKI
Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan
ul. Zbyszka Cybulskiego 3
00-727 Warszawa
tel. [phone] fax [phone]
e-mail:

[e-mail]

www.pkpplewiatan.pl