Specjalista do spraw bada
ń
społeczno-ekonomicznych
(242218)
Specjali
ś
ci
2
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych
standardów
kompetencji
zawodowych
wymaganych
przez
pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1
Krajowy standard kompetencji zawodowych
Specjalista do spraw bada
ń
społeczno-ekonomicznych (242218)
© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013
Kopiowanie i rozpowszechnianie mo
ż
e by
ć
dokonane za podaniem
ź
ródła
ISBN 978-83-7951-000-9 (cało
ść
)
ISBN 978-83-7951-047-4 (47)
Nakład 1000 egz.
Publikacja bezpłatna
Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. (22) 237-00-00, fax (22) 237-00-99
e-mail: sekretariat@crzl.gov.pl http://www.crzl.gov.pl
Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa
ń
stwowego Instytutu Badawczego
26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax (48) 364-47-65
e-mail: instytut@itee.radom.pl http://www.itee.radom.pl
3
Spis tre
ś
ci
1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................
4
1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-
cjach.................................................................................
4
1.2. Notka metodologiczna i autorzy.......................................
4
2. Opis zawodu................................................................................
6
2.1. Synteza zawodu ..............................................................
6
2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst
ę
-
powania zawodu .............................................................
6
2.3.
Ś
rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz
ę
dzia
pracy, zagro
ż
enia, organizacja pracy) ............................
6
2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-
ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................
7
2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb
ę
dne do podj
ę
cia
pracy w zawodzie.............................................................
8
2.6. Mo
ż
liwo
ś
ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-
dacji kompetencji .............................................................
8
2.7. Zadania zawodowe ..........................................................
9
2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................
9
2.9. Relacje mi
ę
dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-
mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................
9
3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 11
3.1. Projektowanie i organizowanie bada
ń
Kz1 ..................... 11
3.2. Prowadzenie bada
ń
i nadzorowanie ich realizacji Kz2 ... 12
3.3. Opracowywanie raportów i tworzenie prezentacji Kz3 ... 13
3.4. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 13
4. Profil kompetencji kluczowych ................................................. 14
5. Słownik ....................................................................................... 15
4
1. Dane identyfikacyjne zawodu
1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu
w klasyfikacjach
Według Klasyfikacji zawodów i specjalno
ś
ci na potrzeby rynku pracy
(KZiS 2010):
242218 Specjalista do spraw bada
ń
społeczno-ekonomicznych
Grupa wielka 2 – Specjali
ś
ci (w Mi
ę
dzynarodowej Klasyfikacji Stan-
dardów Edukacyjnych ISCED 2011 – poziom 7).
Grupa elementarna 2422 – Specjali
ś
ci do spraw administracji
i rozwoju (w Mi
ę
dzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów
ISCO-08 odpowiada grupie 2422 Policy administration professionals).
Według Polskiej Klasyfikacji Działalno
ś
ci (PKD 2007):
Sekcja M. Działalno
ść
profesjonalna, naukowa i techniczna, Dział
73. Reklama, badanie rynku i opinii publicznej, Grupa 73.2. Bada-
nie rynku i opinii publicznej.
1.2. Notka metodologiczna i autorzy
Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie:
analizy
ź
ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi
ę
dzynarodowe)
oraz głównie wyników bada
ń
analitycznych na 19 stanowiskach pracy
w 7 przedsi
ę
biorstwach (
ś
rednie – 1, małe − 2, mikro − 4, w tym usługo-
we – 6, inne – 1), przeprowadzonych w lutym i marcu 2013 r.
Zespół Ekspercki:
•
Marcin Peterlik – Instytut Bada
ń
nad Gospodark
ą
Rynkow
ą
w Warszawie,
•
Janusz Gołygowski – Łódzki O
ś
rodek Badania Opinii Publicznej
i Koniunktur Ekonomicznych w Łodzi,
•
Przemysław Budziło – Biuro Bada
ń
Społecznych Obserwator
Sp.J. w Krakowie,
•
Anna Kicior – Wojewódzki Urz
ą
d Pracy w Warszawie Filia w Ra-
domiu.
