ANALIZA MATEMATYCZNA 2
str. 1
4
Pochodne cz ¾
astkowe i kierunkowe funkcji wielu zmiennych.
Gradient, ró·
zniczka, hesjan.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zadanie 4.1
* Korzystaj ¾
ac z de…nicji obliczy´c pochodn ¾
a kierunkow ¾
a funkcji f w punkcie p w kierunku wektora
h
:
a)
f (x; y) = x
2
3y + 1;
p
= (0; 1) ;
h
= ( 1; 2);
b)
f (x; y) =
x
2
4
+
y
2
9
;
p
= (2; 3);
h
= (2; 3);
c)
f (x; y) = 2 jxj + jyj ;
p
= (0; 0);
h
= ( 1; 2);
d)
f (x; y; z) = x
2
+ y
2
+ z
2
;
p
= (1;
1; 1) ;
h
= (1; 1; 1):
Zadanie 4.2
* Korzystaj ¾
ac z de…nicji zbada´c istnienie pochodnych cz ¾
astkowych funkcji f w punkcie p:
a)
f (x; y) = x
3
+ y
2
;
p
= (1; 2);
b)
f (x; y) =
x
y
;
p
= (1;
1);
c)
f (x; y) =
p
x
2
+ y
4
;
p
= (0; 0);
d)
f (x; y) =
p
x
4
+ y
4
;
p
= (0; 0);
e)
f (x; y) =
3
p
x + y;
p
= (0; 0);
f )
f (x; y) = ln(xy);
p
= (1; 1);
g)
f (x; y; z) = xyz;
p
= (1;
1; 1);
h)
f (x; y) = e
x+2y z
;
p
= (0; 0; 0):
Zadanie 4.3
Obliczy´c pochodne cz ¾
astkowe pierwszego rz ¾
edu i gradient funkcji f :
a)
f (x; y) = arcsin x + ln (2y) + 3;
b)
f (x; y) = xy
2
+
arctg x
y
;
c)
f (x; y) = ln (2x
y) ;
d)
f (x; z) = x sin(xz
2
);
e)
f (x; y) = log
y
x;
f )
f (x; y) =
1
p
x
2
+ y
2
;
g)
f (x; y) = y
x
;
h)
f (x; y) =
8
<
:
x
3
+ y
3
x
2
+ y
2
(x; y) 6= (0; 0);
0
(x; y) = (0; 0);
i)
f (x; y) = tg
3
x
2
y ;
j)
f (x; y) = (ln y)
sin x
;
k)
f (s; t) = ln(s
2
+ t
2
);
l)
f (r; s) =
r
s
r + s
;
m)
f (x; y; z) = x
2
+ e
zy
;
n)
f (x; y; z) = arctg
p
x;
o)
f (x; y; z) = xyz + xy + x + 1:
2012
EKD
ANALIZA MATEMATYCZNA 2
str. 2
Zadanie 4.4
Obliczy´c pochodn ¾
a kierunkow ¾
a funkcji f w punkcie p w kierunku wektora h wykorzystuj ¾
ac odpowied-
nie twierdzenie. Wyznaczy´c ró·
zniczki podanych funkcji:
a)
f (x; y) =
p
x
2
+ y
4
;
p
= (0; 1);
h
= (1; 1);
b)
f (x; y) = cos(x
2
+ y
2
);
p
= (1; 1) ;
h
= (1; 1);
c)
f (x; y) = ln (e
x
+ e
y
) ;
p
= (0; 0) ;
h
dowolny;
d)
f (x; y; z) = xyz;
p
= (1; 1; 1) ;
h
= ( 1; 1;
1):
Zadanie 4.5
** Znale´z´c maksymalny b÷¾
ad bezwzgl ¾
edny i wzgl ¾
edny powsta÷
y przy obliczaniu:
a)
obj ¾
eto´sci kuli, je´sli ´srednica kuli wynosi d = 3; 7
0; 05; a
3:14;
b)
obj ¾
eto´sci sto·
zka, przyjmuj ¾
ac promie´n podstawy r = 3
0; 02; wysoko´sc sto·
zka h = 2; 2
0; 1 oraz
3:14;
c)
obj ¾
eto´sci prostopad÷
o´scianu o bokach a = b = 10
0:1 oraz c = 35
0:1:
Zadanie 4.6
**
a)
Przy pomocy menzurki mo·
zna zmierzy´c obj ¾
eto´s´c cia÷
a z dok÷
adno´sci ¾
a
V
= 0:1 cm
3
, a przy pomocy wagi
spr ¾
e·
zynowej mo·
zna ustali´c jego mas ¾
e z dok÷
adno´sci ¾
a
m
= 1 g. Obj ¾
eto´s´c cia÷
a zmierzona w ten sposób
wynosi V = 25 cm
3
, a masa m = 200 g. Z jak ¾
a w przybli·
zeniu dok÷
adno´sci ¾
a mo·
zna obliczy´c g ¾
esto´s´c
tego
cia÷
a?
