„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Artur Kryczka

Wykonywanie sieci wodociągowych i kanalizacyjnych
712[03].Z1.09

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Krzysztof Piela
mgr inż. Lucja Zegadło



Opracowanie redakcyjne:
mgr inż.

Artur Kryczka

Konsultacja:
mgr inż. Krzysztof Wojewoda





Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 712[03].Z1.09
,,Wykonanie sieci wodociągowych kanalizacyjnych”, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu monter budownictwa wodnego.






















Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

6

3.

Cele kształcenia

7

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

8

5.

Ćwiczenia

12

5.1.

Zapotrzebowanie i uzdatnianie wody

12

5.1.1. Ćwiczenia

12

5.2.

Sieci wodociągowe

14

5.2.1. Ćwiczenia

14

5.3.

Sieci kanalizacyjne

19

5.3.1. Ćwiczenia

19

5.4.

Oczyszczanie ścieków

23

5.4.1. Ćwiczenia

23

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

7.

Literatura

25

42

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1.

WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie

monter budownictwa wodnego.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami

ze szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik dla

ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika do
nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które zawierają

podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest zwrócenie
uwagi na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem,

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy jest
przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić uczniom
samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów, w formie
dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza, ponieważ
nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz w trakcie
dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną propozycję
ć

wiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia, uwzględniając różne

możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które z zaproponowanych
ć

wiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu techno-dydaktycznym

szkoły. Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które sam opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest udzielenie
odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.
W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń
niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne, czy
może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną liczbę
możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona jest
od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według własnego
projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak przeprowadzić
proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie swoich
umiejętności.

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz,

−

ć

wiczenie (laboratoryjne lub inne),

−

projektów,

−

przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

Schemat układu jednostek modułowych

712[03].Z1

Technologia robót hydrotechnicznych

712[03].Z1.01

Organizowanie stanowiska pracy

712[03].Z1.02

Wykonywanie pomiarów związanych z robotami

hydrotechnicznymi

712[03].Z1.03

Wykonywanie robót melioracyjnych

712[03].Z1.04

Wykonywanie robót ziemnych

i pogłębiarskich

712[03].Z1.05

Wykonywanie budowli regulacyjnych

712[03].Z1.06

Zabudowa potoków górskich

712[03].Z1.07

Wykonywanie budowli piętrzących

712[03].Z1.08

Wykonywanie zabezpieczeń przeciwpowodziowych

712[03].Z1.09

Wykonywanie sieci wodociągowych i kanalizacyjnych

712[03].Z1.10

Obsługa urządzeń i obiektów

hydrotechnicznych

712[03].Z1.11

Wykonywanie konserwacji

i naprawy budowli wodnych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

2.

WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska,

–

przewidywać i zapobiegać zagrożeniom życia i zdrowia podczas wykonywania robót
hydrotechnicznych,

–

stosować procedury udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,

–

stosować terminologię budowlaną,

–

charakteryzować technologie wykonywania budowli wodnych,

–

określać właściwości materiałów stosowanych w robotach hydrotechnicznych,

–

odczytywać i interpretować rysunki budowlane,

–

posługiwać się dokumentacją techniczną,

–

wykonywać przedmiary i obmiary robót hydrotechnicznych,

–

wykonywać pomiary i rysunki inwentaryzacyjne,

–

organizować stanowiska składowania i magazynowania materiałów oraz wyrobów
budowlanych,

–

transportować materiały budowlane,

–

stosować jednostki układu SI,

–

przeliczać jednostki,

–

korzystać z różnych źródeł informacji,

–

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

3.

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

zorganizować stanowisko do wykonywania sieci wodociągowych i kanalizacyjnych
zgodnie z wymaganiami procesu technologicznego,

−

rozróżnić elementy i urządzenia sieci wodociągowych i kanalizacyjnych,

−

posłużyć się dokumentacją techniczną sieci wodociągowych i kanalizacyjnych,

−

określić wymagania dotyczące jakości wody,

−

obsłużyć urządzenia stosowane do uzdatniania wody,

−

wyjaśnić zasady działania osadników i filtrów,

−

zamontować elementy wyposażenia zbiorników wodociągowych,

−

podłączyć urządzenia hydroforowe,

−

dobrać materiały, narzędzia i sprzęt do budowy sieci wodociągowej,

−

wykonać i zabezpieczyć wykopy,

−

ułożyć w wykopie i zmontować przewody sieci wodociągowej w określonej technologii,

−

zamontować uzbrojenie na przewodach sieci wodociągowej,

−

rozróżnić systemy kanalizacji,

−

dobrać materiały, narzędzia i sprzęt do budowy sieci kanalizacyjnej,

−

układać i montować przewody sieci kanalizacyjnej w określonej technologii,

−

zamontować uzbrojenie sieci kanalizacyjnej,

−

zdezynfekować oraz przepłukać kanały,

−

obsłużyć urządzenia przepompowni ścieków,

−

scharakteryzować metody oczyszczania ścieków,

−

wykonać przedmiar i obmiar w zakresie wykonywanych robót,

−

zastosować zasady eksploatacji sieci wodociągowej i kanalizacyjnej,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska podczas wykonywania sieci wodociągowej i kanalizacyjnej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

4.

PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania:

Monter budownictwa wodnego 712[03]

Moduł:

Technologia robót hydrotechnicznych 712[03].Z1

Jednostka modułowa:

Wykonywanie sieci wodociągowych i kanalizacyjnych
712[03].Z1.09

Temat: Wykonanie połączenia gwintowanego rur stalowych.

Cel ogólny: Poznanie sposobów wykonania połączenia gwintowanego rur stalowych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

posługiwać się piłką do metalu lub obcinakiem do rur,

−

posługiwać się gwintownicą,

−

wykonać połączenia gwintowanego rur stalowych.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne,

−

pokaz,

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna,

Czas: 90 min.

Środki dydaktyczne:
–

gwintownica,

–

imadło typu pionier,

–

rury stalowe ocynkowane,

–

kształtki do połączenia tych rur,

–

uszczelnienie włókno konopne, pasta lub taśma teflonowa,

–

klucze hydrauliczne,

–

piłka do metalu, obcinak do rur,

–

stanowisko dydaktyczne,

−

ś

rodki do udzielania pomocy przedmedycznej,

−

ś

rodki zapewniające przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny.

Przebieg zajęć:
1.

Sprawy organizacyjne.

2.

Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.

3.

Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.

4.

Realizacja tematu:

−

nauczyciel pokazuje prawidłowe wykonanie połączenia gwintowanego rur
stalowych,

−

uczniowie planują przebieg wykonania ćwiczenia praktycznego wypisując kolejne
operacje, potrzebne materiały oraz narzędzia i urządzenia,

−

grupy kolejno przygotowują stanowisko i według wcześniej wykonanego planu,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

−

wszyscy uczniowie wykonują połączenie gwintowane rur stalowych,

−

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów.

5.

Po zakończeniu prezentacji uczniowie wskazują trudności jakie napotkali.

6.

Nauczyciel analizuje prace uczniów.

Zakończenie zajęć

Uporządkowanie stanowisk pracy i pracowni.

Praca domowa

Odszukanie materiałów technicznych na temat połączeń rur stalowych.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania:

Monter budownictwa wodnego 712[03]

Moduł:

Technologia robót hydrotechnicznych 712[03].Z1

Jednostka modułowa:

Wykonywanie sieci wodociągowych i kanalizacyjnych
712[03].Z1.09

Temat: Montaż przydomowej przepompowni ścieków.

Cel ogólny: Nabyć umiejętności obsługi przepompowni ścieków.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zmontować przydomową pompownię ścieków,

−

uruchomić przydomową pompownię ścieków.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowa.

Czas: 240 min.

Środki dydaktyczne:
–

przydomowa pompownia ścieków,

–

instrukcja montażu pompowni,

–

elementy, materiały i urządzenie niezbędne do uruchomienia a nie dołączone
do pompowni ,

–

klucze hydrauliczne,

–

stanowisko dydaktyczne,

−

ś

rodki do udzielania pomocy przedmedycznej,

−

ś

rodki zapewniające przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny.

Przebieg zajęć:
1.

Sprawy organizacyjne.

2.

Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.

3.

Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.

4.

Realizacja tematu:

−

nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2-3 osobowe,

−

każda grupa zapoznaje się z zadaniem do wykonania,

−

każda grupa planuje przebieg wykonania ćwiczenia praktycznego wypisując kolejne
operacje ,potrzebne materiały oraz narzędzia i urządzenia,

−

grupy kolejno przygotowują stanowisko i wg wcześniej wykonanego planu,

−

uczniowie wykonują montaż małej przepompowni ścieków,

−

zalanie zbiornika woda i uruchomienie małej pompowni (po przednim
przygotowaniu elementów elektrycznych),

−

każda grupa prezentuje wykonaną pracę uwzględniając jakość jej wykonania,

−

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów.

5.

Po zakończeniu prezentacji uczniowie wskazują trudności, jakie napotkali.

6.

Nauczyciel analizuje prace uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Zakończenie zajęć

Uporządkowanie stanowisk pracy i pracowni.

Praca domowa

Odszukanie materiałów technicznych na temat dostępnych na rynku gotowych pompowni

ś

cieków.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5. ĆWICZENIA

5.1. Zapotrzebowanie i uzdatnianie wody

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oblicz, zapotrzebowanie na wodę dla jednostki osadniczej, w której znajduje się 20

gospodarstw domowych, przyjmując, że w każdym z nich mieszka 3 osoby. Ścieki
odprowadzane są do bezodpływowych zbiorników ścieków zlokalizowanych na właścicieli.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę zapotrzebowanie wody dla różnego
wyposażenia łazienek.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać odpowiednie wymagania dotyczące zapotrzebowania na wodę,

2)

wykonać obliczenia,

3)

przeanalizować otrzymane wyniki.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4,

−

flamastry,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Porównaj analizę wody ze studni wartościami dopuszczalnymi. Zapisz uwagi.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na przeliczanie jednostek.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odczytać wartości poszczególnych zanieczyszczeń w wodzie,

