2014-03-01

1

Budowa i podział

układu nerwowego

Marcin Wiśniewski

Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej

Collegium Medicum UMK w Bydgoszczy

Podział układu nerwowego (1)

SOMATYCZNY

AUTONOMICZNY

UKŁAD NERWOWY

2014-03-01

2

Podział układu nerwowego (2)

MÓZGOWIE

RDZEŃ

KRĘGOWY

OŚRODKOWY

I - XII

NERWY

CZASZKOWE

31 par

NERWY

RDZENIOWE

OBWODOWY

SOMATYCZNY

Podział układu nerwowego (3)

SYMPATYCZNY

PARASYMPATYCZNY

AUTONOMICZNY

2014-03-01

3

Wyróżniki homeostazy

•

izojonia – stałość składu jonowego

•

izotonia – stałość ciśnienia osmotycznego

•

izohydria – stałość stęż. jonów H

+

(pH)

•

izohydremia – stałość nawodnienia

•

izotermia– stałość temperatury

•

utrzymanie optymalnych ciśnień

parcjalnych O

2

i CO

2

ukł. sympatyczny

CNS

zwój

krótkie włókno

przedzwojowe

długie włókno

zazwojowe

narząd

docelowy

ukł. parasympatyczny

CNS

zwój

długie włókno

przedzwojowe

narząd

docelowy

krótkie włókno

zazwojowe

Układ Nerwowy Autonomiczny

Różnice w długości włókien

2014-03-01

4

ukł. parasympatyczny

Układ Nerwowy Autonomiczny

Neurotransmitery

rec. N



ACh (+)

rec. α , ß



NE (+ / -)

(ACh



gruczoły potowe)

,

rec. M



ACh (+ / -)

•

wszystkie zakończenia przedzwojowe uwalniają acetylocholinę (ACh)



są pobudzające (+)

•

zakończenia sympatyczne zazwojowe uwalniają norepinephrine (NE)



są pobudzające (+) lub hamujące (-)

•

zakończenia parasympatyczne zazwojowe uwalniają ACh



są pobudzające (+) lub hamujące (-)

ukł. sympatyczny

•

pobudzanie/hamowanie zależy od rodzaju receptora i rodzaju mediatora

Potencjalna modulacja farmakologiczna

zależy od odpowiedzi autonomicznej

rec. N



ACh (+)

JĄDRO POŚREDNIO-BOCZNE Th1 - L2(3)

(nucleus intermediolateralis)

OŚRODKOWY

gałąź łącząca

szara

(30%)

gałąź

naczyniowa

(30%)

GAŁĄŹ

trzewna

(10%)

zwój

śródścienny

zwój

PRZED

kręgowy

NERW

trzewny

(30%)

ZWOJE PNIA WSPÓŁCZULENEGO

(zwoje

PRZY

kręgowe)

GAŁĄŹ ŁĄCZĄCA BIAŁA

OBWODOWY

SYMPATYCZNY

2014-03-01

5

Podział układu nerwowego (5)

jądra

parasympatyczne

nn. III, VIIa, IX, X

CZĘŚĆ

CZASZKOWA

jądro

pośrednio-przyśrodkowe

(S1 - S5)

CZĘŚĆ

KRZYŻOWA

OŚRODKOWY

włókna parasympatyczne

nn. III, VIIa, IX, X

nerwy

trzewne miedniczne

OBWODOWY

PARASYMPATYCZNY

B O D Z I E C

UKŁAD GRZBIETOWO-WSTĘGOWY

pęczki smukły i klinowaty

DROGA RDZENIOWO-

WZGÓRZOWA

DROGA RDZENIOWO-

MÓŻDŻKOWA

MÓZGOWIE / RDZEŃ KRĘGOWY

SOMATYCZNY UKŁAD RUCHOWY

AUTONOMICZNY UKŁAD NERWOWY

DROGA POZAPIRAMIDOWA

Drogi czerwienno-rdzeniowa i

siatkowo-rdzeniowa

DROGA PIRAMIDOWA

Droga korowo-rdzeniowa

Cześć współczulna

Cześć przywspółczulna

MIĘŚNIE SZKIELETOWE

MIĘŚNIE GŁADKIE

MIĘSIEŃ SERCOWY

GRUCZOŁY

O D P O W I E D Ź

RECEPTORY CZUCIOWE