Marek Kudroń

Zarządzanie zapasami grup

asortymentów

Zapasy

Zapasy to zwykle stosy surowców, materiałów, części

zamiennych, produkcji w toku czy wyrobów gotowych,
które gromadzone są w niezliczonych ilościach
punktów w obrębie systemu logistycznego.

Koszt utrzymania zapasów

Koszt utrzymania tych

zapasów może sięgać
20-40% ich wartości w
ciągu roku. Z tego
względu sprawne i
precyzyjne zarządzanie
zapasami daje firmie
określone korzyści
ekonomiczne.

Zapasy dóbr rzeczowych są, oprócz innych
czynników wytwórczych, nieodłącznym
składnikiem i uwarunkowaniem sprawnego
przebiegu procesów gospodarczych. Wśród
tych zapasów możemy wyróżnić
następujące grupy rodzajowe:



• Surowce i materiały



• Produkcję w toku



• Wyroby gotowe



• Towary

Zapasy materiałowe



Zapasy materiałowe są tworzone w
przedsiębiorstwach przemysłowych, budowlanych
itp., a ich podstawowym celem jest zapewnienie
ciągłości procesów produkcyjnych. Występują
one w wielu podmiotach gospodarczych i
stanowią bardzo zróżnicowany technologicznie
asortyment, poczynając od surowców o
jednorodnym charakterze, a kończąc na
przedmiotach o wysokim stopniu przetworzenia.

Zapasy produkcji w toku



Podobną funkcję spełniają zapasy produkcji w
toku tworzone w różnych fazach procesów
wytwórczych. Na ich strukturę rzeczową, wielkość,
szybkość odnawiania itp. Zasadniczy wpływ
wywierają technologia i organizacja produkcji.

Zapasy wyrobów gotowych



Zapasy wyrobów gotowych są produktami
przeznaczonymi do sprzedaży, a ich podstawową
funkcją jest zaspokajanie popytu zgłaszanego
przez przedsiębiorstwa handlowe.

Zapasy towarów



Zapasy towarów powstają w przedsiębiorstwach
handlowych i służą bezpośredniemu
zaspokajaniu popytu konsumpcyjnego bądź
produkcyjnego wynikającego w innych
przedsiębiorstwach przemysłowych.

Zapasy możemy podzielić także na konieczność

Zapasy możemy podzielić także na konieczność

Zapasy możemy podzielić także na konieczność

Zapasy możemy podzielić także na konieczność
ich zaistnienia:

ich zaistnienia:

ich zaistnienia:

ich zaistnienia:



• bieżące,



• cykliczne,



• bezpieczeństwa ( w przypadku, gdy chcemy
zapobiec wszelkim nieprzewidywalnym
zastojom w produkcji)



• nadmierne.

Ogólny schemat czynności planistycznych związanych

z zaopatrzeniem przedsiębiorstwa w niezbędne surowce materiałowe

Na dobór środków i metod zarządzania zapasami ma

wpływ przede wszystkim rodzaj prowadzonej
działalności gospodarczej, która może mieć charakter:
produkcyjny, usługowy lub handlowy.

Przydatność i skuteczność zastosowania

określonych narzędzi oraz metod zarządzania
zapasami może być oceniona w konkretnych
przypadkach, tzn. z uwzględnieniem rodzaju
produkcji, trybu zamawiania dostaw, cech
procesu technologicznego produkcji wyrobów
związanych z poziomem zapasów, produkcji w
toku i wyrobów gotowych.

Operatywnymi narzędziami zarządzania
zapasami w przedsiębiorstwach są:



• normy zapasów (materiałów, produkcji nie
zakończonej i wyrobów gotowych),



• limitowanie zakupów materiałów,



• kontrola zamówień z punktu widzenia wielkości
zapasów,



• system alarmowy o stanie zapasów w magazynie,



• przeglądy zapasów w celu ujawnienia zapasów
nieprawidłowych,



• plan kredytowania środków obrotowych

Współcześnie w coraz większym stopniu są wprowadzane
metody naukowe sterowania przepływem materiałów –
instrumenty cybernetyczne, modele matematyczne i
metody optymalizacji efektów ekonomicznych. Ustalane
za ich pomocą parametry (takie jak: normy zapasów,
ekonomiczna wielkość dostawy, terminy zamówień,
wielkości zapasów minimalnych przy różnych wariantach
dostaw, optymalizacja relacji między zapasami a
produkcją i zbytem, selekcji strukturalnej zapasów,
minimalizacji kosztów) pozwalają na sterowanie
procesem zaopatrzenia i utrzymanie uzasadnionego
ekonomicznie poziomu zapasów oraz jego kontrolę.