Alkohole i fenole – zakres podstawowy
- 1 -
1.
Podaj wzory pólstrukturalne związków:
a) 2-metylopropan-l-olu,
e) cyklopentanolu,
b) 2,3-dimetylobutan-l-olu,
f) but-3-yn-2-olu,
c) 3-izopropylopentan-3-olu,
g) pent-2-en-l-olu,
d) 2-fenyloetanolu,
h) 2-metylocykloheksanolu.
Odp.:
2.
Podaj wzory półstrukturalne związków:
a) propano-l,3-diolu,
e) butano-l,2,3,4-tetraolu,
b) butano-l,2-diolu,
f) cyklopentano-l,3-diolu,
c) butano-l,2,3-triolu,
g) cykloheksano-l,3,5-triolu.
d) 2,4-dimetylopentano-l ,3,5-triolu,
Odp.:
3.
Podaj wzory półstrukturalne związków o nazwach:
a) benzeno-l,2-diol,
d) benzeno-l,4-diol (hydrochinon),
b) o-chlorofenol,
e) 2-naftol,
c) m-nitrofenol,
f) 3-chloro-4-nitrofenol.
Odp.:
Alkohole i fenole – zakres podstawowy
- 2 -
4.
Podaj nazwy związków:
Odp.:
a) n-propanol
b) penta-2,4-dien-1-ol
c) 2,3-dimetylopentan-1-ol
d) pentan-2-ol
e) pentano-2,4-diol
f) 4,4dimetylopentan-1-ol
g) pent-3-en-2-ol
h) 1-fenyloetanol
i) 1-fenylopropan-2-ol
j) fenylometanol
k) 2-metylocykloheksanol
l) 3-etylo-3-metylocykloheksano-1,2-diol
m) 3-etylo-4-metylocykloheksanol
5.
Podaj wzory półstrukturalne i nazwy systematyczne wszystkich izomerycznych alkoholi o wzorze C
5
H
12
O.
6.
Zapisz równania reakcji (wzorami półstrukturalnymi) spalania propanolu i butanolu do:
a) tlenku węgla(IV) i pary wodnej,
b) tlenku węgla(II) i pary wodnej.
c) węgla i pary wodnej
7.
Podaj nazwy związków:
Odp.:
a) fenol
b) benzeno-1,2-diol
c) 2,3-dimetylofenol
d) 1-fenyloetanol
e) 5-etylo-2-metylofenol
f) 1-naftol
Alkohole i fenole – zakres podstawowy
- 3 -
8.
Zapisz równania reakcji za pomocą których można dokonać następujących przemian (należy używać tylko
wzorów półstrukturalnych). Uwzględnij warunki reakcji:
a) propan
1-chloropropan propan-1-ol propan-1-olan potasu,
b) but-2-en
butan-2-ol 2-chlorobutan,
c) butan-1-ol
but-l-en butan-2-ol,
d) propan-1-ol
propen 2-chloropropan propan-2-ol.
e) acetylen
alken alkohol halogenek alkilu węglowodór nasycony (reakcja Würtza).
f) benzen
chlorobenzen fenolan sodu fenol 2,4,6-tribromofenol,
Odp.:
a) CH
3
-CH
2
-CH
3
+ Cl
2
→
υ
h
CH
3
-CH
2
-CH
2
Cl + HCl
CH
3
-CH
2
-CH
2
Cl + KOH
→
O
H
2
CH
3
-CH
2
-CH
2
OH + KCl
2CH
3
-CH
2
-CH
2
OH + 2K
→
2CH
3
-CH
2
-CH
2
OK + H
2
b) CH
3
-CH=CH-CH
3
+ H
2
O
→
+
H
CH
3
-CH
2
-CH(OH)-CH
3
CH
3
-CH
2
-CH(OH)-CH
3
+ HCl
→
CH
3
-CH
2
-CHCl-CH
3
+ H
2
O
c) CH
3
-CH
2
-CH
2
-CH
2
OH
→
T
O
Al
,
3
2
CH
3
-CH
2
-CH=CH
2
+ H
2
O
CH
3
-CH=CH-CH
3
+ H
2
O
→
+
H
CH
3
-CH
2
-CH(OH)-CH
3
d) CH
3
-CH
2
-CH
2
OH
→
T
O
Al
,
3
2
CH
3
-CH=CH
2
+ H
2
O
CH
3
-CH=CH
2
+ HCl
→
CH
3
-CHCl-CH
3
CH
3
-CHCl-CH
3
+ NaOH
→
O
H
2
CH
3
-CH(OH)-CH
3
e) CH
≡
CH + H
2
→
CH
2
=CH
2
CH
2
=CH
2
+ H
2
O
→
+
H
CH
3
-CH
2
OH
CH
3
-CH
2
OH + HCl
→
CH
3
-CH
2
Cl
2CH
3
-CH
2
Cl + 2Na
→
3
AlCl
CH
3
-CH
2
-CH
2
-CH
3
+ 2NaCl
f)
9.
