Posługiwanie się językiem obcym w realizacji zadań logistycznych

„Program współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Marzena Borowska

Posługiwanie się językiem obcym w realizacji zadań
logistycznych 342[04].Z4.01

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
dr Andrzej Diniejko
mgr Hanna Kryszewska

Opracowanie redakcyjne:
mgr Marzena Borowska

Konsultacja:
mgr inż. Halina Śledziona

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 342[04].Z4.01
,,Posługiwanie się językiem obcym w realizacji zadań logistycznych”, zawartej

w modułowym programie nauczania dla zawodu technik logistyk 342 [04].

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Materiał nauczania

4.1. Terminologia z zakresu logistyki

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające

4.1.3. Ćwiczenia

4.1.4. Sprawdzian postępów

4.2. Dokumentacja i korespondencja w logistyce

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające

4.2.3. Ćwiczenia

4.2.4. Sprawdzian postępów

4.3. Proces technologiczny produktów i zarządzanie łańcuchem dostaw

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające

4.3.3. Ćwiczenia

4.3.4. Sprawdzian postępów

4.4. Magazyny, zapasy i opakowania

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające

4.3.3. Ćwiczenia

4.3.4. Sprawdzian postępów

4.5. Transport i ubezpieczenia

4.45.1. Materiał nauczania

4.5.2. Pytania sprawdzające

4.5.3. Ćwiczenia

4.5.4. Sprawdzian postępów

4.6. Akty prawne dotyczące działań z zakresu logistyki

4.6.1. Materiał nauczania

4.6.2. Pytania sprawdzające

4.6.3. Ćwiczenia

4.6.4. Sprawdzian postępów

5. Ewaluacja osiągnięć ucznia

6. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w zdobywaniu wiedzy i umiejętności posługiwania się

językiem angielskim w zawodzie technik logistyk.

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć już ukształtowane,
abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika,

–

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem,

–

materiał nauczania – wiadomości teoretyczne niezbędne do opanowania treści jednostki
modułowej,

–

zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy już opanowałeś określone treści,

–

wiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować

umiejętności praktyczne,

–

sprawdzian postępów,

–

sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi opanowanie
materiału całej jednostki modułowej,

–

literaturę.

Schemat układu jednostek modułowych

742[04].Z4.

Język obcy zawodowy

742[04].Z4. 01

Posługiwanie się językiem

obcym w realizacji zadań

logistycznych

742[04].Z4. 02

Posługiwanie się drugim

językiem obcym w realizacji

zadań logistycznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu nauczania jednostki modułowej powinieneś umieć:

–

określać podstawowe środki transportu,

–

określać podstawowe jednostki miar i wag,

–

korzystać z map,

–

przyjmować, redagować i wysyłać korespondencję,

–

stosować zasady prowadzenia korespondencji,

–

nawiązywać kontakty z pracodawcą, klientem,

–

posługiwać się językiem obcym zawodowym w kontaktach z klientami i pracodawcą,

–

projektować ofertę usług logistycznych,

–

nawiązywać współpracę z przedsiębiorstwami w kraju i za granicą,

–

posługiwać się właściwymi strukturami gramatycznymi w języku obcym zawodowym
pisanym i mówionym,

–

korzystać z komputera i jego oprogramowania,

–

posługiwać się słownikami dwujęzycznymi i branżowymi,

–

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,

–

korzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

udzielić informacji o działalności logistycznej,

−

określić zadania zawodowe logistyka,

−

posłużyć się aktami prawnymi dotyczącymi działań z zakresu logistyki,

−

opisać zarządzanie łańcuchem dostaw towarów w formie tradycyjnej w gospodarce
elektronicznej,

−

przeprowadzić negocjacje z klientem w zakresie zadań logistycznych,

−

przygotować dokumenty związane z zaopatrzeniem materiałowym w przedsiębiorstwie,

−

przygotować pisemną ofertę dla klienta,

−

opisać proces technologiczny produktów,

−

opisać zapasy magazynowe,

−

opisać zapas cykliczny i bezpieczeństwa,

−

opisać regały magazynowe wysokiego składowania i znakowanie towaru,

−

opisać zasady dobierania opakowania i przygotowania towaru do dystrybucji,

−

opisać środki transportu wewnętrznego,

−

opisać stan techniczno – eksploatacyjny miejskich usług infrastrukturalnych,

−

opisać organizację przewozu osób w komunikacji publicznej,

−

opisać dobór środków transportu do realizacji konkretnego zadania,

−

sporządzić oferty cenowe na usługi logistyczne,

−

sporządzić korespondencję realizowanego zadania logistycznego,

−

wystawić fakturę,

−

skorzystać z ofert i innych informacji prezentowanych w Internecie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1.

Terminologia z zakresu logistyki

4.1.1.

Materiał nauczania

Do prowadzenia negocjacji, redagowania pism, mówienia, czytania, słuchania

wypowiedzi w języku angielskim, niezbędne jest opanowanie podstawowych słów i zwrotów
zawodowych. Technik logistyk powinien operować słownictwem i zwrotami z zakresu
ekonomii, bankowości, handlu, biznesu, prawa, administracji, techniki i szeroko pojętej
logistyki, ponieważ powinien on umieć porozumieć się w języku angielskim z pracownikami
urzędów, instytucji, współpracownikami oraz klientami zarówno w mowie jak i piśmie.
Oto najczęściej używane słownictwo i zwroty w logistyce [5, 19, 20]:

−

akcyza – excise,

−

asortyment – range,

−

atest – certificate,

−

artykuł – article,

−

bilans – balance,

−

bilans dodatni/ujemny – positive/negative balance,

−

blankiet – blank/form,

−

cena hurtowa/detaliczna – wholesale/retail price,

−

deklaracja celna – a customs declaration/cash declaration,

−

deklaracja podatkowa – tax return form,

−

dochód przedsiębiorstwa – revenue,

−

dochód / zysk netto – net income/profit,

−

dochód / zysk brutto – gross profit,

−

dokument – document,

−

dostarczyć – deliver,

−

dotacja – grant/subsidy,

−

ewidencja działalności gospodarczej – business register,

−

faktura VAT – VAT invoice,

−

firma – business / firm, na koszt firmy – on the house,

−

formularz podatkowy – tax form,

−

formularz wniosku – application form, wypełnić formularz – fill in/out, complete a form,

−

gospodarka zapasami – supplies economy,

−

hurt i detal – wholesale and retail,

−

inwentaryzacja towarów/majątku – stocktaking/cataloguing,

−

kapitał – capital,

−

kasa fiskalna – cash register,

−

koncesja/licencja – licence/license,

−

księgi rachunkowe – books,

−

list przewozowy

– bill of lading, consignment note,

−

lokata (kapitału) – investment,

−

jakość – quality,

−

kradzież – sterling/theft, kradzież samochodu – a car theft, towary pochodzące
z kradzieży – stolen goods,

−

kredyt bankowy/hipoteczny – bank loan/mortgage,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

księgowość – accountancy / accounting,

−

księgowy/księgowa – accountant,

−

magazynować/przechowywać – store up/warehouse,

−

marka (znak firmowy) – brand,

−

marża zysku – profit margin,

−

NIP – Tax Identification Number,

−

opakować – to wrack, to pack,

−

podatek – tax,

−

podatnik – taxpayer,

−

podmiot gospodarczy – economic entity,

−

prowadzić własną działalność gospodarczą – run a business/be self-employed,

−

przedsiębiorstwo – enterprise, company,

−

przelew bankowy – a bank transfer,

−

rachunek bankowy – (bank) account,

−

reklama – advertisement/advert,

−

rentowność przedsiębiorstwa – company profitability,

−

rynek (obszar zbytu) – market,

−

rzeczoznawca – export, ocena/opinia rzeczoznawcy – an expert judgement/opinion,
powołać rzeczoznawcę – to call in an expert,

−

spedycja – transport, carriage,

(pośrednictwo) freight forwarding,

−

spedycja kolejowa – rail transport,

−

spedycja krajowa/międzynarodowa – domestic/international freight forwarding,

−

system ubezpieczeń społecznych – social security system,

−

szkoda – loss, wyrządzić, spowodować szkodę – to do damage, to cause damage,

−

towar – merchandise, commodity, goods,

−

transport – transport,

−

usługi – services,

−

produkcja rynkowa/produkcja towarowa – marketable output,

−

Urząd Skarbowy – Inland Revenue,

−

urzędnik / referent – clerk,

−

usługi – services,

−

wypadek lotniczy samolotowy – a flying accident,

−

wypadek samochodowy/drogowy na drodze – a car/road (traffic) accident,

−

wypadek śmiertelny – a fatal accident,

−

zadatek – deposit,

−

zaopatrzenie – supply,

−

zamówienie / dostawa – order/delivery,

−

złożyć zamówienie – place the order,

−

znak firmowy – trademark.

Podstawowe pojęcia i definicje w logistyce

Do redagowania definicji w języku angielskim używa się zaimków względnych (Relative

Pronouns) takich jak: ‘which’, (który) – do opisu przedmiotów, zjawisk, ‘who’ (kto) – do
opisu ludzi, ‘where’ (gdzie) – do charakteryzowania miejsc, whose (czyj) określający
posiadanie. W definiowaniu i objaśnianiu znaczenia pojęć w języku angielskim używa się
czasu Present Simple, który wyraża czynności, stany, mające charakter stały lub powtarzający
się. Definicje, które określają pojęcie o archaicznym znaczeniu, wymagają użycia czasu
przeszłego Past Simple. W definiowaniu pomocne są też struktury składniowe w stronie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

biernej (Passive Voice), wśród nich konstrukcja Present Passive, ponieważ wyraża się za ich
pomocą najpierw przedmiot czynności, a potem ich wykonawcę. Definicja, pojęcie w języku
polskim i angielskim powinna zawierać najważniejsze informacje, sformułowane w sposób
jasny i zrozumiały, ponieważ tego wymaga sama jej struktura. Niektóre terminy
obcojęzyczne, głównie zaczerpnięte z języka angielskiego i francuskiego nie mają
odpowiednika w tłumaczeniu na język polski, więc używa się ich obcojęzycznych
odpowiedników, które weszły do języka polskiego, np. Joint Ventures, holding. W definicjach
używa się synonimów, ponieważ niektóre definicje wymagają wymienienia w ich obrębie
treści tego pojęcia oraz są pomocne do zachowania poprawności stylistycznej definicji, gdyż
za ich pomocą unika się powtórzeń. Ponadto nie należy tłumaczyć treści definicji „słowo po
słowie” (‘word by word’), ponieważ prowadzi to do błędów semantycznych, leksykalnych
i stylistycznych.

Oto kilka definicji ekonomicznych stosowanych między innymi w logistyce [15]:

Bilans – sprawozdanie ile pieniędzy zarobiła firma i ile wydała na towary i usługi.
W księgowości bilans to zestawienie wyrażonego wartościowo majątku podmiotu
gospodarczego (aktywa) ze źródłami jego pochodzenia, czyli kapitałami (pasywa). Bilans jest
sporządzany na konkretny dzień, najczęściej na koniec roku kalendarzowego i w określonej
formie.
Balance sheet – a statement of how much money a business has earned and how much money
it has paid for goods and services. In accountancy, the balance sheet is a breakdown
of entity’s fortune that is expressed in values (assets) with the sources of its origin that
is (passives). The balance sheet is drawn up on a specific day, mostly at the end of the
calendar year and in a specific form.
Obrót pieniężny – transakcje kupna-sprzedaży, w których należności regulowane są
gotówką, czekami gotówkowymi i przekazami pocztowymi.
Financial / monetary turnover – the transaction of purchasing and sale in which dues are
regulated in cash, cash cheques and postal orders.
Podaż – ilość towarów i usług na rynku dóbr materialnych i usług, jaka jest oferowana do
sprzedaży w podanej cenie i w określonym czasie. Na rynku pracy podaż oznacza osoby
poszukujące pracy.
Supply – it is a quantity of goods and services at the market of material goods and services
which is offered for sale in a given price and specific time. At the job market, the supply
means persons looking for a job.
Popyt – zgłaszane w określonym czasie zapotrzebowanie na dobra materialne i usługi, które
są oferowane na rynku po określonej cenie. Zgłaszane zapotrzebowanie musi być poparte
posiadaniem określonych środków pieniężnych, które pozwolą na zakup pożądanych dóbr
materialnych i usług. Na rynku pracy popyt oznacza zapotrzebowanie pracodawców na
pracowników.
Demand – it is a reported demand in a specific time for goods and services, that are offered at
the market in a specific price. The reported demand must be supported by possession of
specific monetary funds, which makes possible to buy desired material goods and services.
At the job market, it means the demand employers for employees.
Wierzyciel – strona stosunku prawnego, która ma prawo żądać od drugiej strony tego
stosunku – dłużnika określonego zachowania się, a druga strona ma obowiązek postępować
zgodnie z tym żądaniem. Uprawnienie wierzyciela nazywane wierzytelnością wynika
z zobowiązania dłużnika.
Creditor – it is a part of legal relations, which has a law to demand from the other part that
relation – a debtor, specific behaviour, and the second part has the duty of proceeding
according to this demand. The creditor’s power is called creditor and it is a result of the
debtor’s duty.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Podstawowe zadania logistyka
Do podstawowych zadań logistyka należą [1] / The main logistics’ tasks are:

−

handel elektroniczny / electronic trade (e – trade),

−

sprzedaż i prognozowanie popytu oraz planowanie zakupów / selling and forecasting of
demand and planning of purchases,

−

praca w dziale gospodarki materiałowej i transportu wewnętrznego / working in the
factory economic stock department and internal transport,

−

praca w dziale pakowania i opakowań / working in the packing and packaging
department,

−

przygotowywanie procesu logistycznego i sporządzanie dokumentów logistycznych /
preparing of the logistic process and making logistic documents,

−

przygotowywanie taryf przewozowych i spedycyjnych / preparation of shipping and
forwarding charge,

−

ustalanie należności za usługi logistyczne / establishing of amount due for logistic
services,

−

zawieranie umów sprzedaży usług logistycznych / entering into sales contracts of logistic
services,

−

organizowanie i realizacja zaopatrzenia oraz magazynowania, transportu i dystrybucji
produktów gotowych / organisation and carrying out of supply and storing up, transport
and distribution of ready – made products,

−

przygotowywanie dokumentów związanych z ubezpieczeniem krajowym i zagranicznym
towarów i osób / preparation of domestic and foreign insurances of commodities and
people,

−

zarządzanie zapasami i tworzenie planów dostaw / stores management and creation of
consignments (delivery) plans,

−

organizowanie i realizowanie łańcucha dostaw w logistyce / organisation and carrying out
of delivery chain in logistics,

−

gospodarowanie opakowaniami i organizowanie recyklingu odpadów / packaging
management and organisation of waste recycling,

−

obsługiwanie zintegrowanych systemów informatycznych w logistyce / operation of
integrated computer systems in logistics,

−

prezentowanie działalności marketingowej na rynku usług logistycznych / presentation of
marketing activity on the logistic services market.

Jednostki miar i wag / Weights and Measures

System metryczny / Metric System [15]
Jednostki długości / Units of Length
1 milimetr / 1 millimetre = 0.03937 cala / inch
10 mm = 1 centymetr / centimetre = 0.3937 cala / inch
10 cm = 1 decymetr / decimetre = 3.937 cali / inches
10 dm = 1 metr / metre = 39 37 cali / inches
10 m = 1 dekametr / decametre = 10.94 jardów / yards
10 dam = 1 hektometr / hectometre = 109.4 jardów / yards
10hm = 1 kilometr / kilometre =0.6214 mili / mile

Jednostki wagi / Units of Weight
1 miligram / milligram = 0.015 grana / grain
10 mg = 1 centygram / centigram = 0.154 grana / grain
10 cg = 1 decygram / decigram = 1.543 granów / grains

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10dg = 1 gram / gram = 15.43 granów / grains = 0.035 uncji / ounce
10 g = 1 dekagram / decagram = 0.353 uncji / ounce
10 dag = 1 hektogram / hectogram = 3.527 / uncji / ounces
10 hg = 1 kilogram / kilogram = 2.205 funtów / pounds
1000 kg = 1 tona / tonne = 0.984 tona angielska (long) ton
tona metryczna (metric ton) = 2204.62 funtów / pounds

Jednostki pojemności / Units of Capacity
1 mililitr / millilitre = 0.00176 połowy litra (połowy kwarty) / pint
10 ml = 1 centylitr / centilitre = 0.0176 połowy litra (połowy kwarty) / pint
10 cl = 1 decylitr / decilitre = 0.176 połowy litra (połowy kwarty) / pint
10 dl = 1 litr / litre = 1.76 połowy litra (połowy kwarty) pints = 0.22 UK galona / gallon
10 l = 1 dekalitr / decalitre = 2.20 galona / gallons
10 dal= 1 hektolitr / hectolitre = 22.0 galona / gallons
10 hl = 1 kilolitr / kilolitre = 220.0 galona / gallons

Miary powierzchni / Square Measures
1 miara powierzchni / square measure = 0.00155 cala kwadratowego / square inch
100 mm2 = 1 centymetr kwadratowy / square centimetre = 0.1550 cala kwadratowego /
square inch
100 cm2 = 1 metr kwadratowy / square metre = 1.196 jardów kwadratowych / square yards
100 m2 = 1 ar / are = 119.6 jardów kwadratowych / square yards
100 ares = 1 hektar / hectare = 2.471 akrów / acres
100 ha = 1 kilometr kwadratowy / square kilometre = 247.1 akrów / acres

Miary objętości / Cubic Measures
1 centymetr sześcienny / cubic centimetre = 0.06102 sześciennego cala / cubic inch
1000 cm3 = 1 decymetr sześcienny / cubic decimetre = 0.03532 sześciennej stopy / cubic foot
1000 dm3 = 1 metr sześcienny / cubic metre = 1.308 sześciennego jarda / cubic yards

Temperatura / Temperature
° Farenhaita / Fahrenheit = (9/5 x ° C) + 32
° Celsjusza / Celsius = (5/9 x (x° F -32)

Negocjacje w języku obcym

Negocjacje [24] są procesem komunikacji, w którym strony prowadzą rozmowy,

wymianę informacji oraz podejmują decyzje mające na celu uzgodnienie stanowiska w danej
sprawie. Proces negocjacji składa się z trzech etapów:

Negotiations are a process of communication in which the sides hold a conversation,

exchange of information and take decisions which are aimed at agreement of a stand in
a given issue. The process of negotiations consists of three stages:
1.

Rozpoczęcie negocjacji – warto zastosować techniki psychologiczne, takie jak „efekt
pierwszego wrażenia”, aby ukazać siebie z jak najlepszej strony, zwiększyć przychylność
i zaufanie rozmówcy, a także wyeksponować swe zalety. / Beginning of negotiations – it
is worth to use psychological techniques, such as “first impression effect”, so as to show
yourself from the best side, to increase the interlocutor’s favour and confidence, and also
to display your own advantages.

Właściwe negocjacje – składają się z kilku czynności i zasad:

–

przedstawienie

współpracowników,

jeśli

są

obecni

przy

negocjacjach

i autoprezentacja,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

rozmowy wstępne – określenie problemu, a także zasad negocjacji,

–

przedstawienie ofert, dokonywanie ich oceny, przekonywanie rozmówcy do ich
atrakcyjności,

–

myślenie twórcze – wysuwanie propozycji, pomysłów, rozwiązań korzystnych dla
obydwu partnerów,

–

ocena propozycji, ustępstwa na rzecz partnera, propozycje ofert,

–

zgoda na podpisanie kontraktu.

Proper negotiations – they consist of some acts and rules:
–

associates’ introduction, if they are present at negotiations and yourself presentation,

–

introductory conversations – defining of a problem and also rules of negotiations,

–

presentation of the offers, making their assessment, convincing of an interlocutor to
their attractiveness,

–

creative thinking – putting forward of propositions, ideas, solutions which are
beneficial to both partners,

–

assessment of propositions, making concessions in aid of a partner, propositions of
offers,

–

agreement on the contract signing.

Zakończenie negocjacji – stanowiska w danej sprawie, np. podpisanie lub finalizacja

kontraktu handlowego i perspektywy na dalszą współpracę z partnerem. / Ending of
negotiations – stands on a given matter, for example, signing or finalising of the trade
contract and perspectives on the further cooperation with a partner.

Style negocjacji / Styles of negotiations [3, t.1]

Miękki styl negocjacji / Soft style of negotiations:
–

utrzymanie bardzo dobrych kontaktów z partnerem, / keeping very good contacts with
a partner,

–

traktowanie partnera z zaufaniem, życzliwością i szacunkiem, / treating a partner with
confidence, kindness and respect,

–

składanie wielu ofert, / making a lot of offers,

–

brak sprzeciwu i odwoływania się do siły, / lack of opposition and referring to force,

–

czynienie ustępstw, nawet swoim kosztem, / making concessions, even at own expense,

–

przystosowanie się do partnera. / adaptation to a partner.

Twardy styl negocjacji / Hard style of negotiations:
–

osiągnięcie swojego celu, / achieving of your own goal,

–

nieżyczliwe traktowanie partnera i okazywanie mu negatywnych uczuć, / unkindly
treating of a partner and showing him negative feelings,

–

narzucanie partnerowi swojej woli, / forcing to a partner your own will,

–

brak gotowości do ustępstw i kompromisu, / lack of readiness to concessions and
a compromise,

–

używanie gróźb i sugerowanie nieuczciwości, / using threats and suggestion of
dishonesty,

–

stawianie wysokich żądań, / putting high demands,

–

wymaganie od partnera większych ustępstw niż własne / demanding from a partner
bigger concessions than your own.

Partnerski styl negocjacji / Partnership style of negotiations:
–

osiągnięcie porozumienia zadawalającego obie strony, / reaching an agreement satisfied
both sides,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

yczliwe traktowanie partnera, / friendly treatment of a partner,

–

oddzielanie ludzi od problemu, / people’s separation from the problem,

–

składanie wielu propozycji rozwiązań, / making many proposals of solving,

–

zgoda na ustępstwa, / agreement to concessions,

–

dążenie do kompromisu. / striving to a compromise.

Przykładowe negocjacje w języku angielskim i polskim:

S – Salesman (Sprzedawca), B – Buyer (Nabywca) [12]
B: I would like to store some commodities in your storehouse for one month. How much does
it cost per day and night? / Chciałbym zmagazynować trochę towaru w waszym magazynie
przez miesiąc. Ile to kosztuje za dobę?
S:. It depends what kind of commodity do you want to store up. / To zależy jaki rodzaj towaru
chce Pan magazynować.
B: I would like to store up 200 cartoons of domestic appliances, that is microwaves. / Chcę
magazynować 200 kartonów sprzętu gospodarstwa domowego, to jest kuchenek
mikrofalowych.
S: I see. It is five palettes. Storing up of one pallet costs 80 zlotys per day and night. /
Rozumiem. To jest pięć palet. Magazynowanie każdej palety kosztuje 80 złotych za dobę.
B: The price is too high. I’ve just seen this storehouse and it isn’t worth such money. /
To zbyt wysoka cena. Właśnie widziałem ten magazyn i nie jest wart takich pieniędzy.
S: It is worth such money because it is well–kept and guarded round the clock. /On jest wart
tych pieniędzy, ponieważ jest dobrze utrzymany, chroniony całodobowo.
B: No, I can’t agree with you, because it isn’t in a good technical condition and it needs
a major renovation. I can pay 50 zlotys for storing up in your storehouse. / Nie zgadzam się
z Panem, gdyż nie jest on w dobrym stanie technicznym i wymaga kapitalnego remontu.
Mogę zapłacić 50 złotych za magazynowanie w Pańskim magazynie.
S: No, the price is too low. / Nie, to zbyt niska cena.
B: What about the transport of commodity? / A co z transportem towaru?
S: If the distance is up to 30km, transport is free. If it’s farther, you must pay extra or have
your own transport. / Jeśli odległość jest do 30km, transport jest gratis, jeśli jest dalej, musi
Pan zapłacić dodatkowo lub mieć swój transport.
B: For such a steep price, transport should be free. / Za tak wygórowaną cenę transport
powinien być gratis.
S: Let’s do that: I’ll rent you the storehouse for 70 zlotys, I’ll give you free transport but you
have to pay commodity insurance 150 zlotys. / Zróbmy tak: Wynajmę Panu magazyn za
70 złotych, dam transport gratis, ale musi Pan dopłacić za ubezpieczenie towaru 150 złotych.
B: My offer is 60 zlotys per day and night plus 150 zlotys for my commodity insurance. /
Moja oferta wynosi 60 złotych za dobę plus 150 złotych za ubezpieczenie mojego towaru.
S: Right. Let’s sign the contract. / Dobrze, podpiszmy kontrakt.

