operator maszyn lesnych 833[02] o1 02 u

___________________________________________________________________________

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Teresa Jaszczyk

Stosowanie przepisów prawa w działalności gospodarczej
833[02].O1.02

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Edwin Drobkiewicz
mgr inż. Leszek Sikora

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Teresa Jaszczyk

Konsultacja:
mgr inż. Marian Nowotnik

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 833[02].O1.02
Stosowanie przepisów prawa w działalności gospodarczej, zawartego w programie nauczania
dla zawodu operator maszyn leśnych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Wymagania wstępne

Cele kształcenia

Materiał nauczania

4.1.

Leśnictwo jako dział gospodarki narodowej

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające

4.1.3. Ćwiczenia

4.1.4. Sprawdzian postępów

4.2

Pracownicy lasów

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające

4.2.3. Ćwiczenia

4.2.4. Sprawdzian postępów

4.3. Stosowanie techniki komputerowej w poszukiwaniu pracy

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające

4.3.3. Ćwiczenia

4.3.4. Sprawdzian postępów

4.4. Zasady i metody komunikowania się

4.4.1. Materiał nauczania

4.4.2. Pytania sprawdzające

4.4.3. Ćwiczenia

4.4.4. Sprawdzian postępów

4.5. Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej

4.5.1. Materiał nauczania

4.5.2. Pytania sprawdzające

4.5.3. Ćwiczenia

4.5.4. Sprawdzian postępów

5. Sprawdzian osiągnięć

6. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o stosowaniu przepisów prawa

w działalności gospodarczej.

W poradniku znajdziesz:

–

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć już ukształtowane,
abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika,

–

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem,

–

materiał nauczania – wiadomości teoretyczne niezbędne do opanowania treści jednostki
modułowej,

–

zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy już opanowałeś określone treści,

–

wiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować

umiejętności praktyczne,

–

sprawdzian postępów,

–

sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi opanowanie
materiału całej jednostki modułowej,

–

literaturę uzupełniającą.

Schemat układu jednostek modułowych w module

833[02].O1

Podstawy zawodu

833[02].O1.01

Przestrzeganie przepisów

bezpiecze

stwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpo

arowej oraz

ochrony

rodowiska

833[02].O1.02

Stosowanie przepisów

prawa w działalno

gospodarczej

833[02].O1.03

Rozpoznawanie ro

lin

i zwierz

t le

nych

833[02].O1.02

Charakteryzowanie

rodowiska le

nego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu nauczania jednostki modułowej powinieneś umieć:

−−−−

identyfikować podstawowe procesy rynkowe.

−−−−

obsługiwać komputer na poziomie podstawowym,

−

korzystać z aktów prawnych,

−

wykonywać obliczenia procentowe,

−

korzystać z Internetu,

−

współpracować w grupie,

−

korzystać z literatury i innych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

określić strukturę organizacyjną Lasów Państwowych,

−

określić kategorie zaszeregowania pracowników Służby Leśnej,

−

zinterpretować podstawowe przepisy prawa dotyczące ochrony lasów oraz gospodarki
łowieckiej,

−

zinterpretować podstawowe przepisy prawa dotyczące ochrony przyrody i ochrony
ś

rodowiska,

−

posłużyć się terminologią dotyczącą funkcjonowania gospodarki rynkowej,

−

zinterpretować przepisy podatkowe,

−

zastosować procedury postępowania związane z podejmowaniem i prowadzeniem
działalności gospodarczej,

−

ocenić oferty dotyczące zatrudniania pracowników,

−

sporządzić dokumenty związane z poszukiwaniem pracy,

−

sporządzić dokumenty niezbędne do podjęcia działalności gospodarczej,

−

sporządzić dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej,

−

sporządzić dokumenty związane z zatrudnieniem,

−

dokonać analizy ofert dotyczących podnoszenia kwalifikacji zawodowych,

−

określić skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy,

−

określić obowiązki i uprawnienia pracownika zawarte w umowie o pracę, zgodnie
z Kodeksem Pracy,

−

określić obowiązki i uprawnienia pracodawcy zawarte w Kodeksie Pracy oraz umowie
o pracę, szczególnie dotyczące ubezpieczenia i podatku,

−

określić obowiązki i uprawnienia klienta z tytułu gwarancji oraz reklamacji zakupionych
towarów i usług,

−

zastosować zasady etycznego postępowania w działalności zawodowej,

−

zastosować metody komunikowania się i współpracy w zespole,

−

zastosować techniki komputerowe,

−

posłużyć się Internetem w poszukiwaniu ofert pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Leśnictwo jako dział gospodarki narodowej

4.1.1.

Materiał nauczania

Ochroną środowiska od dawna zainteresowane są wszystkie państwa, gdyż jest to

zagadnienie o wymiarze międzynarodowym. Środowisko stanowi dobro ogólnonarodowe.
Każdy ma prawo do informacji o jego stanie i ochronie. Konstytucja RP ustanawia generalną
zasadę, iż ochrona środowiska jest obowiązkiem władz publicznych. Władze te maja
obowiązek prowadzić politykę zapewniającą bezpieczeństwo ekologiczne współczesnemu
i przyszłym pokoleniom, zapobiegać negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji
ś

rodowiska oraz wspierać działania obywateli na rzecz ochrony środowiska i poprawy stanu

rodowiska (art. 68 ust. 4, art. 74 Konstytucji).

Ochrony środowiska dotyczy szereg ustaw. Jedną z nich jest ustawa o lasach. Reguluje

ona zasady, ochrony i powiększania zasobów leśnych oraz zasady gospodarki leśnej
w powiązaniu z innymi elementami środowiska i gospodarką narodową – bez względu na
formę własności.
Lasem w rozumieniu ustawy jest grunt:
1)

o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha, pokryty roślinnością leśną (uprawami
leśnymi) – drzewami i krzewami oraz runem leśnym – lub przejściowo jej pozbawiony:
a) przeznaczony do produkcji leśnej lub
b) stanowiący rezerwat przyrody lub wchodzący w skład parku narodowego albo
c) wpisany do rejestru zabytków;

związany z gospodarką leśną, zajęty pod wykorzystywane dla potrzeb gospodarki leśnej:
budynki i budowle, urządzenia melioracji wodnych, linie podziału przestrzennego lasu,
drogi leśne, tereny pod liniami energetycznymi, szkółki leśne, miejsca składowania
drewna, a także wykorzystywany na parkingi leśne i urządzenia turystyczne.

Lasami stanowiącymi własność Skarbu Państwa zarządza Państwowe Gospodarstwo Leśne
Lasy Państwowe. Nadzór nad Lasami Państwowymi sprawuje minister właściwy do spraw
ś

rodowiska. W drodze zarządzenia nadaje on statut Lasom Państwowym, określając w nim

w szczególności zasady i tryb działania oraz organy wewnętrzne, mając na uwadze stworzenie
optymalnych warunków organizacyjnych do prawidłowej realizacji zadań przez Lasy
Państwowe.

W Lasach Państwowych przyjęto trójstopniowy model organizacji:

−

Lasami Państwowymi - za pomocą swojego biura, Dyrekcji Generalnej - kieruje
Dyrektor Generalny Lasów Państwowych. Dyrektora generalnego powołuje i odwołuje
minister środowiska. Minister w drodze zarządzenia nadaje statut Lasom Państwowym,
określając w nim zasady i tryb działania oraz organy wewnętrzne, mając na uwadze
stworzenie optymalnych warunków organizacyjnych do prawidłowej realizacji zadań.

−

Drugim szczeblem w drabinie organizacyjnej Lasów Państwowych są regionalne
dyrekcje Lasów Państwowych. Przykład schematu organizacyjnego regionalnej
dyrekcji przedstawia rysunek 1. Schemat organizacyjny biura przedstawia rysunek 2.
Mamy ich w Polsce siedemnaście, podział na regionalne dyrekcje nie pokrywa się
z podziałem administracyjnym (rys. 3). Największym obszarem lasów zawiaduje
Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Szczecinie, a najmniejszym - RDLP
w Krakowie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

Trzecim szczeblem w hierarchii administracji leśnej jest nadleśnictwo, na którego
czele stoi nadleśniczy. Nadleśnictw w Polsce mamy 428. Każde z nich
gospodaruje na obszarze od kilku tysięcy do ponad 30 tysięcy ha lasów.
Nadleśnictwa z kolei dzielą się na kilkanaście leśnictw, w których gospodarzą
leśniczowie i pomagający im podleśniczowie. Schemat organizacyjny
nadleśnictwa przedstawia rysunek 4 [19].

−

Inne jednostki nie posiadające osobowości prawnej.

Nadzór w lasach niestanowiących własności Skarbu Państwa sprawuje starosta. Może on

powierzyć, w drodze porozumienia nadzór nad tymi lasami nadleśniczemu na terenie, którego
połażone są lasy.

Rys. 1. Struktura organizacyjna RDLP w Radom [19]

Rys. 2.Schemat organizacyjny biura Regionalnej Dyrekcji

Lasów Państwowych w Łodzi [19]

Rys. 3. Podział Polski na 17 Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych [19]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 4. Schemat organizacyjny Nadleśnictwa Zwoleń [19]

Do głównych zadań Lasów Państwowych należy prowadzenie trwale zrównoważonej

gospodarki leśnej

Zgodnie z ustawą o lasach ma być ona realizowana w oparciu o plany

urządzania lasu z uwzględnieniem następujących celów:

−

zachowanie lasów i korzystnego ich wpływu na klimat, powietrze, wodę, glebę, warunki
ż

ycia i zdrowie człowieka oraz równowagę przyrodnicza;

−

ochrona lasów, zwłaszcza ekosystemów leśnych stanowiących naturalne fragmenty
rodzimej przyrody lub lasów szczególnie cennych ze względu na zachowanie
różnorodności przyrodniczej, leśnych zasobów genetycznych, walorów krajobrazowych
i potrzeb nauki;

−

ochrona gleby i terenów szczególnie narażonych na zniszczenie lub uszkodzenie oraz
o specjalnym znaczeniu społecznym;

−

ochrona wód powierzchniowych, głębinowych i retencji zlewni;

−

produkcja na zasadzie racjonalnej gospodarki, drewna oraz surowców i produktów
ubocznego użytkowania lasu.

