1. Pojęcie konsumenta

Konsument to osoba fizyczna, która dokonuje zakupu lub sprzedaży towaru na własne
potrzeby. Zakup lub sprzedaż nie mają związku z prowadzoną działalnością gospodarczą
lub zawodową.

Konsument (łac. consumens) III. Naprawienie szkody wyrzdzonej : – w ekonomii, osoba
nabywająca od przedsiębiorcy towar lub usługę. Nie istnieje uniwersalna, prawna definicja
konsumenta – w polskim prawie pojęcie konsumenta zostało zdefiniowane w kodeksie
cywilnym jako "osoba fizyczna dokonująca czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej
działalnością gospodarczą lub zawodową”.

2. Pojęcie rękojmi, gwarancji producenckiej i gwarancji ustawowej

Gwarancja producenta
Podstawową funkcją gwarancji, jakości jest ochrona kupującego
Gwarancja jest to instytucja prawna, umożliwiająca Konsumentowi złożenie reklamacji w trybie
przewidzianym przez Gwaranta
Gwarancja jest bezpłatnym oświadczeniem gwaranta zamieszczonym w dokumencie
gwarancyjnym
Możliwe jest odpłatne przedłużenie gwarancji. Jednak nie można żądać opłaty za samą
gwarancję

Dokument gwarancyjny powinien zawierać informację o niezależności uprawnień z tytułu
ustawy konsumenckiej i gwarancji

3. Które podmioty mogą składać reklamację na podstawie rękojmi a
które na podstawie gwarancji ustawowej (ustawy
konsumenckiej) ?

Gwarancja ma służyć zapewnieniu właściwej jakości towaru sprzedanego

Rękojmia stanowi zatem generalną zasadę ponoszenia konsekwencji przez sprzedawcę za
wadliwość sprzedanego towaru. Sprzedawca będzie odpowiedzialny za wadliwość towaru bez
względu na to czy ponosi on za nią winę, czy o istnieniu wad wiedział bądź miał podstawy do ich
poznania.

4. Pojęcie i rola gwarancji jakości

Gwarancja jakości to dodatkowe klauzule umowne, w których kupujący uzyskuje osobne
zapewnienie, co do
jakości rzeczy sprzedanej, które określa jego uprawnienia zastępując czy też uzupełniając
uprawnienia z tytułu
rękojmi. „W wypadku, gdy kupujący otrzymał od sprzedawcy dokument gwarancyjny, co do
jakości
rzeczy sprzedanej, poczytuje się w razie wątpliwości, że wystawca dokumentu (gwarant) jest
obowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad, jeżeli
wady te ujawnią się w ciągu terminu określonego w gwarancji”.
Sprzedawca udziela, bowiem kupującemu z reguły takiej gwarancji na piśmie przy zawarciu
umowy sprzedaży. W odniesieniu do wad fizycznych rzeczy, zwłaszcza, gdy chodzi o bardziej
skomplikowane mechanizmy, urządzenia techniczne, a także okna i drzwi balkonowe, w których
wady mogą pojawić się dopiero w toku korzystania z rzeczy przez kupującego i nawet nie są
możliwe do wykrycia w chwili zawarcia umowy, sprzedawca wręcza kupującemu najczęściej
dokument gwarancyjny wystawiony przez wytwórcę. Dokument ten ma charakter prawny znaku
legitymacyjnego stwierdzającego obowiązek świadczenia.

5. Tryb reklamacyjny produktu bez dołączonej gwarancji
producenckiej i tryb reklamacyjny z dołączoną gwarancją (czas
reklamacji, uprawnienia konsumentów z tytułu reklamacji)

BEZ GWARANCJI:

Sekwencja pierwsza -doprowadzenie towaru do stanu zgodnego z umową przez nieodpłatną
naprawę albo wymianę na towar nowy. Innymi słowy, w pierwszej kolejności kupujący może żądać
nieodpłatnej naprawy albo wymiany towaru na nowy. Wybór między naprawą a wymianą należy
do kupującego. Kupujący nie może jednak żądać naprawy ani wymiany, jeżeli sprzedawca wykaże,
że naprawa albo wymiana są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów.

Sekwencja druga – obniżenie ceny albo odstąpienie od umowy.
Kupujący będzie mógł wystąpić z roszczeniami przewidzianymi w sekwencji drugiej wobec
sprzedawcy, gdy:
-naprawa ani wymiana są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów (np. wymiana telefonu
jest niemożliwa, ponieważ nie produkuje się już takich modeli)
-sprzedawca nie naprawi albo nie wymieni towaru w odpowiednim czasie (przy określaniu
odpowiedniego czasu naprawy lub wymiany uwzględnia się rodzaj towaru i cel jego nabycia),
-naprawa albo wymiana narażałyby kupującego na znaczne niedogodności ( np. konsument kupił
sprzętu do nurkowania na wyjazd sportowy, wymiana i naprawa przed rozpoczęciem obozu
sportowego jest niemożliwa, ponieważ brakuje odpowiednich części, a zbliża się termin obozu,
w grę wówczas będzie wchodził zwrot ceny, aby klient mógł zakupić nowy sprzęt w innym
sklepie).

W celu realizacji uprawnień określonych w ustawie (o których mowa wyżej), kupujący powinien
zawiadomić sprzedawcę o niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową przed upływem 2
miesięcy od stwierdzenia tej niezgodności

6. W jakich sytuacjach sprzedawca nie odpowiada za wadliwy
towar?

gdy niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową jest nieistotna.

7. Terminy reklamacji artykułów spożywczych

· w terminie 3 dni od dnia otwarcia opakowania w przypadku towaru paczkowanego,
oznakowanego terminem przydatności do spożycia lub datą minimalnej trwałości,
dla którego nie określa się daty minimalnej trwałości albo terminu przydatności do
spożycia,

• w terminie 3 dni od dnia sprzedaży lub otrzymania towaru – w przypadku towaru
sprzedawanego luzem, odmierzanego w miejscu zakupu lub dostarczanego do miejsca
zamieszkania kupującego,
• zawiadomienie o stwierdzeniu niezgodności z umową powinno nastąpić nie później
niż przed upływem daty minimalnej trwałości towaru lub terminu jego przydatności
do spożycia. Warunek ten nie odnosi się do towarów, dla których nie została ustalona
data minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia.

8. Znaczenie polubownych sądów konsumenckich w rozstrzyganiu
sporów pomiędzy konsumentami a sprzedawcami

Polubowne rozwiązywanie sporów ma szczególne znaczenie dla rozwiązywania konfliktów,
które powstały w ramach świadczenia e-usług. ADR można zorganizować w taki sposób, że nie
będzie miała znaczenia odległość między stornami, lub jej negatywne konsekwencje zostaną
zminimalizowane. Ze względu na możliwy bardziej merytoryczny charakter rozwiązywania sporów
w drodze ADR-ów, unika się dodatkowo ryzyka niewielkiej znajomości sędziego tematyki
związanej
z Internetem, informatyką oraz nowymi technologiami.

• Elastyczność
• Spór merytoryczny, a nie proceduralny
• Niskie koszty
• Szybkość postępowania
• Możliwość wyłączenia jawności
• Koncyliacyjny charakter
Polubowne sądy konsumenckie powołane są do rozstrzygania sporów pomiędzy
konsumentem a przedsiębiorcą.

