Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

1|K

as

ia

T.

|

1

Bankowość- prof. L. Dziawgo( wykład)

10.10.2011

Bankowość międzynarodowa

Tematyka zajęć:



Bankowość centralna



instrumenty polityki monetarnej [ Dzięki nim konserwujemy wartość pieniądza] [40
lat temu USA przestało wymieniać pieniądze na złoto]



bankowość komercyjna (operacje i czynności bankowe) depozyty, rachunki,
rozliczenia międzybankowe



gwarantowanie depozytów



kredyty i gwarancje



bankowość w handlu zagranicznym



Bankowość UE (Unii Europejskiej)/ US(Stanów Zjednoczonych)



konglomeraty bankowe [bank+ towarzystwa inwestycyjne itp.]



nadzór nad bankowością



bankowość zagraniczna w Polsce [ źródło wszelkiego zła]

Następne lata studiów:



private banking



ewolucja bankowości

UWAGI:



EBC (Europejski Banki Centralny)i ESBC (Europejski system banków centralnych)- MSC



Bank Światowy

Konwencja wykładu:

 NEWS
 temat
 pytania i uwagi [co się dzieje w bankowości?]

Egzamin:

 wykład
 lektury
 news [tylko te z wykładu]

BOOKS:



W.Jaworski, Z.Zawadzka- „Bankowość”- Poltext 2004 i wcześniejsze

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

2

|Ka

si

a T

.|

2



L.Dziawgo- „Private banking”- WoltersKluwer 2006 (Ew. UMK 2005)



S.Heffernan- “Nowoczesna bankowość”- PWN 2007



L.Dziawgo- „Współczesne finanse. Stan i perspektywy bankowości”, UMK 2008

Ustawy:

 Ustawa o Narodowym Banku Polskim
 Ustawa Prawo Bankowe

INSTYTUCJA BANKOWA. opinie

pieniądz to jest miernik wartości, środek płatniczy i środek tezauryzacji

Ludzie o bankach mówią:



wiarygodność banków (relatywnie bezpieczne instytucje finansowe)



drogie kredyty



biurokracja bankowa



nierzetelna sprzedaż [ oszukują nas, drobne druczki, haczyki]



oprocentowania na kontach nie nadążają za inflacją



niepewność inwestycji [ nie zawsze odzyskujemy włożony kapitał, możemy go
również stracić]



nieprofesjonalna obsługa

zalety:



rozwój technologii bankowej [konta internetowe, łatwa dostępność]



różnorodność ofert finansowych



wzrost standardów

Bankowość w Polsce- krótka historia.

1989 rok- podzielenie bankowości na bank centralny i 9 banków komercyjnych:

1. Warszawa- PKB (Powszechny Bank Kredytowy)
2. Gdańsk- BG (Bank Gdański)
3. Wrocław- BZ (Bank Zachodni)
4. Kraków- BPM (Bank Przemysłowo-handlowy)
5. Łódź- PBG (Powszechny Bank Gospodarczy)
6. Poznań- WBK (Wielkopolski Bank Kredytowy)
7. Szczecin- PBKs (Pomorski Bank kredytowy)
8. Lublin- BDK (Bank depozytowo-kredytowy)
9. Katowice- BŚ (Bank Śląski)

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

1|K

as

ia

T.

|

3

banki prywatne:



BIG – Bank Inicjatyw Gospodarczych



KB- Kredyt Bank

banki zagraniczne:



Rff- Reiffeisen



BG dziś Millenium Bank



PBKs, BDG, PBG PKO SA



BZ BZ WBK



BŚ Holendrzy ING



PBK Austriacy Unikredyt PKO SA



BPM PKO SA

Bankowość w Polsce:



liczba banków- ok. 50



liczba oddziałów zagranicznych- ok. 20



liczba banków spółdzielczych- ok.580

Aktywa banków 1,25 mld PLN

Klienci:



gospodarstwa domowe:

o depozyty- 420 mld PLN
o kredyty- 480 mld PLN



Przedsiębiorstwa:

o depozyty- 180 mld PLN
o kredyty- 220 mld PLN

[więcej pożyczają niż deponują, niezrównoważony rynek finansowych]

Cele bankowości:

 cel banku centralnego – polityka monetarna, stabilność sytuacji płatniczej państwa
 cel banku komercyjnego- ZYSK
 cel banku spółdzielczego- zysk i zaspokajanie potrzeb lokalnej społeczności

Rodzaje banków:

 uniwersalne i wyspecjalizowane:

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

2

|Ka

si

a T

.|

4



uniwersalne [w Polsce prawie wszystkie]



detaliczne [ osoby fizyczne, np. w hipermarketach]



inwestycyjne



hipoteczne [ w Polsce 3 lub 4, to banki uniwersalne udzielają kredytu hipotecznego;
b.h. zajmują się emisją listów zastawnych, pozyskują kapitał wieloletni i przekazują je
bankom uniwersalnym)



private banking [zamożniejsi klienci]



ekologiczne [BOŚ]

Segmenty klientów bankowych:

1. bankowość detaliczna



masowa bankowość detaliczna



osobista(personal banking)



private banking

2. bankowość korporacyjne



MiŚ [ małe i średnie przedsiębiorstwa, klient mało i średnio wymagający]



klienci strategiczni [PKN Orlen]

Nietypowa klasyfikacja bankowości:

 bankowość publiczna [bo wykorzystuje funkcje publiczne]



polityka monetarna



stabilność systemów finansowych



wsparcie wybranych regionów i działań

 bankowość prywatna

Rodzaje B.M.:

1. globalna- regionalna

2. pasywna[np.Polska]- aktywna[ zmierza do innych krajów z inicjatywą]

3. off shore- on shore [ Polska, Wlk. Brytania- raje podatkowe]

System bankowy:



2-poziomowy: Bank Centralny i Bankowość Komercyjna)



Banki o statusie specjalnym [ do wykonywania zadań publicznych, np. BOŚ]



Parabanki (SKOKi, PROVIDENT)



Instytucje otoczenia:

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

1|K

as

ia

T.

|

5

 KNF- Komisja Nadzoru Finansowego

 BIK- Biuro Informacji Kredytowej

 ZBP- Związek Banków Polskich

 KIR- Krajowa Izba Rozliczeniowa

 BFG- Bankowy Fundusz Gwarancyjny

- zróżnicowane funkcje

17.10.2011r.



Komitet Stabilności Finansowej (NBP[prezes], MF, KNF[przewodniczący])

- rozmowa w kryzysowych sytuacjach

Rynek kapitałowy, rynek ubezpieczeniowy i ich instytucje:

SKOKi- zaskakująca ewolucja tych instytucji

OPERACJE BANKOWE:

 AKTYWNE (czynne)- wszelkie czynności bankowe, w których Bank sprzedaje

pieniądze

 PASYWNE (bierne)- wszelkie czynności bankowe, w której Bank kupuje pieniądze

 ROZLICZENIOWE- wykonywanie zleceń płatniczych klientów

 INNE- operacje nie przesadnie skomplikowanych, doradztwo finansowe

CZYNNOŚCI BANKOWE:

 BEZWZGLĘDNIE BANKOWE (prowadzenie rachunków, przyjmowanie depozytów,

udzielanie kredytów, udzielania gwarancji bankowych)- tylko i wyłącznie bank może
je wykonywać

 WZGLĘDNIE BANKOWE (obrót dewizowy, obrót wekslowy, udzielanie pożyczek,

wydawanie kart płatniczych)- banki i wszelkie inne podmioty mogą je wykonywać

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

2

|Ka

si

a T

.|

6

Bankowość Międzynarodowa



wykonywanie transgranicznych operacji finansowych przez bank



instytucje, Instrumenty, Regulacje

Bankowość na rynku kapitałowym:

symbioza rynku kapitałowego i bankowości

Bankowość elektroniczna:



bankowość komputerowa



bankowość terminowa



bankowość telefoniczna



bankowość telewizyjna

Ewolucja bankowości:

- POZABANKOWOŚĆ

- private banking

- banking is necessary, banks are not

NBP I instrument polityki monetarnej

Banki Centralne:



NBP



FED



BoJ- Bank Japonii



BoE- Bank Anglii

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

1|K

as

ia

T.

|

7



BoF- Bank Finalandii



CBR- Centralny Bank Rosji



ECB- Europejski Bank Centralny

Główne zadania banków centralnych:

- polityka monetarna:

----stabilny poziom cen

- ale nie stały!