Gospodarka leśna stanowi działalność leśną w zakresie urządzania, ochrony

i zagospodarowania

lasu,

utrzymania

powiększania

zasobów

upraw

leśnych,

gospodarowania zwierzyną, pozyskiwania drewna, żywicy, choinek, karpiny, kory, igliwia,
zwierzyny oraz płodów runa leśnego, a także sprzedaż tych produktów oraz realizację
pozaprodukcyjnych funkcji lasu. Gospodarkę leśną prowadzona jest według następujących
zasad:

−

powszechnej ochrony lasów;

−

trwałości utrzymania lasów;

−

ciągłości i zrównoważonego wykorzystania wszystkich funkcji lasów;

−

powiększania zasobów leśnych.

Do podstawowe obszarów gospodarki leśnej należą:

−

hodowla lasu

−

użytkowanie lasu

−

ochrona lasu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Lasy państwowe prowadzą działalność na zasadzie samodzielności finansowej i pokrywają
koszty działalności z własnych przychodów.

Do działów leśnictwa dołączyły dziś inne, pozwalające w pełni wykorzystać funkcje lasu

i leśników jest to edukacja przyrodnicza, zagospodarowanie turystyczne i udostępnienie lasów
społeczeństwu.

Zwalczaniem przestępstw i wykroczeń w zakresie szkodnictwa leśnego i ochrony

przyrody oraz wykonywaniem innych zadań w zakresie ochrony mienia zajmuje się Straż
leśna. Jednostki Straży Leśnej stanowią posterunki w nadleśnictwach podporządkowane
nadleśniczemu. Uprawnienia strażników leśnych zbliżone są do uprawnień Policji.

Jedną z elementów gospodarki leśnej jest gospodarka łowiecka w Polsce jest

prowadzona na podstawie ustawy Prawo łowieckie.
Łowiectwo, jako element ochrony środowiska przyrodniczego, w rozumieniu ustawy oznacza
ochronę zwierząt łownych (zwierzyny) i gospodarowanie ich zasobami w zgodzie z zasadami
ekologii oraz zasadami racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej. Zwierzęta łowne
w stanie wolnym, jako dobro ogólnonarodowe, stanowią własność Skarbu Państwa.
Gospodarka łowiecka jest działalnością w zakresie ochrony, hodowli i pozyskiwania
zwierzyny. Prowadzona jest w obwodach łowieckich przez dzierżawców lub zarządców.
Obwody łowieckie dzielą się na obwody leśne i polne. Obwody wydzierżawia się kołom
łowieckim Polskiego Związku Łowieckiego (PZŁ).
Polski Związek Łowiecki jest zrzeszeniem osób fizycznych i prawnych, które czynnie
uczestniczą w ochronie i rozwoju populacji zwierząt łownych oraz działają na rzecz ochrony
przyrody. Nadzór nad działalnością PZŁ sprawuje Minister Ochrony Środowiska.
Kontrolę realizacji przepisów ustawy w zakresie ochrony zwierzyny, zwalczania
kłusownictwa, przestępstw i wykroczeń w zakresie łowiectwa i kontroli legalności skupu
i obrotu zwierzyną należy do Państwowej Straży Łowieckiej.

Podstawowe przepisy prawne:

−−−−

Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 45, poz. 435 z późn. zm.).

−−−−

Ustawa z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz.
1066 z późn. zm.).

−−−−

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880 z późn. zm.).

−−−−

Ustawa z 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr
121, poz. 1266 z późn. zm.).

−−−−

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie szczegółowych
warunków i trybu sporządzania planu urządzania lasu, uproszczonego planu urządzenia
lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu (Dz. U. Nr 256, poz. 2151).

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Co reguluje ustawa o lasach?

Co nazywamy lasem?

Jakia jest struktura organizacyjna Lasów Państwowych?

Jakie są zadania Lasów Państwowych?

Czym zajmuje się gospodarka leśna?

Czym zajmuje się gospodarka łowiecka?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

W ustawie o lasach i Statucie Lasów Państwowych odszukaj przepisy dotyczące struktury

organizacyjnej Lasów Państwowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

odszukać w ustawie o lasach odpowiednie artykuły,

uzasadnić wybór,

zapisać w zeszycie,

wykonanie zadania porównać z kolegami.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

ustawa o lasach,

−

długopis,

−

zeszyt.

Ćwiczenie 2

Na podstawie ustawy o lasach określ obowiązki właścicieli lasów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

odszukać w ustawie o lasach obowiązki właścicieli lasów,

wypisać obowiązki właścicieli lasów do zeszytu,

przedstawić wykonane zadanie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

ustawa o lasach,

−

Statut PGL Lasy Państwowe,

−

długopis,

−

zeszyt.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

określić co reguluje ustawa o lasach

zdefiniować co nazywamy lasem?

określić strukturę organizacyjną Lasów Państwowych?

określić zadania Lasów Państwowych?

scharakteryzować gospodarkę leśną?

scharakteryzować gospodarkę łowiecką?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Pracownicy lasów

4.2.1. Materiał nauczania

Zadania lasów państwowych realizują pracownicy. Wykonują oni pracę najczęściej na

podstawie stosunku pracy. Część z nich to pracownicy służby leśnej. Ci ostatni mają spełniać
kryteria określone w ustawie z dnia 28 września 1991r. o lasach.

Nawiązywanie stosunku pracy
Podstawą nawiązania stosunku pracy jest najczęściej umowa o pracę. W umowie o pracę
pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy
i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę,
a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Wyróżnia się następujące umowy o pracę:

–

na okres próbny,

−

na czas nieokreślony,

−

na czas określony

−

na czas wykonania określonej pracy,

−

na zastępstwo.

Umowa o prace określa: strony umowy, rodzaj umowy, datę zawarcia oraz warunki pracy

i płacy, w szczególności:
–

rodzaj pracy,

–

miejsce wykonywania pracy,

–

wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy,

–

wymiar czasu pracy,

–

termin rozpoczęcia pracy.

Umowa o pracę powinna być zawarta na piśmie, w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach
po jednym dla każdej ze stron umowy. Podpisaną przez obie strony umowę pracodawca ma
obowiązek wręczyć pracownikowi najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy.

Pracodawca informuje pracownika na piśmie, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia

zawarcia umowy o pracę, o: czasie pracy, częstotliwości wypłat wynagrodzenia, wymiarze
przysługującego urlopu wypoczynkowego, układzie zbiorowym pracy.

Zmiana warunków umowy o pracę wymaga formy pisemnej.

Kodeks pracy przewiduje następujące sposoby rozwiązania stosunku pracy:

−

na mocy porozumienia stron,

−

przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie
umowy o prace za wypowiedzeniem),

−

przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie
umowy o pracę bez wypowiedzenia),

−

z upływem czasu, na który została zawarta,

−

z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta.
W niektórych przypadkach umowa o pracę wygasa np. w przypadku śmierci pracownika,
upływu trzymiesięcznego okresu tymczasowego aresztu itp.

Wraz z rozwiązaniem umowy o pracę pracodawca niezwłocznie wydaje pracownikowi

wiadectwo pracy

Obowiązki pracownika i pracodawcy przedmiotem regulacji całego prawa pracy. Niektóre

z nich zostały zapisane w dziale czwartym kodeksu pracy zatytułowanym „Obowiązki
pracodawcy i pracownika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Artykuł 94 k.p. zawiera katalog obowiązków pracodawcy. Zgodnie z tym przepisem

pracodawca obowiązany jest w szczególności:

−

zaznajamiać pracowników podejmujących pracę z zakresem ich obowiązków, sposobem
wykonywania pracy oraz ich podstawowymi uprawnieniami,

−

organizować pracę w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy, jak
również osiąganie przez pracowników, przy wykorzystaniu ich uzdolnień i kwalifikacji,
wysokiej wydajności i należytej jakości pracy,

−

organizować pracę w sposób zapewniający zmniejszenie uciążliwości pracy, zwłaszcza
pracy monotonnej i pracy w ustalonym z góry tempie,

−

przeciwdziałać dyskryminacji w zatrudnieniu, w szczególności ze względu na płeć,
wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne,
przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną,
a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nie określony albo w pełnym
lub niepełnym wymiarze czasu pracy,

−

zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz prowadzić systematyczne
szkolenie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie,

−

ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych,

−

stwarzać pracownikom podejmującym zatrudnienie po ukończeniu szkoły zawodowej
lub szkoły wyższej warunki sprzyjające przystosowaniu się do wykonywania pracy,

−

zaspokajać w miarę posiadanych środków bytowe, socjalne i kulturalne potrzeby
pracowników,

−

stosować obiektywne i sprawiedliwe kryteria oceny pracowników oraz wyników ich
pracy,

−

prowadzić dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akta
osobowe pracowników,

−

przechowywać dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akta
osobowe pracowników w warunkach nie grożących uszkodzeniem lub zniszczeniem

−

wpływać na kształtowanie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.

W tym samym dziale kodeksu pracy sformułowany został katalog obowiązków

pracownika (art.100) zgodnie z tym przepisem:

−

pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do
poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa
lub umową o pracę.