S – Salesman (Sprzedawca), B – Buyer (Nabywca) [14]
S: We can deliver you the commodity today using our own transport, but you must pay for it
today paying cash or by draft. / Możemy dostarczyć ci towar dzisiaj własnym transportem, ale
dziś musisz zapłacić za niego gotówką lub przelewem

B: Yes, I see. But I don’t have such a big amount of money on me. I must go to the bank and
make a draft to your company’s account. So far, the price has not changed, has it? / Tak,
rozumiem, ale nie mam przy sobie tak dużej sumy pieniędzy. Muszę iść do banku i dokonać
przelewu na konto twojej firmy. Jak dotąd cena się nie zmieniła, prawda?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

S: Yes. The price for the commodity and its transport hasn’t changed but for the loading you
must pay extra. / Tak. Cena za towar i jego transport nie zmieniła się, ale za załadunek musi
Pan zapłacić dodatkowo.
B: How much does the loading cost? / Ile kosztuje załadunek?
S: It costs 5 zlotys per hour. / Kosztuje on 5 złotych za godzinę.
B: The price is too high, especially that I have 600 packages of commodity, that is 150 pallets.
I can pay you 2,5 zlotys per hour. How long will the loading last? / To zbyt wygórowana
cena, zwłaszcza, że ja mam 600 paczek towaru, czyli 150 palet. Mogę Panu zapłacić 2,5
złotego za godzinę. Jak długo będzie trwał załadunek?
S: The loading will last about four hours, but your price is too low. I suggest 3 zlotys per
hour. / Załadunek będzie trwał około czterech godzin, ale Pana cena jest zbyt niska.
Proponuję 3 złote za godzinę.
B: Good. Let’s go and look at the merchandise. … All right. I can see that is the same
commodity like I ordered in your company. My employee will stay and he will watch over the
loading. See you later. I am going to the bank. / Dobrze. Chodźmy i obejrzyjmy towar. …
W porządku. Widzę, że to ten sam towar, który zamówiłem w waszej firmie. Mój pracownik
zostanie i będzie doglądał załadunku. Do zobaczenia. Jadę do banku.
S: You will be satisfied with the commodity from our company. We will be waiting for you
and loading your commodity. / Będzie Pan zadowolony z towaru z naszej firmy. Będziemy
czekać na Pana i ładować towar.

4.1.2.

Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń:

Czym są negocjacje?

Na czym polegają negocjacje?

Jakie wyróżniamy etapy negocjacji?

Jakie znasz słownictwo zawodowe z dziedziny logistyki w języku angielskim?

Jak redaguje się definicje pojęć w języku angielskim?

Jakie są podstawowe zadania logistyka?

Jakie znasz jednostki miar i wag w języku angielskim?

4.1.3.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zredaguj mini słownik ze słownictwem zawodowym dla technika logistyki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeczytać fragment materiału nauczania (pkt. 4.2.1. w poradniku dla ucznia),

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

przeczytać tekst ze zrozumieniem w języku angielskim,

wyszukać w tekście zwroty i słownictwo zawodowe w języku angielskim,

przetłumaczyć słownictwo i zwroty korzystając ze słowników i Internetu,

ułożyć słownictwo w kolejności alfabetycznej,

wydrukować słownik,

zaprezentować efekt pracy w grupie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

materiały informacyjne,

–

stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu i drukarką,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

papier formatu A4,

–

słowniki dwujęzyczne i branżowe,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Przeprowadź w języku angielskim negocjacje handlowe z wybranym partnerem, które

kończą się zawarciem kontraktu handlowego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeczytać fragment materiału nauczania (pkt. 4.2.1. w poradniku dla ucznia),

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

posługiwać się terminologią z zakresu logistyki, handlu i ekonomii,

zastosować zasady prowadzenia negocjacji w języku angielskim,

przeprowadzić negocjacje w języku angielskim.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

słowniki dwujęzyczne i branżowe,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Określ pisemnie i ustnie zadania logistyka w języku angielskim.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeczytać fragment materiału nauczania (pkt. 4.2.1. w poradniku dla ucznia),

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

obejrzeć film anglojęzyczny o pracy logistyka,

obejrzeć foldery, broszury, prospekty o pracy logistyka w języku angielskim,

przetłumaczyć na język polski niezrozumiałe fragmenty filmu, folderów, broszur,
prospektów,

dokonać selekcji materiału,

określić pisemnie i ustnie zadania logistyka,

przedstawić efekt pracy w grupie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

film w języku angielskim o pracy logistyka,

−

telewizor i odtwarzacz VHS lub DVD,

−

foldery, broszury, prospekty o pracy logistyka w języku angielskim,

−

słowniki dwujęzyczne i branżowe,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Udziel ustnej informacji o działalności logistycznej w języku angielskim.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeczytać fragment materiału nauczania (pkt. 4.2.1. w poradniku dla ucznia),

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

obejrzeć film anglojęzyczny o działalności logistycznej,

obejrzeć foldery, broszury, prospekty o działalności logistycznej w języku angielskim,

przetłumaczyć na język polski niezrozumiałe fragmenty filmu, folderów, broszur,
prospektów,

dokonać selekcji materiału,

określić ustnie elementy działalności logistycznej,

udzielić ustnej informacji o działalności logistycznej w języku angielskim grupie
uczniów.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

film w języku angielskim o działalności logistycznej,

−

telewizor i odtwarzacz VHS lub DVD,

−

foldery, broszury, prospekty o działalności logistycznej w języku angielskim,

−

słowniki dwujęzyczne i branżowe,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

4.1.4.

Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

opracować w języku angielskim mini słownik ze słownictwem
zawodowym dla technika logistyka?

przeprowadzić negocjacje w języku angielskim?

posługiwać się w mowie i w piśmie językiem zawodowym z zakresu
logistyki, handlu, ekonomii i biznesu?

określić w mowie i piśmie zadania logistyka?

zaprezentować efekt swej pracy?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2.

Dokumentacja i korespondencja w logistyce

4.2.1.

Materiał nauczania

Prowadzenie dokumentacji i korespondencji zawodowej

Dokumentacja i korespondencja zawodowa [2, 12] wymagają stosowania słownictwa

profesjonalnego, branżowego. Należy używać języka oficjalnego, poprawnych struktur
gramatycznych i zwrotów grzecznościowych. Ze względu na dużą liczbę i różnorodność
zwrotów grzecznościowych, należy wiedzieć, w jakim kontekście można użyć danego
sformułowania. Oto najbardziej popularne zwroty grzecznościowe języka angielskiego [6, 7,
8, 12, 20]:
1.

Zwroty grzecznościowe na powitanie: Good morning (dzień dobry), zwrotu tego używa

się rano, do godzin południowych, good afternoon (dzień dobry), zwrotu tego używa się
po południu, good evening (dobry wieczór), welcome to our company (witamy w naszej
firmie), it’s a pleasure for us to welcome you in our company, madam (to dla nas
przyjemność gościć Panią w naszej firmie),

Zwroty grzecznościowe na pożegnanie: Good bye (do widzenia), Good night (dobranoc),

Have a nice day (życzę miłego dnia), Good luck (powodzenia).

Przeprosiny: Sorry (Przepraszam), w znaczeniu, przykro mi, jeżeli chcemy przeprosić,

wyrazić żal, ubolewanie, gdy coś złego się stanie, np. I’ m sorry, it was my fault.
(Przepraszam, to był mój błąd), I would like to apologise (Chciałbym przeprosić), np.
I would like to apologise sir for being late. (Chciałbym przeprosić Pana za spóźnienie.),
I’m afraid (Obawiam się), np. I’m afraid that we haven’t got any fruit in our offer.
(Obawiam się, że nie mamy żadnych owoców w naszej ofercie).

Zwroty grzecznościowe kierowane do klienta: Sir (Proszę Pana), Madam (Proszę Pani).

Podziękowania: Thank you / very much (Dziękuję bardzo), Thanks you once again

(Jeszcze raz dziękuję), I’m grateful (Jestem wdzięczny), Best wishes (Najlepsze
ż

yczenia). All the best (Wszystkiego najlepszego).

Zwroty grzecznościowe stosowane podczas prezentacji oferty firmy lub sprzedaży

produktów: With pleasure, madam. (z przyjemnością proszę Pani), Would you like..., sir?
(Czy chciałby Pan ...?), May / Can I help you, sir? (Czy mogę Panu pomóc?) Zwrot
z

użyciem słowa ‘may’ jest bardziej grzecznościowy niż z ‘can’, ponieważ wyraża on

prośbę o przyzwolenie. Natomiast zdanie z ‘can’ stosuje się w znaczeniu czy jestem
w stanie pomóc. Let me ..., madam.(Proszę mi pozwolić ...), Would you prefer .., sir?
(Czy wolałby Pan…?)

Wyrażanie życzeń i żądań w języku angielskim

śą

dania i życzenia wyraża się zarówno w języku angielskim mówionym, jak i pisanym.

Do najbardziej popularnych i najczęściej używanych zwrotów wyrażających życzenia należą
[11, 17]: I would … you, sir… (Chciałbym Panu …), np. I would tell you, sir … (Chciałbym
Panu powiedzieć …), Could you … sir, please? (Czy mógłby Pan…?), np. Could you give me
your telephone number sir, please? (Czy mógłby mi Pan dać Pana numer telefonu?), I need
a favour (mam prośbę), to ask sb for sth (prosić kogoś o coś), Can / could I ask you to do
something for me, please? (Czy mogę pana o coś prosić?), I’d be very grateful if you could
correct it. (Bardzo byłbym wdzięczny, gdyby Pan to poprawił.).

Do wyrażania żądań używa się w języku angielskim mówionym i pisanym następujących

zwrotów [11, 17]: to demand, to request (żądać), to demand sth from sb (żądać czegoś od
kogoś), to make a demand (zwrócić się z żądaniem), on demand (na (każde) żądanie), must

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

(musieć – w znaczeniu uznawać za potrzebne), have to (musieć – w znaczeniu podlegać
przymusowi).
Oto przykład listu, w którym wyrażane są prośby [21]:

Dear Sir / Madam,

Our agents in Germany have asked us for quotations for 10 000 jars of marmalade to be

sold in a “Best of Britain” week in a big department store chain throughout Germany.

Please let us know the quantities you can deliver and quote your best terms of delivery.

Yours faithfullyy,
Susan Rollins
Sales Manager

Szanowny Panie / Pani,

Nasi pośrednicy w Niemczech poprosili nas o wyceny 10 000 słoików marmolady na

sprzedaż podczas tygodnia „Najlepsze Brytyjskie” w sieci dużych domów towarowych
w całych Niemczech. Proszę podać nam ilość, jaką możecie dostarczyć i terminy dostawy.

Z poważaniem,
Susan Rollins
Kierownik działu sprzedaży

Oto przykład listu, w którym wyrażane są żądania [21]: Reminder / Ponaglenie

Dear Mr King,

The long delay in the payment squaring by your company has caused us a great deal of

concern. We stated clearly in our contract that the payment from the ordered and delivered
commodities must reach us no later than 30 day of each month. In spite of repeated letters and
telephone conversation, we still haven’t received payment. We demand our payment and
fulfilling the contract conditions, otherwise we can see no alternative but to cancel our
cooperation and contract.

Yours sincerely,
William Ant,
Marketing Director

Drogi Panie King,

Długie opóźnienie w uregulowaniu płatności przez Pańską firmę wywołało u nas wiele

niepokoju. Postanowiliśmy jasno w naszej umowie, że płatność za zamówione i dostarczone
towary musi dotrzeć do nas nie później niż 30 dnia każdego miesiąca. Mimo wielokrotnych
listów i rozmów telefonicznych, nadal nie otrzymaliśmy zapłaty. Domagamy się zapłaty
i dotrzymania warunków kontraktu, w innym przypadku nie widzimy innej możliwości, jak
unieważnić naszą współpracę i kontrakt.

Z poważaniem,
William Ant,

Dyrektor do spraw marketingu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W korespondencji anglojęzycznej [21] należy też używać języka oficjalnego

i właściwych nagłówków. Wypowiedź pisemna powinna być prawidłowo zaadresowana
i czytelnie podpisana. Nie używa się skróconych form wyrazów ani języka kolokwialnego.
Każdy rodzaj pisma ma swoja odrębną strukturę, której należy przestrzegać. Jeśli nie znamy
nazwiska adresata, wówczas każdy list oficjalny rozpoczyna zwrot Dear Sir or Madam
(Szanowny Panie lub Pani), a kończy – Yours faithfully (z poważaniem). W listach
adresowanych do osoby znanej z nazwiska, np. Mr. Wilson, należy użyć zwrotu Dear Mr.
Wilson (Szanowny Panie Wilson), a zakończyć list zwrotem Yours sincerely (z poważaniem).
Jeśli piszemy list w imieniu firmy, wówczas należy posługiwać się zaimkiem “we” (my)
w całym liście. Jeżeli zaś piszemy jako osoba prywatna, w swoim własnym imieniu, to wtedy
używamy form “I” (ja), “me” (mnie), itd.

Opracowywanie pisemnych ofert dla klienta

Oferta usługowo – handlowa [2, 7] powinna zawierać zwroty grzecznościowe, a nie

kolokwialne. Trzeba zadbać o właściwy styl wypowiedzi, czyli używać języka oficjalnego,
a nie potocznego. Od jakości takiej oferty zależy, czy usługi i oferowane dobra zostaną
sprzedane, gdyż jest ona pewną formą promocji, a zarazem reklamy firmy. Jeśli partner
handlowy nie potrafi samodzielnie podjąć decyzji co do świadczonych usług czy
oferowanych dóbr, wówczas można mu zasugerować pisemnie najkorzystniejsze rozwiązanie.

W pisemnej ofercie firmy dla klienta powinny znaleźć się podstawowe dane

o przedsiębiorstwie, typu nazwa, adres i informacje na temat specyfiki jego działalności.
Następnie należy umieścić asortyment produktów wraz z ceną jednostkową netto i brutto.
Przykładowa oferta firmy logistycznej w języku polskim i angielskim [21]:

Firma Vega / Vega Company
ul. Długa 57, Zieleniec 32-123 / 57, Long Street, 32-123 Zieleniec
Tel./Fax (012) 678-78-54
Firma Vega specjalizuje się w dostarczaniu przesyłek oraz paczek w krajach Unii
Europejskiej. / Vega Company specialises in delivery of parcels and packages in countries
of the European Union. Oferujemy najniższe ceny za nasze usługi, które wykonujemy szybko,
tanio i solidnie. / We offer the lowest prices for our services which we are fast, cheap and
reliable. Specjaliści firmy Vega udzielają konsultacji w zakresie transportu krajowego
i międzynarodowego. The experts of Vega Company provide consultations in domestic and
international transport.

Nazwa produktu / Product name

Cena jednostkowa netto
za kilometr / Net unit
price for one kilometre

Cena jednostkowa brutto
za kilometr / Gross unit
price for one kilometre

Dostarczenie paczki do 1kg /
Delivery of a parcel up to 1kg

2. Dostarczenie paczki o wadze od

1kg do 10kg / Delivery of
a parcel from 1kg to 10kg

Dostarczenie paczki o wadze od
10kg do 25kg / Delivery of
a parcel from 10kg to 25kg

Dostarczenie paczki o wadze od
25kg do 100kg Delivery of
a parcel from 25kg to 100kg

Dostarczenie przesyłki listowej /
letter delivery

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

List dotyczący zlecenia usługi

List dotyczący zlecenia usługi [16] powinien być zwięzły i zawierać konkretne

informacje. Należy używać zwrotów grzecznościowych, języka oficjalnego oraz nie stosować
skrótów. W nagłówku zawarte są informacje takie jak nazwa i adres nadawcy oraz odbiorcy,
telefony kontaktowe i data. W treści listu zamieszcza się nazwę usługi oraz termin jej
realizacji. Można też napisać o sposobie płatności za usługę.

Date:12. 11. 2007.

From: Warehouse ‘Green’
To: Logistic Company “Fast and Safe”
Telephone/Fax (048) 332-45-78

Please deliver to our warehouse the following goods: 15 packets of carrots, 10 cartons of

bananas, 5 cartons of oranges and 300 kilos of potatoes. We would like to know if you have
fresh cauliflowers, if so, please deliver us 30. Please deliver the merchandise tomorrow
morning till 10 a.m. Cash payment.
The warehouse address: 15, Flower Street, Radom.
Opening hours: 6 a.m. – 6 p.m.
Please confirm above order as soon as it is possible.
Regards,
John Smith
The warehouse manager

Data:12. 11. 2007.

Od: hurtowni „Zieleniec”
Do: Firma logistyczna “Szybko i bezpiecznie”
Telefon/Faks (048) 332-45-78

Prosimy o dostarczenie do naszej hurtowni następujących towarów: 15 paczek marchwi,

10 kartonów bananów, 5 kartonów pomarańczy i 300 kg ziemniaków. Chcielibyśmy
wiedzieć, czy macie kalafiory, jeśli tak, prosimy o dostarczenie 30 sztuk. Prosimy
o dostarczenie towaru jutro rano do godziny 10.00. Płatność gotówką.
Ares hurtowni: ul. Kwiatowa 15, Radom.
Godziny otwarcia: 6.00 – 18.00
Prosimy o potwierdzenie powyższego zamówienia tak szybko jak to możliwe.
Pozdrowienia,
John Smith
Kierownik hurtowni

List handlowy

Prawidłowo zredagowany list handlowy powinien być zwięzły, zawierać konkretne

informacje i utrzymany w tonie grzecznościowym. List handlowy w języku angielskim składa
się zwykle z trzech części [21]:
1.

Wstęp – beginning (jeden akapit), w którym określa się temat listu.

Rozwinięcie – main body (jeden lub dwa akapity), gdzie przedstawia się w sposób
metodyczny temat listu wskazany poprzednio we wstępie, wymienia dane i argumenty,
szczegółowe wyjaśnienia oraz określa się w ogólnym zarysie linię proponowanego
działania.

Zakończenie – conclusion (jeden akapit), zwykle przeznaczone jest na zwroty
grzecznościowe, których celem jest wywarcie korzystnego wrażenia na czytelniku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Układ konkretnego listu zależy od jego celu. Zamieszczenie w nagłówku tematu listu

sprawia, że list szybko dochodzi w określone miejsce, wzbudza zainteresowanie czytelnika
i oszczędza czas. W liście handlowym należy zawierać konkretne informacje, udzielać
pełnych, szczegółowych informacji dotyczących dat, cen, cech artykułów czy usług. Należy
wyszczególnić ich numery i części składowe, jeśli takowe posiadają, ponieważ to, co nadawca
uważa za oczywiste, nie musi być znane odbiorcy. Nie należy rozpoczynać ostatniego zdania
listu od imiesłowu czasu teraźniejszego, np. hoping, wishing, czy Thanking for your prompt
attention to your order, a zwykłym grzecznościowym zwrotem, np. We thank you for your
prompt attention to our order.

Jeżeli potrzebujemy wielu informacji lub chcemy przedstawić szczegółową prośbę,

należy napisać specjalny list, tzw. a letter of enquiry (list z zapytaniem), w którym można
pytać o wiele informacji, między innymi o:

−

szczegółowy opis towarów, którymi jesteśmy zainteresowani,

−

sposób dostawy,

−

dostępność towarów i termin dostawy,

−

ulotki, katalogi, foldery, oferty,

−

wzory, próbki,

−

ceny,

−

warunki płatności, sposób przewozu i ubezpieczenia towaru.

Oto przykład listu handlowego [21]:

21 December 2007.

Trans Company
8, Long Street
London
SW2P 4XY
Tel. 031 557 4531

Ms Helmtraud Schultz
Leather Clothes Manufacture
98, Karl Marks Strasse
Berlin 54 800
Germany
Tel. 043 786 902

Dear Ms Schultz,

We saw your leather products at London Trade Fair in August this year and we are sure

that they would find a market in our part of the country.

Our company can deliver them fast to each place in our country. We carry a fairly large

stock and we are always in need of supplies from quality manufactures like yourselves.

Would you kindly send us your current catalogues and price list. If your prices are

competitive, you can count on regular and substantial orders from us.

We look forward to hearing from you soon.

Yours sincerely,

Thomas Black
Sales Manager

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Firma Trans

21 grudnia 2007.

ul. Długa 8
Londyn
SW2P 4XY
Tel. 031 557 4531

Pani Helmtraud Schultz
Fabryka odzieży skórzanej
ul. Karola Marksa 98
Berlin 54 800
Niemcy
Tel. 043 786 902

Szanowna Pani Schulz,

Widzieliśmy Państwa produkty skórzane na targach w Londynie w sierpniu tego roku

i jesteśmy pewni, że mogłyby one znaleźć się na rynku w naszej części kraju.

Nasza firma może dostarczyć je w każde miejsce naszego kraju. Przewozimy dość dużo

towaru i zawsze potrzebujemy towarów od producentów oferujących dobrą jakość produktów
jak Państwo.

Czy bylibyście Państwo na tyle uprzejmi, aby przesłać nam wasze aktualne katalogi

i ceny katalogowe. Jeśli Państwa ceny są konkurencyjne, możecie liczyć na regularne
i znaczne zamówienia od nas.

Czekamy na wiadomość od Państwa,

Z poważaniem,

Thomas Black
Kierownik działu sprzedaży

List handlowy może być również wysłany pocztą elektroniczną. Zamieszcza się w nim

nazwę adresata, nadawcy listu, jego adres e–mail, datę, temat oraz treść listu. W liście
umieszcza się zapytania ofertowe, jakim asortymentem towarów czy usług jesteśmy
zainteresowani, jaka jest ich cena. Można też zwrócić się z prośbą o przesłanie katalogów,
cenników, albo fotografii określonego towaru.

To: “Medical Equipment” warehouse
From: Clinic “Health”
Email address: agrieq@wp.pl
Date: 5 th February 2007
Subject: A trade offer

We would like to get to know about your latest trade offer of surgical instruments and its

current prices. If you have a wide range of new products and competitive prices, you can
count on regular orders from us. Please send us your new catalogue and price lists.
Regards,
Mark Emerald
Marketing manager

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Do: Hurtownia: “Sprzęt medyczny”
Od: Klinika „Zdrowie”
Adres e – mail : agrieq@wp.pl
Data: 5 lutego 2007
Temat: Oferta handlowa

Chcielibyśmy dowiedzieć się więcej o Waszej najnowszej ofercie handlowej narzędzi

chirurgicznych i jej aktualnych cenach. Jeśli macie szeroki asortyment produktów
i konkurencyjne ceny, możecie liczyć na nasze regularne zamówienia. Proszę o przesłanie
nam nowych katalogów i cenników.
Pozdrowienia,
Marek Emerald
Kierownik działu sprzedaży

Dokumenty związane z zaopatrzeniem materiałowym w przedsiębiorstwie

Każde przedsiębiorstwo używa różnorodnych materiałów, które są potrzebne do

sprawnego funkcjonowania firmy i wykonywania w niej prac. Zamówienie jest składane albo
z inicjatywy nabywcy, albo w odpowiedzi na ofertę. Jeśli oferta mu odpowiada, nabywca
składa zamówienie, często posługując się gotowym, drukowanym formularzem. Jeżeli zaś nie
ma takiego formularza lub trzeba omówić dodatkowo nie objęte w nim punkty, wówczas
niezbędny staje się list. Niekiedy pisze się tzw. kontrofertę, próbując uzyskać od sprzedawcy
pewne ustępstwa. Nabywca ma prawo anulować zamówienie w każdej chwili, zanim zostanie
ono przyjęte przez sprzedawcę. Jeśli zamówienie zostało już przyjęte, a nabywca zmuszony
jest je odwołać z jakiegoś powodu, wtedy sprawa musi być omówiona przez strony.
W sytuacji, gdy sprzedawca zaniedba swe obowiązki, to nabywca może wycofać się w każdej
chwili. W zamówieniu na materiały należy zamieścić następujące informacje [21]:

−

wyrazić podziękowanie sprzedawcy za ofertę lub informację, gdzie widzieliśmy
oferowane przez niego towary,

−

napisać numer zamówienia, jeśli jest on załączony,

−

wykaz potrzebnych artykułów i ich ilość,

−

ceny i metody płatności.

Dear Sir or Madam, / Szanowny Panie lub Pani,

Thank you for your offer. Please supply the following items: / Dziękujemy za ofertę.

Prosimy o dostarczenie następujących artykułów:

Order Form of Smelting Materials No. 135 / Druk zamówienia materiałów hutniczych nr 135

L.p. /
Item
number

Nazwa artykułu / Name of
article

Ilość / Quantity

Cena jednostkowa brutto /
Unit gross price

stal nierdzewna / stainless
steel

10 tonnes / 10 ton

1500 PLN

stal kwasoodporna / acid –
resistant steel

5 tonnes / 5 ton

2000 PLN

blacha uniwersalna / gauge
plate

100 sheets / 100
arkuszy

35 PLN

Total /
Razem

3 items / 3 artykuły

28 500 PLN

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Your offer includes information that the delivery is free and you can deliver the commodity
within one week, thus we will expect the commodity during this week. / Wasza oferta zawiera
informację, że dostawa jest gratis i możecie dostarczyć towar w ciągu jednego tygodnia,
zatem spodziewamy się towaru w tym tygodniu.
Yours faithfully, / Z poważaniem,
Mary Clawson,
Manager of Supplies Department / Kierownik działu zaopatrzenia

W kontrofercie zamieszcza się takie informacje jak [21]:

−

powody, dla których odrzucona jest pierwsza oferta,

−

przedstawienie swojej kontroferty,

−

jeśli to możliwe, należy zaoferować, że firma płaci pewną sumę jako zaliczkę,

−

prośba o odpowiedź na kontrofertę.