- przewidywalne i niewielkie zmiany

---- jakość waluty:

- inflacja [zmiana współczesnego pieniądza]

- siła nabywcza

- kurs wymiany [ do innych walut]

Zadanie domowe  Zapytam się 10 osób o odczucia inflacyjne i sprawdzić z oficjalnym
wskaźnikiem GUS-u.

Bank Centralny na przykładzie NBP:

Cel podstawowy:

- Polityka monetarna – zdefiniowana Konstytucyjnie i ustawowo

Polskie dylematy polityki pieniężnej:

- Tekst Konstytucyjny:

Art. 227, „…NBP odpowiada za wartość polskiego pieniądza”

- Tekst ustawy o NBP

art. 3 „.. utrzymanie stabilnego poziomu zen przy jednoczesnym wspieraniu polityki
gospodarczej rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP”

Polskie dylematy:

- gospodarka czy pieniądz- jaki priorytet?

- zakresy odpowiedzialności Rząd a NBP

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

2

|Ka

si

a T

.|

8

Cele banków centralnych:

-stabilność cen

- stabilność bankowego

- stabilność sytuacji płatniczej państwa

Funkcje banków centralnych:

- Bank Państwa (ale nie kredytodawca)

- Bank Banków

- Bank Emisyjny

Pozostałe ważne cele NBP:



organizowanie rozliczeń pieniężnych (bank banków)



gospodarka rezerwami dewizowymi (bank państwa)



bankowa obsługa budżetu państwa (bank państwa)



regulowanie płynności banków (bank banków)



refinansowanie banków



emitowanie znaków pieniężnych (bank emisyjny)



nadzór nad sektorem bankowym



stwarzanie warunków dla rozwoju sektora bankowego

Rozliczenia pieniężne:

 SORBNET (PLN)- rozliczenia wysokokwotowe

 SORBNET- EURO

 KIR- Krajowa Izba Rozliczeniowa

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

1|K

as

ia

T.

|

9

Czyje rachunki prowadzi NBP?

 Budżetu państwa

 Banków

 BFG

Bankowa obsługa budżetu państwa:



ponad 3 tysiące klientów



ponad 8 tysięcy rachunków



blisko 100 rządowych umów gwarancyjnych i kredytowych

KNF składa się z:

 Przewodniczący

 2 zastępców

 Minister Finansów

 Minister Pracy i Spraw Socjalnych

 Prezes NBP

 Przedstawiciel Prezydenta

24.10.2011

Nadzór finansowy Unii Europejskiej:



European Superviony Authorities



EBA (European Banking Authority)- London



EIOPA (European Insurance and Occupational Pensions Authority)- Frankfurt



ESMA (European Securities and Martets Authority)- Paryż

Zarządzanie rezerwami dywizjonalnymi państwa (NBP)

Rezerwy dywizowe państwa:

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

2

|Ka

si

a T

.|

10

 rezerwy dywizowe państwa (nie rządowe)
 ochrona kursu waluty płynność finansowa państwa
 wejście do strefy Euro (Euroland)
 ERM II- korytarz kursowy

Zasada zarządzania rezerwami dewizowymi:

I.

Bezpieczeństwo i płynność

II.

Decyzje: Zarząd

Inwestowanie rezerw:

 Portfele krótko- i długoterminowe
 papiery wartościowe
 credit rating- AAA



Rządowe papiery wartościowe- 70%



pozarządowe- 10%



Lokaty- 20%

Lokaty NBP (w innym banku centralnym, np. w banku banków centralnych w Bazylei)

Rezerwy dywizowe panstwa:



280 mld PLN



bez złota:

o USD- 40%
o EUR- 40%
o GBP- 15%
o inne- 5% (interesujące projekty)



w tym złoto- 15 mld PLN (złoto po przodkach)

*Wierzyciele USA:



1 miejsce Chiny- ok. 900 mld USD

Inwestowanie rezerw:



inwestowanie w waluty inne niż kluczowe

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

1|K

as

ia

T.

|

11



AUD



NOK

pieniądz rezerwowy- waluta w jakiej utrzymywane są rezerwy dewizowe państwa

IDEA „Pieniądza rezerwowego”:

 dotychczas waluta oparta na kruszcu (złoto)
 waluta oparta o złoto i waluty wymieniane na złoto
 J. Durajewski- austriacki Minister Skarbu (1880-1891)

ZŁOTO W REZERWACH DYWIZOWYCH:



Polska- 5%



Chiny- 1,5 % ?



USA- 69%

Światowe rezerwy złota:



USA- 8,9 t (69% rezerw walutowych)



Niemcy- 3,7 t (65% rezerw walutowych)



MFW- 3,0 t



Francja- 2,5 t (64% rezerw walutowych)



Chiny- 1,16t (1,5% rezerw walutowych)



Japonia- 843 t (2,4% rezerw walutowych)



Polska- 103 t (4,5% rezerw walutowych)

CBGA- Central Bank Gold Agreement- kolejna umowa na 5 lat zawarta (27.09.2009)

Sprzedaż łącznie nie większa niż 400 ton rocznie i nie więcej niż 2000 ton ogółem

Światowe rezerwy złota- dynamika przyrostu 1999-2009:



Chiny- 167%



Indie- 56%



Rosja- 47%



IMF- 12% (Fundusz Walutowy)



Grecja- 15%



Wielka Brytania- 51%



Szwajcaria- 60%

BILANS NBP -285 mld PLN

AKTYWA



rezerwy dywizowe-280 mld

PASYWA



pieniądz gotówkowy w obiegu- 102

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

2

|Ka

si

a T

.|

12



złoto- 15 mld



papiery wartościowe + lokaty- 265
mld



kredyty refinansowe- 1 mld

mld



zobowiązania wobec instytucji
finansowych- 38 mld



zobowiązania wobec rządu- 12 mld



emisja papierów wartościowych- 74
mld



fundusze własne- 3 mld

WYNIK FINANSOWY NBP-(zasila skarb państwa)

2007 r.= -12,4 mld PLN

2008r.= 0

2009r.= 4,2 mld PLN

2010r.=6,5 mld PLN

WARUNKI REFORM NBP:



NBP a BKG



NBP a IBC



NBP- instytucja badań naukowych

Niezależność Banku Centralnego:

 niezależność prawna (osobna instytucja ze swoimi prawami)
 niezależność finansowa (ma swój budżet)
 niezależność personalna ( nie można ich odwołać)

Prezes NBP:

a) wybór

 sejm na wniosek prezydenta
 kadencja 6 lat
 maksymalnie 2 kadencje

wiceprezesów i członków zarządu powołuje i odwołuje prezydent na wniosek prezesa

Prezes NBP:



Pozycja w zarządzie NBP



wskazuje zakres obowiązków członków zarządu

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

1|K

as

ia

T.

|

13



marginalizacja nieodwoływanych członków zarządu



pozycja RPP (Rady Polityki Pieniężnej)- przewodniczący



RPP jest swoistą Radą Nadzorczą na czele z prezesem, którego ma nadzorować

Wybór prezesa NBP- propozycje zmian



prezydent wskazuje sejmowi 2-3 kandydatów



kto wskazuje?



środowisko naukowe (PAN)

Jak odwołać prezesa?

7.11.2011

31.01.2012 godz 9:00 EGZAMIN

Jak odwołać prezesa?

