„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Mariusz Szynkaruk

Obsługa urządzeń i obiektów hydrotechnicznych
712[03].Z1.10

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Piotr Miłosz
mgr inż. Artur Kryczka



Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Mariusz Szynkaruk



Konsultacja:
mgr inż. Krzysztof Wojewoda

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej

712[03].Z1.10

„Obsługa urządzeń i obiektów hydrotechnicznych”, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu monter budownictwa wodnego.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska

obowiązujące podczas obsługi urządzeń i obiektów hydrotechnicznych

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2. Zasady wykonywania pomiarów hydrometrycznych

12

5.2.1. Ćwiczenia

12

5.3. Przeglądy umocnień skarp oraz brzegów rzek i zbiorników wodnych

i zasady użytkowania budowli regulacyjnych

14

5.3.1. Ćwiczenia

14

5.4. Utrzymanie, zabezpieczenie i naprawa wałów oraz eksploatacja budowli na

wałach przeciwpowodziowych

16

5.4.1. Ćwiczenia

16

5.5. Eksploatacja urządzeń na zbiornikach wodnych, rzekach oraz budowli

piętrzących

19

5.5.1. Ćwiczenia

19

5.6. Instrukcja eksploatacji budowli wodnych oraz eksploatacja systemów

i urządzeń melioracyjnych

21

5.6.1. Ćwiczenia

21

5.7. Eksploatacja kanałów i śluz żeglugowych

24

5.7.1. Ćwiczenia

24

5.8. Eksploatacja ujęć wód powierzchniowych i gruntowych

26

5.8.1. Ćwiczenia

26

5.9. Pompownie wody

27

5.9.1. Ćwiczenia

27

5.10. Obsługa urządzeń rozprowadzających wodę

29

5.10.1. Ćwiczenia

29

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

31

7. Literatura

45

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela „Obsługa urządzeń i obiektów

hydrotechnicznych”, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole
kształcącej w zawodzie monter budownictwa wodnego 712[03].

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,

−

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem:

−

pokazu z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego,

−

metody projektów,

−

ć

wiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel

może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych.

W tym rozdziale podano również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktacje zadań i uczenia się,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

instrukcję dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

712[03].Z1

Technologia robót hydrotechnicznych

712[03].Z1.01

Organizowanie stanowiska pracy

712[03].Z1.02

Wykonywanie pomiarów związanych z robotami hydrotechnicznymi

71

2[03].Z1.03

Wykonywanie robót melioracyjnych

712[03].Z1.04

Wykonywanie robót ziemnych

i pogłębiarskich

712[03].Z1.05

Wykonywanie budowli regulacyjnych

712[03].Z1.06

Zabudowa potoków górskich

712[03].Z1.07

Wykonywanie budowli piętrzących

712[03].Z1.08

Wykonywanie zabezpieczeń przeciwpowodziowych

712[03].Z1.09

Wykonywanie sieci wodociągowych i kanalizacyjnych

712[03].Z1.10

Obsługa urządzeń i obiektów

hydrotechnicznych

712[03].Z1.11

Wykonywanie konserwacji

i naprawy budowli wodnych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej „Obsługa urządzeń i obiektów

hydrotechnicznych” uczeń powinien umieć:
–

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa,

–

organizować stanowisko pracy,

–

wykonywać pomiary związane z robotami hydrotechnicznymi,

–

wykonywać roboty melioracyjne,

–

wykonywać roboty ziemne i pogłębiarskie,

–

wykonywać budowle regulacyjne,

–

zabudowywać potoki górskie,

–

wykonywać budowle piętrzące,

–

wykonywać zabezpieczenia przeciwpowodziowe,

–

wykonywać sieci wodociągowe i kanalizacyjne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−−−−

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami technologicznymi,

−−−−

odczytać stany wody górnej i dolnej na wodowskazie,

−−−−

obsłużyć urządzenia automatycznego sterowania przepływami i stanami wody,

−−−−

odczytać i zarejestrować poziomy wody w piezometrach kontrolnych,

−−−−

dokonać okresowego przeglądu umocnień skarp oraz kontroli stanu brzegów naturalnych
rzek i zbiorników wodnych,

−−−−

określić

zasady

eksploatacji

urządzeń

na

kanałach,

rzekach

i

wałach

przeciwpowodziowych,

−−−−

określić warunki pracy i zasady eksploatacji zamknięć jazowych,

−−−−

obsłużyć urządzenia stanowiące wyposażenie budowli hydrotechnicznych zgodnie
z instrukcją eksploatacji,

−−−−

określić prawidłowość pracy mechanizmów i urządzeń technicznych stosowanych
w obiektach hydrotechnicznych,

−−−−

określić czynności związane z bezpiecznym przepływem wody wielkiej,

−−−−

obsłużyć urządzenia umożliwiające utrzymanie określonego poziomu wody w rzekach
i zbiornikach wodnych,