−

Pracownik jest obowiązany w szczególności:

−

przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy,

−

przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku,

−

przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów
przeciwpożarowych,

−

dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy
informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę.

−

przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach.

−

przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.

Zgodnie z tym co wspomniano na początku w Lasach Państwowych zatrudnieni są

pracownicy zaliczeni do Służby Leśnej. Zgodnie z ustawą z dnia 28 września 1991r. o lasach
(tj. Dz.U. z 2005, Nr 45, poz. 435 z późn. zm.) do Służby Leśnej zalicza się pracowników
zajmujących się:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

sprawami zarządu lasami będącymi z zarządzę Lasów Państwowych,

–

prowadzeniem gospodarki leśnej i ochrona lasów,

–

zwalczaniem przestępstw i wykroczeń w zakresie szkodnictwa leśnego i ochrony
przyrody oraz wykonywaniem innych zadań w zakresie ochrony mienia,

–

sprawami nadzoru nad gospodarką leśną.

W odniesieniu do pracowników Służby Leśnej ustawa określa kryteria, które musi

spełniać kandydat do pracy. Pracownikiem Służby Leśnej może być osoba, która:
–

jest obywatelem polskim,

–

ukończyła 21 lat,

–

ma pełnię praw cywilnych i obywatelskich,

–

posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe,

–

cieszy się nienaganną opinią,

–

zatrudniona jest w pełnym wymiarze czasu pracy,

–

posiada odpowiedni stan zdrowia,

–

nie była karana za przestępstwo z chęci zysku lub innych niskich pobudek.

Pracownicy Służby Leśnej przy wykonywaniu czynności służbowych korzystają

z ochrony prawnej, przewidzianej w przepisach prawa karnego dla funkcjonariuszy
publicznych.

Stanowiska, stopnie służbowe i wynagrodzenie w Służbie Leśnej określa Rozporządzenie

Ministra Środowiska z dnia 14 stycznia 2003 r. w sprawie stanowisk, stopni służbowych oraz
zasad wynagradzania w Służbie Leśnej (Dz. U. Nr 11, poz. 1230).

Podstawowe przepisy prawne:

−−−−

Kodeks pracy

−−−−

Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 45, poz. 435 z późn. zm.).

−−−−

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 stycznia 2003 r. w sprawie stanowisk,
stopni służbowych oraz zasad wynagradzania w Służbie Leśnej (Dz. U. Nr 11, poz. 1230).

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Czy katalog praw i obowiązków pracodawców i pracowników zawarty w dziale czwartym
kodeksu pracy zawiera wszystkie obowiązki?

Gdzie znajdziesz szczegółowe rozwinięcie przepisów dotyczących praw i obowiązków
pracodawców i pracowników?

Jakie są podstawowe obowiązki pracownika zawarte w dziale czwartym kodeksu pracy?

Kto może zostać pracownikiem Służby leśnej?

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie działu czwartego kodeksu pracy określ obowiązki pracodawcy dotyczące

kształtowania zasad współżycia społecznego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

zapoznać się z tekstem artykułu

kodeksu pracy,

wypisać obowiązki pracodawcy dotyczące zasad kształtowania współżycia społecznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

kodeks pracy.

Ćwiczenie 2

Na podstawie kodeksu pracy określ okres wypowiedzenia dla umowy na czas określony

i na czas nie określony.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

wyszukać w kodeksie pracy potrzebne informacje,

wypisać okres wypowiedzenia dla umowy o pracę zawartej na czas określony,

Uwaga: można wypowiedzieć umowę zawartą na okres dłuższy niż 6 miesięcy, pod
warunkiem, że w takiej umowie zawarto możliwość zastosowania wypowiedzenia.
3)

wypisać okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartą na czas nie określony.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

kodeks pracy

−

zeszyt,

−

długopis.

Ćwiczenie 3

Określ stanowiska pracy w nadleśnictwie na podstawie:

–

rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie stanowisk, stopni służbowych oraz zasad
wynagradzania w Służbie Leśnej

–

Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników Państwowego
Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

wyszukać w rozporządzeniu potrzebne informacje,

wypisać stanowiska pracy w nadleśnictwie zajmowane przez pracowników Służby Leśnej.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 stycznia 2003 r. w sprawie stanowisk,
stopni służbowych oraz zasad wynagradzania w Służbie Leśnej (Dz. U. Nr 11, poz. 1230),

−

Ponadzakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla Pracowników Państwowego Gospodarstwa
Leśnego Lasy Państwowe z 29 stycznia 1998 r. z późn. zmianami,

−

zeszyt,

−

długopis.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak Nie

określić podstawowe prawa i obowiązki pracodawców w zakresie ochrony
pracy?

określić prawa i obowiązki pracowników w zakresie ochrony pracy?

określić obowiązki pracodawcy w zakresie kształtowania zasad współżycia
społecznego w miejscu pracy?

określić kryteria dla pracowników Służby Leśnej?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3. Stosowanie techniki komputerowej w poszukiwaniu pracy

4.3.1. Materiał nauczania

Stanowisko komputerowe powinno być tak zorganizowane, by zapewnić wygodną

pracę podczas użytkowania komputera bez ujemnych skutków dla zdrowia:

−

Odpowiednia pozycja podczas pracy.

Pod

biurkiem

należy

zapewnić

dostatecznie dużo miejsca, by mieć
możliwość swobodnej zmiany pozycji, aby
zapobiec powstawaniu skurczów.

Rys. 5 Prawidłowa pozycja podczas pracy [18]

−

Ekran

monitora

powinien

być

umieszczony

40–70

oczu.

Równocześnie nachylenie monitora należy
tak ustalić, aby zapewnić jednakową
odległość od oczu od dolnej, górnej, lewej
i

prawej

krawędzi

ekranu.

Nie można również zapominać o odsunięciu
monitora od ściany w celu zapewnienia
odpowiedniej wentylacji.

Rys. 6. Prawidłowe ustawienie monitora [18]

−

Aby nie nadwerężać rąk, łokcie powinny

znajdować się na wysokości klawiatury. Ta
z kolei powinna znaleźć się w odległości 5
– 10 cm od brzegu stołu, by zapewnić
dłoniom możliwość spoczynku na tej
powierzchni.

Należy

również

zarezerwować

odpowiednią

przestrzeń

pomiędzy klawiaturą i monitorem.

Rys. 7. Prawidłowe ustawienie rąk i klawiatury [18]

−

Najlepsze warunki pracy daje fotel

z regulowaną wysokością, regulowanym kątem
oparcia i podłokietnikami. Daje to możliwość
płynnej regulacji tych parametrów
i dostosowania ich do cech pracującej na
stanowisku osoby.

Rys. 8. Prawidłowe ustawienie fotela [18]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Informacje o miejscach pracy można uzyskać z różnych źródeł:

−

poprzez przeglądanie ogłoszeń w prasie,

−

poprzez przeglądanie ogłoszeń na tablicy ogłoszeń w urzędzie pracy,

−

poprzez biura pośrednictwa pracy,

−

poprzez targi pracy,

−

poprzez bezpośrednie zgłaszanie się do firm,

−

poprzez wyszukiwanie w Internecie.

Serwisy internetowe zawierają ogłoszenia pracodawców z całego kraju i z zagranicy. Dla

ułatwienia poszukiwań ogłoszenia te można sortować wg różnych kryteriów, np.
miejscowości, zawodu czy branży. Serwisy internetowe umożliwiają zamieszczenie ogłoszeń
przez osoby poszukujące pracy.

Poniżej adresy portali internetowych z ofertami pracy:

−

www.absolwent.net

−

www.adecco.pl

−

www.astroman.com.pl

−

www.beaver.com.pl

−

www.fpl.com.pl

−

www.gratka.pl

−

www.hrk.pl

−

www.jobaid.pl

−

www.praca.wp.pl

−

www.praca.onet.pl

−

www.praca.interia.pl

−

www.pracuj.pl

−

www.topjops.pl

−

www.jobs.pl

−

www.kariera.wprost.pl

−

www.jobpilot.pl

Rys. 9. Przykład internetowego portalu z ofertami pracy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Dokumenty związane z poszukiwaniem pracy

Do dokumentów przekazywanych potencjalnemu pracodawcy lub firmie zajmującej się

rekrutacją pracowników należy życiorys (CV) i list motywacyjny. Pracodawca dokonuje
wstępnego wyboru kandydatów na podstawie otrzymanych od nich dokumentów. Treść tych
dokumentów pozwala na ocenę kwalifikacji i doświadczenia zawodowego kandydatów do
pracy.

śyciorys (curriculum vitae – CV) jest najważniejszym dokumentem związanym

z poszukiwaniem pracy. Ma za zadanie przedstawienie wykształcenia i doświadczenia
zawodowego, powinien eksponować walory kandydata, być interesujący i krótki (powinien
zmieścić się na jednej stronie A4).
Przed przystąpieniem do napisania CV warto się zastanowić, o jaką pracę kandydat się
ubiega, kto będzie adresatem tego dokumentu i co będzie interesowało pracodawcę.