- przysięga prezesa (Smoleńsk- śmierć Prezydenta i Prezesa NBP)

Instrumenty polityki monetarnej: (IPM)

Idea stosowania IPM

cel inflacyjny- poziom inflacji do jakiej chcemy dojść

Podstawowe Instrumenty Polityki Monetarnej:

 rezerwa obowiązkowa

 operacje kredytowo-depozytowe

 operacje otwartego rynku

 * interwencje walutowe- uzupełniające IPM

Podział:

a) obligatoryjne



rezerwy obowiązkowe

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

2

|Ka

si

a T

.|

14



kredyty refinansowe

b) fakultatywne



operacje otwartego rynku

Rezerwa obowiązkowa

procentowo określona część depozytów pozyskanych od klientów, jaka musi być
odprowadzana przez bank komercyjny do Banku Centralnego.

mechanizm działania rezerwy obowiązkowej:

Aktualna stawka rezerwy obowiązkowej  3,5%

obniżona w maju 2008 roku po kilku latach z poziomu 3,5% do 3% (w ramach walki z
kryzysem) podwyższona w październiku 2010 roku.

Limity ustawowe rezerwy obowiązkowej:

 wkłady bieżące- 30%

 wkłady terminowe- 20%

Oprocentowanie Rezerwy Obowiązkowej 0,9 Redyskonta Weksli NBP

Obligatoryjność rezerw obowiązkowych- każdy bank musi odprowadzać rezerwe

B.K.

WY

P

B.C.

200 zł

100 zł

5

0

1 tys

5% 10% 20%

900

950-tanszy pieniądz,
nakręcanie koniunktury

800- mniej
droższy, lekko
zwolnić

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

1|K

as

ia

T.

|

15

XIX – wieczna wizja rezerwy obowiązkowej – wizja błędna  spłacenie klienta

- służy do zarządzania podażą pieniądza

Operacje kredytowo- depozytowe

a) kredyty refinansowe- kredyty udzielana przez Bank Centralny bankom komercyjnym

b) depozyty w banku centralnym

ad.a.

Podstawowe źródła kapitału dla banku komercyjnego:



fundusze własne



depozyty



rynek międzybankowy



awaryjnie: kredyt refinansowy

Mechanizm kredytu refinansowego:

Kredyty refinansowe:



redyskonto weksli



lombardowy

•B.C

2 mld

•B.K.

X'>X

•P

X

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

2

|Ka

si

a T

.|

16

Zabezpieczenie kredytów refinansowych:



pierwszorzędni wystawcy

Aktualne stopy Kredytu refinansowego (KR):



redyskonto weksli- 4,75%



lombardowy- 6,0%

Obligatoryjność KR  jedna cena dla wszystkich

Znaczenie kredytu refinansowego:

 rzeczywiste refinansowanie

 parametr „ostatecznej” ceny pieniądza

Operacje depozytowe:

aktualne oprocentowanie depozytów w NBP- 3%

Operacje Otwartego Rynku:

- transakcje kupna- sprzedaży papierów wartościowych pomiędzy Bankiem Centralnym a
bankiem komercyjnym

Mechanizm Operacji Otwartego Rynku:

B.C

𝑝𝑎𝑝𝑖𝑒𝑟𝑦 𝑤𝑎𝑟𝑡𝑜ś𝑐𝑖𝑜𝑤𝑒

→ B.K

B.C.

𝐶𝐴𝑆𝐻

← B.K

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

1|K

as

ia

T.

|

17

Aktualna Stopa Preferencyjna- 4,5% (operacje 7-dniowe)

Dylemat decyzyjny banku komercyjnego:

𝑧𝑎𝑙𝑒𝑡𝑎 𝑏. 𝑐 {

𝑏𝑒𝑧𝑝𝑖𝑒𝑐𝑧𝑒ń𝑠𝑡𝑤𝑜 𝑡𝑟𝑎𝑛𝑠𝑎𝑘𝑐𝑗𝑖

𝑧𝑦𝑠𝑘𝑜𝑤𝑛𝑜ść (𝑤𝑖ę𝑘𝑠𝑧𝑒 𝑧𝑦𝑠𝑘𝑖 𝑛𝑖𝑏𝑦 𝑧 𝑝𝑟𝑧𝑒𝑑𝑠𝑖ę𝑏𝑖𝑜𝑟𝑐𝑎𝑚𝑖, 𝑎𝑙𝑒 𝑟ó𝑤𝑛𝑖𝑒ż 𝑡𝑒ż 𝑤𝑖ę𝑘𝑠𝑧𝑒 𝑘𝑜𝑠𝑧𝑡𝑦)

𝑝ł𝑦𝑛𝑛𝑜ść

𝑧𝑎𝑙𝑒𝑡𝑎 𝑏. 𝑘 {

𝑗𝑎𝑘 𝑧𝑎 𝑑𝑢ż𝑜 𝑧 𝑏. 𝑐. 𝑡𝑜 𝑘𝑙𝑖𝑒𝑛𝑐𝑖 𝑖𝑛𝑑𝑦𝑤𝑖𝑑𝑢𝑎𝑙𝑛𝑖 (𝑝𝑟𝑧𝑒𝑑𝑠𝑖ę𝑏𝑖𝑜𝑟𝑐𝑦)𝑜𝑑𝑒𝑗𝑑ą

𝑑𝑦𝑤𝑒𝑟𝑠𝑦𝑓𝑖𝑘𝑎𝑐𝑗𝑎 ź𝑟ó𝑑ł𝑎 𝑝𝑟𝑧𝑦𝑐ℎ𝑜𝑑ó𝑤

𝑢𝑡𝑟𝑎𝑐𝑜𝑤𝑛𝑒 𝑝𝑟𝑧𝑦𝑐ℎ𝑜𝑑𝑦 𝑧 𝑜𝑝𝑒𝑟𝑎𝑐𝑗𝑖 𝑏𝑎𝑛𝑘𝑜𝑤𝑦𝑐ℎ (𝑝𝑜𝑧𝑎𝑘𝑟𝑒𝑑𝑦𝑡𝑜𝑤𝑦𝑐ℎ)

Rodzaje Operacji Otwartego Rynku:

a) bezwarunkowe
b) warunkowe (bardziej popularne)

- repo- NBP warunkowo kupuje papiery wartościowe
- rewers repo- NBP warunkowo sprzedaje papiery wartościowe

Znaczenie poszczególnych instrumentów polityki monetarnej:

- operacje otwartego rynku wydaje się najważniejsze, największa ilość operacji

Rada Polityki Pieniężnej (stosują IPM)

•B.C

10%

•B.K.

2 mld

•P

12%

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

2

|Ka

si

a T

.|

18

(jak wybrać Osowy)

Podmioty dokonujące wyboru:

3 osoby- Sejm

3 osoby- Senat

3 osoby- Prezydent

1 osoba- Prezes NBP

14.11.2011

Idea wyboru:



próba odsunięcia władzy monetarnej od władzy politycznej



Prawie Nieprawdopodobna Zbieżność:
Sejm- Senat- Prezydent (rok 2005)

 jednej partii udało się wygrać w trzech „warstwach”
 złączenie się terminów



Kiedyś o IPM jednoosobowo decydował prezes NBP

Zakłócenia w działaniu IPM:

 wewnętrzne:

- błędna diagnoza (sytuacji ekonomicznej)
- błędne użycie (narzędzi polityki monetarnej)
- błędna diagnoza + błędne użycie (nieskuteczność IPM)
Alan Greenspan: przepraszam- myliłem się

 zewnętrzne:

-inercja gospodarki- opóźnienie czasowe
- impulsy inflacyjne (np. cena ropy) impulsów nagłych nie wygasimy
- polityka fiskalna
- zagranica

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

1|K

as

ia

T.

|

19

FINANSOWE HOKUS-POKUS:

- musimy szanować realia gospodarki realnej

Ustawa o NBP art. 46



W razie zagrożenia realizacji polityki pieniężnej Rada może w drodze uchwały
wprowadzić:
- ograniczenie wielkości środków pieniężnych oddawanych przez banki do dyspozycji
kredytobiorców i pożyczkobiorców
- obowiązek utrzymywania nie oprocentowanego depozytu w NBP od zagranicznych
środków wykorzystywanych przez banki i krajowych przedsiębiorców

„Czerwony” Telefon NBP

1.05.2004r.- przystąpienie Polski do UE

kiedy wstąpimy do unii monetarnej (EURO)?