Aby sąd konsumencki mógł wszcząć sprawę musi na to wyrazić zgodę nie tylko
konsument, ale również przedsiębiorca. Rozprawę prowadzą arbitrzy, których zadaniem
jest skłanianie stron do porozumienia. Podczas rozprawy głos mogą zabrać obie strony
sporu, prezentowane są dowody, a w razie potrzeby także opinie biegłych. Wynikiem jest
ugoda lub wyrok, które mają moc wyroku sądu powszechnego.

Mimo dużego zainteresowania konsumentów tym sposobem rozwiązania sporu
rozwiązanie to nadal nie jest popularne. Do głównych barier rozwoju sądownictwa
polubownego w naszym kraju można zaliczyć postawę przedsiębiorców, którzy nadal
niezbyt chętnie wyrażają zgodę na udział w polubownej jurysdykcji.

Obecnie w Polsce funkcję sądów polubownych pełnią stałe sądy polubowne działające przy
Inspekcji Handlowej. Do bazy instytucji uczestniczących w pozasądowym, rozwiązywaniu
sporów wpisani są również Arbiter Bankowy i Rzecznik Ubezpieczonych.

UOKiK:
- prowadzenie postępowań w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów
- prowadzenie postępowań w sprawach ogólnego bezpieczeństwa produktów - służących
ochronie zdrowia i życia konsumentów.
- monitorowanie systemu nadzoru rynku, który służy zapewnieniu, że w obrocie znajdują się
wyłącznie produkty bezpieczne i spełniające zasadnicze wymagania – określone w aktach
prawnych wprowadzających do prawa polskiego tzw. dyrektywy nowego podejścia
- zarządzanie systemem monitorowania i kontrolowania jakości paliw ciekłych
- prowadzenie postępowań antymonopolowych w sprawach praktyk ograniczających
konkurencję

- prawo

kontroli koncentracji

, w celu niedopuszczenia do sytuacji, w której w wyniku łączenia

się przedsiębiorców powstanie podmiot dominujący na rynku.

Inspekcja Handlowa:

•

Kontrola legalności i rzetelności działania przedsiębiorców prowadzących działalność
gospodarczą w rozumieniu przepisów odrębnych w zakresie produkcji handlu i usług,

•

Kontrola produktów wprowadzonych do obrotu w zakresie zgodności z zasadniczymi
wymaganiami określonymi w przepisach odrębnych z wyłączeniem produktów

podlegających nadzorowi innych właściwych organów,

•

Kontrola produktów znajdujących się lub przeznaczonych do obrotu handlowego m.in. w
zakresie oznakowań i zafałszowań oraz kontrola usług,

•

Podejmowanie mediacji w celu ochrony interesów i praw konsumentów,

•

Organizowanie i prowadzenie stałych, polubownych sądów konsumenckich,

•

Prowadzenie poradnictwa konsumenckiego,

Miejski Rzecznik Konsumentów:

•

zapewnienie bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego i informacji prawnej w zakresie
ochrony interesów konsumentów,

•

występowanie do przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów,

•

prowadzenie edukacji konsumenckiej,

•

współdziałanie z właściwymi delegaturami, składanie wniosków w sprawie stanowienia i
zmiany przepisów prawa miejscowego w zakresie ochrony konsumentów,

Federację Konsumentów – podobnie jak Inspekcja Handlowa, zajmuje się rozwiązywaniem
problemów indywidualnych konsumentów na terenie całej Polski, ma prawo do wnoszenia pozwów
w imieniu klienta, a także prowadzi działania z zakresu edukacji konsumenckiej,

Uwaga:
W razie dochodzenia swoich praw w przypadku nieuznania gwarancji zgłaszamy się do
Miejskiego (Powiatowego) Rzecznika Praw Konsumentów odpowiadającego miejscowości, w
której jesteśmy zameldowani, np. jeśli jesteśmy z Wrocławia – idziemy do Miejskiego
Rzecznika we Wrocławiu ale jeśli np. jesteśmy z Oławy (lub okolic) – udajemy się do
Powiatowego Rzecznika Konsumentów.
Obcokrajowcy lub osoby, które przebywają daleko od miejsca zameldowania mogą udać się do
Federacji Konsumentów.

9. Reklamacja towarów sprzedawanych w promocji, na
wyprzedażach i w przecenie

TAK, sprzedawca odpowiada za towar przeceniony, sprzedawany na wyprzedaży lub w promocji i
możemy reklamować taki towar, który okaże się wadliwy. Tylko w przypadku, gdy towar został
przeceniony z tytułu określonej wady i ta wada została podana do wiadomości konsumentowi przed
zakupem np. obicia sprzętu AGD, itp. nie możemy reklamować towaru ze względu na tę wadę, ale
na inną możemy. Np. kupiona pralka, przeceniona z powodu zarysowania obudowy przestała prać,
ponieważ np. spalił się silnik „podlega reklamacji” i konsument może żądać naprawy (wymiany
wadliwego silnika), ale nie będzie mógł żądać wymiany pralki na inną.

10. Zakres podmiotowy i przedmiotowy sprzedaży poza lokalem
przedsiębiorstwa i na odległość

Przez umowę poza lokalem przedsiębiorstwa należy rozumieć taką umowę (sprzedaży,
umowę o świadczenie usług), którą zawiera z jednej strony konsument, z drugiej zaś profesjonalista
– przedsiębiorca, który w ten sposób zorganizował swoją działalność, że do zawierania umów
z konsumentami dochodzi poza lokalem przedsiębiorstwa (kryterium podmiotowoprzestrzenne).
Umowami poza lokalem przedsiębiorstwa nie są umowy dotyczące:
1. nieruchomości (wyjątek usługi remontowe),
2. ubezpieczenia,
3. o roboty budowlane,
4. papierów wartościowych,

5. sprzedaży artykułów spożywczych dostarczanych konsumentowi okresowo,
6. sprzedaży na odległość,
7. umów zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego (wartość
przedmiotu nie wyższa niż 10 EURO)
Zawieranie umowy na odległość charakteryzuje się:
-wykorzystaniem tylko środków porozumiewania się na odległość do momentu zawarcia umowy
włącznie,
-negocjacje i zawarcie umowy następują bez jednoczesnej obecności obu stron
(sprzedawcy/dostawcy i konsumenta).

11. Podstawowe uprawnienia konsumentów w umowach poza
lokalem przedsiębiorstwa

Konsument, który zawarł umowę poza lokalem przedsiębiorstwa, może od niej odstąpić bez
podania przyczyn, składając stosowne oświadczenie na piśmie, w terminie dziesięciu dni
od zawarcia umowy. Jeżeli konsument zawierając umowę nie został poinformowany na
piśmie o prawie odstąpienia od niej, to może to uczynić w terminie dziesięciu dni od chwili
uzyskania takiej informacji. Taką możliwość ma przez trzy miesiące od wykonania umowy.

12. Podstawowe uprawnienia konsumentów w umowach
internetowych

Przedsiębiorca ma obowiązek poinformować za pomocą środków porozumiewania się na
odległość o prawie do odstąpienia od umowy w ciągu 10 dni od wydania rzeczy. W razie
braku takiej informacji -Konsument ma prawo odstąpić od umowy w ciągu 3 miesięcy od
dnia wydania rzeczy, gdy umowa dotyczy świadczenia usługi -od dnia jej zawarcia. Jeżeli
jednak Konsument po rozpoczęciu biegu tego terminu otrzyma w/w informację, termin ten
ulega skróceniu do dziesięciu dni od jej daty.

13. Sytuacje, w których konsument nie ma prawa odstąpić od
umowy internetowej

Pamiętaj, że prawo do odstąpienia od umowy (zwrotu towaru) nie przysługuje Ci jeżeli:
-zawarłeś w internecie umowę o okresowe dostarczanie artykułów spożywczych,
-zawarłeś umowę on-line o wykonanie, w ściśle oznaczonym okresie, usługi dotyczącej
zakwaterowania, transportu, rozrywek, gastronomii.

