NIE NOWOTWOROWE CHOROBY PRZEŁYKU ŻOŁĄDKA I DWUNASTNICY.

Celem pracy jest przedstawienie nie nowotworowych chorób przełyku, żołądka i dwunastnicy, oraz metod diagnostyki i leczenia.

Choroby przełyku przepukliny rozworu przełykowego:

Wyróżnia się II typy:

• Typ I – wślizgowy,

• Typ II – około przełykowa przepuklina rozworu przełykowego,

Przepukliny rozworu przełykowego:

Przepuklina wślizgowa polega na „wśliznięciu się” wpustu oraz części żołądka do śródpiersia

W przepuklinie typu II wpust leży poniżej przepony, a refluks występuje rzadko

Przepukliny przełykowe powodują zarzucanie kwaśnej treści żołądkowej do przełyku, co prowadzi do zwrotnego zapalenia błony śluzowej przełyku.

Przepukliny rozworu przełykowego:

• Typ I:

• Pieczenie w nadbrzuszu,

• Ból lub ucisk za mostkiem,

• Uczucie zatrzymania pokarmu w gardle,

• Późne objawy: dysfagia i wymioty,

• Typ II:

• Nie dają objawów zanim nie nastąpi uwięźnięcie i niedokrwienie,

• Dysfagia, krwawienie, zaburzenia oddychania,

Przepukliny rozworu przełykowego:

• Staranne zebranie wywiadu chorobowego,

• RTG z kontrastem,

• Endoskopia,

• Manometria,

Przepukliny rozworu przełykowego:

• Unikanie środków pobudzających wydzielanie żołądkowe (kawa, tytoń, alkohol),

• Zrezygnowanie z ciasnych ubrań,

• Stosowanie środków neutralizujących kw. solny,

• Nie jeść i nie pić kilka godzin przed snem,

• Podniesienie głowy łóżka, co najmniej 15 cm – mniejsze zarzucania w nocy,

• Zmniejszenie masy ciała u otyłych,

Przepukliny rozworu przełykowego:

• Przywrócenie prawidłowego stosunku anatomicznego,

• Zapobieganie zarzucania kw. Żołądkowego do dolnego odcinka przełyku odtwarzając mechanizm zastawkowy,

Metody:

• Fundoplikacja Nissena,

• Fundoplikacja Hilla,

• Plastyka Balsey’a ,

Refluksowe zapalenie przełyku:

W warunkach prawidłowych czynność dolnego zwieracza przełyku (LES) zapobiega zarzucaniu soku żołądkowego do przełyku. Refluksowe zap. Przełyku jest skutkiem niewydolność LES spowodowanej:

• Zmniejszone spoczynkowe cis. w obrębie LES,

• Przedłużone lub nawracające rozluźnienie LES,

• Przejściowe zwiększenie ciś. śródbrzusznego,

Refluksowe zapalenie przełyku:

Wtórne przyczyny:

• Ciąża,

• Skutki uboczne leków rozluźniających mięśniówkę gładką,

• Twardzina uogólniona,

• Chirurgiczna wagotonia,

Refluksowe zapalenie przełyku:

• Zgaga – jest bardzo swoistym objawem,

• Dysfagia – najczęściej wywołana przez pokarmy stałe,

• Niedokrwistość jest następstwem nawracających krwawień z przełyku,

Refluksowe zapalenie przełyku:

• RTG z kontrastem i seryjne zdj. górnego odcinka przewodu pokarmowego,

• Próba zarzucania kwasu,

• Próba Bernsteina,

• 24 h monitorowanie pH w przełyku,

• Scyntygrafia,

• Endoskopia połączona z biopsją,

• Manometria przełykowa,

Wzmocnienie bariery refluksowej:

• Uniesienie głowy w łóżku,

• Powstrzymanie się od jedzenia na 3 godz. przed snem,

• Leki zwiększające napięcie w obrębie LES,

• Kw. alginowy i leki alkalizujące,

• Wykonanie zab. Chirurgicznych,

Refluksowe zapalenie przełyku:

Zmniejszenie działania kw. solnego

• Leki alkalizujące,

• Leki blokujące receptory histaminowe H2,

Leki blokujące pompę protonową (omprazol).