FED- Federalny Bank USA

Federal Reserve System

Historia:



FED- 1914



Riksbank 1668 Szwecja



Bank of England 1694



Polska 1828- Bank Polski



Bank państwowy Rosji- 1860



Niemiecki Bank Rzeszy- 1876

Struktura FED:



Rada Gubernatorów (Board od Governars)



Federalny Komitet Operacji Otwartego Rynku (FOMC- Federal Open Market
Committee)



Banki Regionalne FED

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

2

|Ka

si

a T

.|

20

RADA GUBERNATORÓW:

 7 osób powoływanych przez Prezydenta USA (zatwierdza Senat)
 Członkowie niezależni
 Pełna kadencja- 14 lat
 Kadencja nieodnawialna
 co 2 lata wymieniana 1 osoba

PREZES FED:

 Przewodniczący i wiceprzewodniczący FED powoływani przez Prezydenta USA i

zatwierdzani przez Senat

 Spośród członków Rady Gubernatorów
 Kadencja 4 lata (może być powtarzalna)

Kompetencje Rady:



Polityka monetarna



Nadzór nad Bankami Regionalnymi FED



Nadzór nad systemem bankowym USA

CELE POLITYKI MOENTARNEJ USA:

„Efektywne wspieranie pełnego zatrudnienia, stabilnych cen oraz umiarkowanych
długoterminowych stóp procentowych”



brak uszeregowania celów (priorytety ustala prezes FED)



cel określony inaczej niż w UE (i w Polsce)

Bank celu inflacyjnego

Inflation target

Instrumenty polityki monetarnej:

 rezerwa obowiązkowa
 stopa dyskontowa
 operacje otwartego rynku

(najważniejszy instrument)

Zakres kompetencji:

 Rada Gubernatorów:



rezerwa obowiązkowa



stopa dyskontowa

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

1|K

as

ia

T.

|

21

 FOMC



operacje otwartego rynku

Rezerwa obowiązkowa:

- rezerwa nie jest oprocentowana

- stopy rezerw: 0-10% w zależności od klasyfikacji

Stopa dyskontowa:

 Primary Credit- pierwszorzędne banki, krótkie terminy
 Secondary Credit- inne banki, poprawa sytuacji finansowej (charakter awaryjny)
 Seasonal Credit- mniejsze banki finansujące sezonowy biznes (rolnictwo,

budownictwo)

FOMC:

 decyduje o transakcjach otwartego rynku
 skład: Rada Gubernatorów i 5 Prezesów Banków Regionalnych FED
 Prezes z N.Y.- na stałe [najważniejszy oddział FED]
 Pozostali prezesi Banków Regionalnych- rotacyjnie (przez 1 rok) (ocena gospodarki w

terenie)

 Szef FOMC- Prezes FED

O.O.R.- FOMC



warunkowe (repo, rewers repo)



bezwarunkowe (tzw. outright translations)

Banki Regionalne FED:

 12 Banków

Chicago, Boston, San Francisco, New York, Dallas, Minneapolis, Atlanta, Saint Louis

 struktura Regionalna- kompromis centralizacja- regionalizacja

Zadania banków regionalnych:

 realizacja polityki monetarnej Rady
 Nadzór nad bankami
 licencje bankowe
 zatwierdzanie fuzji I przejęć
 obsługa emisyjna (emisja banknotów I bilonu, wycofywanie znaków pieniężnych)

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

2

|Ka

si

a T

.|

22

Federal Reserve Bank of New York:



największy Bank Regionalny FES



aktywa- ok 25% FED



przeprowadza operacje O.R. – OMD- Open Market Desk



interwencje na rynku walutowym



depozyty złota zagranicznych banków centalnych

21.11.2011

Poglądy alternatywne

Prof. De Soto

„Pieniądz, kredyt bankowy i cykle koniunkturalne”

Kryzys „Sub-prime” 2007-2011

Operacje FED

Stabilność polityki monetarnej według FED”



2001- stopa FED 6,5%



„Bańka internetowa”- biznesy internetowe- 98% z nich upadło



2003- stopa FED 1% (najniższe od 40 lat)



ale inflacja 2,5% !



rośnie inflacja- rosną stopy FED



od 1% w 2003 do 5,45% w 2006



Tylko w 2005 roku aż 7 podwyżek stóp procentowych FED



2007 rok- 3 obniżki do 4,25%



2008 rok- 6 obniżek do 0-0,25%



12.2008- stopy 0-0,25% (przedziałowe podanie stopy)



2010-2011- QE- Quantitative Easing



2011- „Twist” (sprzedaż krótkoterminowych i zakup długoterminowych, większy
popyt na długoterminowy i powoduje to spadek stóp procentowych)

FED- działania

Luzowanie ilościowe:



wykup obligacji skarbowych (pośredni)



X.2010- 600 mld USD przez 8 miesięcy

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

1|K

as

ia

T.

|

23



Quantitative Easing (QE)



VI. 2011- quasi – QE „za odsetki”

Stabilność polityki monetarnej według FED:



12.2008- stopy 0-0,25%



10.2010- luzowanie ilościowe- dodruk 600 mld USD



spodziewany efekt- 700 tys. miejsc pracy



wsparcie eksportu



Niestety: aprecjacja innych walut



FED oskarża Chiny o aprecjację CNY

„Twist”



inwestowanie w obligacje długoterminowe



Praktycznie wymiana obligacji w portfelu



Przykład:

o w miejsce 2-letnich
o kupowane 30-letnich
o popyt na długoletnie obniża %
o także w sektorze prywatnym

FED- działania



KONWENCJONALNE:



obniżanie stóp



refinansowanie



NIEKONWENCJONALNE:



obniżanie stóp niemal do zera (0-0,25%)



pożyczki udzielane na przejęcia banków



wykup obligacji skarbowych (pośredni)



wymiana obligacji w portfelu „Twist”

Obniżanie stóp- synchronizacja i tempo polityki monetarnej 11.2008



FED o 0,5 pkt % do 1,5% (8.10- V obniżka)



FED o 0,5 pkt % do 1,0 % (29.10 VI obniżka)



EBC- 0,5% (3,25%)- 6.11



BoE- 1,5% (3,00%- 6.11



Japonia- 0,2% (0,3%)- 6.11



Chiny- 1,08% (5,58%) połowa listopada



Polska 0,25% (5,75%)- 26 listopada 2008

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

2

|Ka

si

a T

.|

24

NIPPON GINKO- Bank of Japan

Struktura akcjonariuszy”



55,045%- rząd



44,955%- sektor prywatny (bez wpływu BoJ)

Rada Polityki- Policy Board



9 osób ( w tym: prezes + 2 wiceprezesów)



wskazuje premier, akceptuje parlament



kadencja 5 lat



niezależni

Rada Polityki- Zakres obowiązków



Polityka pieniężna



operacje banku centralnego



nadzór stanowisk kierowniczych BoJ

Podstawowy cel polityki monetarnej



stabilność cen

stosowanie celu inflacyjnego

Instrumenty Polityki Monetarnej:



stopa dyskontowa (kredyt refinansowy)



operacje otwartego rynku



rezerwy obowiązkowe
(brak oprocentowania- refinansowanie BoJ)
(skala 0,05-1,3%)

Polityka a Polityka monetarna:



marzec 2008



Prezes Toshihiko Fukui- ustępuje (koniec kadencji)



brak porozumienia koalicja-opozycja w sprawie następcy



a na rynkach trwa kryzys

Interwencje walutowe?



powraca niechciany instrument polityki monetarnej



wcześniej- Szwajcaria 2011

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

1|K

as

ia

T.

|

25



także NBP (2011)



Sierpień- Październik 2011- BoJ

Bank of England



rok 1694



1946 nacjonalizacja



Komisja Dyrektorów (The Court of Directors)



Komitet Polityki Pieniężnej (Monetary Policy Committee)

Komisja Dyrektorów:



Prezes banku Anglii (kadencja 5 lat)



2 wiceprezesów BoE (kadencja 5 lat)