Dear Sir or Madam,

Thank you for your letter of 10 April enclosing your brochure and price list.
We have noted that your diesel is produced according to the highest environmental

standards and we are sure that this will be a good selling point here. However, there is one
disadvantage when comparing your prices to those of other diesel sellers. Because of this, we
ask you to reduce the prices quoted by 10%.

If you are prepared to do this, we should like to buy 10 000 litres per year. On our side,

we would be willing to pay 30% of the total invoice.

Please let us know as soon as possible if you can supply us on the terms quoted.

Yours faithfully,
Adam Simpson,
Manager of Supplies Department

Szanowny Panie lub Pani

Dziękujemy za list z dnia 10 kwietnia i załączoną broszurę oraz ofertę cenową.
Zwróciliśmy uwagę, że wasz olej napędowy jest produkowany według najwyższych

ekologicznych norm i jesteśmy pewni, że to podniesie jego atrakcyjność. Jednak jest jedna
wada porównując wasze ceny do cen innych sprzedawców oleju napędowego. Z tego powodu
prosimy o obniżkę cen o 10%.

Jeśli będziecie gotowi to uczynić, moglibyśmy kupić 10 000 litrów rocznie. Z naszej

strony bylibyśmy skłonni zapłacić 30% ogólnej wartości całej kwoty faktury.

Prosimy o powiadomienie nas tak szybko, jak to możliwe czy możecie zaopatrywać nas

na wyżej wymienionych warunkach.

Z poważaniem,
Adam Simpson,
Kierownik działu zaopatrzenia

Wypełnianie dokumentów w języku angielskim

Przed przystąpieniem do wypełniania formularza dokumentu należy go dokładnie

przeczytać wraz z instrukcją, jeśli jest ona załączona. Następnie można przystąpić do
wypełniania poszczególnych rubryk, zakreślania stosownych słów i zwrotów. Jeżeli
formularz nie zostanie prawidłowo wypełniony, wówczas instytucja, do której jest on

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

kierowany odeśle go do poprawy. Dokumenty powinny być wypełniane z należytą
starannością, używając czarnego lub niebieskiego atramentu i wypełniając je drukowanymi
literami. Jeśli wymagany jest podpis, należy złożyć go odręcznie. Niektóre dokumenty
wypełniane przy użyciu komputera, takie jak np. faktura również wymagają odręcznego
podpisu. Jeżeli wystąpią trudności z wypełnieniem czy też zrozumieniem treści formularza,
należy zwrócić się o pomoc do jego nadawcy [21].
Oto przykładowe formularze w języku angielskim i polskim [21]:

Faktura sprzedaży
Sales Invoice No. 123 / Faktura sprzedaży numer 123
From: W&W Company / Od: Firmy W&W
45, Rose Street, Radom 26 – 600 / ul. Różana 45, Radom 26 – 600
REGON No. 698 786 543 / Numer REGON
To: Max Company / Do: Firmy Max
56, Larch Street, Dęblin 26 – 680 / ul. Modrzewiowa 45, Dęblin 26 – 680
Time of sale: 07/02/07 / Data sprzedaży: 07/02/07
Date of issue: 07/02/07 / Data wydania: 07/02/07

Tabela 1. Faktura VAT w języku angielskim i polskim [23]

Quantity/
Ilość

Description and value per unit /
Opis i wartość za sztukę

Net value /
wartość netto

VAT rate –22% /
stawkaVAT – 22%
Gross value /
Wartość brutto

10 days

Magazynowanie

towaru

Commodity store housing 50 PLN

500 PLN

610 PLN

1 unit

Transport towaru / Commodity
transport 200 PLN
50 PLN

200 PLN

244 PLN

1 unit

Rozładunek / Unloading 30 PLN

30 PLN

36.60 PLN

1125 PLN

Total VAT / Kwota z VAT

890.60 PLN

Invoice issued by: Tom Smith / Fakturę wystawił: Tomasz Smith
Company’s stamp / Pieczęć firmy
Buyer’s signature and date / Podpis odbiorcy i data

Dokumenty celne
Deklaracja celna

W deklaracji celnej [23] zwykle zawarta jest zwięzła instrukcja jej wypełniania, np. “You

must read the notes on the reverse before completing this form. Complete all boxes using
black ink and capital letters”, czyli: „Zanim przystąpisz do wypełniania tego formularza,
musisz przeczytać notkę na drugiej stronie. Wypełnij wszystkie okienka używając czarnego
atramentu i drukowanych liter.” W formularzach, miedzy innymi w deklaracji celnej,.
wymagane są następujące informacje:
1.

Transport details – szczegóły transportu, np. Are you entering or exiting EU? / Czy
Pan/Pani wjeżdża czy wyjeżdża z Unii Europejskiej?, Date of EU entry/EU exit / Data
wjazdu/wyjazdu z Unii Europejskiej,

Details of Cash / Szczegóły odnośnie pieniędzy w gotówce, Type of Cash – Currency,
Amount/ Rodzaj gotówki – Waluta, Ilość,

Origin and intended use of cash / Pochodzenie i zamiary użycia(przeznaczenie) gotówki,

Declaration and your personal details / Deklaracja i twoje dane osobowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 1. Formularz deklaracji celnej [23]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

List przewozowy

List przewozowy powinien zawierać następujące informacje [16]:

Miejsce wyjazdu / Place of departure
Miejsce dostarczenia towaru / Place of delivery
Ilość godzin jazdy / Number of riding hours
Termin dostawy / Time of delivery
Ilość towaru / Commodity amount
Rodzaj towaru / Kind of commodity
Wartość towaru (w przybliżeniu) / Commodity value (approximately)
Waga towaru/ Commodity weight
Ilość palet / Number of pallets

Elementy finansów
Banki [9, t.2]
Banki centralne – obsługują budżet państwa, najczęściej pełnią funkcję banków emisyjnych,
są uprawnione do emisji pieniądza i kontrolują jego podaż.
Central banks – service the Budget, they mostly function as issuing banks, they are entitled to
money issue and they control its supply.
Banki depozytowe – przyjmują krótkoterminowe wkłady (depozyty) oraz udzielają kredytów
w formie dyskonta weksli handlowych lub pod zastaw weksli i obligacji skarbowych, ale nie
mają charakteru oszczędnościowego.
Deposit banks – accept short – terms deposits and provide credit in a form of trade bills
of exchange discounts or in deposit of bills of exchange and government bonds, but they do
not have any economical capacity.
Banki hipoteczne – to rodzaj banków komercyjnych, które udzielają długoterminowych
pożyczek zabezpieczonych na hipotece nieruchomości.
Mortgage banks – this is a kind of commercial banks which provide long–term loans secured
on a mortgage of a property loan.
Banki komercyjne – to określenie banków handlowych, hipotecznych i inwestycyjnych, które
przez gromadzenie wkładów i udzielanie kredytów powodują kreację pieniądza.
Commercial banks – this is a name of trade, mortgage and investment banks which cause the
creation of money by concentratingdeposits and providing credits.
Banki komunalne – są one zakładane i wyposażone w kapitał zakładowy przez samorządy
lokalne – miast i gmin.
Council banks – are founded and fit with the capital by the local authorities of cities and
districts.
Banki międzynarodowe – to międzynarodowe instytucje finansowe, zakładane w wyniku
porozumień międzypaństwowych w celu finansowania wymiany handlowej i realizację
wspólnych przedsięwzięć inwestycyjnych.
International banks – these are international financial institutions, founded as a result
of international agreements to finance the trade exchange and the implementation of joint
investment undertakings.
Banki rozliczeniowe (clearingowe) – prowadzą rozliczenia między bankami.
Accounting (clearing) banks – carry out clearings (settlements) between banks.

Podstawowe usługi bankowe [9, t.2]

−

otwieranie, prowadzenie, zamykanie konta bankowego / opening, managing out, closing
a bank account,

−

realizowanie przelewów / transfers effecting,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

operacje pieniężne – gotówkowe i bezgotówkowe / financial transactions (cash and
cashless),

−

pośrednictwo finansowe / financial agency,

−

usługi depozytowe / deposit services,

−

usługi kredytowe / credit services,

−

usługi rozliczeniowe / accounting services,

−

usługi związane z obsługą transakcji zagranicznych / services connected with handling of
foreign transactions,

−

usługi dodatkowe, np. wynajem skrytek, usługi ubezpieczeniowe / additional services, for
example, renting of safe/deposit boxes, insurance services,

−

wpłaty / payments,

−

wypłaty / withdrawals,

−

terminowe przyjęcie lub odstąpienie środków pieniężnych (kredyty, depozyty) /
acceptance of the resources or giving them on time (credits, deposits),

−

przejęcie ryzyka (awal, akcept, gwarancja) / taking over risk,

−

przechowywanie papierów wartościowych i administrowanie nimi / safekeeping of
securities and managing them,

−

obsługa obrotu płatniczego wraz z emisją papierów wartościowych / handling of financial
turnover with emission of securities,

−

operacje handlowe (handel papierami wartościowymi, złotem, dewizami) / trade
operations (trade of secutities, gold, foreign exchange dealings),

−

usługi różne – usług konsultacyjne, doradztwo finansowe, dostarczanie informacji, itp. /
various services – consultative services, financial consultancy, providing information.

Środki płatnicze / Means of payment:

−

karta płatnicza / a debit card,

−

karta kredytowa / a credit (charge) card,

−

przelew / a transfer,

−

przelew elektroniczny / an electronic transfer,

−

czeki / cheques,

−

zlecenia stałe / standing (fixed, permanent) orders.

Rodzaje płatności / Kinds of payment:

−

gotówka / cash,

−

przelew / transfer,

−

karta kredytowa / a credit (charge) card,

−

czek / a cheque.

Analiza kosztów

Do analizy kosztów i oceny działalności przedsiębiorstwa warto sporządzić bilans oraz

rachunek porównawczy zysków i strat. Analizy finansowej dokonuje się na podstawie
sprawozdań finansowych firmy i zawiera ona następujące narzędzia pomiaru [3, t.1]:
–

analizę porównawczą danych, czyli ustalenia i ocenę wzrostu lub zmniejszenia
składników bilansu,

–

analiza struktury danych, czyli ocena każdej z pozycji w kwotach ogólnych aktywów
i pasywów, która pozwala na uzyskanie informacji o istocie i zmianach struktury
poszczególnych składników bilansu,

–

analizę wskaźnikową,

–

analizę wybranych obszarów zagadnień i problemów z działalności firmy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

To the costs analysis and evaluation of the company it is worth to draw up a balance and

a comparative calculation of profit and loss. The analysis is made on the basis of the
company’s financial reports and it includes the following instruments of a measurement:
–

a comparative analysis of data, that is arrangement and evaluation of a growth or

decreasing of a balance’s components,

–

analysis of data structure, that is an evaluation each of item in general amounts of assets

and liabilities, which allows to get information about essence and changes of the structure
of particular balance components,

–

index analysis,

–

analysis of chosen areas of issues and problems from the company’s activity.

We wstępnej analizie powinno się uwzględnić porównanie danych i ich strukturę, które

ma charakter spiralny, polegający na stopniowym dokonywaniu oceny składników bilansu,
przechodzeniu od ogółu do szczegółów badanych elementów. Tak zwane „czytanie bilansu”
będące zarazem analizą wstępną ma na celu zapoznanie się z sytuacja finansową firmy
i wykrycie nieprawidłowości w jej finansach. Analizy bilansu można dokonać:
1.

W przekroju poziomym, będącym analizą porównawczą danych, w którym porównuje się

aktywa i pasywa z co najmniej dwóch okresów rozliczeniowych. Można też ustalić
zmiany w kwotach absolutnych zachodzących w danych okresach rozliczeniowych,
ocenić finansową kondycję firmy w przeszłości i prognozować jej rozwój na przyszłość.

W przekroju pionowym, będącym uzupełnieniem analizy w przekroju poziomym

i stanowiącym oddzielną analizę aktywów i pasywów. Układ pionowy służy do ustalenia,
analizy struktur aktywów i pasywów przedstawionych w bilansie analitycznym oraz
struktury poszczególnych składników ostatecznego wyniku finansowego firmy. Analiza
pionowa umożliwia ocenę bieżącej sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, ponieważ
oblicza się udział każdego ze składników majątku i kapitału w łącznej sumie bilansu.
In an initial analysis, there should be taken into consideration comparison of data and

their structure which has a spiral character depending on gradual evaluation of a balance’s
components passing from totality to details of examined elements. So–called “balance
reading” being at the same time an initial analysis, is aimed at familiarizing with financial
situation of the company and detecting irregularities in its finances. The balance analysis can
be made:
1.

In a horizontal section that is a comparative analysis of data, in which there are compared

assets and liabilities from at least two accounting periods. It is possible to establish
changes in absolute amounts occurred in given accounting periods, evaluate the financial
standing of the company in the past and forecast its development in the future.

In a vertical section, which is a supplementation of analysis in a horizontal section and

making up a separate analysis of assets and liabilities. The vertical arrangement is used to
establish assets and liabilities’ structure presented in an analytic balance and the structure
of particular components of the final financial result of the company. A vertical analysis
makes possible the evaluation of a current financial situation of the company, because the
participation each of the fortune and balance components in total amount of a balance is
calculated.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przykład skonsolidowanego bilansu firmy:

Tabela 2. Bilans firmy [opracowanie własne autora]

Okres rozliczeniowy / Accounting period

30.06.2006

31.12.2006

000 PLN

Aktywa trwałe / Durable assets

Wartości niematerialne / non material values

780

890

Materialne aktywa trwałe / Material durable assets

12, 150

12, 900

Inne aktywa finansowe / Other financial assets

Aktywa trwałe razem / Durable assets total

12, 970

13, 830

Aktywa obrotowe / Turnover assets

Zapasy / Reserves

15, 300

15, 400

Należności handlowe i inne / Trade dues and other

28, 500

26, 334

Inne aktywa finansowe / Other financial assets

rodki pieniężne i ich ekwiwalenty / Funds and their

equivalents

4, 600

5, 800

Aktywa obrotowe razem / Turnover assets total

48, 469

47, 609

Aktywa razem / Assets total

61, 439

Kapitał własny / Own capital

Kapitał podstawowy / Basic capital

10, 400

11, 200

Kapitał zapasowy / Reserve capital

34, 000

36, 000

Zysk netto okresu obrotowego / Net profit of turnover period

2, 200

2, 900

Strata okresu obrotowego / Loss of turnover period

970

810

Kapitał własny razem / Own capital total

47, 570

509, 10

Zobowiązania długoterminowe / Long–term commitments

Rezerwy długoterminowe / Long–terms reserves

Zobowiązania długoterminowe – leasing
Long–term commitments – leasing

880

872

Zobowiązania długoterminowe razem
Long–term commitments total

891

Zobowiązania krótkoterminowe / Short–term commitments

Zobowiązania handlowe i pozostałe
Trade commitments and others

10, 400

11, 100

Zobowiązania tytułem świadczeń pracowniczych
Commitments by way of employees’ benefits

Zobowiązania krótkoterminowe – leasing
Short–term commitments – leasing

170

167

Pożyczki i kredyty krótkoterminowe
Loans and short–term credits

2, 600

2, 000

Rezerwy krótkoterminowe / Short–term reserves

1, 900

1, 800

Rezerwy krótkoterminowe razem /
Short–term reserves total

15, 088

Pasywa razem / Liabilities total

15, 979

Do dokonywania kalkulacji kosztów nie ma jednego wzorca formularza, jest ich kilka,

można też sporządzić własny formularz kalkulacji [21]. Oto przykładowa dzienna kalkulacja
kosztów paliwa: / Daily costs calculation of fuel:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tabela 3. Dzienna kalkulacja kosztów paliwa [opracowanie własne]

L.p. /
Item
number

Kind of fuel /

Rodzaj paliwa

Cena netto

za litr

paliwa /Net

price for

litre of fuel

Ilość

Kilometrów /

Number of

kilometres

Stan licznika

pojazdu przed

wyjazdem /

Vehicle meter

reading before

departure

Stan licznika

pojazdu po

przyjeździe /

Vehicle meter

reading after

arrival

benzyna / petrol 4,05 PLN

560km · 4,05 PLN
= 2268 PLN

85 000

85 560

gaz / gas

1,90 PLN

700km ·1,90 PLN
= 1130 PLN

93 000

93 700

olej napędowy /
diesel

3,66 PLN

650km · 3,66 PLN
= 2379 PLN

98 000

98 650

Razem/ Total

5777 PLN

276 000

277910

4.2.2.

Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Jak należy prowadzić dokumentację i korespondencję zawodową w języku angielskim?

Jakie są zasady prowadzenia korespondencji zawodowej w języku angielskim?

Jakim słownictwem należy operować prowadząc dokumentację i korespondencję
zawodową w języku angielskim?

W jaki sposób wyraża się życzenia i żądania w języku angielskim?

Jak redaguje się pisemną ofertę w języku angielskim?

Jakie elementy zawiera list dotyczący zlecenia usługi?

Z czego składa się list handlowy?

Jak należy redagować dokumenty związane z zaopatrzeniem materiałowym
w przedsiębiorstwie?

Jak należy wystawiać fakturę w języku angielskim?

10.

Jakie informacje muszą być zawarte w dokumentacji celnej typu list przewozowy
i deklaracja celna?

11.

Jak opiszesz rodzaje banków w języku angielskim?

12.

Jakie opiszesz podstawowe usługi bankowe po angielsku?

13.

Jakie znasz środki płatnicze w języku angielskim?

14.

Jakie znasz rodzaje płatności po angielsku?

15.

W jaki sposób można dokonać analizy kosztów w języku angielskim?

16.

Jakie elementy powinna zawierać analiza kosztów typu bilans w języku angielskim?

4.2.3.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Pracując w parach przeprowadźcie korespondencję zawodową realizowanego zadania

logistycznego w języku angielskim.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeczytać fragment materiału nauczania (pkt. 4.3.1. w poradniku dla ucznia),

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

przeczytać ze zrozumieniem wzory korespondencji handlowej,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wypisać potrzebne zwroty z wzorów korespondencji,

zastosować zasady prowadzenia korespondencji zawodowej w języku angielskim,

zredagować wybrany dokument dotyczący realizowanego zadania logistycznego
w języku angielskim, np. list handlowy,

przeprowadzić korespondencję zawodową w języku angielskim przy użyciu Internetu,

przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

stanowiska komputerowe z drukarkami i dostępem do Internetu,

–

słowniki dwujęzyczne i branżowe,

–

obowiązujące podręczniki zawodowe,

–

wzory korespondencji handlowej,

–

pakiety multimedialne,

–

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Sporządź w języku angielskim dokumentację związaną z działalnością logistyczną.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeczytać fragment materiału nauczania (pkt. 4.3.1. w poradniku dla ucznia),

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

przeczytać ze zrozumieniem wzory dokumentacji,

dokonać analizy wzorcowej dokumentacji,

zastosować zasady redagowania dokumentacji w języku angielskim,

sporządzić wybraną dokumentację związaną z działalnością logistyczną w języku
angielskim,

wydrukować zredagowaną dokumentację,

przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

stanowiska komputerowe z drukarkami,

–

słowniki dwujęzyczne i branżowe,

–

wzory dokumentów, umów, listów handlowych, ofert,

–

obowiązujące podręczniki zawodowe,

–

pakiety multimedialne,

–

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Wypełnij w języku angielskim formularze związane z działalnością logistyczną takie jak:

faktura, firmowy druk zamówienia, deklaracja celna.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeczytać fragment materiału nauczania (pkt. 4.3.1. w poradniku dla ucznia),

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

przeczytać ze zrozumieniem druki formularzy w języku angielskim,

zgromadzić odpowiednie zwroty i słownictwo,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wypełnić formularze w języku angielskim,

przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

formularze faktur, firmowych druków zamówienia, deklaracji celnej w języku
angielskim,

–

słowniki dwujęzyczne i branżowe,

–

obowiązujące podręczniki zawodowe,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 4

Przeprowadź rozliczenie finansowe z partnerem anglojęzycznym.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeczytać fragment materiału nauczania (pkt. 4.3.1. w poradniku dla ucznia),

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

wysłuchać nagrania z konwersacją na temat rozliczenia finansowego w języku
angielskim,

wynotować potrzebne zwroty z nagrania,

dokonać analizy wzorcowych formularzy z rozliczeniami finansowymi,

opracowywać rozliczenie finansowe w języku angielskim,

opracować scenariusz konwersacji,

przeprowadzić rozliczenie finansowe z partnerem anglojęzycznym,

zastosować zwroty grzecznościowe używane w rozmowie w języku angielskim.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

nagranie z konwersacją na temat rozliczenia finansowego w języku angielskim,

–

magnetofon,

–

słowniki dwujęzyczne i branżowe,

–

wzory rozliczeń finansowych,

–

obowiązujące podręczniki zawodowe,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 5

Wyszukaj w Internecie oferty i inne informacje w języku angielskim związane

z działalnością logistyczną, a następnie wykorzystaj je w pracy logistyka.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeczytać materiał nauczania (pkt 4.3.1. w poradniku dla ucznia),

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

wyszukać w Internecie oferty i inne informacje w języku angielskim związane
z działalnością logistyczną,

dokonać analizy i selekcji materiałów,

odpowiedzieć na wybraną ofertę przy użyciu Internetu,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wykorzystać wybrane informacje w pracy logistyka,

przedstawić rezultat swej pracy w języku angielskim.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu,

−

słowniki dwujęzyczne i branżowe,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

4.2.4.

Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

prowadzić korespondencję zawodową w języku angielskim?

redagować korespondencję zawodową w języku angielskim?

czytać tekst ze zrozumieniem w języku angielskim?

sporządzić dokumentację zawodową w języku angielskim?

wypełnić w języku angielskim formularze związane z działalnością
logistyczną?

przeprowadzić w języku angielskim rozliczenie finansowe
z partnerem anglojęzycznym?

wyszukać w Internecie oferty i informacje związane z działalnością
logistyczną i wyszukać je w pracy logistyka?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3.

Proces technologiczny produktów i zarządzanie łańcuchem
dostaw

4.3.1.

Materiał nauczania

Proces technologiczny produktów

Proces technologiczny [23] to podstawowa składowa procesu produkcyjnego,

bezpośrednio związana z przetwarzaniem surowców w określone produkty i jest on
realizowany w wydziałach produkcyjnych zakładów. W ujęciu systemowym proces
technologiczny definiuje się jako układ dynamiczny z wejściem w postaci strumienia
surowców, energii i informacji oraz wyjściem w postaci strumienia produktów. Proces
technologiczny to ciąg odpowiednio dobranych i uporządkowanych podstawowych zabiegów
technologicznych, które dzieli się na procesy i operacje jednostkowe.

Technological process is a basic component of a production process, directly connected

with processing of raw materials into specific products and it is carried out in production
departments of factories. From a system perspective, technological process is defined as
a dynamic order with entry in a form of raw materials, energy and information stream and
leaving in a form of products stream. Technological process is a sequence of properly selected
and arranged basic technologic efforts which are divided on the process and unit operations.

Surowce to materiały lub substancje wyjściowe, które są przetwarzane w trakcie procesu

technologicznego. The raw materials are materials or starting substances processed during the
technological process.

Produkty to materiały lub substancje wytwarzane w procesie technologicznym w wyniku

przerobu surowców. The products are materials or substances produced in the technological
process as a result of the raw materials processing.
Podział produktów: Division of the products:

−

produkt główny (końcowy) jest zasadniczym celem organizacji określonego procesu
technologicznego. Powstaje zawsze w ostatniej fazie złożonego z kilku faz procesu
technologicznego / the (end) final product is a fundamental goal of specific technological
process organisation. It always comes into existence in the last stage of some stages of
a complex technological process,

−

produkty pośrednie (półprodukty) powstają w trwałej postaci, w określonym stadium
złożonego z kilku faz przeróbki procesu technologicznego / indirect products come into
existence in a durable form in a specific stage consisting of some stages of a complex
technological process,

−

produkty uboczne są wynikiem procesu technologicznego, ale nie stanowią zasadniczego
celu procesu, zwykle są wykorzystywane do innych celów (surowce wtórne lub mogą
służyć do regeneracji surowców pomocniczych) / by–products are a result
of a technological process, but they don’t constitute the fundamental goal of the process,
they are usually used for other goals (recyclable materials or they can be used
in regeneration of auxiliary raw materials),

−

produkty odpadowe nie mają żadnego zastosowania w procesie, w którym powstały (np.
produkt szkodliwy dla środowiska i nieprzydatny bez zastosowania dodatkowych
zabiegów przetwórczych); po przeróbce może on być wykorzystywany jako surowiec
wtórny w innych procesach technologicznych / waste materials don’t have any
application in a process where they have come into existence (for example, harmful
products for environment and useless without additional processing operation
application); after the processing they can be used as recyclable materials in other
technological process.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Operacja technologiczna to część procesu technologicznego obejmującego całokształt

czynności wykorzystywanych na jednym przedmiocie przez jednego lub kilku pracowników
na jednym stanowisku pracy bez przerw na wykonanie innej pracy.

