Natalia Marska-Dzioba

Polityka spójności UE

Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania

Uniwersytet Szczeciński

Katedra Finansów

Polityka spójności ma na celu wspieranie działań

prowadzących do wyrównania warunków

ekonomicznych i społecznych we wszystkich regionach

Unii Europejskiej.

W szczególności Unia Europejska zmierza do

zmniejszenia różnic w poziomie rozwoju regionów oraz

likwidacji zacofania najmniej uprzywilejowanych

regionów i wysp, w tym obszarów wiejskich.

Podstawowymi instrumentami realizacji polityki

spójności są programy operacyjne.

Na czym polega polityka spójności Unii

Europejskiej?

Polityka regionalna/spójności Unii Europejskiej to przede
wszystkim pomoc w formie dotacji dla regionów w Unii
Europejskiej. Polega na realizacji trzech najważniejszych
celów:

•konwergencji

– czyli spójności – UE wspiera rozwój infrastruktury

oraz potencjału gospodarczego i ludzkiego najbiedniejszych regionów
(prawie 82 proc.

wszystkich wydatków w ramach funduszy

strukturalnych),

•podniesienia konkurencyjności regionów i zatrudnienia

– czyli UE

wpiera innowacje i badania naukowe, zrównoważony rozwój oraz
szkolenia zawodowego w mniej rozwiniętych regionach (prawie 16
proc.

wszystkich wydatków w ramach funduszy strukturalnych),

•europejskiej współpracy terytorialnej

– czyli wspieranie, promocja i

realizacja wspólnych projektów o charakterze międzynarodowym na

terytorium całej UE

Polityka spójności polega zatem na wspieraniu wzrostu

gospodarczego, społecznego i przestrzennego

Unia Europejska określa, który region powinien uzyskać
unijne fundusze, na podstawie jego poziomu PKB.

Jeśli PKB na jednego mieszkańca w danym regionie
jest

mniejsze niż 75 proc. średniej

w UE, wówczas

taki region może liczyć na wsparcie z dotacji unijnych.
Jeśli więc wszystkie regiony danego kraju mają niskie
PKB, wówczas cały kraj może liczyć na wsparcie
finansowe Są jednak takie kraje, w których tylko
niektóre regiony są objęte pomocą unijną

Pojęcie i znaczenie NUTS

Obszar Unii Europejskiej podzielony jest na tzw. NUTS-y, czyli
obszary, których wytypowanie i nazwanie ułatwia wybór regionów,
które potrzebują wsparcia. NUTS, czyli Nomenclature of Units for
Territorial Statistics, to po polsku Nomenklatura Jednostek
Statystyki Terytorialnej.

NUTS 1 - regiony -

grupujące województwa (6),

NUTS 2 -

województwa (16), (makroregiony)

NUTS 3 - podregiony -

zgrupowanie kilku powiatów (45),

NUTS 4 - powiaty i miasta na prawach powiatu (379),
NUTS 5 - gminy (2489)

Państwa członkowskie

Całościowa składka

jako % całościowego

budżetu UE

Całościowe wydatki

jako % całościowego

budżetu UE

Unia Europejska

100.00%

100.00%

Niemcy

( -7,6 mld)

21.11%

11.49%

Francja

(

16.44%

12.66%

Włochy

(-4,7)

13.64%

10.25%

Wielka Brytania

(-4,7)

13.05%

7.78%

Hiszpania

(+3,7)

8.51%

12.09%

Holandia

(-1,8)

5.28%

2.06%

Belgia

(+3,5)

3.83%

5.28%

Szwecja

(-1,1)

2.69%

1.48%

Austria

(-0,6)

2.19%

1.72%

Dania

(-0,6)

2.02%

1.41%

Polska

(+11,2)

1.99%

4.98%

Grecja

(+4,8)

1.79%

6.41%

Finlandia

(-0,5)

1.47%

1.20%

Państwa członkowskie

Całościowa składka

jako % całościowego

budżetu UE

Całościowe wydatki

jako % całościowego

budżetu UE

Portugalia

(+3,1)

1.37%

3.41%

Irlandia

(+0,5)

1.27%

2.31%

Węgry

(+4,5)

0.95%

1.73%

Czechy

(+1,5)

0.89%

1.25%

Słowacja

(+1,2)

0.37%

0.65%

Słowenia

(+0,5)

0.29%

0.38%

Luksemburg

(+1,2)

0.23%

1.12%

Litwa

(+1,4)

0.21%

0.75%

Cypr

(0)

0.14%

0.22%

Łotwa

(+0,7)

0.11%

0.24%

Estonia

(+0,4)

0.10%

0.28%

Malta

(0)

0.05%

0.14%

Bułgaria

(+0,8)

Nie była członkiem kiedy

zatwierdzano budżet.