14. Język w którym musi być zawarta umowa zakupu
internetowego

Przedsiębiorca

musi

wskazać

język

, w

jakim

może

być zawarta umowa

.

15. Różnice pomiędzy zadatkiem a zaliczką

Zaliczka to suma pieniężna uiszczona na poczet należności, która wynika z określonego
stosunku prawnego czyli zapłata uiszczona z góry, pokrywająca w części przyszłą
należność.
Zadatek jest to suma pieniężna, uiszczona przy zawarciu umowy i stanowi zabezpieczenie
jej wykonania. W przypadku niewykonania umowy jest rodzajem odszkodowania.

16. Reklamacje usług turystycznych – sytuacje w których biuro
podróży może podnieść cenę imprezy, obowiązkowe ubezpieczenia,
które musi wykupić dla konsumenta organizator imprezy.
Odpowiedzialność organizatora za osoby trzecie.

1) Kiedy biuro podróży może podwyższyć cenę wycieczki?
W zasadzie cena ustalona w umowie nie może być podwyższona. Organizator może w
wyjątkowych przypadkach podwyższyć cenę, jeżeli taką możliwość przewiduje umowa oraz
udokumentuje (powinien klientowi przedstawić kalkulację podwyżki) wpływ jednej z
następujących okoliczności na podwyższenie ceny: wzrost kosztów transportu, wzrost
kursów walut, wzrost opłat urzędowych, podatków lub opłat należnych za takie usługi, jak:
lotniskowe, załadunkowe lub przeładunkowe w portach morskich i lotniczych. W okresie 20
dni przed datą wyjazdu cena ustalona w umowie nie może być podwyższona, bez względu
na okoliczności.
2) Ubezpieczenie
W przypadku imprez odbywających się za granicą organizator ma obowiązek zawarcia na
rzecz osób uczestniczących w tych imprezach umów ubezpieczenia NNW i kosztów leczenia.
3)Odpowiedzialność organizatora za osoby trzecie.
Biuro odpowiada za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy na zasadzie winy.
Za szkody na osobie organizator odpowiada także na zasadzie ryzyka, gdy w grę wchodzi
odpowiedzialność za osoby, którymi się on posługuje przy wykonaniu swoich zobowiązań lub
którym powierza wykonywanie zobowiązań (art. 474 kc). Jeżeli klient biura podróży
poniesie szkodę na osobie w restauracji czy w hotelu, to niezależnie od odpowiedzialności
restauratora i hotelarza, biuro podróży może ponieść odpowiedzialność kontraktową z art. 474 kc,
zgodnie z którym organizator turystyki ponosi odpowiedzialność za osoby
trzecie uczestniczące w wykonaniu umowy.

17. Procedura reklamacyjna nieudanej wycieczki, wczasów (do
kogo wnosimy reklamację, w jakim czasie, i czego możemy żądać)

Reklamacje najlepiej jest wnosić od razu w momencie zaistnienia niezgodnych z
umową warunków bądź problemów. Wtedy zgłaszamy to do rezydenta lub pilota wycieczki
lub innej osoby odpowiedzialnej za prawidłowy jej przebieg. Możemy wtedy
wyegzekwować polepszenie warunków lub otrzymać coś w zamian (np. wycieczkę
fakultatywną).
Na reklamację w biurze podróży mamy 30 dni od daty zakończenia wycieczki. Takie

reklamacje należy składać w formie pisemnej

Należy dokładnie precyzować swoje żądania bo to znacznie skraca czas rozpatrywania reklamacji.

18. Rola Tabeli Frankfurckiej w egzekwowaniu reklamacji
turystycznych

Tabela Frankfurcka jest to dokument określający za jakie niezgodności z umową możemy
ubiegać się o dany procentowy zwrot kosztów. Może być ona pomocna przy skladaniu
reklamacji z tego względu, że jesteśmy w stanie realnie określić jakie straty ponieśliśmy i
jakiego odszkodowania możemy się domagać.

19. Pojęcie produktu niebezpiecznego

Produkt nie jest bezpieczny, jeżeli stwarza zagrożenie dla konsumentów mimo, iż używają
go w zwykły, dający się przewidzieć sposób i nie dłużej niż powinni, zaś jego ewentualna
instalacja bądź konserwacja była prawidłowa pod warunkiem, że spełnia określone kryteria:

• jest rzeczą ruchomą przeznaczoną do użytku konsumentów lub, co do której istnieje
prawdopodobieństwo, że może być używana przez konsumentów, nawet jeżeli nie była dla
nich przeznaczona,
• nie musi być rzeczą nową – może być rzeczą używaną, jak i naprawianą lub
regenerowaną,
jest dostarczany konsumentowi lub udostępniany przez producenta lub dystrybutora, zarówno
odpłatnie, jak i nieodpłatnie, w tym również w ramach świadczenia usługi.

· produktem bezpiecznym jest taki produkt, który w normalnych lub przewidywalnych
rozsądnie warunkach nie powoduje ryzyka dla konsumenta. Ponadto będzie nim także produkt,
który powoduje ryzyko minimalne, możliwe jednakże do zaakceptowania ze względu na wysoki
stopień ochrony bezpieczeństwa i zdrowia użytkowników.

20. Pojęcie szkody w przepisach o produkcie niebezpiecznym

3 elementy:
-śmierć
-uszczerbek na zdrowiu
-straty o równowartości min 500 euro
Odpowiedzialności może dochodzić każda osoba poszkodowana w wyniku użytkowania
produktu niebezpiecznego.

21. Podmioty odpowiedzialne za szkodę wyrządzoną przez produkt
niebezpieczny

Każdy z przedsiębiorców biorący udział w sprzedaży
(producent, dystrybutor, sprzedawca itd.).

22. Przesłanki zwalniające od odpowiedzialności za szkodę
wyrządzoną przez produkt niebezpieczny

Przedsiębiorca zwolniony jest z odpowiedzialności za szkodę, jeżeli produkt był użytkowany
niezgodnie z przeznaczeniem. Z wyłączeniem produktów dla dzieci, albo jeżeli wada powstała po
opuszczenia fabryki.

23. Terminy dochodzenia roszczeń z tytułu szkody wyrządzonej
produktem niebezpiecznym

Dwa terminy dochodzenia roszczeń:
-3 lata od momentu wyrządzenia szkody,
-10 lat od momentu wprowadzenia produktu na rynek.

24. Zakres podmiotowy przepisów o produktach niebezpiecznych

Przepisy o produktach niebezpiecznych odnoszą się do:
-producentów
-dystrybutorów
-sprzedawców

Dotyczy również zakresu kompetencji właściwych organów administracyjnych ds. nadzoru
nad bezpieczeństwem produktów.

25. Pojęcie umowy sprzedaży

Zgodnie z art.535 KC „Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na

kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić

sprzedawcy cenę.”

Sprzedaż jest umową: konsensualną, odpłatną, zobowiązującą i wzajemną.

Umowa

konsensualna zostaje zawarta, gdy dwie lub więcej stron złożą zgodne oświadczenia woli –

staje się ona skuteczna poprzez samo porozumienie. Potocznie nazywana umową kupna –
sprzedaży.

Z wadą prawną w umowie sprzedaży mamy do czynienia gdy:

•

rzecz nie jest własnością sprzedającego;

•

jest obciążona prawem lub prawami osoby trzeciej.

Przykład: kupno samochodu, na którym ciąży prawo zastawu.

