Specjalista do spraw rozwoju
oprogramowania systemów
informatycznych
(251202)
Specjali
ś
ci
2
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych
standardów
kompetencji
zawodowych
wymaganych
przez
pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1
Krajowy standard kompetencji zawodowych
Specjalista do spraw rozwoju oprogramowania
systemów informatycznych (251202)
© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013
Kopiowanie i rozpowszechnianie mo
ż
e by
ć
dokonane za podaniem
ź
ródła
ISBN 978-83-7951-000-9 (cało
ść
)
ISBN 978-83-7951-067-2 (67)
Nakład 1000 egz.
Publikacja bezpłatna
Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. (22) 237-00-00, fax (22) 237-00-99
e-mail: sekretariat@crzl.gov.pl http://www.crzl.gov.pl
Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa
ń
stwowego Instytutu Badawczego
26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax (48) 364-47-65
e-mail: instytut@itee.radom.pl http://www.itee.radom.pl
3
Spis tre
ś
ci
1. Dane identyfikacyjne zawodu .............................................................
4
1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfikacjach ...
4
1.2. Notka metodologiczna i autorzy ................................................
4
2. Opis zawodu ..........................................................................................
6
2.1. Synteza zawodu .......................................................................
6
2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst
ę
powania
zawodu ....................................................................................
6
2.3.
Ś
rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz
ę
dzia pracy,
zagro
ż
enia, organizacja pracy) ................................................
6
2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym przeciwwska-
zania do wykonywania zawodu ................................................
7
2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb
ę
dne do podj
ę
cia pracy
w zawodzie ...............................................................................
7
2.6. Mo
ż
liwo
ś
ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/walidacji
kompetencji ...............................................................................
8
2.7. Zadania zawodowe ...................................................................
8
2.8. Wykaz kompetencji zawodowych..............................................
9
2.9. Relacje mi
ę
dzy kompetencjami zawodowymi a poziomem
kwalifikacji w ERK/PRK .............................................................
9
3. Opis kompetencji zawodowych .......................................................... 10
3.1. Analizowanie wymaga
ń
rozwoju oprogramowania systemów
informatycznych Kz1 ................................................................ 10
3.2. Rozwijanie oprogramowania systemu informatycznego Kz2 ... 11
3.3. Dostosowywanie oprogramowania do wymaga
ń
u
ż
ytkowni-
ków i
ś
rodowiska eksploatacji systemu informatycznego
Kz3 ........................................................................................... 12
3.4. Kompetencje społeczne KzS ................................................... 13
4. Profil kompetencji kluczowych ............................................................ 14
5. Słownik .................................................................................................. 15
4
1. Dane identyfikacyjne zawodu
1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu
w klasyfikacjach
Według Klasyfikacji zawodów i specjalno
ś
ci na potrzeby rynku pracy (KZiS 2010):
251202 Specjalista do spraw rozwoju oprogramowania systemów infor-
matycznych
Grupa wielka 2 – Specjali
ś
ci (w Mi
ę
dzynarodowej Klasyfikacji Standardów
Edukacyjnych ISCED 2011 – poziom 6).
Grupa elementarna 2512 – Specjali
ś
ci do spraw rozwoju systemów infor-
matycznych (w Mi
ę
dzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08
odpowiada grupie 2512 Software developers).
Według Polskiej Klasyfikacji Działalno
ś
ci (PKD 2007):
Sekcja J. Informacja i komunikacja, Dział 62. Działalno
ść
zwi
ą
zana z opro-
gramowaniem i doradztwem w zakresie informatyki oraz działalno
ść
powi
ą
-
zana.
1.2. Notka metodologiczna i autorzy
Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie: analizy
ź
ródeł
(akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi
ę
dzynarodowe) oraz głównie wyników bada
ń
analitycznych na 18 stanowiskach pracy w 10 przedsi
ę
biorstwach (du
ż
e – 2,
ś
red-
nie – 2, małe – 3, mikro − 3, w tym produkcyjno-usługowe − 6, usługowe − 3, admi-
nistracyjne – 1), przeprowadzonych w marcu 2013 r.
Zespół Ekspercki:
•
Mieczysław Bromberek – CompuGroup Medical Polska Sp. z o.o. w Lubli-
nie,
•
Bartłomiej Michalak – HELP-MED Outsourcing Medyczny w Starym
Mie
ś
cie,
•
Michał Hausman – Presspbulica Sp. z o.o. w Warszawie,
•
Jarosław Kaczy
ń
ski – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB w Radomiu.