5
Ewaluatorzy:
•
Maciej Sierszy
ń
ski – Bridgestone Pozna
ń
sp. z o.o., w Poznaniu,
•
Dorota Wójcik – Komenda Wojewódzka Policji z/s w Radomiu.
Recenzenci:
•
Dariusz Szklarczyk – Wy
ż
sza Szkoła Europejska im. Ks. Józefa
Tischnera w Krakowie,
•
Agnieszka Bergtold-Kuczy
ń
ska – Per Aspera w Warszawie.
Komisja Bran
ż
owa (zatwierdzaj
ą
ca):
•
Wojciech Jabło
ń
ski (przewodnicz
ą
cy) – Zwi
ą
zek Pracodawców
Warszawy i Mazowsza w Warszawie,
•
Zbigniew Sokołowski – Krajowa Izba Gospodarcza w Warszawie,
•
Anna Karasi
ń
ska – przedstawiciel pracodawców, Instytut Bada-
nia Opinii Homo Homini Sp. z o.o. w Warszawie,
•
Michał Lewandowski – Ogólnopolski Pracowniczy Zwi
ą
zek Za-
wodowy Konfederacja Pracy w Warszawie.
Data zatwierdzenia:
•
07.10.2013 r.
6
2. Opis zawodu
2.1. Synteza zawodu
Specjalista do spraw bada
ń
społeczno-ekonomicznych projektuje
badania oraz zbiera i analizuje informacje na temat zachowa
ń
społecz-
no-ekonomicznych, postaw, preferencji oraz innych charakterystyk
osób i podmiotów gospodarczych.
2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,
obszary wyst
ę
powania zawodu
Praca specjalisty do spraw bada
ń
społeczno-ekonomicznych polega
na analizie obserwowanych zjawisk, trendów społeczno-ekonomicznych,
prowadzeniu bada
ń
z zakresu socjologii, psychologii i ekonomii. Celem
prowadzonych bada
ń
jest opracowywanie raportów opisuj
ą
cych zjawiska
społeczno-ekonomiczne oraz prezentacja wyników tych bada
ń
. Osoba
wykonuj
ą
ca zawód specjalisty do spraw bada
ń
społeczno-ekonomi-
cznych okre
ś
la problemy badawcze, opracowuje metodologi
ę
bada
ń
oraz konstruuje narz
ę
dzia słu
żą
ce realizacji bada
ń
(m.in. kwestionariu-
sze). Badania prowadzi samodzielnie lub nadzoruje zespoły ankieterów.
Tworzy bazy danych i analizuje je za pomoc
ą
specjalistycznych progra-
mów komputerowych. Zadaniem specjalisty jest te
ż
opracowywanie wy-
ników bada
ń
oraz wyci
ą
ganie na tej podstawie wniosków, prezentacja
wyników bada
ń
w przejrzysty i zrozumiały dla odbiorców sposób. Specja-
lista do spraw bada
ń
społeczno-ekonomicznych mo
ż
e kierowa
ć
zespo-
łami badawczymi poprzez przydział zada
ń
, okre
ś
lanie czasu ich realizacji
oraz bie
żą
c
ą
kontrol
ę
pracy członków zespołu. Osoba pracuj
ą
ca w tym
zawodzie mo
ż
e by
ć
tak
ż
e odpowiedzialna za formalny nadzór nad reali-
zacj
ą
projektów badawczych (planowanie i kontrol
ę
realizacji bud
ż
etu
oraz harmonogramu bada
ń
), a tak
ż
e za kontakty z instytucjami ze-
wn
ę
trznymi zlecaj
ą
cymi realizacj
ę
bada
ń
.
2.3.