16 dyrektorów (kadencja 3 lata)



Powołuje królowa na wniosek premiera



zakres obowiązków: bieżąca działalność BoE

Komitet Polityki Pieniężnej:



Prezes + 2 Wiceprezesi Komisji Dyrektorów



2 Dyrektorów wykonawczych



4 osoby (mianowane przez Kanclerza Skarbu)



Zakres obowiązków: polityka pieniężna

Zależność- Niezależność BoE



Członkowie Komisji Dyrektorów



Członkowie Komitetu Polityki Pieniężnej



Mogą być odwołani- po konsultacjach z Kanclerzem Skarbu



nieusprawiedliwiona ponad 3-miesięczna nieobecność



niewypłacalność osoby

Zależność BoE:



Raz na 12 miesięcy Kanclerz Skarbu przedstawia BoE sugestie dotyczące „stabilności
cen”



Kanclerz Skarbu oczekuje, iż Komitet Polityki Pieniężnej zrealizuje cel inflacyjny



W nadzwyczajnych okolicznościach Kanclerz Skarbu po konsultacjach z prezesem BoE
może wysłać do KPP zarządzenie (!) dotyczące realizacji celu polityki pieniężnej

Cel polityki monetarnej:



stabilność cen

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

2

|Ka

si

a T

.|

26



Wspieranie polityki gospodarczej rząd( w tym wzrost gospodarczej i zatrudnienie) o
ile nie wyklucza celu pierwszego



MIX: USA/UE (więcej UE)

Stosowanie celu inflacyjnego:

IPM:



stopy procentowe(kredyt refinansowy)



operacje otwartego rynku



rezerwy obowiązkowe

Uwagi do IPM:



rezerwy obowiązkowe- nieoprocentowane- finansowanie BoE



operacje otwartego rynku: kategorie P.W.:

o dłużne skarbu
o dłużne BoE
o dłużne bankowe
o dłużne mancy palne

BoE jako nadzorcze

Efekt: Powołanie FSA- Financial Services Authority 1997

Northern Rock- 2008



kłopoty z płynnością od połowy 2007



wsparcie BoE- 25 mld GBP



spadek wartości akcji NR: luty 2007-12,5 funta; luty 2008-90 pensów



nacjonalizacja: każdy podatnik zapłaci 3,5 tys. GBP



nielegalna pomoc publiczna

Nacjonalizacje- Cd



Royal Bank of Scotland



Nowa emisja akcji- rynek kupuje 0,2% emisji



Emisję obejmuje rząd: udziały państwa=68%



Lloyds Banking Group; udziały państwa=43%

Bank of Finland- Soumen Pankki

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

1|K

as

ia

T.

|

27

Bank małego kraju Eurosystemu

28.11.2011

Władze BoF

 Parlamentarna Rada Nadzorcza (9 osób wybieranych przez Parlament, kadencja- 4

lata (jak parlament)

 Zarząd banku (5 osób nominowanych przez Prezydenta; Kadencja Prezesa- 7 lat,

pozostałych 5 lat)

Cel polityki monetarnej?  Politykę realizuje EBC

CENTRALNY BANK FEDERACJI ROSYJSKIEJ

Organy CBFR:

 Narodowa Rada Bankowa
 Prezes
 Rada Dyrektorów

Narodowa Rada Bankowa:



12 osób



prezes



2 osoby wybrane przez Radę Zgromadzenia Federacji Rosyjskiej spośród członków
Rady



3 osoby wybrane przez Dumę Państwową spośród deputowanych



3 osoby wybrane przez Prezydenta Rosji



3 osoby wybrane przez rząd Rosji

zadanie: nadzorowanie Banku Rosji

o Członków Rady odwołują organy, które wybierały
o Członkowie Rady nie otrzymują wynagrodzenia

Prezes Banku Rosji:



Prezesa wybiera Duma Państwowa na wniosek Prezydenta



Kadencja 4 lata



Maksymalnie 3 kadencje

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

2

|Ka

si

a T

.|

28

Rada Dyrektorów:



13 osób



Prezes



12 członków Rady: powołuje na 4 lata Duma Państwowa na wniosek Prezesa Banku
po uzgodnieniu z Prezydentem Rosji



zadanie: realizacja polityki pieniężnej



zadanie: bieżące zarządzanie bankiem

Instrumenty Polityki Monetarnej:



te same co zawsze



+ interwencje walutowe

Koniec bankowości centralnej

Temat: BANKOWOŚĆ KOMERCYJNA

Bankowość komercyjna- Badania Reprezentatywne

cel funkcjonowania banku komercyjnego  zysk

Porażka współczesnej bankowości:

o Straty materialne [ najłatwiejsze do odnowienia]
o straty moralne [ biznes wymaga trochę zaufania]
o KILLER BANKING

stabilizacja a nie destabilizacja

Badania:

Prof. L. Dziawgo- MillardBrown SMG/KRC



czy bank zasługuje na status spółki zaufania publicznego?
Polacy: (2009/2010)

 TAK: 23%
 NIEWIEM: 36%
 NIE: 41%



czy bank zasługuje na status spółki zaufania publicznego?

 Przedsiębiorcy- 49% „NIE”
 Managment-54% „NIE”
 Nauczyciele- 58% „NIE”

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

1|K

as

ia

T.

|

29

 Inwestorzy- 61% „NIE”



kto zawyża średnią zaufania?

 Studenci
 Gospodynie domowe



czy bank zasługuje na status spółki zaufania publicznego?
„To jakby Lombard uznać za instytucję przyjazną rodzinie”



czy spółka akcyjna w Polsce zasługuje na status spółki zaufania publicznego?

 „TAK” 9%
 „NIE” 25%
 „NIE WIEM” 66%
 Największe banki = spółki giełdowe

Rachunki, depozyty, rozliczenia

Rodzaje rachunków bankowych:



rachunki rozliczeniowe( bieżące i pomocnicze)



rachunki lokat terminowych



rachunki oszczędnościowe i oszczędnościowo-rozliczeniowe



rachunki powiernicze

Znaczenie rachunku bankowego:

o bieżące (a Vista)
o terminowe (lokata)

Rodzaje lokat: czyli maglowanie studentów :P

 długo-, średnio- i krótkoterminowe
 stałe i zmienne oprocentowanie
 waluta krajowa i zagraniczna
 na czas określony i nieokreślony
 z kapitalizacją odsetek i bez kapitalizacji
 podatkowe i niepodatkowe
 negocjowane i standardowe
 rewaloryzowane i nie uwzględniające inflacji
 proste i strukturyzowane
 depozyty z funduszami
 odnawialne i nieodnawialne
 uczciwe i nieuczciwe depozyty
 depozyty celowe i ogólnego refinansowania


Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

2

|Ka

si

a T

.|

30

05.12.2011

wykład z Tygodnia Ekonomisty :P

12.12.2011

Rodzaje lokat



standardowe i negocjowane



krótko- i długoterminowe



stałe i zmienne oprocentowanie



walutowe i złotowe



czas określony i nieokreślony



proste i strukturyzowane



ogólnego refinansowania i celowe



przedmiot obrotu i brak możliwości obrotu (przyszłość lokat bankowych)



opłacalne i nieopłacalne



uczciwe i nieuczciwe



procent zwykły i składany



opcja (medale



z nagrodami



z polisą



z funduszami



antypodatkowe

Problemy rynku depozytów



„Złota” reguła bankowości (pochodzi z XIX w. i nigdy nie była spełniona)



zgodność transakcji kredytowej i depozytowej co do:

 kwoty i
 terminu.