Ewaluatorzy:
•
Robert Kopjas – NTGROUP Systemy Informatyczne w Łodzi,
•
Maciej Krzemi
ń
ski – Inteligo Financial Services S.A. w Warszawie.
Recenzenci:
•
Radosław Gajewski – Accenture Sp. z o.o. w Warszawie,
•
Wiktor Wandachowicz – Politechnika Łódzka w Łodzi.
5
Komisja Bran
ż
owa (zatwierdzaj
ą
ca):
•
Krzysztof Chełpi
ń
ski (przewodnicz
ą
cy) – Krajowa Izba Gospodarcza Elek-
troniki i Telekomunikacji w Warszawie,
•
Karolina Zmitrowicz – Stowarzyszenie Jako
ś
ci Systemów Informatycznych
w Warszawie,
•
Robert Ostrowski – Polskie Towarzystwo Informatyczne w Łodzi,
•
Andrzej Kwiecie
ń
– NSZZ Solidarno
ść
w Radomiu.
Data zatwierdzenia:
•
07.10.2013 r.
6
2. Opis zawodu
2.1. Synteza zawodu
Specjalista do spraw rozwoju oprogramowania systemów informatycznych
dostosowuje do nowych wymaga
ń
, utrzymuje i rozwija oprogramowanie syste-
mów informatycznych.
2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,
obszary wyst
ę
powania zawodu
Specjalista do spraw rozwoju oprogramowania systemów informatycznych
jest zawodem o charakterze twórczym oraz interdyscyplinarnym. Celem pracy
jest konserwacja, dostosowywanie i rozwój oprogramowania b
ę
d
ą
cego cz
ęś
ci
ą
systemu informatycznego tak, aby spełniało okre
ś
lone wymagania funkcjonalne
i niefunkcjonalne. W tym celu specjalista do spraw rozwoju oprogramowania
systemów informatycznych konsultuje z u
ż
ytkownikami wymagania utrzymania
i rozwoju oprogramowania systemów informatycznych, analizuje wymagania,
poszukuje gotowych rozwi
ą
za
ń
, projektuje nowe funkcje oprogramowania, pro-
gramuje, testuje, integruje systemy i optymalizuje prac
ę
oprogramowania. Do
zada
ń
specjalisty nale
ż
y równie
ż
dokumentowanie podejmowanych działa
ń
.
Mo
ż
e tak
ż
e tworzy
ć
i wdra
ż
a
ć
procedury obsługi, konfiguracji i utrzymania opro-
gramowania. Wraz ze wzrostem wielko
ś
ci zespołów lub zło
ż
ono
ś
ci prac oraz
stopnia skomplikowania projektu wyst
ę
puje specjalizacja w zakresie czynno
ś
ci
wykonywanych przy rozwoju oprogramowania, np. prac badawczych, testowania,
programowania, analizowania wymaga
ń
, projektowania. Wówczas specjalista ds.
rozwoju oprogramowania systemów informatycznych z wieloletnim do
ś
wiadcze-
niem mo
ż
e pełni
ć
funkcj
ę
głównego specjalisty i koordynowa
ć
prac
ę
wyspecjali-
zowanych członków zespołu rozwijaj
ą
cego oprogramowanie. Podczas realizacji
zło
ż
onych projektów współpracuje z projektantami i analitykami. W mniejszych
organizacjach oraz przy mniejszej zło
ż
ono
ś
ci oprogramowania zawód ten ma
charakter bardziej interdyscyplinarny.
2.3.
