BADANIE METOD PRACY

Badanie metod pracy sprowadza się do podziału badanego procesy pracy na

odpowiednio drobne części składowe, zarejestrowania ich za pomocą umownych symboli
graficznych, podejmowania każdej z nich z osobna krytycznej analizie pod kątem eliminacji,
połączenia lub uproszczenia sposobu jej realizowania, a następnie opracowania zbiorczego
projektu usprawnienia oraz wprowadzenia do w życie.
Etapy występujące w badaniach metod pracy:

1. wybór celu i przedmiotu badania
2. rejestracja stanu faktycznego
3. krytyczna analiza i ocena stanu faktycznego
4. projektowanie stanu proponowanego
5. wprowadzenie w życie zaprojektowanego usprawnienia.

Wybór celu i przedmiotu badania, określany też mianem „analiza potrzeb

organizacyjnych”, obejmuje następujące kierunki postępowania organizatorskiego:

1. określenie celu ogólnego
2. wstępną analizę organizacyjną
3. określenie przedmiotu organizowania
4. określenie celu szczegółowego
5. analizę aspektów ekonomicznych, technicznych i psychologicznych przedmiotów

organizowania

6. analizę warunków pracy
7. ustalenie środków i terminów.

Wszelkie prace fizyczne można zarejestrować (lub zaprojektować) za pomocą kilku

symboli graficznych odpowiadających uniwersalnym elementom pracy np.
Kółko – operacja

strzałka – transport

trójkąt – magazynowanie
małe kółko – manipulacja (przemieszczanie materiału na odległość max 2 m)
półokrąg – oczekiwanie
kwadrat – kontrola

Badanie metod pracy odznacza się:

1. kompleksowym podejście do badanych zjawisk
2. uniwersalnością
3. taniością.

Badanie metod pracy stanowi punkt wyjścia dla:

•doskonalenia technologu i organizacji procesów produkcyjnych i pomocniczych;
•projektowania nowych procesów, oddziałów, zakładów;
•doskonalenia organizacji zarządzania;
•doskonalenia organizacji i techniki pracy biurowej;
•ustalenia prawidłowych technicznych norm pracy.

Zadania, jakie spełnia badanie metod pracy, są następujące:

•usprawnianie procesów produkcyjnych i sposobów wykonywania wszelkich innych
prac;
•lepsze rozplanowanie zakładów, wydziałów i stanowisk pracy;
•doskonalenie konstrukcji maszyn, urządzeń, środków transportu, itd.;

•ekonomizacja wysiłku ludzkiego, redukcja czynności zbędnych, łączenie i
upraszczanie pozostałych czynności;
•lepsze wykorzystanie materiałów, maszyn i siły roboczej;
•stwarzanie lepszych warunków pracy.

Metody i techniki organizatorskie

Do rozwiązywania problemów organizacyjnych służą metody i techniki

organizatorskie, które można pogrupować według kryteriów:

•celu - są to metody i techniki służące realizacji poszczególnych funkcji zarządzania;
•przedmiotu - metody i techniki służące optymalizacji systemów -pracy człowieka,
pracy maszyn, procesów, wytworów, instytucji;
•języka (stosowanych modeli) - metody i techniki badania pracy, matematyczno-
logiczne, systemowe, graficzne, heurystyczne, psychosocjologiczne;
•zastosowania -metody i techniki podstawowe, specjalistyczne, których zastosowanie
wymaga udziału organizatora-specjalisty oraz techniki pracy kierownika;
•gałęzi gospodarki — metody i techniki o zastosowaniu uniwersalnym, a także o
szczególnej przydatności dla przemysłu, handlu, komunikacji itd.

Ze względu na cel rozróżnia się metody i techniki:
1. planowania:

•prognozowania
•programowania
•planowania

2. organizowania:

•analizy organizacyjnej
•optymalizacji wariantów rozwiązań
•projektowania nowych rozwiązań organizacyjnych
•wdrażania nowych rozwiązań organizacyjnych

3, kontroli, oceny i analizy:

•kontroli działania
•analizy i oceny działania

4. motywacji
5. ogólne metody zarządzania

Ze względu na przedmiot wydzielono metody, których obiektem są systemy, takie jak:

1. praca człowieka
2. praca maszyn i urządzeń
3. rozmaite procesy
4. wytwory

Ze względu na język i modele wyodrębniono metody:

1. badania pracy
2. matematyczne
3. systemowe
4. informatyczne
5. ergonomiczna
6. psychosocjologiczne
7. graficzne
8. heurystyczne

Działania usprawniające procesy pracy zależą głównie od działań organizatorskich,

realizowanych zwykle w następującej kolejności:

1. Wstępna analiza potrzeb organizacyjnych badanego przedsiębiorstwa lub jego fragmentu.
2. Ustalenie stanu organizacyjnego przedmiotu badania, czyli zebranie pełnej informacji o
poszczególnych czynnikach oddziaływujących na przedmiot działania, a mianowicie:

cel badanej pracy;

stosowane w procesie pracy “tworzywa”

realizowany wzór wyrobu, ilość jednostek wyrobu, jego koszt;

kolejność wykonywania czynności składowych badanego procesu;

miejsce jego wykonywania;

stosowane w procesie wyposażenie techniczne;

sposób wykonania poszczególnych czynności składowych;

wykonawców badanej pracy, ich liczbę, przygotowanie fachowe i

umiejętności, wzajemne stosunki, stosunek do kierownictwa, itd.