Problem luki depozytowej

 niezgodność terminów



oczekiwania kredytobiorcy: kredyt długoterminowy



oczekiwania deponenta: lokata krótkoterminowa

 niezgodność kwot: depozyty – kredyty
 współczesny charakter instrumentu lokata (konkurencja instrumentów lokacyjnych)

Wielowymiarowość luki depozytowej

 KLASYCZNE:



terminy



kwoty



+współczesne



waluta

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

1|K

as

ia

T.

|

31

Reguła „osadu”



nie wszystkie depozyty są wycofywane jednocześnie – zawsze „coś” zostaje na
rachunkach bankowych

Jak podnieść atrakcyjność lokat?
podnoszenie oprocentowania
upominki
zmniejszanie opłat

Atrakcyjność lokat inne sposoby”



systematyczne oszczędzanie



lokaty z nagrodami



rachunek bieżący – jak lokata (bez utraty odsetek)



cross-selling- sprzedaż krzyżowa, sprzedaż kilku produktów klientowi



doradztwo

Współczesne ryzyko pasywów

Ryzyko Pasywów:
wynikające z luki depozytowej:



terminy



kwoty



waluta

A ponadto:



zerwanie lokat



problem ustalenia stopy procentowej( a ceny aktywów)

Bankowy papier wartościowy



przedmiot obrotu



płynność i rentowność dla klienta



stabilność w pasywach dla emitenta



rynek wtórny



CD’s – rynki rozwinięte (certyfikaty depozytowe)



GPW także zainteresowana

Obligacje bankowe

 BRE Hipoteczny (13 emisji): 3,5mld PLN, 100 mln USD, 100 mln EUR (listy zastawne)
 BPH Hipoteczny (3 emisje): 3,3 mln PLN
 BGK(2 emisje): 1,5 mld PLN
 Bank Millennium: 2 mld PLN
 Bank Polskiej spółdzielczości: 150 mln PLN

2011:

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

2

|Ka

si

a T

.|

32

- 33 banki- emitenci
- 35 mld PLN

OPERACJE ROZLICZENIOWE:

Operacje rozliczeniowe Klasyfikacja rozliczeń



rozliczenia gotówkowe



rozliczenia bezgotówkowe



rozliczenia krajowe



rozliczenia międzynarodowe

Rozliczenia gotówkowe



dowód wpłaty



czek gotówkowy



(TRESOR)- dowód wpłaty

Rozliczenia bezgotówkowe



przelew (polecenie przelewu)



polecenie zapłaty (direct debit)



karty płatnicze



czek rozrachunkowy

Polecenie zapłaty



osoba fizyczna: do 1 000 EUR



osoba prawna: do 50 000 EUR



inicjator – wierzyciel



płatności masowe



umowa trójstronna

Rozliczenia bezgotówkowe (w procentach)
Kraj Pol.przel Pol.zapł Karta Czeki
Polska 75 1 24 0
UK 21 20 45 14
Francja 17 18 37 28
Niemcy 42 42 15 1
UE (średnia) 30 25 34 11

SYSTEMY ROZLICZEŃ:



pieniężne



papierów wartościowych

Rozliczenia pieniężne:
1) - KIR
-ELIXIR (elektroniczne, 3 razy dziennie)
EUROELIXIR

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

1|K

as

ia

T.

|

33

2)NBP
SORBNET (rozliczenia wysokokwotowe (od 1 mln zł) lub między BC a bankami komercyjnymi)
SORBNET EURO –

SYBIR (już nie funkcjonuje) – system rozliczeń papierowych


ART-B 1989-1991



lokata i czek potwierdzony



system rozliczeń: poczta/kurier



620 wielokrotnie oprocentowanych czeków



400 mln PLN

KIR – Krajowa Izba Rozliczeniowa



akcjonariusze – banki, Związek Banków Polskich, NBP



udziały od 2,75% do 22,96%



wybrani akcjonariusze:
o NBP – 5,74
o BRE – 5,74
o ZBP – 2,89 (Związek Banków Polskich)
o PKO S.A. – 34,44
o BPS – 11,48
Kredyt Bank- 2,75

SEPA( Single Euro Payments Area)
(Jednolity obszar płatności w Euro- od stycznia 2008 w Polsce



EUROELIXIR (detaliczny)



SORBNET EURO (hurtowy)

TEMAT: BANKOWY FUNDUSZ GWARANCYJNY:

Bankowy Fundusz Gwarancyjny
Idea gwarantowania depozytów (czy trzeba coś gwarantować?)

Dlaczego gwarantować?



asymetria informacji deponent-bank



rola banków w gospodarce



stymulowanie oszczędności



moral hazard



zakłócanie mechanizmów rynkowych



koszty systemu ochrony

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

2

|Ka

si

a T

.|

34

Strategie rozwiązywania problemu



brak rozwiązań



brak gwarancji



Rozwiązanie: ochrona sformalizowana



interwencje szczególne (w powyższych przypadkach)

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

1|K

as

ia

T.

|

35

Tryb budowy systemu ochrony



administracyjny



dobrowolny (dla silnych, czy słabych banków?)

Zarząd nad instytucją gwarantującą



prywatny ?



publiczny ?



prywatno-publiczny?

Konstrukcja systemu



paybox (po prostu wypłaca pieniądze klientom upadającego banku)



risk minimizer (+ interwencja) (paybox, ale z możliwością udzielenia bankowi pożyczki
przed upadłością, jednak jeżeli ta pożyczka nie pomoże, to będzie ona dodatkową
stratą)

19.12.2011

Konstrukcja systemu



paybox (po prostu wypłaca pieniądze klientom upadającego banku)



risk minimizer (+ interwencja) (paybox, ale z możliwością udzielenia bankowi pożyczki
przed upadłością, jednak jeżeli ta pożyczka nie pomoże, to będzie ona dodatkową
stratą)

Konstrukcje



paybox – Szwecja (2 osoby zatrudnione)



risk minimizer – Korea (800 osób)

Składki



równe (w zależności od wartości depozytów) (np. w Polsce)



zróżnicowane w zależności od ryzyka

Koasekuracja



zwrot części wartości depozytów – reszta to „strata klienta” – gwarantujemy 20 tys.
euro. 10% straty klienta (koszty klienta, wypł═acamy 18 tys. zł



koasekuracja dyscyplinuje klienta  musi się zastanowić, który bank jest bezpieczny

Historia gwarantowania



USA 1934 Federal Deposit Insurance Corporation (FDIC)



wielki kryzys(1934 rok)

rok liczba upadłych banków
1929 659
1930 1352
1931 2294



Bankructwo 40% banków



2010 150 banków



Powoływany jest system w takiej sytuacji

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

2

|Ka

si

a T

.|

36

Świat przed kryzysem



83 systemy (41 w Europie) UE-20 tys. EURO



USA – 100 tys. USD gwarancji



Holandia – 20 tys. EUR



Włochy – 100 tys. EUR



Norwegia – 243 tys. EUR



Niemcy – 2 rodzaje (wg UE i 1/3 funduszy własnych) (dobrowolnych)



UK- 35 tys. EUR



Japonia- 100 tys. USD

Polska – BFG (początek lat 90.)



Gwarancje Skarbu Państwa [ubezpieczeni klienci i osoby fizyczne, prywatne „nie”, jak
bank upadł sprzedać masę upadłościową,]



wpłaty NBP [ dostał klient swoje pieniądze]



Banki szczególne- PeKaO SA, BGŻ

Metody działania BFG



wypłata depozytów



zwrotna pomoc finansowa dla banków



risk minimizer

Jak dobrać organy władzy w BFG?
zarząd – 5 osób, odpowiednie wykształcenie wyższe, 5-cio letni staż w bankowości
rada nadzorcza
o 8 osób
o przewodniczący – wskazuje MF
o 2 członków – wskazuje Prezes NBP (wcześniej 4)
o 2 członków – wskazuje ZBP (Związek Banków Polskich) [wcześniej 3]
o 2 członków – wskazuje Minister Finansów
o 1 członka wskazuje KNF

Jaki typ zarządzania BFG? – prywatno (ZBP) – publiczny, z

e wskazaniem na publiczny

Gwarancje – wyjątki (kogo nie dotyczy?]



władze banku (zarząd, dyrektorzy, rada nadzorcza) otrzymali w nim pieniądze, nie
otrzyma odszkodowania



szef wie kiedy wpada ….?



nie trzymają pieniędzy w swoich bankach, ponieważ obejmuje ich tajemnica
bankowa; żeby nie robić niezdrowych tematów



akcjonariusze (właściciele powyżej 5% akcji)

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

1|K

as

ia

T.

|

37

Gwarancje- wyjątki- czego nie dotyczy?