Ś
rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny
i narz
ę
dzia pracy, zagro
ż
enia, organizacja pracy)
Specjalista do spraw bada
ń
społeczno-ekonomicznych pracuje
głównie w firmach komercyjnych i instytucjach publicznych, które w za-
kresie swoich działa
ń
maj
ą
analiz
ę
zjawisk społeczno-ekonomicznych
(m.in.: urz
ę
dy centralne, jednostki administracji samorz
ą
dowej, urz
ę
dy
pracy itp.) oraz w o
ś
rodkach akademickich. Istnieje mo
ż
liwo
ść
wyko-
nywania tego zawodu w ramach własnej działalno
ś
ci gospodarczej.
7
Praca mo
ż
e odbywa
ć
si
ę
w trybie 8. godzinnym, ale mo
ż
liwa jest rów-
nie
ż
praca w trybie zadaniowym, nienormowanym. Osoba wykonuj
ą
ca
ten zawód pracuje przede wszystkim przy stanowisku komputerowym,
ale mo
ż
e tak
ż
e prowadzi
ć
samodzielnie (lub nadzorowa
ć
) realizacj
ę
bada
ń
terenowych. Specjalista do spraw bada
ń
społeczno-ekono-
micznych musi biegle posługiwa
ć
si
ę
podstawowymi programami kom-
puterowymi (edytor tekstu, arkusz kalkulacyjny, kreator prezentacji), ale
tak
ż
e obsługiwa
ć
specjalistyczne programy słu
żą
ce do analizy danych
(bazy danych, programy statystyczne). Praca ma charakter zadaniowy,
a osoba j
ą
wykonuj
ą
ca zazwyczaj samodzielnie planuje sposób, orga-
nizacj
ę
i harmonogram swojej pracy. W zwi
ą
zku z tym, praca w zawo-
dzie specjalisty do spraw bada
ń
społeczno-ekonomicznych obci
ąż
ona
jest du
żą
odpowiedzialno
ś
ci
ą
osobist
ą
. Nie wi
ąż
e si
ę
ze szczególnymi
zagro
ż
eniami dla zdrowia, poza typowymi zagro
ż
eniami zwi
ą
zanymi
z prac
ą
przy monitorze komputera (pogorszenie wzroku, obci
ąż
enia
kr
ę
gosłupa). Wymaga przestrzegania zasad bezpiecznej pracy z kom-
puterem, przede wszystkim przestrzegania czasu pracy i wykonywania
odpowiednio cz
ę
stych przerw.
2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,
w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu
Specjalista do spraw bada
ń
społeczno-ekonomicznych powinien
mie
ć
zdolno
ść
analitycznego my
ś
lenia, samodzielnie stawia
ć
tezy oraz
wyci
ą
ga
ć
wnioski na podstawie informacji pochodz
ą
cych z ró
ż
nych
ź
ródeł. Powinien te
ż
posiada
ć
zdolno
ś
ci organizacyjne, umiej
ę
tno
ś
ci
planowania czasu pracy oraz samodyscypliny. Z uwagi na fakt,
ż
e ba-
dania społeczno-ekonomiczne mog
ą
by
ć
realizowane przez kilku- kil-
kunastoosobowe zespoły badawcze, w zawodzie tym wymagana jest
umiej
ę
tno
ść
pracy w zespole oraz posiadanie rozwini
ę
tej zdolno
ś
ci
komunikacji interpersonalnej i odporno
ś
ci na stres. Z uwagi na ko-
nieczno
ść
prezentacji (czasami tak
ż
e publicznej) wyników bada
ń
, spe-
cjalista do spraw bada
ń
społeczno-ekonomicznych powinien cechowa
ć
si
ę
umiej
ę
tno
ś
ci
ą
jasnego i przejrzystego przekazywania informacji
oraz zdolno
ś
ci
ą
skutecznego argumentowania stawianych tez i wnio-
sków. Nie ma przeciwwskaza
ń
, aby prac
ę
w tym zawodzie wykonywały
osoby niepełnosprawne ruchowo, chocia
ż
ograniczona mobilno
ść
mo
ż
e
by
ć
czynnikiem utrudniaj
ą
cym realizacj
ę
zada
ń
, np. ograniczaj
ą
cym
mo
ż
liwo
ś
ci prowadzenia bada
ń
ankietowych w terenie. Przeciwwska-
zaniem do pracy w zawodzie s
ą
dysfunkcje organizmu utrudniaj
ą
ce
komunikacj
ę
(powa
ż
na wada wymowy, wzroku i słuchu).