W CV powinno znaleźć się:

−

dane osobowe (imię i nazwisko, data urodzenia, adres zamieszkania, telefon, e-mail, stan
cywilny, stosunek do służby wojskowej),

−

wykształcenie (w porządku odwrotnie chronologicznym, czyli od ostatnio ukończonej,
podaje się pełne nazwy szkół, uczelni wraz z nazwami kierunków, specjalności,
uzyskanych tytułów),

−

doświadczenie zawodowe (także w porządku odwrotnie chronologicznym podaje się pełne
nazwy miejsc poprzedniego zatrudnienia, stanowisko pracy, zakresy obowiązków),

−

osiągnięcia, przebyte kursy lub szkolenia,

−

znajomość języków obcych (należy określić stopień znajomości języków obcych,
ewentualnie podać nazwy zdanych egzaminów państwowych),

−

umiejętności (np. prawo jazdy kat. B, obsługa komputera z podaniem programów, którymi
umiemy się posługiwać),

−

zainteresowania (nie zawsze są konieczne ale charakteryzują osobowość kandydata),

−

data napisania i własnoręczny podpis.

yciorys piszemy pismem maszynowym na białym papierze A4 wykorzystując edytory

tekstów, gdyż dzięki temu jest on estetyczny i czytelny. Dokument należy pisać pod kątem
konkretnej pracy, o którą kandydat się ubiega uwzględniając specyfikę firmy. Nie trzeba
opisywać wszystkich faktów z naszego życia zawodowego, a raczej wybrać te najbardziej
atrakcyjne dla potencjalnego pracodawcy. Nie należy rozsyłać tego samego dokumentu do
wszystkich potencjalnych pracodawców.

List motywacyjny podobnie jak CV, jest pierwszą możliwością zapoznania się

z kandydatem do pracy. Przed przystąpieniem do napisania listu należy się zastanowić nad
pytaniami „dlaczego ubiegam się o tę prace” oraz „dlaczego to właśnie mnie należy
zatrudnić”. Zadaniem listu motywacyjnego jest przedstawienie swojej kandydatury na
konkretne stanowisko, zainteresowanie pracodawcy swoją osobą i spowodowanie zaproszenia
na rozmowę kwalifikacyjną.

Na początku listu należy napisać o jakie stanowisko lub rodzaj pracy kandydat się ubiega,

podać źródło pozyskania informacji o pracy.

W drugiej części należy opisać te z posiadanych cech, kwalifikacji i doświadczeń

zawodowych, które będą przydatne w pracy.

W trzeciej należy wskazać, jakie korzyści odniesie pracodawca, zatrudniając autora listu

oraz przedstawić swoją wizję kariery zawodowej.

W zakończeniu należy podziękować za poświęcony czas i wyrazić nadzieję na spotkanie

w czasie rozmowy kwalifikacyjnej.

Cały list powinien być krótki (maksymalnie jedna strona A4) i przekonujący.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 10. śyciorys (CV)

Rys. 11. List motywacyjny

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Jak powinno być zorganizowane stanowisko komputerowe?

Jakie znasz portale internetowe z ofertami pracy?

Jakie dokumenty przygotowujesz starając się o pracę?

Co powinno zawierać CV?

Jak powinien być napisany list motywacyjny?

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na wybranej stronie internetowej znajdź ofertę lub oferty pracy i wydrukuj.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

odwiedzić portale internetowe z ofertami pracy,

wyszukać odpowiednie oferty pracy,

wydrukować oferty,

zaprezentować wyniki pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia,

–

komputer z drukarką,

–

Internet.

Ćwiczenie 2

Napisz swój życiorys zawodowy (CV) i list motywacyjny do wybranej oferty pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

wybrać ofertę pracy,

napisać CV i list motywacyjny,

wydrukować CV i list motywacyjny,

zaprezentować wyniki pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia,

–

komputer z drukarką,

–

Internet.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

zorganizować stanowisko komputerowe?

wyszukać portal internetowy z ofertami pracy?

scharakteryzować dokumenty dla pracodawcy?

napisać CV?

napisać list motywacyjny?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4. Zasady i metody komunikowania się

4.4.1. Materiał nauczania

Komunikacja w pracy to proces porozumiewania się, czyli przesyłania informacji.

W procesie komunikowania się zawsze występują dwie strony: nadawca i odbiorca
informacji. Role te zmieniają się i nadawca po przekazaniu informacji staje się jej odbiorcą,
ponieważ słucha ewentualnej odpowiedzi w rozmowie. Aby przekaz był skuteczny musi być
osobą akceptowaną przez odbiorcę i wiarygodną, ponieważ informacje przekazywane są
między osobami, nazywamy ją komunikacją interpersonalną.

kanał komunikacyjny

Rys. 12 Proces komunikacji. [opracowanie własne]

Komunikat to przekazywana informacja zakodowana w formie słów, znaków i innych

sygnałów. Rozróżniamy dwie formy komunikacji werbalna i niewerbalna.

Zasady skutecznego komunikowania się:

−

Słuchaj uważnie tego, co mówi druga osoba.

−

Podczas wypowiedzi drugiej osoby staraj się zrozumieć, co to dla niej znaczy, co ona
przeżywa.

−

Nie wykorzystuj czasu wypowiedzi partnera do przygotowania własnej wypowiedzi.
Kiedy wyrażasz to, co myślisz, czujesz albo zrobiłaś, mów "ja", zamiast używać słów: "ty,
oni, ludzie, się robi". Daj poznać uczciwie, że to co mówisz, dotyczy ciebie: pozwól
innym poznać siebie.

−

Unikaj zadawania pytań do czasu, kiedy naprawdę potrzebujesz informacji albo chcesz
coś wiedzieć. Często pytania są sposobem na stwierdzenie czegoś i przerzucanie na kogoś
innego odpowiedzialności za to stwierdzenie: np. "Czy nie czas zrobić przerwę?" zamiast:
"Myślę, że byłby czas zrobić przerwę" albo "Zmęczyłam się, potrzebuję odpoczynku.

−

Unikaj lekceważenia drugiej osoby lub samej siebie. Chodzi tu o takie zachowanie się w
procesie porozumiewania się, jakby to, co myślisz lub czujesz, było ważniejsze niż to, co
myśli i czuje druga osoba albo odwrotnie: o obniżanie znaczenia samego siebie i takie
zachowanie, jakby to druga osoba była ważniejsza. Nie wyręczaj. Wyręczenie jest
robieniem (np. mówieniem) za kogoś czegoś, co on sam może zrobić dla siebie. Np.
przypomnij sobie, jak cię irytowało, gdy twoja ciocia lub mama odpowiadały na pytania
kierowane do ciebie.

−

Unikaj interpretowania. Interpretowanie ma miejsce wtedy, gdy mówisz komuś, dlaczego
tak się zachowuje, co powoduje, że tak myśli, czuje. Np. „jesteś osobą nastawioną
obronnie” zamiast „zauważyłam, że kłócisz się i nie zgadzasz z większością tego, co
mówię i trudno mi rozmawiać z tobą”.

−

Istnieje różnica między myślami i uczuciami. Np. "Czuję, że się mylisz" (ocena, że ktoś
się myli, jest myślą, a nie uczuciem). Słowa "czuję" używaj tylko wówczas, gdy wyrażasz
uczucie.

−

Unikaj przesadnych

określeń, takich jak: "zawsze",

"nigdy", "niemożliwe",

"niewiarygodne". Używa się ich głównie dla uniknięcia problemu lub odpowiedzialności
za swoje zachowanie. Unikaj określeń obniżających pewność wypowiedzi, takich jak:

NADAWCA

ODBIORCA

KOMUNIKAT

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

„może”, można by sądzić", można by powiedzieć". Używaj ich tylko wtedy, kiedy
naprawdę nie jesteś czegoś pewna. Takie słowa są również sposobem unikania
odpowiedzialności za to, co się mówi. Inne słowo - "spróbuję" - jest często używane
zamiast "nie zrobię tego". Reaguj na nieadekwatność wypowiedzi innych osób. Rób to tak
delikatnie jak potrafisz, nie rezygnuj z tego. Jeżeli ignorujesz czyjeś "gry" lub wchodzisz
w nie, w ostatecznym rozrachunku szkodzisz graczowi. "Grami" nazywa się takie
zachowanie, gdy człowiek komunikuje coś, ukrywając prawdziwe intencje

−

Weź odpowiedzialność za to, co czujesz, myślisz i za to, jak się zachowujesz. Nie mów:
„Sprawiasz, że jestem smutna”, bo w ten sposób przerzucasz odpowiedzialność za swoje
uczucia na drugą osobę. Mów: „Jestem smutna, ponieważ...”.

Podstawową formą komunikacji jest komunikacja werbalna czyli słowna, jej istotą jest

porozumiewanie za pomocą języka. Komunikacji werbalnej zawsze towarzyszy komunikacja
niewerbalna, która polega na przekazywaniu informacji o stanie emocjonalnym nadawcy. Jej
elementami są mimika twarzy, gesty, kontakt wzrokowy, kontakt fizyczny.

Werbalne przekazywanie informacji obejmuje nie tylko samą treść informacji (słowa),

ale także intonację czyli ton i modulację głosu oraz akcentowanie wyrazów. Intonacja jest
niezwykle ważna słowa wypowiadane szybko podniesionym głosem wskazują na
zdenerwowanie i nawet zapewnienia mówiącego, że nie jest on zdenerwowany nie
przekonają.

Rodzaje komunikatów

Proces porozumiewania jest skuteczny wtedy gdy myśl nadawcy informacji zostanie

w takiej samej postaci zarejestrowana w umyśle odbiorcy informacji. Informacje odbierane za
pomocą zmysłu wzroku i słuchu, a przekazywane są za pomocą mowy i pisma. Sposób
przekazywania informacji to kanał komunikacyjny.

Rys. 13. Rodzaje komunikatów [opracownie własne]

Komunikaty ustne przekazywane są bezpośrednio w trakcie rozmowy, dyskusji

w grupie lub w postaci plotek. Zaletą tych komunikatów jest możliwość szybkiego
przekazania informacji i otrzymania odpowiedzi. Wadą jest przekazywanie informacji przez
większą liczbę osób, bo wtedy może dochodzić do zniekształceń wiadomości.