−−−−

określić zasady eksploatacji budowli piętrzących,

−−−−

posłużyć się instrukcją eksploatacyjną budowli wodnych,

−−−−

wykonać czynności niezbędne do zapewnienia sprawnej i bezpiecznej pracy budowli,

−−−−

obsłużyć urządzenia regulujące przepływ wody w kanałach i rurociągach,

−−−−

wykonać prace związane z konserwacją kanałów i rurociągów,

−−−−

określić zasady eksploatacji ujęć wód powierzchniowych i podziemnych,

−−−−

wykonać prace związane z obsługą pompowni,

−−−−

wykonać prace związane z obsługą urządzeń melioracyjnych,

−−−−

dokonać przeglądu stanu technicznego sieci drenarskiej,

−−−−

obsłużyć urządzenia stosowane do mechanicznego nawadniania użytków rolnych,

−−−−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska podczas
obsługi urządzeń i obiektów hydrotechnicznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania:

Monter budownictwa wodnego 712[03]

Moduł:

Technologia robót hydrotechnicznych 712[03].Z1

Jednostka modułowa:

Obsługa

urządzeń

i

obiektów

hydrotechnicznych

712[03].Z1.10

Temat: Utrzymanie i zabezpieczanie wałów przeciwpowodziowych.

Cel ogólny: Ukształtowanie umiejętności planowania zabiegów remontowo-konserwacyjnych

na wałach przeciwpowodziowych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

wymienić, jakie zabiegi remontowo-konserwacyjne należy przeprowadzać na wałach
przeciwpowodziowych,

–

wymienić, jakie materiały i sprzęt są potrzebne do wykonywania prac remontowo-
konserwacyjnych.

Metody nauczania– uczenia się:
–

metaplan,

–

pokaz z objaśnieniem.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

grupowa.

Czas: 90 min.

Środki dydaktyczne:
–

dokumentacja fotograficzna przedstawiające wał przeciwpowodziowy,

–

papier formatu A3,

–

długopis.

Przebieg zajęć:
1.

Sprawy organizacyjne.

2.

Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.

3.

Realizacja tematu:

−

nauczyciel pokazuje na zdjęciach wał przeciwpowodziowy i jego urządzenia,

−

uczniów dzielimy na grupy 3-5 osobowe, każda grupa losuje po jednym urządzeniu
wałowym,

−

każda grupa ma prawidłowo określić i wypisać jakie prace remontowo-konserwacyjne
trzeba wykonać na całym korpusie wału oraz na wylosowanym urządzeniu wałowym,

−

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów,

−

prezentacja opisów robót do wykonania w poszczególnych grupach,

−

po prezentacjach wszystkich grup następuje zmiana urządzenia wałowego dla każdej
grupy,

−

powtarzamy ćwiczenie jak wyżej.

4.

Po zakończeniu prezentacji uczniowie wskazują trudności, jakie napotkali.

5.

Nauczyciel analizuje pracę uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Zakończenie zajęć

Uporządkowanie stanowisk pracy i pracowni.

Praca domowa

Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Utrzymania wałów przeciwpowodziowych.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania:

Monter budownictwa wodnego 712[03]

Moduł:

Technologia robót hydrotechnicznych 712[03].Z1

Jednostka modułowa:

Obsługa urządzeń i obiektów hydrotechnicznych

712[03].Z1.10

Temat: Eksploatacja, konserwacja obiektów hydrotechnicznych.

Cel ogólny: Nabycie wiedzy dotyczącej zasad eksploatacji i prowadzenia robót remontowych

na obiektach hydrotechnicznych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

wymienić rodzaje budowli hydrotechnicznych i podać do czego służą,

–

scharakteryzować w jaki sposób obsługuje i eksploatuje się budowle hydrotechniczne.

Metody nauczania–uczenia się:
–

ć

wiczenia praktyczne,

–

pokaz z objaśnieniem.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

indywidualna.

Czas: 90 min.

Środki dydaktyczne:
–

dokumentacja fotograficzna przedstawiająca obiekty hydrotechniczne,

–

papier formatu A3,

–

długopis.

Przebieg zajęć:
1.

Sprawy organizacyjne.

2.

Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.

3.

Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.

4.

Realizacja tematu:

−

każdy uczeń losuje jedno zdjęcie przedstawiające obiekt hydrotechniczny,

−

następnie wypisuje rodzaj obiektu i podaje do czego on służy,

−

podaje zasady obsługi, eksploatacji tego obiektu,

−

nauczyciel obserwuje pracę uczniów i pomaga w prawidłowym nazewnictwie
wylosowanych rodzajów obiektów budowlanych oraz określeniu funkcji użytkowych
oraz sposobu ich eksploatacji,

5.

Uczeń prezentuje wyniki wykonanego ćwiczenia.

6.

Nauczyciel analizuje pracę ucznia.