2)

porównać je z wartościami dopuszczalnymi,

3)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

4)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

analiza wody wykonana prze stację sanitarno-epidemiologiczną,

−

papier formatu A4, flamastry,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Dokonaj montażu domowego zestawu filtrów wody.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę wskazówki w instrukcji montażu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

sporządzić plan działania uwzględniający kolejne czynności oraz niezbędne materiały
i narzędzia,

2)

określić zagrożenia bhp i pożarowe związane z wykonywaniem tego zadania,

3)

dobrać środki ochrony indywidualnej,

4)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

5)

dobrać materiały do montażu filtrów wody ,

6)

zamontować zestaw filtrów wody,

7)

uporządkować stanowisko pracy,

8)

rozliczyć robociznę, materiały i sprzęt,

9)

zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

zestaw filtrów wody,

–

instrukcja montażu zestawu,

–

kartki papieru formatu A4,

–

przybory do pisania,

–

wiertarka udarowa,

–

wiertła,

–

kołki rozporowe lub wkręty,

–

komplet wkrętaków,

–

komplet kluczy płaskich,

–

przymiar metrowy,

–

poziomica,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5.2. Sieci wodociągowe

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj połączenie gwintowane rur stalowych ocynkowanych i zaizoluj je taśmą Denso.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na przepisy bhp.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

sporządzić na podstawie dokumentacji plan działania uwzględniający kolejne czynności
oraz niezbędne materiały i narzędzia,

2)

określić zagrożenia bhp i pożarowe związane z wykonywaniem tego zadania,

3)

dobrać środki ochrony indywidualnej,

4)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

5)

dobrać materiały do połączenia gwintowanego rur stalowych,

6)

wykonać połączenie gwintowane rur stalowych ocynkowanych,

7)

zaizolować rury taśmą Denso,

8)

uporządkować stanowisko pracy,

9)

rozliczyć robociznę, materiały i sprzęt,

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

rury stalowe ocynkowane i złączki,

–

gwintownica do rur stalowych,

–

piłka do metalu,

–

komplet kluczy hydraulicznych,

–

imadło typu pionier,

–

kartki papieru formatu A4,

–

przybory do pisania,

–

przymiar metrowy,

–

poziomica,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Wykonaj połączenie zgrzewane rur polietylenowych (PE).

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na przepisy bhp.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

sporządzić na podstawie dokumentacji plan działania uwzględniający kolejne czynności
oraz niezbędne materiały i narzędzia,

2)

określić zagrożenia bhp i pożarowe związane z wykonywaniem tego zadania,

3)

dobrać środki ochrony indywidualnej,

4)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

5)

dobrać materiały do połączenia zgrzewanego rur PE,

6)

wykonać połączenie zgrzewane rur PE,

7)

uporządkować stanowisko pracy,

8)

rozliczyć robociznę, materiały i sprzęt,

9)

zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

rury i złączki,

–

ręczna zgrzewarka doczołowa do rur PE,

–

obcinak do rur,

–

kartki papieru formatu A4,

–

przybory do pisania,

–

przymiar metrowy,

–

poziomica,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

W wykopie o długości 8 m dokonaj montażu przewodów sieci wodociągowej, wykonanej

z rur PVC łączonych kielichowo.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe wykonanie połączeń.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

sporządzić na podstawie dokumentacji plan działania uwzględniający kolejne czynności
oraz niezbędne materiały i narzędzia,

2)

określić zagrożenia bhp i pożarowe związane z wykonywaniem tego zadania,

3)

dobrać środki ochrony indywidualnej,

4)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

5)

dobrać materiały do montażu sieci wodociągowej,

6)

wykonać prawidłowo i zabezpieczyć wykop,

7)

zamontować odcinek sieci wodociągowej w/g załączonej dokumentacji,

8)

prawidłowo zasypać wykop,

9)

uporządkować stanowisko pracy,

10)

rozliczyć robociznę, materiały i sprzęt,

11)

zaprezentować efekty swojej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

rury PVC do budowy sieci wodociągowej,

–

projekt techniczny sieci wodociągowej,

–

pilnik,

–

piłka do metalu,

–

pasta bhp,

–

kartki papieru formatu A4,

–

przybory do pisania,

–

przymiar metrowy,

–

poziomica,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 4

W wykopie długości 5 m dokonaj montażu przewodów sieci wodociągowej wykonanej

z rur polietylenowych zgrzewanych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na uwagi zawarte w instrukcji
zgrzewania rur.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

sporządzić na podstawie dokumentacji plan działania uwzględniający kolejne czynności
oraz niezbędne materiały i narzędzia,

