Bankowość- prof. L. Dziawgo( wykład)

10.10.2011

Bankowość międzynarodowa

Tematyka zajęć:

• Bankowość centralna

• instrumenty polityki monetarnej [ Dzięki nim konserwujemy wartość pieniądza] [40 lat temu USA przestało wymieniać pieniądze na złoto]

• bankowość komercyjna (operacje i czynności bankowe) depozyty, rachunki, rozliczenia międzybankowe

• gwarantowanie depozytów

• kredyty i gwarancje

• bankowość w handlu zagranicznym

• Bankowość UE (Unii Europejskiej)/ US(Stanów Zjednoczonych)

• konglomeraty bankowe [bank+ towarzystwa inwestycyjne itp.]

• nadzór nad bankowością

• bankowość zagraniczna w Polsce [ źródło wszelkiego zła]

Następne lata studiów:

• private banking

• ewolucja bankowości

UWAGI:

• EBC (Europejski Banki Centralny)i ESBC (Europejski system banków centralnych)- MSC

• Bank Światowy

Konwencja wykładu:

• NEWS

• temat

• pytania i uwagi [co się dzieje w bankowości?]

Egzamin:

• wykład

• lektury

• news [tylko te z wykładu]

BOOKS:

• W.Jaworski, Z.Zawadzka- „Bankowość”- Poltext 2004 i wcześniejsze

• L.Dziawgo- „Private banking”- WoltersKluwer 2006 (Ew. UMK 2005)

• S.Heffernan- “Nowoczesna bankowość”- PWN 2007

• L.Dziawgo- „Współczesne finanse. Stan i perspektywy bankowości”, UMK 2008

Ustawy:

• Ustawa o Narodowym Banku Polskim

• Ustawa Prawo Bankowe

INSTYTUCJA BANKOWA. opinie

pieniądz to jest miernik wartości, środek płatniczy i środek tezauryzacji

Ludzie o bankach mówią:

• wiarygodność banków (relatywnie bezpieczne instytucje finansowe)

• drogie kredyty

• biurokracja bankowa

• nierzetelna sprzedaż [ oszukują nas, drobne druczki, haczyki]

• oprocentowania na kontach nie nadążają za inflacją

• niepewność inwestycji [ nie zawsze odzyskujemy włożony kapitał, możemy go również stracić]

• nieprofesjonalna obsługa

zalety:

• rozwój technologii bankowej [konta internetowe, łatwa dostępność]

• różnorodność ofert finansowych

• wzrost standardów

Bankowość w Polsce- krótka historia.

1989 rok- podzielenie bankowości na bank centralny i 9 banków komercyjnych:

1. Warszawa- PKB (Powszechny Bank Kredytowy)

2. Gdańsk- BG (Bank Gdański)

3. Wrocław- BZ (Bank Zachodni)

4. Kraków- BPM (Bank Przemysłowo-handlowy)

5. Łódź- PBG (Powszechny Bank Gospodarczy)

6. Poznań- WBK (Wielkopolski Bank Kredytowy)

7. Szczecin- PBKs (Pomorski Bank kredytowy)

8. Lublin- BDK (Bank depozytowo-kredytowy)

9. Katowice- BŚ (Bank Śląski)

banki prywatne:

• BIG – Bank Inicjatyw Gospodarczych

• KB- Kredyt Bank

banki zagraniczne:

• Rff- Reiffeisen

• BG dziś Millenium Bank

• PBKs, BDG, PBG PKO SA

• BZ BZ WBK

• BŚ Holendrzy ING

• PBK Austriacy Unikredyt PKO SA

• BPM PKO SA

Bankowość w Polsce:

• liczba banków- ok. 50

• liczba oddziałów zagranicznych- ok. 20

• liczba banków spółdzielczych- ok.580

Aktywa banków 1,25 mld PLN

Klienci:

• gospodarstwa domowe:

• depozyty- 420 mld PLN

• kredyty- 480 mld PLN

• Przedsiębiorstwa:

• depozyty- 180 mld PLN

• kredyty- 220 mld PLN

[więcej pożyczają niż deponują, niezrównoważony rynek finansowych]

Cele bankowości:

• cel banku centralnego – polityka monetarna, stabilność sytuacji płatniczej państwa

• cel banku komercyjnego- ZYSK

• cel banku spółdzielczego- zysk i zaspokajanie potrzeb lokalnej społeczności

Rodzaje banków:

• uniwersalne i wyspecjalizowane:

• uniwersalne [w Polsce prawie wszystkie]

• detaliczne [ osoby fizyczne, np. w hipermarketach]

• inwestycyjne

• hipoteczne [ w Polsce 3 lub 4, to banki uniwersalne udzielają kredytu hipotecznego; b.h. zajmują się emisją listów zastawnych, pozyskują kapitał wieloletni i przekazują je bankom uniwersalnym)

• private banking [zamożniejsi klienci]

• ekologiczne [BOŚ]

Segmenty klientów bankowych:

1. bankowość detaliczna

• masowa bankowość detaliczna

• osobista(personal banking)

• private banking

1. bankowość korporacyjne

• MiŚ [ małe i średnie przedsiębiorstwa, klient mało i średnio wymagający]

• klienci strategiczni [PKN Orlen]

Nietypowa klasyfikacja bankowości:

• bankowość publiczna [bo wykorzystuje funkcje publiczne]

• polityka monetarna

• stabilność systemów finansowych

• wsparcie wybranych regionów i działań

• bankowość prywatna

Rodzaje B.M.:

1. globalna- regionalna

2. pasywna[np.Polska]- aktywna[ zmierza do innych krajów z inicjatywą]

3. off shore- on shore [ Polska, Wlk. Brytania- raje podatkowe]

System bankowy:

• 2-poziomowy: Bank Centralny i Bankowość Komercyjna)

• Banki o statusie specjalnym [ do wykonywania zadań publicznych, np. BOŚ]

• Parabanki (SKOKi, PROVIDENT)

• Instytucje otoczenia:

• KNF- Komisja Nadzoru Finansowego

• BIK- Biuro Informacji Kredytowej

• ZBP- Związek Banków Polskich

• KIR- Krajowa Izba Rozliczeniowa

• BFG- Bankowy Fundusz Gwarancyjny

- zróżnicowane funkcje

17.10.2011r.

• Komitet Stabilności Finansowej (NBP[prezes], MF, KNF[przewodniczący])

- rozmowa w kryzysowych sytuacjach

Rynek kapitałowy, rynek ubezpieczeniowy i ich instytucje:

SKOKi- zaskakująca ewolucja tych instytucji

OPERACJE BANKOWE:

• AKTYWNE (czynne)- wszelkie czynności bankowe, w których Bank sprzedaje pieniądze

• PASYWNE (bierne)- wszelkie czynności bankowe, w której Bank kupuje pieniądze

• ROZLICZENIOWE- wykonywanie zleceń płatniczych klientów

• INNE- operacje nie przesadnie skomplikowanych, doradztwo finansowe

CZYNNOŚCI BANKOWE:

• BEZWZGLĘDNIE BANKOWE (prowadzenie rachunków, przyjmowanie depozytów, udzielanie kredytów, udzielania gwarancji bankowych)- tylko i wyłącznie bank może je wykonywać

• WZGLĘDNIE BANKOWE (obrót dewizowy, obrót wekslowy, udzielanie pożyczek, wydawanie kart płatniczych)- banki i wszelkie inne podmioty mogą je wykonywać

Bankowość Międzynarodowa

• wykonywanie transgranicznych operacji finansowych przez bank

• instytucje, Instrumenty, Regulacje

Bankowość na rynku kapitałowym:

symbioza rynku kapitałowego i bankowości

Bankowość elektroniczna:

• bankowość komputerowa

• bankowość terminowa

• bankowość telefoniczna

• bankowość telewizyjna

Ewolucja bankowości:

- POZABANKOWOŚĆ

- private banking

- banking is necessary, banks are not

NBP I instrument polityki monetarnej

Banki Centralne:

• NBP

• FED

• BoJ- Bank Japonii

• BoE- Bank Anglii

• BoF- Bank Finalandii

• CBR- Centralny Bank Rosji

• ECB- Europejski Bank Centralny

Główne zadania banków centralnych:

- polityka monetarna:

----stabilny poziom cen

- ale nie stały!

