Procesy społeczne - globalizacja

1.Globalizacja jako zespół procesów społecznych.

Globalizacja jest to kategoria pojęciowa która dotyczy jednego z największych procesów społecznych.

Sam termin pojawił się niedawno w słowniku Webstera 1961 – globalizować – natomiast jako w tytule
artykułu pojawił się w 1985 roku Roberta Robertsona – UK socjologa kultury. Od tego czasu stał się
terminem powszechnie używanym. Nie znaczy to że już znacznie wcześniej ta tematyka nie była
podejmowana. U Saint-Simone jako pewna idea – para europejski rząd, internacjonalizm oraz u Emila
Durkheima pod koncepcją globalnego przechodzenia od socjologii organicznej do mechanicznej.
Globalizacja jest traktowana jako jeden z największych procesów społecznych w ludzkości.
Proces społeczny w socjologii obejmuje:



Szereg zjawisk względnie jednorodnych tworzących się wokół jakiejś osi,



Połączonych zależnościami przyczynowymi wywołuje jakiś skutek lub serię skutków lub funkcjonalno-

strukturalnych, np. transformacja systemowa w Polsce.

Globalizacja może być pojmowana jako wielość procesów i odnosi się do tych wszystkich procesów w

wyniku których narody świata zostały włączone w jednoświatowe społeczeństwo – społeczeństwo globalne.
Giddens przyrównuje globalizację do hipermarketu ( artykuły spożywcze z całego świata, informacje o tych
towarach w wielu językach).

Wnioski Giddensa po wizycie w supermarkecie :



Nie możemy praktycznie oddzielić tego co się dzieje na miejscu w kraju i poza naszym krajem,



Konstatujemy (ustalamy) złożone procesy powiązań gospodarczych między wieloma krajami,



Zauważamy procesy zmian oraz nowe zjawiska powiązań między lokalnością a globalnością.
Globalizacja jest to złożony proces zacieśniania światowych więzi i współzależności, gdzie inni ludzie

odczuwają skutki naszych działań a my odczuwamy problemy globalne.

Globalizacja posiada 3 do 4 wymiarów:

1. Wymiar ekonomiczne,
2. Wymiar polityczny,
3. Wymiar społeczny,
4. Wymiar kulturowy.

Trwają dyskusje czy globalizacja jest procesem jednolitym czy składa się z kliku spójnych czy

sprzecznych procesów.

2.Globalizacja ekonomiczna

Najczęściej dostrzegany wymiar i najczęściej analizowany. Przejawia się:



W postaci wielkich korporacji ponadpaństwowych, które kształtują międzynarodowy podział pracy.

Korporacje te wytwarzają dobra i usługi na terenie więcej niż jednego kraju. Mogą być to wielkie lub
olbrzymie korporacje jak np. Coca-Cola, GM, jak i małe. Stały się zjawiskiem powszechnym po II wojnie
światowej. Obejmują one łącznie z małymi 2/3 światowego handlu. Specjaliści obliczyli, że 1986 r. 400
takich korporacji miało majątek wyższy niż suma majątku 70% najuboższych krajów. Korporacje te tworzą
głównych aktorów rynku światowego. Jeśli przyjąć PKB Polski w 1998r. stanowił 137 mld dolarów to
dochód ze sprzedaży takich korporacji wyniósł dla GM – 164 mld, Ford – 147 , Mitsubishi – 140 mld.



Podstawowym elementem napędzającym globalizację ekonomiczną jest gospodarka elektroniczna oparta

na komputerach, internecie, gdzie za jednym kliknięciem można przekazać ogromne sumy pieniędzy.
Jednocześnie może stanowić zagrożenie na rynkach kapitałowych lub zagrożenie dla całych gospodarek ze
względu na jednoczesną możliwość spekulacji. Takie spekulacje miały miejsce w dwóch dziesięcioleciach za
sprawą m.in. George Soroż – węgierski biznesmen z USA.
Antidotum na spekulacje:
a) Rezerwa walutowa – Polska ma 82 mld € oraz przyznany kredyt w wys. 20mld $ przez Bank Centralny,
b) Wejście do mocnego systemu walutowego np. strefa euro.