Ś
rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz
ę
dzia
pracy, zagro
ż
enia, organizacja pracy)
Specjalista do spraw rozwoju oprogramowania systemów informatycznych
zatrudniony jest głównie w firmach produkcyjno-usługowych zajmuj
ą
cych si
ę
wytwarzaniem oprogramowania oraz w du
ż
ych przedsi
ę
biorstwach, które wyko-
rzystywane oprogramowanie opracowuj
ą
we własnym zakresie. Miejscem pracy
specjalisty jest pomieszczenie biurowe, podstawowym narz
ę
dziem komputer
z odpowiednimi aplikacjami, dost
ę
pem do sieci komputerowej oraz rozwijanego
systemu informatycznego. Praca specjalisty jest zwykle prac
ą
jednozmianow
ą
,
mo
ż
liwe s
ą
te
ż
elastyczne godziny pracy i praca zdalna, cz
ę
sto równie
ż
zada-
niowa. Specjalista mo
ż
e pracowa
ć
autonomicznie oraz w zespołach. Odpowiada
za realizacj
ę
ró
ż
nych zada
ń
zwi
ą
zanych z rozwojem oprogramowania, ale
7
w przypadku rozbudowanych systemów praca mo
ż
e wymaga
ć
koncentracji nad
jednym zagadnieniem i by
ć
monotonna. Praca nierozerwalnie zwi
ą
zana jest
z odpowiedzialno
ś
ci
ą
i podejmowaniem decyzji, zdarzaj
ą
si
ę
przypadki realizacji
zada
ń
w krótkich i restrykcyjnych terminach, co u niektórych osób pracuj
ą
cych
w tym zawodzie mo
ż
e by
ć
ź
ródłem stresu. Ze wzgl
ę
du na charakter pracy spe-
cjalista nara
ż
ony jest na schorzenia niewykraczaj
ą
ce poza typowe dla osób pra-
cuj
ą
cych przy komputerze – obci
ąż
enia kr
ę
gosłupa i ko
ń
czyn górnych w obr
ę
bie
nadgarstków, pogorszenie wzroku.
2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,
w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu
Wykonywanie pracy w zawodzie specjalista ds. rozwoju oprogramowania sys-
temów informatycznych wymaga logicznego my
ś
lenia, umiej
ę
tno
ś
ci wyci
ą
gania
wniosków, kreatywno
ś
ci oraz dokładno
ś
ci w dokumentowaniu swojej pracy. Od
specjalisty ds. rozwoju oprogramowania systemów informatycznych wymaga si
ę
równie
ż
komunikatywno
ś
ci, łatwo
ś
ci formułowania my
ś
li w mowie i pi
ś
mie.
W podejmowaniu decyzji musi wykazywa
ć
samodzielno
ść
oraz umiej
ę
tno
ść
oceny ryzyka. Osob
ę
na tym stanowisku powinny cechowa
ć
równie
ż
: opanowa-
nie, dyspozycyjno
ść
oraz umiej
ę
tno
ść
pracy w zespole. Z wykonywanym zawo-
dem zwi
ą
zane s
ą
obci
ąż
enia w postaci stresu oraz długotrwała praca przy kom-
puterze. Na to stanowisko mog
ą
by
ć
zatrudniane osoby z obni
ż
on
ą
sprawno
ś
ci
ą
sensoryczn
ą
lub ruchow
ą
. Przeciwwskazaniem mog
ą
by
ć
jednak wybrane wady
i choroby kr
ę
gosłupa z uwagi na dług
ą
prac
ę
w pozycji siedz
ą
cej.
2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb
ę
dne do podj
ę
cia
pracy w zawodzie
Do pracy w zawodzie specjalista ds. rozwoju oprogramowania systemów in-
formatycznych preferowane jest wykształcenie wy
ż
sze pierwszego stopnia kie-
runków informatycznych lub pokrewnych. Bardzo wa
ż
ne w realizacji zada
ń
za-
wodowych jest zdobyte wcze
ś
niej do
ś
wiadczenie na identycznym lub pokrewnym
stanowisku pracy, np. 251103 Projektant/architekt systemów teleinformatycz-
nych; 251101 Analityk systemów teleinformatycznych; 251401 Programista apli-
kacji. Do pracy w zawodzie nie s
ą
wymagane specjalne uprawnienia. Wymagana
jest bardzo dobra znajomo
ść
obsługi komputera, znajomo
ść
narz
ę
dzi słu
żą
cych
do rozwoju oprogramowania danego systemu informatycznego, rozległa wiedza
techniczna. Wymagana jest znajomo
ść
j
ę
zyka angielskiego na poziomie komuni-
katywnym umo
ż
liwiaj
ą
cym posługiwanie si
ę
dokumentacj
ą
, materiałami szkole-
niowymi wideo i udział w konferencjach bran
ż
owych. Dla pracodawców wa
ż
na
jest równie
ż
znajomo
ść
rozwijanego systemu informatycznego oraz bran
ż
y, dla
której dany system informatyczny jest dedykowany.