Kodeks Cywilny, który reguluje przepisy związane z umową sprzedaży, nie wymusza na stronach
zawierających umowę, jej formy. Ze względu na okoliczności oraz przedmiot sprzedaży umowa
sprzedaży może przybierać różne formy –pisemną, ustną, specjalną (np. aktu notarialnego).
Jednak istnieją wyjątkowe sytuacje gdy forma pisemna jest narzucona przez KC:

•

umowa kupna- sprzedaży nieruchomości

(Art. 158.)

– dodatkowo jest to forma aktu

notarialnego

•

zbycie przedsiębiorstwa

(Art. 75. §1.)

– forma aktu notarialnego

•

sprzedaż z zastrzeżeniem prawa własności

(Art. 590.)

•

zastrzeżenie natychmiastowej wymagalności ceny na wypadek niepłacenia rat w terminie
(sprzedaż na raty)

(Art. 586. §1.)

Zdrowy rozsądek podpowiada żeby zachowywać jednak formę pisemną – chociażby dla celów
dowodowych , przy ewentualnym postępowaniu sądowym, i innych trudnościach podczas
egzekwowania umowy.

26. Pojęcie umowy zlecenia

Umowa zlecenia to cywilnoprawna umowa nazwana, uregulowana prawnie przepisami Tytułu XXI
Księgi III Kodeksu cywilnego.
Umowa zlecenia w znaczeniu sensu stricte dotyczy wyłącznie dokonywania czynności prawnych.
Jest to umowa starannego działania. Na jej podstawie osoba przyjmująca zlecenie jest zobowiązana
do dołożenia wszelkich starań, aby osiągnąć zamierzony rezultat, czyli wykonać zobowiązanie.
Wyznacznikiem poprawnej realizacji umowy jest należyte wykonywanie określonych działań.

Według art. 734 § 1 KC „Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do
dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie”

27. Prawa i obowiązki stron w umowie zlecenia

Obowiązki zleceniobiorcy:
dokonanie przez niego czynności, do czego zobowiązał się w umowie. Powinien on działać „z
należytą starannością”
Gdy zobowiązanie nie zostanie wykonane, bądź wykonane nienależycie, zleceniobiorca winien
naprawić wynikłą szkodę
obowiązek przekazywania potrzebnych informacji (dającemu zlecenie) o przebiegu sprawy
obowiązek złożenia sprawozdania po wykonaniu zlecenia
wydania wszystkiego, co uzyskał dla zleceniodawcy przy wykonaniu zlecenia
Obowiązek zawiadomienia zleceniodawcy o tym że zastąpi go osoba trzecia, wskazać mu osobę
zastępującą oraz miejsce jej zamieszkania
Obowiązek starannego dobrania owego zastępcy
Prawa zleceniobiorcy:
Uprawnienie do otrzymania wynagrodzenia
Do zwrotu wydatków i nakładów poniesionych przez przyjmującego zlecenie w celu należytego
wykonania zlecenia.
Zwolnienie zleceniobiorcy przez zleceniodawcę od zobowiązań, które zaciągnął celu wykonania
zlecenia we własnym imieniu
Dowolność w sposobie wykonania zleconej mu czynności. Jednakże może zostać poinstruowany
przez drugą stronę umowy wiążącymi wskazówkami. Odstąpienie od podanych mu wytycznych
powinno wiązać się z wcześniejszym uzyskaniem na to zgody
Prawo do otrzymania zwrotu poniesionych wydatków w celu odpowiedniego wykonania zlecenia
jeżeli nastąpiło wypowiedzenie umowy
Do wypowiedzenia umowy w każdym czasie, jednakże jest odpowiedzialny za szkodę poniesioną
przez zleceniodawcę jeżeli wypowie umowę bez podania ważnego powodu
Obowiązki zleceniodawcy:
Zapłata wynagrodzenia podmiotowi który wykonał powierzone mu zlecenie
Zwrot wydatków i nakładów poniesionych przez przyjmującego zlecenie w celu należytego
wykonania zlecenia
Zwolnienie zleceniobiorcy od zobowiązań, które zaciągnął celu wykonania zlecenia we własnym
imieniu
Obowiązek udzielenia odpowiedniej zaliczki, jeśli wykonanie zlecenia wymaga wydatków i
zleceniobiorca tego żąda
Jeśli zlecenie było odpłatne, to dający zlecenie ma obowiązek zapłacić przyjmującemu zlecenie
część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom
Jeżeli nie zaistniał ważny powód, przez który nastąpiło wypowiedzenie, zleceniodawca powinien
naprawić szkodę
Prawa zleceniodawcy:
Możliwość poinstruowania zleceniobiorcy wiążącymi wskazówkami. Odstąpienie od podanych
wytycznych powinno wiązać się z wcześniejszym uzyskaniem na to zgody
Prawo do odsetek ustawowych, jeżeli zleceniobiorca użyje do własnych celów lub zatrzyma rzeczy
i pieniądze zleceniodawcy
Prawo do wypowiedzenia umowy w każdym czasie

28. Przedmiot umowy zlecenia i jej zasadnicza istota

Istotą umowy zlecenia jest zobowiązanie się osoby fizycznej przyjmującej zlecenie (zleceniobiorcy)
do wykonania w ciągu pewnego czasu określonej czynności prawnej na rzecz dającego zlecenie.
przedmiotem umowy zlecenia jest dokonanie czynności prawnej

29. Podobieństwa i różnice między umową zlecenia a umową o
pracę.

Umowa o pracę

Umowa zlecenia

Podporządkowanie
pracodawcy

występuje, to istotny element
stosunku o pracę

nie występuje

Forma pisemna przy
podpis. umowy

musi być (jak nie ma w momencie
zawarcia umowy, to pracodawca i
tak musi potwierdzenie ustaleń
(na piśmie) dostarczyć
pracownikowi;

zalecania, ale nie jest
konieczna

Wynagrodzenie

zawsze jest; przepisy określają
minimalną płacę; przysługują
pracownikom też odprawy
pieniężne różnego rodzaju;

może być nieodpłatna, nie
ma określonego
minimalnego
wynagrodzenia, nie
przysługują odprawy
pieniężne

Czas pracy

maksymalną długość określają
przepisy kodeksu pracy

nie ma regulacji prawnych

Urlopy

tak, zgodnie z przepisami kodeksu
pracy;

nie ma, ale strony mogą
przewidzieć jakieś płatne
zwolnienia

odpowiedzialność
dyscyplinarna

tak, zgodnie z przepisami kodeksu
pracy

nie ma

przepisy chroniące
trwałość umowy

tak, zgodnie z przepisami KP

nie ma

Umowa o pracę

Umowa zlecenia

Odpowiedzialność
materialna

określona w przepisach KP
i aktach wykonawczych

określona w przepisach
KC- bardziej surowa, niż w
odniesieniu do pracownika

Przepisy bhp

tak, ścisły obowiązek
przestrzegania przez
pracownika i pracodawcę

tak, ale nie zawsze i nie aż
w takim zakresie, jak w
przypadku umowy o pracę

Możliwość przekazania
wykonania pracy osobie
trzeciej

niedopuszczalna

dopuszczalna

Ochrona rodzicielstwa i
macierzyństwa

tak, zgodnie z przepisami
KP

nie ma

30. Umowa zlecenie, o dzieło a umowa o pracę

Umowa o pracę i kontrakt menadżerski
Umowa jest podstawowym dokumentem regulującym stosunki pomiędzy pracodawcą i
pracownikiem. Każdy pracownik przed przystąpieniem do wykonywania pracy powinien podpisać
umowę (może to być również umowa zlecenie lub umowa o dzieło, o czym niżej) z pracodawcą.
Najważniejszymi elementami, które muszą się zawsze znaleźć w umowie o pracę i kontrakcie
menadżerskim są:

•

stanowisko pracy: nazwa stanowiska oraz zakres obowiązków (może być załącznikiem);

•

czas trwania umowy: umowa na czas określony lub nieokreślony;

•

miejsce wykonywania pracy: w przypadku określenia miejsca pracy jako miasto lub województwo

należy pamiętać o możliwym braku refundacji kosztów podróży służbowych na tym obszarze;

•

określenie stron umowy: dane pracownika oraz pracodawcy;

•

wysokość wynagrodzenia oraz jego składniki;

•

wymiar czasu pracy;

•

termin rozpoczęcia pracy;

•

podpis pracodawcy lub osoby przez niego upoważnionej i podpis pracownika.