8
2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb
ę
dne do podj
ę
cia
pracy w zawodzie
Osoba wykonuj
ą
ca zawód specjalisty do spraw bada
ń
społeczno-
ekonomicznych powinna posiada
ć
wykształcenie wy
ż
sze drugiego
stopnia z zakresu ekonomii, socjologii lub psychologii. Oprócz wyma-
ga
ń
formalnych konieczna jest biegła znajomo
ść
specjalistycznego
oprogramowania do obsługi baz danych oraz programów statystycz-
nych. Pomocne w pracy specjalisty b
ę
dzie do
ś
wiadczenie zawodowe
w zakresie bada
ń
społeczno-ekonomicznych oraz uko
ń
czenie specjali-
stycznych kursów i szkole
ń
, m.in. dotycz
ą
cych zarz
ą
dzania projektami,
zarz
ą
dzania czasem, ochron
ą
danych osobowych. Wskazana jest zna-
jomo
ść
j
ę
zyka angielskiego.
2.6. Mo
ż
liwo
ś
ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/
/walidacji kompetencji
W zawodzie specjalisty bada
ń
społeczno-ekonomicznych istniej
ą
mo
ż
liwo
ś
ci awansu zawodowego zarówno pionowego, jak i poziomego.
Kilkuletnie do
ś
wiadczenie zawodowe w obszarze bada
ń
społeczno-
ekonomicznych umo
ż
liwia awans na stanowiska kierownicze, np.
dy-
rektora działu bada
ń
w firmach komercyjnych lub dyrektora departa-
mentu czy kierownika wydziału bada
ń
w instytucjach publicznych. Po-
siadane do
ś
wiadczenie pomaga w kierowaniu projektem, pozwala
osi
ą
gn
ąć
samodzielno
ść
i awans finansowy. Rozwój zawodowy mo
ż
li-
wy jest tak
ż
e poprzez prac
ę
w ró
ż
nych firmach i instytucjach wykorzy-
stuj
ą
cych badania społeczno-ekonomiczne, co pozwala na poznanie
szerokiego spektrum stosowania bada
ń
społecznych w praktyce. Mo
ż
-
liwe jest tak
ż
e podj
ę
cie pracy w zawodach pokrewnych, np.: 243105
Specjalista analizy i rozwoju rynku; 243101 Analityk trendów rynkowych
(cool hunter). Specjalista do spraw bada
ń
społeczno-ekonomicznych
ma mo
ż
liwo
ś
ci poszerzania swojej wiedzy oraz umiej
ę
tno
ś
ci poprzez
uczestnictwo w kursach i szkoleniach, na przykład z zakresu praktycz-
nego (w tym biznesowego) wykorzystania bada
ń
społeczno-ekonomi-
cznych, nowych technik i narz
ę
dzi badawczych czy etycznych aspek-
tów bada
ń
społeczno-ekonomicznych. Wa
ż
nym elementem rozwoju
zawodowego s
ą
tak
ż
e podyplomowe studia lub kursy menad
ż
erskie,
których uko
ń
czenie pomaga w zarz
ą
dzaniu du
ż
ymi projektami badaw-
czymi.
9
2.7. Zadania zawodowe
Z1.