Zakończenie zajęć

Uporządkowanie stanowisk pracy i pracowni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Praca domowa

Odszukaj w Internecie wiadomości na temat rodzajów budowli hydrotechnicznych.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony

środowiska

obowiązujące

podczas

obsługi

urządzeń

i obiektów hydrotechnicznych

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie przedstawionego materiału filmowego pokazującego obsługę pompowni

oraz załączonej instrukcji eksploatacji tej pompowni wskaż błędy w zakresie bhp popełniane
podczas obsługi urządzeń pompowni.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować instrukcję eksploatacji pompowni,

2)

przeanalizować materiał filmowy,

3)

wskazać błędy w zakresie bhp popełniane przez operatora pompowni,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna,

–

metoda projektu,

Środki dydaktyczne:

–

instrukcja eksploatacji pompowni,

–

materiał filmowy,

–

sprzęt audio-video,

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A3,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5.2. Zasady wykonywania pomiarów hydrometrycznych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie zdjęć materiału filmowego przedstawiającego wykonywanie różnych

pomiarów hydrometrycznych, wypisz pokazane przyrządy i określ, do czego one służą.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć przedstawiony materiał filmowy,

2)

wypisać przyrządy do pomiarów hydrometrycznych,

3)

określić zastosowanie poszczególnych przyrządów do rodzaju pomiaru,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

sprzęt audio-video,

−

materiał filmowy przedstawiający wykonywanie pomiarów hydrometrycznych,

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A4,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Na podstawie zdjęć fotograficznych, odczytaj stany wód na łatach wodowskazowych

w

stanowisku górnym i dolnym jazu oraz zapisz je.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odczytać stany wód na łatach wodowskazowych,

2)

wypisać odczytane stany wody,

3)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

4)

dokonać oceny poprawności i wykonanego ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

sprzęt audio-video,

−

materiał filmowy,

−

długopis,

−

kartka papieru formatu A4,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5.3. Przeglądy umocnień skarp oraz brzegów rzek i zbiorników

wodnych i zasady użytkowania budowli regulacyjnych

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie materiału filmowego przedstawiającego uszkodzenia skarp rzeki, wybierz

odpowiednią metodę zabudowy powstałych zniszczeń.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć materiał filmowy,

2)

scharakteryzować rodzaj uszkodzenia skarpy,

3)

dobrać prawidłowy sposób zabudowy powstałych zniszczeń,

4)

wypisać materiały i sprzęt do wykonania zabezpieczenia,

5)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

6)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

sprzęt audio-video,

−

materiał filmowy przedstawiający zniszczenia skarp rzeki,

−

długopis,

−

kartka papieru formatu A4,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Na podstawie wycieczki terenowej, przedstaw zakres prac remontowych jakim powinny

zostać oglądane budowle regulacyjne oraz określ jaki sprzęt jest potrzebny do wykonania ich
niezbędnych remontów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wypisać zakres niezbędnych prac do wykonania na każdej z budowli regulacyjnych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

2)

określić sprzęt potrzebny do wykonania prac remontowych,

3)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

4)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

długopis,

−

kartka papieru formatu A4,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

5.4. Utrzymanie, zabezpieczenie i naprawa wałów oraz

eksploatacja budowli na wałach przeciwpowodziowych

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie dokumentacji fotograficznej wymień, jakim pracom remontowo–

konserwacyjnym należy poddać prezentowane obwałowania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć dokumentację fotograficzną,

2)

wypisać zniszczenia obwałowania,

3)

wypisać materiały i sprzęt potrzebny do wykonania niezbędnych prac remontowo–
konserwacyjnych,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

dokumentacja fotograficzna,

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A3,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Na podstawie przedstawionego materiału filmowego wymień, jakie prace zostały

wykonane przy modernizacji obwałowania i jakie materiały i sprzęt były potrzebne do
wykonania tych prac.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć materiał filmowy,

2)

wypisać prace modernizacyjne, które zostały wykonane,

3)

wypisać materiały i sprzęt potrzebny do wykonania powyższych prac modernizacyjnych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

sprzęt audio-video,

–

materiał filmowy przedstawiający wykonywanie prac przy modernizacji obwałowania,

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A3,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Na podstawie wycieczki terenowej określ, jakim zabiegom remontowo–konserwacyjnym

należy poddać obejrzane budowle wałowe.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia .

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

nazwać pokazane budowle wałowe,

2)

wymienić jakie prace remontowo–konserwacyjne należy wykonać,

3)

wymienić jakie materiały i sprzęt są potrzebne do wykonania prac remontowo–
konserwacyjnych,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

długopis

–

kartka papieru formatu A3,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Na podstawie przedstawionego materiału filmowego przedstawiającego duży przeciek

przepustu wałowego, opracuj procedury postępowania w razie wystąpienia awarii, zagrożenia
lub katastrofy budowlanej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć materiał filmowy przedstawiający awarię przepustu wałowego,

2)

dokonać analizy sytuacji,

3)

opracować procedury postępowania w tym przypadku awarii,

4)

wymienić jakie materiały i sprzęt są potrzebne do wykonania prac zabezpieczających,

