CHOROBY ŻOŁĄDKA I DWUNASTNICY

1. Wrzód trawienny żołądka i dwunastnicy
2. Zapalenie żołądka
3. Adaptacja błony śluzowej żołądka do czynników uszkadzających
4. Dyspepsja czynnościowa

CHOROBA WRZODOWA – OKREŚLENIE

Wrzód trawienny – ograniczony ubytek sięgający poza blaszkę mięśniową błony śluzowej z
naciekiem zapalnym i martwicą skrzepową w otoczeniu, wywołany przez HCL i pepsynę.
Nadżerka – płytka zmiana ograniczona do nabłonka pokrywającego błonę śluzową.

Czynniki agresji:

●

Helicobacter pylori

●

kwas solny

●

pepsyna

●

leki (NLPZ)

●

palenie papierosów

Czynniki obrony:

●

produkcja śluzu

●

wydzielanie wodorowęglanów

●

przepływ krwi

●

synteza prostaglandyn

●

czynniki wzrostowe

ETIOPATOGENEZA
Wrzód żołądka

●

Helicobacter pylori – 70%

●

NLPZ – 25%

●

inne przyczyny – 5% (papierosy, alkohol,

●

sposób odżywiania, zaburzenia emocjonalne)

Wrzód dwunastnicy

●

Helicobacter pylori – 92%

●

NLPZ – 5%

●

inne przyczyny – 3%

Zaburzenia patofizjologiczne

●

nadmierne uwalnianie gastryny

●

zwiększone wydzielanie kwasu solnego

●

zwiększona liczba komórek okładzinowych

●

zmniejszone wydzielanie wodorowęglanów w dwunastnicy

CHOROBA WRZODOWA - NIESTERYDOWE LEKI PRZECIWZAPALNE
Działanie miejscowe:

●

wzrost przepuszczalności błon komórkowych

●

zmniejszenie produkcji śluzu

Działanie systemowe:

●

spadek syntezy wodorowęglanów

1

Przygotowano: http://www.wojsk-lek.org

●

zmniejszenie przepływu krwi

●

hamowanie cytoprotekcji

CHOROBA WRZODOWA – OBJAWY KLINICZNE
Głównym objawem chorobowym jest ból lub dyskomfort w nadbrzuszu, pojawiający się w 1 – 3
godziny po posiłku i ustępujący po spożyciu pokarmu lub zażyciu leków zobojętniających HCL

CHOROBA WRZODOWA – OBJAWY ALARMUJĄCE

●

Brak łaknienia

●

Spadek masy ciała

●

Zaburzenia połykania

●

Krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego

●

Początek objawów po 45 roku życia

●

Wyczuwalny guz

●

Niewyjaśniona niedokrwistość

CHOROBA WRZODOWA A ZESPÓŁ ZOLLINGERA ELLISONA

●

Mnogie wrzody

●

Wrzody o nietypowym umiejscowieniu

●

Wrzody oporne na leczenie

●

Nawroty wrzodów po operacji

●

Niewyjaśniona biegunka

●

Hiperkalcemia

●

Wyspiak trzustki (gastrinoma)

CHOROBA WRZODOWA - POWIKŁANIA

●

Krwotok

●

Perforacja

●

Zwężenie odźwiernika

CHOROBA WRZODOWA - LECZENIE

●

Dieta

●

Zakaz palenia papierosów, picia mocnej kawy, spożywania alkoholu

●

Zakaz przyjmowania leków (asetylosalicylany, niesterydowe leki przeciwzapalne,
glikokortykosteroidy)

●

Farmakoterapia

●

Leki ograniczające działanie czynników agresji

●

Leki zobojętniające kwas solny

●

Leki antymuskarynowe – pirenzepina (blokada receptorów M1 w zwojach
śródściennych oraz receptory M3 na komórkach okładzinowych

●

Antagoniści receptorów histaminowych H2 (cymetydyna, ranitydyna,
famotydyna, nizatydyna)

●

Leki hamujące pompę protonową (omeprazol, pantoprazol, lansoprazol,
rabeprazol)

●

Prostaglandyny – mizoprostol

●

Leki wzmagające obronność błony śluzowej

●

Sukralfat

●

Cytrynian potasowo – bizmutawy

●

Leczenie zakażenia Helikobakter pylori

●

Leczenie chirurgiczne

2

Przygotowano: http://www.wojsk-lek.org