Organizowanie stanowiska pracy, w tym przestrzeganie zasad
BHP, ppo
ż
. i ochrony
ś
rodowiska (niezb
ę
dne kompetencje: Kz1,
Kz2, Kz3, KzS).
Z2.
Projektowanie bada
ń
społeczno-ekonomicznych (niezb
ę
dne
kompetencje: Kz1, KzS).
Z3.
Opracowywanie metodologii i narz
ę
dzi bada
ń
(niezb
ę
dne kom-
petencje: Kz1, KzS).
Z4.
Zarz
ą
dzanie zespołem badawczym (niezb
ę
dne kompetencje:
Kz2, KzS).
Z5.
Zbieranie i nadzorowanie zbierania danych (niezb
ę
dne kompe-
tencje: Kz2, KzS).
Z6.
Wprowadzanie danych do systemu komputerowego (niezb
ę
dne
kompetencje: Kz2, KzS).
Z7.
Analizowanie danych i formułowanie wniosków (niezb
ę
dne kom-
petencje: Kz3, KzS).
Z8.
Sporz
ą
dzanie raportów i prezentacji wyników bada
ń
(niezb
ę
dne
kompetencje: Kz3, KzS).
Z9.
Kontaktowanie si
ę
z instytucjami zewn
ę
trznymi (niezb
ę
dne kom-
petencje: Kz1, KzS).
2.8. Wykaz kompetencji zawodowych
Kz1 – Projektowanie i organizowanie bada
ń
(potrzebne do wykonywa-
nia zada
ń
: Z1, Z2, Z3, Z9).
Kz2 – Prowadzenie bada
ń
i nadzorowanie ich realizacji (potrzebne do
wykonywania zada
ń
: Z1, Z4, Z5, Z6).
Kz3 – Opracowywanie raportów i tworzenie prezentacji (potrzebne do
wykonywania zada
ń
: Z1, Z7, Z8).
KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada
ń
:
Z1÷Z9).
2.9. Relacje mi
ę
dzy kompetencjami zawodowymi
a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK
Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada
ń
w za-
wodzie sugeruje si
ę
wykorzysta
ć
do opisu kwalifikacji na poziomie 7
wła
ś
ciwym dla wykształcenia wy
ż
szego drugiego stopnia w Europej-
skiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miej-
scem usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalno
ś
ci (gru-
pa wielka 2 i jej odpowiednik w ISCED 2011).
10
Osoba wykonuj
ą
ca zawód specjalisty do spraw bada
ń
społeczno-
ekonomicznych:
1) w zakresie wiedzy: zna i rozumie w pogł
ę
biony sposób wybrane
fakty i teorie z zakresu nauk społecznych (ekonomia, socjologia,
psychologia) oraz metody bada
ń
społeczno-ekonomicznych, a tak
ż
e
rozumie zło
ż
one zale
ż
no
ś
ci mi
ę
dzy nimi, tak
ż
e w powi
ą
zaniu
z innymi dziedzinami; zna i rozumie ró
ż
norodne, zło
ż
one uwarun-
kowania prowadzenia bada
ń
w kontek
ś
cie wykonywanej działalno-
ś
ci.
2) w zakresie umiej
ę
tno
ś
ci: potrafi wykonywa
ć
zadania zwi
ą
zane
z prowadzeniem bada
ń
społeczno-ekonomicznych oraz formułowa
ć
problemy badawcze, a nast
ę
pnie je rozwi
ą
zywa
ć
z wykorzystaniem
nowej wiedzy, tak
ż
e z innych dziedzin; potrafi samodzielnie plano-
wa
ć
własne uczenie si
ę
przez całe
ż
ycie i ukierunkowywa
ć
innych
w tym zakresie; potrafi komunikowa
ć
si
ę
ze zró
ż
nicowanymi kr
ę
ga-
mi odbiorców bada
ń
i odpowiednio uzasadnia
ć
stanowiska.
11
3. Opis kompetencji zawodowych
Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-
wanych w badaniach na stanowiskach pracy.