- przewidywalne i niewielkie zmiany

---- jakość waluty:

- inflacja [zmiana współczesnego pieniądza]

- siła nabywcza

- kurs wymiany [ do innych walut]

Zadanie domowe Zapytam się 10 osób o odczucia inflacyjne i sprawdzić z oficjalnym wskaźnikiem GUS-u.

Bank Centralny na przykładzie NBP:

Cel podstawowy:

- Polityka monetarna – zdefiniowana Konstytucyjnie i ustawowo

Polskie dylematy polityki pieniężnej:

- Tekst Konstytucyjny:

Art. 227, „…NBP odpowiada za wartość polskiego pieniądza”

- Tekst ustawy o NBP

art. 3 „.. utrzymanie stabilnego poziomu zen przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP”

Polskie dylematy:

- gospodarka czy pieniądz- jaki priorytet?

- zakresy odpowiedzialności Rząd a NBP

Cele banków centralnych:

-stabilność cen

- stabilność bankowego

- stabilność sytuacji płatniczej państwa

Funkcje banków centralnych:

- Bank Państwa (ale nie kredytodawca)

- Bank Banków

- Bank Emisyjny

Pozostałe ważne cele NBP:

• organizowanie rozliczeń pieniężnych (bank banków)

• gospodarka rezerwami dewizowymi (bank państwa)

• bankowa obsługa budżetu państwa (bank państwa)

• regulowanie płynności banków (bank banków)

• refinansowanie banków

• emitowanie znaków pieniężnych (bank emisyjny)

• nadzór nad sektorem bankowym

• stwarzanie warunków dla rozwoju sektora bankowego

Rozliczenia pieniężne:

• SORBNET (PLN)- rozliczenia wysokokwotowe

• SORBNET- EURO

• KIR- Krajowa Izba Rozliczeniowa

Czyje rachunki prowadzi NBP?

Budżetu państwa

Banków

BFG

Bankowa obsługa budżetu państwa:

• ponad 3 tysiące klientów

• ponad 8 tysięcy rachunków

• blisko 100 rządowych umów gwarancyjnych i kredytowych

KNF składa się z:

• Przewodniczący

• 2 zastępców

• Minister Finansów

• Minister Pracy i Spraw Socjalnych

• Prezes NBP

• Przedstawiciel Prezydenta

24.10.2011

Nadzór finansowy Unii Europejskiej:

• European Superviony Authorities

• EBA (European Banking Authority)- London

• EIOPA (European Insurance and Occupational Pensions Authority)- Frankfurt

• ESMA (European Securities and Martets Authority)- Paryż

Zarządzanie rezerwami dywizjonalnymi państwa (NBP)

Rezerwy dywizowe państwa:

• rezerwy dywizowe państwa (nie rządowe)

• ochrona kursu waluty płynność finansowa państwa

• wejście do strefy Euro (Euroland)

• ERM II- korytarz kursowy

Zasada zarządzania rezerwami dewizowymi:

1. Bezpieczeństwo i płynność

Decyzje: Zarząd

Inwestowanie rezerw:

• Portfele krótko- i długoterminowe

• papiery wartościowe

• credit rating- AAA

• Rządowe papiery wartościowe- 70%

• pozarządowe- 10%

• Lokaty- 20%

Lokaty NBP (w innym banku centralnym, np. w banku banków centralnych w Bazylei)

Rezerwy dywizowe panstwa:

• 280 mld PLN

• bez złota:

• USD- 40%

• EUR- 40%

• GBP- 15%

• inne- 5% (interesujące projekty)

• w tym złoto- 15 mld PLN (złoto po przodkach)

*Wierzyciele USA:

• 1 miejsce Chiny- ok. 900 mld USD

Inwestowanie rezerw:

• inwestowanie w waluty inne niż kluczowe

• AUD

• NOK

pieniądz rezerwowy- waluta w jakiej utrzymywane są rezerwy dewizowe państwa

IDEA „Pieniądza rezerwowego”:

• dotychczas waluta oparta na kruszcu (złoto)

• waluta oparta o złoto i waluty wymieniane na złoto

• J. Durajewski- austriacki Minister Skarbu (1880-1891)

ZŁOTO W REZERWACH DYWIZOWYCH:

• Polska- 5%

• Chiny- 1,5 % ?

• USA- 69%

Światowe rezerwy złota:

• USA- 8,9 t (69% rezerw walutowych)

• Niemcy- 3,7 t (65% rezerw walutowych)

• MFW- 3,0 t

• Francja- 2,5 t (64% rezerw walutowych)

• Chiny- 1,16t (1,5% rezerw walutowych)

• Japonia- 843 t (2,4% rezerw walutowych)

• Polska- 103 t (4,5% rezerw walutowych)

CBGA- Central Bank Gold Agreement- kolejna umowa na 5 lat zawarta (27.09.2009)

Sprzedaż łącznie nie większa niż 400 ton rocznie i nie więcej niż 2000 ton ogółem

Światowe rezerwy złota- dynamika przyrostu 1999-2009:

• Chiny- 167%

• Indie- 56%

• Rosja- 47%

• IMF- 12% (Fundusz Walutowy)

• Grecja- 15%

• Wielka Brytania- 51%

• Szwajcaria- 60%

BILANS NBP -285 mld PLN

AKTYWA rezerwy dywizowe-280 mld złoto- 15 mld papiery wartościowe + lokaty- 265 mld kredyty refinansowe- 1 mld	PASYWA pieniądz gotówkowy w obiegu- 102 mld zobowiązania wobec instytucji finansowych- 38 mld zobowiązania wobec rządu- 12 mld emisja papierów wartościowych- 74 mld fundusze własne- 3 mld

WYNIK FINANSOWY NBP-(zasila skarb państwa)

2007 r.= -12,4 mld PLN

2008r.= 0

2009r.= 4,2 mld PLN

2010r.=6,5 mld PLN

WARUNKI REFORM NBP:

• NBP a BKG

• NBP a IBC

• NBP- instytucja badań naukowych

Niezależność Banku Centralnego:

• niezależność prawna (osobna instytucja ze swoimi prawami)

• niezależność finansowa (ma swój budżet)

• niezależność personalna ( nie można ich odwołać)

Prezes NBP:

1. wybór

• sejm na wniosek prezydenta

• kadencja 6 lat

• maksymalnie 2 kadencje

wiceprezesów i członków zarządu powołuje i odwołuje prezydent na wniosek prezesa

Prezes NBP:

• Pozycja w zarządzie NBP

• wskazuje zakres obowiązków członków zarządu

• marginalizacja nieodwoływanych członków zarządu

• pozycja RPP (Rady Polityki Pieniężnej)- przewodniczący

• RPP jest swoistą Radą Nadzorczą na czele z prezesem, którego ma nadzorować

Wybór prezesa NBP- propozycje zmian

• prezydent wskazuje sejmowi 2-3 kandydatów

• kto wskazuje?

• środowisko naukowe (PAN)

Jak odwołać prezesa?