8
2.6. Mo
ż
liwo
ś
ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/
/walidacji kompetencji
Specjalista do spraw rozwoju oprogramowania systemów informatycznych,
w zale
ż
no
ś
ci od posiadanego do
ś
wiadczenia, mo
ż
e pracowa
ć
na stanowisku
młodszego specjalisty, specjalisty, starszego specjalisty. Specjalista po uzupeł-
nieniu wiedzy i umiej
ę
tno
ś
ci mo
ż
e równie
ż
pracowa
ć
w zawodach pokrewnych,
np.: 251201 Specjalista do spraw doskonalenia i rozwoju aplikacji; 251103 Pro-
jektant/architekt systemów teleinformatycznych; 251101 Analityk systemów tele-
informatycznych; 251401 Programista aplikacji; 251903 Tester oprogramowania
komputerowego; 252901 Specjalista bezpiecze
ń
stwa oprogramowania. Ze
wzgl
ę
du na szybki post
ę
p, jaki dokonuje si
ę
w obszarze rozwoju oprogramowa-
nia, praca w zawodzie wymaga stałego poszerzania wiedzy i umiej
ę
tno
ś
ci, dlate-
go specjalista powinien bra
ć
udział w specjalistycznych szkoleniach np. z zakresu
produkcji oprogramowania, technologii, oprogramowania danego systemu infor-
matycznego, dokumentowania systemów w okre
ś
lonej notacji, projektowania
oprogramowania. Szkolenia takie zako
ń
czone s
ą
zwykle egzaminem i wydaniem
certyfikatu, który potwierdza uzyskana wiedz
ę
i umiej
ę
tno
ś
ci.
2.7. Zadania zawodowe
Z1.
Analizowanie i konsultowanie wymaga
ń
dotycz
ą
cych utrzymania oraz
rozwoju oprogramowania systemu informatycznego (niezb
ę
dne kompe-
tencje: Kz1, Kz3, KzS).
Z2.
Dobieranie oprogramowania pod k
ą
tem zada
ń
realizowanych przez
system informatyczny (niezb
ę
dne kompetencje: Kz1, Kz3, KzS).
Z3.
Dostosowywanie oprogramowania systemu informatycznego z uwzgl
ę
d-
nieniem okre
ś
lonych wymaga
ń
(niezb
ę
dne kompetencje: Kz2, KzS).
Z4.
Organizowanie i wykonywanie testów oprogramowania systemu (nie-
zb
ę
dne kompetencje: Kz1, Kz2, Kz3, KzS).
Z5.
Dostosowywanie i migrowanie oprogramowania do zmienionego
ś
rodo-
wiska sprz
ę
towo-aplikacyjnego systemu (niezb
ę
dne kompetencje: Kz2,
Kz3, KzS).
Z6.
Organizowanie pracy w cyklu wyda
ń
nowych, poprawionych wersji opro-
gramowania systemu informatycznego (niezb
ę
dne kompetencje: Kz2,
Kz3, KzS).
Z7.
Prowadzenie dokumentacji oprogramowania systemów informatycznych
(niezb
ę
dne kompetencje: Kz1, Kz2, Kz3, KzS).
Z8.
Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami i przepisami BHP,
ochrony ppo
ż
., ochrony
ś
rodowiska (niezb
ę
dne kompetencje: Kz1, Kz2,
Kz3, KzS).
9
2.8. Wykaz kompetencji zawodowych
Kz1 – Analizowanie wymaga
ń
rozwoju oprogramowania systemów informa-
tycznych (potrzebne do wykonywania zada
ń
: Z1, Z2, Z4, Z7, Z8).
Kz2 – Rozwijanie oprogramowania systemu informatycznego (potrzebne do
wykonywania zada
ń
: Z3, Z4, Z5, Z6, Z7, Z8).
Kz3 – Dostosowywanie oprogramowania do wymaga
ń
u
ż
ytkowników i
ś
rodo-
wiska eksploatacji systemu informatycznego (potrzebne do wykonywa-
nia zada
ń
: Z1, Z2, Z4, Z5, Z6, Z7, Z8).
KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada
ń
: Z1
÷
Z8).
2.9. Relacje mi
ę
dzy kompetencjami zawodowymi
a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK
Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada
ń
w zawodzie su-
geruje si
ę
wykorzysta
ć
do opisu kwalifikacji na poziomie 6 wła
ś
ciwym dla wy-
kształcenia wy
ż
szego pierwszego stopnia w Europejskiej i Polskiej Ramie Kwa-
lifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miejscem usytuowania zawodu w Klasyfi-
kacji zawodów i specjalno
ś
ci (grupa wielka 2 i jej odpowiednik w ISCED 2011).