Wykonanie zada
ń
zawodowych Z1, Z2, Z3, Z9 wymaga posiadania
kompetencji zawodowej Kz1.
3.1. Projektowanie i organizowanie bada
ń
Kz1
Wiedza – zna i rozumie w pogł
ę
-
biony sposób fakty, teorie i meto-
dy zwi
ą
zane z projektowaniem
bada
ń
oraz zło
ż
one zale
ż
no
ś
ci
mi
ę
dzy nimi, w szczególno
ś
ci zna:
−
zasady i przepisy BHP, ochro-
ny
ppo
ż
., ergonomii i ochrony
ś
rodowiska podczas projekto-
wania bada
ń
;
−
podstawowe teorie nauk spo-
łecznych (ekonomia, psycholo-
gia, socjologia);
−
metodologie bada
ń
społeczno-
-ekonomicznych;
−
narz
ę
dzia stosowane w bada-
niach
społeczno-ekonomicz-
nych;
−
informatyczne narz
ę
dzia ba-
dawcze;
−
metody planowania bud
ż
etów
bada
ń
społeczno-ekonomicz-
nych;
−
metody planowania harmono-
gramów realizacji bada
ń
spo-
łeczno-ekonomicznych.
Umiej
ę
tno
ś
ci – wykonuje zada-
nia w zakresie projektowania ba-
da
ń
oraz komunikuje si
ę
ze zró
ż
-
nicowanymi kr
ę
gami odbiorców
bada
ń
, w szczególno
ś
ci potrafi:
−
przestrzega
ć
zasad i przepi-
sów BHP, ochrony ppo
ż
., er-
gonomii, ochrony
ś
rodowiska
podczas projektowania bada
ń
;
−
wykorzystywa
ć
teori
ę
nauk
społecznych w praktyce do
rozwi
ą
zywania problemów ba-
dawczych;
−
dobiera
ć
metodologi
ę
i narz
ę
-
dzia bada
ń
do problemu ba-
dawczego;
−
opracowywa
ć
narz
ę
dzia bada-
wcze (np. kwestionariusze an-
kiet);
−
dobiera
ć
odpowiednie próby
badawcze w projektowaniu ba-
da
ń
;
−
okre
ś
la
ć
(szacowa
ć
) koszty
zwi
ą
zane
z realizacj
ą
po-
szczególnych etapów bada
ń
;
−
planowa
ć
i zarz
ą
dza
ć
realiza-
cj
ą
poszczególnych etapów
bada
ń
w czasie;
−
zarz
ą
dza
ć
elastycznie bud
ż
e-
tami projektów badawczych.
12
Wykonanie zada
ń
zawodowych Z1, Z4, Z5, Z6 wymaga posiadania
kompetencji zawodowej Kz2.
3.2. Prowadzenie bada
ń
i nadzorowanie ich realizacji
Kz2
Wiedza – zna i rozumie w pogł
ę
-
biony sposób fakty, teorie i meto-
dy zwi
ą
zane z prowadzeniem
bada
ń
oraz zło
ż
one uwarunkowa-
nia zwi
ą
zane z nadzorem nad ich
realizacj
ą
, w szczególno
ś
ci zna:
−
zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo
ż
., ergonomii i ochrony
ś
rodowiska podczas prowa-
dzenia bada
ń
;
−
zasady i procedury obowi
ą
zu-
j
ą
ce przy realizacji bada
ń
spo-
łeczno-ekonomicznych;
−
techniki prowadzenia bada
ń
społeczno-ekonomicznych;
−
metody zarz
ą
dzania zespołami
badawczymi;
−
przepisy prawne reguluj
ą
ce
tworzenie i przetwarzanie baz
danych;
−
podstawy statystyki matema-
tycznej;
−
informatyczne narz
ę
dzia ba-
dawcze.