2)

określić zagrożenia bhp i pożarowe związane z wykonywaniem tego zadania,

3)

dobrać środki ochrony indywidualnej,

4)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

5)

dobrać materiały do montażu sieci wodociągowej z rur polietylenowych,

6)

wykonać prawidłowo i zabezpieczyć wykop,

7)

zamontować odcinek sieci wodociągowej wg załączonej dokumentacji,

8)

prawidłowo zasypać wykop,

9)

uporządkować stanowisko pracy,

10)

rozliczyć robociznę, materiały i sprzęt,

11)

zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

rury do budowy sieci wodociągowej,

–

projekt techniczny sieci wodociągowej,

–

szpadel,

–

zgrzewarka do rur polietylenowych,

–

kartki papieru formatu A4,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

–

przybory do pisania,

–

przymiar metrowy,

–

poziomica,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 5

Wykonaj próbę szczelności odcinka sieci wodociągowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na instrukcje wykonania próby
szczelności podane przez producentów rur.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

sporządzić plan działania uwzględniający kolejne czynności oraz niezbędne materiały
i narzędzia,

2)

określić zagrożenia bhp i pożarowe związane z wykonywaniem tego zadania,

3)

dobrać środki ochrony indywidualnej,

4)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

5)

dobrać materiały do wykonania próby szczelności sieci wodociągowej ,

6)

wykonać próbę szczelności sieci wodociągowej,

7)

uporządkować stanowisko pracy,

8)

rozliczyć robociznę, materiały i sprzęt,

9)

zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

ć

wiczenie,

Ś

rodki dydaktyczne:

–

pompa do wykonywania prób ciśnieniowych,

–

czasomierz,

–

klucze hydrauliczne,

–

kartki papieru formatu A4,

–

przybory do pisania,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 6

Dokonaj montażu zasuwy na przewodzie sieci wodociągowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na przepisy bhp.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

sporządzić na podstawie dokumentacji plan działania uwzględniający kolejne czynności
oraz niezbędne materiały i narzędzia,

2)

określić zagrożenia bhp i pożarowe związane z wykonywaniem tego zadania,

3)

dobrać środki ochrony indywidualnej,

4)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

5)

dobrać materiały do montażu zasuwy,

6)

prawidłowo zamontować zasuwę na sieci wodociągowej,

7)

uporządkować stanowisko pracy,

8)

rozliczyć robociznę, materiały i sprzęt,

9)

zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne,

Ś

rodki dydaktyczne:

–

rury do budowy sieci wodociągowej,

–

zasuwa o średnicy odpowiadającej średnicy sieci wodociągowej wraz z dokumentacją
techniczną producenta,

–

komplet kluczy hydraulicznych,

–

komplet wkrętaków,

–

komplet kluczy płaskich,

–

kartki papieru formatu A4,

–

przybory do pisania,

–

przymiar metrowy,

–

poziomica,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5.3. Sieci kanalizacyjne

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj montaż przewodów sieci kanalizacyjnej o długości 7 m, wykonanych z rur PVC,

łączonych kielichowo.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na przepisy bhp.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

sporządzić na podstawie dokumentacji plan działania uwzględniający kolejne czynności,
oraz niezbędne materiały i narzędzia,

2)

określić zagrożenia bhp i pożarowe związane z wykonywaniem tego zadania,

3)

dobrać środki ochrony indywidualnej,

4)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

5)

dobrać materiały do montażu sieci kanalizacyjnej,

6)

zamontować odcinek sieci kanalizacyjnej wg załączonej dokumentacji,

7)

uporządkować stanowisko pracy,

8)

rozliczyć robociznę, materiały i sprzęt,

9)

zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

rury do budowy sieci wodociągowej,

–

projekt techniczny sieci kanalizacyjnej,

–

szpadel,

–

pilnik,

–

pasta bhp,

–

kartki papieru formatu A4,

–

przybory do pisania,

–

przymiar metrowy,

–

poziomica,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Wykonaj montaż przewodów sieci kanalizacyjnej o długości 5m, wykonanej z rur

kamionkowych, łączonych kielichowo.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na przepisy bhp.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

sporządzić na podstawie dokumentacji plan działania uwzględniający kolejne czynności
oraz niezbędne materiały i narzędzia,

2)

określić zagrożenia bhp i pożarowe związane z wykonywaniem tego zadania,

3)

dobrać środki ochrony indywidualnej,

4)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

5)

dobrać materiały do montażu sieci kanalizacyjnej,

6)

zamontować odcinek sieci kanalizacyjnej wg załączonej dokumentacji,

7)

uporządkować stanowisko pracy,

8)

rozliczyć robociznę, materiały i sprzęt,

9)

zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

rury kamionkowe do budowy sieci wodociągowej,

–

uszczelnienie rur kamionkowych, sznur konopny lub uszczelki

–

projekt techniczny sieci kanalizacyjnej,

–

szpadel,

–

ubijak do sznura konopnego, zaprawa cementowa, kielnia,

–

kartki papieru formatu A4,

–

przybory do pisania,

–

przymiar metrowy,

–

poziomica,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 3

Wykonaj montaż studzienki rewizyjnej z tworzyw sztucznych na sieci kanalizacyjnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na instrukcję montażu podana przez
producenta.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

sporządzić na podstawie dokumentacji plan działania uwzględniający kolejne czynności
oraz niezbędne materiały i narzędzia,