7.11.2011

31.01.2012 godz 9:00 EGZAMIN

Jak odwołać prezesa?

- przysięga prezesa (Smoleńsk- śmierć Prezydenta i Prezesa NBP)

Instrumenty polityki monetarnej: (IPM)

Idea stosowania IPM

cel inflacyjny- poziom inflacji do jakiej chcemy dojść

Podstawowe Instrumenty Polityki Monetarnej:

• rezerwa obowiązkowa

• operacje kredytowo-depozytowe

• operacje otwartego rynku

• * interwencje walutowe- uzupełniające IPM

Podział:

1. obligatoryjne

• rezerwy obowiązkowe

• kredyty refinansowe

1. fakultatywne

• operacje otwartego rynku

Rezerwa obowiązkowa

procentowo określona część depozytów pozyskanych od klientów, jaka musi być odprowadzana przez bank komercyjny do Banku Centralnego.

mechanizm działania rezerwy obowiązkowej:

Aktualna stawka rezerwy obowiązkowej 3,5%

obniżona w maju 2008 roku po kilku latach z poziomu 3,5% do 3% (w ramach walki z kryzysem) podwyższona w październiku 2010 roku.

Limity ustawowe rezerwy obowiązkowej:

• wkłady bieżące- 30%

• wkłady terminowe- 20%

Oprocentowanie Rezerwy Obowiązkowej 0,9 Redyskonta Weksli NBP

Obligatoryjność rezerw obowiązkowych- każdy bank musi odprowadzać rezerwe

XIX – wieczna wizja rezerwy obowiązkowej – wizja błędna spłacenie klienta

- służy do zarządzania podażą pieniądza

Operacje kredytowo- depozytowe

1. kredyty refinansowe- kredyty udzielana przez Bank Centralny bankom komercyjnym

2. depozyty w banku centralnym

ad.a.

Podstawowe źródła kapitału dla banku komercyjnego:

• fundusze własne

• depozyty

• rynek międzybankowy

• awaryjnie: kredyt refinansowy

Mechanizm kredytu refinansowego:

Kredyty refinansowe:

• redyskonto weksli

• lombardowy

Zabezpieczenie kredytów refinansowych:

• pierwszorzędni wystawcy

Aktualne stopy Kredytu refinansowego (KR):

• redyskonto weksli- 4,75%

• lombardowy- 6,0%

Obligatoryjność KR jedna cena dla wszystkich

Znaczenie kredytu refinansowego:

• rzeczywiste refinansowanie

• parametr „ostatecznej” ceny pieniądza

Operacje depozytowe:

aktualne oprocentowanie depozytów w NBP- 3%

Operacje Otwartego Rynku:

- transakcje kupna- sprzedaży papierów wartościowych pomiędzy Bankiem Centralnym a bankiem komercyjnym

Mechanizm Operacji Otwartego Rynku:

B.CB.K

B.C. B.K

Aktualna Stopa Preferencyjna- 4,5% (operacje 7-dniowe)

Dylemat decyzyjny banku komercyjnego:

$$\text{zaleta\ b.c}\left\{ \begin{matrix} bezpieczenstwo\ transakcji \\ zyskownosc\ (wieksze\ zyski\ niby\ z\ przedsiebiorcami,\ ale\ rowniez\ tez\ wieksze\ koszty) \\ plynnosc \\ \end{matrix} \right.\ $$

$\text{zaleta\ b.k}\left\{ \begin{matrix} jak\ za\ duzo\ z\ b.c.to\ klienci\ indywidualni\ \left( przedsiebiorcy \right)odejda \\ dywersyfikacja\ zrodla\ przychodow \\ utracowne\ przychody\ z\ operacji\ bankowych\ (pozakredytowych) \\ \end{matrix} \right.\ $

Rodzaje Operacji Otwartego Rynku:

1. bezwarunkowe

2. warunkowe (bardziej popularne)

- repo- NBP warunkowo kupuje papiery wartościowe

- rewers repo- NBP warunkowo sprzedaje papiery wartościowe

Znaczenie poszczególnych instrumentów polityki monetarnej:

- operacje otwartego rynku wydaje się najważniejsze, największa ilość operacji

Rada Polityki Pieniężnej (stosują IPM)

(jak wybrać Osowy)

Podmioty dokonujące wyboru:

3 osoby- Sejm

3 osoby- Senat

3 osoby- Prezydent

1 osoba- Prezes NBP

14.11.2011

Idea wyboru:

• próba odsunięcia władzy monetarnej od władzy politycznej

• Prawie Nieprawdopodobna Zbieżność:

Sejm- Senat- Prezydent (rok 2005)

• jednej partii udało się wygrać w trzech „warstwach”

• złączenie się terminów

• Kiedyś o IPM jednoosobowo decydował prezes NBP

Zakłócenia w działaniu IPM:

• wewnętrzne:

- błędna diagnoza (sytuacji ekonomicznej)

- błędne użycie (narzędzi polityki monetarnej)

- błędna diagnoza + błędne użycie (nieskuteczność IPM)

Alan Greenspan: przepraszam- myliłem się

• zewnętrzne:

-inercja gospodarki- opóźnienie czasowe

- impulsy inflacyjne (np. cena ropy) impulsów nagłych nie wygasimy

- polityka fiskalna

- zagranica

FINANSOWE HOKUS-POKUS:

- musimy szanować realia gospodarki realnej

Ustawa o NBP art. 46

• W razie zagrożenia realizacji polityki pieniężnej Rada może w drodze uchwały wprowadzić:

- ograniczenie wielkości środków pieniężnych oddawanych przez banki do dyspozycji kredytobiorców i pożyczkobiorców

- obowiązek utrzymywania nie oprocentowanego depozytu w NBP od zagranicznych środków wykorzystywanych przez banki i krajowych przedsiębiorców

„Czerwony” Telefon NBP

1.05.2004r.- przystąpienie Polski do UE

kiedy wstąpimy do unii monetarnej (EURO)?

FED- Federalny Bank USA

Federal Reserve System

Historia:

• FED- 1914

• Riksbank 1668 Szwecja

• Bank of England 1694

• Polska 1828- Bank Polski

• Bank państwowy Rosji- 1860

• Niemiecki Bank Rzeszy- 1876

Struktura FED:

• Rada Gubernatorów (Board od Governars)

• Federalny Komitet Operacji Otwartego Rynku (FOMC- Federal Open Market Committee)

• Banki Regionalne FED

RADA GUBERNATORÓW:

• 7 osób powoływanych przez Prezydenta USA (zatwierdza Senat)

• Członkowie niezależni

• Pełna kadencja- 14 lat

• Kadencja nieodnawialna

• co 2 lata wymieniana 1 osoba

PREZES FED:

• Przewodniczący i wiceprzewodniczący FED powoływani przez Prezydenta USA i zatwierdzani przez Senat

• Spośród członków Rady Gubernatorów

• Kadencja 4 lata (może być powtarzalna)

Kompetencje Rady:

• Polityka monetarna

• Nadzór nad Bankami Regionalnymi FED

• Nadzór nad systemem bankowym USA

CELE POLITYKI MOENTARNEJ USA:

„Efektywne wspieranie pełnego zatrudnienia, stabilnych cen oraz umiarkowanych długoterminowych stóp procentowych”

• brak uszeregowania celów (priorytety ustala prezes FED)

• cel określony inaczej niż w UE (i w Polsce)

Bank celu inflacyjnego

Inflation target

Instrumenty polityki monetarnej:

• rezerwa obowiązkowa

• stopa dyskontowa

• operacje otwartego rynku

(najważniejszy instrument)

Zakres kompetencji:

• Rada Gubernatorów:

• rezerwa obowiązkowa

• stopa dyskontowa

• FOMC

• operacje otwartego rynku

Rezerwa obowiązkowa:

- rezerwa nie jest oprocentowana

- stopy rezerw: 0-10% w zależności od klasyfikacji

Stopa dyskontowa:

• Primary Credit- pierwszorzędne banki, krótkie terminy

• Secondary Credit- inne banki, poprawa sytuacji finansowej (charakter awaryjny)

• Seasonal Credit- mniejsze banki finansujące sezonowy biznes (rolnictwo, budownictwo)

FOMC:

• decyduje o transakcjach otwartego rynku

• skład: Rada Gubernatorów i 5 Prezesów Banków Regionalnych FED

• Prezes z N.Y.- na stałe [najważniejszy oddział FED]

• Pozostali prezesi Banków Regionalnych- rotacyjnie (przez 1 rok) (ocena gospodarki w terenie)

• Szef FOMC- Prezes FED

O.O.R.- FOMC

• warunkowe (repo, rewers repo)

• bezwarunkowe (tzw. outright translations)

Banki Regionalne FED:

• 12 Banków

Chicago, Boston, San Francisco, New York, Dallas, Minneapolis, Atlanta, Saint Louis

• struktura Regionalna- kompromis centralizacja- regionalizacja

Zadania banków regionalnych:

• realizacja polityki monetarnej Rady

• Nadzór nad bankami

• licencje bankowe

• zatwierdzanie fuzji I przejęć

• obsługa emisyjna (emisja banknotów I bilonu, wycofywanie znaków pieniężnych)

Federal Reserve Bank of New York:

• największy Bank Regionalny FES

• aktywa- ok 25% FED

• przeprowadza operacje O.R. – OMD- Open Market Desk

• interwencje na rynku walutowym

• depozyty złota zagranicznych banków centalnych

21.11.2011

Poglądy alternatywne

Prof. De Soto

„Pieniądz, kredyt bankowy i cykle koniunkturalne”

Kryzys „Sub-prime” 2007-2011

Operacje FED

Stabilność polityki monetarnej według FED”

• 2001- stopa FED 6,5%

• „Bańka internetowa”- biznesy internetowe- 98% z nich upadło

• 2003- stopa FED 1% (najniższe od 40 lat)

• ale inflacja 2,5% !

• rośnie inflacja- rosną stopy FED

• od 1% w 2003 do 5,45% w 2006

• Tylko w 2005 roku aż 7 podwyżek stóp procentowych FED

• 2007 rok- 3 obniżki do 4,25%

• 2008 rok- 6 obniżek do 0-0,25%

• 12.2008- stopy 0-0,25% (przedziałowe podanie stopy)

• 2010-2011- QE- Quantitative Easing

• 2011- „Twist” (sprzedaż krótkoterminowych i zakup długoterminowych, większy popyt na długoterminowy i powoduje to spadek stóp procentowych)

FED- działania

Luzowanie ilościowe:

• wykup obligacji skarbowych (pośredni)

• X.2010- 600 mld USD przez 8 miesięcy

• Quantitative Easing (QE)

• VI. 2011- quasi – QE „za odsetki”

Stabilność polityki monetarnej według FED:

• 12.2008- stopy 0-0,25%

• 10.2010- luzowanie ilościowe- dodruk 600 mld USD

• spodziewany efekt- 700 tys. miejsc pracy

• wsparcie eksportu

• Niestety: aprecjacja innych walut

• FED oskarża Chiny o aprecjację CNY

„Twist”

• inwestowanie w obligacje długoterminowe

• Praktycznie wymiana obligacji w portfelu

• Przykład:

• w miejsce 2-letnich

• kupowane 30-letnich

• popyt na długoletnie obniża %

• także w sektorze prywatnym

FED- działania

• KONWENCJONALNE:

• obniżanie stóp

• refinansowanie

• NIEKONWENCJONALNE:

• obniżanie stóp niemal do zera (0-0,25%)

• pożyczki udzielane na przejęcia banków

• wykup obligacji skarbowych (pośredni)

• wymiana obligacji w portfelu „Twist”

Obniżanie stóp- synchronizacja i tempo polityki monetarnej 11.2008

• FED o 0,5 pkt % do 1,5% (8.10- V obniżka)

• FED o 0,5 pkt % do 1,0 % (29.10 VI obniżka)

• EBC- 0,5% (3,25%)- 6.11

• BoE- 1,5% (3,00%- 6.11

• Japonia- 0,2% (0,3%)- 6.11

• Chiny- 1,08% (5,58%) połowa listopada

• Polska 0,25% (5,75%)- 26 listopada 2008

NIPPON GINKO- Bank of Japan

Struktura akcjonariuszy”

• 55,045%- rząd

• 44,955%- sektor prywatny (bez wpływu BoJ)

Rada Polityki- Policy Board

• 9 osób ( w tym: prezes + 2 wiceprezesów)

• wskazuje premier, akceptuje parlament

• kadencja 5 lat

• niezależni

Rada Polityki- Zakres obowiązków

• Polityka pieniężna

• operacje banku centralnego

• nadzór stanowisk kierowniczych BoJ

Podstawowy cel polityki monetarnej

• stabilność cen

stosowanie celu inflacyjnego

Instrumenty Polityki Monetarnej:

• stopa dyskontowa (kredyt refinansowy)

• operacje otwartego rynku

• rezerwy obowiązkowe

(brak oprocentowania- refinansowanie BoJ)

(skala 0,05-1,3%)

Polityka a Polityka monetarna:

• marzec 2008

• Prezes Toshihiko Fukui- ustępuje (koniec kadencji)

• brak porozumienia koalicja-opozycja w sprawie następcy

• a na rynkach trwa kryzys

Interwencje walutowe?

• powraca niechciany instrument polityki monetarnej

• wcześniej- Szwajcaria 2011

• także NBP (2011)

• Sierpień- Październik 2011- BoJ

Bank of England

• rok 1694

• 1946 nacjonalizacja

• Komisja Dyrektorów (The Court of Directors)

• Komitet Polityki Pieniężnej (Monetary Policy Committee)

Komisja Dyrektorów:

• Prezes banku Anglii (kadencja 5 lat)

• 2 wiceprezesów BoE (kadencja 5 lat)

• 16 dyrektorów (kadencja 3 lata)

• Powołuje królowa na wniosek premiera

• zakres obowiązków: bieżąca działalność BoE

Komitet Polityki Pieniężnej:

• Prezes + 2 Wiceprezesi Komisji Dyrektorów

• 2 Dyrektorów wykonawczych

• 4 osoby (mianowane przez Kanclerza Skarbu)

• Zakres obowiązków: polityka pieniężna

Zależność- Niezależność BoE

• Członkowie Komisji Dyrektorów

• Członkowie Komitetu Polityki Pieniężnej

• Mogą być odwołani- po konsultacjach z Kanclerzem Skarbu

• nieusprawiedliwiona ponad 3-miesięczna nieobecność

• niewypłacalność osoby

Zależność BoE:

• Raz na 12 miesięcy Kanclerz Skarbu przedstawia BoE sugestie dotyczące „stabilności cen”

• Kanclerz Skarbu oczekuje, iż Komitet Polityki Pieniężnej zrealizuje cel inflacyjny

• W nadzwyczajnych okolicznościach Kanclerz Skarbu po konsultacjach z prezesem BoE może wysłać do KPP zarządzenie (!) dotyczące realizacji celu polityki pieniężnej

Cel polityki monetarnej:

• stabilność cen

• Wspieranie polityki gospodarczej rząd( w tym wzrost gospodarczej i zatrudnienie) o ile nie wyklucza celu pierwszego

