Nowotwory przewodu
pokarmowego
Dr n.med. Tomasz Wiśniewski
Rak przełyku - etiologia
Adenocarcinoma:
• Gwałtowny wzrost
zachorowań.
• Związek z przełykiem
Barretta, GERD i
przepukliną przełyku.
• Lokalizacja: 75% w
dystalnej części
przełyku i 25% w grn
części przełyku.
Squamous cell
carcinoma: Zwiazek
z nikotynizmem,
alkoholem,
często rak H&N w
wywiadzie.
Lokalizacja:
50% grn cz.przełyku
i 50% dystalna
cz.przełyku.
Rak przełyku- leczenie
Operacja
-każdy resekcyjny guz i pacjent operacyjny
Nieoperacyjny gdy:
T4b
duży guz i N+
guz szyjnej części przełyku
M+
brak odpowiedzi po indukcyjnej chth
Rak przełyku – leczenie cd.
RTH-CHTH (5-FU + cisplatin,50 Gy).
radykalna
- guz nieoperacyjny
- guz szyjnej cz.przełyku
pre-op
- guz potencjanie resekcyjny
post-op
- adenocarcinoma
- ca planoepitheliale po R1
Rak żołądka
Lokalizacja guza
• Połączenie żołądkowo-przełykowe,
wpust, dno 35% .
• trzon 25%.
• Dystalna część, odźwiernik 40%
Rak żołądka
Objawy (niespecyficzne i późne)
• dysfagia,
• odbijanie,
• Utrata apetytu,
• nudności,
• Ból brzucha,
• Utrata masy ciała,
• niedokrwistość,
• Wymioty fusowate
• Czarne stolce
Rak żołądka
• Guz Krukenberga = przerzut do jajnika
• Guz siostry Mary Joseph node = węzeł
okołopępkowy
• Węzeł Virchow’a = lewy
nadobojczykowy
• Węzeł Irish’a = węzeł pachy.
• Półka Blumer’a = przerzut do zatoki
Douglasa.
Rak żołądka
• T1N0 Operacja
• T2–4 i/lub N+ resekcyjny i operacyjny
• Operacja → CHTH - RT (45 Gy)
• Opcjonalnie dla raków GE junction - okołooperacyjna
chth:
• pre-op ECF chth (epirubicin, cisplatin,5-FU) × 3c →
zabieg → post-op ECF chth × 3c
• T2–4 i/lub N+ nieresekcyjny lub
nieoperacyjny
• CHTH-RT (5-FU and 45–50.4 Gy).
Pancreatic Cancer
• Fifth leading cause of cancer mortality, although only
the ninth most common cancer.
• Known risks include
– tobacco use, diets high in animal fat, ionizing radiation,
chemotherapy,
• Possible links between alcohol use, coffee use,
chronic pancreatitis, and diabetes are less clear.
• Four parts:
– head (including uncinate process),
– neck,
– body,
– tail.
Two-third cancers present in the head.
Rak trzustki
Najczęstsza lokalizacja – głowa trzustki (2/3 przypadków)
Najczęstsze objawy
żółtaczka
utrata masy ciała
cukrzyca
ból brzucha
Rzadkie objawy
objaw Trousseau (wędrujące zapalenie żył)
objaw Courvoisier’a (wyczuwalny, bezbolesny pęcherzyk
żółciowy).
Najczęstsze M+ : otrzewna i wątroba
płuca to najczęstsza lokalizacja poza jamą brzuszną
Rak trzustki
Resekcyjne guzy (10–15% of patients)
• Pancreaticoduodenektomia .
– Śmiertelność <5% gdy wykonana przez doświadczonego chirurga.
– Zaoszczędzenie odźwiernika poprawia funkcję jelit bez gorszego
rokowania.
– Guzy trzonu/ogona powinny mieć dystalną pancreatektomię ze
splenektmią en bloc
• Leczenie uzupełniające kontrowersyjne. Opcje:
– Clinical trial
– Gemcytabina i następnie CHTH-RT (5-FU based, 50.4 Gy)
– CHTH (gemcitabina)
• Na skutek powikłań pooperacyjnych ~25% pts nie otrzymuje
zaplanowanego leczenia uzupełniającego
Rak trzustki
• Niresekcyjne guzy
– Clinical trial - preferowane
– Radykalna CHTH-RT (5-FU based, 50–60
Gy) ± gemcitabine,
– CHTH (gemcitabina)
• Choroba rozsiana
– Chth
– Opieka paliatywna
Rak jelita grubego
• Z punktu widzenia onkologa 3 odcinki:
– Okrężnica
– Odbytnica
– Odbyt
• jeden z najczęstszych neo
• w PL Za 2. miejsce u obu płci
• w UE najczęstszy
• 5YOS w PL 39% w UE 53%
Rak jelita grubego
Lokalizacja
• odbytnica 30-50%
• esica
15-20%
• wstępnica 14%
• poprzecznica9%
• zstępnica 6%
Rak jelita grubego
Okrężnica
• I
Colectomy + LND
• IIA
Colectomy + LND. Rozważ adj
CHTH
• IIB
Colectomy + LND. Rozważ adj
CHTH
• III
Colectomy + LND + adj CHTH
• IV
rozważ resekcję i
neoadjuvant/ adjuvant CHTH
Odbytnica
T2N0 - resekcja
T3 or N0-1 – pre OP RT (short course)
5x5Gy /miednicę i zabieg przed 1 tygodniem
po RTH (przed ostrymi odczynami
popromiennymi)
T4N0-1 - pre OP RT-CHT (long course)
RT 45-50 Gy + 2 cykle chth (5Fu +Leucovorin)
następnie zabieg po 6 tyg. (po ostrych
odczynach popromiennych + czas potrzebny
do redukcji wymiarów guza)
Rak kanału odbytu
anatomia
kanał odbytu
dł.3-4 cm
od ujścia odbytu do grn granicy zwieracza zewn i m.dźwigacza odbytu
guzy gł.w grn części kanału
gdy guz wrasta do odbytnicy ale jest rakiem płaskonabłonkowym to rak kanału odbytu
brzeg odbytu -skóra do 5 cm wokół ujścia odbytu
Hp
płaskonabłonkowy 80%
Gruczołowy , czerniak, podstawnokomórkowy, ch.Pageta
ch.Bowena
Etiologia
HPV - największe znaczenie, występuje u 84% , gł. typ 16 i 18
HIV - ryzyko rośnie gdy CD4< 200
stosunki analne / >10 partnerów / STD
leczenie immunosupresyjne po transplantacji
przebyty rak szyjki macicy
Rak kanału odbytu
Leczenie
rak kanału odbytu - płaskonabłonkowy
• RTH-CHTH - metoda z wyboru !!!!
• FU + mitomycyna
• d.c. 50-60 GY
• unikać przerw w leczeniu > 2 tyg
• skuteczność 70% ( wszystkie stopnie zaawansowania)
• zmniejszenie wymiarów guza w ciągu 3 m-cy ( max. 12
m-cy)
• gdy wznowa to chirurgia ratunkowa - amputacja
brzuszno-kroczowa - skuteczność 50% , bardzo trudne
gojenie rany
Podsumowanie leczenia
• Okrężnica
- operacja +/- CHTH
• Odbytnica
-operacja+/- RT-CHTH
• Odbyt
-RT-CHTH