Komunikaty pisemne są przekazywane za pomocą zapisanych słów i symboli

i obejmują notatki, listy, faksy, pocztę elektroniczną. Zaletą tych komunikatów jest to, że nie
zostaną one zniekształcone i mają większą precyzję i jasność niż komunikaty ustne. Wadą ich
jest to, że do ich przekazania potrzeba więcej czasu i na informację zwrotną trzeba czekać.

KOMUNIKATY

WERBALNE

SŁOWNE

NIEWERBALNE

USTNE

PISEMNE

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Komunikaty niewerbalne, które są przekazywane za pomocą symboli pozasłownych.

Komunikaty niewerbalne są określane również jako mowa ciała lub język ciała.

Istnieje wiele niewerbalnych sygnałów, które ułatwiają bądź utrudniają proces

porozumiewania się, przykładem może być patrzenie prosto w oczy rozmówcy, czy też
uśmiechanie jest oznaką przyjaznego nastawienia partnerów, które ułatwia proces
porozumiewania się i odwrotnie, unikanie wzroku i ironiczny uśmiech ten proces utrudniają.

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Co to jest komunikacja?

Jakie są zasady komunikowania się?

Jakie są zalety i wady komunikatów ustnych?

Jakie są zalety i wady komunikatów pisemnych?

W jaki sposób mogą być wyrażane komunikaty niewerbalne ?

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj jakąkolwiek historyjkę, używając przy tym jak najwięcej komunikatów

niewerbalnych. Wybierzesz z klasy jedną osobę, która podczas twojego opowiadania będzie
miała „zatkane” uszy. Po zakończeniu twojej historyjki osoba spróbuje opowiedzieć o czym
mówiłeś.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

odszukać wiadomości na ten temat w materiale nauczania,

zapoznać się z komunikatami niewerbalnymi,

zaprezentować scenkę.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

literatura z rozdziału 6 Poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Na podstawie wybranego telewizyjnego programu publicystycznego, w którym

rozmawiało kilka osób, wypisz błędy, które dostrzegłeś z zakresu komunikacji, popełnione
przez uczestników programu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeczytać treść zadania,

odszukać wiadomości na ten temat w materiale nauczania,

obejrzeć program publicystyczny,

zapisać błędy w zeszycie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

zeszyt,

–

długopis,

–

telewizor,

–

literatura z rozdziału 6 Poradnika dla ucznia.

4.4.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

zdefiniować pojęcie komunikacji

podać zasady komunikowania się

podać zalety i wady komunikatów ustnych?

podać zalety i wady komunikatów pisemnych?

określić sposób wyrażania komunikatów niewerbalnych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5. Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej

4.5.1.

Materiał nauczania

Zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej określa Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności
gospodarczej. Zgodnie z ustawą działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność
wytwórcza,

handlowa,

budowlana,

usługowa

oraz

poszukiwanie,

rozpoznawanie

i eksploatacja zasobów naturalnych, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą w sposób zorganizowany za pomocą
przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo to wyodrębniona pod względem ekonomicznym
i prawnym jednostka gospodarcza, która samodzielnie prowadzi działalność i podejmuje
ryzyko tej działalności po to, żeby osiągnąć zysk. Występują jednoosobowe przedsiębiorstwa
prywatne i przedsiębiorstwa państwowe oraz różnego rodzaju spółki i spółdzielnie.

Przedsiębiorca (podmiot działalności gospodarczej) osoba, która prowadzi firmę

wytwarzającą wyroby lub świadczącą usługi w celach zarobkowych.

Przedsiębiorca jest zobowiązany zapoznać się ze wszystkimi warunkami prowadzenia

działalności gospodarczej wynikającymi z obowiązujących przepisów oraz stosować się do
nich w trakcie jej wykonywania. Przepisy budowlane, sanitarne, przeciwpożarowe oraz
z zakresu ochrony środowiska to tylko niektóre, a nie wszystkie przepisy, do których
przedsiębiorca zobowiązany jest się stosować. Planując działalność gospodarczą zawsze
należy upewnić się, czy nie wymaga ona dodatkowego zezwolenia lub koncesji.

Prowadzenie działalności gospodarczej powinno być poprzedzone załatwieniem

formalności wynikających z obowiązujących przepisów prawa. Można je podzielić na
następujące etapy.

Rys. 14. Formalności niezbędne do rozpoczęcia działalności gospodarczej [9, 183]

I - Utworzenie i rejestracja podmiotu gospodarczego

II – Uzyskanie numeru w systemie REGON

III – Wykonanie pieczęci i szyldu podmiotu gospodarczego

IV – Zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego

V – Założenie rachunku bankowego

VI – Uzyskanie NIP i załatwienie pozostałych formalności

w urzędzie skarbowym

VII – Wypełnienie obowiązków związanych

z zatrudnieniem pracowników

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Etap I - Utworzenie i rejestracja podmiotu gospodarczego

Po podjęciu decyzji o rozpoczęciu działalności gospodarczej na własny rachunek należy

dokonać wyboru formy prawnej prowadzonej działalności. Forma organizacyjno-prawna
przedsiębiorstwa powinna być dostosowana do charakteru własności i zasięgu działania.
Małe, samodzielne przedsięwzięcie można prowadzić w najprostszy sposób: jako
jednoosobowy przedsiębiorca, na własny rachunek, na własną odpowiedzialność i we
własnym imieniu. Jeśli decyzję o założeniu firmy podjęło kilka osób, należy spisać umowę
spółki. Na początek dla małego przedsięwzięcia może to być spółka cywilna lub jawna, dla
większego – spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

Rys. 15. Klasyfikacja spółek

Spółka cywilna działa w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego, a pozostałe spółki
w oparciu o prawo kodeksu spółek handlowych. Wśród spółek handlowych wyróżniamy
spółki osobowe, które łączą wspólników będących osobnymi podmiotami prawa oraz spółki
kapitałowe łączące kapitały i posiadające własną osobowość prawną.

Tabela 1. Kryteria wyboru formy prawnej prowadzenia działalności gospodarczej [9, s. 192]

Rodzaj podmiotu

Wymagany

kapitał

Sposób rejestracji

Akt założycielski

Odpowiedzialność

Możliwość

uproszczonego
opodatkowania

Przedsiębiorstwo prywatne
prowadzone indywidualnie
przez osobę fizyczną

brak wymagań

ewidencja
działalności
gospodarczej

brak wymagań

nieograniczona

tak

Spółka cywilna

brak wymagań

ewidencja
działalności
gospodarczej

umowa w formie
pisemnej

nieograniczona

tak

Spółka jawna

brak wymagań

Krajowy Rejestr
Sądowy

umowa w formie
pisemnej

nieograniczona

nie

Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością

50 000 zł.

Krajowy Rejestr
Sądowy

umowa w formie

aktu notarialnego

ograniczona

nie

Spółka komandytowa

brak wymagań

Krajowy Rejestr
Sądowy

umowa w formie

aktu notarialnego

przynajmniej jeden wspólnik
–nieograniczona, pozostali
wspólnicy- ograniczona

nie

Spółka komandytowo-
akcyjna

50 000 zł.

Krajowy Rejestr
Sądowy

umowa w formie

aktu notarialnego

przynajmniej jeden wspólnik
–nieograniczona, pozostali
wspólnicy- ograniczona

nie

RODZAJE SPÓŁEK

HANDLOWE

spółka cywilna

SPÓŁKI OSOBOWE

SPÓŁKI KAPITAŁOWE

jawna

komandytowa

komandytowo-akcyjna

z ograniczoną

odpowiedzialnością

akcyjna

CYWILNE

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rejestracja działalności gospodarczej

W zgłoszeniu o dokonanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej należy podać:

–

nazwę firmy - najlepiej podać nazwę pełną wraz z wersją skróconą,

–

swoje imię i nazwisko oraz numer ewidencyjny PESEL,

–

adres zameldowania, a jeżeli zamierzasz stale wykonywać działalność w innym miejscu
(np. biuro, sklep, zakład, oddział) to musisz podać również adres tego lokalu,

–

przedmiot wykonywanej działalności gospodarczej, zgodnie z Polską Klasyfikacją
Działalności (PKD) - 4 cyfry, 1 litera i opis,

–

datę rozpoczęcia działalności gospodarczej - faktyczny moment rozpoczęcia, biorąc pod
uwagę, że załatwienie wszystkich formalności urzędowych zajmie około 3 tygodnie.

Wraz z wnioskiem w Urzędzie Gminy należy przedstawić, do wglądu, dowód osobisty.

Zgłoszenie o dokonanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej (rys. 16) podlega

opłacie w kwocie 100 zł, opłata za zmianę treści wpisu wynosi 50 zł. Rada gminy może
wprowadzić zwolnienie od opłat.

Rys. 16. Wniosek o dokonanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. [9, s. 187]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Pozostałe formy prawne podlegają obowiązkowi rejestracji we właściwym, dla siedziby

przedsiębiorstwa, Wydziale Gospodarczym Krajowego Rejestru Sądowego. Krajowy Rejestr
Sądowy jest bazą danych składającą się z trzech osobnych rejestrów:
–

rejestru przedsiębiorców (spółki jawne, partnerskie, komandytowe, komandytowo –
akcyjne spółki z o.o. przedsiębiorstwa państwowe, jednostki badawczo-rozwojowe, itp.)

–

rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz
publicznych zakładów opieki społecznej,

–

rejestru dłużników niewypłacalnych.