Umiej
ę
tno
ś
ci – wykonuje zada-
nia w zakresie prowadzenia ba-
da
ń
społeczno-ekonomicznych
oraz sprawuje nadzór nad ich re-
alizacj
ą
, w szczególno
ś
ci potrafi:
−
przestrzega
ć
zasad i przepi-
sów BHP, ochrony ppo
ż
., er-
gonomii, ochrony
ś
rodowiska
podczas prowadzenia bada
ń
;
−
organizowa
ć
i prowadzi
ć
ba-
dania ankietowe ró
ż
nymi me-
todami
(pocztow
ą
,
telefoni-
czn
ą
, bezpo
ś
redni
ą
, interneto-
w
ą
);
−
organizowa
ć
i prowadzi
ć
po-
gł
ę
bione wywiady indywidual-
ne;
−
organizowa
ć
i prowadzi
ć
wy-
wiady grupowe;
−
kierowa
ć
, koordynowa
ć
i kon-
trolowa
ć
prac
ę
zespołów ba-
dawczych (odpowiedni przy-
dział zada
ń
, wyznaczanie ter-
minów, podział odpowiedzial-
no
ś
ci itd.);
−
rozwi
ą
zywa
ć
bie
żą
ce problemy
(organizacyjne i merytoryczne)
w toku realizacji bada
ń
;
−
obsługiwa
ć
specjalistyczne
oprogramowania do wprowa-
dzania danych statystycznych;
−
tworzy
ć
i przetwarza
ć
bazy
danych.
13
Wykonanie zada
ń
zawodowych Z1, Z7, Z8 wymaga posiadania
kompetencji zawodowej Kz3.
3.3. Opracowywanie raportów i tworzenie prezentacji
Kz3
Wiedza – zna i rozumie ró
ż
norod-
ne, zło
ż
one uwarunkowania opra-
cowywania raportów i tworzenia
prezentacji, w szczególno
ś
ci zna:
−
zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo
ż
., ergonomii i ochrony
ś
rodowiska w miejscu pracy;
−
podstawy teorii nauk społecz-
nych;
−
struktury raportów badawczych
i metody ich tworzenia;
−
programy informatyczne wspie-
raj
ą
ce opracowywanie wyni-
ków bada
ń
;
−
edytor tekstów i oprogramowa-
nie do tworzenia prezentacji;
−
zasady komunikacji i techniki
prezentacji.
Umiej
ę
tno
ś
ci – wykonuje zadania
w zakresie opracowywania rapor-
tów
i
tworzenia
prezentacji,
w szczególno
ś
ci potrafi:
−
przestrzega
ć
zasad i przepi-
sów BHP, ochrony ppo
ż
., er-
gonomii, ochrony
ś
rodowiska
podczas opracowywania rapor-
tów i tworzeniu prezentacji;
−
stosowa
ć
programy informa-
tyczne do analizy danych sta-
tystycznych i opracowywania
wyników bada
ń
;
−
interpretowa
ć
wyniki
bada
ń
z uwzgl
ę
dnieniem teorii nauk
społecznych;
−
sporz
ą
dza
ć
raporty z bada
ń
społeczno-ekonomicznych;
−
tworzy
ć
rekomendacje na pod-
stawie wyników bada
ń
i ich in-
terpretacji;
−
wykonywa
ć
prezentacje multi-
medialne;
−
prezentowa
ć
wyniki
bada
ń
społeczno-ekonomicznych.
Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada
ń
zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.
3.4. Kompetencje społeczne KzS:
−
tworzy i rozwija wzory wła
ś
ciwego post
ę
powania podczas prowa-
dzenia bada
ń
społeczno-ekonomicznych,
−
podejmuje samodzielne inicjatywy dotycz
ą
ce zakresu i metodologii
bada
ń
,
−
krytycznie ocenia swoje działania zawodowe, zespołów badawczych
i organizacji, w których uczestniczy,
−
przewodzi grupie badawczej i ponosi za ni
ą
odpowiedzialno
ść
.