Zaproponuj cykl reakcji pozwalających otrzymać z etanolu (należy używać tylko wzorów półstrukturalnych):
a) glikol etylowy,
b) tetrabromoetan,
c) etan,
d) butan?
10.
Zapisz równania poniższych reakcji wzorami półstrukturalnymi lub zaznacz, że reakcja nie zachodzi Uwzględnij
warunki reakcji:
a) 1-naftol + NaOH
b) propan-1-olan wapnia + HCl
c) etano-l,2-diolan dipotasu + H
2
O
d) benzeno-l,3diol + HNO
3(rozc)
e) o-metylofenol + HBr
f) propan-1-olan potasu + H
2
O
g) benzeno-l,2-diolan disodu + H
2
O
Alkohole i fenole – zakres podstawowy
- 4 -
11.
Zaproponuj dwie reakcje pozwalające odróżnić glikol etylenowy od fenylometanolu mając do dyspozycji
Cu(OH)
2
, HNO
3
oraz FeCl
3
12.
Do trzech probówek zawierających metanol wprowadzono: do 1 sód, do 2 magnez, do 3 glin. Zapisz równania
ewentualnych reakcji, oraz podaj warunki w jakich ewentualne reakcje zachodzą. Czego dowodzą te reakcje?
Odp.: sód reaguje z metanolem energicznie:
CH
3
OH + Na
CH
3
ONa + H
2
Magnez reaguje z metanolem po podgrzaniu:
2CH
3
OH + Mg
(CH
3
O)
2
Mg + H
2
Glin nie reaguje z metanolem. Świadczy to o malejącej reaktywności Na, Mg, Al
13.
Zapisz stechiometryczne równania poniższych reakcji lub zaznacz, że reakcja nie zachodzi:
I.
CH
3
OH + NaOH
II.
CH
3
OH
→
]
[O
III.
CH
3
OH
→
3
2
O
Al
IV.
CH
3
OH + HBr
V.
CH
3
OH + CH
3
COOH
VI.
CH
3
OH + H
2
SO
4
VII.
CH
3
OH + NH
3
Odp.:
I
– nie zachodzi
II CH
3
OH
→
]
[O
HCHO
III – nie zachodzi
IV CH
3
OH + HBr
CH
3
Br + H
2
O
V CH
3
OH + CH
3
COOH
CH
3
COOCH
3
+ H
2
O
VI CH
3
OH + H
2
SO
4
CH
3
OSO
3
H
+ H
2
O
VII CH
3
OH + NH
3
CH
3
NH
2
+ H
2
O
14.
Ułóż równania kolejnych reakcji prowadzących do otrzymania (wszystkie związki organiczne należy przedstawiać
wzorami półstrukturalnymi):
a) etanolanu sodu, mając do dyspozycji karbid i dowolne odczynniki nieorganiczne,
b) metanolu, mając do dyspozycji węglik glinu i dowolne odczynniki nieorganiczne,
c) metanolu, mając do dyspozycji metan i dowolne odczynniki nieorganiczne
d) etanolu, mając do dyspozycji eten i dowolne odczynniki nieorganiczne
e) etenu, mając do dyspozycji etan i dowolne odczynniki nieorganiczne
f) butan-2-olu, mając do dyspozycji węglik wapnia i dowolne odczynniki nieorganiczne,
g) fenylometanolu, mając do dyspozycji benzen, metan i dowolne odczynniki nieorganiczne.