Geneza i źródła globalizacji ekonomicznej:

1. Gwałtowny rozwój komunikacji zwłaszcza telekomunikacji po II wojnie światowej, dzięki postępowi

oraz rozwojowi infrastruktury:

a) Tradycyjna telefonia oparta na przepływie sygnałów analogowych przy pomocy drutu i kabla,
współwystępowało w tym przełączenia telefoniczne na korbę, w połączeniach międzymiastowych czy
międzynarodowych za pomocą telefonistek, od lat 70-tych w systemie światowym zaczęły wchodzić
pierwsze połączenia transatlantyckie. Pierwsze kable nie miały więcej niż 100 kanałów, to po wprowadzeniu
światłowodów w 1970 roku kabel trans graniczny mógł przepuszczać 600 tys. kanałów.
b) Od lat 60-tych zaczęły wchodzić satelity, obecnie jest ich ok. 200 i rośnie, przy pomocy satelitów można
przesyłać faxem, pocztę telekomunikacyjną i programy TV,
c) Najszybciej rozwijającym się środkiem komunikacyjnym okazał się Internet , w połowie 1988 roku z
Internetu korzystało 140 mln ludzi, 2012 r. - ok 600 mln a prognozuje się 700 mln korzystających z
Internetu.

Skutki rewolucji telekomunikacyjnej

a) W skali makro społecznej – rozwija się gospodarka oparta na wiedzy - gospodarka nieważka, nie oparta
na przemyśle i rolnictwie, zapotrzebowanie na ludzi z wykształceniem informatycznym, upowszechnia się
społeczeństwo informatyczne
b) w skali mikro społecznej – dla przeciętnego mieszkańca powstały zupełnie nowe możliwości:



możliwość komunikowania się w „rzeczywistym czasie” z najbardziej odległymi mieszkańcami ziemi,



możliwość szybkiego przesyłania dokumentów i obrazów,



zawieranie transakcji gospodarczych – podpis elektroniczny.

Tempo rozwoju telekomunikacji jest nierówne. Najszybciej rozwijają się kraje już rozwinięte takie jak

USA, Europa Zach., Azja Wschodnia – Korea Płd. Najsłabiej rozwijały się Azja Południowa – Indonezja,
Indie i tzw. Afryka Subsaharyjska ( na południe od Sahary).W skali globalnej pogłębiły się podziały na
bogatą północ i biedne południe, bogaty zachód i biedny wschód.

3.Globalizacja polityczna

Polega na tworzeniu się różnego rodzaju wspólnot politycznych, porozumień, umów, traktatów, układów
politycznych, których stronami są państwa lub pewne elementy struktur państwowych występujących w ich
istnieniu. Motorem mobilizacji politycznej są działania organów międzynarodowych, ale także pozarządowe.

Wyróżniamy :

a) organizacje międzynarodowe ustanowione przez rząd,



1865 r. – Międzynarodowy Związek Telegraficzny – konieczność regulowań międzypaństwowych

związanych z rozwojem telegrafu,



Lotnictwo cywilne



Eurowizja.

W roku 1909 było takich porozumień 37, zaś w roku 1996 – 260.
b) Porozumienie pozarządowe – występują zwykle jako dopełnienie organizacji rządowych



Czerwony Krzyż, Czerwony Półksięzyc, Greenpeace, Lekarze bez granic, Amnesty International.

W 1993 roku było ich 28 900, 2012 – 33 000.

ONZ – siedziba Nowy Jork, pierwsza próba powołania podobnej instytucji to powstanie Ligi Narodów,

która miała za zadanie stanie na straży pokoju światowego. LN była przedsięwzięciem nieudanym, nie
zapobiegła wybuchowi II wojny. Opierała się ona bowiem na deklaracjach, nie posiadała żadnej egzekutywy.
Praktycznie przestała mieć znaczenie po 1939 roku. F.D. Roosevelt (wprowadził New Deal) stawiał przed
sobą zadanie pokoju światowego po II wojnie. Na straży nowego porządku miały stać 4 kraje – policjanci :
USA, ZSRR, UK, Chiny. UK postulowała o dołączenie do nich Francji, czemu sprzeciwił się Stalin.