5)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

6)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

materiał filmowy przedstawiający awarię przepustu wałowego,

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A3,

–

literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5.5. Eksploatacja urządzeń na zbiornikach wodnych, rzekach oraz

budowli piętrzących

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie instrukcji eksploatacji zbiornika wodnego wypisz najważniejsze obowiązki

służb eksploatacyjnych w czasie normalnego użytkowania zbiornika.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować uważnie instrukcję eksploatacji zbiornika wodnego,

2)

wypisać najważniejsze obowiązki służb eksploatacyjnych w czasie normalnego
użytkowania zbiornika,

3)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

4)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

instrukcja eksploatacji zbiornika wodnego,

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A3,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Na podstawie wycieczki terenowej określ, jakim zabiegom remontowo–konserwacyjnym

należy poddać obejrzane budowle hydrotechniczne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

nazwać obejrzane budowle,

2)

wymienić, jakie prace remontowo–konserwacyjne należy wykonać,

3)

wymienić, jakie materiały i sprzęt są potrzebne do wykonania prac remontowo–
konserwacyjnych,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A3,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Na podstawie wycieczki terenowej na zbiornik retencyjny, dokonaj odczytów poziomów

wód gruntowych w zainstalowanych na zbiorniku piezometrach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odczytać poziom wód gruntowych w zainstalowanych piezometrach,

2)

scharakteryzować sprzęt i materiały potrzebne do wykonania odczytów,

3)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

4)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A3,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

5.6. Instrukcja eksploatacji budowli wodnych oraz eksploatacja

systemów i urządzeń melioracyjnych

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie załączonej instrukcji eksploatacji jazu przedstaw dane, jakie ona zawiera.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować dane zawarte w załączonej instrukcji eksploatacji jazu,

2)

wypisać jakie dane techniczne są zawarte w instrukcji eksploatacji,

3)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

4)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

załączona instrukcja eksploatacji jazu,

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A3,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Odczytaj z załączonej dokumentacji technicznej jazu informacje dotyczące rodzaju

i wymiarów jazu, rzędnych zwierciadła wody, charakterystyki urządzeń mechanicznych
i elektrycznych jazu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odczytać dane z dokumentacji technicznej,

2)

wypisać poszukiwane dane techniczne,

3)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

4)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

dokumentacja techniczna jazu,

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A3,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Podczas wycieczki w terenie dokonaj przeglądu technicznego sieci drenarskiej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wypisać, jakie zabiegi konserwacyjne należy wykonać po obejrzeniu urządzeń sieci
drenarskiej,

2)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

3)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A3,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Na podstawie załączonej instrukcji eksploatacji obiektu melioracyjnego oraz protokołu

przeglądu stanu technicznego obiektu, przeanalizuj niezbędne prace remontowo–
konserwacyjne, które należy wykonać oraz oceń prawidłowość funkcjonowania urządzeń
melioracyjnych na tym obiekcie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować załączoną instrukcję eksploatacji obiektu oraz protokołem stanu
technicznego,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

2)

przeanalizować niezbędne prace remontowo–konserwacyjne, które trzeba wykonać na
tym obiekcie,

3)

przeanalizować prawidłowość funkcjonowania urządzeń na obiekcie,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

instrukcja eksploatacji obiektu melioracyjnego,

–

protokół przeglądu stanu technicznego obiektu melioracyjnego,

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A3,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Na podstawie przedstawianej instrukcji eksploatacji obiektu melioracyjnego wypełnij

dokumentację eksploatacyjną obiektu: dziennik stanów wody, harmonogram rozrządu wód
w administrowanych systemach wodno–melioracyjnych, dziennik pracy deszczowni.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać uważnej analizy instrukcji eksploatacji obiektu melioracyjnego,

2)

wypełnić poszczególne formularze dokumentacji eksploatacyjnej obiektu,

3)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

4)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

instrukcja eksploatacji obiektu melioracyjnego,

–

długopis,

–

kartki papieru formatu A3,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

5.7. Eksploatacja kanałów i śluz żeglugowych

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeanalizuj przedstawiony materiał filmowy przedstawiający kanał żeglowny oraz opisz

jakie urządzenia zostały pokazane oraz jakie funkcje spełniają.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć materiał filmowy przedstawiający kanał żeglowny,

2)

wypisać urządzenia pokazane na materiale filmowym oraz ich funkcje użyteczne,

3)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

4)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

sprzęt audio–video,

–

materiał filmowy przedstawiający kanał żeglugowy,

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A3,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wykonaj obsługę śluzy komorowej podczas wycieczki terenowej po kanale żeglownym,

przy opuszczaniu statku żeglownego z poziomu wyższego na niższy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć wykonanie obsługi przez wykwalifikowany personel,

2)

zapisać poszczególne czynności potrzebne do wykonania zadania,

3)

dokonać opuszczenia statku żeglownego z poziomu wyższego na niższy,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A3,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