h) glikolu etylenowego, mając do dyspozycji eten i dowolne odczynniki nieorganiczne
i) glikolu etylenowego, mając do dyspozycji etanol i dowolne odczynniki nieorganiczne
j) fenolu, mając do dyspozycji eten i dowolne odczynniki nieorganiczne
k) fenolanu sodu, mając do dyspozycji karbid i dowolne odczynniki nieorganiczne
l) fenylometanolu, mając do dyspozycji karbid, metan i dowolne odczynniki nieorganiczne
m) cykloheksanolu, mając do dyspozycji acetylen i dowolne odczynniki nieorganiczne
n) fenylometanolu, mając do dyspozycji karbid, metan i dowolne odczynniki nieorganiczne
o) cykloheksanolu, mając do dyspozycji acetylen i dowolne odczynniki nieorganiczne
Odp.:
a)
15.
Wstaw w miejsce liter A, B, C, D, E wzory półstrukturalne odpowiednich związków:
a) C
6
H
12
→
υ
h
Cl ,
2
A
→
alkohol
KOH ,
B
→
2
Cl
C
→
O
H
KOH
2
,
D
b) CH
3
-CH=CH
2
→
HCl
A
→
O
H
KOH
2
,
B
c) CH
3
-CH=CH-CH
3
→
2
Cl
A
→
O
H
KOH
2
,
B
Alkohole i fenole – zakres podstawowy
- 5 -
d) C
6
H
6
→
3
2
,FeBr
Br
A
→
O
H
KOH
2
,
B
→
O
H
CO
2
2
,
D
e) C
6
H
5
OH
→
3
HNO
A
→
3
HNO
B
→
3
HNO
C
→
KOH
D
f) A
→
O
H
2
B
→
2
H
C
→
υ
h
Cl ,
2
D
→
KOH
CH
3
-CH
2
OH
g) A
→
T
O
Al
,
3
2
B
→
2
Cl
C
→
O
H
KOH
2
,
D
→
K
C
H
2
C
H
2
O
O
K
K
h) A
→
O
H
2
B
→
pT
C
→
3
2
,FeBr
Br
D
→
O
H
KOH
2
,
E
→
O
H
CO
2
2
,
C
6
H
5
OH
i) A
→
3
3
, AlCl
Cl
CH
B
→
υ
h
Cl ,
2
C
→
O
H
KOH
2
,
C
6
H
5
CH
2
OH
j)
Odp.:
a)
b) A: CH
3
-CHCl-CH
3
B: CH
3
-CH(OH)-CH
3
c) A: CH
3
-CHCl-CHCl-CH
3
B: CH
3
-CH(OH)-CH(OH)-CH
3
d)
e)
f) A: CaC
2
B: CH
≡
CH
C: CH
3
-CH
3
D: CH
3
-CH
2
Cl
g) A: CH
3
-CH
2
OH
B: CH
2
=CH
2
C: CH
2
Cl-CH
2
Cl
D: CH
2
(OH)-CH
2
(OH)
h)
j) A: CH
2
=CH-CH
3
B: CH
3
-CHCl-CH
3
C: CH
2
=CH-CH
3
D: CH
3
-CH(OH)-CH
3
16.
Zidentyfikuj związek, z którego w wyniku:
a) addycji wody do związku otrzymamy alkohol monohydroksylowy,
b) reakcji z chlorowodorem otrzymamy monochlorowcopochodną?
Po spaleniu związku w tlenie otrzymujemy dwutlenek węgla i wodę w stosunku molowym 1:1.
Odp.: CH
2
=CH
2
Alkohole i fenole – zakres podstawowy
- 6 -
17.
Wskaż zdanie prawdziwe:
Ze wzrostem długości łańcucha węglowego alkoholi:
A. rośnie ich rozpuszczalność w wodzie, dzięki wytwarzającym się wiązaniom wodorowym
B. zmniejsza się reaktywność grupy hydroksylowej
C. rosną ich temperatury wrzenia, które są wyższe od alkanów o zbliżonej masie cząsteczkowej
D. prawidłowe są odpowiedzi B i C
Odp.: D
18.
