1

    W  wyniku  zakończenia  I  wojny  światowej  Polska  powróciła  na  mapy  Europy  jako
niepodległe  państwo.  Chociaż  wojnę  oficjalnie  zakończył  podpisany  11  listopada  w
Compiegne rozejm, Polacy jeszcze przez kilka lat musieli walczyć o ustalenie granic państwa
polskiego.    Kwestia  granic  polskich  była  jedną  z  najbardziej  kontrowersyjnych  spraw  na
arenie  międzynarodowej  tuż  po  zakończeniu  działań  wojennych.    Najwcześniej  panowanie
zaborców  zostało  zlikwidowane  w  zaborze  austriackim,  a  następnie  w  okupowanej  przez
Austriaków  części  Królestwa  Polskiego.  Tworzono  również  pierwsze  ośrodki  władzy
niepodległej Polski.  Już w październiku 1918 roku utworzono  w Krakowie Polską Komisję
Likwidacyjną, następnie we Lwowie powstała Tymczasowa Komisja Rządząca. W Cieszynie
natomiast  utworzono  Radę  Narodową  Księstwa  Cieszyńskiego.  Wszystkie  wymienione
poprzednio organy miały charakter lokalny.  Równocześnie w Warszawie do objęcia władzy
w  państwie  szykowała  się  Rada  Regencyjna  wraz  z  podlegającym  sobie  aparatem.  Jednak
próby stworzenia przez nią ogólnonarodowego rządu nie przyniosły większych rezultatów. W
listopadzie  1918  roku  w  Lublinie  został  utworzony  Tymczasowy  Rząd  Ludowy  Republiki
Polskiej, nazywany także rządem lubelskim. Na jego czele stanął Ignacy Daszyński.  Polska
Komisja Likwidacyjna nie podporządkowała się temu rządowi. Tymczasem do Polski wrócił
więziony  dotąd  w  Magdeburgu  Józef  Piłsudski,  któremu  11  listopada  1918  roku
podporządkował  się  rząd  lubelski,  a  Rada  Regencyjna  przekazała  mu  naczelne  dowództwo
nad  Polskimi  Siłami  Zbrojnymi.  14  listopada  wydano  dekret,  który  został  podpisany  przez
Piłsudskiego. Dokument ten wytyczał zasadnicze elementy ustroju politycznego odrodzonego
państwa  polskiego.  Niepodległą  Polskę  określono  jako  republikę.  22  listopada  ukazał  się
dekret,  zgodnie  z  którym  do  czasu  zwołania  Sejmu  Ustawodawczego  najwyższą  władzę  w
państwie  miał  sprawować  Józef  Piłsudski  jako  Tymczasowy  Naczelnik  Państwa.  Wydanie
tego dekretu można potraktować jako zakończenie pierwszego etapu budowania ustrojowych
podstaw II RP. 

     Odrodzona  Rzeczpospolita  zajmowała  powierzchnię  388,6  tys.km2.  Po  dokonaniu  kilku
drobnych  zmian  granicznych  i  zajęciu  Zaolzia  powierzchnia  odrodzonej  Polski  wzrosła  do
389,7 tys. km2. Na obszarze tym żyło w 1921 roku około 27 milionów ludzi, zaś w 1939 roku
liczba ludności zwiększyła się do 35,1 milionów. 
   W  pierwszych  latach  niepodległości  najważniejszą  sprawą  w  państwie  polskim  stało  się
zlikwidowanie skutków zaborów. Ziemie, które w 1918 utworzyły niepodległą Polskę przez
ponad 100 lat funkcjonowały pod różnymi rządami i ustrojami. W niemal każdej dziedzinie
życia  widoczne  były  znaczne  różnice.    W  okresie  zaborów  Polacy  funkcjonowali  w  trzech
różnych ustrojach i systemach politycznych. Tylko w Galicji społeczeństwo polskie mogło się
cieszyć  pewną  autonomią.  Habsburgowie,  którzy  znajdowali  się  w  trudnej  sytuacji
politycznej,  musieli  zgodzić  się  na  szereg  ustępstw.  Inaczej  sytuacja  kształtowała  się  w
zaborze pruskim i rosyjskim. Tam starano się zlikwidować wszelkie odrębności. Ponadto w
każdym z trzech zaborów panowała inna organizacja administracji, co po zakończeniu I wojny
światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości, stało się poważnym problemem dla jej
nowych  władz.    Dlatego  też  w  administracji  publicznej,  niemal  od  samego  początku,  silnie
zaznaczyły się dążenia do unifikacji.