Dopiero wpis do rejestru przedsiębiorców pozwala na dokonywanie dalszych czynności

prawnych (często dopiero z chwilą wpisu do rejestru dany podmiot uzyskuje osobowość
prawną). Rejestr jest jawny i każdy ma prawo uzyskać informacje o zawartych w nim danych.
Wnioski o wpis lub o udzielenie informacji muszą być składane na formularzach urzędowych
wraz z wymaganą opłatą sądową. Formularze wniosków można otrzymać w siedzibie Sądu
lub znaleźć w witrynie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości:

http://www.ms.gov.pl/formularze

Etap II – Uzyskanie numeru w systemie REGON

Numeru statystyczny REGON musi posiadać każdy podmiot gospodarczy. Regon

nadawany jest przez urzędy statystyczne właściwe dla siedziby przedsiębiorstwa na podstawie
złożonego wniosku RG-1 (rys. 17). Do wniosku należy dołączyć odpis, wyciąg lub
zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej (o wpisie do Krajowego
Rejestru Sądowego), które uzyskaliśmy w Urzędzie Gminy/Miasta (sądzie). Po
zarejestrowaniu urząd statystyczny wyda zaświadczenie o przyznanym nam numerze
REGON, bezpośrednio bądź przez pocztę w terminie 14 dni od dnia, w którym wnieśliśmy
wniosek.

Etap III – Wykonanie pieczęci i szyldu podmiotu gospodarczego

Po otrzymaniu numeru REGON z Urzędu Statystycznego należy zamówić wykonanie

pieczęci firmowej, która będzie potrzebna do załatwiania wszystkich spraw związanych z po.
Można również zrobić to po otrzymaniu numeru NIP z Urzędu Skarbowego. Na pieczątce
musi znaleźć się przynajmniej:
–

pełna nazwa firmy,

–

siedziba (adres),

–

numer REGON, ale warto poczekać z wyrabianiem pieczątki do czasu uzyskania NIP.

Miejsce prowadzenia działalności powinno być oznaczone na zewnątrz mimo iż nie ma

takiego wymogu. Szyld powinien zawierać nazwę przedsiębiorstwa i zwięzłe określenie
wykonywanej działalności.

Etap IV - Zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego

Przedsiębiorca jest zobowiązany do odprowadzenia składek z tytułu ubezpieczeń

społecznych i zdrowotnych za siebie i za zatrudnionych pracowników. Zgłoszenie należy
dokonać w terminie 7 dni od rozpoczęcia działalności w miejscu prowadzenia działalności.
Zgłoszenia tego dokonuje się wypełniając właściwe formularze rejestracyjne – ZUS ZFA.

Podobnie, odrębnie należy zgłosić każdą osobę podlegającą ubezpieczeniom społecznym

i zdrowotnym. Zgłoszenia tego dokonuje się na formularzu ZUS ZUA w terminie 7 dni od
powstania obowiązku ubezpieczenia. Wzory druków są dostępne na stronie

www.zus.pl

, ale

składać można tylko oryginalne formularze pobrane w placówce ZUS lub formularze
wydrukowane z programu Płatnik (program bezpłatny, dostępny w placówkach ZUS i na
stronie

www.zus.pl

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 17. Wniosek o nadanie numeru REGON (Wzór formularza RG-1) [9, s. 193]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Etap V – Założenie rachunku bankowego

Rachunek bankowy można założyć w każdym banku, który prowadzi obsługę podmiotów

gospodarczych. Należy podpisać umowę o otwarcie i prowadzenie rachunku. Przy zakładaniu
rachunku bankowego należy posiadać następujące dokumenty:

−

oryginał wpisu do ewidencji działalności gospodarczej lub wyciąg z rejestru
przedsiębiorców;

−

REGON;

−

pieczątkę firmową.

Polecenie przelewu jest dyspozycją posiadacza rachunku bankowego skierowaną do banku.
Dotyczy przekazania kwoty pieniężnej z rachunku bankowego podmiotu wydającego
dyspozycję na rachunek bankowy innej osoby. Jest sporządzany na specjalnym druku (rys.18)
dostępnym w bankach.

Rys. 18. Polecenie przelewu [9, s. 231]

Etap VI - Uzyskanie NIP i załatwienie pozostałych formalności w urzędzie skarbowym

W urzędzie skarbowym trzy dokumenty:

−

należy złożyć wniosek o nadanie numeru identyfikacji podatkowej NIP wraz z informacją
o posiadanym rachunku bankowym. Wniosek składa się na formularzu NIP-1, NIP-2,
NIP-3 (formularze są dostępne w urzędach skarbowych);

−

należy dokonać zgłoszenia w zakresie podatku od towarów i usług (VAT) – zgłoszenie na
formularzu VAT-R. Jeżeli jest ktoś zwolniony z VAT, to może dokonać zgłoszenia ale nie
musi;

−

złożyć zawiadomienie o wyborze formy opodatkowania podatkiem dochodowym (księgi
rachunkowe, podatkowa księga przychodów i rozchodów, zryczałtowany podatek od
przychodów ewidencjonowanych lub karta podatkowa).

Karta podatkowa – to najprostsza forma opodatkowania, której zasady funkcjonowania

zawarte zostały w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym. Taka forma
opodatkowania zwalnia podatnika z prowadzenia ksiąg, składania zeznań i deklaracji
podatkowych, nie trzeba także prowadzić wykazu środków trwałych oraz wpłacać zaliczek na
podatek dochodowy. Wysokość podatku, który mamy obowiązek wpłacać co miesiąc na
konto urzędu skarbowego, ustalana jest według stawek określonych w ustawie i nie zależy od
przychodów czy dochodu przez nas osiągniętego. Grupa osób mogąca skorzystać z takiej
formy opodatkowania jest ograniczona.

Wysokość miesięcznej stawki podatku jest uzależniona od rodzaju prowadzonej

działalności, liczby mieszkańców w miejscowości, w której działalność jest prowadzona oraz

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

liczby zatrudnionych pracowników. U osób wykonujących wolne zawody (np. lekarz,
architekt itp.) wysokość stawki zależy od liczby godzin przeznaczonych miesięcznie na jej
wykonanie.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. W tej formie opodatkowania podatek

ustala się według stawek procentowych, które w zależności od rodzaju działalności wynoszą:
3%, 5,5%, 8,5%, 17% lub 20%). Za podstawę opodatkowania przyjmuje się zadeklarowany
przychód. Bez znaczenia jest koszt uzyskania przychodu, a co za tym idzie – dochód.
Skorzystać z tej formy opodatkowania może podatnik jeśli przychody za rok poprzedzający
rok podatkowy z działalności prowadzonej wyłącznie samodzielnie (o ile taka działalność
była już prowadzona) nie przekroczyły określonej kwoty.

Zaletą ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych jest:

–

uproszczony system rozliczeń podatkowych,

–

stosowanie wszystkich ulg, wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób

fizycznych.
Do wad ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych należy zaliczyć:

–

ograniczony zakres podmiotowy i przedmiotowy stosowania,

–

naliczanie bez względu na koszt uzyskania przychodu,

Księgi rachunkowe są najbardziej skomplikowaną formą ustalania podatku. Muszą być

prowadzone zgodnie z zasadami rachunkowości w sposób prawidłowy, zapewniający rzetelne
i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej, wyniku finansowego oraz
rentowności jednostki. Wymaga specjalistycznej wiedzy z zakresu rachunkowości
i podatków.

Podatkowa księga przychodów i rozchodów (rys. 19) – prowadzenie jej polega na

ewidencjonowaniu przychodów ze sprzedaży towarów oraz ponoszonych kosztów. Po
każdym miesiącu następuje porównanie przychodów ze sprzedaży z kosztami ich uzyskania,
dzięki czemu ustala się podstawę do obliczenia podatku dochodowego.

Zapisów w księdze dokonuje się na podstawie dowodów, którymi mogą być m.in. faktury

VAT lub dzienne zestawienia dowodów (faktur) dotyczących sprzedaży, dowody poniesienia
opłat pocztowych i opłat bankowych. Wszystkie dowody, na podstawie których dokonano
zapisów w księdze przychodów i rozchodów, musza być przechowywane przez 5 lat. Księga
może być prowadzona przez podatnika lub przez biuro rachunkowe.

Etap VII - Wypełnienie obowiązków związanych z zatrudnieniem pracowników

Dla każdego przedsiębiorstwa bardzo istotną rolę odgrywa pozyskanie pracowników

o odpowiednich kwalifikacjach. Pracodawca ma obowiązek pisemnie zawiadomić
właściwego inspektora pracy i państwowego inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju
i zakresie prowadzonej działalności oraz przewidywanej liczbie pracowników. Do
zawiadomienia należy dołączyć pisemną informację o środkach i procedurach bezpieczeństwa
i higieny pracy w prowadzonej działalności.

Kandydat do pracy powinien złożyć wymagane przepisami prawa dokumenty:

wypełniony kwestionariusz osobowy, świadectwa pracy z poprzednich miejsc zatrudnienia,
dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe, orzeczenie lekarskie stwierdzające brak
przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku.

Przed rozpoczęciem pracy pracodawca powinien podpisać z pracownikiem umowę

o pracę, zapoznać go z regulaminem pracy, przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny
pracy. Pracownik powinien złożyć pisemne potwierdzenie zapoznania się z tymi przepisami.

Umowa o pracę określa wysokość wynagrodzenia brutto pracownika. W skład

wynagrodzenia mogą wchodzić: wynagrodzenie zasadnicze, dodatek za godziny nadliczbowe,
nagroda, premia, dodatek funkcyjny, dodatek stażowy itp.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 19. Przykłady zapisów w podatkowej książce przychodów i rozchodów [9, s. 240]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Kwota wynagrodzenia netto, jaką pracownik otrzymuje „na rękę”, po odliczeniu

potrąceń, ustalana jest na liście płac w każdym kolejnym miesiącu pracy.