0.34%

Rumunia

(+1,6)

Nie była członkiem kiedy

zatwierdzano budżet.

0.65%

Polityka spójności na lata 2007-2013 miała na celu
zwiększenie wzrostu gospodarczego i zatrudnienia we
wszystkich regionach i miastach Unii Europejskiej.

Realizowana jest przede wszystkim dzięki dwóm
funduszom strukturalnym, tj.:

Europejskiemu Funduszowi Rozwoju Regionalnego
(EFRR),

Europejskiemu Funduszowi Społecznemu (EFS) oraz

Funduszowi Spójności (FS).

Jest to największy fundusz. Jego celem jest wspieranie
regionów, a dokładniej wyrównywanie różnic w stosunku
do regionów bogatszych, lepiej rozwiniętych. EFRR
finansuje wszystkie programy unijne, które mają na celu
pomoc opóźnionym w rozwoju regionom.

Dzięki inwestycjom w wyżej wymienionych dziedzinach
finansowanych z EFRR, Unia Europejska wspiera rozwój i
tworzenie nowych miejsc pracy, a także wpływa
pozytywnie na rozwój gospodarki.

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

Dziedziny, które mogą być finansowane z tego
Funduszu:
•inicjatywy na rzecz rozwoju lokalnego oraz zatrudnienia,
jak też działalności małych i średnich przedsiębiorstw
•rentowne inwestycje produkcyjne umożliwiające
tworzenie lub utrzymywanie trwałego zatrudnienia,
•infrastruktura,
•rozwój turystyki oraz inwestycji w dziedzinie kultury,
•ochrona i poprawa stanu środowiska,
•rozwój społeczeństwa informacyjnego.

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

najczęściej kojarzy się z możliwością finansowania szkoleń,
warsztatów, wspieraniem zatrudnienia itp. W istocie EFS został
stworzony po to, aby poprawić jakość i dostępność miejsc pracy i
możliwości zatrudnienia w UE.

EFS zajmuje się następującymi dziedzinami:
•promocją aktywnej polityki rynku pracy mającą na celu
przeciwdziałanie
i zapobieganie bezrobociu,
•przeciwdziałaniem zjawisku wykluczenia społecznego,
•kształceniem ustawicznym,
•doskonaleniem kadr gospodarki,
•rozwojem przedsiębiorczości,
•zwiększeniem dostępu i uczestnictwa kobiet na rynku pracy.

Europejski Fundusz Społeczny

wspiera dwa sektory: środowisko i transport.

Głównymi odbiorcami pomocy w ramach Funduszu Spójności są jednostki
samorządu terytorialnego, tworzone przez nie związki gmin lub inne
podmioty publiczne, np. przedsiębiorstwa komunalne będące własnością
gminy.

Fundusz ten wspiera następujące dziedziny:

•poprawa jakości wód powierzchniowych,
•polepszenie jakości i dystrybucji wody przeznaczonej do picia,
•racjonalizacja gospodarki odpadami i ochrona powierzchni ziemi,
•poprawa jakości powietrza,
•zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego,
•zapewnienie spójności sieci komunikacyjnej kraju i poszczególnych
regionów
z innymi krajami Europy,
•rozwój bezpiecznej infrastruktury drogowej.

Fundusz Spójności

Fundusz Spójności jest instrumentem polityki
strukturalnej Unii Europejskiej, lecz nie zalicza się
do funduszy strukturalnych. Pomoc z Funduszu
Spójności otrzymują kraje, a nie regiony, tak jak to
jest w przypadku EFS i EFRR. Środki Funduszu
Spójności są kierowane do państw członkowskich,
w których produkt narodowy brutto (PNB) na
jednego mieszkańca jest niższy niż 90
proc.

średniej w państwach Unii Europejskiej.