• MIX: USA/UE (więcej UE)

Stosowanie celu inflacyjnego:

IPM:

• stopy procentowe(kredyt refinansowy)

• operacje otwartego rynku

• rezerwy obowiązkowe

Uwagi do IPM:

• rezerwy obowiązkowe- nieoprocentowane- finansowanie BoE

• operacje otwartego rynku: kategorie P.W.:

• dłużne skarbu

• dłużne BoE

• dłużne bankowe

• dłużne mancy palne

BoE jako nadzorcze

Efekt: Powołanie FSA- Financial Services Authority 1997

Northern Rock- 2008

• kłopoty z płynnością od połowy 2007

• wsparcie BoE- 25 mld GBP

• spadek wartości akcji NR: luty 2007-12,5 funta; luty 2008-90 pensów

• nacjonalizacja: każdy podatnik zapłaci 3,5 tys. GBP

• nielegalna pomoc publiczna

Nacjonalizacje- Cd

• Royal Bank of Scotland

• Nowa emisja akcji- rynek kupuje 0,2% emisji

• Emisję obejmuje rząd: udziały państwa=68%

• Lloyds Banking Group; udziały państwa=43%

Bank of Finland- Soumen Pankki

Bank małego kraju Eurosystemu

28.11.2011

Władze BoF

• Parlamentarna Rada Nadzorcza (9 osób wybieranych przez Parlament, kadencja- 4 lata (jak parlament)

• Zarząd banku (5 osób nominowanych przez Prezydenta; Kadencja Prezesa- 7 lat, pozostałych 5 lat)

Cel polityki monetarnej? Politykę realizuje EBC

CENTRALNY BANK FEDERACJI ROSYJSKIEJ

Organy CBFR:

• Narodowa Rada Bankowa

• Prezes

• Rada Dyrektorów

Narodowa Rada Bankowa:

• 12 osób

• prezes

• 2 osoby wybrane przez Radę Zgromadzenia Federacji Rosyjskiej spośród członków Rady

• 3 osoby wybrane przez Dumę Państwową spośród deputowanych

• 3 osoby wybrane przez Prezydenta Rosji

• 3 osoby wybrane przez rząd Rosji

zadanie: nadzorowanie Banku Rosji

• Członków Rady odwołują organy, które wybierały

• Członkowie Rady nie otrzymują wynagrodzenia

Prezes Banku Rosji:

• Prezesa wybiera Duma Państwowa na wniosek Prezydenta

• Kadencja 4 lata

• Maksymalnie 3 kadencje

Rada Dyrektorów:

• 13 osób

• Prezes

• 12 członków Rady: powołuje na 4 lata Duma Państwowa na wniosek Prezesa Banku po uzgodnieniu z Prezydentem Rosji

• zadanie: realizacja polityki pieniężnej

• zadanie: bieżące zarządzanie bankiem

Instrumenty Polityki Monetarnej:

• te same co zawsze

• + interwencje walutowe

Koniec bankowości centralnej

Temat: BANKOWOŚĆ KOMERCYJNA

Bankowość komercyjna- Badania Reprezentatywne

cel funkcjonowania banku komercyjnego zysk

Porażka współczesnej bankowości:

• Straty materialne [ najłatwiejsze do odnowienia]

• straty moralne [ biznes wymaga trochę zaufania]

• KILLER BANKING

stabilizacja a nie destabilizacja

Badania:

Prof. L. Dziawgo- MillardBrown SMG/KRC

• czy bank zasługuje na status spółki zaufania publicznego?

Polacy: (2009/2010)

• TAK: 23%

• NIEWIEM: 36%

• NIE: 41%

• czy bank zasługuje na status spółki zaufania publicznego?

• Przedsiębiorcy- 49% „NIE”

• Managment-54% „NIE”

• Nauczyciele- 58% „NIE”

• Inwestorzy- 61% „NIE”

• kto zawyża średnią zaufania?

• Studenci

• Gospodynie domowe

• czy bank zasługuje na status spółki zaufania publicznego?

„To jakby Lombard uznać za instytucję przyjazną rodzinie”

• czy spółka akcyjna w Polsce zasługuje na status spółki zaufania publicznego?

• „TAK” 9%

• „NIE” 25%

• „NIE WIEM” 66%

• Największe banki = spółki giełdowe

Rachunki, depozyty, rozliczenia

Rodzaje rachunków bankowych:

• rachunki rozliczeniowe( bieżące i pomocnicze)

• rachunki lokat terminowych

• rachunki oszczędnościowe i oszczędnościowo-rozliczeniowe

• rachunki powiernicze

Znaczenie rachunku bankowego:

• bieżące (a Vista)

• terminowe (lokata)

Rodzaje lokat: czyli maglowanie studentów :P

• długo-, średnio- i krótkoterminowe

• stałe i zmienne oprocentowanie

• waluta krajowa i zagraniczna

• na czas określony i nieokreślony

• z kapitalizacją odsetek i bez kapitalizacji

• podatkowe i niepodatkowe

• negocjowane i standardowe

• rewaloryzowane i nie uwzględniające inflacji

• proste i strukturyzowane

• depozyty z funduszami

• odnawialne i nieodnawialne

• uczciwe i nieuczciwe depozyty

• depozyty celowe i ogólnego refinansowania

05.12.2011

wykład z Tygodnia Ekonomisty :P

12.12.2011

Rodzaje lokat

• standardowe i negocjowane

• krótko- i długoterminowe

• stałe i zmienne oprocentowanie

• walutowe i złotowe

• czas określony i nieokreślony

• proste i strukturyzowane

• ogólnego refinansowania i celowe

• przedmiot obrotu i brak możliwości obrotu (przyszłość lokat bankowych)

• opłacalne i nieopłacalne

• uczciwe i nieuczciwe

• procent zwykły i składany

• opcja (medale

• z nagrodami

• z polisą

• z funduszami

• antypodatkowe

Problemy rynku depozytów

• „Złota” reguła bankowości (pochodzi z XIX w. i nigdy nie była spełniona)

• zgodność transakcji kredytowej i depozytowej co do:

• kwoty i

• terminu.

Problem luki depozytowej

• niezgodność terminów

• oczekiwania kredytobiorcy: kredyt długoterminowy

• oczekiwania deponenta: lokata krótkoterminowa

• niezgodność kwot: depozyty – kredyty

• współczesny charakter instrumentu lokata (konkurencja instrumentów lokacyjnych)

Wielowymiarowość luki depozytowej

• KLASYCZNE:

• terminy

• kwoty

• +współczesne

• waluta

Reguła „osadu”

• nie wszystkie depozyty są wycofywane jednocześnie – zawsze „coś” zostaje na rachunkach bankowych

Jak podnieść atrakcyjność lokat?

podnoszenie oprocentowania

upominki

zmniejszanie opłat

Atrakcyjność lokat inne sposoby”

• systematyczne oszczędzanie

• lokaty z nagrodami

• rachunek bieżący – jak lokata (bez utraty odsetek)

• cross-selling- sprzedaż krzyżowa, sprzedaż kilku produktów klientowi

• doradztwo

Współczesne ryzyko pasywów

Ryzyko Pasywów:

wynikające z luki depozytowej:

• terminy

• kwoty

• waluta

A ponadto:

• zerwanie lokat

• problem ustalenia stopy procentowej( a ceny aktywów)

Bankowy papier wartościowy

• przedmiot obrotu

• płynność i rentowność dla klienta

• stabilność w pasywach dla emitenta

• rynek wtórny

• CD’s – rynki rozwinięte (certyfikaty depozytowe)