Wynagrodzenie netto

Wynagrodzenie

brutto

–

Składki na

ubezpieczenia

społeczne

–

Zaliczka na

podatek PIT

–

Składka

zdrowotna

Rys. 20. Różnica między wynagrodzeniem brutto i netto

Pracodawca jest zobowiązany, aby co miesiąc opłacać za pracownika składki

ubezpieczeniowe do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Wykorzystuje do tego celu
deklaracje rozliczeniowe ZUS DRA.

Tabela 2. Charakterystyka składek na ubezpieczenia społeczne. [4, s. 169]

Wysokość składki podmiotu finansującego:

Rodzaj składki

Cel ubezpieczenia

pracodawcy

pracownika

składka emerytalna

ródło przyszłej emerytury

9,76% wynagrodzenia brutto 9,76% wynagrodzenia brutto

składka rentowa

ródło ewentualnej renty

6,5% wynagrodzenia brutto

składka chorobowa

ródło zasiłku chorobowego

2,45% wynagrodzenia brutto

składka wypadkowa

ródło świadczenia z tytułu

wypadku

0,67% do 3,60%
wynagrodzenia brutto

Obok składek na ubezpieczenie społeczne pracodawca ma obowiązek opłacać także składki na:

Fundusz Pracy (2,45% wynagrodzenia brutto) – środki przeznaczone są m.in. na zasiłki dla

bezrobotnych,

−

Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (0,10% wynagrodzenia brutto) –

rodki przeznaczone są na wynagrodzenia dla pracowników, w sytuacji niewypłacalności

pracodawcy.

Pracodawca ma obowiązek co miesiąc potrącać z wynagrodzenia pracownika zaliczkę na

podatek dochodowy od osób fizycznych (podatek PIT) i odprowadzać ją do odpowiedniego
(ze względu na miejsce zamieszkania pracownika) Urzędu Skarbowego. Zaliczka na podatek
jest obliczana od kwoty brutto pomniejszonej o składki na ubezpieczenia społeczne, koszt
uzyskania przychodu i kwotę wolną od podatku, a następnie pomniejszania o część składki
zdrowotnej wynoszącej 7,5% podstawy wymiaru tej składki.

Płatnikiem składki zdrowotnej jest pracodawca, który na liście płac oblicza 9%

wynagrodzenia brutto pomniejszonego o składki emerytalne, rentowe, chorobowe
i odprowadza tę kwotę do ZUS. Składka zdrowotna uprawnia pracownika do korzystania
z usług służby zdrowia, ze świadczeń w sytuacji ciąży, porodu, itp.

Nazwa i adres zakładu pracy

............... ..............

Składki ZUS

Nazwisko

i imię

Płaca brutto

emerytalne

9,76%

rentowe

6,5%

chorobowe

2,45%

zdrowotna

7,75%

zdrowotna

1,25%

Zaliczka na

podatek
dochod.

Płaca netto

(do wypłaty)

RAZEM

Sporządzono dnia.....................

Sporządził.......................................... Zatwierdził.................................

Rys. 21. Lista płac [opracowanie własne]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Po zakończeniu roku podatkowego pracodawca w terminie do końca lutego sporządza

deklarację zbiorczą (PIT-11/8B) i przekazuje ją pracownikowi i odpowiedniemu urzędowi
skarbowemu. Informacje w niej zawarte dotyczą: osiągniętych przez pracownika przychodów,
kosztów uzyskania tych przychodów, opłaconych przez pracodawcę składek ZUS i składki
zdrowotnej, a także kwot zapłaconych zaliczek na podatek dochodowy. Pracownik, na
podstawie deklaracji od wszystkich swoich pracodawców, sporządza (w terminie do końca
kwietnia) deklarację roczną PIT-37. Oblicza w niej kwotę nadpłaty podatku dochodowego
bądź kwotę do zapłaty. Kwota „do zapłaty” oznacza, że podatnik musi ją wpłacić składając
deklarację roczną. Kwota „nadpłata” oznacza, że tyle urząd skarbowy zwróci podatnikowi –
ma na to 3 miesiące.

Pracodawca musi prowadzić dokumentację osobową pracowników jest to uregulowane

przepisami prawa. W dokumentacji znajdują się: wyniki badań okresowych, ewidencje czasu
pracy, ewidencje wynagrodzenia i dokumenty związane z rozwiązaniem umowy o pracę.

Etyka w prowadzeniu działalności gospodarczej

Etyką biznesu (etyką życia gospodarczego) nazywamy normy postępowania

przedsiębiorców w relacjach z klientami, pracownikami, wspólnikami i innymi podmiotami,
zgodne z obowiązującym prawem.

Postawą etycznego zachowania w prowadzeniu działalności gospodarczej jest uczciwość,

rzetelność, wiarygodność i solidność, a nie tylko pomnażanie zysków. Uczciwość
przedsiębiorstwa wyraża się tym, że dostarczone towary i usługi są wartościowe, dobrej
jakości, solidnie wykonane i bezpiecznie w użytkowaniu. Opisy towarów i usług powinny być
prawdziwe. W przypadku uzyskania od klientów danych adresowych lub innych informacji
osobowych pracownicy są zobowiązani do utrzymania tajemnicy. Pracownicy firmy powinni
unikać zachowań, które mogą być ocenione jako nieuczciwe, oszukańcze czy niesolidne.
Ponadto we wszystkich swoich działaniach pracownicy powinni postępować zgodnie
z prawem. Dzięki przestrzeganiu zasad etycznych firma buduje swoją reputację.

Gwarancja i reklamacja
Reklamacja to zażalenie składane przez kupującego najczęściej z powodu wady, złej jakości
lub niewłaściwej ilości kupionych towarów czy materiałów, a w przypadku usług z powodu
niewłaściwej jakości usługi [8, s. 129].
Gwarancja przyjęte przez sprzedawcę lub producenta dobrowolne zobowiązanie do
usunięcia wad fizycznych sprzedanej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad, jeżeli
wady rzeczy zostaną ujawnione w określonym terminie. Udzielenie gwarancji polega na
wręczeniu nabywcy dokumentu gwarancyjnego (karty gwarancyjnej). Prawo wyboru naprawy
rzeczy lub jej wymiany przysługuje temu, kto udziela gwarancji. Nabywca towaru
obciążonego wadami fizycznymi może zrezygnować z uprawnień, jakie przysługują mu
z tytułu rękojmi za wady fizyczne [8, s. 129].

Terminy reklamacji:

−

niezwłocznie, jeżeli dotyczą wad artykułów żywnościowych oraz nie budzących
wątpliwości wad artykułów nieżywnościowych i są realizowane przez obniżenie ceny lub
wymianę towaru,

−

najpóźniej w ciągu 14 dni od dnia zgłoszenia reklamacji, chyba że konsument wyraził na
piśmie zgodę na przedłużenie tego terminu – jeżeli wymagane jest dodatkowe
sprawdzenie zasadności reklamacji lub sprowadzenie nowego towaru na wymianę albo
naprawa

−

najpóźniej w ciągu 21 dni od dnia zgłoszenia reklamacji, jeżeli konsument nie dostarczył
towaru wraz z reklamacją. Konsument nie ma obowiązku dostarczenia reklamowanego
towaru, jeżeli waży on więcej niż 10 kg, ma duże rozmiary lub jest zamontowany na stałe,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

a powinien wskazać tylko miejsce, gdzie towar się znajduje i ustalić ze sprzedawcą termin
jego oględzin.

Wybór gwarancji nie powoduje utraty rękojmi. Gwarancja obowiązuje równolegle

z rękojmią. Przy dokonywaniu zakupu nie musimy wybierać, czy będziemy korzystać
z rękojmi, czy z gwarancji. Jedno z tych uprawnień wybieramy dopiero wtedy, gdy ujawni się
wada. Reklamacja będzie wówczas rozpatrzona zależnie od wybranego przez nas
uprawnienia. W razie ujawnienia się innych wad ponownie możemy wybrać, czy skorzystamy
z gwarancji, czy z rękojmi. Wybór zawsze zależy od konsumenta, ale trzeba pamiętać, że
rękojmi trwa rok i nie przedłuża się tego terminu o czas, w ciągu którego, z powodu wady
rzeczy, nie mogliśmy z niej korzystać, bo była np. naprawiana. Jeżeli wada była istotna
i została usunięta przez gwaranta albo gwarant wymienił rzecz-termin gwarancji biegnie na
nowo. Z tytułu rękojmi zawsze odpowiada sprzedawca(lub usługodawca), zaś z gwarancji-
odpowiedzialność może ponosić producent lub importer, zazwyczaj dysponujący
specjalistycznym serwisem.

Rękojmia – jest to odpowiedzialność sprzedawcy za wady rzeczy sprzedanej. Ta
odpowiedzialność istnieje z mocy prawa, tzn. sprzedawca nie może się od niej uchylić, nie
może nas zbywać odsyłając do hurtownika, importera, producenta lub rzeczoznawcy.
Rękojmia trwa przez 1 rok od momentu wydania towaru, ale o wadzie należy powiadomić
sprzedawcę nie później niż miesiąc od jej ujawnienia się.
Odpowiedzialność z tytułu rękojmi jest obowiązkowa, a sprzedawca nie może jej wyłączyć
ani ograniczyć. Jest ona uregulowana przepisami prawa i uprawnia kupującego do:

−

obniżenia ceny,

−

naprawy,

−

żą

dania wymiany rzeczy wadliwej na taką samą, wolną od wad-odstąpienia od umowy,

tzn. zwrotu pieniędzy za zwrot towaru, chyba że sprzedawca niezwłocznie wymieni towar
na wolny od wad bądź wady usunie.