Osoba wykonuj
ą
ca zawód specjalisty do spraw rozwoju oprogramowania
systemów informatycznych:
1) w zakresie wiedzy: zna i rozumie w zaawansowanym stopniu fakty, teorie,
metody z zakresu rozwoju oprogramowania systemów informatycznych
oraz zło
ż
one zale
ż
no
ś
ci mi
ę
dzy nimi; zna i rozumie ró
ż
norodne, zło
ż
one
uwarunkowania prowadzonej działalno
ś
ci zawodowej w obszarze rozwoju
oprogramowania systemów informatycznych;
2) w zakresie umiej
ę
tno
ś
ci: potrafi innowacyjnie wykonywa
ć
zadania oraz
rozwi
ą
zywa
ć
zło
ż
one i nietypowe problemy w zmiennych i nie w pełni prze-
widywalnych warunkach; umie samodzielnie planowa
ć
własne uczenie si
ę
przez całe
ż
ycie w zakresie rozwoju oprogramowania systemów informa-
tycznych; potrafi komunikowa
ć
si
ę
z otoczeniem u
ż
ytkowników i specjali-
stów rozwijaj
ą
cych i korzystaj
ą
cych z oprogramowania systemów informa-
tycznych i uzasadnia
ć
swoje stanowisko.
10
3. Opis kompetencji zawodowych
Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefiniowanych
w badaniach na stanowiskach pracy.
Wykonanie zada
ń
zawodowych Z1, Z2, Z4, Z7, Z8 wymaga posiadania kom-
petencji zawodowej Kz1.
3.1. Analizowanie wymaga
ń
rozwoju oprogramowania
systemów informatycznych Kz1
Wiedza – zna i rozumie w zaawanso-
wanym stopniu fakty, teorie, metody
z zakresu
analizowanie
wymaga
ń
rozwoju oprogramowania oraz zło
ż
one
zale
ż
no
ś
ci mi
ę
dzy nimi, w szczególno-
ś
ci zna:
−
zasady i przepisy BHP, ochrony
ppo
ż
., ergonomii, ochrony
ś
rodo-
wiska w zakresie analizowania
wymaga
ń
rozwoju oprogramowa-
nia systemów informatycznych;
−
sposoby pozyskiwania wymaga
ń
;
−
metody analizowania i modelowa-
nia wymaga
ń
;
−
zasady dokumentowania wyma-
ga
ń
z u
ż
yciem standardów;
−
oprogramowanie i technologie in-
formatyczne stosowane w organi-
zacji;
−
specyficzne wymagania bran
ż
y
i mo
ż
liwych
ś
rodowisk eksploatacji
oprogramowania systemu informa-
tycznego;
−
wymagania funkcjonalne i nie-
funkcjonalne stawiane oprogra-
mowaniu podobnych systemów in-
formatycznych;
−
przepisy prawa dotycz
ą
ce licen-
cjonowania i praw autorskich;
−
dokumentacj
ę
systemów informa-
tycznych;
−
procesy biznesowe typowe dla
bran
ż
y i organizacji u
ż
ytkuj
ą
cej
system.
Umiej
ę
tno
ś
ci – potrafi innowacyjnie
wykonywa
ć
zadania w zakresie anali-
zowania wymaga
ń
rozwoju oprogra-
mowania oraz rozwi
ą
zywa
ć
zło
ż
one
i nietypowe problemy w zmiennych
i nie w pełni przewidywalnych warun-
kach, w szczególno
ś
ci potrafi:
−
przestrzega
ć
zasad i przepisów
BHP, ochrony ppo
ż
., ergonomii,
ochrony
ś
rodowiska w zakresie
analizowania wymaga
ń
rozwoju
oprogramowania systemów infor-
matycznych;
−
pozyskiwa
ć
i analizowa
ć
wymaga-
nia w zakresie swojej odpowie-
dzialno
ś
ci;
−
ocenia
ć
pozyskane informacje pod
k
ą
tem ich przydatno
ś
ci w okre
ś
lo-
nym przypadku;
−
okre
ś
la
ć
lub identyfikowa
ć
proce-
sy, które ma realizowa
ć
oprogra-
mowanie systemu;
−
dokumentowa
ć
wymagania z u
ż
y-
ciem stosowanych w organizacji
standardów opisu wymaga
ń
;
−
bada
ć
cechy i u
ż
yteczno
ść
istnie-
j
ą
cego oprogramowania wzgl
ę
-
dem wymaga
ń
;
−
identyfikowa
ć
nowe wymagania
dla u
ż
ytkowanego oprogramowa-
nia systemu informatycznego;
−
wskazywa
ć
alternatywy dla roz-
wi
ą
za
ń
danego problemu;
−
dobiera
ć
oprogramowanie potrzeb-
ne do realizacji okre
ś
lonych zada
ń
przez system informatyczny;
11
−
ocenia
ć
ryzyko wpływu nowych
wymaga
ń
na istniej
ą
ce funkcje
systemu;
−
przestrzega
ć
praw
autorskich
i licencyjnych;
−
korzysta
ć
z dokumentacji syste-
mów informatycznych;
−
specyfikowa
ć
wymagania rozwoju
oprogramowania.