5.8. Eksploatacja ujęć wód powierzchniowych i gruntowych

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykorzystując załączoną instrukcję eksploatacji ujęcia wody powierzchniowej określ

podstawowe zasady eksploatacji ujęcia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować załączoną instrukcję eksploatacji ujęcia wody powierzchniowej,

2)

wypisać najważniejsze czynniki wpływające na prawidłowość eksploatacji ujęcia,

3)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

4)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

instrukcja eksploatacji ujęcia wody powierzchniowej,

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A3,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Na podstawie odbytej wycieczki terenowej określ zasady obsługi ujęcia wody gruntowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zaplanować poszczególne czynności związane z obsługą tego ujęcia,

2)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

3)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

instrukcja eksploatacji ujęcia wody powierzchniowej,

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A3,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

5.9. Pompownie wody

5.9.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie instrukcji obsługi pomp, wymień zakres obowiązków operatora pompowni.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować instrukcję obsługi pomp,

2)

wypisać zakres czynności i obowiązków operatora pompowni,

3)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

4)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

instrukcja obsługi pomp,

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A3,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Podczas wycieczki terenowej dokonaj rozruchu agregatów pompowych na przepompowni

wody.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

brać udział w wycieczce terenowej,

2)

przeanalizować instrukcję obsługi pomp,

3)

załączyć w odpowiedniej kolejności wszystkie agregaty pompowe,

4)

wyłączyć agregaty pompowe,

5)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

6)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

instrukcja obsługi pomp,

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A3,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

5.10. Obsługa urządzeń rozprowadzających wodę

5.10.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie obejrzanego materiału filmowego, przedstaw, jakie zabiegi remontowo–

konserwacyjne należy wykonać na kanale doprowadzającym wodę do nawodnień oraz na
budowlach tam usytuowanych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć materiał filmowy przedstawiający system rozprowadzania wody,

2)

wypisać potrzebne zabiegi remontowo–konserwacyjne, które należy wykonać na
pokazanych urządzeniach,

3)

scharakteryzować sprzęt i materiały potrzebne do wykonania zabiegów konserwacyjnych,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

sprzęt audio-video,

–

materiał filmowy przedstawiający system rozprowadzania wody,

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A3,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Podczas wycieczki terenowej dokonaj rozruchu sieci rurociągów ciśnieniowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować instrukcję obsługi rurociągu ciśnieniowego,

2)

dokonać rozruchu rurociągu ciśnieniowego poprzez włączenie dopływu wody do
rurociągu,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

3)

sprawdzić szczelność rurociągu ciśnieniowego,

4)

wyłączyć dopływ wody do rurociągu ciśnieniowego,

5)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

6)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

instrukcja obsługi rurociągu ciśnieniowego,

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A3,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki

do jednostki modułowej ,,Obsługa

urządzeń i obiektów hydrotechnicznych”.

Test składa się z 21 zadań, z których:

-

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 17, 21 są z poziomu podstawowego,

-

zadania 16, 18, 19, 20, są z poziomu ponadpodstawowego

.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. a, 3. b, 4. b, 5. c, 6. a, 7. a, 8. c, 9. d, 10. a, 11. b,
12. d, 13. c, 14. d, 15. d, 16. d, 17. d, 18. c, 19. a, 20. a, 21. a.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawne

odpowiedzi

1

Określić,

do

czego

służy

łata

wodowskazowa

B

P

c

2

Określić, do czego służy limnigraf

B

P

a

3

Określić,

do

czego

służy

młynek

hydrometryczny

B

P

b

4

Wyjaśnić, od jakiego miejsca w rzece
należy rozpocząć odmulanie

B

P

b

5

Wyjaśnić,

jak

dzielimy

budowle

regulacyjne

B

P

c

6

Wyjaśnić, jaki element obwałowania
wydłuża

drogę

filtracji

pod

obwałowaniem

B

P

a

7

Określić, budowlę wałową

B

P

a

8

Wyjaśnić

genezę

powstawania

sztucznych zbiorników wodnych

B

P

c

9

Wyjaśnić, ile razy w ciągu roku powinny
być wykaszane obwałowania

B

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

10

Wyjaśnić, do czego służą stacje pomp

B

P

a

11

Wyjaśnić, która z podanych budowli
może być zlokalizowana na rzece

B

P

b

12

Wyjaśnić, która z podanych budowli jest
budowlą piętrzącą

B

P

d

13

Wyjaśnić, które z podanych urządzeń
rozprowadza wodę do nawodnień

B

P

c

14

Wyjaśnić, która z podanych budowli jest
ujęciem wody powierzchniowej

B

P

d

15

Określić w jaki dokument powinien być
zaopatrzony każdy zbiornik wodny

B

P

d

16

Scharakteryzować

najbardziej

niekorzystne zjawisko działa na budowle
wodne

C

PP

d

17

Określić

nazwę

skarpy

zbiornika

wodnego mającą bezpośredni kontakt z
wodą

B

P

d

18

Scharakteryzować śluzy komorowe na
kanałach żeglownych

C

PP

c

19

Odczytać

poziom

wody

na

łacie

wodowskazowej

C

PP

a

20

Dobrać materiał kładziony na skarpę
odpowietrzną,

który

zapobiega

wymywaniu cząstek gruntu podczas
powodzi kiedy występuje przeciek na
obwałowaniu

C

PP

a

21

Określić budowlę wałową

B

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustalić

z

uczniami

termin

przeprowadzenia

sprawdzianu,

z

co

najmniej

jednotygodniowym wyprzedzeniem.