Koncepcja 5 policjantów stała się zaczątkiem:



Rady Bezpieczeństwa ONZ – ONZ powstała oficjalnie w 1945 r., łączy wszystkie narody, które chcą do
niej należeć. Posiada egzekutywę, obecnie około 200 członków.



Zgromadzenie ogólne ONZ – uchwala budżet i nowe deklaracje. Polska wśród założycieli ONZ.
Rada Bezpieczeństwa składa się z 5 stałych członków z prawem veta : USA, ZSRR, UK, Chiny, Francja.

Można przyjąć uchwalę ONZ tylko i wyłącznie przy jednogłośnym stanowisku wszystkich członków.
Egzekutywy dotyczą: użycia siły, embarg itp. Rada Bezpieczeństwa posiada także 10 członków niestałych

wybieranych na 2-letnią kadencję wg klucza geograficznego bez prawa veta. Obecnie wskutek przeobrażeń,
częściej mówi się o Niemczech, Japonii, Indiach, Indonezji, Brazylii jako kandydatach do Rady Bezp.ONZ.

ONZ to ponadto różne agendy międzynarodowe:



Międzynarodowe organizacje pracy (Genewa). MOP zajmuje się problemem ochrony pracy, czasu pracy,
pracy dzieci, kobiet, związki zawodowe,



UNESCO – agenda ds. nauki i kultury, dba o miejsce nauki i kultury w świecie,



UNICEF – agenda ds. dzieci – wyżywienie, szczepionki



VAO – agenda ds. rozwoju technologii żywnościowych.

Unia Europejska – powstała w 1957 r. w związku z przyjęciem Traktatu Rzymskiego (EWG –wspólny

rynek). Sformułował on kilka zasad, które legły u podstaw UE:



Zniesienie granic celnych,



Zniesienie granic w przepływie kapitału, siły roboczej , usług,



Zasada otwartości na członkostwo innych krajów.
Początki wspólnoty UE sięgają jeszcze kilka lat wstecz (’51r.), kiedy powstała Europejska Wspólnota

Węgla i Stali, która miała za cel zapoczątkowanie pokoju w relacjach europejskich i odbudowę zniszczeń
wojennych. Wiązały się z nią 3 nazwiska:



Konrad Adenauer (kanclerz RFN),



Robert Schuman (MSZ Francji),



Astrid de Gasperi ( minister Włoch).

Reprezentowali oni opcję chrześcijańsko-demokratyczną (chadecką). W ich zamyśle ten twór miał być

Europą Chrześcijańską. Projekt ten przeszedł różne przeobrażenia i zmiany orientacji politycznych.

Początki to 6 krajów- pierwszych członków UE: Niemcy, Francja, Włochy, Benelux (Belgia, Holandia,

Luksemburg). W późniejszych latach przyjęto inne kraje. Drugim wielkim krokiem w rozwoju UE był
Układ z Maastricht (7.02.1992), obowiązujący do dnia dzisiejszego:



Została wymieniona nazwa Unia Europejska



Ustalono nowe zasady przyjęcia członków(akcesji) – wstępna zgoda na pertraktacje, podział obszarów

uzgodnień pertraktacyjnych (27), konieczność akceptacji przez odpowiednie władze każdego z członków



Obowiązek przyjęcia waluty przez kraje członkowskie € - nie określił daty ale kryteria przyjęcia waluty.
3 kraje członkowskie wynegocjowały pozostanie przy swojej walucie: UK, Dania i Szwecja (2 x korona).



Przyjęcie wspólnej waluty przez kraje UE pod wspólną nazwą Euro (ecu). € weszło do obiegu 1 stycznia
2002 roku jako fizyczny pieniądz.
W okresie z Maastricht Unia liczyła 12 członków:



1973r. - Dania, UK, Irlandia



1981 r. - Grecja, zaś Norwegia przez referendum nie zgodziła się,



1986 r. – Hiszpania, Portugalia.