Wskaż zdanie prawdziwe:
Wymiana fluorowca we fluorowcoalkanie na grupę hydroksylową przebiega najłatwiej w przypadku:
A. halogenku I rzędowego
B. halogenku II rzędowego
C. halogenku III rzędowego
D. rzędowość halogenku nie ma znaczenia
Odp.: C
19.
(Pr.I/2003/A1) Reakcja związku organicznego, np.: gliceryny, glukozy, z roztworem siarczanu(VI) miedzi(II) i
zasady sodowej, na zimno służy do wykrywania:
a) właściwości redukujących,
b) pierścienia aromatycznego,
c) grupy hydroksylowej,
d) więcej niż jednej grupy hydroksylowej.
20.
(Pr.III/2008/A2) W wyniku hydrolizy w środowisku zasadowym monochloropochodna alkanu o pięciu atomach
węgla tworzy III-rzędowy alkohol. Posługując się wzorami półstrukturalnymi (grupowymi) związków
organicznych, napisz równanie reakcji otrzymywania tego alkoholu podaną metodą.
21.
Podaj wzory półstrukturalne związków, jakie mogą powstać w wyniku działania stężonego roztworu kwasu
siarkowego(VI) na mieszaninę etanolu i metanolu.
Odp.: CH
2
=CH
2
,
CH
3
-O-CH
3
,
CH
3
-O-CH
2
-CH
3
,
CH
3
-CH
2
-O-CH
2
-CH
3
,
22.
Jakie alkohole można otrzymać z następujących chlorowcopochodnych:
a) 2-bromo-2-metylobutanu,
b) l-chloro-3-metylobutanu?
Napisz równania odpowiednich przemian chemicznych.
23.
Wyjaśnij, dlaczego metanol i etanol są dobrze rozpuszczalne w wodzie, podczas węglowodory o podobnej liczbie
atomów węgla w cząsteczce rozpuszczają się w wodzie bardzo słabo.
Odp.: Metanol i etanol to związki o wzorze R-OH, a więc mają budowę podobną do wody ( H-OH ) dzięki czemu
rozpuszczają się w niej w przeciwieństwie do węglowodorów. Związki o budowie polarnej np. alkohole
rozpuszczają się w rozpuszczalnikach polarnych np. woda.
24.
Zidentyfikuj związki A i B mając dane:
a) zbudowane są z węgla, wodoru i tlenu
b) masa cząsteczkowa związku A= 32u, masa cząsteczkowa związku B= 46u.
c) obydwa reagują z chlorowodorem, a mieszanina otrzymanych substancji, w wyniku reakcji z sodem,
daje trzy węglowodory. Napisz równania zachodzących reakcji.
Odp.: A – metanol
B – etanol
25.
Związek A o wzorze C
3
H
6
O podczas uwodornienia przyłącza jedną cząsteczkę wodoru i powstaje substancja B.
Związki A i B reagują z sodem, przy czym wydziela się wodór. Jedna cząsteczka związku B reaguje z jedną
cząsteczką bromowodoru, zaś jedna cząsteczka związku A reaguje z dwiema cząsteczkami bromowodoru. W
obydwu przypadkach wydziela się jedna cząsteczka wody. Podać wzory i nazwy związków A i B oraz równania
omawianych reakcji.
Odp.: A - CH
2
=CH-CH
2
OH
B - CH
3
-CH
2
-CH
2
OH
26.
Porównaj temperatury wrzenia n-alkanów i n-alkoholi, zawierających w cząsteczce od 1 do 5 atomów węgla. Z
czego wynikają różnice między temperaturami wrzenia tych związków?
27.
Przepuszczając pary alkoholu etylowego nad tlenkiem glinu w temp. 420-500 K, otrzymujemy gaz, który
przepuszczamy przez wodę bromową. Następnie produkt bromowania poddajemy hydrolizie w wodnym roztworze
węglanu sodu. i otrzymujemy słodką toksyczną ciecz, dobrze rozpuszczalną w wodzie. Określ, jaką substancję
otrzymano w czasie omawianych procesów chemicznych i napisz równania wszystkich zachodzących przemian
wzorami półstrukturalnymi.
28.