2.

Omówić z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznać uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przeprowadzić z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.

5.

Omówić z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6.

Uczeń powinien otrzymać również oddzielną kartkę na brudnopis, w niektórych
pytaniach należy dokonać obliczeń.

7.

Zapewnić uczniom możliwość samodzielnej pracy.

8.

Rozdać uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podać czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.

9.

Postarać się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

10.

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnieć uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

11.

Zebrać karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

12.

Sprawdzić wyniki i wpisać do arkusza zbiorczego.

13.

Przeprowadzić analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybrać te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.

14.

Ustalić przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

15.

Opracować wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie
niepowodzeń dydaktycznych.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Dodatkowo otrzymałeś oddzielną kartkę na brudnopis, ponieważ w niektórych pytaniach
musisz dokonać obliczeń.

5.

Test zawiera 21 zadań dotyczących obsługi urządzeń i obiektów hydrotechnicznych. Są to
zadnia wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

6.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, prawidłową odpowiedź
zaznacz X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).

7.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

8.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później .

9.

Na rozwiązanie testu masz 30 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Łata wodowskazowa służy do pomiaru

a)

prędkości wody.

b)

rumowiska.

c)

stanów wody.

d)

przepływu.

2.

Limnigraf służy do

a)

ciągłej rejestracji stanu i zmian poziomu wody.

b)

pomiaru grubości lodu.

c)

pomiaru natężenia rumowiska.

d)

pomiaru temperatury wody.

3.

Młynek hydrometryczny służy do

a)

pomiaru głębokości.

b)

pomiaru prędkości wody.

c)

pomiaru wysokości wody,

d)

pomiaru zanieczyszczenia wody.

4.

Odmulanie koryta rzeki należy zacząć

a)

od źródeł.

b)

od ujścia.

c)

od miejsca największego zamulenia.

d)

jest to bez znaczenia.

5.

Budowle regulacyjne dzielimy na

a)

pionowe i poziome.

b)

podłużne i prostopadłe.

c)

lekkie i ciężkie.

d)

podwodne i nadwodne.

6.

Drogę filtracji pod wałem wydłuża

a)

ława przywałowa.

b)

przejazd wałowy.

c)

narzut kamienny.

d)

schody wałowe.

7.

Budowlą wałową jest

a)

przepust.

b)

jaz.

c)

bystrotok.

d)

zapora przeciwrumowiskowa.

8.

Sztuczne zbiorniki wodne powstają w wyniku

a)

naniesionego rumowiska.

b)

nawadniania użytków rolnych.

c)

przegrodzenia doliny rzeki.

d)

powodzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

9.

Obwałowania powinny być koszone w ciągu roku

a)

1 raz.

b)

co miesiąc.

c)

co 3 miesiące.

d)

2 razy.

10.

Stacje pomp służą do
a)

odprowadzania wód z zawala.

b)

pompowania rumowiska.

c)

pompowania zaczynu cementowego.

d)

pompowania ciśnienia atmosferycznego.

11.

Na rzece może być zlokalizowany
a)

przepust wałowy.

b)

przepust piętrzący.

c)

wieża ciśnień.

d)

zraszacz.

12.

Budowlą piętrzącą jest
a)

przepławka.

b)

bystrotok.

c)

most żelbetowy.

d)

jaz.

13.

W systemie nawodnień rozprowadza wodę

a)

zapora ziemna.

b)

przetamowanie.

c)

kanał otwarty.

d)

akwedukt.

14.

Ujęciem wody powierzchniowej jest
a)

bystrotokowe.

b)

deszczowniane.

c)

filarowe.

d)

brzegowe.

15.

Każdy zbiornik wodny powinien być zaopatrzony w
a)

zestawienie robocizny.

b)

przedmiar robót.

c)

kosztorys inwestorski.

d)

instrukcję eksploatacji.

16.

Najbardziej niekorzystne zjawisko działające na budowle wodne to

a)

zanieczyszczenie wody.

b)

zanieczyszczenie powietrza.

c)

zamulenie.

d)

zjawisko filtracji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

17.

Skarpa zbiornika wodnego mająca styk z wodą nazywa się
a)

odpowietrzna.

b)

ruchoma.

c)

grawitacyjna.

d)

odwodna.

18.

Ś

luzy komorowe na kanałach żeglownych służą do

a)

spiętrzania wody.

b)

kruszenia pokrywy lodowej.

c)

przemieszczania statków.

d)

usuwania namułów rzecznych.

19.