Niepodawanie środków obniżających ciś. LES:

• Blokery kanału wapniowego, pobudzające receptory B2 adrenergiczne, leki cholinolityczne,

• Nikotyna, kofeina, czekolada, tłuszcze, azotany,

Refluksowe zapalenie przełyku:

• Łagodne zwężenie przełyku,

• Owrzodzenie przełyku,

• Zapalenie krtani spowodowane refleksem,

• Aspiracja do płuc,

• Przełyk Barretta – powstaje, kiedy nabłonek walcowaty zastępuje prawidłowy nabłonek wielowarstwowy płaski, stan przed rakowy, często gruczolakorak.

Zaburzenia czynności perystaltycznej przełyku – achalazja:

• Brak rozkurczu strefy podwyższonego ciśnienia występującej w dolnym odcinku przełyku.

• Dokładna patogeneza nie jest znana,

Zaburzenia czynności perystaltycznej przełyku – achalazja:

• Dysfagia,

• Zwracanie niestrawionych pokarmów,

• Utrata masy ciała,

• Odpluwane cuchnącej treści,

• Przyjmowanie dużych ilości płynów, aby pomóc sobie w przyjęciu pokarmów,

• Często zachłystowe zapalenie płuc,

Zaburzenia czynności perystaltycznej przełyku – achalazja:

• RTG z kontrastem,

• Endoskopia – ostrożnie,

• Manometria – charakterystyczny obraz, z obecnością trzeciorzędowych skurczy przełyku oraz nadciś. w strefie dolnego zwieracza przełyku,

Zaburzenia czynności perystaltycznej przełyku – achalazja:

• Leki: nitraty, B – adrenergiki, anagoniści kanałów wapniowych, leki cholinolityczne,

• Rozszerzenie pneumatyczne – skuteczne 70 – 90 % przypadków,

• Leczenie chirurgiczne:

• Miotomia przełykowa Hellera,

• Miotomia endoskopowa,

Zaburzenia czynności perystaltycznej przełyku – uchyłki:

• Drugim, co do częstości występowania zburzeniem kurczliwości przełyku jest powstanie uchyłków i uwypukleń ściany,

• Zostały one podzielone na uchyłki z pociągania lub wypychania, w zależności od przyczyny ich powstania,

• Powstają na skutek wypychania,

• Związane z zaburzeniem koordynacji skurczu części pierścienno – gardłowej mięśnia zwieracza dolnego gardła,

• Anatomicznie uchyłek uwypukla się między skośnie lezące włókna części tarczowo-gardłowej a biegnąca poziomo częścią pierścienno – gardłową mięśnia zwieracza dolnego gardła – miejsce gdzie ściana jest najsłabsza,

Zaburzenia czynności perystaltycznej przełyku – uchyłki:

• Zwracanie świeżo spożytych pokarmów,

• Dławienie się,

• Cuchnący zapach z ust,

Zaburzenia czynności perystaltycznej przełyku – uchyłki:

• Najlepszą metodą leczenia tych uchyłków jest ich wycięcie uzupełnione miotomią leżących poniżej uchyłków włókien zwieracza dolnego gardła,

Zaburzenia czynności perystaltycznej przełyku – uchyłki:

• Związane z zaburzeniami czynności wpustu,

• Powstają na skutek zwężenia powstałego w wyniku przewlekłego zarzucania kwaśnej treści, chirurgicznego leczenia refluksu, ahalazji lub innego, rzadziej występującego schorzenia wpustu,

Zaburzenia czynności perystaltycznej przełyku – uchyłki:

• Wycięciu tych uchyłków powinien zawsze towarzyszyć zabieg korygujący zaburzenie, będące przyczyna ich powstania,

• Wyniki takiego postępowania prowadza do ustąpienia objawów u ponad 90 % leczonych, przy częstości powikłań i śmiertelności operacyjnej niższej niż 1 %,

Zaburzenia czynności perystaltycznej przełyku – uchyłki:

• Są prawie zawsze uchyłkami z pociągania,

• Nie mają związku z zaburzeniami czynności przełyku,

• Zazwyczaj są związane z zapaleniem śródpiersia (gruźlicze zapalenia węzłów chłonnych) powodującym powstanie blizn,

Zaburzenia czynności perystaltycznej przełyku – uchyłki:

• Późniejsze ich kurczenie „ciągnięcie” ściany przełyku,

• Uchyłki te nie dają objawów i na ogół nie wymagają leczenia,

Zaburzenia czynności perystaltycznej przełyku – objawowy rozlany skurcz przełyku:

• Defekt układu nerwowego,

• Niektórzy autorzy opisują pogrubienie warstwy mięśniowej przełyku,

• Dysfagia dotycząca pokarmów stałych i płynnych,

• Odynofagia po pokarmach stałych lub płynnych, gorących lub zimnych,

• Samoistny ból w klatce piersiowej przypominający dławicę piersiową,

Zaburzenia czynności perystaltycznej przełyku – objawowy rozlany skurcz przełyku

• RTG – widoczny przełyk korkociągowaty,

• Manometria – wykazuje powtarzające się jednocześnie skurcze o wysokiej amplitudzie,

Zaburzenia czynności perystaltycznej przełyku – objawowy rozlany skurcz przełyku:

• Skuteczne tylko u 50 % chorych,

• Leki cholinolityczne, Azotany,

• Antagoniśći kanału wapniowego,

• Rozszerzenie przełyku,

• Chydralazyny w celu zmniejszenia perystaltyki,

• Chirurgiczne przecięcie włókien mięśniówki podłużnej przełyku,

Zaburzenia czynności perystaltycznej przełyku – twardzina uogólniona:

• Wczesne objawy pochodzenia nerwowego,

• Późne brak aktywność mięśni gładkich,

• Przełyk jest objęty procesem chorobowym u 75 % zmarłych z udokumentowaną twardziną i u 80 % chorych badanych manometrycznie,

Zaburzenia czynności perystaltycznej przełyku – twardzina uogólniona:

• Dysfagia,

• Ostra zgaga u 50 % chorych,

• Zwężenie przełyku u 25 %,

Zaburzenia czynności perystaltycznej przełyku – twardzina uogólniona:

• Radiografia w pozycji leżącej,

• Manometria,

Zaburzenia czynności perystaltycznej przełyku – twardzina uogólniona:

• Jak w przypadku refleksu,

Infekcyjne zapalenia przełyku (zakażenia):

• Istnieje wiele czynników infekcyjnych, najczęściej jednak jest to:

• Candida – drożdżakowe zapalenie przełyku,

• Herpes simplex – wirus opryszczki zwykłej,

• A także często: Tabletkowe zapalenie przełyku – tabletka przywiera do ściany przełyku, powodując stan zapalny i podrażnienie. Najczęściej: doksycylina, chlorek potasu, chinidyna, NLPZ i siarczan żelazawy,

Infekcyjne zapalenia przełyku (zakażenia):

• Odynofagia,

• Ból za mostkiem, może być tępy, palący lub podobny do pchnięcia nożem,

• Drożdżakowe zapalenie: ból o średnim natężeniu, często kandydioza jamy ustnej,

• Opryszczkowe zapalenie: ból nagły, owrzodzenia, często zmiany skórne w obrębie ust,

Infekcyjne zapalenia przełyku (zakażenia):

• RTG przełyku z kontrastem – widać owrzodzenia i płytki,

• RTG tkanek miękkich szyi, – jeżeli jest podejrzenie ropnia pozagardłowego lub zapalenia nagłośni,

• Ezofagoskopia – jako badanie ostateczne,

Infekcyjne zapalenia przełyku (zakażenia):

• Wykluczenie choroby serca,

• Zapalenie gardła,

• Ropień okołomigdałkowy,

• Zapalenie nagłośni,

Infekcyjne zapalenia przełyku (zakażenia):

• Drożdżakowe zapalenie: stosowanie ketokonazolu lub flukonazolu,

• Opryszczkowe zapalenie: u chorych z prawidłową odpornością podlega samoograniczeniu,

• Polekowe zapalenie: ustępuje bez stosowania swoistej terapii, jeżeli to możliwe należy przerwać podawanie leku,

Pęknięcia przełyku – zespół Boerhaave’a:

• Pęknięcie przełyku w wyniku nasilonych wymiotów,

Pęknięcia przełyku – zespół Boerhaave’a:

• Gwałtowne wymioty,

• Ból w klatce piersiowej,

• Objaw Hammana – to dźwięk o charakterze tarcia słyszalny nad sercem. Jest spowodowany obrzękiem śródpiersia,

• Trzeszczenia na szyi – są objawem odmy podskórnej,

• W późniejszym okresie objawy wstrząsu septycznego,

Pęknięcia przełyku – zespół Boerhaave’a

• RTG klatki piersiowej – odma, powietrze, poziom płynu,

• RTG ze środkiem cieniującym – miejsce pęknięcia,

Pęknięcia przełyku – zespół Boerhaave’a:

• Podawanie płynów,

• Antybiotyki,

• Zabieg operacyjny,

• Drenaż w razie odmy opłucnowej,

Pęknięcia przełyku – zespół Mallory’ego – Weissa:

• Zespołem tym określa się podłużne pęknięcie błony śluzowej w pobliżu połączenia żołądkowo – przełykowego powstałe w wyniku nasilonych wymiotów,

• 85 % chorych podaje w wywiadzie, że ma wymioty, a wielu z nich również, że nadużywa alkoholu,

• Obejmuje założenie zgłębnika nosowo – żołądkowego celem ustalenia aktywności krwawienia ora oznaczenia stężenia hemoglobiny,

• Krwawienie zazwyczaj ustępuje samoistnie, nie powodując zbyt dużej utraty krwi,

• W razie konieczności można zastosować skleroterapie endoskopową lub koagulację oraz użyć wazopresynę,

Oparzenia przełyku:

• Spożycie żrących substancji (np.: silnych kwasów lub zasad) może spowodować poważne oparzenia przełyku.

• Spożycie ługu sodowego lub chlorowych wybielaczy przez dorosłych często wynika z prób samobójczych albo wypicia omyłkowo przez dzieci.

• W celu oceny rozległości oparzeń należy doraźnie wykonać endoskopie.

• Kortykosteroidy i antybiotyki o szerokim spektrum działania są zalecane w początkowym okresie leczenia oparzeń.

• Do późnych następstw u osób, które przeżyły, zaliczamy zwężenie przełyku i rak przełyku.

Choroby żołądka ostre zapalenie żołądka:

• Leki uszkadzające barierę śluzówkową i prowadzące do dyfuzji zwrotnej kwasu i pepsyny np. aspiryna, NLPZ,

• Substancje żrące,

• Stres,

• Zakażenia,

Ostre zapalenie żołądka:

• Pieczenie w nadbrzuszu,

• Ból,

• Nudności i wymioty,

• Krwawienia z przewodu pokarmowego,

Ostre zapalenie żołądka:

• Endoskopia z biopsją lub bez, na śluzówce widać owrzodzenia, nadżerki, przekrwienia,

Ostre zapalenie żołądka:

• Usunięcie drażniących czynników,

• Leki alkalizujące, blokery kanałów histaminowych H2 i leki działające powierzchniowo,

• Chorzy z krwotocznym zapaleniem dobrze reagują na podanie krwi + w/w leki w celu utrzymania pH > 3.5,

Przewlekłe zapalenie żołądka:

• Długotrwałe używanie alkoholu, aspiryny i innych drażniących leków,

• Uraz popromienny lub termiczny,

• Czynnik immunologiczny,

• Zakażenia,

Przewlekłe zapalenie żołądka:

• Typ A – dotyczy dna i trzonu żołądka, charakteryzuje się obecnością przeciwciał przeciw komórkom okładzinowym, wysokim stężeniem gastryny i złośliwą niedokrwistością,

• Typ B – dotyczy części przedodźwiernikowej, czasem obecność przeciw ciał przeciw komórką żołądkowym, czasem refluks soku dwunastniczego lub żółci,

Przewlekłe zapalenie żołądka:

• Typ A – hipo- lub achlorchydrią,

• Typ B – prawidłowe wydzielanie żołądkowe,

• Niedoczynność tarczycy, cukrzyca i bielactwo nabyte częściej występują u chorych z typem A niż z typem B,

Przewlekłe zapalenie żołądka:

• Endoskopia,

Przewlekłe zapalenie żołądka:

• Na ogół nie jest konieczne, jednak schorzenia związane z zapaleniem powinny być leczone (cukrzyca, niedokrwistość, niedoczynność tarczycy),

Zapalenie żołądka spowodowane przez Helicobacter pylori:

• Gram ujemna bakteria o spiralnym kształcie, przeżywająca w kwaśnym środowisku żołądka dzięki wytwarzaniu ureazy, która uwalnia amoniak,

• Zapalenie związane z H. pylori występuje u 50 – 90 % osób chorych na chorobę wrzodową dwunastnicy,

Eozynofilowe zapalenie żołądka i jelit:

• Nacieki eozynofili w jamie odźwiernika i jelicie cienkim,

• Naciek pochodzenia immunologicznego, powoduje zgrubienie ściany prowadzące do niedrożności odźwiernika,

• Eozynofilia w obrazie krwi,

• Leczenie kortykosteroidami prowadzi do długotrwałej remisji,

Ziarniniakowe zapalenie żołądka:

• Naciekania nie serowaciejącymi ziarniniakami z występowaniem lub brakiem komórek olbrzymich,