Podstawowe procesy technologiczne to elementarne etapy procesów produkcyjnych.

Rozróżnia się podstawowe procesy o charakterze fizycznym, np. ogrzewanie, suszenie lub
chemiczne, które można dzielić między innymi według typu reakcji chemicznej, np.
utlenianie.

Przykład procesu technologicznego mięsa:

−

umycie mięsa,

−

zmielenie mięsa,

−

dodatki,

−

uformowanie wyrobów,

−

smażenie (proces jednostkowy).

Blok schematyczny technologii produktu na przykładzie mleka

Rys. 2. Blok schematyczny technologii produktu [opracowanie własne]

CP – punkt kontrolny / controlling point
CCP – krytyczny punkt kontrolny / critical controlling point
HCCP – bezpieczny, zdrowy towar / safe and healthy commodity
Strefy zielone – są to obszary robocze, gdzie nie występuje ryzyko zanieczyszczeń gotowych
lub pasteryzowanych produktów. / Green zones – are working areas where the risk of the end
or pasteurized products pollution doesn’t occur.
Strefa żółta – są to obszary gdzie ryzyko dla produktu ze strony zanieczyszczenia środowiska
jest ograniczone. Strefy żółte stanowią granicę ze strefami wysokiego ryzyka, spełniając
funkcję tzw. bariery higienicznej. / Yellow zones – the areas where the risk for a product from
the side of environmental pollution is limited.
Strefy czerwone – są to obszary o wymaganiach higienicznych najwyższego stopnia, gdzie
np. produkt pasteryzowany narażony jest na oddziaływanie środowiska pomieszczenia i ludzi.

Odbiór mleka / Milk collection

CP 1 Czyszczenie mleka / Milk cleaning
CP 2 Normalizacja – 3,2 % tłuszczu /
Standardization – 3,2% of fat
Homogenizacja / Homogenization

CCP Pasteryzacja 83 + - 2ºC

Pasteurization 83 + - 2ºC

Oziębianie – 2 - 4 ºC / Cooling

CP 3 Magazynowanie / Storing

Dystrybucja / Distribution

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Red zones – the areas with the highest level of sanitary requirements where, for example,
a pasteurized product is exposed to influence of room environment and people.

Zarządzanie łańcuchem dostaw towarów w formie tradycyjnej w gospodarce
elektronicznej

W zarządzaniu łańcuchem dostaw, [26] świadomie podejmowane decyzje i działania

zmierzające do kompresji czasu reakcji na potrzeby klientów mogą przynieść pożądane efekty
w postaci zwiększonych przychodów. Jednakże stosowane wbrew uwarunkowaniom
otoczenia i potencjałowi wewnętrznemu łańcucha, tworzą ryzyko przekroczenia
akceptowanego poziomu kosztów z powodu nadmiernie rozbudowanych struktur lub
procedur współdziałania

In Supply Chain Management (SAP), consciously taken decisions and activities leading

to a response time compensation on client’s needs, can bring desirable effects in the form
of increased income. However, if they are used against factors of environment and internal
potential of the chain, they create a risk of exceeding the acceptable level of the costs because
of excessively extended structures or procedures of cooperation.

Do efektywnego zarządzania łańcuchem dostaw stosowane są nowoczesne metody takie

jak strategia szybkiej reakcji (QR). Jej głównym celem jest jak najszybsze zidentyfikowanie
i zaspokojenie realnego popytu na produkty finalne zgłaszanego przez końcowe ogniwa
łańcucha dostaw. Szybka reakcja (QR) jest metodą maksymalizacji efektywności łańcucha
dostaw poprzez ograniczenie nakładów na zapasy. Jej założenia wymagają specyficznych
zdolności działania [26]:

For effective supply chain management, modern methods are applied, such as Quick

Reaction strategy. Its main goal is the fastest identification and satisfying of a real demand for
final products reported by the final links of the supply chain. Quick Reaction is a method
of supply chain effectiveness maximisation through expenditure limitation on supplies. Its
assumptions need special abilities of action:

−

jednolite, zintegrowane sieci logistyczne, które zależą od szybko docierającego
transportu, strategicznych operacji cross – dockingu i sprawnych systemów
przyjmowania towarów do sklepów i systemów dystrybucji / uniform, integrated logistic
networks which depend on fast arriving transport, strategic operation of cross docking
and efficient systems of taking in merchandise and distribution systems,

−

stosunki partnerskie między producentami i detalistami, którzy mają dostęp do informacji
i możliwość współpracy / partnership between producers and retailers, who have access
to information and a possibility of cooperation,

−

korekta projektów operacji wytwórczych i procesów ze względu na zmniejszenie
wielkości partii dostaw i czas przestawiania produkcji, zwiększanie elastyczności oraz
skoordynowania głównych harmonogramów produkcji z prognozami i bieżącymi
zamówieniami klientów / proofreading of manufacturing operation projects and process
for reason to reduce batch size and time of production redirection, to increase flexibility
and to coordinate main production schedules with forecasts and current clients’ orders,

−

zobowiązanie do kompleksowego zarządzania jakością (TQM), doskonalenia procesu
i „logistyki wrażliwej obsługi” / an obligation to total quality management (TQM),
improvementof the process and „logistics of sensitive service”.

W zarządzaniu łańcuchem dostaw, skuteczna realizacja tej strategii zależy od zastosowania
narzędzi gospodarki elektronicznej, używanych do monitorowania zapasów i zachowań
klientów za pomocą kodów kreskowych i elektronicznych punktów sprzedaży (EPOS) oraz
szybkiemu przekazywaniu aktualnych dokładnych informacji za pomocą systemu
elektronicznej wymiany danych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

In Supply Chain Management, effective completion of this strategy depends on appliance of
electronic economy tools used for supplies monitoring and customers’ behaviour by means of
bar codes and electronic point of sales (EPOS) and fast handing over of current, exact
information by means of electronic system of data exchange.
Korzyści z zastosowania metody QR / Profits of the QR method appliance [26]:

−

zmniejszenie zapasów bezpieczeństwa, w wyniku przejścia do szybszego trybu
zamówień i krótszych cykli realizacji zamówień / reduction of safety provisions as
a result of turning to a faster mode of orders and shorter cycles of orders completion.

−

mniejsze zapotrzebowanie na tworzenie zapasów bezpieczeństwa, w wyniku szybkiej
reakcji na wzorce popytu, w połączeniu z lepiej ustalonymi, skróconymi cyklami /
smaller demand for safety stocks forming, as a result of fast reaction to demand models in
connection with better established, shortened cycles,

−

wzrost sprzedaży i mniejsze obniżki cen, w wyniku szybszej odpowiedzi na zmiany
w sprzedaży, wyższa rentowność i koszty całkowite w kanale logistycznym / sales upping
and smaller reduction in prices as a result of faster response on changes in sales, higher
profitability and total expenses in a logistic channels.
Koncepcja efektywnej obsługi klienta / Efficient Consumer Response Conception (ECR)
ECR [26] to odnosząca się do całości przedsiębiorstwa wizja, strategia i zbiór technik,

które, w ramach partnerskiej i opartej na zaufaniu współpracy pomiędzy dostawcą
a dystrybutorem, prowadzą do eliminacji wszystkich procesów nie przynoszących dodatkowej
wartości w łańcuchu dostaw.

ECR is concerned twith whole enterprise vision, strategy and a set of techniques which in

partnership and based on confidence cooperation between a supplier and a distributor, lead to
elimination of all processes which don’t bring extra values in a supply chain.

ECR [26] jest nowoczesną strategią zarządzania łańcuchem dostaw, według której

producenci, dystrybutorzy, handlowcy, detaliści i dostawcy usług logistycznych współpracują
ze sobą w celu lepszego, szybszego i bardziej efektywnego zaspokojenia potrzeb klienta.

ECR is a modern strategy of supply chain management, according to which, the

producers, distributors, traders, retailers and suppliers of logistic services cooperate with each
other with the aim of better, faster and more effective satisfaction of the customer’s needs.
Najważniejsze zasady koncepcji ECR [26]: / The most important principles of ECR
conception:

−

nieustanne dążenie do maksymalizacji wartości dostarczanych konsumentom poprzez
oferowanie w odpowiednim asortymencie lepszych i bardziej dostępnych produktów przy
ciągłym zwiększaniu komfortu zakupów i jednoczesnym obniżaniu kosztów
funkcjonowania całego łańcucha / unceasing drive to maximise values supplied to
consumers by offer in appropriate assortment better and more available products when
continuous increasing of shopping comfort and simultaneously costs reduction
of functioning of the whole chain,

−

udział liderów poszczególnych ogniw łańcucha we wdrażaniu koncepcji ECR, którzy są
zdeterminowani do osiągnięcia korzyści poprzez zastąpienie starej zasady dominującej
w kontaktach handlowych – „winlose” – przez obopólnie korzystne alianse strategiczne /
particular participation of chain links leaders’ in the implementation of ECR idea who are
determined to achieve benefits through replacement old dominated in trade contacts
principle “winlose” by mutual profitable strategic alliances,

−

dokładny i szybki przepływ informacji powinien wspierać decyzje marketingowe,
produkcyjne i logistyczne podnosząc ich efektywność / accurate and fast transfer
of information should support marketing, production and logistic decisions increasing
their effectiveness,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

maksymalizacja procesów, które dodają wartość, towarzyszy przepływom produktów od
linii produkcyjnych do klienta, gwarantując dostępność produktów we właściwym czasie
process maximization which adds value, accompanies to products transfers from
production lines to a customer, assures products availability in appropriate time,

−

kooperujące przedsiębiorstwa używają wspólnego i spójnego systemu kontroli oraz oceny
podejmowanych działań, za pomocą którego mierzą efektywność całego łańcucha
identyfikując miejsca powstawania i wielkość uzyskiwanych korzyści, co daje podstawę
do sprawiedliwego podziału zysków / cooperating enterprises use jointed and consistent
control systems and an assessment of taken actions, by means of which they measure
the effectiveness of the whole chain identifying places of coming into existence and
quantity of obtained benefits which gives a base for just division of benefit.

Rys. 3. Koncepcja efektywnej obsługi klienta./ Efficient Consumer Response Conception [www.ecr.pl]

Rys. 4. ECR – efektywny przepływ produktów uzyskiwany dzięki sprawnemu obiegowi informacji

[www.ecr.pl]

Efektywna obsługa klienta opiera się na czterech podstawowych procesach w łańcuchu
dostaw [26]: / Efficient customer service bases on four basic processes in a supply chain:

−

efektywne uzupełnianie / Efficient Replenishment,

−

efektywne zarządzanie asortymentem sklepowym / Efficient Store Assortments,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

efektywna promocja / Efficient Promotion,

−

efektywne wprowadzanie nowego produktu / Efficient New Product Introduction.
Chęć zmniejszenia poziomu zapasów w całym łańcuchu dostaw wymaga prawidłowej

synchronizacji działań jego poszczególnych ogniw. Zapewnienie niezawodności operacji we
wszystkich ogniwach łańcucha jest niezbędne dla osiągnięcia tego celu [26].

The aim to reduce supply levels in the whole supply chain needs a proper synchronization

of activities its particular links. The assurance of operation reliability in all chain links is
essential for achieving of this goal.
Działania związane z poprawą funkcji operacyjnych przedsiębiorstw dotyczą przede
wszystkim [26]: / The actions connected with the improvement of operational functions in
companies concern first of all:

−

podniesienia

efektywności

procesów,

skrócenia

przestojów

produkcyjnych,

odblokowaniem niewykorzystanych przestrzeni i zdolności produkcyjnych / increasing of
process effectiveness, shortening of production stoppages, unfreezing of unused spaces
and production capabilities,

−

podwyższenia niezawodności dostaw, wskaźników prawidłowej realizacji zamówień
i dostaw na czas do centrum dystrybucji producenta, detalisty czy na półkę sklepową /
increasing of supply reliability, rates of proper order accomplishment and delivery on
time to producer’s distribution centre or to the shop shelf,

−

wdrożenia określonego algorytmu niezawodności operacji / implementation of defined
algorithm of operations reliability.
Znacząca poprawa zdolności do reagowania na zmieniające się zapotrzebowanie

konsumenta oraz efektywnego uzupełniania towarów, są możliwe do osiągnięcia dzięki
automatyzacji zamawiania, głównie poprzez połączenie terminali kasowych w punktach
sprzedaży

procesem

uzupełniana.

Warunkiem

wstępnym

wdrożenia

systemu

automatycznego zamawiania jest korzystanie z EDI i systemu kodów kreskowych [26].

Significant improvement of ability to response of the changing consumer’s demand and

efficient commodities replenishment are possible to achieve thanks to automation of ordering,
mainly through connection of cash desk terminals in points of sales with the process of
replenishment. An introductory condition of an automatic system of order implementation is
achieved by using EDI and bar codes system.

Jednym z fundamentalnych rozwiązań w koncepcji ECR jest przeładunek

komplementacyjny [26], który pozwala wyeliminować konieczność składowania towarów
w centrum dystrybucyjnym detalisty.

One of the fundamental solution, the ECR concept is cross docking, which allows to

eliminate the need for commodity storage in the retailer’s distribution centre.

Podstawą koncepcji ciągłego uzupełniania towarów [26]: jest przejście z systemu „push”

do systemu „pull” poprzez reagowanie na rzeczywiste zapotrzebowanie konsumentów.
Koncepcja ta może znaleźć zastosowanie w każdym punkcie przepływu produktów
w łańcuchu dostaw i jest szczególnie przydatna w przypadku towarów szybko rotujących,
ś

wieżych, psujących się i o dużej objętości.

The basis for the constant supply replenishment concept is a transition from a “push

system” to a “pull system” through a reaction on real consumers’ demand. This concept can
be used in each case of product transfer in a supply chain and it is particularly useful in the
case of fast rotation, fresh, easily decaying and large capacity products.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 5. Schemat przeładunku kompletacyjnego [www.logistyka.net.pl]

Najczęściej stosowanymi technikami wspomagającymi ciągłe uzupełnianie towarów są

[26]: zarządzanie zapasami przez dostawcę (VMI) i wspólne zarządzanie zapasami (CMI).

The most commonly used techniques supporting constant supply replenishment are:

Vendor Managed Inventory(VMI) and Co –Managed Inventory (CMI).
VMI [26] jest sposobem współpracy pomiędzy klientem i dostawcą, który optymalizuje
dostępność produktów poprzez ciągłe ich uzupełnianie na podstawie informacji o wielkości
aktualnego popytu, przyczyniając się do redukcji kosztów obu partnerów handlowych.
Realizując założenia VMI, dostawca jest odpowiedzialny za operacyjne zarządzanie zapasami
odbiorcy, odbiorca natomiast jest zobligowany do stałego przekazywania dostawcy informacji
umożliwiających ciągłe uzupełnianie jego produktów.
VMI is a way of cooperation between a customer and a supplier who optimizes products
availability through its constant replenishment based on information about size of current
demand, contributing to expense reduction of both trade partners. Realising the principles
of VMI, the supplier takes responsibility for receiver’s operational management of supplies,
however, the receiver is obliged to permanent handing over to the supplier of information
allowing him permanent replenishment of his products.
Zmodyfikowaną, [26] a jednocześnie prostszą formą techniki VMI jest wspólne zarządzanie
zapasami (CMI). Detalista jest partnerem odpowiedzialnym za proces zamawiania i on
przekazuje odpowiednie informacje producentowi, który składa propozycję zamówienia.
Propozycja ta jest przekazywana detaliście (zwykle poprzez EDI lub pocztę elektroniczną)
i przez niego potwierdzana.
Modified and the same time sampler form of VMI technique is co–managed inventory (CMI).
The retailer is a partner responsible for an ordering process and he transmits appropriate
information to producer who places an order offer. This proposition is transmitted to the
retailer (usually through EDI or electronic post) and confirmed.
Warunkiem podstawowym wdrożenia i efektywnego rozwoju systemu ECR [26] jest
zastosowanie czterech technik umożliwiających handel elektroniczny, a mianowicie
elektronicznej wymiany danych, elektronicznego transferu pieniędzy, systemu kodów
kreskowych i zarządzania danymi.
Basic condition of implementation and effective development of ECR system is done by four
techniques allowing e – trade, that is the data electronic exchange, money electronic transfer,
bar codes system and the data management.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

CPFR [26] to wspólne planowanie funkcjonowania biznesu, prognozowanie popytu

i podejmowanie decyzji dotyczących częstotliwości uzupełnień zapasów. CPFR jest zbiorem
nowoczesnych praktyk biznesowych wykorzystujących Internet i elektroniczną wymianę
danych (EDI), aby zredukować poziom zapasów i koszty przy jednoczesnej poprawie obsługi
konsumenta.

CPFR (Collaborated Planning, Forecasting and Replenishment) is a common planning

of the business function, forecasting of demand and taking decisions concerning the
frequency of reserves replenishment. CPFR is a set of modern business actions which use the
Internet and the data electronic exchange (EDI) to reduce the level of supplies and the cost,
at the same time to improve the consumer’s service.

Procesy CPFR [26] polegają na wspólnej pracy partnerów handlowych, poczynając od

przewidywania wolumenu sprzedaży, następnie poprzez kontrolę sprawności systemu
logistycznego ze specjalnym naciskiem na weryfikację terminowości i wolumenu dostaw,
które uzupełniają zapasy, potem dokonanie korekty planów biznesowych odpowiedniej do
zgromadzonych danych. Na koniec następuje sprawdzenie, czy forma i zakres promocji
zostały wybrane właściwie, pozwalając na jak największy zwrot zaangażowanego w nią
kapitału.

CPFR processes rely on joint partners’ work, beginning with the prediction of the sales

volume, next, through the control of the logistic system efficiency with a special pressure on
the promptness verification and the sales volume which replenishment of the supplies, then
business plans proofreading accomplishment appropriate to gathered data. Finally, follows
the test if the form and a scope of the promotion have been chosen correctly, allowing to the
largest reimbursement of involved in it capital.

4.3.2.

Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Jak zdefiniujesz produkt w języku angielskim?

Jak zdefiniujesz surowiec w języku angielskim?

Jak opiszesz przebieg procesu technologicznego produktu w języku angielskim?

Na czym polega zarządzanie łańcuchem dostaw?

Jakie są metody i koncepcje służące do efektywnego zarządzania łańcuchem dostaw?

Na czym polega koncepcja szybkiej reakcji?

Jak opiszesz w języku angielskim metodę efektywnej obsługi klienta?

Jak opiszesz w języku angielskim technikę zarządzania zapasami przez dostawcę (VMI)?

Jak opiszesz w języku angielskim technikę wspólnego zarządzania zapasami (CMI)?

10.

Czym jest CPFR?

4.3.3.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Opisz w języku angielskim zadania logistyczne z zakresu zarządzania łańcuchem dostaw.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeczytać fragment materiału nauczania (pkt. 4.3.1. w poradniku dla ucznia),

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

wysłuchać ze zrozumieniem tekst w języku angielskim o zarządzaniu w łańcuchu dostaw,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wypisać słownictwo branżowe w języku angielskim,

wypisać główne zadania w zarządzaniu łańcuchem dostaw,

opisać w języku angielskim zadania logistyczne w zarządzaniu łańcuchem dostaw,

przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

magnetofon z płytą CD lub kasetą z nagranym tekstem o zarządzaniu łańcuchem dostaw
w języku angielskim,

−

słowniki dwujęzyczne i branżowe,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Opisz w języku angielskim proces technologiczny dowolnego produktu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeczytać fragment materiału nauczania (pkt. 4.3.1. w poradniku dla ucznia),

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

obejrzeć film w angielskiej wersji językowej o technologii produktów,

wynotować słownictwo zawodowe,

opracować schemat procesu technologicznego,

opisać proces technologiczny w języku angielskim,

przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

film w angielskiej wersji językowej o metodach zarządzania w łańcuchu dostaw,

–

odbiornik telewizyjny,

–

magnetowid lub odtwarzacz płyt DVD,

–

słowniki dwujęzyczne i branżowe,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 6.

4.3.4.

Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

opisać w języku angielskim zadania logistyczne z zakresu
zarządzania łańcuchem dostaw?

opisać w języku angielskim proces technologiczny produktów?

scharakteryzować w języku angielskim metodę zarządzania
w łańcuchu dostaw?

wysłuchać ze zrozumieniem tekst w języku angielskim?

skorzystać ze słowników dwujęzycznych i branżowych?

przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4.

Magazyny, zapasy i opakowania

4.4.1.

Materiał nauczania

Rodzaje magazynów
Pod pojęciem „magazyn” można rozumieć [4]: / Under the term “storehouse/warehouse” can
be understood:

−

pomieszczenie, gdzie są przechowywane przedmioty / a room where the objects are
stored,

−

przedmioty, które zostały zmagazynowane / the goods which have been stored.

Magazyny [4] można rozróżnić w zależności od rodzaju pracy przedsiębiorstwa, lokalizacji
magazynu, typu konstrukcji magazynu lub właściciela magazynu. / The storehouses can be
distinguished depending on kind of a company work, warehouse location, a type of its
construction or its owner.
Przy przedsiębiorstwach przemysłowych mogą funkcjonować [4]: / By industrial enterprises
can function:

−

magazyny surowców, magazyny materiałów pomocniczych lub magazyny surowców
i materiałów, które funkcjonują dla zapewnienia odpowiednich surowców lub materiałów
dla zaopatrzenia produkcji / raw materials storehouses, auxiliary materials storehouses or
raw materials and materials warehouses which secure proper raw materials or materials
for production supply,

−

magazyny przejściowe/buforowe pojawiają się wówczas, gdy produkowane materiały
przechodzą wiele stopni produkcji (np. element blaszany przy budowie samochodu:
tłocznia→karoseria→lakierowanie→montaż końcowy). W takim wypadku może pojawić
się czas oczekiwania między operacjami, czyli także konieczność magazynowania
przejściowego / transition/buffer storehouses are to be found when produced materials go
through many levels of production (for example, metal elements in a car construction:
press→car body→spraying→final assembly). In this case, the waiting time between
operations can occur and also the necessity of buffer storing,

−

magazyny gotowych produktów/towarów/magazyny sprzedaży, których funkcją jest
przechowywanie gotowych wyrobów po wyprodukowaniu, a przed sprzedażą / ready–
made products/commodities storehouses/sales storehouses which function is storing
ready–made goods after production and before the sale,

−

magazyny specjalne (np. magazyny narzędziowe, itp.) / special storehouses (for example,
tool warehouses, etc.).
Biorąc pod uwagę lokalizację, rozróżnia się [4]: / Taking into consideration the location,

there are:

−

magazyny centralne, położone w pobliżu miejsc produkcyjnych / central storehouses
situated near to production sites,

−

magazyny lokalne są zakładane w pobliżu obszaru produkcyjnego (pojedyncze lokalne
magazyny zakładowe), aby skrócić drogę transportową, a jeśli odległość miedzy
magazynem, a miejscem produkcyjnym jest duża, wtedy zalecane są magazyny
podręczne, np. z takimi akcesoriami jak śruby, uszczelki, kable itp. / local storehouses are
established near the production area (single local factory storehouses) to shorten the
transport way and if the distance between a storehouse and production place is long, then
handy temporary storehouses are recommended, for example, with such accesories like:
screws, seals, cables, etc.
Według typu konstrukcji rozróżnia się magazyny [4]: / According to the type of the

construction, there are distinguished storehouses:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

odkryte / open,

−

bunkry / bunkers,

−

silosy / siloses,

−

magazyny ze zbiornikami na ciecze / storehouses with fluid tanks,

−

magazyny płaskie / flat warehouses,

−

piętrowe magazyny / multi–storey warehouses,

−

magazyny wysokiego składowania / high storing warehouses,

−

magazyny pneumatyczne / pneumatic warehouses.
Magazyny odkryte [4] przeznaczone są do przechowywania towarów odpornych na

zmienne warunki atmosferyczne oraz w niewielkim stopniu narażone na kradzież (np.
materiały sypkie, drewno, materiały budowlane). Bukry, silosy, zbiorniki na ciecze służą do
magazynowania materiałów sypkich, cieczy lub gazów. Płaskie (jednokondygnacyjne)
magazyny mają około 7m wysokości. Magazyny piętrowe (wielokondygnacyjne)
są utworzone poprzez umieszczenie kilku magazynów płaskich na kilku piętrach. Magazyny
wysokiego składowania mają wysokość powyżej 12m. Magazyny pneumatyczne składają się
z pokrycia halowego, wykonanego z nieprzepuszczalnej (impregnowanej) tkaniny, która przy
pomocą dmuchawy nabiera kształtu balonu.