• GPW także zainteresowana

Obligacje bankowe

• BRE Hipoteczny (13 emisji): 3,5mld PLN, 100 mln USD, 100 mln EUR (listy zastawne)

• BPH Hipoteczny (3 emisje): 3,3 mln PLN

• BGK(2 emisje): 1,5 mld PLN

• Bank Millennium: 2 mld PLN

• Bank Polskiej spółdzielczości: 150 mln PLN

2011:

- 33 banki- emitenci

- 35 mld PLN

OPERACJE ROZLICZENIOWE:

Operacje rozliczeniowe Klasyfikacja rozliczeń

• rozliczenia gotówkowe

• rozliczenia bezgotówkowe

• rozliczenia krajowe

• rozliczenia międzynarodowe

Rozliczenia gotówkowe

• dowód wpłaty

• czek gotówkowy

• (TRESOR)- dowód wpłaty

Rozliczenia bezgotówkowe

• przelew (polecenie przelewu)

• polecenie zapłaty (direct debit)

• karty płatnicze

• czek rozrachunkowy

Polecenie zapłaty

• osoba fizyczna: do 1 000 EUR

• osoba prawna: do 50 000 EUR

• inicjator – wierzyciel

• płatności masowe

• umowa trójstronna

Rozliczenia bezgotówkowe (w procentach)

Kraj Pol.przel Pol.zapł Karta Czeki

Polska 75 1 24 0

UK 21 20 45 14

Francja 17 18 37 28

Niemcy 42 42 15 1

UE (średnia) 30 25 34 11

SYSTEMY ROZLICZEŃ:

• pieniężne

• papierów wartościowych

Rozliczenia pieniężne:

1) - KIR

-ELIXIR (elektroniczne, 3 razy dziennie)

EUROELIXIR

2)NBP

SORBNET (rozliczenia wysokokwotowe (od 1 mln zł) lub między BC a bankami komercyjnymi) SORBNET EURO –

SYBIR (już nie funkcjonuje) – system rozliczeń papierowych

ART-B 1989-1991

• lokata i czek potwierdzony

• system rozliczeń: poczta/kurier

• 620 wielokrotnie oprocentowanych czeków

• 400 mln PLN

KIR – Krajowa Izba Rozliczeniowa

• akcjonariusze – banki, Związek Banków Polskich, NBP

• udziały od 2,75% do 22,96%

• wybrani akcjonariusze:

o NBP – 5,74

o BRE – 5,74

o ZBP – 2,89 (Związek Banków Polskich)

o PKO S.A. – 34,44

o BPS – 11,48

Kredyt Bank- 2,75

SEPA( Single Euro Payments Area)

(Jednolity obszar płatności w Euro- od stycznia 2008 w Polsce

• EUROELIXIR (detaliczny)

• SORBNET EURO (hurtowy)

TEMAT: BANKOWY FUNDUSZ GWARANCYJNY:

Bankowy Fundusz Gwarancyjny

Idea gwarantowania depozytów (czy trzeba coś gwarantować?)

Dlaczego gwarantować?

• asymetria informacji deponent-bank

• rola banków w gospodarce

• stymulowanie oszczędności

• moral hazard

• zakłócanie mechanizmów rynkowych

• koszty systemu ochrony

Strategie rozwiązywania problemu

• brak rozwiązań

• brak gwarancji

• Rozwiązanie: ochrona sformalizowana

• interwencje szczególne (w powyższych przypadkach)

Tryb budowy systemu ochrony

• administracyjny

• dobrowolny (dla silnych, czy słabych banków?)

Zarząd nad instytucją gwarantującą

• prywatny ?

• publiczny ?

• prywatno-publiczny?

Konstrukcja systemu

• paybox (po prostu wypłaca pieniądze klientom upadającego banku)

• risk minimizer (+ interwencja) (paybox, ale z możliwością udzielenia bankowi pożyczki przed upadłością, jednak jeżeli ta pożyczka nie pomoże, to będzie ona dodatkową stratą)

19.12.2011

Konstrukcja systemu

• paybox (po prostu wypłaca pieniądze klientom upadającego banku)

• risk minimizer (+ interwencja) (paybox, ale z możliwością udzielenia bankowi pożyczki przed upadłością, jednak jeżeli ta pożyczka nie pomoże, to będzie ona dodatkową stratą)

Konstrukcje

• paybox – Szwecja (2 osoby zatrudnione)

• risk minimizer – Korea (800 osób)

Składki

• równe (w zależności od wartości depozytów) (np. w Polsce)

• zróżnicowane w zależności od ryzyka

Koasekuracja

• zwrot części wartości depozytów – reszta to „strata klienta” – gwarantujemy 20 tys. euro. 10% straty klienta (koszty klienta, wypł═acamy 18 tys. zł

• koasekuracja dyscyplinuje klienta musi się zastanowić, który bank jest bezpieczny

Historia gwarantowania

• USA 1934 Federal Deposit Insurance Corporation (FDIC)

• wielki kryzys(1934 rok)

rok liczba upadłych banków

1929 659

1930 1352

1931 2294

• Bankructwo 40% banków

• 2010 150 banków

• Powoływany jest system w takiej sytuacji

Świat przed kryzysem

• 83 systemy (41 w Europie) UE-20 tys. EURO

• USA – 100 tys. USD gwarancji

• Holandia – 20 tys. EUR

• Włochy – 100 tys. EUR

• Norwegia – 243 tys. EUR

• Niemcy – 2 rodzaje (wg UE i 1/3 funduszy własnych) (dobrowolnych)

• UK- 35 tys. EUR

• Japonia- 100 tys. USD

Polska – BFG (początek lat 90.)

• Gwarancje Skarbu Państwa [ubezpieczeni klienci i osoby fizyczne, prywatne „nie”, jak bank upadł sprzedać masę upadłościową,]

• wpłaty NBP [ dostał klient swoje pieniądze]

• Banki szczególne- PeKaO SA, BGŻ

Metody działania BFG

• wypłata depozytów

• zwrotna pomoc finansowa dla banków

• risk minimizer

Jak dobrać organy władzy w BFG?

zarząd – 5 osób, odpowiednie wykształcenie wyższe, 5-cio letni staż w bankowości

rada nadzorcza

o 8 osób

o przewodniczący – wskazuje MF

o 2 członków – wskazuje Prezes NBP (wcześniej 4)

o 2 członków – wskazuje ZBP (Związek Banków Polskich) [wcześniej 3]

o 2 członków – wskazuje Minister Finansów

o 1 członka wskazuje KNF

Jaki typ zarządzania BFG? – prywatno (ZBP) – publiczny, ze wskazaniem na publiczny

Gwarancje – wyjątki (kogo nie dotyczy?]

• władze banku (zarząd, dyrektorzy, rada nadzorcza) otrzymali w nim pieniądze, nie otrzyma odszkodowania

• szef wie kiedy wpada ….?

• nie trzymają pieniędzy w swoich bankach, ponieważ obejmuje ich tajemnica bankowa; żeby nie robić niezdrowych tematów

• akcjonariusze (właściciele powyżej 5% akcji)

Gwarancje- wyjątki- czego nie dotyczy?