Umowa zlecenie i umowa o dzieło
Te umowy nie mogą wprost zastępować umów o pracę, ale wielu pracodawców próbuje obejść
prawo – np. podpisując co miesiąc nową umowę – by zmniejszyć koszty zatrudnienia pracowników
o składki na ubezpieczenie społeczne. W przypadku umów o dzieło nie odprowadza się ich w ogóle
(chyba, że firma podpisuje taki kontrakt z osobą zatrudnioną na etacie), a w przypadku umów
zlecenie są one w niektórych przypadkach niższe o składkę chorobową i wypadkową. Jeśli jednak
pracownik nie jest studentem lub uczniem, to ma z tytułu umowy zlecenia płacone składki
emerytalna, rentową i zdrowotną. Nie ma natomiast prawa do urlopu.

Co ważne, umowy zlecenia i umowy o dzieło nie mogą mieć cech umów o pracę – to znaczy
wykonywania zadań wyznaczonych przez pracodawcę pod jego kierownictwem w miejscu i czasie
przez niego wyznaczonym. Należy również pamiętać, że umowa zlecenie jest regulowana przez
Kodeks cywilny a nie przez Kodeks pracy, jak to jest w przypadku umowy o pracę.

Każda umowa zlecenie musi zawierać:

•

strony umowy

•

przedmiot zlecenia (w miarę możliwości powinien być określony bardzo dokładnie)

•

zakres współpracy

•

czas trwania / termin wykonania

•

datę i miejsce sporządzenia / podpisania

•

wynagrodzenie (umowa zlecenie może być umową nieodpłatną lecz są to rzadkie przypadki)

•

informacje o kosztach i stronie które je pokrywa

•

zobowiązania zleceniobiorcy

•

podpisy stron

Umowa o dzieło ma podobną konstrukcję do umowy zlecenie. Lepiej się jednak sprawdza w
przypadku umów na wykonanie czegoś niż w przypadku umów na świadczenie usług. Umowa o
dzieło często jest również wykorzystywana ze względu na wyższy niż w innych przypadkach koszt
uzyskania przychodu, skutkujący niższym podatkiem.

31. pojęcie umowy ubezpieczenia

uregulowana w kodeksie cywilnym[1] umowa, na podstawie której ubezpieczyciel, w zakresie
działania swojego przedsiębiorstwa, zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia
przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

32. przykłady ubezpieczeń obowiązkowych

Za obowiązkowe ubezpieczenia uznaje się w Polsce na przykład ubezpieczenie odpowiedzialności
cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego za szkody powstałe w związku z ruchem tego pojazdu,
czyli krócej OC, które wykupujemy razem z kupnem samochodu. Bez tego ubezpieczenia nie
możemy jeździć samochodem.
Ubezpieczeniem obowiązkowym jest również ubezpieczenie budynków rolniczych. Rolnik jest
zobowiązany zawrzeć umowę ubezpieczenia budynku wchodzącego w skład gospodarstwa rolnego.
Umowę taką zawiera się na 12 miesięcy. Rolnik jest również zobowiązany do zawarcia umowy
ubezpieczenia OC rolników, które jest kolejnym ubezpieczeniem obowiązkowym.
Niektórzy ludzie np. lekarze, nauczyciele, detektywi, komornicy itd. również muszą obowiązkowo
wykupić OC ze względu na to jaki zawód wykonują.

33. Strony umowy ubezpieczenia

Stronami

ubezpieczenia

są ubezpieczyciel i ubezpieczający. W uproszczeniu ubezpieczyciel, to ten

kto spełnia świadczenie (wypłaca odszkodowanie) w razie zajścia określonego umową zdarzenia.
Natomiast ubezpieczający, to osoba, która zobowiązuje się płacić składkę i w razie zajścia
określonego zdarzenia może otrzymać od ubezpieczyciela odszkodowanie. Z kolei agent, to osoba
trzecia, która działa w imieniu i na rzecz ubezpieczyciela podczas zawierania umowy
ubezpieczenia. Najprościej rzecz ujmując agent jest pośrednikiem w zawieraniu umów w tym
umów ubezpieczenia. Agent nigdy nie jest stroną umowy ubezpieczenia nawet jeśli by taka umowę
podpisał.

34. Dokumenty potwierdzające zawarcie umowy ubezpieczenia

Tak istotna czynność prawna jak zawarcie umowy ubezpieczenia powinna być stwierdzona
pismem. Praktyka ubezpieczeniowa uznaje kilkanaście nazw dokumentów potwierdzających
zawarcie umowyubezpieczenia. Nie nazwa jednak tego dokumentu jest najważniejsza, lecz jego
treść.

W jakiej formie powinna zostać zawarta umowa ubezpieczenia?

Co prawda kodeks cywilny nie zawiera przepisu, który uzależniałby ważność umowy ubezpieczenia
od zawarcia jej w formie pisemnej lub w jakikolwiek innej formie, jednakże trudno sobie wyobrazić
ustną umowę ubezpieczenia. Rodzi ona tak duże zobowiązania po obu stronach tego stosunku

prawnego oraz dość duże ryzyko - w szczególności zakładu ubezpieczeń - że zawarcie umowy
ubezpieczenia w formie pisemnej leży w dobrze pojętym interesie obu stron.
Zawarcie umowy ubezpieczenia powinno być stwierdzone przez zakład ubezpieczeń polisą,
legitymacją ubezpieczeniową, tymczasowym zaświadczeniem albo innym dokumentem
ubezpieczenia.
Wydanie dokumentu ubezpieczenia wiąże się z chwilą zawarcia umowy ubezpieczenia, a co się z
tym wiąże - z objęciem ochroną ubezpieczeniową. Co do zasady bowiem, umowę ubezpieczenia
uważa się za zawartą z chwilą doręczenia przez zakład ubezpieczeń ubezpieczonemu dokumentu
ubezpieczenia. Dokument ten może być wydany bezpośrednio przy podpisaniu umowy - w takim
przypadku umowa ubezpieczeniowa zostanie zawarta już z chwilą jej podpisania.
Dokument ubezpieczenia może jednak zostać przesłana ubezpieczonemu pocztą - wówczas umowa
ubezpieczeniowa zostanie zawarta z chwilą doręczenia dokumentu ubezpieczonemu. W niektórych
sytuacjach ubezpieczony nie będzie mógł odebrać dokumentu, albo po prostu zapomni go odebrać.
Ze słowa „doręczona” wynika jednak, że umowa dojdzie do skutku z chwilą, w której w
normalnym toku spraw, ubezpieczeniowy był w stanie odebrać dokument ubezpieczenia. Ponadto,
strony umowy mogą w inny sposób określić początek trwania umowy ubezpieczenia - np. mimo
braku doręczenia umowy, może ona wiązać obie strony już od momentu jej podpisania, a nie
doręczenia dokumentu ubezpieczeniowego.