Wykonanie zada
ń
zawodowych Z3, Z4, Z5, Z6, Z7, Z8 wymaga posiadania
kompetencji zawodowej Kz2.
3.2. Rozwijanie oprogramowania systemu informatycznego
Kz2
Wiedza – zna i rozumie w zaawanso-
wanym stopniu fakty, teorie, metody
z zakresu rozwoju oprogramowania
systemów informatycznych oraz zło-
ż
one
zale
ż
no
ś
ci
mi
ę
dzy
nimi,
w szczególno
ś
ci zna:
−
zasady i przepisy BHP, ochrony
ppo
ż
., ergonomii, ochrony
ś
rodo-
wiska w zakresie rozwijania opro-
gramowania systemu informatycz-
nego;
−
etapy wytwarzania oprogramowania;
−
cykl
ż
ycia oprogramowania;
−
zasady projektowania oprogra-
mowania systemów informatycz-
nych;
−
wzorce
rozwi
ą
za
ń
problemów
informatycznych;
−
zasady prowadzenia dokumentacji
rozwijanego oprogramowania;
−
dokumentacj
ę
systemów informa-
tycznych; algorytmy i struktury da-
nych;
−
wybrane j
ę
zyki programowania;
−
biblioteki programistyczne;
−
narz
ę
dzia informatyczne wspoma-
gaj
ą
ce rozwój oprogramowania
w pracy zespołowej;
−
zasady aktualizacji i przygotowy-
wania pakietów aktualizacji opro-
gramowania;
Umiej
ę
tno
ś
ci – potrafi innowacyjnie
wykonywa
ć
zadania z zakresu rozwo-
ju oprogramowania systemów infor-
matycznych oraz rozwi
ą
zywa
ć
zło
ż
o-
ne i nietypowe problemy w zmiennych
i nie w pełni przewidywalnych warun-
kach, w szczególno
ś
ci potrafi:
−
przestrzega
ć
zasad i przepisów
BHP, ochrony ppo
ż
., ergonomii,
ochrony
ś
rodowiska w zakresie
rozwijania oprogramowania sys-
temu informatycznego;
−
planowa
ć
rozwój oprogramowania
zgodnie z wymaganiami;
−
projektowa
ć
wykonanie okre
ś
lo-
nego zakresu oprogramowania;
−
dobiera
ć
wła
ś
ciwe wzorce rozwi
ą
-
za
ń
problemów informatycznych
i biblioteki programistyczne;
−
tworzy
ć
i prowadzi
ć
dokumentacj
ę
rozwijanego oprogramowania;
−
ocenia
ć
koszty i czas wykonania
wybranego zakresu oprogramowa-
nia;
−
dokumentowa
ć
rozwój oprogra-
mowania systemu zgodnie ze
standardami organizacji;
−
korzysta
ć
z narz
ę
dzi do pracy
grupowej nad kodem
ź
ródłowym
oprogramowania;
12
−
bazy danych i j
ę
zyki zapyta
ń
do
baz danych;
−
zasady
projektowania
struktur
i baz danych;
−
zasady tworzenia oprogramowa-
nia spełniaj
ą
cego wymogi bezpie-
cze
ń
stwa i ochrony informacji;
−
zagadnienia bezpiecze
ń
stwa sys-
temów informatycznych;
−
zasady ochrony danych w syste-
mach informatycznych;
−
podstawy prowadzenia projektów
informatycznych;
−
podstawowe zasady testowania
oprogramowania komputerowego.