Po Maastricht:



1995 r. – Austria, Szwecja, Finlandia, (Norwegia nadal nie)



2004r.- Polska, Estonia, Łotwa, Litwa, Czechy, Słowacja, Węgry, Słowenia, Malta i Cypr (grecka część)



2007 r. – Rumunia i Bułgaria. Od 1 lipca 2013 – Chorwacja.

27 krajów to ponad 500 mln ludzi. Od wielu lat do członkostwa aspiruje Turcja, jednak jest wiele krajów

sceptycznych do ich członkostwa, główne przyczyny to duża liczba mieszkańców (70 mln), odmienność
kulturowa i religijna, problem mniejszości kurdyjskiej. Ukraina – zdania na UA są podzielone, zachód jest
pro euro, zaś wschód prorosyjska ( 47 mln).

Unia Europejska stanowi potencjał ludnościowy. Stoi po Chinach (1 300 mln), Indiach (1 100mln), na

czwartym miejscu USA – 305 mln. Pod względem ludnościowym UE jest zróżnicowana ( 2008r.- w mln) :
Niemcy – 83, Francja – 62, UK – 61 , Włochy – 59, Hiszpania – 46, Polska – 38, Rumunia – 21. Większość
krajów to ok. 10 mln i mniej. Najmniejsze to Cypr – 0,4; Malta – 0,4; Estonia – 0,3; Luksemburg – 0,5.
Konsekwencją wielkości jest liczba mandatów do parlamentu euro. Najwięcej członków mają Niemcy, zaś
Polska – 53.

1 maja 2004 roku –wejście Polski do Unii Europejskiej – cywilizacyjnie

odbierane jak chrzest Polski.

Unia jest także zróżnicowana pod względem ekonomicznym. Zróżnicowanie ekonomiczne mierzone jest

globalnym potencjałem. Wiązane jest z liczba ludności i zasobności danego kraju. Miara zasobności jest
struktura międzynarodowa - G 20 kraje o największym potencjale ekonomicznym. (Polska – 22 gospodarka
świata).
Drugi sposób mierzenia zasobności - PKB mierzone na głowę mieszkańców. Może być obciążona
nieścisłościami – szara strefa (może być wyceniania na ok 30%. W Polsce ok 18-20 %.),

Bogactwo mierzone są w dwóch wartościach:

a) dochód nominalny – jeśli dochód narodowy wynosi X i przeliczany na dolary i jest dzielony na
wszystkich mieszkańców (dzieci, emeryci, osoby pracujące i niepracujące)
b) siła nabywcza – ilość towarów i usług jakie można zakupić za dany nominał pieniądza.

Od 1 maja 2004 do UE weszło 10 nowych krajów. W Polsce dochód 11 200 $ zaś siła nabywcza 15 900

$. Polska była na poziomie Litwy i Łotwy. Do najbogatszych krajów nowej „10” należały Cypr i Słowenia.
Polska zajmowała jedno z ostatnich miejsc. W 2007 roku do UE przyłączono Rumunię i Bułgarię. W ciągu
ośmiu lat sytuacja Polski zmieniła się diametralnie. Wchodząc miała 47 % średniej unijnej. W roku 2011
dochód wzrósł do 62 % średniej unijnej. Politycy przewidują że dogonimy Unię za ok 20 -22 lata.
Konsekwencje

Następstwem tego zróżnicowania jest polityka unijna – polityka spójności - próba wyrównywania

poziomu życia w całej unii poprzez dotacje unijne. U podstaw tej próby leży koncepcja regionów -
wszystkie te regiony w których średnia wynosi poniżej 75 % średniej UE mogą liczyć na dotacje unijne.
Pomoc dla samopomocy – jeśli chcesz otrzymać dotację musisz włożyć część 15-20% swoich środków.
Obszary dotowane – drogi, mosty, obwodnice, ochrona środowiska, inwestycje w zakresie dóbr kultury
(ratowanie zabytków, sztuka sakralna).

Fundusze pochodzą ze składek członkowskich które zobowiązują się do przekazania z PKB ok. 1,1 %.

Polska będzie płacić 3,5 mld € rocznie. W roku 2006 Polska otrzymała 67,4 mld € na 7 lat. Polska aspiruje
do 80 mld € na lata 2014-2020.
Dlaczego UE prowadzi politykę spójności ?