• Depozytów nie potwierdzonych przez bank wystawieniem dokumentu imiennego (np. bankowy papier wartościowy na okaziciela)

• BPW ma przecież redukować lukę depozytową

Finansowe zobowiązania banków na rzecz BFG:

• opłaty na funkcjonowanie BFG

• tworzenie Funduszu Ochrony Środków Gwarantowanych

Opłata na funkcjonowanie BFG:

• początkowo od 0,4% od aktywów

• praktycznie zmniejszona w kolejnych latach

• np. 0,23%, 0,14%. 0,05%. 0,045%

• Aktualnie: 0,3% od aktywów

FOŚG:

• początkowo stabilna do 0,4% depozytów (pasywów)

• max granica- 0,8% depozytów

• praktycznie poziom zmienny w kolejnych latach

• np. 0,3%, 0,19%, 0,13%

• w okresie kryzysowym ponownie 0,4%

• aktualnie do 0,55% depozytów

• fundusz lokalny w SPW, NBP, rachunek NBP

Komentarz do opłat i składek: obciążenie aktywów i pasywów

Obciążenia na rok 2012:

• opłaty 0,099%

• FOŚG- 0,55%

Wysokość polskich gwarancji :

• początkowo 3.000 EUR lata 90-te

• potem 4.000 EUR, 7.000 EUR

• 2001- 15.000 EUR

• 2002- 18.000 EUR

• od 2003- 22.500 EUR

• skąd ten pomysł?--> ludzi ubogich jest więcej i dla nich to dużo

• 22.500 EUR

• 1.000 EUR w 100%

• 21.500 EUR w 90%

• od listopada 2008:

50.000 EUR dla każdego deponenta na równych kontach bankowych

• aktualnie: 100.000 EUR Dużo czy mało?

• Umowny Fundusz Gwarantowania- ponad gwarantuje obowiąznkowe

Smutne historie

• Gorzkowo 1997 – bank spółdzielczy

• Bank staropolski – Poznań 2000

Gorzkowo

strata 364 tys. PLN (zaczął działać system)

o PKO BP – 68 tys. PLN (musiał zapłacić)

o PKO S.A. – 42 tys. PLN

o BGŻ – 15 tys. PLN

o Deutsche Bank – 323 PLN

o Vereinsbank Polska – 1,09 PLN

Bank Staropolski 2000

• średni bank

• nagłe zdarzenie

• nadzór bankowy? czemu nic nie zrobił? [gdzie był? uwożę że czuwał. Szef ruchu bankowego odszedł

• 142 tys. klientów

• strata – 650 mln PLN (trzeba oddać)

• środki do zwrotu – 484 mln PLN

o PKO BP – 106 mln PLN

o PKO S.A. – 90 mln PLN

o BGŻ – 22 mln PLN

o Kredyt Bank – 17 mln PLN

o BRE Bank – 14 mln PLN

• postawa banków komercyjnych

Bank Staropolski

• X. 2008- Inwest Bank kupuje pozostałości po Banku Staropolskim

• 40 tys. klientów otrzyma…

Prawie smutne historie

SMUTNE HISTORIE:

• w latach 1995-2001 UPADŁO w Polsce 5 banków komercyjnych

• PS b. spółdzielczych

• poszkodowani klienci: 320 tys. osób

• spłata z FoŚGD: 814 mln PLN

• BWR Kraków (Deutsche Bank go kupił)

• Bank Częstochowa (BRE Bank – mBank) licencja banku częstochowa

• jednolita licencja – nie trzeba kupować banku na prowadzenie działalności

jeżeli mam licencję w kraju UE , mogę działać w całej UE?

Realna siła BFG

bankructwo np. dużego banku

co decyduje o bezpieczeństwie? (BFG? management? nadzór?)

W czyim interesie są gwarancje

klientów?

banków?

Smutne historie gdzieś w świecie:

• 2009- Bankrutuje system bankowy w Islandii= dobrobyt=> między USA a republiką Rosji był okres wojny

• Islandzkie banki muszą oddać oszczędności klientom brytyjskim i holenderskim (klienci internetowego IceSave)

• 290 tys. obywateli UK i 5 mld EUR

• 125 tys. obywateli Holandii i 1,7 mld EUR

• Rząd Islandii zwraca pieniądze tylko obywatelom Islandii

• Rządy UK i Holandii wypłacają zagrożone depozyty swoim klientom. Domagają się zwrotu od Islandii- 5 mld UDS (więcej niż PKB Islandii)

• Rząd UK blokuje aktywa i Lendsbanki, rządy Islandii i Banku Centralnego

• porozumienie UK udzieli Islandii pożyczki na spłatę obywateli UK

• 1.2010- prezydent Islandii odmawia podpisania ustawy refinansującej

• 2,2012 referendum ( nie chcą oddać pieniędzy)

• Wynik?

• 95% przeciw

Wyzwania wobec systemów gwarantowania

Jednolity Europejski System Gwarantowania Depozytów).

02.01.2012

Rektorskie

09.01.2012

Wyzwania wobec systemów gwarantowania

Jednolity Europejski System Gwarantowania Depozytów?

Kryzys subprime a systemy gwarantowania depozytów:

• Panika

• Typy działań:

1. zwiększenie kwoty gwarantowanej [podręcznikowe]

2. zmiana charakteru gwarancji ( na państwowe)

[gwarancje prywatne są lepsze od państwowych- państwo podniesie podatki i „sami sobie gwarantujemy”]

1. nacjonalizacja banków

Irlandia, Austria, Czechy, Węgry – wprowadzenie gwarancji państwa

[UE- podział na {bogatą} Północ i {zadłużone} Południe]

UE- propozycja zwiększenia ponad dotychczasowe 20 tys. EUR (wstępnie planowano 100 tys. EUR)

USA- podniesienie kwoty z 100 tys. do 250 tys. USD

UK- podniesienie kwoty z 35 tys. do 50 tys. GBP

Holandia- nacjonalizacja Fortis, UK- Northern Rock, RBS

FEDERACJA ROSYJSKA

Rosja

• Kryzys 1998 roku uświadamia problem

• 2004 powstanie systemu

• 2004- gwarancje do 100 tys. RUB

• od 2008- 700 tys. RUB

Inne przypadki gwarancji o podobnym charakterze

BIURA MAKLERSKIE

KDPW- Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych

Udziela gwarancji dla klientów Biur Maklerskich

wysokość gwarancji: 22.000 EUR

Struktura: 3.000 EUR w 100%

19.000 EUR w 90%

TEMAT: KREDYTOWANIE

Produkty obciążone ryzykiem kredytowym

• kredyt

• pożyczka

• akredytywa

• gwarancja

• factoring

• leasing

Kredyt – jako wynalazek finansowy w systemie prawnym umożliwiającym egzekucję należności

Kredyt - jest pożyczką pieniężną zaciągniętą w banku na określony cel i czas oraz za określony pro-cent.

Istota operacji kredytowych :

• sprzedaż pieniądza

• analiza ryzyka

• sfinansowanie procesu gospodarczego, a nie wspólne ryzykowanie

• zabezpieczenie transakcji [ryzyko akceptowalne]

• monitoring operacji

Klasyfikacja kredytów

• osoby fizyczne – podmioty gospodarcze

• obrotowe – inwestycyjne

• złotowe – walutowe

• odnawialne – nieodnawialne

• klasyfikacja ze względu na funkcjonowanie na rachunku bankowym: fixed term, revolving, overdraft

Ryzyko kredytowe. Analiza zdolności kredytowej

Czy można udzielać kredytu podmiotowi bez zdolności kredytowej?