Open storehouses are

designated to storing of commodities which are resistant for

changeable weather conditions or in slight level exposed to theft (for instance, loose
materials, wood, building materials). Bunkers, siloses, fluid tanks are used for storing of loose
materials, liquids or gases. Flat, one–storey storehouses are about 7m high. Multi–storey
warehouses are created by putting of some flat storehouses on a few storeys. High storing
warehouses are over 12m high. Pneumatic warehouses consist of hall covering made of
weatherproofed (impervious) cloth which by means of fan takes on a shape of a baloon.

Biorąc pod uwagę kryterium własności magazynu, rozróżnia się [4]: / Taking into

consideration the cruteria of a storehouse properity, there are distinguished:

−

magazyn własny przedsiębiorstwa / enterprise’s own storehouse,

−

magazyn obcy, gdy towary są przekazywane innemu przedsiębiorstwu do
zmagazynowania / strange (foreign) warehouse, when the goods are handed over to the
other enterprise for storing.

Regały magazynowe wysokiego składowania

Regały półkowe / Shelf segments
Systemy regałowe [25] można rozbudować i powiększyć, tworząc jedno- lub wielopiętrowe
zabudowy regałowe. W metalowe stelaże mogą być zainstalowane wysuwane i wsuwane
szuflady, które ułatwiają segregację towarów. / Segment system can be developed and
extended, forming one- or multi–storey segment buildings. In metal frames, drawers can be
installed put and pulled out drawers which make the supplies segregation easier.

Rys. 6. Regały półkowe [25]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wybrane systemy regałów półkowych [25]: /Chosen systems of shelf segments:

−

konstrukcja wtykowa oparta na przęsłach podstawowych z dobudowanymi do nich
przęsłami bocznymi, maksymalne obciążenie do 2,5t, / plug and socket construction
based on basic spans with added side spans to them, maximum load up to 2,5t,

−

konstrukcja ramowa wtykowa, maksymalne obciążenie od 3 do 5t, / plug and socket
frame construction, maximum load from 3 to 5t,

−

regały wysokiego składowania/ regały półkowe wysokiego składowania / regały o dużej
rozpiętości, konstrukcja ramowa, maksymalne obciążenie do 5t / segments of high storing
shelf segments of high storing / large span segments, frame construction, maximum load
up to 5t,

−

podstawowe segmenty wtykowe, maksymalne obciążenie do 5t / basic plug and socket
segments, maximum load till 5t,

−

system modułowy o spawanej konstrukcji / module system with welded construction,

−

system z ramami o dużej rozpiętości i filarami podporowymi / system with large span
frames and abutments.

Regały paletowe / Pallet segments

Regały paletowe [25] są bardzo wytrzymałe i umożliwiają szybki przeładunek

materiałów w magazynie. Z systemów tych można tworzyć różne kombinacje.

Pallet segments are very tough and they allow fast handling of materials in a warehouse.

From these systems can be made different combinations.

Rys. 7. Regały paletowe [25]

Podesty magazynowe i regałowe / Storage and modular platforms

Wielopiętrowe regały i podesty wolnonośne [25] umożliwiają maksymalne

wykorzystanie przestrzeni oraz realizację indywidualnych koncepcji magazynowych.

Multi–storey segments and free–loading platforms allow maximal using of the space and

accomplishment of individual storage conceptions.

Rys. 8. Podesty magazynowe i regałowe [25]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W podestach regałowych o konstrukcjach 2-, 3- i 4- piętrowych [25], regały półkowe

spełniają rolę podpór i wsporników. Jednopiętrowe konstrukcje regałowe można podwyższać
dodając kolejne piętra. Kombinacja podestów wolnostojących i wspartych na regałach
w swojej ogólnej koncepcji tworzy wolne przestrzenie, które zapewniają bezkonfliktowe
przyjmowanie i wydawanie towarów z magazynu. Dołączenie wind do podestów
magazynowych i/lub regałowych ułatwia manipulowanie i przepływ towarów, a także
obsługę klienta na najwyższym poziomie.

In modular platforms which have 2-, 3- and 4 levels, shelf segments act as supports and

brackets. One–level segment constructions can be made higher by adding next levels.
A combination of free standing and leaning against the segments platforms, in its general
conception creates free spaces which provide peaceful taking and dispensing of merchandise
from the warehouse. The lifts adjoining the storage platforms and/or modular platforms
makes easier merchandises manipulation and transferring and the customer’s service on the
highest level.

System regałów przejezdnych dużej nośności / Passable segment system of large load
capacity

Ustawienie regałów paletowych lub wspornikowych na wózkach jezdnych [25] zapewnia

wysoki stopień wykorzystania kubatury magazynu. Dzięki temu na powierzchni będącej do
dyspozycji można magazynować i kompletować maksymalnie dużą liczbę palet, przy czym
do każdej jednostki ładunkowej w każdej chwili jest zapewniony bezpośredni dostęp.

The pallet or bracket segments arrangement on a pallet truck provides a high level use

of the warehouse volume. Thanks of it, on the surface being to disposition can be stored and
completed at maximum storage capacity large pallets quantity, at the same time, to each
loading unit at each moment, the direct access is secured.

Rys. 9. Podesty magazynowe i regałowe [25]

Zapasy

Zapasy [1] są to rzeczowe środki obrotowe służące zapewnieniu ciągłości procesów

produkcji i dystrybucji. Nie istnieje możliwość produkcji bez zapasów. Gwarantują one
bezpieczeństwo zachowania ciągłości produkcji. Podstawowe rodzaje zapasów to:

Supplies are material floating assets serviceable to ensuring of the production and

distribution process continuity. The production possibility doesn’t exist without supplies.
They guarantee a safety of keeping the production continuity. The Basic kinds of supplies are:

−

zapasy cykliczne / cyclic (cyclical) supplies,

−

zapasy w drodze / supplies on their way,

−

zapasy bezpieczeństwa / supplies of safety,

−

zapasy antycypacyjne – tworzone w okresach przewidywanego wzrostu zużycia /
anticipative supplies – made in periods of predictable consumption increase.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zapasy produkcji w toku – zapasy cykliczne

Zapasy produkcji w toku [1] obejmują całość strumienia produkcji od momentu pobrania

z magazynu materiałów produkcyjnych do chwili przekazania wyrobu finalnego do magazynu
wyrobów gotowych. Dzielą się na zapasy pozacykliczne oraz cykliczne.

The supplies of the production progress include all of the production stream from the

moment of picking up from the warehouse production materials to the moment of handing
over the end product to the finished articles (ready–made goods) warehouse. They are divided
into cyclic and over cyclic products.
Zapasy pozacykliczne są to wyroby będące aktualnie poza przebiegiem procesu wytwarzania.
Stanowią je wyroby oczekujące na obróbkę w magazynie produkcji w toku. / The over cyclic
products are articles being at the moment aside from the course of the production process.
They are wares waiting for the processing in the warehouse of the production progress.
Zapasy cykliczne obejmują wyroby aktualnie znajdujące się w procesie wytwarzania. Ich
ź

ródłem jest organizacja całego przebiegu procesu wytwarzania i jest ściśle związany

z długością cyklu wytwarzania.
Cyclic products include products being at the moment in the production process. Their source
is the organisation of the whole course of the production process and it is strictly connected
with the length of the production cycle.
Ze względu na aktualne miejsce przebywania, zapasy cykliczne można podzielić na [1]:
Due to the place of their current location, the cyclic supplies can be divided into:

−

zapasy operacyjne (wewnątrzkomórkowe), zwane także technologicznymi, które
stanowią przeciętną liczbę wyrobów/półwyrobów znajdujących się aktualnie w obróbce
na stanowiskach produkcyjnych (wyroby zamocowane na urządzeniu produkcyjnym); /
operational supplies (intracellular), also called technological, which make up the average
number of products/half–products, being at the moment in the processing on the
production stands (products fixed on the production device);

−

zapasy międzyoperacyjne są to części i półwyroby znajdujące się w transporcie i na
składowiskach międzyoperacyjnych / interoperation supplies are the elements and half–
products occurred in the transport and in interoperation stockpiles.

Składają się na nie: / They consist of :

−

zapas obrotowy wynika z braku synchronizacji pomiędzy stanowiskami produkcyjnymi
wykonującymi kolejno, następujące po sobie operacje procesu technologicznego.
Wielkość tego zapasu jest uzależnione od czasu trwania tych operacji oraz ich
wzajemnego usytuowania w cyklu wytwarzania / operational supply arises from the lack
of synchronisation between the production positions making one by one operations of the
production process. The size of this supply is dependent on lasting time of these operation
and their mutual location in a production cycle.

−

zapasy bieżące zapewniają ciągłość bieżącej produkcji i złożone są z zapasu
produkcyjnego oraz zapasu rezerwowego / current supplies assure continuity of current
production and it consists of production supply and reserve supply.

Zapas produkcyjny to ilość materiałów, jaka jest potrzebna do produkcji w czasie od jednej
do drugiej dostawy. The production supply is the quantity of materials which is necessary for
production in time from one to the other delivery.
Zapas rezerwowy to ilość materiałów, jaka jest potrzebna do produkcji, jeśli dostawa nie jest
otrzymana w terminie. Zapas ten utrzymuje się z reguły na okres przeciętnego opóźnienia
dostaw lub na czas potrzebny do zorganizowania nadzwyczajnej dostawy. The reserve supply
is a quantity of materials which is needed for production if the delivery isn’t received on time.
Zapas bieżący obejmuje zapas produkcyjny i rezerwowy. The current supply consists
of production supply and reserve supply:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Można wyróżnić trzy stany (wielkości) zapasu bieżącego [1]: / There can be distinguished
three states (sizes) of current supply:

−

stan minimalny / minimum state,

−

stan maksymalny / maximum (highest) state,

−

stan przeciętny (średni) / average (medium) state.

Stan minimalny występuje w przeddzień dostawy i jest równy zapasowi rezerwowego zapasu
produkcyjnego. / The minimum state occurs on the day before the delivery and it is equal to
reserve supply of production supply.
Stan przeciętny jest zapasem średnim złożonym z zapasu rezerwowego i połowy zapasu
produkcyjnego. / The average state is a medium supply consisting of reserve supply and a half
of the production supply.

Zapas bezpieczeństwa

Podstawową funkcją zapasów [4] jest zapewnienie ciągłości produkcji/sprzedaży

i dlatego zapas stanowi bufor między dostawą a zapotrzebowaniem. Jednym z istotniejszych
celów trzymania zapasów bezpieczeństwa jest ochrona przed zmiennością popytu.
Najpopularniejszą metodą określania tego parametru jest zapas wyrażany w dniach. Jeśli
ś

rednia sprzedaż wynosi 10 sztuk na dzień, a zapas ten określono na „2 dni”, to wtedy poziom

bezpieczny wynosi 20 sztuk. Jednak błędne jest traktowanie tego poziomu jako wielkości
stałej. Podstawą jego wyliczenia powinna być prawidłowa prognoza popytu/zapotrzebowania.
Jeśli nastąpi poprawa trafności prognoz, zapasy bezpieczeństwa będą mogły być zmniejszane,
co bezpośrednio ma wpływ na efekty finansowe firmy.
The basic function of supplies is providing the production / sale continuity, thus the supply
constitutes a buffer between a delivery and demand. One of the most important goals for
keeping safety supplies is a security against demand changeability. The most popular method
for description of this parameter is supply expressed in days. If the average sale amounts to 10
items per day and this supply is described for “two days” thus, the safe level comes to 20
items. However, it is wrong to treat this figure as fixed. The base of its calculation should be
a correct forecast of demand. If the improvement of forecasts accuracy occurs, safety supplies
can be reduced which has a direct influence on the financial effects of the company.

Znakowanie towaru i przygotowanie towaru do dystrybucji

Rodzaje znaków stosowanych na opakowaniach

Znaki [4] umieszczone na opakowaniach, za pomocą, których przekazywane są

podstawowe informacje o produktach i opakowaniach, można podzielić na: / Signs and labels
on, by means of which the main information about products and packages is handed over, can
be divided into:

−

obligatoryjne, czyli takie, bez których zapakowany produkt nie może być wprowadzony
do obrotu / obligatory marks, without which the packaged product can’t be introduced
into turnover,

−

nieobligatoryjne (fakultatywne), dobrowolnie stosowane przez firmy, głównie w celu
kształtowania określonego wyobrażenia o produkcie czy firmie / optional marks
(facultative), used voluntarily by companies, mainly for creation of described concepts
about the product or company.

Ze względu na przekazywaną treść, znaki można podzielić na [4]: / On account of transmitted
content, the marks can be divided into:

−

zasadnicze, umożliwiające identyfikację wyrobu i wytwórcy / basic, enabling the ware
and manufacturer identification,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

informacyjne, które informują o cechach wyrobu określających jego właściwości,
przydatność, ilość, wartość itp. / informative which inform about the ware qualities
describing its properties, usefulness, quantity, value, etc.,

−

niebezpieczeństwa, wskazujące na niebezpieczne dla ludzi i otoczenia – cechy wyrobu /
dangers, pointing to the qualities dangerous to people and environment – ware’s qualities,

−

manipulacyjne, wskazujące na konieczność zastosowania określonego sposobu
obchodzenia

się

opakowaniem

podczas

przechowywania,

przemieszczania

i użytkowania / manipulative, pointing to the need to describe the way of treating the
package while storing, moving and using,

−

reklamowe, mające na celu promocję danego wyrobu / promotional, aimed at promotion
of a given ware.

Ze względu na formę graficzną znaków, znaki dzielą się na [4]: / On account of a graphical
marks form, the marks are divided into:

−

znak graficzny – graficzne przedstawienie przedmiotów lub czynności, wywołujących
określone skojarzenia, w postaci pisma, symbolu obrazkowego, symbolu graficznego /
graphical representation of the object – showing of objects or activities, evoking
associations in the form of a text or pictogram,

−

symbol graficzny – znak graficzny składający się z elementów geometrycznych,
wyrażający w sposób umowny pojęcie lub przedmiot / graphical symbol – graphical mark
consisted with geometrical elements expressing in an iconic way the notion or object,

−

symbol obrazkowy (piktogram) – znak graficzny w postaci uproszczonego rysunku
wyrażający w sposób umowny pojęcie lub przedmiot. / picture symbol (pictogram) –
graphical mark in a form of simplified drawing expressing in the form of an icon the
notion or object.

Informacja fakultatywna – znakowanie nieobligatoryjne opakowań / optional information –
optional packages marking,
Informacja obowiązkowa – znakowanie obligatoryjne opakowań / obligatory information –
obligatory packages marking.

Najbardziej znaczącym dla firmy wprowadzającej produkt na rynek i dla odbiorcy –

konsumenta jest zakres obligatoryjnego znakowania, określony odpowiednimi przepisami
prawnymi. Podstawowe obligatoryjne informacje, dla wszystkich wprowadzanych na rynek
produktów są określone w prawodawstwie krajowym w sposób następujący: (Prawo
o działalności gospodarczej, Dz.U. Nr 101/99, poz. 1178, Rozdz. 2, Art. 12): „Przedsiębiorca
jest obowiązany do zamieszczania na towarach lub na ich opakowaniach wprowadzanych do
obrotu informacji w języku polskim zawierających / For the company introducing a product
on the market and for the consumer, the most important is the range of obligatory marking
described by appropriate acts. Basic obligatory information, for all introduced products on the
market are described in national legislation in the following way: (Business Activity Code,
Law Gazette No 101/99, item 1178, Unit 2, Article 12): “The producer is obliged to place
information in Polish on commodities or on their packages introduced in turnover, which
include:

−

„oznaczenie przedsiębiorcy – producenta towaru i jego adres / “the producer’s marking –
the commodity producer and his address,

−

nazwę towaru / commodity name,

−

inne oznaczenia i informacje wymagane na podstawie odrębnych przepisów” / other
labelling and information required by law on a base of separate articles”.
Wielorakie funkcje, jakie spełnia opakowanie i informacja na nim umieszczona,

prowadzą do tworzenia informacji dobrowolnej. Obok funkcji informacyjnej lub ochronnej,
podana informacja ma charakter promocyjny i edukacyjny. Szeroki zakres obejmuje
informacja dotycząca certyfikacji dobrowolnej: znak zgodności z Polską Normą, Uchwała nr

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15/95 Prezesa Polskiego Komitetu Normalizacyjnego. / Multiple functions which are
accomplished by the package and put on it information, lead to forming the free disclosure of
information. Apart from the informative function, the disclosed information has a promotional
and educational character. Information connected with free certification includes a wide
range: mark conformity with a Polish standard, Resolution no 15/95 by the President of Polish
Standardization Union.

Artykuły [4] w opakowania jednostkowe są pakowane najczęściej przez producenta, ale

w firmie logistycznej mogą być one spakowane dodatkowo w większe opakowania, czyli
kartony i palety. Na ilości kartonowe zbiorcze, system drukuje etykiety palet, na których
znajdują się następujące informację: / Articles packed in unit packages are mostly packed by
the producer, but in the logistic company, they can be additionally packed in bigger packages,
that is, in cartons and palettes. On the overall carton quantity, the system prints labels for the
palettes, with the following information:

−

nazwa towaru / commodity name,

−

numer etykiety / label number,

−

liczba sztuk w kartonie / item number in the carton,

−

numer artykułu / article number,

−

data przygotowania / date of preparation,

−

liczba kartonów / carton quantity,

−

dokładne miejsce usytuowania artykułu / exact location place of article location.

Dalsza procedura przygotowania palet do dystrybucji polega na [4]:

−

starannym ułożeniu zamawianych kartonów na palecie / careful arrangement of the
ordered merchandise on a palette,

−

foliowaniu palety / lamination of the palette,

−

oznakowaniu numerem sklepu / labeling indication of the shop number,

−

postawieniu przygotowanej palety w wyznaczonym miejscu /placing the prepared palette
in a certain place.
Na każdy karton powinna być naklejona jedna etykieta ekspedycyjna [4]. Przygotowany

wydruk przekazuje się osobie odpowiedzialnej za obciążanie odbiorców danym towarem.
Po zatwierdzeniu wszystkich zamówień dla danego punktu sprzedaży, drukowana jest lista
brakujących artykułów i faktury. Jeżeli wydruk dla konkretnego odbiorcy zawiera nie
rozdysponowane etykiety oznacza to, że artykuły nie zostały wydane i należy wyłączyć je
z zamówienia. / On each carton there should be stuck one shipping label. Prepared printout is
handed over to a person who is responsible for charging a consumer of a given commodity.
After approving all of the orders for a given sale points, there is printed of sorted articles and
invoices. If the printout for a given consumer includes unallocated labels and they should be
annulled from the order.

System logistyki powinien zawierać wszystkie informacje o każdym produkcie [4], czyli:

wysokość, szerokość, długość, ciężar, wysokość palety, numer opakowania zwrotnego, numer
kodu towaru, nazwę towaru i jego ilość. Dzięki tym informacjom system powinien tworzyć
automatycznie palety o wysokości 1.7m i ciężarze do 333kg. / The logistic system should
include all information about each product, that is: height, width, length, palette height,
returnable package number, code number, commodity name and its quantity. Thanks of this
information, the system should make automatic palettes of 1.7m high and till 333kg weight.

Każdy wydruk nakazuje stworzyć paletę złożoną z określonej liczby kartonów.

Magazynier przygotowuje paczki i znakuje je etykietami. Zadaniem operatora wózka
widłowego w ekspedycji jest rozładowanie czy załadowanie palet na środki transportu. / Each
printout demands the creation of a palette which consists of specific number of cartons. The
store man prepares the packages and marks them with labels. The forklift operator’s task is to
ship, load or unload the palettes onto or from means of transport.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Istotnym warunkiem mechanizacji prac magazynowych jest stosowanie jednostek

ładunkowych paletowych, pakietowych i pojemnikowych. Europejska Federacja Opakowań
zaleca stosowanie modularnego wymiaru podstawy opakowań, który wynosi 400mm
x 600mm, one zaś umożliwiają formowanie zunifikowanych jednostek paletowych
o wymiarach podstawy 800mm x 1200mm oraz 1000mm x 1200mm. / An important
condition for warehouse work mechanisation is the use of palette, batch and container loading
units. European Packaging Federation recommends the use of modular measurement
packages, which amounts to 400mm x 600mm. They allow the formation of standardized
palette units of base measurement 800mm x 1200mm and 1000mm x 1200mm.

Opakowania dzieli się ze względu na [4]:

−

rodzaj opakowania, np. pudło, paleta, kontener, zbiornik itd. / kind of packaging, e.g.
box, palette, container, tank, etc.,

−

zastosowany materiał, np. drewno, karton, szkło, metal, tworzywo sztuczne, tekstylia, /
used material, e.g. wood, carton, glass, metal, plastic, textiles,

−

częstotliwość użycia, czyli opakowanie bezzwrotne – jednorazowego użytku,
opakowanie zwrotne – wielokrotnego użytku / frequency of using, that is a non–
returnable packet – for one use only (disposable), returnable packet – for multiple use.

Opakowania papierowe mogą być wykonane z: kartonu i tektury. / Wrappings can be made of
carton and cardboard.
Opakowania wykonane z tworzywa sztucznego lub metalu ( zbiorniki, skrzynie) mogą być: /
Packets made of plastic or metal (containers, trunks) can be:

−

składowane w stosach / stored in piles,

−

poukładane na europaletach, / stacked up on euro palettes,

−

składane / folded,

−

wstawiane jedno w drugie / put one into another.

Palety ze względu na budowę dzieli się na: / On account of the structure, palettes are divided
into:

−

palety płaskie / flat palettes,

−

palety skrzyniowe / box palettes,

−

palety słupkowe / post (column) palettes,

−

palety z pełnymi ściankami / full walls palettes.

Palety ze względu na sposób wykorzystania dzieli się na: / With regard to their use, palettes
are divided into:

−

palety bezzwrotne / non–returnable palettes,

−

palety zwrotne / returnable palettes.

Palety ze względu na wymiary dzieli się na: / On account of the size, palettes are divided into:

−

europalety (znormalizowane) / euro palettes (normalized),

−

firmowe lub przemysłowe (nieznormalizowane) / brand–name or industrial.

Palety ze względu na możliwość ich podniesienia dzieli się na: / On account of their lifting
possibility, palettes are divided into:

−

czterowejściowe (z 4 stron możliwe podniesienie) / four–entries (lifting is possible from
4 sides),

−

dwuwejściowe (możliwość podniesienia tylko z 2 stron) / two–entries (lifting is possible
only from 2 sides).

Wymiary europalety płaskiej: 1200×800×140mm (długość × szerokość × wysokość). Paleta
skrzyniowa wewnątrz ma wymiary: 1200×800×800mm, a na zewnątrz 1240×835×970 mm.
The size of a flat euro palette: 1200×800×140mm (length × width × height). Box palette size
inside: 1200×800×800mm, outside: 1240×835×970 mm.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wymiary kontenerów podawane są w stopach (1’= 1 stopa = 30,48cm). W użytkowaniu
znajdują się kontenery o wymiarach 20’ i 40’. Według norm ISO (Międzynarodowej
Organizacji Standaryzacji) wyróżnia się kontenery międzykontynentalne i kontynentalne. /
The measurement of containers is given in feet (1’= 1 foot = 30,48cm). In use, there are
containers of sizes 20’ i 40’. According to ISO standards (International Organisation of
Standarisation) there are intercontinental and continental containers.
Ze względu na budowę wyróżnia się: / With regard to account of the construction, the
following can be distinguished:

−

kontener standartowy (przeznaczony na drobnicę) / standard containers (allocated for
unitized cargo),

−

kontener ze sztywnym zamknięciem / hardtop,

−

kontener z otwieranym dachem / opentop,

−

cysterny (przewozu cieczy) / tanks (for fuels transport),

−

kontenery na ładunek masowy (na materiał sypkie) / containers for mass loading (for
loose materials).

Technika kodowania

Kody kreskowe [4] zawierają o towarze informacje uzupełniające, takie jak: data

produkcji, data ważności, dane ilościowe, daty wysyłki oraz odbioru. Wraz z rozwojem
kodów, rozwinęła się także technika czytników. Do odczytu matrix – kodów stosuje się
odpowiednie matrix – kamery, albo systemy szybkiego przetwarzania obrazu. Stosowane są
także przenośne czytniki kodów, np. przenośne terminale oraz nieprzenośne, np. skanery lub
CCD – liniowe kamery. Nowe możliwości oferuje technologia oznaczania ładunków przy
pomocy częstotliwości radiowej (odbiornik – nadajnik). W tym przypadku można mówić
o „elektronicznych etykietach”. Transmisja danych przebiega na drodze radiowej i możliwy
jest zapis dużej liczby danych, np. wskazanych temperatur podczas transportu mrożonek.