Umowa ubezpieczenia może zostać zawarta także w ten sposób, że osoba zamierzająca zawrzeć
umowę ubezpieczenia wyśle zakładowi ubezpieczeń swoją ofertę. Jeżeli zakład ubezpieczeń nie
odpowie na nadesłaną ofertę w ciągu 14 dni od jej otrzymania, uważa się, że umowa ubezpieczenia
zostaje zawarta z piętnastym dniem od otrzymania oferty. Wiążącymi postanowieniami umowy
będą wówczas ogólne warunki ubezpieczenia. W takim przypadku umowa dochodzi do skutku
pomimo formalnego doręczenia dokumentu ubezpieczenia ubezpieczonemu, który przesłał
zakładowi ubezpieczeń swoją ofertę.
Jeżeli jednak zakład ubezpieczeń odpowie na otrzymaną ofertę w przewidzianym terminie (14 dni) i
wyśle osobie zamierzającej zawrzeć umowę dokument ubezpieczenia (w którym wskaże
niekorzystne dla ubezpieczonego odstępstwa od ogólnych warunków ubezpieczenia), a
ubezpieczony nie złoży sprzeciwu w ciągu 7 dni od dnia otrzymania dokumentu
ubezpieczenia, uważa się, że umowa zostaje zawarta zgodnie z treścią wysłanego dokumenty
ubezpieczenia w dniu następującym po ostatnim dniu wyznaczonego terminu na wniesienie
sprzeciwu. W tym ostatnim przypadku umowa dochodzi do skutku po otrzymaniu dokumentu
ubezpieczenia, lecz dopiero z upływem terminu na wniesienie ewentualnego sprzeciwu.

36. Pojęcie i istota umowy franchisingu

Franchising to udzielenie przez jedna osobę (franchisiodawcę) drugiej osobie (franchisobiorca)
zezwolenia, które upoważnia franchisobiorcę do prowadzenia działalności handlowej pod znakiem
towarowym/nazwą firmową franchisiodawcy oraz wykorzystanie całego pakietu zawierającego
wszystkie elementy niezbędne do tego, aby nie przeszkolona wcześniej osoba mogła być
wprowadzona do przedsiębiorstwa zaprojektowanego i utworzonego przez franchisiodawcę oraz by
mogła prowadzić to przedsiębiorstwo przy stałej pomocy na z góry ustalonych zasadach.

37. Strony umowy franchisingu

Umowa franchisingu to kontrakt cywilnoprawny będący bazą prawną dla technik współdziałania
gospodarczego, który szczegółowo określa działania stron wyrażające się w odpowiednich zapisach
umownych czy też w formie klauzul chroniących np. know-how franchisiodawcy.

W tej umowie franchisiodawcy udzielą franchisobiorcy zezwolenia na stosowanie

określonej metody działalności gospodarczej . Mówimy tutaj o prawach do posługiwania się
wynalazkami, na wykorzystanie informacji i doświadczeń, znaków towarowych, symboliki itp. ale
także zobowiązuje się do świadczenia pomocy w razie potrzeby . Franchisobiorca natomiast

zobowiązuje się o prowadzenia we własnym imieniu i na własny rachunek działalności
gospodarczej na podstawie udzielonej koncesji według zaleceń i instrukcji franchisiodawcy oraz do
zapłaty umownego wynagrodzenia.

38. Zalety i wady umowy franchisingu dla podmiotów będących
stronami tej umowy

Zaletą franchisingu jest przede wszystkim przekazywanie technologii i szybki rozwój nowo
powstałych przedsiębiorstw. Zmniejsza się w ten sposób ryzyko podjęcia działalności gospodarczej
(marka i reputacja). Łatwiej można otrzymać kredyt, a także korzystać z reklam dla całej sieci.
Działając pod znaną marką mamy pewność zaopatrzenia w surowce i produkty, a także chroni nas
ona przed konkurencją. Franchising charakteryzuje się niższymi kosztami i ryzykiem niż w
przypadku tradycyjnej ekspansji rynkowej opartej na zasadzie własności oraz pozwala w sposób
dynamiczny zdobywać rynek.
Wady:
Przedsiębiorca musi zapewnić by jego pracownicy przestrzegali czasem wysokich standardów
narzuconych przez firmę, pod której znakiem pracują
Między dawcą a biorcą może wystąpić brak zaufania
Dawca może mieć obawy, że czas, który wkłada w przeszkolenie biorcy, to tak naprawdę szkolenie
przyszłego konkurenta na rynku
Należy wcześniej upewnić się o odpowiednich kompetencjach osoby, która stara się o prowadzenie
firmy pod naszym logo
Istnieje potrzeba dobrej komunikacji między dawcą i biorcą oraz rozwiązywania problemów,
następujących przy zerwaniu lub popsuciu się komunikacji
Jeśli biorca wnosi opłaty jako procent od obrotów brutto, może zatajać część swoich dochodów
brutto
Mogą istnieć trudności w rekrutacji odpowiednich biorców
Dawca nie powinien powierzać tych samych usług dwóm biorcom na jednym terenie, gdyż tworzy
to konkurencję

39. Podejmowanie działalności gospodarczej przez osoby fizyczne
(podstawa prawna rejestracji, miejsce rejestracji, formalności związane
z rejestracją, opłaty rejestracyjne, dodatkowe wymagania związane z
rozpoczęciem działalności gospodarczej)

a) podstawa prawna:

Ustawa z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej ( tekst jednolinty: Dz.U. 2010
Nr 220 poz. 1447 ze zm.). Modyfikowana była później w 2008 i 2011 r .- Ustawa z dnia 19 grudnia
2008r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych
ustaw (Dz. U. 2009 Nr 18 poz. 97 z późn. zm.), Ustawa z dnia 13 maja 2011 r. o zmianie ustawy o
swobodzie działalności gospodarczej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 131, poz. 764).

b) miejsce rejestracji:

Założenie firmy powinniśmy rozpocząć od złożenie wniosku o wpis do CEIDG (Centralna
Ewidencja i Informacji o Działalności Gospodarczej). Mamy kilka możliwości złożenia wniosku
CEIDG-1, możemy to zrobić on-line lub w urzędzie miasta i gminy.

c) formalności związane z rejestracją:

Pierwszym krokiem jest złożenie wniosku do CEIDG, jest on jednak nie tylko wnioskiem o
rejestracje naszej firmy lecz jednocześnie:
- wnioskiem o nadanie numeru REGON,
- zgłoszeniem do urzędu skarbowego,
- zgłoszeniem do ZUS lub KRUS,

d) opłaty rejestracyjne:

Rejestracja w CEIDG jest darmowa, łącznie ze zgłoszeniem do ZUS i urzędu skarbowego. Jeżeli
zdecydujemy się płacić podatek VAT lub przekroczymy roczny przychód w wysokości 150 tys.zł
jesteśmy zobligowani dokonać rejestracji w Urzędzie Skarbowym, rejestracja ta kosztuje nas 170
złoty.

e) dodatkowe działania związane z rozpoczęciem działalności:

•

wyrobienie pieczątki ( nazwa działalności musi zawierać imię i nazwisko
właściciela),

•

założenie konta bankowego – formalnie nie jest wymagane, ale znacznie ułatwia
wiele spraw,

•

zawiadomienie o zatrudnieniu pracowników,

•

koncesje i pozwolenia,

•

jeżeli zdecydujemy się zostać płatnikami VAT musimy złożyć wniosek VAT-R w
urzędzie skarbowym.

