1

22.02.2012

Doktryna pedagogiczna jako forma paradygmatu edukacyjnego

Ideologia edukacyjna

1. Idee lub poglądy osób, grup, klas społecznych czy całych narodów na temat edukacji,

wyrażające ich interesy

2. Podstawa różnych działań praktycznych w edukacji bądź wyznacznik okre lonych

zachowań społecznych (Leksykon PWN, liwerski, Milerski)

3. Ideologia edukacyjna jako wytwór intelektualny okre lonego człowieka – doktryna

pedagogiczna

Doktryna

1. W starożytno ci synonim okre lający tre ć nauczania w okre lonej szkole

filozoficznej np.Ś jońskiej, platońskiej i in.

2. Potocznie – zespół poglądów oderwanych od życia (do wiadczenia i rzeczywisto ci)

narzucanych z intencją indoktrynowania (narzucania komu własnych opinii,
przekonań i poglądów) [Hejnicka-Bezwińska]

Doktryna pedagogiczna

1. Współcze nie to autorska koncepcja celowo ciowego procesu edukacyjnego

(wychowania, kształcenia, nauczania, uczenia się)

2. Zawiera:

a. Opis i uzasadnienie celów
b. Opis systemu oddziaływań mających uzasadnienie w teoriach naukowych
c. Dyrektywy praktycznego działania

Wychowanie i kształcenie jako procesy celowościowe:

1. Główny przedmiot zainteresowań pedagogiki tradycyjnej
2. Przez wielki traktowane były jako najważniejsze czynniki sprawcze zmian w

osobowo ci człowieka

3. Wiążą się z nadzieją stworzenia człowieka o okre lonej jako ci

Geneza procesów wychowania i kształcenia jako praktyki społecznej (dwa wątki):

1. Wątek biologiczno-pielęgnacyjny

a. Prokreacja i opieka nad potomstwem (czynno ci pielęgnacyjne i opiekuńcześ

więź empatyczna matki z dzieckiem)

2. Wątki społeczno-kulturowe

a. Konieczno ć budowania więzi społecznej i dziedzictwa kulturowego w każdej

jednostce ludzkiej i w każdym pokoleniu

b. Zjawisko wychowania zapewnia trwanie dziedzictwa kulturowego

2

Wychowanie jako podstawa egzystencji

1. Człowiek nie przychodzi na wiat z takimi zdolno ciami samokształceniowymi, które

pozwolą mu nauczyć się przetrwania

2. Wychowanie jest zdeterminowane przez miejsce, panującą kulturę, poziom rozwoju

cywilizacji, władzę i działających ludzi

Cywilizacyjne i kulturowe uwarunkowania zmienności w myśleniu o wychowaniu i

kształceniu

Pojęcia cywilizacji i kultury

1. Cywilizacja – zestaw przedmiotów materialnych, idei konstrukcyjnych czy

inżynierskich zrealizowanych w tych przedmiotach (a więc inaczej – technologii) oraz
umiejętno ci wła ciwego posługiwania się nimi (kompetencji praktycznych)

2. Kultura – cało ciowy sposób życia charakterystyczny dla danej zbiorowo ci, na który

sk

łada się wszystko to, co ludzie „robią, my lą i posiadają” jako członkowie

społeczeństwa (wzory działania, my lenia i wyposażenia materialnego)

3. Pojęcie cywilizacji – jako kategoria analizy historycznej
4. Założenia

Teza:

1. Praktyka edukacyjna o charakterze celowo ciowym (wychowanie i kształcenie) jest

nierozerwalnie związana z myśleniem, refleksją o celach i metodach/kształcenia

3

29.02.2012

Wychowanie i kształcenie w społeczeństwach pierwotnych (badanie etnologów,

antropologów socjologów)

1. Początki namysłu wychowawczego i ujmowanie takich tendencji i intencji w rodzaj

instytucji wychowawczej

(np. pierwotne obrzędy, zw. inicjacją, które wymagały

okre lonych zabiegów, dzięki którym „wtajemniczany” staje się pełnoprawnym
członkiem klanu)

2. Geneza instytucjonalizacji procesów celowościowych (wychowania i kształcenia)

nie wiąże się z procesem przyswajanie wiedzy i umiejętno ci praktycznych i
umysłowych, lecz z wtajemniczeniem społecznym i obywatelskim

Wielkie

współczesne cywilizacje światowe

1. Wschodnie (azjatyckie) i zachodnie (europejskie)
2. Początek przed tysiącami lat w dwóch różnych o rodkach terytorialnychŚ wschodnia

na terytorium Chin i Indii; zachodnia

– antyczna Grecja i Rzym

Cywilizacja wschodnia (azjatyckie)

1. Cywilizacje wschodnie (najstarsze) – wychowanie było przeniknięte pierwiastkami

filozoficzno-

moralnymi, oderwane od przyswajania praktycznych, użytecznych

umiejętno ci

2. Chiny – znane dzi wiadectwa organizacji szkół w Chinach pochodzą sprzed dwóch

tys

ięcy lat p.n.e. Jednak głównym ojcem o kodyfikatorem szkolnictwa na całe wieki

stał się najwybitniejszy chiński filozof-moralista Konfucjusz

Cywilizacje zachodnie (europejskie)

1. Dziedzictwo greckie (Sparta, Ateny) przekazywano dwa odmienne typy wychowania

a. Wychowanie spartańskieŚ surowe, rygorystyczne, „wojskowe”

i. Ideałem były jednostki silnie fizycznie, zahartowanie. Zaprawione do

walki, zdyscyplinowanie i ofiarne

ii. Zaniedbywanie kształcenia umysłowego

iii. Wychowanie dla państwa, nie dopuszczające indywidualizmu

b. Wychowanie ateńskieŚ akcentowało indywidualno ć, osobiste dążenia i

aspiracje wychowanka

i. Nacisk na harmonijny rozwój indywidualności, talentów i aspiracji

dziecka

ii. Wychowanie intelektualne, moralne, estetyczne i fizyczne

iii. Ideał wychowawczy – grecka paideia

iv. Koncepcja pa idei odegrała kluczową rolę w dziejach pedagogiki

europejskiej

1. Zakłada dzielno ć i mądro ć jest wyuczana, podobnie

sprawno ci i umiejętno ci techniczne

http://notatek.pl/doktryny-pedagogiczne-komplet-notatek-z-wykladow?notatka