Bar codes include supplementary information about the commodity, such as: date

of production, sell–by date, quantity data, shipment and receipt date. With the bar code
development the technique of light pens has also developed. Appropriate matrix–video
cameras or picture fast convert systems are used for reading of matrix–codes. There are also
used portable light pens, for instance portable terminals and non–portable, for example,
scanners or CDD – linear video cameras. The technology of loading marking by radio
frequency (transmitter – receiver) offers new possibilities. In this case, one can talk about
“electronic labels”. Data transmission takes place by radio and recording of extensive data is
possible, for example, indicated temperatures during frozen food transport.

4.4.2.

Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Jakie znasz rodzaje magazynów w języku angielskim?

Czym są zapasy?

Jakie znasz rodzaje zapasów w języku angielskim?

Jaka jest podstawowa funkcja zapasów?

Jakie są rodzaje regałów magazynowych wysokiego składowania?

Czym charakteryzują się regały magazynowe wysokiego składowania?

Na czym polega znakowanie towaru?

Jakie znasz rodzje opakowań w języku angielskim?

Jakie znasz procedury przygotowania towaru do dystrybucji?

10.

Na czym polega technika kodowania?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4.3.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Opisz w języku angielskim zapasy magazynowe, cykliczne i bezpieczeństwa.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeczytać fragment materiału nauczania (pkt. 4.3.1. w poradniku dla ucznia),

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

przeczytać tekst ze zrozumieniem w języku angielskim o rodzajach zapasów,

wynotować słownictwo zawodowe,

opisać zapasy magazynowe, cykliczne i bezpieczeństwa w języku angielskim,

przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

tekst o rodzajach zapasów w języku angielskim,

−

słowniki dwujęzyczne i branżowe,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Opisz w języku angielskim regały wysokiego składowania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeczytać fragment materiału nauczania (pkt. 4.3.1. w poradniku dla ucznia),

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

wyszukać informacje i materiały o regałach wysokiego składowania – literatura, Internet,

dokonać selekcji informacji i materiałów,

przetłumaczyć niezrozumiałe zwroty używając słowników,

opisać regały wysokiego składowania,

przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu,

−

słowniki dwujęzyczne i branżowe,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Opisz w języku angielskim zasady znakowania towaru.

Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeczytać fragment materiału nauczania (pkt. 4.3.1. w poradniku dla ucznia),

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

obejrzeć film w angielskiej wersji językowej o znakowaniu towaru,

wynotować słownictwo zawodowe,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

określić zasady znakowania,

opisać zasady znakowania towaru,

przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

film o znakowaniu towaru,

−

odbiornik telewizyjny,

−

magnetowid lub odtwarzacz płyt DVD,

−

słowniki dwujęzyczne i branżowe,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 4

Opisz w języku angielskim zasady obierania opakowań i przygotowania towaru do

dystrybucji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeczytać fragment materiału nauczania (pkt. 4.3.1. w poradniku dla ucznia),

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

obejrzeć film w angielskiej wersji językowej o doborze opakowań i przygotowaniu
towaru do dystrybucji,

wynotować słownictwo zawodowe,

określić zasady dobierania opakowań i przygotowania towaru do dystrybucji,

opisać zasady dobierania opakowań i przygotowania towaru do dystrybucji,

przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

film o doborze opakowań i przygotowaniu towaru do dystrybucji,

−

odbiornik telewizyjny,

−

magnetowid lub odtwarzacz płyt DVD,

−

słowniki dwujęzyczne i branżowe,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

4.4.4.

Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

opisać w języku angielskim zapasy magazynowe, cykliczne
i bezpieczeństwa?

opisać w języku angielskim regały wysokiego składowania?

opisać w języku angielskim zasady znakowania towaru?

opisać w języku angielskim zasady dobierania opakowań
i przygotowania towaru do dystrybucji?

wyszukać potrzebne informacje i materiały do opisu w języku
angielskim?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5.

Transport i ubezpieczenia

4.5.1. Materiał nauczania

Środki transportu / Means of transport

Transport morski / Marine Transport

Wyróżnia się dwa rodzaje transportu morskiego: rejsowy (voyager), czarterowy (charter).

Statki morskie dzielimy na: okręty (ships), statki handlowe (merchantmen), statki pasażerskie
(passenger ships).
Pojemność statku BRT (Brutto Register Tore) oznacza całkowitą pojemność wnętrza kadłuba
statku wraz z krytymi nadbudówkami, z wyjątkiem zbiorników balansowych i wyrażana jest
w tonach rejestrowych.
Nośność statku DWT – Tonaż martwej wagi wyrażony w tonach metrycznych, maksymalny
ciężar obejmujący ciężar załogi, ładunku, żywności itp., jaki można załadować na dany statek
tak, aby zanurzyć go w wodzie do największego dopuszczalnego stanu zwanego znakiem
wodnej burty.
Oto skróty używane do określania rodzajów transportu morskiego:
M/F motor ferry – prom motorowy
M/S motor ship – statek motorowy
M/Y motor yacht – jacht motorowy
S/S steam ship – statek parowy
S/Y sports yacht – jacht sportowy

Transport kolejowy / Rail Transport

Polska, ze względu na centralne położenie w Europie, ma szanse zostać dogodnym

centrum do połączeń kolejowych. Główne międzynarodowe linie w Polsce to:
a)

E20 Berlin, Poznań, Warszawa, Terespol, Moskwa,

E30 Drezno, Wrocław, Kraków, Medyka, Kijów,

E59 Ostrava, Wrocław, Kostrzyn, Szczecin, Świnoujście,

E65 Ostrava, Katowice, Warszawa, Gdańsk.

Główne pociągi krajowe (Domestic trains) to:

Intercity,

Inter regionalne (Inter Regional),

Aglo regionalne - aglomeracje regionalne podmiejskie (Aglo Regional).
Pociągi międzynarodowe główne to: (International trains)

Euro City,

Euro City Express,

Euro City Regional Express,

Euro Night.
Punkt graniczny (Border point) jest to miejsce bezpośredniego styku granic znajdujące

się na terenie pasa przygranicznego, od którego oblicza się taryfę do kolejnego punktu
przejazdu.

Stacja graniczna (Border station) jest to miejsce ostatniego przekroczenia granicy,

zatrzymania się pociągu celem kontroli celno-paszportowej.

Umowy międzynarodowe kolejowe (International Rail Contracts):

CIV – konwencja międzynarodowa o przewozie bagażu i osób koleją.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SMPS – umowa międzynarodowa o komunikacji osobowej kolejowej.

Polska podzielona jest na 6 kolejowych okręgów:

Południowy (Southern) (Katowice Kraków Częstochowa),

Południowo – zachodni (South – West) (Olsztyn Elbląg Lublin),

Zachodni (Western) (Szczecin Poznań Łódź),

Północny (Northern) (Gdańsk Bydgoszcz Toruń),

Wschodni (Eastern) (Lublin),

Centralny (Central) (Warszawa).

Transport drogowy / Road Transport
Ś

rodki transportu drogowego: / Means of road transport:

Pojazdy ciężarowe / Load – carrying vehicles:
a)

samochód ciężarowy / lorry (truck),

cysterna / tanker (lorry), tank truck,

kontener / container.

Transport autokarowy (Transport by coach), który dzieli się na czarterowy (charter)

i rejsowy (voyager), np. Warszawa – Monachium.
Aby prowadzić usługi w zakresie transportu drogowego, należy posiadać licencję, zgodę
wojewody, trzeba mieć zgłoszone wszystkie przystanki na trasie.
Rodzaje autobusów (Kinds of buses):
a)

autokar (coach),

autobus (bus),

bus (minibus).

Transport lotniczy / Air Line Transport

Transport lotniczy obejmuje: Transport lotniczy międzynarodowy – (International Air

Line Transport) i transport lotniczy krajowy – (Domestic Air Line Transport).
IATA – (International Air Line Transport Association) to Międzynarodowe Stowarzyszenie
Transportu Lotniczego działające od 1944 roku.
Główne systemy rezerwacji: Amadeus i Galileo.
Bilet lotniczy (airline ticket) kwit bagażowy (luggage receipt) wydawane są w formie
książeczki. Każdy bilet jest biletem imiennym. Bilet jest dowodem umowy zawartej miedzy
klientem a linią lotniczą. Bilet jest także dowodem nadania bagażu.

Wybór rodzaju komunikacji / The choice of kind of communication

Wybór środka komunikacji zależy od / Means of communication choice depends on:

−

rodzaju transportowanego towaru / kind of transported commodity,

−

kosztów transportu / costs of transport,

−

szybkości transportu / speed of transport,

−

pewności transportu / reliability of transport,

−

zanieczyszczenia środowiska spowodowanego przez środki transportu / environment
pollution caused by means of transport.

Pomocnicze środki transportu / Backing – up means of transport

Do pomocniczych środków transportu należą opakowania transportowe, których

zadaniem jest ochrona przewożonego produktu, a także ułatwienie manipulacji przy
załadunku, rozładunku oraz składowaniu. / To the back – up means of transport belongs
transport packaging, whose task is to protect the transported goods and to make the
adjustment in loading, unloading and storing easier.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki transportu wewnętrznego / Means of works transport

Transport w przedsiębiorstwie jest bardzo ważnym czynnikiem [10], który ma duży

wpływ na jego rytmiczną pracę. Prawidłowa gospodarka transportowa powinna zapewnić
przewóz towaru przy minimalnym zużyciu środków transportowych i po najkrótszych
drogach. Środki transportu wewnętrznego służą do przemieszczania materiału wewnątrz
zakładu. / Transport in the company is a very important factor which has a great influence on
the right work. Correct transport economy should provide a commodity transport with
minimal the means of transport using and on the shortest roads. The means of works transport
are used for transfer of material inside of the factory.

Przenośniki transportu ciągłego mają stałą drogę transportu [10]. Przemieszczany towar

może być umieszczany na przenośniku ręcznie lub automatycznie, w ten sam sposób może
być również z niego zdejmowany. Przenośniki transportu ciągłego dzielą się na: / Continuous
transport conveyors have a constant road of transport. Transfering commodity can be put on
the conveyor manually or automatically and it can be also taken off in the same way.
Transport conveyors are divided into:

−

bez styczności z podłożem – transport podwieszony np.: obwodowy przenośnik
łańcuchowy, przenośnik, elektryczna kolejka podwieszana / ground free conveyors –
suspended transport, for instance, a circumferential chain conveyor, power – and – free,

−

mające styczność z podłożem – transport na nawierzchni np.: przenośnik łańcuchowy,
przenośnik taśmowy, przenośnik rolkowy / the ground conveyors – transport on the road
surface, for example, a chain conveyor, belt conveyor, gravity roller.
Przenośniki transportu ciągłego bez styczności z podłożem [10] transportują towary na

szynie przymocowanej do sufitu. Przenośniki transportu mające styczność z podłożem mają
zazwyczaj stałą trasę transportową. Trasa ta znajduje się albo pod powierzchnią (np.
przenośnik łańcuchowy zgarniakowy) lub nad powierzchnią (np. przenośnik rolkowy,
wałkowy, taśmowy, łańcuchowy). / Ground free continuous transport conveyors transport the
commodity on a track attached to the ceiling. Ground conveyors usually have a fixed
transport road. This road is either under the surface (for example, chain scraper) or over the
surface (for example, gravity, roller, belt, chain conveyor).

Przenośnik o ruchu okresowym to zmienna droga transportowa, a transport realizowany

jest w miarę potrzeb. / A conveyor of periodic movement is a changeable transport road and
transport is made just enough of needs.
Przenośniki o ruchu okresowym [10]: / Conveyors of periodic movement

−

transport pionowy – windy, pomosty podnoszące, dźwigi mechaniczne stałe, żurawie, /
vertical transport – lifts, lifting platforms, mechanical constant elevators, cranes,

−

urządzenia do transportu mające styczność z podłożem, które nie poruszają się po
szynach – wózek wysokiego podnoszenia, wózek niskiego podnoszenia, podnośnik
łańcuchowo – zgrzebłowy, ręcznie obsługiwane transportowe urządzenia pomocnicze np.
dwukołowa taczka. / ground devices for transport which don’t move on tracks – high lift
stacker, elevating transporter, chain scraper, manually operated transport auxiliary
devices, for example, two–wheel barrow.
Przenośniki o ruchu okresowym [10]

są używane tylko w razie potrzeby. Dźwigi mogą

być stałe lub przewoźne. Do dźwigów stałych zalicza się windy i dźwigi bramowe (dźwigi
mechaniczne stałe). Windy znajdują zastosowanie w wielopiętrowych budynkach i służą do
transportu osób i materiałów w kierunku pionowym. Urządzenia do transportu poziomego
wożą materiały na powierzchniach hal produkcyjnych. / Conveyors of periodic movement are
used only if need be. Elevators can be constant or portable. Among constant elevators we can
name lifts and gate elevators (constant mechanical elevators). Lifts are used in multi–storey
buildings for people and materials transport in a vertical direction. The devices for horizontal
transport carry materials on the surface of a production hall.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wózki widłowe są najczęściej używanymi urządzeniami do transportu poziomego [10].
Forklifts are most commonly used devices for horizontal transport.

Automatyczne systemy transportowe [10] mogą być sterowane: indukcyjnie, laserowo,

magnetycznie, optycznie. Składają się one z trasy, która służy do przemieszczania ładunku
i sterowania pojazdem. Indukcyjnie sterowane pojazdy (teletraksy) są sterowane przez
umieszczone tuż pod powierzchnią pętle indukcyjne. Sterowanie nowoczesnych
automatycznych systemów transportowych może być wykonywane przez nawigację laserową.
Jako pojazdy głównie wykorzystuje się ciągniki, które ciągną jedną lub więcej przyczep.
Automatic transport systems can be controlled inductively, by laser, magnetically, optically.
They consist of the road which is used for transfering of a loading and a vehicle controlling.
Inductively controlled vehicles (teletrucks) are controlled by inductive loops placed just under
the surface. Modern automatical transport systems control can be made by the laser
navigation. As main vehicles are used tractors which tow one or more trailers.

Współcześnie mają też zastosowanie manualnie obsługiwane środki transportu [10], np.

wózki paletowe, wózki transportowe, wózki rolkowe, wózki piętrowe, czterokołowy wózek
do transportu ciężkiego, dwukołowa taczka z możliwością doczepienia do haka pociągowego.

Nowadays are also used manually controlled means of transport, for example, the pallet

truck, transport trolley, roller truck, double – decker truck, four – wheel truck for heavy
transport, two–wheel barrow with a possibility of joining to a drawbar.

Urządzenia do obsługi regałów [10] służą do układania i wydawania towarów

przechowywanych w regałach. Są to np. wózki wysokiego podnoszenia oraz wózki do obsługi
regałów wysokiego składowania. W zależności od rodzaju regałów, są następujące urządzenia
do ich obsługi: / The devices for segment operation are used for arrangement and giving out
of commodities stored in segments.They are, for instance, high lift stackers and stackers for
high storing segments operation. Depending on a kind of segments, there are the following
devices to their operation:

−

poruszają się wyłącznie po szynach wzdłuż regałów, co oznacza, że dla obsługi jednego
regału potrzebne jest jedno urządzenie / they move only on tracks along the segments,
that means, for one segment operation, one device is nedeed,

−

poruszają się niezależne od regałów i poprzez zwrotnice kierunkowe mogą
przemieszczać się i obsługiwać wiele regałów / they move independently of the segments
and through directional points they can move and operate many segments.

Rozkłady jazdy / Timetables

Rozkłady jazdy środków komunikacji międzymiastowej i międzynarodowej zawierają

następujące informacje: / Means of domestic and international communication timetables
include the following information:

−

czas przyjazdu (przylotu w rozkładach lotniczych) / arrival time (arrival in the air – line
timetables),

−

czas odjazdu (odlotu w rozkładach lotniczych) / depart time (departure in the air – line
timetables),

−

miejsce wyjazdu / place of departure,

−

miejsce przyjazdu / place of arrival,

−

większe miasta, przez które przebiega trasa, np. pociągu czy autobusu / bigger cities
through the route runs, for example, the train or the bus route,

−

dodatkowe informacje, czy jest to, np. pociąg pośpieszny czy ekspresowy, kurs tylko
w okresie wakacji / additional information, if it is the fast or express train, run only
during holidays.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rozkłady jazdy środków komunikacji miejskiej zawierają następujące informacje:
Timetables of urban means of communication include the following information:

−

numer linii / line number,

−

trasę linii (zwykle nazwy ulic) / route (names of the streets),

−

godziny przyjazdu w dni powszednie / arrival time on weekdays,

−

godziny przyjazdu w dni świąteczne / arrival time on holidays,

−

informacje o rodzaju kursu, np. kurs dzienny, nocny, linia normalna, pośpieszna,
okresowa / information about the type of service, for example, a day, a night run, normal
run, fast, periodical,

−

dodatkowe informacje, np. kurs tylko w okresie wakacji, linia zawieszona / additional
information, for example, the route only on holiday, run suspended.
Zrównoważony system publicznego transportu pasażerskiego powinien być planowany

i konstruowany ze względów społecznych. Musi on opierać się na standardach jakości
funkcjonowania, które spowodują zwiększenie przewozów pasażerskich i ich opłacalność
ekonomiczną.

A balanced system of public transport should be planned and designed for social reasons.

It must be based on quality standards which lead to an increase in passenger transport, and
their economic profitability.
Podstawowe standardy jakości: / The main quality standards:

−

obszar funkcjonowania – określenie rejonów funkcjonowania zintegrowanego systemu
komunikacji publicznej / the area of functioning – determining the areas where integrated
public communication system functions,

−

połączenia liniowe – układ linii komunikacyjnych, węzły przesiadkowe / connection
of lines – layout of transport lines, change hubs,

−

obsługa połączeń – zintegrowany rozkład jazdy / links service – integrated timetables,

−

system opłat za przejazdy – zintegrowany system opłat, ulg i zwolnień / riding charges
system – an integrated timetable.
Wytyczenie głównych korytarzy komunikacyjnych oraz określenie połączeń liniowych

różnych środków transportu musi zostać objęte zintegrowanym rozkładem jazdy. Taki
rozkład powinien cechować się określoną cyklicznością funkcjonowania i stałą
częstotliwością, która powinna być dostosowana do poziomu popytu w danym korytarzu
transportowym. Konstruowanie zintegrowanego rozkładu jazdy powinno przewidywać jak
najkrótszy czas oczekiwań w połączeniach przesiadkowych, ale jednocześnie zapewniający
możliwość połączenia w przypadku opóźnienia odjazdu. Zintegrowany system publicznego
transportu pasażerskiego powinien obejmować wszystkie elementy – układ linii, rozkłady
jazdy, centra przesiadkowe oraz taryfy.

Marking out the main transportation corridors and defining of lines connections

in different means of transport must be included in the integrated timetable. Such a timetable
should be characterised by defined the cyclical nature of its functioning and a permanent
frequency which should be adjusted to the demand level in a given communications corridor.
Formulation of the integrated timetable should predict the time of waiting in changes
connections in the shortest time, at the same, assuring simultaneously the possibility of the
connection in a case of departure delaying.

Wypadek drogowy / Road accident
Wypadek drogowy [13] jest to zdarzenie w ruchu drogowym, w którym bierze udział
maksymalnie pięć samochodów i w wyniku, którego uczestnik ruchu drogowego został ranny
lub nastąpiła jego śmierć. W takich sytuacjach należy bezzwłocznie wezwać policję
i pogotowie. W wypadku drogowym mogą brać udział nie tylko kierujący pojazdami
i pasażerowie, ale też piesi i zwierzęta.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

A road accident is an event in the traffic where the maximum of five cars takes parts and

in its result the participants have been injured or when a fatality took place. In such situations,
one should immediately call the police and ambulance. In a road accident may participate not
only vehicles drivers and passengers and also pedestrians and animals.

Rzeczoznawca / Expert

Rzeczoznawca [13] to funkcja i tytuł przyznawane na podstawie odpowiednich

przepisów osobom o wysokich kwalifikacjach i dużym, udokumentowanym doświadczeniu
w określonej dziedzinie i specjalizacji zawodowej. Zleceniodawcy zwracają się do
rzeczoznawcy w trudnych, często kryzysowych sytuacjach, takich jak awarie, kwestie sporne,
katastrofy, wypadki drogowe i wypadki w miejscu pracy. Od opinii rzeczoznawcy zależy los
majątku prywatnego i publicznego o znacznej wartości oraz zdrowie i życie ludzi.

An expert is a title and function given on the basis of appropriate regulations to people

with high qualifications and with a lot of substantiated experience in a given field and
professional specialization. The employers turn to an expert in difficult, often critical
situations, such as damages, contentious issues, disasters, road accidents and industrial
accidents. The fate of private and public property of high value, health and life of people,
depends on the expert’s opinion.

Szkoda / Damage

Szkoda [13] jest to strata rzeczy, dóbr materialnych lub niematerialnych na skutek

zniszczenia, zabrania czy kradzieży, np. strata materialna, moralna, uszczerbek na zdrowiu.

Damage is a loss of things, material possessions and non–material possessions as a result

of damage, taking away or stealing, for example, material damage, moral damage, damage to
health.

Odszkodowanie / Compensation

Odszkodowanie [13] jest to świadczenie, które należy się poszkodowanemu za

wyrządzenie szkody od osoby, która tę szkodę wyrządziła lub ponosi za nią
odpowiedzialność.

Compensation (indemnity) is a benefi which is due to the injured for received damages

from a person who has done this damage or bears responsibilityfor it.
Rodzaje odszkodowań: / Kinds of compensation:
Odszkodowanie może polegać na (wybór formy należy do poszkodowanego):
The compenastion can consist in (choice of the form depends on injured):

−

przywróceniu do stanu istniejącego przed wyrządzeniem szkody, jeśli jest to możliwe
(tzw. restytucja naturalna) / restoring to the original conditions before damage,
if it is possible (so–called natural reconstitution),

−

zapłacie sumy pieniężnej (rekompensata pieniężna) / compensation (repairs pais).

Odszkodowanie może pokrywać: / The compenastion can cover:

−

rzeczywiście wyrządzoną szkodę czyli straty, które poniósł poszkodowany / damage
actually caused, that is the loses suffered by the injured,

−

utracone korzyści, które poszkodowany mógłby uzyskać, gdyby szkody mu nie
wyrządzono / lost profits which the injured could have obtained if the damage hadn’t
been done.

Odszkodowanie umowne jest to odszkodowanie zastrzeżone w umowie, jeśli zobowiązanie
niepieniężne nie zostanie wykonane lub będzie wykonane bez należytej staranności, a jego
zapłata może być uiszczona nawet wówczas, gdy żadna szkoda nie powstała, ale spełnione
zostały warunki umowne przewidujące jego wypłatę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Contractual compensation is compensation reserved in the contract if the non–financial
obligation isn’t carried out or if it is carried out without proper care, and its payment can be
paid event if no damage has occured but the contract conditions provided its payment have
been met.
Odszkodowanie nie może być wyższe od szkody, ponieważ jego rolą jest tylko jej
wyrównanie. W pewnych przypadkach odszkodowanie może być niższe od rzeczywiście
poniesionych strat przez poszkodowanego.
The compensation can’t be higher than the damage, because its role is only damage
compensation. In some circumstances, compensation can be lower than the real losses
suffered by the injured.

Ubezpieczenia transportowe / Transport insurance

Ubezpieczenie [22] mienia przewożonego w transporcie samochodowym, morskim,

rzecznym, lotniczym i kolejowym zapewnia finansową rekompensatę w przypadku powstania
szkody w mieniu lub towarze w transporcie zarówno krajowym, jak i międzynarodowym.
Mienie może być objęte ubezpieczeniem na całej trasie przewozu, określonej w umowie
ubezpieczenia, wraz z niezbędnymi czynnościami przeładunkowymi i przejściowym
składowaniem mienia podczas zwykłego przebiegu transportu. Ubezpieczenie może też
obejmować środek transportu oraz kierowcę.

The insurance of property carried by road, sea, river, air–line and rail transport

guarrantees money compensation in a case of damage occurring in property or commodity
in domestic as well as international transport. The property can be covered by the insurance
on the whole route determined in the insurance contract, with essential handling activity and
temporary storing of property during common course of transport. The insurance can also
include the means of transport and the driver.

Ochrona ubezpieczeniowa może obejmować mienie ubezpieczającego, jeżeli zgodnie

z obowiązującymi przepisami lub umową ponosi on ryzyko przypadkowej utraty lub
uszkodzenia mienia podczas transportu. Ubezpieczone mienie w transporcie może być
przewożone własnymi środkami transportu ubezpieczającego (transport własny) lub środkami
transportu obcego, na podstawie listu przewozowego (transport obcy).