40. Pojęcie i istota spółki cywilnej

Spółka Cywilna jest to najprostsza forma działalności gospodarczej. Tworzona, przez co najmniej
dwóch wspólników zarówno osoby fizyczne jak i prawne. Spółka Cywilna jest tylko umową, która
bazuje na zaufaniu wspólników, Spółka nie może stanowić indywidualnego podmiotu prawa to
wspólnicy są wpisani do ewidencji. Nie jest dopuszczalne powstanie jednoosobowej spółki cywilnej
nawet w przypadku zakupienia przez jednego ze wspólników wszystkich udziałów(spółka cywilna
nie posiada udziałów w sensie dosłownym czyli zbywalnych ).

41. Wkłady wspólników w spółce cywilnej

Do spółki można wnieść :
-wniesienie własności pieniężnych i niepieniężnych( Wkład pieniężny , ruchomości i
nieruchomości, maszyny )
-wniesienie praw(patenty pozwolenia koncesje itd.)
-świadczenie usług -polega to na wykonywaniu usługi, czynności itd. Niezwiązanych z
prowadzeniem spółki(jeden ze wspólników staje się pracownikiem firmy).
Gdy podczas sporządzania umowy nie ma wzmianki na temat wartości wniesionych wkładów
uznaje się, że mają one jednakową wartość.

42. Odpowiedzialność za zobowiązania wspólników w spółce
cywilnej

- odpowiedzialność wspólników za długi spółki ponoszą wspólnicy odpowiadają solidarnie, w skład
zabezpieczenia wchodzi cały majątek wspólników nie tylko majątek wniesiony do spółki.
-odpowiedzialność za długi(nie związane ze spółką) jednego ze wspólników – że długi
poszczególnego wspólnika nie są długami spółki i wierzyciel nie ma prawa do zajmowania
majątków innych wspólników. Państwo dopuszcza możliwość zajęcia części majątku spółki ( z
udziału wspólnika). W takiej sytuacji wierzyciel musi doprowadzić do ustania uczestnictwa
dłużnika w spółce. Przesłanką do takiego rozwiązania jest przeprowadzenie w ciągu
poprzedzającego półrocza bezskutecznej egzekucji ruchomości dłużnika. Dzięki temu część
należąca do wspólnika podlega już egzekucji.

43. Pojęcie spółki jawnej

Umowa powinna być zawarta co najmniej w formie pisemnej
Rejestracja Spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym
Spółka powstaje z chwilą wpisu do rejestru sądowego

Spółkę do rejestru może zgłosić każdy ze wspólników
Współmałżonek wspólnika może żądać zamieszczenia w rejestrze wzmianki dotyczącej stosunków
majątkowych między małżonkami
Każdy wspólnik jest uprawniony do równego udziału w zyskach i w tym samym stosunku
uczestniczy w stratach, bez względu na rodzaj i wartość wkładu.

44. Wkłady wspólników w spółce jawnej

Pieniężne (gotówkowe lub bezgotówkowe)
Wniesienie własności rzeczy – ruchomości, nieruchomości
Ustanowienie na rzecz spółki prawa użytkowania lub pobierania pożytków z rzeczy
Świadczenie pracy lub usług

Uwaga !!! Wkładem do spółki jawnej nie może być zobowiązanie się wspólnika do bieżącego

zarządzania sprawami spółki

45. Zakaz konkurencji w spółce jawnej

Co do zasady każdy wspólnik spółki jawnej ma zakaz zajmowania się interesami konkurencyjnymi
w stosunku do interesów spółki. Działalność konkurencyjna polega na prowadzeniu przez
wspólnika takiej działalności, która mogłaby realnie stanowić konkurencję dla działalności jaką
prowadzi

spółka

. Zatem działalność konkurencyjna oznacza prowadzenie działalności gospodarczej

tego samego rodzaju, ale i na tym samym rynku. Warto wskazać, że nie ma znaczenia w jakiej
formie prawnej wspólnik prowadzi lub chce prowadzić działalność konkurencyjną, przy czym w
umowie spółki jawnej można doprecyzować na czym konkretnie polega zakaz konkurencji.
Przykładem działalności konkurencyjnej może być nie tylko prowadzenie działalności
konkurencyjnej przez wspólnika w ramach indywidualnej działalności gospodarczej, ale także:

•

uczestniczenie przez wspólnika spółki jawnej w konkurencyjnym przedsięwzięciu jako wspólnik

spółki cywilnej, spółki jawnej, partner w spółce partnerskiej, komplementariusz w spółce
komandytowej lub komandytowo - akcyjnej;
•

uczestniczenie wspólnika spółki jawnej jako członek organów spółki z ograniczoną

odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej;
•

posiadanie przez wspólnika spółki jawnej pakietu udziałów w konkurencyjnej spółce, który

pozwalałby mu w pełni kontrolować działalność tejże spółki konkurencyjnej.

C

o nie stanowi naruszenia zakazu konkurencji?

Co do zasady nie stanowi naruszenia zakazu konkurencji posiadanie akcji lub udziałów w spółce
kapitałowej, która prowadzi działalność konkurencyjną. Jednak jak wskazano powyżej jeżeli
posiadanie udziałów w spółce konkurencyjnej pozwala wspólnikowi w pełni kontrolować
działalność spółki konkurencyjnej – wówczas działanie takie może być uznane za naruszające zakaz
konkurencji.

46. Reprezentacja spółki jawnej

Zasadą jest, że każdy ze wspólników spółki jawnej ma prawo reprezentować spółkę wobec osób
trzecich. Prawo to obejmuje wszystkie czynności sądowe i pozasądowe spółki, a wspólnicy nie
mogą go ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich. Jeśli w umowie znajdzie się ograniczenie
prawa reprezentowania spółki przez jednego ze wspólników np. tylko do spraw pracowniczych,
zawarcie przez niego umowy spoza tego zakresu, np. umowy najmu, będzie skuteczne i wiążące dla
spółki. Wspólnik takim działaniem narazi się jednak na odpowiedzialność wewnętrzną względem
pozostałych wspólników (a w szczególności odpowiedzialność odszkodowawczą lub sądowne

pozbawienie prawa reprezentacji spółki).
Ustawodawca dał jednak wspólnikom spółki jawnej możliwość ustalenia sposobu reprezentowania
spółki poprzez wskazanie wspólników którzy nie mogą spółki reprezentować w ogóle lub poprzez
wskazanie konfiguracji wspólników, których działanie jest konieczne do złożenia wiążącego
oświadczenia w imieniu spółki. Takie modyfikacje ogólnej zasady, że każdy ze wspólników jest
uprawniony do reprezentowania spółki samodzielnie, muszą jednak zostać zapisane w umowie
spółki, a w konsekwencji też wpisane do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.
Należy w tym miejscu także przypomnieć, że nie jest możliwe pozbawienie wszystkich wspólników
prawa reprezentowania spółki. Konieczne jest, aby spółka miała przynajmniej jednego wspólnika
mogącego składać oświadczenia w imieniu spółki samodzielnie lub łącznie z prokurentem.
W związku z powyższym, ksh dopuszcza umowne ustalenie, że spółkę mogą reprezentować np.
dwaj wspólnicy działający łącznie lub np. jeden wspólnik działający łącznie z prokurentem,
podobnie jak to jest uregulowane w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

47. Obligatoryjne przekształcenia spółki cywilnej w jawną

Po zakończeniu bieżącego roku obrachunkowego spółki cywilne, które osiągnęły przychody netto z
ostatnich dwóch lat obrotowych w wysokości zobowiązującej do prowadzenia ksiąg rachunkowych,
są zobowiązane do przekształcenia się w spółkę jawną.