14
4. Profil kompetencji kluczowych
Ocen
ę
wa
ż
no
ś
ci kompetencji kluczowych dla zawodu specjalisty do
spraw bada
ń
społeczno-ekonomicznych przedstawia rys. 1.
Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu
stosowanego w Mi
ę
dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-
słych − projekt PIAAC (OECD).
1
2
3
4
5
Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu
Umiejętności matematyczne
Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania
Sprawność motoryczna
Planowanie i organizowanie pracy
Wywieranie wpływu/przywództwo
Komunikacja ustna
Współpraca w zespole
Rozwiązywanie problemów
Serie1
Zbędne
Mało ważne
Ważne
Istotne
Bardzo ważne
Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 242218 Specjalista do spraw
bada
ń
społeczno-ekonomicznych
15
5. Słownik
Zawód
−
zbiór zada
ń
(zespół czynno
ś
ci) wyodr
ę
bnionych w wyniku społecz-
nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj
ą
cych odpowiednich kwalifikacji
i kompetencji (wiedzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompetencji społecznych)
zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi
ź
ródło dochodów.
Specjalno
ść
−
jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz
ęść
czynno
ś
ci o podobnym charakterze (zwi
ą
zanych z wykonywan
ą
funkcj
ą
lub przedmiotem pracy) wymagaj
ą
cych pogł
ę
bionej lub do-
datkowej wiedzy i umiej
ę
tno
ś
ci zdobytych w wyniku dodatkowego
szkolenia lub praktyki.
Zadanie
zawodowe
−
logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra
ź
nie okre-
ś
lonym pocz
ą
tku i ko
ń
cu, wyodr
ę
bniony ze wzgl
ę
du na rodzaj lub
sposób wykonywania czynno
ś
ci zawodowych powi
ą
zanych jednym
celem, ko
ń
cz
ą
cy si
ę
produktem, usług
ą
lub decyzj
ą
.
Kompetencje
zawodowe
−
wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona
ć
, odpowied-
nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s
ą
trzema zbiorami: wie-
dzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompetencji społecznych.
Wiedza
−
zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie
uczenia si
ę
, odnosz
ą
cych si
ę
do dziedziny uczenia si
ę
lub działalno-
ś
ci zawodowej.
Umiej
ę
tno
ś
ci
−
zdolno
ść
wykonywania zada
ń
i rozwi
ą
zywania problemów wła
ś
ci-
wych dla dziedziny uczenia si
ę
lub działalno
ś
ci zawodowej.
Kompetencje
społeczne
−
zdolno
ść
autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w
ż
yciu
zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl
ę
dnieniem kontekstu etycznego.
Kompetencje
kluczowe
−
wiedza, umiej
ę
tno
ś
ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb
ę
dne
do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.
Standard
kompetencji
zawodowych
−
norma opisuj
ą
ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania
zada
ń
zawodowych wchodz
ą
cych w skład zawodu, akceptowana
przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran
ż
owych, praco-
dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.
Kwalifikacja
−
zestaw efektów uczenia si
ę
(zasób wiedzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompe-
tencji społecznych), których osi
ą
gni
ę
cie zostało formalnie potwier-
dzone przez uprawnion
ą
instytucj
ę
.
Europejska
Rama
Kwalifikacji
−
przyj
ę
ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,
umo
ż
liwiaj
ą
cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró
ż
nych
krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró
ż
niono 8 poziomów
kwalifikacji opisywanych za pomoc
ą
efektów uczenia si
ę
; stanowi
ą
one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.
Polska Rama
Kwalifikacji
−
opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-
go rejestru kwalifikacji w Polsce.
Krajowy
System
Kwalifikacji
−
ogół rozwi
ą
za
ń
słu
żą
cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji
(potwierdzaniu efektów uczenia si
ę
) oraz zapewnianiu ich jako
ś
ci.