Wyrównywanie poziomu życia jest gwarancją przyszłego pokoju,



Funkcjonowanie rynku zbytu - kraje biedne będą lepszym rynkiem zbytu gdy podniesie się poziom życia.

Przyszłość Unii jest zdominowana przez perspektywę polityczną:

1. Przyszłość ideowa – kiedy Unia powstawała to jej twórcy byli przedstawicielami chrześcijańskiej
demokracji i w zamyśle miała być strukturą na wzór chrześcijańskiej demokracji. Później Unia się
spluralizowała i doszły do głosu inne liberalne i demokratyczne odłamy.
Parlament Europejski – nie obowiązuje zasada państwowa czy narodowa lecz ideowa np. klub
demokratów, socjaliści i socjaldemokraci, klub liberalny, klub konserwatywny. Jest strukturą bardzo
zróżnicowaną ideowo, posiada moc ustawodawczą.
Komisja Europejska – Jose Manuel Barroso z Portugalii – desygnowani do zarządzania komisarze – 27. W
Polsce Buzek. Komisja liczy tylu członków ile jest państw członkowskich. Wzmocniona o Radę Europejską.
Rada Europejska – którą tworzą głowy państw UE (rząd, premier, min. spraw zagr., może uczestniczyć
prezydent ale ze zdaniem zgodnym z rządem). Na czele Rady Europejskiej stoi Herman van Rompuy - Belg.
Nie mylić z Radą Europy z siedzibą w Sztrasburgu która zajmuje się rozpatrywaniem skarg dot. praw
człowieka.
2. Problem geograficznego rozszerzenia unii - dwie koncepcje :
- roszczenie na wschód – traktat lizbońskie stworzył możliwość prawną, m.in. o Ukrainę
- rozszerzenie na południe – otwarcie rynków dla krajów Afryki południowej.

Ustrój UE –przyszłość – koncepcje



Unia ojczyzn –struktura bliżej nieokreślona o szerokiej autonomii krajów członkowskich, związki

ekonomiczne, wspólny rynek



Państwo zcentralizowane – centralizacja państwa które będzie miało decydujący głos w polityce

(Niemcy, Francja; głosy nieliczne i słaba siła przebicia)



Państwo federalne – posiadające jakieś elementy władzy centralnej o dużej autonomii wewnętrznej

(najbardziej prawdopodobna przyszłość UE). Do kompetencji władz państwa federalnego należy polityka
zagraniczna, wspólny pieniądz (euro) i armia(jeszcze nie ma ale jest inicjatywa 6 największych państw –
Niemcy, Francja, Hiszpania, Włochy, Polska o stworzenie wspólnej armii pod dowództwem UE).
Euro zasady konwengercji (obowiązek wstąpienia do strefy euro ):
Argumenty przeciw: – ok 60 % społeczeństwa polskiego



Utrata suwerenności kraju – decyzje o ilości pieniądza podejmuje Bank Centralny -Frankfurt n. Menem,



Wzrost cen –przeliczenia będą prowadziły do spekulacji cenowych



Obnażenie polskiej biedy – porównywanie z obywatelami innych krajów swoich dochodów,



Większa szansa obrony przed kryzysem – własna waluta może łagodzić skutki kryzysu

Argumenty za:



Stabilizacja waluty – odporność na ataki spekulacyjne



Cena wymiany - podmioty gospodarcze podczas wymian ponoszą kolosalne koszty,



Tańsze kredyty dla indywidualnych osób i przedsiębiorstw.

Warunki konwengercji do strefy euro:



Monetarne - za które odpowiada NBP

a) Problem inflacji- kraj musi mieć inflację na pewnym poziomie, nie wyższa niż 3% - umowna, traktat z
Maastricht precyzuje że to nie może być wyższa niż średnia arytmetyczna trzech krajów o najniższej inflacji,
plus minus 15 %
b) stabilny kurs pieniądza – każdy kraj przed przystąpieniem musi przez dwa lata przebywać tzw. wężu
walutowym - EMR ( określa kurs złotego do euro)