Poziom wody na łacie wodowskazowej odczytuje się z dokładnością do
a)

1cm.

b)

2 cm.

c)

5 mm.

d)

1 mm.

20.

Materiał kładziony na skarpę odpowietrzną zapobiegający wymywaniu cząstek gruntu
podczas powodzi kiedy występuje przeciek na obwałowaniu nazywamy

a)

geowłókniną.

b)

bentomatą.

c)

folią.

d)

narzutem kamiennym.

21.

Budowlą wałową jest

a)

ś

luza.

b)

zastawka.

c)

mnich.

d)

akwedukt.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko:……………………………………………………..

Obsługa urządzeń i obiektów hydrotechnicznych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

21.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej ,,Obsługa urządzeń i obiektów
hydrotechnicznych”.

Test składa się z 21 zadań, z których:

–

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 są z poziomu podstawowego,

–

zadania 16, 17, 18, 19, 20, 21 są z poziomu ponadpodstawowego

.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne

:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego,

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. d, 4. c, 5. b, 6. b, 7. a, 8. c, 9. c, 10. a, 11. d,
12. b, 13. c, 14. a, 15. c, 16. a, 17. c, 18. c, 19. a, 20. a, 21. b.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawne

odpowiedzi

1

Nazwać najczęściej stosowany przyrząd
do mierzenia stanów wody

A

P

c

2

Nazwać najczęściej stosowany przyrząd
do mierzenia prędkości wody

A

P

b

3

Określić, jaki przyrząd służy do ciągłej
rejestracji stanów i zmian poziomu wody

B

P

d

4

Określić, ile razy w ciągu roku powinny
być obkaszane skarpy i dno rzek

B

P

c

5

Określić, jakim materiałem uszczelnia się
stronę odwodną obwałowania

B

P

b

6

Określić,

jakie

zjawisko

wpływa

najbardziej niekorzystnie na stateczność
budowli wodnych

B

P

b

7

Nazwać

skarpę

zbiornika

mająca

bezpośredni styk z wodą

A

P

a

8

Określić,

jaka

budowla

służy

do

odprowadzania wód z zawala

B

P

c

9

Określić, w wyniku czego powstają
sztuczne zbiorniki wodne

B

P

c

10

Określić, jakie są najczęściej spotykane
typy zamknięć na jazach

B

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

11

Określić, które z wymienionych ujęć jest
ujęciem wód powierzchniowych

B

P

d

12

Określić, od którego miejsca w rzece
należy rozpocząć odmulanie

B

P

b

13

Sklasyfikować budowle regulacyjne

B

P

c

14

Określić,

jaki

element

obwałowania

wydłuża

drogę

filtracji

pod

obwałowaniem

B

P

a

15

Określić, do czego służą śluzy komorowe
na kanałach żeglownych

B

P

c

16

Określić, budowlę wałową

B

P

a

17

Ustalić w jaki dokument ułatwiający
eksploatację powinna być zaopatrzona
budowla wodna

C

PP

c

18

Scharakteryzować

urządzenia

do

rozprowadzania

wodyę

w

systemie

nawodnień

C

PP

c

19

Odczytać

stan

wody

na

łacie

wodowskazowej

C

PP

a

20

Scharakteryzować

do

czego

służy

geowłóknina

C

PP

a

21

Ustalić nazwę instytucji administrującej
wały przeciwpowodziowe w Polsce

C

PP

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustalić

z

uczniami

termin

przeprowadzenia

sprawdzianu,

z

co

najmniej

jednotygodniowym wyprzedzeniem.

2.

Omówić z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznać uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przeprowadzić z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.

5.

Omówić z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6.

Uczeń powinien otrzymać również oddzielną kartkę na brudnopis, w niektórych
pytaniach należy dokonać obliczeń.

7.

Zapewnić uczniom możliwość samodzielnej pracy.

8.

Rozdać uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podać czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.

9.

Postarać się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

10.

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnieć uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

11.

Zebrać karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

12.

Sprawdzić wyniki i wpisać do arkusza zbiorczego.

13.

Przeprowadzić analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybrać te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.

14.

Ustalić przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

15.

Opracować wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie
niepowodzeń dydaktycznych.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Dodatkowo otrzymałeś oddzielną kartkę na brudnopis, ponieważ w niektórych pytaniach
musisz dokonać obliczeń.

5.

Test zawiera 21 zadań dotyczących obsługi urządzeń i obiektów hydrotechnicznych. Są to
zadania wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

6.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, prawidłową odpowiedź
zaznacz X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).

7.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

8.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później.

9.

Na rozwiązanie testu masz 30 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Najczęściej stosowany przyrząd do mierzenia stanów wody to

a)

ciśnieniomierz.

b)

młynek hydrometryczny.

c)

łata wodowskazowa.

d)

taśma miernicza.

2.

Najczęściej stosowany przyrząd do mierzenia prędkości wody to

a)

szybkościomierz.

b)

młynek hydrometryczny.

c)

taksometr.

d)

prasa hydrauliczna.