Depozytów nie potwierdzonych przez bank wystawieniem dokumentu imiennego
(np. bankowy papier wartościowy na okaziciela)



BPW ma przecież redukować lukę depozytową

Finansowe zobowiązania banków na rzecz BFG:

 opłaty na funkcjonowanie BFG
 tworzenie Funduszu Ochrony Środków Gwarantowanych

Opłata na funkcjonowanie BFG:

 początkowo od 0,4% od aktywów
 praktycznie zmniejszona w kolejnych latach
 np. 0,23%, 0,14%. 0,05%. 0,045%
 Aktualnie: 0,3% od aktywów

FOŚG:

 początkowo stabilna do 0,4% depozytów (pasywów)
 max granica- 0,8% depozytów
 praktycznie poziom zmienny w kolejnych latach
 np. 0,3%, 0,19%, 0,13%
 w okresie kryzysowym ponownie 0,4%
 aktualnie do 0,55% depozytów
 fundusz lokalny w SPW, NBP, rachunek NBP

Komentarz do opłat i składek: obciążenie aktywów i pasywów

Obciążenia na rok 2012:



opłaty 0,099%



FOŚG- 0,55%

Wysokość polskich gwarancji :



początkowo 3.000 EUR lata 90-te



potem 4.000 EUR, 7.000 EUR



2001- 15.000 EUR



2002- 18.000 EUR



od 2003- 22.500 EUR



skąd ten pomysł?--> ludzi ubogich jest więcej i dla nich to dużo



22.500 EUR

 1.000 EUR w 100%
 21.500 EUR w 90%



od listopada 2008:
50.000 EUR dla każdego deponenta na równych kontach bankowych



aktualnie: 100.000 EUR Dużo czy mało?



Umowny Fundusz Gwarantowania- ponad gwarantuje obowiąznkowe

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

2

|Ka

si

a T

.|

38

Smutne historie



Gorzkowo 1997 – bank spółdzielczy



Bank staropolski – Poznań 2000

Gorzkowo
strata 364 tys. PLN (zaczął działać system)
o PKO BP – 68 tys. PLN (musiał zapłacić)
o PKO S.A. – 42 tys. PLN
o BGŻ – 15 tys. PLN
o Deutsche Bank – 323 PLN
o Vereinsbank Polska – 1,09 PLN

Bank Staropolski 2000



średni bank



nagłe zdarzenie



nadzór bankowy? czemu nic nie zrobił? [gdzie był? uwożę że czuwał. Szef ruchu
bankowego odszedł



142 tys. klientów



strata – 650 mln PLN (trzeba oddać)



środki do zwrotu – 484 mln PLN

o PKO BP – 106 mln PLN
o PKO S.A. – 90 mln PLN
o BGŻ – 22 mln PLN
o Kredyt Bank – 17 mln PLN
o BRE Bank – 14 mln PLN



postawa banków komercyjnych

Bank Staropolski



X. 2008- Inwest Bank kupuje pozostałości po Banku Staropolskim



40 tys. klientów otrzyma…

Prawie smutne historie
SMUTNE HISTORIE:

 w latach 1995-2001 UPADŁO w Polsce 5 banków komercyjnych
 PS b. spółdzielczych
 poszkodowani klienci: 320 tys. osób
 spłata z FoŚGD: 814 mln PLN



BWR Kraków (Deutsche Bank go kupił)



Bank Częstochowa (BRE Bank – mBank)  licencja banku częstochowa



jednolita licencja – nie trzeba kupować banku na prowadzenie działalności

jeżeli mam licencję w kraju UE , mogę działać w całej UE?

Realna siła BFG
bankructwo np. dużego banku
co decyduje o bezpieczeństwie? (BFG? management? nadzór?)

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

1|K

as

ia

T.

|

39

W czyim interesie są gwarancje
klientów?
banków?

Smutne historie gdzieś w świecie:



2009- Bankrutuje system bankowy w Islandii= dobrobyt=> między USA a republiką
Rosji był okres wojny



Islandzkie banki muszą oddać oszczędności klientom brytyjskim i holenderskim
(klienci internetowego IceSave)



290 tys. obywateli UK i 5 mld EUR



125 tys. obywateli Holandii i 1,7 mld EUR



Rząd Islandii zwraca pieniądze tylko obywatelom Islandii



Rządy UK i Holandii wypłacają zagrożone depozyty swoim klientom. Domagają się
zwrotu od Islandii- 5 mld UDS (więcej niż PKB Islandii)



Rząd UK blokuje aktywa i Lendsbanki, rządy Islandii i Banku Centralnego



porozumienie UK udzieli Islandii pożyczki na spłatę obywateli UK



1.2010- prezydent Islandii odmawia podpisania ustawy refinansującej



2,2012 referendum ( nie chcą oddać pieniędzy)



Wynik?



95% przeciw

Wyzwania wobec systemów gwarantowania
Jednolity Europejski System Gwarantowania Depozytów).

02.01.2012

Rektorskie

09.01.2012

Wyzwania wobec systemów gwarantowania

Jednolity Europejski System Gwarantowania Depozytów?

Kryzys subprime a systemy gwarantowania depozytów:

 Panika
 Typy działań:

a) zwiększenie kwoty gwarantowanej [podręcznikowe]
b) zmiana charakteru gwarancji ( na państwowe)

[gwarancje prywatne są lepsze od państwowych- państwo podniesie podatki i
„sami sobie gwarantujemy”]

c) nacjonalizacja banków

Irlandia, Austria, Czechy, Węgry – wprowadzenie gwarancji państwa
[UE- podział na {bogatą} Północ i {zadłużone} Południe]

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

2

|Ka

si

a T

.|

40

UE- propozycja zwiększenia ponad dotychczasowe 20 tys. EUR (wstępnie
planowano 100 tys. EUR)

USA- podniesienie kwoty z 100 tys. do 250 tys. USD

UK- podniesienie kwoty z 35 tys. do 50 tys. GBP

Holandia- nacjonalizacja Fortis, UK- Northern Rock, RBS

FEDERACJA ROSYJSKA

Rosja



Kryzys 1998 roku uświadamia problem



2004 powstanie systemu



2004- gwarancje do 100 tys. RUB



od 2008- 700 tys. RUB

Inne przypadki gwarancji o podobnym charakterze

BIURA MAKLERSKIE

KDPW- Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych
Udziela gwarancji dla klientów Biur Maklerskich
wysokość gwarancji: 22.000 EUR
Struktura: 3.000 EUR w 100%
19.000 EUR w 90%


TEMAT: KREDYTOWANIE

Produkty obciążone ryzykiem kredytowym



kredyt



pożyczka



akredytywa



gwarancja



factoring



leasing

Kredyt – jako wynalazek finansowy w systemie prawnym umożliwiającym egzekucję
należności

Kredyt - jest pożyczką pieniężną zaciągniętą w banku na określony cel i czas oraz za
określony pro-cent.