2)

określić zagrożenia bhp i pożarowe związane z wykonywaniem tego zadania,

3)

dobrać środki ochrony indywidualnej,

4)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

5)

dobrać materiały do montażu studzienki rewizyjnej,

6)

zamontować prawidłowo studzienkę rewizyjną na sieci kanalizacyjnej,

7)

uporządkować stanowisko pracy,

8)

rozliczyć robociznę, materiały i sprzęt,

9)

zaprezentować efekty swojej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

kompletna studzienka kanalizacyjna z tworzyw sztucznych wraz z dokumentacją

techniczną producenta,

–

szpadel

–

kartki papieru formatu A4,

–

przybory do pisania,

–

komplet wkrętaków,

–

komplet kluczy płaskich,

–

przymiar metrowy,

–

poziomica,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 4

Wykonaj montaż urządzeń pompowni ścieków z tworzyw sztucznych na istniejącej sieci

kanalizacyjnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na instrukcję montażu podana przez
producenta..

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

sporządzić na podstawie dokumentacji plan działania uwzględniający kolejne czynności
oraz niezbędne materiały i narzędzia,

2)

określić zagrożenia bhp i pożarowe związane z wykonywaniem tego zadania,

3)

dobrać środki ochrony indywidualnej,

4)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

5)

dobrać materiały do montażu pompowni ścieków,

6)

zamontować prawidłowo pompownię ścieków,

7)

uporządkować stanowisko pracy,

8)

rozliczyć robociznę, materiały i sprzęt,

9)

zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

kompletna pompownia ścieków z tworzyw sztucznych wraz z dokumentacją techniczną

producenta,

–

szpadel

–

kartki papieru formatu A4,

–

przybory do pisania,

–

komplet wkrętaków,

–

komplet kluczy płaskich,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

–

przymiar metrowy,

–

poziomica,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 5

Wykonaj odbiór sieci kanalizacyjnej i zaproponuj wzór druku protokołu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na wymagania producentów rur.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

sporządzić plan działania uwzględniający kolejne czynności oraz niezbędne materiały
i narzędzia,

2)

określić zagrożenia bhp i pożarowe związane z wykonywaniem tego zadania,

3)

dobrać środki ochrony indywidualnej,

4)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

5)

dobrać materiały do wykonania odbioru sieci kanalizacyjnej ,

6)

sporządzić wzór protokołu odbioru sieci kanalizacyjnej,

7)

wykonać odbiór sieci kanalizacyjnej,

8)

wypełnić protokół odbioru sieci kanalizacyjnej,

9)

uporządkować stanowisko pracy,

10)

rozliczyć robociznę, materiały i sprzęt,

11)

zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

kartki papieru formatu A4,

–

przybory do pisania,

–

przymiar metrowy,

–

poziomica,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

5.4. Oczyszczanie ścieków

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj montaż przydomowej oczyszczalni ścieków z drenażem rozsączającym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na wymagania producenta urzadzenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

sporządzić na podstawie dokumentacji plan działania uwzględniający kolejne czynności
oraz niezbędne materiały i narzędzia,

2)

określić zagrożenia bhp i pożarowe związane z wykonywaniem tego zadania,

3)

dobrać środki ochrony indywidualnej,

4)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

5)

dobrać materiały do montażu oczyszczalni ścieków z drenażem rozsączającym,

6)

zmontować oczyszczalnię ścieków z drenażem rozsączającym wg załączonej
dokumentacji,

7)

uporządkować stanowisko pracy,

8)

rozliczyć robociznę, materiały i sprzęt,

9)

zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

elementy oczyszczalni ścieków z drenażem rozsączającym,

–

projekt techniczny lub instrukcja producenta,

–

szpadel

–

komplet wkrętaków,

–

komplet kluczy płaskich,

–

wiertarka kompletem wierteł

–

kartki papieru formatu A4,

–

przybory do pisania,

–

przymiar metrowy,

–

poziomica,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Wykonaj montaż przydomowej oczyszczalni ścieków pracującej z osadem czynnym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na wymagania producenta urzadzenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

sporządzić na podstawie dokumentacji plan działania uwzględniający kolejne czynności
oraz niezbędne materiały i narzędzia,

2)

określić zagrożenia bhp i pożarowe związane z wykonywaniem tego zadania,

3)

dobrać środki ochrony indywidualnej,

4)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

5)

dobrać materiały do montażu wody,

6)

zmontować oczyszczalnię ścieków z osadem czynnym wg załączonej dokumentacji,

7)

uporządkować stanowisko pracy,

8)

rozliczyć robociznę, materiały i sprzęt,

9)

zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

elementy oczyszczalni ścieków z osadem czynnym,

–

projekt techniczny lub instrukcja producenta,

–

szpadel

–

komplet wkrętaków,

–

komplet kluczy płaskich,

–

wiertarka kompletem wierteł

–

kartki papieru formatu A4,

–

przybory do pisania,

–

przymiar metrowy,

–

poziomica,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej ,,Wykonywanie sieci
wodociągowych i kanalizacyjnych”.