• Do zapalenia mogą prowadzić: choroba Crona, sarkoidoza, zatrucie berylem bądź idiopatyczne przyczyny,

• Występuje niedrożność odźwiernika,

• Leczenie steroidami lub zabieg chirurgiczny,

Przerostowe zapalenie żołądka:

• Rzadka choroba związana ze znacznym powiększeniem fałdów śluzówki żołądka,

• Niedokwaśność, utrata białka z żołądka, obrzęki obwodowe, spadek masy ciała i ból brzucha,

• Rozpoznanie na podstawie endoskopii z biopsją,

• Leki cholinolityczne, antagoniści receptorów histaminowych i steroidów,

• Leczenie chirurgiczne dotyczy przypadków niereagujących na leczenie farmakologiczne,

Stresowe zapalenie błony śluzowej żołądka:

• Wprowadza się zgłębnik do żołądka i regularnie odciąga treść żołądkową. Podaje się miejscowo preparat neutralizujący kwaśność soku żołądkowego, pozostawia przez godzinę, a następnie ponownie odciąga treść żołądkową. Jeżeli pH jest nadal niższe od 3,5 należy zwiększyć ilość podawanego preparatu, aby pH wyniosło ponad 3,5.

Polipy błony śluzowej żołądka:

• Stwierdza się stosunkowo rzadko,

• Jeżeli polip ma średnice mniejszą niż 0.5 cm, ryzyko zezłośliwienia jest niewielkie, wzrasta gdy średnica przekracza 1.5 cm,

• Należy upewnić się czy chory niema polipów w innych częściach ciała,

Choroba wrzodowa żołądka:

• Kwas i pepsyna odgrywają zasadniczą role,

• Palenie tytoniu, alkohol, leki,

• Helcobacter pylori,

• Czynniki genetyczne,

Choroba wrzodowa żołądka:

Piekące bóle w nadbrzuszu, którym towarzyszą dolegliwości dyspeptyczne tj.:

• Wzdęcia,

• Nudności,

• Zgaga,

Choroba wrzodowa żołądka:

• Gastroskopia + wycinek,

• Badanie czynności wydzielniczej,

• Badanie radiologiczne z barytem górnego odcinka przewodu pokarmowego,

• W przypadku podejrzenia perforacji RTG klatki piersiowej w pozycji stojącej A – P,

Choroba wrzodowa żołądka:

• Silne leki alkalizujące,

• Antagoniści receptorów H2, leki cholinolityczne,

• Dieta,

• Leczenie chirurgiczne – ma na celu zniesienie czynników predysponujących do powstawania choroby wrzodowej, czyli przede wszystkim przerwanie dróg przewodzenia w układzie nerwowym,

Wczesny zespół poposiłkowy:

• 15 minut po posiłku,

• Niepokój, pocenie się, tachykardia kołatanie serca, osłabienie i zmęczenie,

• Przyczyną jest opróżnianie hipertonicznego płynu do jelita cienkiego, a także uwalnianie różnych substancji hormonalnych (serotoniny, histaminy, glukagonu, kinin i innych),

• Najlepszym leczeniem jest spożycie nieco tłuszczu do każdego posiłku, płyny należy wypijać przed lub 30 min. po posiłku,

• Leczenie chirurgiczne, gdy zachowawcze nie skutkuje,

Późny zespół poposiłkowy:

• 3 godziny po posiłku,

• Objawy jak we wczesnym zespole,

• Przyczyną zaburzeń są zmiany stężenia glukozy i insuliny we krwi wynikłe ze zbyt szybkiego wchłaniania glukozy,

• Leczenie polega na spożywaniu niewielkiej przekąski w 2 godz. po posiłku,

• Leczenie chirurgiczne – zmiana zespolenia żołądkowo-jelitowego na inne,

Alkaliczne refluksowe zapalenie błony śluzowej żołądka:

• Treść dwunastnicza, trzustkowa i żółciowa jest zarzucana do odnerwionego żołądka,

• Osłabienie, utrata masy ciała, przewlekłe nudności, bóle brzucha, często niedokrwistość,

• Endoskopia wykazuje obrzęk śluzówki, która jest zabarwiona żółcią, atroficzna i przekrwiona,

• Leczenie chirurgiczne – zmiana zespolenia, tak, aby treść dwunastnicza nie przedostawała się do żołądka,

Atonia żołądka (gastroperaza):

• Zaburzenie opróżniania żołądka,

• Najczęściej spowodowane cukrzycą insulinozależną, a także twardziną układową, stanami po wagotomii oraz leczeniem lekami cholinolitycznym,