b)
Wspó÷
czynniki równania kwadratowego 0:5x
2
+ ax + b = 0, podane z dok÷
ado´sciami
a
= 0:01 i
b
= 0:1,
wynosz ¾
a a =
3 i b = 2. Z jak ¾
a w przybli·
zeniu dok÷
adno´sci ¾
a mo·
zna poda´c pierwiastki x
1
; x
2
tego równania?
Zadanie 4.7
Wyznaczy´c macierz Jacobiego i jakobian funkcji f :
a)
f (x; y) = (x + 2; y
3);
b)
f (x; y) = (xy; x
2
y
2
);
c)
f (r; ') = (r cos '; r sin ');
d)
f (r; ') = (r cos
2
'; sin 2');
e)
f (z; y; z) = (x
2
+ 2z; xy;
yz);
f )
f (z; y; z) = (z sin x; z cos y; z
2
):
Zadanie 4.8
** Udowodni´c, ·
ze funkcja f : R
2
! R dana wzorem
f (x; y) =
(
xy
x
2
+ y
2
(x; y) 6= (0; 0) ;
0
(x; y) = (0; 0)
ma pochodne cz ¾
astkowe w punkcie (0; 0), mimo ·
ze nie jest ci ¾
ag÷
a w tym punkcie.
2012
EKD
ANALIZA MATEMATYCZNA 2
str. 3
Zadanie 4.9
Zbada´c, czy pochodne mieszane f
00
xy
i f
00
yx
s ¾
a równe:
a)
f (x; y) = xy
x;
b)
f (x; y) = ln(xy + 1);
c)
f (x; y) =
(
x
3
y
x
2
+y
2
(x; y) 6= (0; 0) ;
0
(x; y) = (0; 0) ;
d)
f (x; y) =
(
xy
x
2
y
2
x
2
+y
2
(x; y) 6= (0; 0) ;
0
(x; y) = (0; 0) ;
e)
f (x; y) =
(
xy
x
2
y
2
x
2
+y
2
(x; y) 6= (0; 0) ;
0
(x; y) = (0; 0) :
Zadanie 4.10
Zbada´c, które pochodne mieszane rz ¾
edu drugiego funkcji f s ¾
a równe:
a)
f (x; y; z) = xy
2
+ y
2
z
3
+ x;
b)
f (x; y; z) = x
p
y
4
+ z
4
:
Zadanie 4.11
Obliczy´c pochodne cz ¾
astkowe drugiego rz ¾
edu i wyznaczy´c hesjan funkcji f :
a)
f (x; y) = x
2
+ 2xy
2;
b)
f (x; y) = xe
xy
;
c)
f (x; z) = arctg(x + 2y);
d)
f (x; y; z) = 1 + x + y
2
+ z
3
:
2012
EKD