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−−−−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 11, 12, 13, 14,16, 17, 18, 19, 21, 22, 23, 25 są z poziomu
podstawowego,

−−−−

zadania 7, 10, 15, 20, 24 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−−−−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−−−−

bardzo dobry – za rozwiązanie 23 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. b, 3. c, 4. a, 5. c, 6. d, 7. c, 8. b, 9. a, 10. b, 11. b,
12. a, 13. a, 14. b, 15. b, 16. c, 17. a, 18. d, 19. a, 20. d, 21. a, 22. b, 23. b, 24. b,
25. a.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Rozpoznać ujęcie wody

A

P

d

2

Określić zapotrzebowanie wody dla gospodarstw
domowych

B

P

b

3

Określić związki powodujące twardość wody

B

P

c

4

Wyjaśnić pojęcie sorpcji

B

P

a

5

Rozpoznać elementy sieci wodociągowej

A

P

c

6

Rozpoznać symbole graficzne elementów sieci
wodociągowej

A

P

d

7

Obliczyć spadek przewodów

C

PP

c

8

Określić odległość odkładu od wykopu

B

P

b

9

Rozpoznać elementu sieci kanalizacyjnej

A

P

a

10 Obliczyć stratę ciśnienia na filtrze

C

PP

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

11 Rozpoznać wielkości charakteryzujące ścieki

A

P

b

12 Rozpoznać urządzenia oczyszczające ścieki

A

P

a

13 Określić zależność szybkości oczyszczania ścieków

od temperatury

B

P

a

14 Wyjaśnić pojęcie ciśnienia bezwzględnego

B

P

b

15 Obliczyć sprawność oczyszczania

C

PP

b

16 Określić odczyn pH ścieków usuwanych do

ś

rodowiska

B

P

c

17 Określić głębokość układania sieci kanalizacyjnej

B

P

a

18 Określić masę elementów wymagających

podnoszenia urządzeniem mechanicznym

B

P

d

19 Określić elementu drenażu

B

P

a

20 Scharakteryzować urządzenie oczyszczające ścieki

C

PP

d

21 Wyjaśnić pojęcie sieci ogólnospławnej

B

P

a

22 Rozpoznać symbol rodzaj sieci wodociągowej

A

P

b

23 Rozpoznać pompownię ścieków

A

P

b

24 Obliczyć prędkość przepływu ścieków

D

PP

b

25 Określić związki chemiczne stosowane do

dezynfekcji

B

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 25 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem
poprawnego wyniku.

7.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

8.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9.

Na rozwiązanie testu masz 30 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Pobór wody spod dna rzeki to

a)

studnia kopana.

b)

studnia abisyńska.

c)

studnia wiercona.

d)

ujęcia denne.

2. Zapotrzebowanie wody dla jednej osoby w gospodarstwie domowym wynosi około

a)

10 l/dobę.

b)

140 l/dobę.

c)

140 l/h.

d)

1400 l/dobę.

3. Twardość wody powodują związki:

a)

tlenu i chloru

b)

chloru i fluoru.

c)

wapnia i magnezu.

d)

wodoru i sodu.

4. Związanie rozpuszczonych substancji na powierzchni ciała stałego to

a)

sorbcja.

b)

koagulacja.

c)

napowietrzanie.

d)

sedymentacja.

5. Do utrzymania ciśnienia na stałym poziomie w sieci wodociągowej służy

a)

filtr pośpieszny.

b)

osadnik.

c)

hydrofor.

d)

zawór zwrotny.

6. Na rysunku przedstawiono

a)

zawór bezpieczeństwa.

b)

osadnik.

c)

odpowietrznik.

d)

zawór zwrotny.

7. Spadek sieci wodociągowej 2% oznacza, że na długości 30 m różnica wysokości

pomiędzy końcami wynosi
a)

2 cm.

b)

6 cm.

c)

60 cm.

d)

600 cm.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

8. Przy wykonywaniu wykopu, grunt odkładamy w odległości minimum

a)

10 cm.

b)

50 cm.

c)

1 m.

d)

2 m.

9. Na rysunku przedstawiono schemat

a)

przelewu burzowego.

b)

separatora.

c)

studzienki kaskadowej.

d)

przepompowni ścieków.

10. Przed filtrem ciśnienie wody wynosi 6 bar, na filtrze spadek ciśnienia według producenta

wyniesie 30 mH

2

O, to ciśnienie za filtrem wyniesie

a)

3 MPa.

b)

3 bary.

c)

3 mH

2

O.

d)

30 bar.

11. BZT

5

określa

a)

pięciomiesięczne biochemiczne zapotrzebowanie tlenu.

b)

pięciodobowe biochemiczne zapotrzebowanie tlenu.

c)

pięciokrotne biochemiczne zapotrzebowanie tlenu.

d)

pięciominutowe biochemiczne zapotrzebowanie tlenu.

12. Na rysunku przedstawiono schemat

a)

złoża zraszanego.

b)

osadnika gruntowego.

c)

drenaż rozsączający.

d)

filtr pospieszny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

13. Wraz ze wzrostem temperatury proces oczyszczania ścieków

a)

wzrasta.

b)

maleje.

c)

wzrasta a potem maleje.

d)

nie zmienia się.

14. Ciśnienie bezwzględne mierzone jest względem

a)

ciśnienia odniesienia.

b)

próżni.

c)

ciśnienia atmosferycznego.

d)

dowolnie przyjętego ciśnienia.