−
organizowa
ć
prac
ę
w cyklu wyda
ń
wersji oprogramowania;
−
przygotowywa
ć
pakiety aktualiza-
cyjne nowych wersji oprogramo-
wania;
−
projektowa
ć
i stosowa
ć
wła
ś
ciwe
algorytmy i struktury danych;
−
programowa
ć
w okre
ś
lonych j
ę
zy-
kach programowania;
−
wprowadza
ć
zmiany w istniej
ą
cym
kodzie
ź
ródłowym oprogramowania;
−
wprowadza
ć
stosowne zabezpie-
czenia chroni
ą
ce informacje prze-
twarzane przez oprogramowanie;
−
testowa
ć
oprogramowanie w za-
kresie wła
ś
ciwym dla realizowa-
nego projektu.
Wykonanie zada
ń
zawodowych Z1, Z2, Z4, Z5, Z6, Z7, Z8 wymaga posia-
dania kompetencji zawodowej Kz3.
3.3. Dostosowywanie oprogramowania do wymaga
ń
u
ż
ytkowników i
ś
rodowiska eksploatacji systemu
informatycznego Kz3
Wiedza – zna i rozumie w zaawanso-
wanym stopniu fakty, teorie, metody
z zakresu dostosowywanie oprogra-
mowania do wymaga
ń
u
ż
ytkowników
i
ś
rodowiska eksploatacji oraz zło
ż
one
zale
ż
no
ś
ci mi
ę
dzy nimi, w szczegól-
no
ś
ci zna:
−
zasady i przepisy BHP, ochrony
ppo
ż
., ergonomii, ochrony
ś
rodowi-
ska w zakresie dostosowywania
oprogramowania
do
wymaga
ń
u
ż
ytkowników i
ś
rodowiska eksplo-
atacji systemu informatycznego;
−
zasady uruchamiania funkcji opro-
gramowania;
−
zasady tworzenia harmonogramu
dostosowania oprogramowania;
−
wymagania bran
ż
owe;
−
procesy biznesowe organizacji;
−
metody zwi
ę
kszania efektywno
ś
ci
pracy oprogramowania systemu
informatycznego;
Umiej
ę
tno
ś
ci – potrafi innowacyjnie
wykonywa
ć
zadania zwi
ą
zane z do-
stosowywaniem oprogramowania do
wymaga
ń
u
ż
ytkowników i
ś
rodowiska
eksploatacji oraz rozwi
ą
zywa
ć
zło
ż
o-
ne i nietypowe problemy w zmiennych
i nie w pełni przewidywalnych warun-
kach, w szczególno
ś
ci potrafi:
−
przestrzega
ć
zasad i przepisów
BHP, ochrony ppo
ż
., ergonomii,
ochrony
ś
rodowiska w zakresie
dostosowywania oprogramowania
do wymaga
ń
u
ż
ytkowników i
ś
ro-
dowiska eksploatacji systemu in-
formatycznego;
−
tworzy
ć
odpowiedni do
ś
rodowiska
eksploatacji
harmonogram
uru-
chamiania funkcji oprogramowania;
−
okre
ś
la
ć
mo
ż
liwo
ś
ci i szacowa
ć
czas dostosowania oprogramowa-
nia;
13
−
zasady bezpiecze
ń
stwa systemów
informatycznych;
−
zasady bezpiecze
ń
stwa i ochrony
informacji w systemach informa-
tycznych;
−
zasady i technologie integracji opro-
gramowania;
−
dziedzinowe protokoły komunikacji
mi
ę
dzy oprogramowaniem syste-
mów informatycznych;
−
dokumentacj
ę
systemów informa-
tycznych;
−
standardy tworzenia dokumentacji
oprogramowania;
−
cykl wyda
ń
nowych wersji opro-
gramowania systemu.
−
konsultowa
ć
zgłaszane problemy
eksploatacyjne oprogramowania;
−
dopasowywa
ć
oprogramowanie do
zmiany wymaga
ń
u
ż
ytkowych oraz
infrastrukturalnych;
−
optymalizowa
ć
wydajno
ść
opro-
gramowania w
ś
rodowisku eks-
ploatacji;
−
migrowa
ć
dane mi
ę
dzy oprogra-
mowaniem
systemów
informa-
tycznych;
−
tworzy
ć
interfejsy oprogramowania
systemów informatycznych;
−
prowadzi
ć
dokumentacj
ę
tech-
niczn
ą
i konfiguracji oprogramo-
wania;
−
tworzy
ć
dokumentacj
ę
u
ż
ytkowni-
ka oprogramowania systemu.
Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada
ń
zawodo-
wych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.