Jak można doświadczalnie odróżnić:
a) roztwór alkoholu w benzenie od roztworu fenolu w benzenie?
b) wodne roztwory etanolu i fenolu,
c) fenolan potasu i etanolan potasu,
d) etanol i etano-l,2-diol,
d) prop-2-en-l-ol i propan-1-ol.
e) n-propanol i propano-1,2-diol
Wybierz konieczne odczynniki, podaj opisy doświadczeń, spodziewane obserwacje, oraz zapisz równania
ewentualnych reakcji wzorami półstrukturalnymi.
29.
Zaproponuj doświadczenie pozwalające na odróżnienie 2-metylopropan-2-olu, butan-2-olu i butan-1-olu. Podaj
schemat doświadczenia, obserwacje, oraz zapisz równania zachodzących reakcji wzorami półstrukturalnymi.
Alkohole i fenole – zakres podstawowy
- 7 -
30.
Alkohole można zapisać wzorem ogólnym R-OH a wodorotlenki Me(OH)
n
. Wyjaśnij dlaczego wodne roztwory
wodorotlenków przewodzą prąd elektryczny, a wodne roztwory alkoholi nie?
31.
Podczas mieszania etanolu z wodą możemy zaobserwować zjawisko zwane kontrakcją. Wyjaśnij, na czym ono
polega i co jest jego przyczyną?
32.
Próba Lucasa polega na wytrząsaniu badanego alkoholu z roztworem ZnCl
2
w stężonym HCl, opisz co można
określić na jej podstawie. Wyjaśnij, dlaczego tak się dzieje.
33.
Jak można odróżnić metanol od n-pentanolu, wykorzystując ich właściwości:
a) fizyczne,
b) chemiczne.
Podaj schematy doświadczeń, obserwacje, oraz zapisz równania ewentualnych reakcji wzorami półstrukturalnymi.
34.
Opisz, za pomocą jakiej reakcji można wykryć fenol i jego pochodne w roztworach.
35.
Zaproponuj doświadczenie pozwalające na otrzymanie alkoholu etylowego z chloroetanu. Podaj schemat
doświadczenia, obserwacje, oraz zapisz równania zachodzących reakcji wzorami półstrukturalnymi.
36.
Zaproponuj doświadczenie pozwalające na otrzymanie etylenu z alkoholu etylowego. Otrzymany etylen należy
zebrać do probówki. Podaj schemat doświadczenia, obserwacje, oraz zapisz równania zachodzących reakcji
wzorami półstrukturalnymi.
37.
Zaproponuj doświadczenie pozwalające na otrzymanie wodoru mając do dyspozycji glicerynę i jeden dowolny
odczynnik nieorganiczny (oprócz wodoru). Otrzymany wodór należy zebrać do probówki. Podaj schemat
doświadczenia, obserwacje, oraz zapisz równania zachodzących reakcji wzorami półstrukturalnymi.
38.
Zaproponuj doświadczenie pozwalające odróżnić alkohol I-rzędowy od III-rzędowego za pomocą blaszki
miedzianej. Podaj opis doświadczenia, obserwacje, oraz zapisz równania zachodzących reakcji wzorami
półstrukturalnymi.
39.
Zapisz równanie fermentacji alkoholowej dla glukozy oraz oblicz, ile kilogramów tego cukru uległo fermentacji
wiedząc, że otrzymano 11,5 kg etanolu, a wydajność procesu wynosiła 84%.
Odp.: 26,8 kg
40.
Obliczyć, ile gramów alkoholu można otrzymać z 0,5 mola jodku etylu, jeżeli wydajność
reakcji z NaOH wynosi 80%.
Odp.: 18,4g
41.
Obliczyć, ile m
3
tlenku węgla i ile m
3
wodoru potrzeba do syntezy 0,8 t alkoholu metylowego.
Odp.: 560m
3
CO i 1120m
3
H
2
42.
Oblicz, ilość metrów sześciennych etylenu (warunki normalne), jakiej trzeba użyć, aby otrzymać 250 kg
mieszaniny składającej się w 95% z etanolu i 5% z wody.
Odp.: 115,7m
3
Informacja do zadań dotyczących ustalania wzorów związków:
zadania te należy liczyć z dokładnością do 3
÷4 cyfr znaczących po przecinku
43.