Art. 70 Prawa Bankowego:

• szczególne zabezpieczenie spłaty

• biznes plan (uzyskanie zdolności kredytowej) [biznes plan- „lepsza prognoza pogody]

• dotyczy także nowoutworzonych podmiotów

Analiza zdolności kredytowej

• część obiektywna (liczby, wskaźniki, interpretacja)

• Ale interpretacja części obiektywnej jest subiektywna

• część subiektywna (management, rynki zbytu, rynki zaopatrzenia)

• Całość może być więc uznana za subiektywną

• rozumienie danego biznesu przez bank

• Największe ryzyko finansisty- realia funkcjonowania gospodarki realnej

• ryzyko błędnej analizy

Wkład własny klienta:

• kapitałowe wzmocnienie prowadzonego biznesu

• szczególnie w kredycie inwestycyjnym

• znaczenie psychologiczne

Ryzyko Kredytowe:

• Ryzyko aktywne

• Ryzyko pasywne

• Ryzyko indywidualne (pojedyncza transakcja kredytowa)

• Ryzyko portfelowe (zbiór transakcji kredytowych- cały lub wydzielonych części)

• Ryzyko akceptowalne

• Ryzyko nieakceptowane

Procedura kredytowa:

Etap 1

• wniosek kredytowy

• zawartość wniosku (dane formalno-prawne i ekonomiczne) [ własna wizja transakcji; swoja sytuacja]

• zawartość wniosku: sprecyzowane potrzeby kredytowe (cel, kwota, okres, zabezpieczenie)

• nie zawsze wniosek jest pierwszy [ na podstawie danych np. na NewConnect itp. możemy wyznaczyć firmie progi kredytowe. Limity przyznane potem wniosek]

Etap 2

• wstępna ocena wniosku

• kompletność wniosku

• kontrola w bazach danych (wewnętrznych i zewnętrznych) [czy są wiarygodne, pytasz o historię klienta, czy warto robić transakcję, bo firma ma straty]

• podstawowe dane formalno-prawne i ekonomiczne (branża, zysk-strata)

• podstawowe dane dotyczące kredytu (cel, kwota, okres, zabezpieczenie) [ czy się zgadza i nam odpowiada

Etap 3

• analiza kredytowa

• analityk kredytowy albo Credit Scoring [ matematyczna, statystyczna formuła odpowiedzi czy jest zdolność kredytowa] [portfelowe ryzyko]

• Credit Scoring: MSP i osoby fizyczne [z naciskiem na małe przedsiębiorstwa]

• opinia analityka (Tak albo Nie) [ średnie lub duże przedsiębiorstwa to Credit Scoring; nie pasuje trzeba zrobić analizę]

• opinia bezwarunkowa

• opinia zawiera brzegowe warunki transakcji kredytowej (kwota, termin, zabezpieczenie) [forma zabezpieczenia]

• opinia nie powinna dotyczyć ceny kredytu [cena to biznes sprzedażowy]

• opinia nie jest decyzją !!!

Etap 4

• decyzja kredytowa [ decydent zapoznaje się z opinią i podejmuje decyzję]

• decydent: jednoosobowy-kolegialny [co dwie głowy to nie jedna]

• typ decydenta: wady i zalety [ oba są dobre, ale każdy ma swoje wady i zalety]

• kompetencje kredytowe decydenta[ nie są przyznawane na stanowisko np. dyrektor bez kompetencji]

Błędne decyzje kredytowe:

• Brak zdolności kredytowej- kredyt przyznany

• Jest zdolność kredytowa- odmowa kredytowania

Etap 5

• negocjacje kredytowe [duże firmy negocjują; osoby fizyczne- biorą albo nie]

• kwoty terminy, funkcjonowanie kredytu, zabezpieczenie, cena, inne warunki

• poważne rozbieżności w zakresie ryzyka kredytowego: opinia analityka

• inne kwestie: decydent (np. cena)

Etap 6

• podpisanie umowy kredytowej

• ustanowienie prawnych zabezpieczeń kredytu [ w tym samym momencie co podpisanie, bo klient już nie zechce przyjść]

• postawienie kredytu do dyspozycji klienta

Etap 7

• monitoring

• monitoring wykorzystania kredytu [ czy zgodnie z przeznaczeniem]

• monitoring spłat kredytów

• monitoring sytuacji ekonomiczno-finanoswej klienta

• monitoring prawnych zabezpieczeń kredytu

• wizyta u klienta –[ realne sprawdzenie- coś jak „wizja lokalna”]

16.01.2012

Etap 8

• spłata kredytu

• zwolnienie prawnych zabezpieczeń kredytu

Prawne zabezpieczenie kredytu

Pierwotnym zabezpieczeniem kredytu jest jakość kredytowanego przedsięwzięcia

Wtórnym zabezpieczeniem kredytu jest zabezpieczenie prawne

Prawne zabezpieczenie kredytu

1. osobiste: weksel, gwarancja

2. rzeczowe: zastaw rejestrowy (sądowy), hipoteka, przewłaszczenie na zabezpieczenie, cesja należności

Charakter prawnych zabezpieczeń kredytu

• osobiste – można dochodzić swoich roszczeń ze wszystkich składników majątkowych. Jednak on może to wszystko sprzedać

• rzeczowe – ograniczają prawo dysponowania składnikami rzeczowymi. Jednak zabezpieczają kredyt do wartości tych składników rzeczowych

• łączne ustanawianie zabezpieczeń osobistych i rzeczowych

Prawne zabezpieczenie kredytu

• płynne i niepłynne

• faktyczne i iluzoryczne (sprawdzić zbywalność zabezpieczeń)

• dopasowanie zabezpieczenia do typu finansowego przedsięwzięcia

• zwalnianie zabezpieczeń

Prawne zabezpieczenie kredytu (rzeczowe) [procedura]

• wycena

• ubezpieczenie

• cesja polisy

Cesja należności

• możliwość zabezpieczenia należności od kontrahentów

• ryzyko kredytowe kontrahentów

• pool (terminowość płacenia kontrahentów) – nie rozpatrujemy kontrahentów indywidualnie, tylko w grupie jako całość

• cesja jawna – cesja cicha

Prawne zabezpieczenie kredytu- Współczynnik korekty wartości zabezpieczeń prawnych kredytu

	10 mln PLN		Przedziałowe albo sztywne
Maszyny	3 mln	0,5	(0,4-0,7)1,5
surowce	2 mln	0,5	1
budynki	2 mln	0,5	1
logistyka	3 mln	0,4	1
	10 mln		1,2

Klasyfikacja należności bankowych:

kryteria:

• sytuacja finansowo-ekonomiczna kredytobiorcy

• terminowość obsługi kredytu

• stan zagrożenia- konieczność tworzenia rezerw celowych

Klasy należności:

1. Należności normalne

2. należności pod obserwacją

3. należności zagrożone

• należności poniżej standardu

• należności wątpliwe

• należności stracone

1. Normalne do 1 miesiąca

2. pod obserwacją od 1m do 3m

3. należności zagrożone:

• poniżej standardu od 3m do 6m

• wątpliwe od 6m do 12m

• należności stracone pow 12m

Rezerwy celowe:

-klasy należności

1. normalne- 0

2.Pod obserwacją od 1,5%

3.Należności zagrożone:

-poniżej standardu 20%

-wątpliwe 50%

-należności stracone 100%

Koszty kredytu

• oprocentowanie + marża

• prowizje i opłaty

• koszty prawnych zabezpieczeń

Oprocentowanie stała i zmienna

formuły oprocentowania zmiennych (suma, iloczyn)

Oprocentowanie i prowizje

oprocentowanie stałe i zmienne

formuły oprocentowania zmiennego

prowizje i opłaty – powód pobrania

• prowizje i opłaty- powód pobrania (wycena, bezp.. kredytu)

• prowizje z tytułu BFG

• kredyty jedynie jako narzędzie pozyskiwania klienta rozszerzenie współpracy na produkty mniej ryzykowne niż kredyt)

• kredyt inwestycyjny a pozyskanie klienta

• kredyt nie służy podejmowaniu ryzyka a jedynie finansowaniu

23.01.2012