15. Jeżeli w procesie oczyszczania na 50 kg zanieczyszczeń zatrzymanych zostaje 46 kg to

jego sprawność wynosi

a)

46%.

b)

92%.

c)

96%.

d)

98%.

16. Usuwając ścieki do gruntu i wody odczyn pH powinien wynosić

a)

>7.

b)

<7.

c)

6,5 do 9.

d)

3 do 6,5.

17.

Sieci kanalizacyjne wykonywane są na głębokości minimum

a)

20cm poniżej głębokości przemarzania gruntu.

b)

1m poniżej głębokości przemarzania gruntu.

c)

powyżej głębokości przemarzania gruntu.

d)

50cm poniżej głębokości przemarzania gruntu.

18. Za pomocą urządzeń mechanicznych należy opuszczać i podnosić elementy o masie

ponad

a)

100 kg.

b)

150 kg.

c)

200 kg.

d)

250 kg.

19. Drenaż składa się z ciągów drenowych zakończonych

a)

wywiewkami wyniesionymi 0,5 m nad terenem.

b)

zaworami zwrotnymi

c)

osadnikami gnilnymi.

d)

rowem drenarskim.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

20.

Na schemacie przedstawiono

a)

złoże biologiczne.

b)

osadnik Omsa.

c)

osadnik Imhoffa.

d)

osadnik z osadem z osadem czynnym.

21. Gdy wszystkie rodzaje ścieków płyną jednym kanałem mówimy o sieci kanalizacyjnej

a)

ogólnospławnej.

b)

rozdzielczej.

c)

częściowej.

d)

obwodowej.

22. Na rysunku przedstawiono sieć wodociągową w układzie

a)

pierścieniowym.

b)

rozgałęzionym.

c)

obwodowym.

d)

zamkniętym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

23. Na rysunku przedstawiono schemat

a)

zaworu odwadniającego.

b)

pompowni ścieków.

c)

aeratora.

d)

drenażu rozsączającego.

24. Prędkości przepływu ścieków 2m/s to

a)

2 km/h.

b)

7,2 km/h.

c)

20 km/h.

d)

72 km/h.

25. Dezynfekcja wody wykonywana jest poprzez dodanie

a)

chloru i ozonu.

b)

manganu.

c)

wapnia i magnezu.

d)

ż

elaza.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko:...............................................................................

Wykonywanie sieci wodociągowych i kanalizacyjnych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

21.

a

b

c

d

22.

a

b

c

d

23.

a

b

c

d

24.

a

b

c

d

25.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

Test 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej ,,Wykonywanie sieci
wodociągowych i kanalizacyjnych”.

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−−−−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 11, 13, 14,16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−−−−

zadania 7, 10, 12, 15, są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−−−−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−−−−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 3 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. a, 3. c, 4. b, 5. d, 6. b, 7. b, 8. c, 9. c, 10. c, 11. a,
12. d, 13. a, 14. c, 15. b, 16. c, 17. d, 18. b, 19. c, 20. a.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Rozpoznać elementy studni wierconych

B

P

c

2

Wyjaśnić pojęcie zanieczyszczeń koloidalnych

A

P

a

3

Określić związki powodujące brunatne zabarwienie
wody

B

P

c

4

Wyjaśnić pojęcie koagulacji

B

P

b

5

Rozpoznać elementy sieci wodociągowej

A

P

d

6

Rozpoznać symbole graficzne elementów sieci
wodociągowej

A

P

b

7

Obliczyć spadek przewodów

C

PP

b

8

Określić głębność od jakiej powinno się
zabezpieczać wykopy

B

P

c

9

Rozpoznać elementu sieci kanalizacyjnej

A

P

c

10 Obliczyć stratę ciśnienia na filtrze

C

PP

c

11 Rozpoznać jednostki wielkości charakteryzujących

ś

cieki

A

P

a

12 Obliczyć wartość ciśnienia względnego

C

PP

d

13 Określić zależność szybkości oczyszczania ścieków

od temperatury

B

P

a

14 Rozpoznać elementy sieci kanalizacyjnej

A

P

c

15 Obliczyć sprawność oczyszczania

C

PP

b

16 Rozpoznać temperaturę ścieków usuwanych do

ś

rodowiska

A

P

c

17 Określić głębokość układania sieci wodociągowej

B

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

18 Określić odległość drabinki w wykopie od miejsca

robót

B

P

b

19 Rozpoznać elementy sieci kanalizacyjnej

A

P

c

20 Określić zasady układania przewodów

B

P

a

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem
poprawnego wyniku.

7.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

8.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9.

Na rozwiązanie testu masz 30 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Gdy pompa głębinowa znajduje się w rurze osłonowej pod ziemią to wykonano

a)

studnię kopaną.

b)

studnię abisyńską.

c)

studnię wierconą.

d)

ujęcie brzegowe wody.

2. Zanieczyszczenia, które w wodzie częściowo są zawieszone częściowo rozpuszczone

nazywamy

a)

koloidalnymi.

b)

sorbcyjnymi.

c)

sedymentacyjnymi.

d)

koagulacyjnymi.

