Nowotwory przewodu pokarmowego

Rak przełyku
Epidemiologia:

●

mężczyźni chorują 5 razy częściej niż kobiety

●

głównie po 50 r.ż.

●

90% - rak płaskonabłonkowy

●

gruczolakorak na podłożu metaplazji Barreta

Czynniki etiologiczne:

●

Alkohol

●

Palenie papierosów

●

Zwężenia pozapalne

●

Oparzenia termiczne, chemiczne

●

Zmiany popromienne

●

Wieloletnia achalazja

●

Przełyk Barreta

Objawy kliniczne

●

Dysfagia

●

początkowo dotyczą pokarmów stałych, później płynnych

●

uczucie gniecenia za mostkiem

●

ból przy przełykaniu

●

Zwracanie pokarmów, śliny

●

Chrypka

●

nacieczenie lewego nerwu krtaniowego wstecznego

●

Krztuszenie się

●

gł. gdy jest przetoka do dróg oddechowych

●

Szybkie chudnięcie

●

kilkanaście kg miesięcznie

●

Wyniszczenie

●

Zespół Hornera

●

Zespół żyły głównej dolnej

●

Cechy rozwoju procesu nowotworowego

Diagnostyka

●

Endoskopia z pobraniem wycinków do badania histopatologicznego

●

Badanie radiologiczne z kontrastem

●

EUS

●

CT klatki piersiowej

Rokowanie

●

Bardzo złe!

●

Odsetek 5 – letnich przeżyć – śr. 5%

Leczenie

●

Chirurgiczne

●

Raki o małym zaawansowaniu

●

endoskopowa mukozektomia

●

fotokoagulacja laserowa

1 Przgotowano: http://www.wojsk-lek.org

●

bimer argonowy

●

terapia fotodynamiczna

●

Chemioradioterapia (gł. neoadiuwantowa)

●

Leczenie paliatywne

Rak żołądka
Epidemiologia

●

mężczyźni chorują 2 razy częściej niż kobiety

●

głównie w 5 i 6 dekadzie życia

●

druga (po raku płuc) co do częstości choroba nowotworowa

●

drugi co do częstości zachorowań nowotwór wśród mężczyzn i siódmy u kobiet

Typ jelitowy

●

gruczolakorak, związany ze zjawiskiem metaplazji jelitowej

Typ rozlany

●

występuje w młodszych grupach wiekowych

●

gorsze rokowanie!

Czynniki etiologiczne

●

Infekcja Helicobacter pylori

●

Dieta uboga w warzywa i owoce

●

Wysokie spożycie soli kuchennej

●

Zawartość azotanów i azotynów w wodzie pitnej i pokarmach

Infekcja Helicobacter pylori

●

Zakażenie zwiększa 3 – 6 krotnie ryzyko rozwoju raka

●

za karcinogen I klasy c

zyli o udowodnionym działaniu rakotwórczym

●

Głównie szczepy cagA- vacA- dodatnie

Przewlekłe aktywne zapalenie błony śluzowej żołądka

↓

Zanik błony śluzowej

↓

Metaplazja jelitowa

↓

Dysplazja

↓
RAK

Objawy kliniczne

Rak wczesny:

●

Ból w nadbrzuszu, dyspepsja

●

Utrata masy ciała

●

Objawy krwawienia z przewodu pokarmowego

Rak zaawansowany:

●

Dyskomfort lub ból w nadbrzuszu, dyspepsja

●

Brak apetytu, wstręt do jedzenia

●

Szybkie chudnięcie

●

Osłabienie

●

Niedokrwistość

2 Przgotowano: http://www.wojsk-lek.org

Diagnostyka

●

Endoskopia z pobraniem wycinków do badania histopatologicznego

●

Badanie radiologiczne z kontrastem

●

EUS

●

USG jamy brzusznej

●

CT jamy brzusznej

Rokowanie

●

Zależy od stopnia zaawansowania choroby w momencie rozpoznania

●

Rak zaawansowany - odsetek 5 – letnich przeżyć 5 - 15%

●

Wczesny rak żołądka – 80 – 95%

Wczesny rak żołądka
Gruczolakorak ograniczony do błony śluzowej i podśluzowej, bez zajęcia lub z zajęciem węzłów
chłonnych (1962, JTEGE). Może imitować łagodny wrzód trawienny, konieczny więc nadzór
endoskopowy i histopatologiczny wrzodu przed i po zakończeniu leczenia!

Leczenie

●

Chirurgiczne

●

ew. laser Nd: YAG

●

ew. radioterapia paliatywnie

Chłoniak żołądka

Epidemiologia

●

Drugi co do częstości nowotwór złośliwy żołądka

●

4% wszystkich nowotworów

Żołądek – najczęstszym miejscem wystąpienia pierwotnego chłoniaka przewodu pokarmowego

●

Związany ze zjawiskiem metaplazji jelitowej

●

Tendencja do rozrostu podśluzówkowego (pogrubienie fałdów żołądkowych, pokrytych
prawidłową błoną śluzową)

●

Niekiedy różnokształtne, liczne owrzodzenia

●

Czasem makroskopowo postać guza

●

Chłoniak MALT B

●

Wywodzi się z nisko zróżnicowanych komórek B, tzw. MALT B

●

Helicobacter pylori!

