Nowotwory

przewodu

pokarmowego

Rak przełyku

Epidemiologia



mężczyźni chorują 5 razy częściej niż
kobiety



głównie po 50 r.ż.



90% - rak płaskonabłonkowy



gruczolakorak na podłożu metaplazji
Barreta

Czynniki etiologiczne



Alkohol



Palenie papierosów



Zwężenia pozapalne



Oparzenia termiczne, chemiczne



Zmiany popromienne



Wieloletnia achalazja



Przełyk Barreta

Objawy kliniczne



Dysfagia

- początkowo dotyczą pokarmów stałych, później

płynnych

- uczucie gniecenia za mostkiem

- ból przy przełykaniu



Zwracanie pokarmów, śliny



Chrypka

nacieczenie lewego nerwu krtaniowego wstecznego



Krztuszenie się

gł. gdy jest przetoka do dróg oddechowych

Objawy kliniczne



Szybkie chudnięcie

kilkanaście kg miesięcznie



Wyniszczenie



Zespół Hornera



Zespół żyły głównej dolnej



Cechy rozwoju procesu nowotworowego

Diagnostyka



Endoskopia z pobraniem wycinków do badania
histopatologicznego



Badanie radiologiczne z kontrastem



EUS



CT klatki piersiowej

Rokowanie



Bardzo złe!



Odsetek 5 – letnich przeżyć – śr.

5%

Leczenie



Chirurgiczne



Raki o małym zaawansowaniu

- endoskopowa mukozektomia

- fotokoagulacja laserowa

- bimer argonowy

- terapia fotodynamiczna



Chemioradioterapia (gł. neoadiuwantowa)



Leczenie paliatywne

Rak żołądka

Epidemiologia



mężczyźni chorują 2 razy częściej niż kobiety



głównie w 5 i 6 dekadzie życia



druga (po raku płuc) co do częstości choroba nowotworowa

drugi co do częstości zachorowań nowotwór wśród

mężczyzn i siódmy u kobiet



Typ jelitowy

gruczolakorak, związany ze zjawiskiem metaplazji jelitowej



Typ rozlany

występuje w młodszych grupach wiekowych
gorsze rokowanie!

Czynniki etiologiczne



Infekcja Helicobacter pylori



Dieta uboga w warzywa i owoce



Wysokie spożycie soli kuchennej



Zawartość azotanów i azotynów w wodzie pitnej i

pokarmach

Infekcja Helicobacter

pylori



Zakażenie zwiększa 3 – 6 krotnie ryzyko rozwoju raka



Helicobacter pylori uznany przez WHO za

karcinogen I

klasy

czyli o udowodnionym działaniu rakotwórczym



Głównie szczepy cagA- vacA- dodatnie

Infekcja Helicobacter

pylori

Przewlekłe aktywne zapalenie błony śluzowej żołądka

Zanik błony śluzowej

Metaplazja jelitowa

Dysplazja

RAK

Objawy kliniczne

Rak wczesny:



Ból w nadbrzuszu, dyspepsja



Utrata masy ciała



Objawy krwawienia z przewodu pokarmowego

Objawy kliniczne

Rak zaawansowany:



Dyskomfort lub ból w nadbrzuszu, dyspepsja



Brak apetytu, wstręt do jedzenia



Szybkie chudnięcie



Osłabienie



Niedokrwistość

Diagnostyka



Endoskopia z pobraniem wycinków do badania
histopatologicznego



Badanie radiologiczne z kontrastem

odcinkowe usztywnienie ściany, zaburzenia lub

brak motoryki



EUS



USG jamy brzusznej



CT jamy brzusznej

Rokowanie



Zależy od stopnia zaawansowania choroby w momencie
rozpoznania



Rak zaawansowany - odsetek 5 – letnich przeżyć

5

- 15%



Wczesny rak żołądka –

80 – 95%

Wczesny rak żołądka

Gruczolakorak ograniczony do błony śluzowej

i podśluzowej, bez zajęcia lub z zajęciem węzłów

chłonnych (1962, JTEGE).

Może imitować łagodny wrzód trawienny, konieczny

więc nadzór endoskopowy i histopatologiczny
wrzodu przed i po zakończeniu leczenia!

Leczenie



Chirurgiczne



ew. laser Nd: YAG



ew. radioterapia paliatywnie

Chłoniak

żołądka

Epidemiologia



Drugi co do częstości nowotwór złośliwy żołądka



4% wszystkich nowotworów



Żołądek – najczęstszym miejscem wystąpienia
pierwotnego chłoniaka przewodu pokarmowego



Związany ze zjawiskiem metaplazji jelitowej



Tendencja do rozrostu podśluzówkowego (pogrubienie
fałdów żołądkowych, pokrytych prawidłową błoną
śluzową)



Niekiedy różnokształtne, liczne owrzodzenia



Czasem makroskopowo postać guza

Chłoniak MALT B



Wywodzi się z nisko zróżnicowanych komórek B,
tzw. MALT B



Patogenetycznie związany z zakażeniem

Helicobacter pylori!