The insurance safety can cover the insurant’s property, if in accordance with current

regulations or the contract, he suffers the risk of the accidental loss or damage during
transport. The insured property in transport can be transported by the insurant’s own means
of transport (own transport) or by the means of foreign transport, on the basis of the
consignment note (foreign transport).
Polisa ubezpieczeniowa powinna zawierać następujące dane: / An insurance policy should
include the following data:

−

nazwę i adres ubezpieczającego / an insurant’s name and address,

−

rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej / a kind of running business,

−

przedmiot ubezpieczenia / the object of insurance,

−

okres ubezpieczenia / the period of insurance,

−

typ transportu (własny czy obcy) / a type of transport (own or unfamiliar),

−

rodzaj transportu / the kind of transport,

−

zakres ubezpieczenia / the scope of insurance,

−

sposób przewożenia i rodzaj opakowania przewożonego mienia / the method of transport
and kind of carried property packaging,

−

trasę transportu / the route of transport,

−

rednią częstotliwość przewozów / the average frequency of transport,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

maksymalną wartość przewożonego mienia na jeden środek transportu (suma
ubezpieczenia) / maximum value of carried property on one means of transport (sum of
insurance),

−

podstawę szacowania sumy ubezpieczenia / the assessment basis for the insurance claim,

−

przewidywaną wartość przewożonego mienia lub obrotu księgowego w okresie
ubezpieczenia (w przypadku polisy obrotowej) / predicted value of transported property
or accountant turnover within the period of insurance.

Zakres ubezpieczenia / The scope of insurance

Zakres podstawowy obejmuje ubezpieczenie szkód powstałych wskutek: pożaru,

uderzenia pioruna, wybuchu, huraganu, powodzi, gradu, lawiny, zapadania się ziemi,
osuwania się ziemi, upadku statku powietrznego na środek transportu, wypadku środka
transportu oraz kradzieży, będącej następstwem wypadku środka transportu.

Basic scope includes the insurance of damages occurred as a result of a fire, a strike

of lightning, explosion, hurricane, flood, hailstones, avalanche, caving in of the ground,
falling down of the airship on the mean of transport, an accident of the given means
of transport and theft as a result of the mean of transport accident.

Zakres rozszerzony obejmuje dodatkowo (poza zakresem podstawowym) ubezpieczenie

mienia w transporcie od szkód powstałych na skutek: kradzieży z włamaniem, rabunku oraz
kradzieży łącznie ze środkiem transportu.

Broadened scope includes additionally (aside from the basic scope) the insurance

of a property in transport from damages occurred as a result of burglary, robbery and theft
including the means of transport.

Zakres pełny obejmuje ubezpieczenie szkód powstałych na skutek wszystkich rodzajów

ryzyka, z wyjątkiem wyłączeń i ograniczeń odpowiedzialności.

Complete scope includes the insurance of damage occurred as a result of all kinds of risk,

except for excluding and limitation of responsibility.

Główne ośrodki gospodarcze w Polsce / The main economic centers in Poland

Gdańsk [8 t. 5] realizuje program inwestycyjny, który ma zbliżyć standard jego

infrastruktury do poziomu miast Unii Europejskiej. W przemyśle dominują: przemysł
stoczniowy (Stocznia Gdańska, Aluship International), petrochemiczny, chemiczny
i spożywczy.

Miasto posiada nowoczesny międzynarodowy port lotniczy. Gdańsk leży na

skrzyżowaniu trzech kluczowych dla polskiej gospodarki dróg. Przez Gdańsk przebiegają
cztery strategiczne linie kolejowe, łączące miasto i port z głównymi ośrodkami
przemysłowymi i granicami kraju. Kolej jest najbardziej dogodnym środkiem transportu dla
dużych partii ładunków, obsługiwanych przez port morski. Pełen zakres usług finansowych
zapewnia ponad 100 oddziałów kilkudziesięciu banków komercyjnych, w tym
przedstawicielstwa banków zagranicznych. Przedsiębiorcy, inwestorzy i kontrahenci
handlowi mogą skorzystać z doradztwa prawnego, gospodarczego, marketingowego
przedstawicielstw koncernów międzynarodowych, np.: Ernst&Young, PriceWaterhouse –
Coopers. Renomowane firmy świadczą pomoc w zakresie klasyfikacji i certyfikacji
międzynarodowej, np. norm serii ISO 9000 i 14000 czy specyficznych norm branżowych.

Gdańsk (Danzig) carries out an investment program which is going to bring the standard

of its infrastructure to the of European Union cities level. In the industry dominate:
shipbuilding industry (Gdańsk Shipyard, Aluship International), petrochemical, chemical and
food industry. The city has a modern, international airport. Gdańsk is situated at the
crossroads of three essential for Polish economy roads. Through Gdańsk run four strategic
railways joining the city and the port with the main industrial centers. Rail is the most
convenient means of transport for huge batches of cargo operated by the seaport. A complete

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

financial service provide over 100 branches and of several dozen commercial banks, including
branches of foreign banks. Producers, investors and trade contractors can take the advantage
of legal, economic, marketing consultancy of international concerns representatives, for
example: Ernst&Young, Price Waterhouse–Coopers. Recognised companies provide the
assistance in the scope of the international classification and certification, for example, norms
of ISO 9000 and 14000 series or special trade norms.

Poznań [8. t. 14] jest dużym ośrodkiem przemysłowym, gdzie dominuje przemysł:

spożywczy (CPC Amino, Lech Browary Wielkopolski S.A., Goplana S.A., Polmos S.A.),
chemiczny (zakłady farmaceutyczne GlaxoSmithKline, fabryka kosmetyków Beiersdorf –
Lechia S.A., fabryka baterii Centra S.A.) i elektromaszynowy ( fabryka silników okrętowych,
lokomotyw, wagonów i obrabiarek H. Cegielski – Poznań S.A., fabryka wodomierzy
Powogaz S.A.). Dla gospodarki miasta podstawowe znaczenie mają Międzynarodowe Targi
Poznańskie, działające już od 75 lat. Do najważniejszych imprez należą: Salmed, Budma,
Securex, Polagra, Domexpo, Drema i Poleko. Znajduje się tu port lotniczy i rzeczny. Miasto
jest drugim po Warszawie centrum bankowości w Polsce; działa tu 10 central bankowych
i liczne oddziały banków zagranicznych (Berliner Bank, Raiffeisen Bank). Poznań is a large
industrial centre where industry dominates: food industry (CPC Amino, Lech Great Poland
Brewery PLC, Goplana PLC, Polmos PLC), chemical (pharmaceutical factory
GlaxoSmithKline, cosmetics factory Beiersdorf – Lechia PLC, factory of batteries Centra
PLC) and electrical machinery industry (factory of ship engines, locomotives, carriages and
machine tools engines H. Cegielski – Poznań PLC, water meters factory Powogaz PLC).
Poznań International Fairs, have operated for 75 years, have the basic importance for the
city’s economy. To the most important fairs belong: Salmed, Budma, Securex, Polagra,
Domexpo, Drema and Poleko. There is an airport and an river port. The city, after Warsaw,
is the second bank center in Poland, there work with 10 bank headquarters and many branches
of foreign banks (Berliner Bank, Raiffeisen Bank).

Region śląski [8, t. 18] zajmuje pierwsze miejsce w Polsce pod względem infrastruktury

komunikacyjnej oraz zaplecza przemysłowego. Przez obszar województwa śląskiego
przebiegają dwa korytarze transeuropejskiej sieci transportowej i trzy magistrale kolejowe
zaliczane do międzynarodowej sieci E (AGC). W Tarnowskich Górach znajduje się jedna
z największych stacji rozrządowych w Europie, a terminal w Sławkowie daje możliwość
bezpośredniej wymiany towarowej z Ukrainą, Rosją i Dalekim Wschodem. W Pyrzowicach
jest Międzynarodowy Port Lotniczy „Katowice”. Port śródlądowy w Gliwicach, poprzez
Kanał Gliwicki, łączy region z Odrą, z portami w Szczecinie i Świnoujściu. Na terenie
województwa jest około 40 przejść granicznych z Czechami i Słowacją. Na pograniczu
polsko – czeskim powstały dwa euroregiony: Silesia i Śląsk Cieszyński, a na pograniczu
polsko – słowackim rozwija się Euroregion Beskidy. W gospodarce województwa nadal
dominują dwie branże: węglowa (60 kopalń) oraz hutnicza (18 hut żelaza i stali). Rozwija się
też przemysł motoryzacyjny, swe fabryki ulokowali, np.: Fiat. General Motors, Isuzu i Delphi
Automotive Systems, Lear Corporation.

The Silesian region is first in Poland in terms of communication infrastructure and

industrial base. Through the area of the Silesian Province run two corridors of Trans
European transport net and three main railway lines, rated to international net E (AGC).
In Tarnowskie Góry, there is one of the biggest marshalling yards in Europe and a terminal
in Sławków gives a possibility of direct interchange of goods with Ukraine, Russia and the
Far East. In Pyrzowice, there is the International Airport “Katowice”. The inland port
in Gliwice, through the Gliwicki Canal joins the region with the Odra River and with ports
in Szczecin and Świnoujście. On the area of the district, there is about 40 border crossings
to the Czech Republic and Slovakia. On the Polish–Czech borderland have been established
two Euro–Regions: Silesia and Śląsk Cieszyński and in Polish – Slovakian borderland

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

develops the Euro – Region Beskidy. In the province economy, two lines of business have
still dominated: coal (60 mines) and smelting (18 ironworks and steelworks). The motor
industry also develops there. Their factories have situated: Fiat. General Motors, Isuzu and
Delphi Automotive Systems, Lear Corporation.

Warszawa [8, t. 19] jest jednym z największych ośrodków gospodarczych w Polsce

skupiającym niemal wszystkie gałęzie przemysłu, handlu, biznesu. W Warszawie prężnie
rozwija się przemysł energetyczny (elektrociepłownie Kawęczyn, Siekierki, śerań, Wola),
maszynowy (holding Bumar – Waryński), chemiczny, kosmetyczny (Pollena – Aroma),
drzewny, odzieżowy (Sawa, Cora), mineralny, elektrotechniczny, wszystkie główne gałęzie
przemysłu przetwórczego. Przemysł środków transportu jest reprezentowany przez Fabrykę
Samochodów Osobowych na śeraniu, Zakłady Przemysłu Ciągnikowego „Ursus” S.A.,
Państwowe Zakłady Lotnicze Warszawa – Okęcie, Wytwórnię Sprzętu Komunikacyjnego
PZL II. Warszawa jest największym w kraju węzłem komunikacyjnym w zakresie
pasażerskiego ruchu samochodowego, kolejowego i lotniczego, usług telekomunikacyjnych,
pocztowych oraz węzłem tranzytu międzynarodowego. Kolejowy węzeł warszawski skupia 7
linii dalekobieżnych oraz linie podmiejskie. Warszawa ma kolejowe połączenia z wieloma
stolicami Europy. Miasto jest największym ośrodkiem bankowości i biznesu w Polsce.

Warsaw is the biggest business economic center in Poland including almost all branches

of industry, trade and business. In Warsaw dynamically develops in the energetic industry
(heat and power stations Kawęczyn, Siekierki, śerań, Wola), machinery (holding Bumar –
Waryński), chemical, cosmetic (Pollena – Aroma), timber, clothing (Sawa, Cora), mineral,
electro technical, all main branches of processing industry. The means of transport industry is
represented by the Factory of Cars in śerań, the Factory of Tractor Industry “Ursus” PLC,
The State Company of Aviation Warsaw–Okęcie, the Company of Device Communications
PZL II. In the country, Warsaw is the largest transport interchange in a scope of passengers
traffic car, railways and airlines, telecommunications services, postal and an interchange
of the international transit. Warsaw rail hub includes 7 long – distance lines and suburban
lines. Warsaw has a rail connections with many capital cities in Europe. The city is the
biggest center of banking and business in Poland.

Wrocław [8, t. 20] jest ważnym węzłem komunikacyjnym. Międzynarodowy port

lotniczy, autostrada A4, dworce kolejowe, porty żeglugi rzecznej, zapewniają połączenie
z całym światem. Największą rolę w gospodarce regionu pełni przemysł środków transportu,
maszynowy, elektrotechniczny, konstrukcji metalowych oraz przemysł spożywczy. Wśród
ponad 30 różnych banków działających w mieście, są oddziały banków o europejskiej
renomie, takich jak: Allied Irish Bank PLC, Credit Agricole, Citibank, Societé Général-e,
Raiffeisen Centrobank, Deutsche Bank. We Wrocławiu mają swoje siedziby konsulaty
10 państw oraz wiele instytucji – izby handlowe oraz stowarzyszenia. Wrocław ma
komunikację z Europą również drogą wodną. Rzeka Odra łączy miasto z portami morskimi
w Szczecinie i Świnoujściu, a poprzez system kanałów i Łabę – z Berlinem i z Europą
Zachodnią. Sieć ulic jest stale unowocześniana, budowane są obwodnice i ruch samochodów
ciężarowych zostanie skierowany poza miasto.

Wrocław is an important transport interchange. The International Airport, A4 motorway,

railway stations, river navigation ports ensure the connection with all the world. The biggest
role serve means of transport industry, the machine, electro technical, metal construction and
food industry. Among over 30 different banks working in the city, there are branches of the
European–famous banks, such as: Allied Irish Bank PLC, Credit Agricole, Citibank, Societé
Général-e, Raiffeisen Centrobank, Deutsche Bank. In Wrocław, the consulates of 10 countries
and a lot of institutions – chambers of commerce and associations have their seats. Wrocław
has also got the communication with Europe by the waterway. The Odra River connects the
city to seaports in Szczecin and Świnoujście and by canals system and the Łaba River – with

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Berlin and the Western Europe. The streets network is constantly modernized, there are built
ring roads and lorries will be directed outside the city.

4.5.2.

Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Jakie znasz środki transportu w języku angielskim?

Jak opiszesz poszczególne środki transportu w języku angielskim?

Jakie są środki transportu wewnętrznego w języku angielskim?

Do czego służą poszczególne środki transportu wewnętrznego?

Jakie informacje zawierają rozkłady jazdy środków komunikacji?

Jak zdefiniujesz wypadek drogowy w języku angielskim?

Jak zdefiniujesz pojęcie „szkoda” w języku angielskim?

Jak zdefiniujesz pojęcie „kradzież” w języku angielskim?

Jak zdefiniujesz pojęcie „rzeczoznawca” w języku angielskim?

10.

Jak scharakteryzujesz odszkodowanie w języku angielskim?

11.

Jak scharakteryzujesz ubezpieczenie transportowe w języku angielskim?

12.

Jak opiszesz główne ośrodki gospodarcze w Polsce w języku angielskim?

4.5.3.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przetłumacz na język angielski zwroty związane z transportem: transport morski,

drogowy, kolejowy, lotniczy, rejsowy, czarterowy, statek handlowy, statek pasażerski, prom,
punkt graniczny, stacja graniczna, pociąg krajowy, pociąg międzynarodowy, autobus,
transport lotniczy międzynarodowy, transport lotniczy krajowy, bilet, ubezpieczenie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeczytać fragment materiału nauczania (pkt 4.5.1. w poradniku dla ucznia),

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

przeczytać ze zrozumieniem zwroty związane z transportem,

przetłumaczyć zwroty na język angielski przy użyciu słowników,

ułożyć zdania ze zwrotami w języku angielskim,

zaprezentować efekt swej pracy w języku angielskim.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

kartki ze zwrotami związanymi z transportem w języku polskim,

–

słowniki dwujęzyczne i branżowe,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Opisz w języku angielskim środki transportu wewnętrznego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeczytać materiał nauczania (pkt 4.5.1. w poradniku dla ucznia),

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

obejrzeć anglojęzyczny film o środkach transportu wewnętrznego,

zredagować notatki korzystając ze słowników,

opisać pisemnie i ustnie środki transportu wewnętrznego w języku angielskim,

przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

film w języku angielskim o środkach transportu wewnętrznego,

−

odbiornik telewizyjny,

−

odtwarzacz DVD lub VHS,

−

słowniki dwujęzyczne i branżowe,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Wykonaj w języku angielskim projekt organizacji przewozu osób w komunikacji

publicznej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeczytać fragment materiału nauczania (pkt 4.5.1. w poradniku dla ucznia),

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

wysłuchać ze zrozumieniem w języku angielskim nagrania tekstu o organizacji przewozu
osób w komunikacji publicznej,

opisać środki transportu komunikacji publicznej w języku angielskim,

określić grupy konsumentów najczęściej korzystających z określonych środków
transportu,

dokonać analizy rozkładów jazdy poszczególnych środków transportu,

dokonać analizy tras poszczególnych środków transportu przy użyciu map,

wykonać projekt organizacji przewozu osób w komunikacji publicznej w języku
angielskim,

przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

nagranie tekstu w języku angielskim o organizacji przewozu osób w komunikacji
publicznej,

–

magnetofon,

–

rozkłady jazdy,

–

mapy Europy i świata w języku angielskim,

–

słowniki dwujęzyczne i branżowe,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 4

Opisz w języku angielskim stan techniczno – eksploatacyjny miejskich usług

infrastrukturalnych w Twoim mieście.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeczytać fragment materiału nauczania (pkt 4.5.1. w poradniku dla ucznia),

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

zebrać materiały o stanie techniczno – eksploatacyjnym usług infrastrukturalnych miasta,

dokonać selekcji materiału,

opisać stan techniczno – eksploatacyjny miejskich usług infrastrukturalnych w języku
angielskim,

przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

mapy miast,

–

aktualne podręczniki,

–

foldery, broszury, przewodniki turystyczne o miastach,

–

słowniki dwujęzyczne i branżowe,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 6.

4.5.4.

Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

przetłumaczyć na język angielski zwroty związane z transportem?

ułożyć zdania w języku angielskim?

opisać w języku angielskim środki transportu wewnętrznego?

wysłuchać ze zrozumieniem nagrania tekstu w języku angielskim?

wykonać projekt organizacji przewozu osób w komunikacji
publicznej w języku angielskim?

opisać w języku angielskim stan techniczno – eksploatacyjny
miejskich usług infrastrukturalnych?

skorzystać ze słowników dwujęzycznych i branżowych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.6.

Akty prawne dotyczące działań z zakresu logistyki

4.6.1.

Materiał nauczania

Przepisy prawne Unii Europejskiej

Poza krajowymi ustawami i przepisami dotyczącymi transportu, spedycji i ubezpieczeń

istnieje wiele przepisów Unii Europejskiej, które dokładnie określają sposoby, warunki
transportu, przewożenia, znakowania i ubezpieczania towarów. Standardy te są obowiązujące
we wszystkich krajach Unii Europejskiej.

Apart from domestic acts and articles concerning the transport, freight forwarding and

insurance, exist many of the European Union regulations which precisely determine the ways,
conditions of transport, packaging, labeling and insurance of goods. Those standards are
obligatory in each country of the European Union.

Analizowanie przepisów prawa

Analiza przepisów prawnych w języku polskim i angielskim powinna dotyczyć zarówno

treści jak i formy, ponieważ są one ze sobą ściśle związane. Należy zatem przeanalizować:

−

układ poszczególnych akapitów, czyli, np. wstęp, co on zawiera, kto wprowadza
rozporządzenie, do kogo jest ono skierowane, jakie podmioty gospodarcze obejmuje;
następnie poszczególne artykuły i paragrafy, jaką treść zawierają, jakie zmiany
wprowadzają, które z nich są kontynuacją zarządzeń z poprzednich aktów prawnych,
które zaś wprowadzają nowe przepisy; zakończenie, w którym najczęściej są informacje
o przepisach tracących moc prawną i postanowienia końcowe;

−

bezosobowe formy czasowników operacyjnych, typu: zaleca się, informuje, wprowadza
się, które wskazują na rodzaj podejmowanych rozporządzeń, jakiej czynności prawnej
one dotyczą;

−

słownictwo charakterystyczne dla stylu urzędowego, w którym redagowane są
dokumenty prawno – administracyjne, np. zważywszy, że, nawiązując do, uchyla się, itd.,
pełne formy wyrazów.

Zasady tłumaczenia tekstów aktów prawnych

Tłumaczenie tekstów aktów prawnych może przysparzać wiele trudności, ponieważ

trzeba znać język prawa, administracji i ekonomii oraz struktury składniowo – leksykalne
charakterystyczne dla tego języka. Aby poprawnie przetłumaczyć tekst z języka polskiego na
angielski lub z języka angielskiego na polski należy:
–

stosować terminologię i frazeologię subjęzyka specjalistycznego;

–

dbać o poprawność gramatyczną, ortograficzną i leksykalną (leksyka specjalistyczna
i niespecjalistyczna);

–

używać rejestru (stylu funkcjonalnego) języka charakterystycznego dla danego rodzaju
tekstu;

–

stosować składnię zdań i szyk wyrazów w zdaniu języka, na który tłumaczony jest
dokument;

–

używać synonimów, antonimów, wyrazów bliskoznacznych, w celu uniknięcia
powtórzeń;

–

stosować pełne brzmienie wyrazów, a nie skróty, ponieważ teksty przepisów prawa
należą do języka oficjalnego, urzędowego;

–

nie tłumaczyć tekstu „słowo po słowie”;

–

stosować w języku angielskim odpowiednie słowa łączące zdania (‘linking words’), typu
whereas, thereby, therefore, itd.;

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

sprawdzać znaczenie w języku angielskim tzw. ‘phrasal verbs’ (czasowników
złożonych), ponieważ dodanie innej cząstki powoduje zmianę znaczenia, np. take away –
odbierać, zabierać, take back – odnosić coś, cofać, take in – zrozumieć, take off –
zdejmować.

Oto fragment dyrektywy Unii Europejskiej o transporcie kolejowym w krajach Unii

Europejskiej:
Directive 2001/16/EC of the European Parliament and of the Council
of 19 March 2001
on the interoperability of the conventional rail system
Consolidated legal version (without preamble) according to Directive 2004/50/EC of 29 April
2004
Chapter One
General provisions
Article 1
1.

This Directive sets out to establish the conditions to be met to achieve interoperability
within the Community territory of the trans-European conventional rail system, as
described in Annex I. These conditions concern the design, construction, placing in
service, upgrading, renewal, operation and maintenance of the parts of this system placed
in service after the date of entry into force of this Directive, as well as the professional
qualifications and health and safety conditions of the staff who contribute to its operation
and maintenance.

The pursuit of this objective must lead to the definition of an optimal level of technical
harmonization and make it possible to:
a)

facilitate, improve and develop international rail transport services within the
European Union and with third countries;

contribute to the progressive creation of the internal market in equipment and
services for the construction, renewal, upgrading and operation of the trans-European
conventional rail system;

contribute to the interoperability of the trans – European conventional rail system.

Dyrektywa 2001/16/EC Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 19 marca 2001 roku
dotycząca międzynarodowego współdziałania w zakresie konwencjonalnego trans –
europejskiego systemu kolei.
Zbiór obowiązujących ustaw (bez wstępu) według Dyrektywy 2004/50/EC z 29 kwietnia
2004 roku.
Rozdział 1
Postanowienia ogólne

Paragraf 1
1.

Dyrektywa ta ma na celu ustanowienie warunków międzynarodowej współpracy
w obrębie terytorium Wspólnoty trans – europejskiego, konwencjonalnego systemu kolei
jak opisano w Aneksie 1. Warunki te dotyczą przeznaczenia, konstrukcji, umieszczenia
w systemie połączeń, podniesienia standardu, przedłużania, działania i utrzymania części
tego systemu jako połączenia po terminie wejścia w życie tej Dyrektywy, jak również
kwalifikacji zawodowych, zdrowia i warunków bezpieczeństwa personelu, który bierze
udział w jego działaniu i utrzymaniu.

Dążenie do tego celu musi prowadzić do zdefiniowania optymalnego poziomu
technicznej harmonizacji i uczynienia poprzez:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ułatwienie, poprawę i rozwój usług międzynarodowego transportu kolejowego na
obszarze Unii Europejskiej i krajów rozwijających się;

udział w postępowym tworzeniu wewnętrznego rynku wyposażenia i usług
w zakresie konstrukcji, przedłużania, unowocześniania i działania konwencjonalnego
trans – europejskiego systemu kolei;

udział

międzynarodowym

współdziałaniu

konwencjonalnego

trans

–

europejskiego systemu kolei.

Article 2
For the purposes of this Directive:
a)

“trans–European conventional rail system” means the structure, as described in Annex I,
composed of lines and fixed installations, of the trans–European transport network, built
or upgraded for conventional rail transport and combined rail transport, plus the rolling
stock designed to travel on that infrastructure;

“interoperability” means the ability of the trans–European conventional rail system to
allow the safe and uninterrupted movement of trains which accomplish the required
levels of performance for these lines. This ability rests on all the regulatory, technical and
operational conditions which must be met in order to satisfy the essential requirements.