Fiskalne - za które odpowiada rząd

a) Dług publiczny – traktat z Maastricht stanowi że nie może być wyższy niż 60 % PKB, Polska to spełnia ,
b) Stopy procentowe – jak rynek wycenia obligacje danego kraju – granica 7% jest uważana jako czerwone
światło, powyżej tej wartości są to śmieciowe obligacje; Polska – 3,80%.
c) Deficyt budżetowy - różnica która jest coroczne zapisywana w budżecie państwa, między dochodami a
wydatkami.
Wymagania UE- deficyt nie wyższy niż 3% (Maastricht). Polska - 4,7 %, w tym roku ma zejść poniżej 3%.
7% od obligacji (zobowiązania) to granica .
Kiedy Polska wkroczy do strefy euro – zakłada się że w tym roku Polska spełni wszystkie wymagania dot.
konwengercji, jeśli nic się nie stanie. Konieczność zmiany konstytucji (obecnie NBP ma wyłączne prawo
emisji pieniądza i odpowiada za jego wartość), wymaga większości 2/3 posłów – 307 posłów.

Dwa rozwiązania:



Pozyskanie posłów z innych partii,



Wynik wyborów parlamentarnych na jesieni 2015 roku.
Konkluzje:

1. Polska teoretycznie mogłaby rozpocząć procedurą w roku 2014 lub 2015, praktycznie więc termin
wstąpienia do stery euro 2017-2020 pod trzema warunkami:



Zmiany konstytucji



Nic szczególnego w polityce fiskalnej w skali europejskiej się nie wydarzy



Rząd polski uzna że to się Polsce opłaci

NATO –pakt północnoatlantycki – powstał w 4.04.1949r na mocy układu w Waszyngtonie z

inicjatywy USA. Cele :



Sojusz polityczno-militarny państw tworzących sojusz,



Stworzenie bezpieczeństwa międzynarodowego,



Powiązanie bezpieczeństwa z kartą ONZ.
Początkowo tworzyło go 12 krajów (USA, Kanada, UK, Francja, Włochy, Benelux, Dania, Portugalia,

Islandia, Norwegia) w latach następnych przystąpiły 1952 - Grecja Turcja, 1999 – Polska inne kraje Europy
Wschodniej. Siedziba kwatery głównej początkowo był Paryż. Pod rządami de Gaulle narodziła się inna
koncepcja i Francja częściowo wycofała się z NATO-1966 r. Stolicę przeniesiono do Brukseli w 1967 r.

NATO jest najbezpieczniejszym i efektywnym filarem bezpieczeństwa, jej art. 5 mówi, że w przypadku
zagrożenia któregoś z członków, pozostali członkowie obligują się do natychmiastowej pomocy. NATO
interweniowało w Bośni i Hercegowinie a ostatnio w 2012 roku w Libii. Jest elementem globalizacji
polityczno – militarnej.

Struktura NATO:



Rada Atlantycka - ministrowie spraw zagranicznych + finansów + obrony państw członkowskich , w

sprawach bardzo ważnych szefowie państw i rządów



Rada Stałych Przedstawicieli – ambasadorowie krajów członkowskich przy NATO



Komitet Wojskowy przy NATO - szefowie sztabów generalnych



Sekretarz Generalny NATO – funkcja z wyborów krajów członkowskich 5 lat, który koordynuje

działalność licznych komitetów NATO, jest nim Anders Rasmussen – Dania .

4.Wymiar społeczno-kulturowy.