Podaj wzór elementarny monohydroksylowego alkoholu zawierającego wagowo 64,9% węgla i 13,5% wodoru.
Odp.: C
4
H
9
OH
44.
Oblicz wzór elementarny alkoholu monohydroksylowego, wiedząc, że do całkowitego spalenia 0,1 mola tego
związku zużyto 16,8 dm
3
tlenu (w warunkach normalnych), otrzymując 10,8 g wody.
Odp.: C
5
H
11
OH
45.
W reakcji 3,7 g alkoholu monohydroksylowego z sodem otrzymano 560 cm
3
wodoru (odmierzonego w warunkach
normalnych) Oblicz jego wzór sumaryczny.
Odp.: C
4
H
9
OH
46.
W reakcji 3,73 g pewnego alkoholu jednowodorotlenowego z sodem otrzymano 720 cm
3
wodoru (warunki
normalne). Oblicz wzór elementarny alkoholu.
Odp.: C
3
H
5
OH
47.
W pewnym alkoholu stosunek mas węgla, wodoru i tlenu wynosi 9:2:4. Oblicz wzór sumaryczny najprostszego
alkoholu spełniającego ten warunek.
Odp.: C
3
H
7
OH
48.
Spalono 4,5 g alkoholu polihydroksylowego otrzymując 4,48 dm
3
CO
2
(warunki normalne) i 4,5 g wody. Ustal
wzór rzeczywisty tego alkoholu, wiedząc, że jego masa molowa wynosi 90 g/mol.
Odp.: C
4
H
8
(OH)
2
49.
Oblicz wydajność reakcji etanolu z bromowodorem, wiedząc, że w wyniku reakcji 5 g etanolu otrzymano 9 g
bromoetanu.
Odp.: 76%
50.
Do propan-1-olu wrzucono 3,9 g metalicznego potasu. Oblicz stężenie molowe KOH powstałego w wyniku
hydrolizy otrzymanego alkoholanu, jeżeli objętość roztworu wynosiła 200 cm
3
.
Alkohole i fenole – zakres podstawowy
- 8 -
Odp.: 0,5mol/dm
3
51.
Zaprojektuj doświadczenie, w którym można przeprowadzić proces spalania alkoholu tak, aby na podstawie
uzyskanych danych możliwe było obliczenie składu procentowego spalanego związku? Narysować schemat
proponowanej aparatury i wskazać przebiegające procesy.
52.
3,01•10
22
cząsteczek tlenku węgla przereagowało z 6,02 • 10
22
cząsteczkami wodoru.
Obliczyć, ile powstało:
a) moli,
b) gramów,
c) pojedynczych cząsteczek metanolu.
Odp.: a) 0,05 mola b) 1,6 g
c) 3,01 • 10
22
53.
Oblicz wzór rzeczywisty związku organicznego wiedząc, że próbka o masie 0,038 g, w wyniku spalenia dała 0,073
g dwutlenku węgla i 0,045 g wody. Wyznaczona masa cząsteczkowa tego związku wynosi 46.
Odp.: C
2
H
5
OH
54.
Podaj wzór elementarny alkoholu jednowodorotlenowego wiedząc, że w wyniku reakcji 2,78 g tego alkoholu z
metalicznym potasem, otrzymano 420 cm
3
wodoru (warunki normalne).
Odp.: C
4
H
9
OH
55.
Sporządź wykres ilustrujący procentową zależność zawartości tlenu od liczby atomów węgla w szeregu
homologicznym alkoholi jednowodorotlenowych.
56.
Oblicz ile dm
3
etylenu (warunki normalne) można otrzymać przez odwodnienie 2,3 g etanolu w podwyższonej
temperaturze i w obecności tlenku glinu jako katalizatora?
Odp.: 1,12 dm
3
57.
W laboratorium otrzymywano dibromoetan z alkoholu etylowego. Dehydratacja alkoholu etylowego zachodziła z
50% wydajnością, a addycja bromu do etylenu z wydajnością 80%. Obliczyć, ile gramów dibromoetanu
otrzymamy z 0,5 mola etanolu.
Odp.: 37,6g
58.