●

Zwykle ustępuje po eradykacji bakterii

●

Rokowanie dobre

Objawy kliniczne

●

Zbliżone do przebiegu gruczolakoraka

●

Często stan podgorączkowy lub gorączka

Przedmiotowo guz w nadbrzuszu lub limfadenopati

Diagnostyka

●

Endoskopia z pobraniem wycinków do badania histopatologicznego

●

Badanie radiologiczne z kontrastem

●

EUS

3 Przgotowano: http://www.wojsk-lek.org

Rokowanie

●

Odsetek 5 – letnich przeżyć - 50%

Leczenie

●

Chirurgiczne

●

Chemioterapia ew. + chirurgiczne

Nowotwory jelita cienkiego

Epidemiologia

●

Tylko 5% wszystkich guzów przewodu pokarmowego

●

Zachorowalność wzrasta z wiekiem – szczyt w 7 dekadzie życia

●

Najczęściej gruczolakoraki (35 – 50%)

●

Rakowiaki

●

Leiomyosarcoma

●

Gruczolaki

●

Mięśniaki

●

Tłuszczaki

Objawy kliniczne

●

Bardzo długo bezobjawowo

●

Nowotwory łagodne

●

objawy niedrożności pp (zwężenie światła jelita przez guz,
wgłobienie)

●

Nowotwory złośliwe:

●

bóle brzucha

●

jawne bądź utojone krwawienie jelitowe

●

spadek masy ciała

●

ew. żółtaczka (gdy guz w okolicy brodawki Vatera)

●

z czasem objawy ogólne choroby nowotworowej

Leczenie

●

Chirurgiczne

Rak jelita grubego

Epidemiologia

●

3 miejsce wśród przyczyn zgonów na nowotwory złośliwe w Polsce

●

Zachorowalność 16/100 000 dla kobiet, 24/100 000 dla mężczyzn

●

Zwykle powyżej 40 r.ż. (szczyt w 8 dekadzie życia)

●

85% - gruczolakoraki (czas przemiany nowotworowej z gruczolaka - 3-5 lat)

Czynniki etiologiczne

●

Czynniki genetyczne:

●

rodzinne występowanie raka odbytnicy i okrężnicy

●

Czynniki środowiskowe:

●

dieta bogata w tłuszcze zwierzęce, uboga w wapń i włókna

●

roślinne

●

Stany przedrakowe

●

gruczolaki, zespół polipowatości rodzinnejn colitis ulcerosa

4 Przgotowano: http://www.wojsk-lek.org

Objawy kliniczne

●

Ogólne

●

Utajone krwawienie jelitowe

●

Bóle brzucha

●

odbytnica, i lewa połowa okrężnicy

●

Zmiana rytmu wypróżnień (gł. Zaparcia)

●

„Ołówkowate” stolce

●

Uczucie parcia na stolec

●

Oddawanie śluzu z krwią

●

Jawne krwawienie jelitowe

●

prawa połowa okrężnicy

●

Niedokrwistość

●

Bóle brzucha

●

W 1/3 guz wyczuwalny w jamie brzusznej

Diagnostyka

●

Badania laboratoryjne (morfologia, poziom Fe, CEA, pozytywny wynik badania kału na
obecność krwi utajonej)

●

Rektoskopia -> kolonoskopia

●

z pobraniem wycinków do badania histopatologicznego

●

Badanie radiologiczne z kontrastem

●

wlew doodbytniczy

●

Kapsuła

●

ew. EUS

●

Usg jamy brzusznej

●

CT jamy brzusznej

Leczenie

●

Chirurgiczne

●

prawostronna lub lewostronna hemikolektomia

●

Leczenie uzupełniające

●

chemioterapia

●

radioterapia

Rak trzustki

Epidemiologia
90% - rak z komórek kanalików wyprowadzjących zewnątrzwydzielniczej części trzustki

Czynniki etiologiczne

●

Palenie papierosów!

●

Dieta wysokotłuszczowa i wysokowęglowodanowa

●

Niedobór w diecie owoców, warzyw i włókien roślinnych

●

Choroby sprzyjające:

●

PZT (10 x wzrasta ryzyko)

●

dziedziczne PZT (50 x wzrasta ryzyko)

●

Podłoże genetyczne (gen BrCa2)

5 Przgotowano: http://www.wojsk-lek.org

Objawy kliniczne

●

Pierwsze objawy nieswoiste

●

dyspepsja, nudności, uczucie pełności poposiłkowej

●

Bóle brzucha

●

Żółtaczka

●

Chudnięcie

●

Ściemnienie moczu

●

Jasne stolce

●

Nudności, wymioty

●

Świąd skóry

●

Cukrzyca

Diagnostyka

●

Badania laboratoryjne (poziom CA 19-9)

●

Usg jamy brzusznej

●

CT jamy brzusznej

●

EUS

●

ECPW

●

BAC (przezskórnie lub podczas EUS)

Rokowanie

●

Bardzo złe!

●

Odsetek 5 – letnich przeżyć – śr. 1%

●

Przerzuty odległe już w fazie bezobjawowej

Leczenie

●

Chirurgiczne

●

Leczenie adiuwantowe

●

Radioterapia + chemioterapia

●

Leczenie paliatywne

●

Farmakologiczne, endoskopowe

6 Przgotowano: http://www.wojsk-lek.org