4.5.2.

Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Jak rozumiesz pojęcie działalności gospodarczej?

Jakie znasz rodzaje działalności gospodarczej?

Czym się charakteryzują spółki osobowe?

Czym się charakteryzują spółki kapitałowe?

Jakie są etapy legalizowania działalności gospodarczej?

Jakie znasz rodzaje struktur organizacyjnych w przedsiębiorstwie?

Czym się charakteryzują struktury organizacyjne w przedsiębiorstwie?

4.5.3.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wypełnij formularze do założenia działalności gospodarczej przez osobę fizyczną:

−

zgłoszenie do ewidencji działalności gospodarczej,

−

wniosek o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej
(REGON),

−

zgłoszenie identyfikacyjne osoby fizycznej prowadzącej samodzielnie działalność
gospodarczą o nadanie NIP,

−

wniosek o otwarcie rachunku bankowego,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług,

−

zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeanalizować podrozdział z poradnika,

wypełnić zgłoszenie do ewidencji działalności gospodarczej,

wypełnić wniosek o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej,

wypełnić zgłoszenie identyfikacyjne osoby fizycznej prowadzącej samodzielnie
działalność gospodarczą,

wypełnić wniosek o otwarcie rachunku bankowego,

wypełnić zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług,

wypełnić zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

poradnik dla ucznia,

−

wzór zgłoszenie do ewidencji działalności gospodarczej,

−

wzór wniosku o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki
narodowej,

−

wzór zgłoszenia identyfikacyjnego osoby fizycznej prowadzącej samodzielnie działalność
gospodarczą,

−

wzór wniosku o otwarcie rachunku bankowego,

−

wzór zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku od towarów i usług,

−

wzór zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego.

Ćwiczenie 2

Na podstawie danych sporządź polecenie przelewu:

−

Hurtownia „GAJ”, ul. Toruńska 1, 26-600 Radom

−

P.H. AGA Jacek Kowalski, ul. Czerwona 4, 26-600 Radom, NIP 545-078-09-09

−

wpłata 756,30 zł.

−

za fakturę 347/07

−

nr rachunku bankowego przedsiębiorcy: 12 0987 9876 6708 0000 2222 2365

−

nr rachunku bankowego hurtowni: 50 1012 0012 0987 2345 0000 2200

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przeanalizować podrozdział z poradnika,

wypełnić przelew.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

poradnik dla ucznia,

−

wzór przelewu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5.4.

Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

wyjaśnić pojęcie działalności gospodarczej?

⁮

wymienić rodzaje działalności gospodarczej?

⁮

wyjaśnić pojęcie mikroprzedsiębiorstwa, małego, średniego i dużego
przedsiębiorstwa?

⁮

scharakteryzować spółki osobowe?

⁮

scharakteryzować spółki kapitałowe?

⁮

wymienić etapy legalizacji działalności gospodarczej?

⁮

scharakteryzować struktury organizacyjne przedsiębiorstwa?

⁮

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uważnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

Zadania wymagają stosunkowo prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed
wskazaniem poprawnego wyniku.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu masz 40 min.

Powodzenia!

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Struktura Lasów Państwowych jest

trzystopniowa.

pięciostopniowa.

dwustopniowa.

czterostopniowa.

2. Stanowiska i stopnie służbowe dla pracowników w służbie leśnej określa

kodeks pracy.

rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 stycznia 2003 r..

ustawa o lasach.

Dyrektor Generalny.

3. Zasady ochrony i powiększenie zasobów leśnych oraz gospodarki leśnej reguluje

ustawa o ochronie środowiska.

ustawa o lasach

ustawa o ochronie przyrody.

ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych.

4. Nadzór nad Lasami Państwowymi sprawuje

minister rolnictwa.

starosta.

leśniczy.

minister właściwy dla spraw środowiska.

Prawa i obowiązki pracownika zatrudnionego na umowę o pracę reguluje:
a)

Kodeks Pracy.

Kodeks Spółek Handlowych.

Kodeks Cywilny.

Kodeks Karny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Umowę o pracę z ustaleniami, co do rodzaju umowy oraz jej warunków zawiera się na
piśmie w co najmniej w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden doręcza
się pracownikowi za pisemnym potwierdzeniem odbioru, a drugi włącza do jego akt
osobowych
a)

nie później niż w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy o pracę.

nie później niż w ciągu 3 dni od dnia zawarcia umowy o pracę.

najpóźniej w dniu pierwszej wypłaty wynagrodzenia.

najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy.

Określ charakter umowy o pracę, której rozwiązanie wymaga zachowania okresu
wypowiedzenia. Jest to umowa
a)

na czas określony.

na czas nieokreślony.

na czas wykonania określonej pracy.

na zastępstwo.

CV i list motywacyjny należą do
a)

korespondencji związanej z ubieganiem się o pracę.

pism zatytułowanych.

korespondencji związanej z rozwiązaniem stosunku służbowego pracy.

pism handlowych.

wiadectwo pracy pracownik otrzymuje

po każdym roku pracy.

zawsze po rozwiązaniu umowy o pracę.

gdy nie ma zobowiązań wobec pracodawcy.

po zakończeniu umowy o dzieło.

10.

W procesie komunikowania zawsze występują

nadawca i słuchacz.

spotkanie towarzyskie.

komunikacja i edukacja.

komunikaty werbalne.

11.

Słowa – to elementy komunikacji

Biurowej.

Urzędowej.

Niewerbalnej.

werbalnej.

12.

Komunikaty niewerbalne mogą być określane jako

przekazywanie informacji.

mowa ciała.

Mowa.

bariery komunikacyjne.

13.

Wadą komunikatów ustnych jest

dobrze przekazana informacja.

informacje mogą być zniekształcone.

są to ważne informacje.

są to mniej ważne informacje.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14.

Przedsiębiorstwo stanowi jednostkę wyodrębnioną pod względem
a)

tylko prawnym.

tylko organizacyjnym i ekonomicznym.

prawnym, organizacyjnym i ekonomicznym.

tylko organizacyjnym.

15.

Pieczątkę przedsiębiorstwa można wyrobić
a)

po otrzymaniu numeru PESEL.

po otrzymaniu druku ZUS.

przed otrzymaniem numeru REGON.

po otrzymaniu numeru REGON.

16.

W ramach podejmowania działalności gospodarczej przedsiębiorca ma prawo do
a)

jawności działalności gospodarczej.

samodzielności działalności gospodarczej.

samofinansowania.

samogospodarowania.

17.

Działalność gospodarcza może być podjęta przez
a)

tylko osoby prawne.

tylko osoby fizyczne.

przez osoby fizyczne oraz osoby prawne.

osoby prawne, fizyczne i inne.

18.

Normy postępowania przedsiębiorców w relacjach z klientami, pracownikami,
wspólnikami i innymi podmiotami nazywamy
a)

etyką biznesu.

etyką.

ergonomią.

alienacją.

19.

Rękojmia jest to
a)

odpowiedzialność sprzedawcy za wady rzeczy sprzedanej.

gwarancja towaru.

brak odpowiedzialności za sprzedawany towar.

inaczej wydanie towaru.

20.

Po zakończeniu roku podatkowego pracodawca sporządza deklarację zbiorczą
a)

PIT-37.

NIP-1.

RG-1.

PIT-11/8B.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko .............................................................................................................

Stosowanie przepisów prawa w działalności gospodarczej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. LITERATURA

Dobrzański

G.,

Dobrzańska

B.M.,

Kiełczykowski

D.:

Ochrona

rodowiska

przyrodniczego. Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok 1997

Florek L., Zieliński T.: Prawo pracy. C.H. Beck, Warszawa

Instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu podstawowych prac
z zakresu gospodarki leśnej

Janik B.: Funkcjonowanie przedsiębiorstwa w warunkach gospodarki rynkowej. Difin,
Warszawa 2005

Komosa A.: Funkcjonowanie przedsiębiorstwa w warunkach gospodarki rynkowej cz.1.
Ekonomik s.c., Warszawa 2004

Komosa A.: Funkcjonowanie przedsiębiorstwa w warunkach gospodarki rynkowej cz.2.
Ekonomik s.c., Warszawa 2004

Komosa A.: Praca biurowa. Ekonomik s.c., Warszawa 2003

Komosa A.: Szkolny słownik ekonomiczny. Ekonomik s.c., Warszawa 2000

Musiałkiewicz J.: Podstawy przedsiębiorczości, Ekonomik s.c., Warszawa 2007

10.

Poradnik leśniczego. Wydawnictwo Świat, Warszawa 1991

11.

Kodeks pracy

12.

Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 45, poz. 435 z późn. zm.).

13.

Ustawa z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz.
1066 z późn. zm.)

14.

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880 z późn. zm.).

15.

Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (t.j. Dz. U. z 2004 r.
Nr 121, poz. 1266 z późn. zm)

16.

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 stycznia 2003 r. w sprawie stanowisk,
stopni służbowych oraz zasad wynagradzania w Służbie Leśnej (Dz. U. Nr 11, poz. 1230).

17.

18.

Zarządzenie nr 50 Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z
dnia 18 maja 1994 r. w sprawie nadania statutu Państwowemu Gospodarstwu Leśnemu
Lasy Państwowe

19.

Ponadzakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla Pracowników Państwowego Gospodarstwa
Leśnego Lasy Państwowe

20.

http://www.savio.lubin.com.pl/informa/Stanowisko.htm

21.

http://www.lp.gov.pl

22. http://www.praca.lasy.pl