W wyniku reakcji 112 dm
3
tlenku węgla z wodorem otrzymano alkohol, który następnie rozpuszczono w 0,4 dm
3
wody destylowanej. Obliczyć stężenie procentowe otrzymanego roztworu.
Odp.: 28,57%
59.
Oblicz wydajność procesu utleniania metanolu wiedząc, że z 3cm
3
tej substancji po wrzuceniu rozżarzonej siatki
miedzianej wydzieliło się 1,12 dm
3
gazowego formaldehydu. Gęstość metanolu wynosi 0,79g/cm
3
.
60.
Obliczyć, ile dm
3
dwutlenku węgla powstanie w procesie całkowitego spalania 23 g alkoholu etylowego.
Odp.: 22,4dm
3
61.
W wyniku reakcji gliceryny z sodem wydzieliło się 5,6 dm
3
wodoru (warunki normalne). Oblicz, ile
a) moli
b) gram gliceryny wzięto do reakcji.
Odp.: a) 1,67mola b) 15,33g
62.
Oblicz, ile dm
3
wodoru (warunki normalne) wydzieli się w reakcji 3 moli gliceryny z potasem.
Odp.: 101 dm
3
63.
Ile dm
3
wodoru (warunki normalne) wydzieli się w reakcji alkoholu etylowego
a) z 3 g magnezu,
b) z 3 g glinu?
Odp.: a) 2,8 dm
3
b) 3,73dm
3
64.
Do 100 g metanolu wrzucono 2,3 g sodu. Obliczyć, jaka będzie zawartość procentowa alkoholu w mieszaninie
powstałej w wyniku reakcji.
Odp.: 94,72%
65.
Do roztworu zawierającego 46 etanolu wrzucono 4,6 g sodu. Oblicz, ile moli etanolu przypada na jeden mol
etanolanu sodu w roztworze po reakcji.
Odp.: 4:1
66.
Do naczynia z propanolem wrzucono 1,95 g metalicznego potasu. Oblicz:
a) ile dm
3
wodoru wydzieliło się w tej reakcji?
b) ile gramów alkoholanu otrzymano?
Odp.: a) 0,56 dm
3
b) 4,9g
67.
Jednym ze sposobów otrzymania 100% alkohol jest reakcja 96% spirytusu z karbidem. Ile karbidu zawierającego
85% węgliku wapnia trzeba zużyć do odwodnienia 1 dm
3
96% alkoholu etylowego?
Odp.: 167,03g
68.
Aby otrzymać 100% alkohol można pozbyć się wody przy pomocy wapna palonego. Techniczne wapno palone
zawiera 85% tlenku wapnia i stosuje się je w 10%, nadmiarze w stosunku do ilości teoretycznej. Jakiej ilości
wapna palonego trzeba użyć do osuszenia 1 kg 96% alkoholu etylowego?
Odp.: 161,35g
Alkohole i fenole – zakres podstawowy
- 9 -
69.
Do chłodnic samochodowych stosuje się 40-65% roztwór glikolu etylenowego w wodzie.
a) ile kilogramów glikolu etylenowego należy użyć do otrzymania 20 kg 62% roztworu?
b) ile gramów wody przypada na każdy mol glikolu?
c) w jakiej temperaturze powinien krzepnąć ten roztwór, jeżeli wiadomo, że dodanie 1 mola dowolnej substancji
(nieelektrolitu) do 1000 g wody obniża jej temperaturę krzepnięcia o 1,86 K?
Odp.: a) 12,4kg C
2
H
4
(OH)
2
b) 38g
c) 224K (–48.9°C)
70.
Węglowodory nienasycone można utlenić za pomocą rozcieńczonego roztworu nadmanganianu potasu, który w
ś
rodowisku obojętnym ulega redukcji do dwutlenku manganu.
a) podaj główny produkt reakcji, która zachodziła podczas przepuszczania etylenu przez płuczkę zawierającą
rozcieńczony roztwór nadmanganianu potasu?
b) oblicz masę tego produktu, wiedząc że masa wytworzonego dwutlenku manganu wynosi 1,74 g?
c) oblicz objętość zużytego do reakcji etylenu (warunki normalne)?
Odp.: a) etano-1,2-diol
b) 1,86g
0,672g