3.4. Kompetencje społeczne KzS:
−
podejmuje współprac
ę
w ramach działa
ń
zespołów rozwijaj
ą
cych oprogra-
mowanie,
−
przyjmuje odpowiedzialno
ść
za skutki działa
ń
własnych i zespołów rozwija-
j
ą
cych oprogramowanie,
−
komunikuje si
ę
z otoczeniem u
ż
ytkowników i specjalistów rozwijaj
ą
cych
oprogramowanie, uzasadniaj
ą
c swoje stanowisko,
−
samodzielnie podejmuje decyzje zwi
ą
zane z rozwojem oprogramowania
systemów informatycznych, dokonuj
ą
c krytycznych ocen działa
ń
własnych,
osób, z którymi współpracuje i organizacji, w których uczestniczy.
14
4. Profil kompetencji kluczowych
Ocen
ę
wa
ż
no
ś
ci kompetencji kluczowych dla zawodu specjalisty do spraw
rozwoju oprogramowania systemów informatycznych przedstawia rys. 1.
Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stoso-
wanego w Mi
ę
dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt
PIAAC (OECD).
1
2
3
4
5
Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu
Umiejętności matematyczne
Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania
Sprawność motoryczna
Planowanie i organizowanie pracy
Wywieranie wpływu/przywództwo
Komunikacja ustna
Współpraca w zespole
Rozwiązywanie problemów
Serie1
Zbędne
Mało ważne
Ważne
Istotne
Bardzo ważne
Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 251202 Specjalista do spraw rozwoju
oprogramowania systemów informatycznych
15
5. Słownik
Zawód
−
zbiór zada
ń
(zespół czynno
ś
ci) wyodr
ę
bnionych w wyniku społecz-
nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj
ą
cych odpowiednich kwalifikacji
i kompetencji (wiedzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompetencji społecznych)
zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi
ź
ródło dochodów.
Specjalno
ść
−
jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz
ęść
czynno
ś
ci o podobnym charakterze (zwi
ą
zanych z wykonywan
ą
funkcj
ą
lub przedmiotem pracy) wymagaj
ą
cych pogł
ę
bionej lub do-
datkowej wiedzy i umiej
ę
tno
ś
ci zdobytych w wyniku dodatkowego
szkolenia lub praktyki.
Zadanie
zawodowe
−
logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra
ź
nie okre-
ś
lonym pocz
ą
tku i ko
ń
cu, wyodr
ę
bniony ze wzgl
ę
du na rodzaj lub
sposób wykonywania czynno
ś
ci zawodowych powi
ą
zanych jednym
celem, ko
ń
cz
ą
cy si
ę
produktem, usług
ą
lub decyzj
ą
.
Kompetencje
zawodowe
−
wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona
ć
, odpowied-
nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s
ą
trzema zbiorami: wie-
dzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompetencji społecznych.
Wiedza
−
zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie
uczenia si
ę
, odnosz
ą
cych si
ę
do dziedziny uczenia si
ę
lub działalno-
ś
ci zawodowej.
Umiej
ę
tno
ś
ci
−
zdolno
ść
wykonywania zada
ń
i rozwi
ą
zywania problemów wła
ś
ci-
wych dla dziedziny uczenia si
ę
lub działalno
ś
ci zawodowej.
Kompetencje
społeczne
−
zdolno
ść
autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w
ż
yciu
zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl
ę
dnieniem kontekstu etycznego.
Kompetencje
kluczowe
−
wiedza, umiej
ę
tno
ś
ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb
ę
dne
do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.
Standard
kompetencji
zawodowych
−
norma opisuj
ą
ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania
zada
ń
zawodowych wchodz
ą
cych w skład zawodu, akceptowana
przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran
ż
owych, praco-
dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.
Kwalifikacja
−
zestaw efektów uczenia si
ę
(zasób wiedzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompe-
tencji społecznych), których osi
ą
gni
ę
cie zostało formalnie potwier-
dzone przez uprawnion
ą
instytucj
ę
.
Europejska
Rama
Kwalifikacji
−
przyj
ę
ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,
umo
ż
liwiaj
ą
cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró
ż
nych
krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró
ż
niono 8 poziomów
kwalifikacji opisywanych za pomoc
ą
efektów uczenia si
ę
; stanowi
ą
one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.
Polska Rama
Kwalifikacji
−
opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-
go rejestru kwalifikacji w Polsce.
Krajowy
System
Kwalifikacji
−
ogół rozwi
ą
za
ń
słu
żą
cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji
(potwierdzaniu efektów uczenia si
ę
) oraz zapewnianiu ich jako
ś
ci.