Paragraf 2
Dla celów tej Dyrektywy:
a)

„trans–europejski konwencjonalny system kolei” oznacza strukturę, jak opisano
w Aneksie 1, składającą się z linii i stałych instalacji sieci trans–europejskiego systemu,
wybudowanych lub unowocześnionych dla konwencjonalnego transportu kolejowego
i połączonego transportu kolejowego plus tabor kolejowy przeznaczony do podróży w tej
infrastrukturze.

„współpraca międzynarodowa” oznacza zdolność trans–europejskiego systemu
kolejowego do pozwolenia na bezpieczny i niezakłócony ruch pociągów, który osiąga
wymagany poziom wydajności na tych liniach. Zdolność opiera się na warunkach
nadzoru, warunkach technicznych i eksploatacyjnych, które muszą kolejno łączyć się,
aby spełnić zasadnicze wymogi.

Prawo transportowe / Transport Law

Prawo transportowe [13] reguluje między innymi zasady funkcjonowania transportu,

określa środki transportu, ich rodzaje, stan techniczny pojazdów, ładowność pojazdów,
warunki przewozu ludzi, zwierząt i towarów. Prawo transportowe precyzuje też zasady
przewozu poszczególnych rodzajów towarów, np. towarów niebezpiecznych czy żywności.
Jednym z najważniejszych zagadnień tego prawa jest bezpieczeństwo w transporcie.

Transport law among other things, regulates the rules of transport functioning, it defines

means of transport, their kinds, the technical condition of vehicles, the capacity of vehicles,
the conditions of people, animals and goods transport. Transport law also specifies the
transport rules of different kinds of goods, for example, dangerous products or food. One of
the most important problems of that law is safety in transport

Prawo celne / Customs Law

Prawo celne [22] reguluje zasady przywozu towarów na polski obszar celny oraz

wywozu towarów z polskiego obszaru celnego, związane z tym prawa i obowiązki osób,
uprawnienia i obowiązki organów celnych. Każda osoba, która zamierza dokonać przywozu
lub wywozu może uzyskać od organu celnego informację o stosowaniu przepisów prawa
celnego. Towary wprowadzone na polski obszar celny podlegają, od chwili ich

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wprowadzenia, dozorowi celnemu, czyli muszą podlegać kontroli celnej zgodnie
z obowiązującymi przepisami.
Towary mogą być wprowadzone lub wyprowadzone z polskiego obszaru celnego przez
otwarte przejścia graniczne, a przez inne przejścia tylko po wydaniu pozwolenia przez organ
celny. Jeżeli towary zostały nielegalnie wprowadzone na polski obszar celny lub zostały
usunięte spod dozoru celnego, wówczas organ celny podejmuje wszelkie niezbędne działania
w celu uregulowania ich sytuacji łącznie ze sprzedażą towarów.
Jeżeli umowy międzynarodowe lub przepisy odrębne zakazują posiadania, rozpowszechniania
lub obrotu towarami, organ celny cofa natychmiast towar za granicę lub na polski obszar
celny, chyba że umowy międzynarodowe lub przepisy odrębne przewidują jego przepadek na
rzecz Skarbu Państwa, albo inny sposób postępowania. Mogą to być, np. niektóre rośliny,
zwierzęta, lub też rzeczy innego rodzaju, których prawo nie dopuszcza do wprowadzenia na
polski obszar celny.

The customs law regulates import of goods on Polish customs area and export of goods

from Polish customs area, related to this people’s rights and duties, rights and duties of the
customs authorities. Each person who is going to do import or export, can get information
from the customs authority about using of customs law regulations. The introduced to Polish
customs area are subject to the customs supervision from the moment of their introduction,
that is, they must be introduced or the led out of Polish customs area through open crossing
borders and through other crossing borders, only after issuing a permit by the customs
authority. If the goods have been introduced illegally to Polish customs area or if they have
been dismissed from the customs supervision, then the customs authority takes all necessary
actions to regulate their situation including the sale of goods.
If the international conventions or separated rules prohibit the ownership and distribution
or turnover of goods, the customs authority turns immediately back the commodity outside
the border or to Polish customs area, unless international conventions or separate rules expect
its confiscation for the State Treasury or another way of proceedings. They can be, for
example, some plants, animals or the other kind of articles which Polish law doesn’t allow
to be introduced to Polish customs area.

Prawo przewozowe / Transport Law

Prawo przewozowe [22] reguluje przewóz osób i rzeczy, wykonywany odpłatnie na

podstawie umowy przez uprawnionych do tego przewoźników, z wyjątkiem transportu
morskiego, lotniczego i konnego. Przewoźnikiem jest prowadzący przedsiębiorstwo (zakład
przewozowy) i może nim być osoba fizyczna lub prawna, działająca w tym charakterze
faktycznie, bez względu na rodzaj tytułu prawnego (własność, użytkowanie, dzierżawa,
leasing). W tym rozumieniu kierowca nie jest przewoźnikiem. Przewoźnik jest obowiązany
podać do publicznej wiadomości zakres swojego działania, a w szczególności adresy punktów
odprawy i sposób zawierania umowy przewozu. Przewóz może być wykonywany przez kilku
przewoźników tej samej lub różnej gałęzi transportu na podstawie jednej umowy przewozu
i jednego dokumentu przewozowego, a zatem odpowiedzialność przewoźników jest solidarna.

The transport law regulates the transport of people and things made payable on the basis

of the contract by entitled carriers, except for sea transport, air transport and horse transport.
The carrier is a person who runs a company (a shipping company) and it can be a natural
person or a legal person, in fact acting in that capacity, regardless of the kind of the legal title
(ownership, having right of usage, tenancy, leasing). In such understanding, the driver is not
a carrier. The carrier is obliged to announce the scope of his action and particularly the
addresses of departure points and a kind of entering into the transport contract. The transport
can be made by some carriers in the same or other branch of transport on the base of one

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

transport contract and one shipping document, thus the carriers’ responsibility is joint and
several.

Prawo spedycyjne / Freight forwarding law

Prawo spedycyjne [13] reguluje między innymi zasady prowadzenia spedycji, zakres

odpowiedzialności spedytora za oferowane usługi. Prawo to określa również zakres
działalności i usług spedycyjnych oraz zasady zakładania i prowadzenia firmy spedycyjnej.

Freight forwarding law, among other things, regulates the rules of forwarding running,

carrier’s scope of responsibility for offered services. This law also determines the range of
freight forwarding activity and services and the rules of a freight forwarding company
establishing.

Prawo drogowe

Prawo drogowe [13] reguluje między innymi zasady ruchu drogowego (kodeks

drogowy), jego użytkowników, rodzaje dróg i środków transportu. Prawo drogowe określa też
wykroczenia drogowe oraz kary za łamanie przepisów drogowych.

Road law, among other things, regulates the rules of traffic (Highway Code), its users,

kinds of roads and means of transport. Road law also determines traffic offences and
punishment for traffic regulations breaking.

Prawo ubezpieczeń

Prawo ubezpieczeń [13] określa między innymi zasady ubezpieczenia transportu,

spedytora, kierowcy, towaru oraz usług. Prawo to precyzuje również zakres ubezpieczenia,
innymi słowy, co może być przedmiotem ubezpieczenia oraz zasady zawierania
ubezpieczenia.

Insurance law, among other things, determines the rules of transport, carrier, driver,

goods and services. This law also specifies the scope of insurance, in other words, what can
be an object of insurance and the rules of entering into insurance.

Handel zagraniczny / Foreign trade

Handel zagraniczny [3, 13] to odpłatna wymiana towarów lub usług z partnerami

posiadającymi stałą siedzibę poza granicą celną państwa. Charakterystyczne cechy handlu
zagranicznego to: odpłatność, przemieszczanie towarów, towary muszą pochodzić z różnych
krajów.

Handel zagraniczny w wąskim znaczeniu dotyczy tylko dóbr materialnych, które są

sprzedawane za granicę lub zakupywane za granicą.

Handel zagraniczny w szerokim znaczeniu obejmuje obroty majątkowo – kredytowe oraz

obroty bieżące, na które oprócz wymiany składają się zakup i sprzedaż za granicę usług, dóbr
niematerialnych oraz zobowiązania wynikające z ruchu ludności za granicę, utrzymywania
własnych placówek dyplomatycznych za granicą i inne.

Foreign trade is a payable exchange of goods or services with partners who have

a permanent seat outside the customs border of the country. Typical features of foreign trade:
payment, shifting of goods, the commodities must come from different countries.

Foreign trade, in a narrow sense, concerns only the material goods which are sold abroad

or purchased abroad.

Foreign trade, in a wide sense, includes the property and credit turnovers and current

turnovers, which aside from the exchange, consist of purchase and sale of services and non–
material goods abroad and obligations being a result of the population movement abroad,
keeping own diplomatic posts abroad and others.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Eksport / Export

Eksport [3, 13] jest to wywóz dóbr poza granice kraju, w którym zostały one

wytworzone. Kraje Unii Europejskiej sprzedają towary lub usługi poza Wspólnotę
Europejską, ponieważ sprzedaż towarów w obrębie państw należących do Unii Europejskiej
jest sprzedażą wewnątrzwspólnotową, a nie eksportem.

Export is taking goods out of the country where they have been produced. The countries

of the European Union sell goods or services outside the European Community, because the
sale of goods inside of the countries belonging to the European Union is an internal sale
of community, not export.

Zgodnie z ustawą o podatku VAT, eksporterowi przysługuje prawo do zastosowania

zerowej stawki VAT.

According to the VAT tax law, an exporter has the right to use zero VAT rate.
Eksport bezpośredni oznacza, że wywóz towarów poza granice Polski i UE dokonywany

jest bezpośrednio przez eksportera bądź osobę działającą w jego imieniu i dlatego dokumenty
eksportowe wystawiane są na eksportera.

Direct export means that taking goods out of Poland and the European Union is carried

out directly by the exporter or a person on his behalf, therefore, the documents are issued for
the exporter.

Eksport pośredni oznacza, że towary wydawane są zagranicznemu odbiorcy w kraju

dostawcy, a ich wywozu poza granice Polski i Unii Europejskiej dokonuje nabywca, bądź
osoba działająca w jego imieniu. Dokumenty kontraktowe wystawiane są wówczas na
zagranicznego kontrahenta.

Indirect export means that the goods are issued for a foreign consumer in the supplier’s

country, and their taking out of Poland and the European Union is made by the purchaser
or a person on his behalf. Then, the contract papers are issued for a foreign contractor.
W takim przypadku, krajowy eksporter może zastosować 0% stawkę VAT, o ile zagraniczny
kontrahent dostarczy mu kopie dokumentów eksportowych – faktury handlowej, specyfikacji
towarowej, dokumentów transportowych z pieczęcią urzędu celnego, kopię dokumentu SAD
– Jednolitego Dokumentu Administracyjnego wraz z pieczątką urzędu celnego,
stwierdzającego, że towar opuścił już terytorium celne Wspólnoty Europejskiej.
In such a case, the domestic exporter can use 0% VAT rate, if the foreign contractor delivers
him copies of export documents – a trade invoice, a specification of goods with a seal of the
Customs Bureau, a copy of SAD document – The Synthetic Administration Document with
a seal of the Customs Bureau stating that the merchandise has just left the customs territory
of the European Community.

Import / Import

Import [3, 13] jest to przywóz towarów, usług lub kapitału z zagranicy w celu

wykorzystania ich na rynku wewnętrznym. Kraje Unii Europejskiej importują towary czy
usługi spoza Unii, ponieważ zakup towarów w obrębie Wspólnoty Europejskiej nie jest
importem, ale zakupem wewnątrzwspólnotowym.

Import is the supplying of goods, services or capital from abroad to use them on the

domestic market. The countries of the European Union import commodities or services from
outside the Union, because purchasing of goods inside of the European Community is not the
import but internal purchasing within the community.

Ekologia / Ecology

Głównym celem ustawy dotyczącej ochrony przed emisjami zanieczyszczeń jest ochrona

ludzi, zwierząt, roślin, gleby, wody, atmosfery i pozostałych dóbr przed szkodliwymi
wpływami środowiska, a także zapobieganie ich powstawaniu. Zakłady, maszyny, sprzęt,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

pojazdy mechaniczne, nieruchomości gruntowe, które mają szkodliwy wpływ na środowisko,
są takim rodzajem obiektów, na których posiadanie i użytkowanie jest wymagane zezwolenie.
Ustawa dotycząca bezpiecznego użytkowania sprzętów i produktów obowiązuje producentów
i handlowców. Mogą oni wprowadzić do obrotu jedynie takie środki techniczne i produkty
konsumpcyjne, które spełniają wymogi ustawy o bezpieczeństwie i zdrowiu.

The main goal of the act concerned with the protection against the emission of pollution

is protection of people, animals, plants, soil, water, atmosphere and the rest of goods against
harmful influences of the environment and prevention of their production coming into
existence. Factories, machines, equipment, mechanical vehicles, fixed property which have
harmful influence on the environment, are such a kind of objects which demand a licence for
having and using them. The producers and trademen are obliged by the act concerning to safe
equipment and products. They can introduce into the turnover only such technical means and
consumer products which comply with the requirements of the safety and health act.

W krajach Unii Europejskiej mogą być wprowadzane do obrotu tylko maszyny i sprzęt,

które mają oznaczenie CE (Europejski Certyfikat). Umieszczenie na wyrobie znaku CE
oznacza, że produkt spełnia wymagania dyrektywy dotyczącej maszyn w UE oraz spełnia
odpowiednie normy. Zgodnie z rozporządzeniem o niebezpiecznych materiałach, ich
opakowania muszą być tak wykonane, aby ich zawartość nie wydostała się na zewnątrz.
Niebezpieczne materiały są odpowiednio oznakowane i opakowane. Zgodnie z ustawą
o transporcie materiałów niebezpiecznych, zostały one podzielone na 9 klas. Każda klasa ma
własne oznaczenie z widocznym symbolem o różnych kolorach, zatem wszystkie osoby
mające styczność z tym towarem są poinformowane o możliwym niebezpieczeństwie.
Transport drogowy materiałów niebezpiecznych regulowany jest w przepisach rozporządzeń
dotyczących transportu drogowego i kolejowego niebezpiecznych materiałów oraz w ADR
(europejskiej umowie o międzynarodowym przewozie drogowym towarów niebezpiecznych).

In the European Union countries can introduce into the turnover only machines and

equipment which are marked by CE(European Certificate). Putting on the ware a CE mark
means that the product meets the requirements of the directive concerning machines in the
European Union and meets appropriate standards. According to the directive of dangerous
materials, their packages must be made in such a way, so as to their content couldn’t get out.
Dangerous materials are marked and packed appropriately. According to the directive of
dangerous materials transport, they were divided into 9 classes. Each class has its own label
with a visible symbol in different colours, therefore all people having a contact with this
commodity are informed about possible danger. Road transport of dangerous materials is
regulated in articles of the directives concerning the road and rail transport of dangerous
materials and in ADR (Agreement of Dangerous Matrerials Road Transport).

4.6.2.

Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Jak należy analizować przepisy prawa?

Jak należy dokonywać tłumaczenia tekstów aktów prawnych?

Jak zdefiniujesz w języku angielskim prawo transportowe?

Jak zdefiniujesz w języku angielskim prawo celne?

Jak zdefiniujesz w języku angielskim prawo przewozowe?

Jak zdefiniujesz w języku angielskim prawo drogowe?

Jak zdefiniujesz w języku angielskim prawo spedycyjne?

Jak zdefiniujesz w języku angielskim prawo ubezpieczeń?

Czym jest handel zagraniczny?

10.

Czym różni się import od eksportu?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.6.3.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz środki transportu do przewozu materiałów niebezpiecznych z Polski do Wielkiej

Brytanii.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeczytać fragment materiału nauczania (pkt 4.6.1. w poradniku dla ucznia),

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

przeczytać ze zrozumieniem anglojęzyczny tekst o środkach transportu,

przeczytać ze zrozumieniem fragment rozporządzenia o warunkach przewozu materiałów
niebezpiecznych w języku angielskim,

dokonać analizy przepisów prawa o zasadach ubezpieczenia transportu,

dokonać analizy trasy transportu z Polski do Wielkiej Brytanii przy użyciu mapy,

dobrać środki transportu do przewozu materiałów niebezpiecznych,

zaprezentować efekt swej pracy w języku angielskim.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

tekst przewodni w języku angielskim o środkach transportu,

–

fragment rozporządzenia o warunkach przewozu materiałów niebezpiecznych w języku
angielskim,

–

przepisy prawa o zasadach ubezpieczenia transportu w języku angielskim,

–

słowniki dwujęzyczne i branżowe,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Dokonaj w języku angielskim analizy przepisów prawa dotyczących zadań

logistycznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeczytać materiał nauczania (pkt 4.6.1. w poradniku dla ucznia),

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

przeczytać tekst ze zrozumieniem w języku angielskim,

przetłumaczyć niezrozumiałe zwroty na język polski,

zredagować notatkę z lektury tekstu w języku angielskim,

przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

kartki z fragmentami aktów prawnych dotyczących logistyki,

−

słowniki dwujęzyczne i branżowe,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Określ zasady przywozu towarów na polski obszar celny oraz wywozu towarów

z polskiego obszaru celnego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeczytać fragment materiału nauczania (pkt 4.6.1. w poradniku dla ucznia),

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

przeczytać ze zrozumieniem anglojęzyczny fragment tekstu prawa celnego,

wyszukać w tekście informacje o zasadach przywozu towarów na polski obszar celny

oraz wywozu towarów z polskiego obszaru celnego,

zredagować notatki z lektury tekstu w języku angielskim,

określić w języku angielskim zasady przywozu towarów na polski obszar celny oraz

wywozu towarów z polskiego obszaru celnego,

zaprezentować efekt swej pracy w języku angielskim.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

kartki z fragmentem tekstu prawa celnego w języku angielskim,

–

słowniki dwujęzyczne i branżowe,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 6.

4.6.4.

Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

dobrać środki transportu do realizacji określonych zadań
logistycznych?

przeczytać

ze zrozumieniem akty prawne w języku angielskim?

dokonać analizy aktów prawnych w języku angielskim?

korzystać z map?

wyszukać potrzebne informacje w anglojęzycznych aktach
prawnych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

[

SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

Przeczytaj uważnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia!

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Zwrot: „hurt i detal” znaczy w języku angielskim
a)

marketable output.

freight forwarding.

economic entity

wholesale and retail.

Zwrot: “a bill of lading” znaczy w języku polskim
a)

list handlowy.

oferta.

rachunek za załadunek.

list przewozowy.

Definition: “It is statement of how much money a business has earned and how much
money it has paid for goods and services” describes
a)

balance.

turnover.

supply.

demand.

Dokończ zdanie: In the metric system, one metre equals
a)

0.3937 inch.

109.4 yards.

0.6214 mili mile.

39 37 inches.

Zwrot: “I would like to apologise” należy przetłumaczyć na język polski jako
a)

Chciałbym zaprosić.

Chcę zaproponować.

Chciałbym przeprosić

Chcę złożyć zamówienie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zdanie: “Are you entering or exiting EU?” znaczy w języku angielskim
a)

Czy Pan/Pani wwozi czy wywozi towary z Unii Europejskiej.

Czy Pan/Pani wjeżdża czy wyjeżdża z Unii Europejskiej.

Czy Pan/Pani rezyduje czy mieszka na stałe w krajach Unii Europejskiej.

Czy Pan/Pani pracuje czy nie pracuje w krajach Unii Europejskiej.

Zwrot: „list z zapytaniem” należy przetłumaczyć na język angielski jako
a)

A letter of enquiry.

A letter of complaint.

A letter of motivation.

A letter of application.

Jeżeli list oficjalny rozpoczyna zwrot grzecznościowy “Dear Sir or Madam”, to
w zakończeniu powinien być użyty zwrot
a)

Yours faithfully.

Yours sincerely.

Regards.

All the best.

Dokończ zdanie: This kind of a bank services the Budget, it is entitled to money issue
and to control its supply and it is
a)

a commercial bank.

an international bank.

a central bank.

a deposit bank.

10.

Dokończ zdanie: The products are materials or substances produced
a)

in the recycling process.

in the technological process as a result of the raw materials processing.

in the technological process as a result of the waste materials quick processing.

in the long process as a result of the by–products processing.

11.

Nazwę dokumentu “Insurance” należy przetłumaczyć na język polski jako
a)

faktura.

zamówienie.

list handlowy.

ubezpieczenie.

12.

Definition: “It is supplying of goods, services or capital from abroad to use them on the
domestic market” describes
a)

import.

export.

foreign trade.

discount.

13.

Dokończ zdanie: Multi–storey warehouses are made
a)

by building high storehouses.

by building of some closely situated storehouses.

by joining some flat storehouses.

by putting of some flat storehouses on a few storeys.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14.

Definition: “It is a modern strategy in supply chain management because the producers,
distributors, traders, retailers and suppliers of logistic services cooperate” describes
a)

Efficient Consumer Response Conception (ECR).

Total Quality Management (TQM).

Vendor Managed Inventory(VMI).

Co–Managed Inventory (CMI).

15.

Zdanie: “On the overall carton quantity, the system prints labels of palettes” należy
przetłumaczyć na język polski jako
a)

Na wierzchu kartonów system drukuje etykiety takie jak na ściankach palet.

Na każdy zbiór kartonów, system drukuje etykiety wszystkich palet.

Na wszystkie pełne kartony system drukuje etykiety palet.

Na ilości kartonowe zbiorcze, system drukuje etykiety palet.

16.

Dokończ zdanie: Supplies are material floating assets serviceable to ensure
a)

the storing continuity.

the distribution process continuity.

the production and distribution process continuity.

the production process continuity.

17.

Dokończ zdanie: Vertical transport consists of
a)

lifts, lifting platforms, mechanical constant elevators and cranes.

high lift stackers, elevating transporters, chain scrapers and forklifts.

chain conveyors, belt conveyors and roller trucks.

two–wheel barrows and pallet trucks.

18.

Uzupełnij zdanie: Theft is a … of someone else’s property and its grabbing.
a)

legal taking out

giving and taking out

crime and dangerous taking over

crime, illegal and secretly taking away

19.

Uzupełnij zdanie: The transport law regulates the transport of … carriers.
a)

people and things made free on the basis of the consignment note by entitled

animals and things made payable on the base of the consignment note by any

goods made payable on the base of the contract by any

people and things made payable on the base of the contract by entitled

20.

Zdanie: “Directive of the European Parliament and of the Council” znaczy w języku
polskim
a)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Europy.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Konsulatu.

Dyrekcja Parlamentu Europejskiego i Rady Europy.

Ustawa Parlamentu Europejskiego i Rady Najwyższej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko:..........................................................................................

Posługiwanie się językiem obcym w realizacji zadań logistycznych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

LITERATURA

Abt S., Woźniak H.: Podstawy logistyki. Uniwersytet Gdański, Gdańsk 1993

Ashley A.: A correspondence workbook. Oxford University Press, 1994

Begg D.: Ekonomia. T. 1 i 2. PWE, Warszawa 1993

Beier F., Rutkowski K.: Logistyka. Szkoła Główna Handlowa, Warszawa, 1995

Business English: CD, Young Digital Poland.

Comfort J., Utley D.: Effective Presentations. Oxford English Video1996

Comfort J., Utley D.: Effective Meetings. Oxford English Video 1996

Comfort J., Utley D.: Effective Telephoning. Oxford English Video 1996

Encyklopedia Gazety Wyborczej. T. 5, 14, 18, 19, 20, Wydawnictwo Agora S A,
Warszawa 2006

10.

Fijałkowski J.: Transport wewnętrzny w systemach logistycznych. Wybrane zagadnienia.
Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2000

11.

Harris M., Mower D., Sikorzyńska A.: New Opportunities Intermediate. Longman 2005

12.

Hoszowska B.: Porozmawiajmy o interesach po angielsku. Wydawnictwo Profesjonalnej
Szkoły Biznesu, Kraków 1996

13.

Jaślan J., Jaślan H.: Słownik terminologii prawniczej i ekonomicznej angielsko-polski.
WP, Warszawa 2004

14.

Jones L., Alexander R.: International Business (A course Communication skills).
Cambridge University Press, 1993 wraz z kasetą video

15.

Longman Dictionary of Contemporary English. Pearson Education Limited 1995

16.

Nadstoga Z.: Business Letters. Wzory listów handlowych. Altena, 1992

17.

Newbolt B., Hollett V.: Meeting Objectives. Oxford English Video,1995

18.

Seidel K. H.: Słownik techniczny angielsko-polski polsko-angielski. Wydawnictwo REA,
Warszawa 2005

19.

Ratajczak P.: Business English Dictionary, Libra, 1990

20.

Wielki Słownik PWN-Oxford. Wydawnictwo PWN, Warszawa 2004

21.

Wilson P.: Korespondencja w języku angielskim … czyli poradnik menedżera.
Wydawnictwo Philips Wilson, Warszawa 1998

22.

http://www.ADWOKAT.COM

23.

http://www.business.com

24.

http://www.csipb.pl

25.

http://www.ssi-schaefer.pl

26.

http://www.Slajd1.com