Zwykle ustępuje po eradykacji bakterii



Rokowanie dobre

Objawy kliniczne



Zbliżone do przebiegu gruczolakoraka



Często stan podgorączkowy lub gorączka



Przedmiotowo guz w nadbrzuszu lub

limfadenopatia

Diagnostyka



Endoskopia z pobraniem wycinków do badania
histopatologicznego



Badanie radiologiczne z kontrastem



EUS

Rokowanie



Odsetek 5 – letnich przeżyć -

50%

Leczenie



Chirurgiczne



Chemioterapia ew. + chirurgiczne

Nowotwory jelita

cienkiego

Epidemiologia



Tylko 5% wszystkich guzów przewodu pokarmowego



Zachorowalność wzrasta z wiekiem – szczyt w 7
dekadzie życia



Najczęściej gruczolakoraki (35 – 50%)



Rakowiaki



Leiomyosarcoma



Gruczolaki



Mięśniaki



Tłuszczaki

Objawy kliniczne



Bardzo długo bezobjawowo



Nowotwory łagodne

- objawy niedrożności pp (zwężenie światła jelita

przez guz,

wgłobienie)



Nowotwory złośliwe:

- bóle brzucha
- jawne bądź utojone krwawienie jelitowe
- spadek masy ciała
- ew. żółtaczka (gdy guz w okolicy brodawki Vatera)
- z czasem objawy ogólne choroby nowotworowej

Diagnostyka



Badania laboratoryjne (morfologia, poziom Fe, pozytywny
wynik badania kału na obecność krwi utajonej)



Gastroskopia z pobraniem wycinków do badania
histopatologicznego



Enteroskopia dwubalonowa



Kolonoskopia



Kapsuła



Badanie radiologiczne z kontrastem



ew. EUS



CT jamy brzusznej

Leczenie



Chirurgiczne

Rak jelita

grubego

Epidemiologia



3 miejsce wśród przyczyn zgonów na nowotwory
złośliwe w Polsce



Zachorowalność 16/100 000 dla kobiet

24/100 000 dla mężczyzn



Zwykle powyżej 40 r.ż. (szczyt w 8 dekadzie życia)



85% - gruczolakoraki (czas przemiany
nowotworowej

z gruczolaka - 3-5 lat)

Czynniki etiologiczne



Czynniki genetyczne:

- rodzinne występowanie raka odbytnicy i okrężnicy



Czynniki środowiskowe:

- dieta bogata w tłuszcze zwierzęce, uboga w wapń i

włókna

roślinne



Stany przedrakowe

- gruczolaki, zespół polipowatości rodzinnejn colitis ulcerosa

Objawy kliniczne



Utajone krwawienie jelitowe



Bóle brzucha

Objawy kliniczne

odbytnica,

lewa połowa okrężnicy



Zmiana rytmu wypróżnień
(gł. zaparcia)



„Ołówkowate” stolce



Uczucie parcia na stolec



Oddawanie śluzu z krwią



Jawne krwawienie jelitowe

prawa połowa

okrężnicy



Niedokrwistość



Bóle brzucha



W 1/3 guz wyczuwalny w

jamie brzusznej

Diagnostyka



Badania laboratoryjne (morfologia, poziom Fe, CEA,
pozytywny wynik badania kału na obecność krwi utajonej)



Rektoskopia  kolonoskopia

z pobraniem wycinków do badania histopatologicznego



Badanie radiologiczne z kontrastem

wlew doodbytniczy



Kapsuła



ew. EUS



Usg jamy brzusznej



CT jamy brzusznej

Leczenie



Chirurgiczne

- prawostronna lub lewostronna hemikolektomia



Leczenie uzupełniające

- chemioterapia

- radioterapia

Rak trzustki

Epidemiologia



90% - rak z komórek kanalików wyprowadzjących
zewnątrzwydzielniczej części trzustki

Czynniki etiologiczne



Palenie papierosów!



Dieta wysokotłuszczowa i wysokowęglowodanowa



Niedobór w diecie owoców, warzyw i włókien
roślinnych



Choroby sprzyjające:

- PZT (10 x wzrasta ryzyko)
- dziedziczne PZT (50 x wzrasta ryzyko)



Podłoże genetyczne (gen BrCa2)

Objawy kliniczne



Pierwsze objawy nieswoiste

dyspepsja, nudności, uczucie pełności poposiłkowej



Bóle brzucha



Żółtaczka



Chudnięcie



Ściemnienie moczu



Jasne stolce



Nudności, wymioty



Świąd skóry



Cukrzyca

Diagnostyka



Badania laboratoryjne (poziom CA 19-9)



Usg jamy brzusznej



CT jamy brzusznej



EUS



ECPW



BAC (przezskórnie lub podczas EUS)

Rokowanie



Bardzo złe!



Odsetek 5 – letnich przeżyć – śr.

1%



Przerzuty odległe już w fazie bezobjawowej

Leczenie



Chirurgiczne



Leczenie adiuwantowe

Radioterapia + chemioterapia



Leczenie paliatywne

Farmakologiczne, endoskopowe