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

1|K

as

ia

T.

|

41

Istota operacji kredytowych :

 sprzedaż pieniądza
 analiza ryzyka
 sfinansowanie procesu gospodarczego, a nie wspólne ryzykowanie
 zabezpieczenie transakcji [ryzyko akceptowalne]
 monitoring operacji

Klasyfikacja kredytów



osoby fizyczne – podmioty gospodarcze



obrotowe – inwestycyjne



złotowe – walutowe



odnawialne – nieodnawialne



klasyfikacja ze względu na funkcjonowanie na rachunku bankowym: fixed term,
revolving, overdraft

Ryzyko kredytowe. Analiza zdolności kredytowej

Czy można udzielać kredytu podmiotowi bez zdolności kredytowej?
Art. 70 Prawa Bankowego:

 szczególne zabezpieczenie spłaty
 biznes plan (uzyskanie zdolności kredytowej) [biznes plan- „lepsza prognoza pogody]
 dotyczy także nowoutworzonych podmiotów

Analiza zdolności kredytowej

 część obiektywna (liczby, wskaźniki, interpretacja)
 Ale interpretacja części obiektywnej jest subiektywna
 część subiektywna (management, rynki zbytu, rynki zaopatrzenia)
 Całość może być więc uznana za subiektywną
 rozumienie danego biznesu przez bank
 Największe ryzyko finansisty- realia funkcjonowania gospodarki realnej
 ryzyko błędnej analizy

Wkład własny klienta:



kapitałowe wzmocnienie prowadzonego biznesu



szczególnie w kredycie inwestycyjnym



znaczenie psychologiczne

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

2

|Ka

si

a T

.|

42

Ryzyko Kredytowe:

 Ryzyko aktywne
 Ryzyko pasywne

 Ryzyko indywidualne (pojedyncza transakcja kredytowa)
 Ryzyko portfelowe (zbiór transakcji kredytowych- cały lub wydzielonych części)

 Ryzyko akceptowalne
 Ryzyko nieakceptowane

Procedura kredytowa:

Etap 1



wniosek kredytowy



zawartość wniosku (dane formalno-prawne i ekonomiczne) [ własna wizja transakcji;
swoja sytuacja]



zawartość wniosku: sprecyzowane potrzeby kredytowe (cel, kwota, okres,
zabezpieczenie)



nie zawsze wniosek jest pierwszy [ na podstawie danych np. na NewConnect itp.
możemy wyznaczyć firmie progi kredytowe. Limity przyznane potem wniosek]

Etap 2



wstępna ocena wniosku



kompletność wniosku



kontrola w bazach danych (wewnętrznych i zewnętrznych) [czy są wiarygodne, pytasz
o historię klienta, czy warto robić transakcję, bo firma ma straty]



podstawowe dane formalno-prawne i ekonomiczne (branża, zysk-strata)



podstawowe dane dotyczące kredytu (cel, kwota, okres, zabezpieczenie) [ czy się
zgadza i nam odpowiada

Etap 3



analiza kredytowa



analityk kredytowy albo Credit Scoring [ matematyczna, statystyczna formuła
odpowiedzi czy jest zdolność kredytowa] [portfelowe ryzyko]



Credit Scoring: MSP i osoby fizyczne [z naciskiem na małe przedsiębiorstwa]



opinia analityka (Tak albo Nie) [ średnie lub duże przedsiębiorstwa to Credit Scoring;
nie pasuje trzeba zrobić analizę]



opinia bezwarunkowa



opinia zawiera brzegowe warunki transakcji kredytowej (kwota, termin,
zabezpieczenie) [forma zabezpieczenia]



opinia nie powinna dotyczyć ceny kredytu [cena to biznes sprzedażowy]



opinia nie jest decyzją !!!

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

1|K

as

ia

T.

|

43

Etap 4



decyzja kredytowa [ decydent zapoznaje się z opinią i podejmuje decyzję]



decydent: jednoosobowy-kolegialny [co dwie głowy to nie jedna]



typ decydenta: wady i zalety [ oba są dobre, ale każdy ma swoje wady i zalety]



kompetencje kredytowe decydenta[ nie są przyznawane na stanowisko np. dyrektor
bez kompetencji]

Błędne decyzje kredytowe:

 Brak zdolności kredytowej- kredyt przyznany
 Jest zdolność kredytowa- odmowa kredytowania

Etap 5



negocjacje kredytowe [duże firmy negocjują; osoby fizyczne- biorą albo nie]



kwoty terminy, funkcjonowanie kredytu, zabezpieczenie, cena, inne warunki



poważne rozbieżności w zakresie ryzyka kredytowego: opinia analityka



inne kwestie: decydent (np. cena)

Etap 6



podpisanie umowy kredytowej



ustanowienie prawnych zabezpieczeń kredytu [ w tym samym momencie co
podpisanie, bo klient już nie zechce przyjść]



postawienie kredytu do dyspozycji klienta

Etap 7



monitoring



monitoring wykorzystania kredytu [ czy zgodnie z przeznaczeniem]



monitoring spłat kredytów



monitoring sytuacji ekonomiczno-finanoswej klienta



monitoring prawnych zabezpieczeń kredytu



wizyta u klienta –[ realne sprawdzenie- coś jak „wizja lokalna”]

16.01.2012

Etap 8



spłata kredytu



zwolnienie prawnych zabezpieczeń kredytu

Prawne zabezpieczenie kredytu
Pierwotnym zabezpieczeniem kredytu jest jakość kredytowanego przedsięwzięcia
Wtórnym zabezpieczeniem kredytu jest zabezpieczenie prawne
Prawne zabezpieczenie kredytu

a) osobiste: weksel, gwarancja
b) rzeczowe: zastaw rejestrowy (sądowy), hipoteka, przewłaszczenie na zabezpieczenie,

cesja należności

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

2

|Ka

si

a T

.|

44

Charakter prawnych zabezpieczeń kredytu



osobiste – można dochodzić swoich roszczeń ze wszystkich składników majątkowych.
Jednak on może to wszystko sprzedać



rzeczowe – ograniczają prawo dysponowania składnikami rzeczowymi. Jednak
zabezpieczają kredyt do wartości tych składników rzeczowych



łączne ustanawianie zabezpieczeń osobistych i rzeczowych

Prawne zabezpieczenie kredytu



płynne i niepłynne



faktyczne i iluzoryczne (sprawdzić zbywalność zabezpieczeń)



dopasowanie zabezpieczenia do typu finansowego przedsięwzięcia



zwalnianie zabezpieczeń

Prawne zabezpieczenie kredytu (rzeczowe) [procedura]



wycena



ubezpieczenie



cesja polisy

Cesja należności



możliwość zabezpieczenia należności od kontrahentów



ryzyko kredytowe kontrahentów



pool (terminowość płacenia kontrahentów) – nie rozpatrujemy kontrahentów
indywidualnie, tylko w grupie jako całość



cesja jawna – cesja cicha

Prawne zabezpieczenie kredytu- Współczynnik korekty wartości zabezpieczeń prawnych
kredytu

10 mln
PLN

Przedziałowe
albo sztywne

Maszyny 3 mln

0,5

(0,4-0,7)1,5

surowce

2 mln

0,5

1

budynki

2 mln

0,5

1

logistyka 3 mln

0,4

1

10 mln

1,2

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

1|K

as

ia

T.

|

45

Klasyfikacja należności bankowych:
kryteria:



sytuacja finansowo-ekonomiczna kredytobiorcy



terminowość obsługi kredytu



stan zagrożenia- konieczność tworzenia rezerw celowych

Klasy należności:

1. Należności normalne
2. należności pod obserwacją
3. należności zagrożone



należności poniżej standardu



należności wątpliwe



należności stracone

1. Normalne do 1 miesiąca
2. pod obserwacją od 1m do 3m
3. należności zagrożone:



poniżej standardu od 3m do 6m



wątpliwe od 6m do 12m



należności stracone pow 12m

Rezerwy celowe:
-klasy należności
1. normalne- 0
2.Pod obserwacją od 1,5%
3.Należności zagrożone:
-poniżej standardu 20%
-wątpliwe 50%
-należności stracone 100%

Koszty kredytu



oprocentowanie + marża



prowizje i opłaty



koszty prawnych zabezpieczeń

Oprocentowanie stała i zmienna
formuły oprocentowania zmiennych (suma, iloczyn)
Oprocentowanie i prowizje
oprocentowanie stałe i zmienne
formuły oprocentowania zmiennego
prowizje i opłaty – powód pobrania

Ba

nko

w

oś

ć|F

iR

20

11

/201

2

|Ka

si

a T

.|

46



prowizje i opłaty- powód pobrania (wycena, bezp.. kredytu)



prowizje z tytułu BFG



kredyty jedynie jako narzędzie pozyskiwania klienta rozszerzenie współpracy na
produkty mniej ryzykowne niż kredyt)



kredyt inwestycyjny a pozyskanie klienta



kredyt nie służy podejmowaniu ryzyka a jedynie finansowaniu

23.01.2012