3. Krytyczna ocena aktualnego stanu organizacyjnego oraz analiza wariantów usprawnień
tego stanu wraz z wnioskami odnośnie wyboru optymalnego wariantu.
4. Zaprojektowanie usprawnienia obejmującego następujące etapy:

dokonanie oceny projektu;

opracowanie dokumentacji organizacyjnej;

uporządkowanie propozycji usprawnień i opracowanie zbiorczego projektu

usprawnienia;

wypróbowanie projektu usprawnienia w praktyce, w przypadku gdy jest to

niezbędne.

5. Wprowadzenie w życie nowego lub usprawnionego rozwiązania organizacyjnego, jako
normalnego sposobu wykonywania określonej pracy, realizowane zazwyczaj w następującej
kolejności:

zatwierdzenie projektu przez kierownictwo;

przygotowanie warunków technicznych;

przygotowanie wykonawców;

właściwy “rozruch" organizacyjny.

6. Kontrola przebiegu i analiza efektów usprawnienia
Przyczyny oporu stawianego usprawnianiu pracy.

•Niepewność.
•Zagrożenie osobistych interesów.
•Odmienne postrzeganie.
•Uczucie straty.

Przezwyciężanie oporu stawianego usprawnianiu pracy.

•Współuczestnictwo.
•Uświadamianie i komunikacja.
•Ułatwianie.
•Analiza pola siłowego.

Racjonalna organizacja zespołu stanowisk pracy wymaga:

•ustalenia celu funkcjonowania zespołu;
•ustalenia zadań zespołu w postaci określonych wyjść materialnych i informacyjnych;
•określenia wejść materialnych i informacyjnych;
•ustalenia optymalnych metod wykonania pracy zespołowej i zapewnienia
optymalnych warunków pracy;
•wyposażenia zespołu w odpowiednie środki techniczne i ustalenia racjonalnego
rozplanowania zespołu stanowisk;
•doboru pracowników o właściwych kwalifikacjach.

Przebieg realizacji zadań

usprawnieniowych.

Przygotowanie organizacyjne.

Realizacja

Utrwalenie wprowadzonych zmian

usprawnieniowych.

Projekt realizacji

Przedsięwzięcia dotyczące zmian usprawnieniowych.

Przebieg wprowadzania zmian usprawnieniowych;

Harmonogram realizacji zmian;

Wyznaczenie pracowników odpowiedzialnych za przeprowadzenie zmian oraz

określenie obowiązków wynikających ze zmian dla innych pracowników;

Sposób ujęcia zmian w przepisach, normach, w planowaniu, ewidencji, w

systemie wynagrodzeń, itd.

Realizacja

Omówienie zmian usprawnieniowych z pracownikami obiektu stanowiącego

przedmiot usprawniania.

Przeszkolenie pracowników.

Wprowadzenie organizacyjnych i techniczno-technologicznych zmian w

obiekcie stanowiącym przedmiot usprawniania.

Pierwszy okres przyswajania zmian usprawnieniowych.

Ocena zmian usprawnieniowych.

Usprawnianie pracy zespołowej.
Sposoby grupowania stanowisk pracy w zespoły zależą od:

rodzaju procesu pracy;

stopnia specjalizacji i stabilności zadań realizowanych przez poszczególne

stanowiska pracy;

stopnia powiązania stanowisk i równomierności przebiegu procesu pracy.

Usprawnianie pracy indywidualnej
Przystępując do usprawniania stanowiska pracy, trzeba pamiętać o:

Formułowaniu celu, jakiemu ma służyć pracujący człowiek;

Sposobie określania wyjść systemu;

Określeniu charakteru i przebiegu wejść;

Ustaleniu najbardziej efektywnego przebiegu procesu.

CZAS ROBOCZY PRACOWNIKA

CZAS PRACY

CZAS PRZERW

czas przygotowawczo zakończeniowy

t

pz

czas wykonania

t

w

czas główny

t

g

czas pomocniczy

t

p

czas obsługi organizacyjnej

t

oo

czas obsługi stanowiska

t

o

czas obsługi technicznej

t

ot

czas na potrzeby naturalne

t

fn

czas na odpoczynek

t

fo

czas na przerwy fizjologiczne

t

f

czas przerw technologicznych

t

t

czas strat

t

x

straty z przyczyn organiz.-techn.

t

xot

straty z przyczyn indyw.
(z winy pracownika)

t

fo

Czas
normowany