3.

Przyrząd służący do ciągłej rejestracji stanów i poziomu wody to
a)

limnigraf.

b)

amperomierz.

c)

tachograf.

d)

higrometr.

4.

Skarpy i dno rzek powinny być obkaszane w ciągu roku
a)

1 raz.

b)

3 razy.

c)

2 razy.

d)

co miesiąc.

5.

Stronę odwodną obwałowania uszczelnia się
a)

geowłókniną.

b)

bentomatą.

c)

siatką metalową.

d)

biowłókniną.

6.

Najbardziej niekorzystnie na stabilność budowli wodnej wpływa
a)

zamulenie.

b)

filtracja pod budowlą.

c)

zanieczyszczenie powietrza.

d)

retencja.

7.

Skarpa zbiornika mająca bezpośredni styk z wodą nazywa się
a)

odwodna.

b)

ruchoma.

c)

grawitacyjna.

d)

odpowietrzna.

8.

Budowlą służącą do odprowadzania wód z zawala jest
a)

bystrotok.

b)

jaz.

c)

stacja pomp.

d)

deszczownia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

42

9.

Sztuczne zbiorniki wodne powstają w wyniku
a)

naniesionego rumowiska.

b)

nawadniania użytków rolnych.

c)

przegrodzenia doliny rzeki.

d)

powodzi.

10.

Najczęściej spotykane typy zamknięć na jazach to
a)

klapowe.

b)

deszczowniane.

c)

wykonywane z ziemi.

d)

wykonywane z narzutu kamiennego.

11.

Ujęciem wody powierzchniowej jest
a)

bystrotokowe.

b)

deszczowniane.

c)

filarowe.

d)

brzegowe.

12.

Odmulanie koryta rzeki należy rozpocząć
a)

od źródeł.

b)

od ujścia.

c)

od miejsca największego zamulenia.

d)

jest to bez znaczenia .

13.

Budowle regulacyjne dzielimy na
a)

pionowe i poziome.

b)

podłużne i poprzeczne.

c)

lekkie i ciężkie.

d)

podwodne i nadwodne.

14.

Elementem obwałowania wydłużającym drogę filtracji pod wałem jest
a)

ława przywałowa.

b)

przejazd wałowy.

c)

narzut kamienny.

d)

schody wałowe.

15.

Ś

luzy komorowe na kanałach żeglugowych służą do

a)

spiętrzania wody.

b)

kruszenia kry lodowej.

c)

przemieszczania statków.

d)

usuwania namułów z dna rzeki.

16.

Budowlą wałową jest
a)

ś

luza.

b)

zastawka.

c)

jaz.

d)

mnich.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

17.

Dokumentem ułatwiającym eksploatację, w który powinna być zaopatrzona budowla
hydrotechniczna jest
a)

kosztorys ofertowy.

b)

przedmiar.

c)

instrukcja eksploatacji.

d)

wadium.

18.

Budowlą rozprowadzającą wodę w systemie nawodnień jest
a)

zapora ziemna.

b)

przetamowanie.

c)

kanał otwarty.

d)

akwedukt.

19.

Stan wody na łacie wodowskazowej odczytuje się z dokładnością do
a)

1 cm.

b)

2 cm.

c)

5 mm.

d)

1 mm.

20.

Geowłóknina służy do
a)

zapobiegania wymywaniom cząstek gruntowych z wału.

b)

podwyższania wału w czasie powodzi.

c)

uszczelniania wału od strony odwodnej.

d)

uszczelniania zamknięć jazowych.

21.

Instytucją administrującą wały przeciwpowodziowe w Polsce są
a)

Urzędy Gmin.

b)

Wojewódzkie Zarządy Melioracji i Urządzeń Wodnych.

c)

Starostwa Powiatowe.

d)

prywatne przedsiębiorstwa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

44

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko:……………………………………………………..

Obsługa urządzeń i obiektów hydrotechnicznych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

21.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

45

7.

LITERATURA

1.

Byczkowski A.: Hydrologia. Tom 1. Wydawnictwo SGGW, Warszawa 1996

2.

Ciepielowski A., Kiciński T.: Budownictwo wodne. Cz. I. WSiP, Warszawa 1990

3.

Pałys F, Smoręda Z.: Poradnik technika melioranta. PWRiL, Warszawa 1982

4.

Praca zbiorowa – Poradnik majstra budowlanego. WRiL, Warszawa 1971

5.

Rytel Z.: Budownictwo i melioracje WSiP, Warszawa 1969

6.

Szynkaruk M.: Instrukcja eksploatacji pompownia Wilków I. Gm. Wilków, 2002

7.

Zawada E, śbikowski A.: Budownictwo wodne. Część 2. WSiP,Warszawa 1991

8.

Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne. Dz.U. 2001 Nr 115 poz. 1229 z późn.
zmianami

9.

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane z późn. zmianami.

Czasopisma: Gospodarka Wodna, Inżynieria i Budownictwo