48. Pojęcie i istota spółki komandytowej

-Dwie grupy wspólników
-Zasadą w takiej spółce jest, że co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia
(komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest
ograniczona.
-Nazwisko co najmniej jednego komplementariusza musi być ujawnione w nazwie firmy

Zgodnie z treścią przepisu art. 102 Kodeksu spółek handlowych: „Spółką komandytową jest spółka osobowa mająca na
celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej

jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika
(komandytariusza) jest ograniczona”. Firma spółki to nic innego jak nazwa.

49. Odpowiedzialność wspólników w spółce komandytowej

Z przytoczonej definicji wynika, iż w spółce komandytowej musi być co najmniej dwóch
wspólników, przy czym jeden odpowiada bez ograniczeń, a odpowiedzialność drugiego jest
ograniczona.
Odpowiedzialność wspólników w spółce komandytowej ma charakter subsydiarny. Oznacza to, iż
wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika dopiero wtedy, gdy egzekucja
z majątku spółki okazała się bezskuteczna.
Wspólnikami w spółce komandytowej, tj. zarówno komplementariuszem jak i komandytariuszem,
mogą być zarówno osoby fizyczne jak i osoby prawne.
Pozycja komplementariusza jest w istocie taka jak wspólnika w spółce jawnej, odpowiada on
bowiem bez ograniczeń całym swoim majątkiem. Spółkę reprezentują komplementariusze, których
z mocy umowy spółki albo prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono tego prawa.
Komandytariusza możemy nazwać „wspólnikiem pasywnym”, gdyż dostarcza kapitał, ale nie
posiada uprawnień w zakresie reprezentacji spółki czy prowadzenia jej spraw. W zamian za
wniesiony do spółki wkład wyłącza on swoją odpowiedzialność osobistą.
Patrząc na spółkę komandytową przez pryzmat komandytariusza – czyli wspólnika, który nie
ponosi odpowiedzialności osobistej za zobowiązania spółki – możemy dojść do wniosku, iż
w pewnej mierze spółka komandytowa wykazuje podobieństwo do spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością. Komandytariusz jest bowiem dostarczycielem kapitału tak jak wspólnicy
spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Nazwisko komandytariusza nie może być zamieszczone w nazwie spółki. W przypadku
zamieszczenia nazwiska lub nazwy komandytariusza w nazwie spółki komandytowej,
komandytariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz, tj. bez ograniczeń.
Komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli tylko do wysokości sumy
komandytowej, która jest określoną kwotowo górną granicą odpowiedzialności komandytariusza za
zobowiązania spółki. Kwota ta jest wskazana w umowie spółki. Sumy komandytowe dla
poszczególnych komandytariuszy w jednej spółce mogą być różnej wysokości, jednak w takim
przypadku każda z tych kwot musi być wskazana oddzielnie w umowie spółki.
Komadytariusz odpowiada tylko za zobowiązania pieniężne. Nie dotyczy go odpowiedzialność za
wykonanie zobowiązań przez spółkę. Nie można dochodzić od niego wykonania niepieniężnego
zobowiązania (np. stworzenia dzieła stanowiącego przedmiot umowy ze spółką komandytową).
Komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności w granicach wartości wkładu wniesionego do
spółki. Oznacza to, że może on odpowiadać bezpośrednio i osobiście, ale tylko do kwoty
stanowiącej różnicę między wniesionym wkładem a sumą komandytową. Jeśli zaś wkład
komandytariusza do spółki jest co najmniej równy sumie komandytowej, to komandytariusz jest
zwolniony z odpowiedzialności ponad tę kwotę.
Zmiana umowy spółki poprzez obniżenie sumy komandytowej nie ma skutku prawnego wobec
wierzycieli, których wierzytelności powstały przed chwilą wpisania tej zmiany do rejestru.

50. Pojęcie i istota spółki partnerskiej – wolne zawody

Dostępna tylko dla niektórych podmiotów (tzw. wolne zawody)
Przed zgłoszeniem spółki partnerskiej do właściwego rejestru należy zawrzeć umowę spisaną w
formie aktu notarialnego.
Firma spółki partnerskiej powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe
oznaczenie i partner bądź i partnerzy albo spółka partnerska oraz określenie wolnego zawodu
wykonywanego w spółce, np. Jan Kowalski i partnerzy – księgowi.

Do zgłoszenia spółki partnerskiej do sądu rejestrowego należy dołączyć dokumenty potwierdzające
uprawnienia każdego partnera do wykonywania wolnego zawodu
Ograniczenie odpowiedzialności za zobowiązania powstałe w wykonywaniu działalności przez
innych partnerów
Jednoznaczne określenie profilu spółki w nazwie
Brak określonych wymagań kapitałowych
Umowa w formie pisemnej

aptekarz,
architekt,
inżynier budownictwa,
adwokat,
biegły rewident,
broker ubezpieczeniowy,
doradca podatkowy,
makler papierów wartościowych,
rzeczoznawca majątkowy,
tłumacz przysięgły,
doradca inwestycyjny,

księgowy,
lekarz,
lekarz dentysta,
lekarz weterynarii,
notariusz,
pielęgniarka,
położna,
radca prawny,
rzecznik patentowy…

51. Pojęcie i istota spółki komandytowo-akcyjnej

Dwie grupy wspólników
wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia
(komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem
Minimalny kapitał zakładowy - 50.000 zł
Osoby podpisujące statut są założycielami spółki
Statut powinni podpisać co najmniej wszyscy komplementariusze i powinien on zostać sporządzony
w formie aktu notarialnego
Akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki.
Komplementariusz odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem.
Spółkę reprezentują komplementariusze, których z mocy statutu lub prawomocnego orzeczenia
sądu nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki.
W spółce występują organy – walne zgromadzenie, rada nadzorcza (fakultatywnie)
Gdy w spółce jest więcej niż 25 akcjonariuszy rada nadzorcza jest obligatoryjne

52. Kapitał zakładowy w spółce komandytowo-akcyjnej

Źródła tworzenia kapitału zakładowego spółki komandytowo-akcyjnej: Kodeks spółek
handlowych stanowi, iż w zakresie kapitału zakładowego stosować należy "odpowiednio" przepisy
dotyczące kapitału zakładowego spółki akcyjnej. Kodeks stanowi poza tym, że komplementariusz,
wnosząc do spółki wkład, może go wnieść – według uznania – na kapitał zakładowy bądź na inne
fundusze. Fakt, iż wniesie wkład na kapitał zakładowy, nie powoduje wyłączenia jego
nieograniczonej odpowiedzialności za zobowiązania spółki.

53. Organy w spółce komandytowo-akcyjnej

W spółce komandytowo-akcyjnej również można lecz nie jest to konieczne, powołać radę
nadzorczą. Obowiązek powołania tego organu w przypadku

spółki

komandytowo-akcyjnej wystąpi

wówczas, gdy liczba akcjonariuszy przekroczy dwadzieścia pięć osób. W tej spółce obowiązek
ustanowienia rady nadzorczej uzależniony jest od kryterium ilości akcjonariuszy. Nie zależy on
natomiast od wysokości kapitału zakładowego, który w przypadku tej spółki nie może być niższy
niż 50 000 zł. Spółka komandytowo-akcyjna, podobnie jak spółka akcyjna, może powołać tylko
radę nadzorczą, a nie komisję rewizyjną.