Polega na doświadczenie świata jako społecznej całości, jego znaczących elementów, posiadających wspólne
cechy. Uświadomienie sobie uwolnienia od ograniczeń przestrzennych typu lokalnego, państwowego,
narodowego. Nie oznacza to wcale likwidacji lokalności, narodowości czy państwowości a raczej
poszerzanie przestrzeni społecznej. Globalizacja społeczno –kulturowa przejawia się :
1. Nabywanie tzw. globalnej świadomości tzn. wychodzenie poza problemy własnego kraju. Oznacza to
także ludzie coraz wyraźniej zdają sobie sprawę z odpowiedzialności społecznej za losy innych poza
granicami własnego kraju, szczególne w sytuacjach kataklizmów, wojen epidemii kiedy ma miejsce
śpiesznie z pomocą ( ekipy, zbiórki pieniężne i dary). Przejawia się to także w postaci poszerzania
tożsamości w sposób dość skomplikowany tzn. poszerza się tożsamość – jestem człowiekiem, obywatelem
Europy, jednocześnie odradzają się tożsamości lokalne (Baskowie, Katalończycy, Ślązacy) które na nowo
chcą definiować swoją tożsamość.
2. Poszerzanie sfery wolności indywidualnej – Giddens nazywa to narodzinami indywidualizmu, oznacza
to także wyzwalanie się z ograniczeń wspólnotowych, (niektórzy teoretycy i socjologowie –
upowszechnianie się społeczeństwa wyboru w przeciwieństwie do społeczeństwa losu. Człowiek
współczesny jest coraz mniej ograniczany swoim pochodzeniem, środowiskiem). Możliwość wyboru
zawodu, sposobu życia, partnera, religii itd. Społeczeństwo otwarte – duża ruchliwość przestrzenna i
wertykalna, brak zagrożeń i upowszechnianie się indywidualnej kariery. Społeczeństwo zamknięte – mała
ruchliwość, zamknięte dla innych.
3. Upowszechnianie się społeczeństwa ryzyka - Ulrich Beck – „Społeczeństwo ryzyka”. Społeczeństwo
współczesne przekształca się w społeczeństwo ryzyka, z ryzykami mamy do czynienia wszędzie w skali
globalnej mianowicie ryzyko utraty pracy, wyboru współmałżonka, trafności wykształcenia, brak granic
zagrożenia, brak granic czasowych i przestrzennych.
4. Upowszechnianie się kultury popularnej – wynalazki techniczne sprawiają że wytwory kultury mogą
być szybko upowszechniane w skali globalnej poza granicami państwa, zwłaszcza produkcji filmowej
nastawianej na obywatela świata. W schemacie takiej produkcji filmowej jest zwykle prosta fabuła, efekty
techniczne, romantyczna miłość, przełamywanie barier kulturowych. W tym wyścigu doniosłą rolę
odgrywają kraje bogate jak USA. Niektóre kraje próbują przeciwstawiać się (Francja – nakłada obowiązki na
emitentów 50-70 % to powinna być produkcja francuska).
Efekty tworzenie kultury popularnej.



Globalizacja kultury prowadzi do zjawiska hybryd tożsamościowych, zbudowanych z różnych elementów

niekiedy sprzecznych,
5. Ujednolicanie ubrań – wypieranie w tym zakresie kultur narodowych (ubiory) – Japonia, Chiny,
6. Spędzanie wolnego czasu – korzystanie ze światowych telewizji, turystyka międzynarodowa.

5.Globalizacja a ryzyka

Niesie za sobą wiele ryzyk, daje się je sprowadzić do 2 typów:
1. Ryzyka dot. środowiska - globalizacja prowadzi do ingerencji człowieka na światowa skalę w
ingerencję środowiska



niszczenie lasów Amazonii - zmiana klimatu, Chiny – wycinka lasów powodująca erozje gleb, osuwiska



Efekt cieplarniany – emisja gazów, co ma zagrażać wzrostem poziomu wód, zniknięcie lądów i wysp

nisko położonych.



Niszczenie całych gatunków fauny i flory – poszerzenie rynku zbytu (kły słoni, nosorożców).

2. Ryzyka zdrowotne – związane są one z całym szeregiem zjawisk naszych czasów



Zmniejszenie warstwy ozonowej, zwiększenie szkodliwego promieniowania powodującego m.in. raka

skóry



Jakość pożywienia – środki ochrony roślin ( herbicydy, hormony, antybiotyki)



GMO – wprowadzenie jakiegoś genu który ma uodparniać roślinę na choroby, ( przykład pszenicy która

powstała z orkiszu), ryż zmodyfikowany w latach 70-tych dzięki temu pozwala na trzykrotne uprawy w
ciągu roku.



Choroba wściekłych krów – BSE – podawanie zwierzętom protein zwierzęcych zakażonych



Ptasia i świńska grypa – przenoszona ponad granicami



AIDS –ryzyko ponadgraniczne.