3. Kolor wody na brunatny zmieniają związki

a)

wapnia.

b)

chloru i fluoru.

c)

manganu.

d)

sodu.

4. Proces fizykochemiczny polegający na dodaniu do wody związków chemicznych

łączących się z zanieczyszczeniami powodujący wytrącanie kłaczków to

a)

sorbcja.

b)

koagulacja.

c)

napowietrzanie.

d)

sedymentacja.

5. Przepływ wody tylko w jednym kierunku zapewnia

a)

filtr pośpieszny.

b)

osadnik.

c)

hydrofor.

d)

zawór zwrotny.

6. Na rysunku przedstawiono

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

a)

zawór bezpieczeństwa.

b)

zasuwę klinową.

c)

odpowietrznik .

d)

zawór zwrotny.

7. Spadek sieci kanalizacyjnej 0,5% oznacza, że na długości 20 m różnica wysokości

pomiędzy końcami wynosi
a)

5 cm.

b)

10 cm.

c)

20 cm.

d)

50 cm.

8. Przy gruntach gliniastych wykopy mogą być niezabezpieczone do głębokości

a)

0,5 m.

b)

1 m.

c)

1,5 m.

d)

2 m.

9. Na rysunku przedstawiono schemat

a)

przelewu burzowego.

b)

separatora.

c)

studzienki kaskadowej.

d)

przepompowni ścieków.

10. Spadek ciśnienia wody na odcinku 1000 m przy oporze przepływu 200 Pa/m wyniesie

a)

2 MPa.

b)

2 bary.

c)

2 mH

2

O.

d)

20 bar.

11. BZT

5

określamy w

a)

mg O

2

/dm

3

.

b)

Pa.

c)

m/s.

d)

m

3

/h.

12. Ciśnienie bezwzględne wody 3 MPa oznacza ciśnienie względne równe

a)

2 atm.

b)

3 atm.

c)

20 atm.

d)

29 atm.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

13. Strata ciśnienia w rurach o mniejszej średnicy w stosunku do większej średnicy jest

a)

większa.

b)

mniejsza .

c)

zależy od BZT

5

.

d)

taka sama.

14. Na rysunku przedstawiono

a)

zawory zwrotne.

b)

zawory odcinające.

c)

kinety studzienek rewizyjnych.

d)

zawory bezpieczeństwa.

15. Jeżeli w procesie oczyszczania na 200kg zanieczyszczeń zatrzymanych zostaje 186kg to

sprawność wynosi

a)

86%.

b)

93%.

c)

186%.

d)

100%.

16. Temperatura wody usuwanej do gruntu nie powinna przekraczać

a)

25

°

C.

b)

30

°

C.

c)

35

°

C.

d)

40

°

C.

17. Sieci wodociągowa wykonywane są na głębokości minimum

a)

20 cm poniżej głębokości przemarzania gruntu.

b)

1 m poniżej głębokości przemarzania gruntu.

c)

powyżej głębokości przemarzania gruntu.

d)

40 cm poniżej głębokości przemarzania gruntu.

18. Schodzenie i wychodzenie z wykopu powinno się odbywać po odpowiedniej drabince

ulokowanej nie dalej niż
a)

5 m od stanowiska pracy.

b)

10 m od stanowiska pracy.

c)

15 m od stanowiska pracy.

d)

20 m od stanowiska pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

19. Studzienki budowane w celu zredukowania nadmiernych spadków kanałów wynikających

z warunków terenowych to studzienki
a)

płuczące.

b)

rewizyjne

c)

kaskadowe.

d)

odwadniające.

20. Przewód po ułożeniu powinien ściśle przylegać do podłoża na całej długości w co

najmniej
a)

1/4 jego obwodu.

b)

2/4 jego obwodu

c)

3/4 jego obwodu.

d)

3/8 jego obwodu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko:...............................................................................

Wykonywanie sieci wodociągowych i kanalizacyjnych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

7. LITERATURA

1.

Cieślowski S, Krygier K.: Technologia instalacji sanitarnych. Cz. I. WSiP, Warszawa
1998

2.

Gondowicz A., Kiciński T., śbikowski A.: Budownictwo wodne. Cz. II. WSiP, Warszawa
1991

3.

Heinrich Z. Wodociągi i kanalizacja cz.II Kanalizacja WSiP, Warszawa 1999

4.

Szpindor A.: Zaopatrzenie w wodę i kanalizacja wsi. Arkady, Warszawa 1998

5.

Technologia instalacji wodociągowych i gazowych instalacje wodociągowe. Cz.1. REA,
Warszawa 1998

6.

Nowy poradnik majstra budowlanego. Arkady, Warszawa 2004

7.

Poradnik kierownika budowy. PZITB. Arkady, Warszawa 1989

8.

Prawo budowlane

9.

Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano-montażowych MGPiB-ITB. T.
1-4. Arkady, Warszawa 1999

Czasopisma:
–

Gospodarka Wodna Inżynieria i Budownictwo,

–

Murator,

–

Materiały budowlane,

–

Atlas budowlany.

Literatura metodyczna

1.

Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2.

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000