• W cukrzycy obserwujemy w zapisie elektromiograficznym ubytek aktywności typu fazy III, oraz inne objawy trzewnej neuropatii cukrzycowej,

• Leczenie lekami prokinetycznymi, jak: metklopramid, domperidon, cizapryd jest skuteczne,

Skręt żołądka:

• Spowodowany osłabieniem aparatu więzadłowego lub jest wtórny do przepukliny około przełykowej,

• RTG wykazuje dwa odrębne poziomy płynów w żołądku w górnym lewym kwadrancie i nieprzechodzeniu papki barytowej do części odźwiernikowej,

Skręt żołądka:

• Polega na okresowym odsysaniu zgłębnikiem nosowo – żołądkowym,

• Nawracający bądź ostry skręt z upośledzeniem ukrwienia żołądka wymaga zabiegu operacyjnego,

Uchyłki żołądka:

• Występują w 75 % na tylnej ścianie i zwykle do 2 cm od wpustu,

• Jeśli nie krwawią bądź nie dochodzi do ich perforacji, są bezobjawowe,

• Uchyłki rzekome, występują najczęściej w części odźwiernikowej, są bliznowatymi pozostałościami choroby wrzodowej,

Wrodzone zwężenie odźwiernika:

• Występuje 2 – 4 na 1000 urodzeń przeważnie u chłopców,

• Stwierdza się występowanie rodzinne,

Wrodzone zwężenie odźwiernika:

• Opiera się na badaniu radiologicznym,

• Zdjęcie ujawnia powietrze w żołądku,

Nabyte zwężenie odźwiernika:

• Wieloletnia choroba wrzodowa dwunastnicy,

• Kolejne wygajanie wrzodu przez bliznowacenie i nawroty wrzodu prowadzą do bliznowatego zwężenia kanału odźwiernika i opuszki dwunastnicy,

Nabyte zwężenie odźwiernika:

• Wywiad i objawy przedmiotowe wystarczają do rozpoznania,

• RTG wykazuje ogromny żołądek z zalegającą płynną treścią,

Choroby dwunastnicy choroba wrzodowa dwunastnicy:

• Występuje 5 x częściej niż żołądka,

• Występuje już u młodzieży i w każdym wieku – u silnych, pracujących, og. Zdrowych,

• Często nadmiar kw. Żołądkowego,

• Ból, gdy chory jest głodny,

• Jedzenie znosi ból,

• Ból o stałych porach,

• Leczenie jak w chorobie wrzodowej żołądka,

Zespół Zollingera – Ellisona:

• Szczególna odmiana choroby wrzodowej dwunastnicy,

• Powstaje w wyniku niezależnego wydzielania gastryny przez guz zlokalizowany w trzustce lub okolicy około dwunastniczej,

• W 75 % wrzody zlokalizowane są w opuszce dwunastnicy,

• Około 60 % guzów ma charakter złośliwy,

Zespół Zollingera – Ellisona:

• Ból,

• Biegunka u 50 % chorych,

• Zaburzenia endokrynne,

Zespół Zollingera – Ellisona:

• Zespół Z – E należy podejrzewać, gdy stężenie gastryny na czczo jest wysokie (>300 pg/ml),

• Pomocniczy jest również pomiar gastryny w 2, 5, 10, 15, 30, 45 – 60 minucie po dożylnym podaniu sekretyny,

Zespół Zollingera – Ellisona:

• Zaleca się stosowanie farmakologicznych dawek leków działających antagonistycznie na receptory H2 komórek okładzinowych,

• Leczenie operacyjne – wycięcie guza,

Uchyłki dwunastnicy:

• Występują dość często w środkowej części dwunastnicy,

• W wyjątkowych przypadkach mogą być źródłem krwawienia lub ulec perforacji,

• Jeśli nie występują te powikłania uchyłki nie wymagają leczenia,

Bibliografia:

• Peter F. Lawrence – „Chirurga ogólna”, wydawnictwo medyczne U&P, W – aw 1998 r.

• Jan Fibak – „Chirurgia – repetytorium”, wydawnictwo lekarskie PZWL, W – wa 1998 r.

• Allen R. Myers – „Choroby wewnętrzne”, wydawnictwo medyczne U&P, W – aw 2002 r.

• Scott H. Plantz, Jonathan N. Adler – „Medycyna ratunkowa”, wydawnictwo medyczne U&P, W – aw 2000 r.

22