Fundusz Spójności

Zupełnie innym rodzajem funduszy są

Europejski Fundusz Rolny Rozwoju Obszarów

Wiejskich

(EFRROW) i

Europejski Fundusz Rybacki

.

Pomoc finansowa, którą możesz uzyskać z tych źródeł,
związana jest z prowadzeniem Wspólnej Polityki Rolnej
Unii Europejskiej, nie zaś polityki regionalnej.

Inicjatywy Wspólnoty

JASPERS

– jest to wsparcie udzielane potencjalnym beneficjentom

projektów indywidualnych o charakterze infrastrukturalnym, które
zostaną zgłoszone przez instytucje zarządzającą programem
operacyjnym.

Do wsparcia kwalifikują się projekty duże, czyli takie których całkowita
szacunkowa wartość wynosi co najmniej 25 mln euro w sektorze
środowiska oraz 50 mln w pozostałych sektorach.

Przedmiotem wsparcia jest pomoc doradcza mająca na celu
przygotowanie ww. projektów do realizacji, w tym m.in. weryfikacja
przygotowanej dokumentacji oraz analiza wybranych problemów.
Szczegółowe określenie zakresu pomocy doradczej następuje w toku
negocjacji beneficjenta projektu z ekspertami JASPERS.

Inicjatywy Wspólnoty

JESSICA

– celem tego wspólnego przedsięwzięcia KE,

Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz Banku Rozwoju Rady
Europy

jest wspieranie inwestycji służących zapewnieniu

zrównoważonego rozwoju w miastach.

Inicjatywa JESSICA przewiduje stworzenie specjalnych funduszy
rozwoju miast lub funduszy powierniczych, zasilonych środkami
strukturalnymi, których zadaniem będzie wspieranie, przy pomocy
instrumentów finansowych (kredyty, środki kapitałowe lub gwarancje),
projektów realizowanych w ramach zintegrowanych planów rozwoju
miejskiego.

Inicjatywa JESSICA odpowiada na potrzeby rozwojowe obszarów
miejskich, mających znaczenie kluczowe dla pobudzania wzrostu w
skali lokalnej, regionalnej oraz krajowej.

Inicjatywy Wspólnoty

JEREMIE

– Inicjatywa ta ma na celu poprawę wykorzystania oraz

zwiększenie efektywności środków przeznaczanych na wsparcie sektora
małych i średnich przedsiębiorstw w ramach funduszy strukturalnych.

Pozwala ona na skorzystanie z wiedzy i doświadczenia Europejskiego
Funduszu Inwestycyjnego przy opracowywaniu programów
operacyjnych w zakresie wsparcia MSP za pomocą odnawialnych
instrumentów inżynierii finansowej, a następnie wdrażanie uzgodnionych
instrumentów w ramach inicjatywy.

JEREMIE to zatem wsparcie dla instrumentów finansowych, np.

funduszy kapitałowych, na rzecz poprawy dostępu do funduszy wparcia
rozwoju małych średnich firm, a także mikroprzedsiębiorstw w
regionach.

Ważne dokumenty związane z

funduszami unijnymi w Polsce

Strategiczne Wytyczne Wspólnoty (SWW) stanowią bardzo ważny
dokument unijny określający obszary, dla których – według UE –
powinny zostać przeznaczone dotacje unijne. Na podstawie tych
Wytycznych opracowywane są Narodowe Strategiczne Ramy
Odniesienia.

Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia

(NSRO), znane również

jako Narodowa Strategia Spójności (NSS), to najważniejszy polski
dokument dotyczący dotacji unijnych. Określa, na co powinny zostać
wydane pieniądze otrzymane przez Polskę z EFRR, EFS oraz FS.
NSS na lata 2007-

2013 stawia sobie za cel tworzenie warunków dla

wzrostu konkurencyjności gospodarki polskiej opartej na wiedzy i
przedsiębiorczości, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost
poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej.

Jest główną strategia rozwojowa w średnim horyzoncie
czasowym, wskazuje strategiczne zadania państwa, których
podjęcie w perspektywie najbliższych lat jest niezbędne, by
wzmocnić procesy rozwojowe (wraz z szacunkowymi
wielkościami potrzebnych środków finansowych).
Strategia Rozwoju Kraju 2020 oparta jest na scenariuszu

stabilnego rozwoju. Pomyślność realizacji wszystkich założonych

w tej Strategii celów będzie uzależniona od wielu czynników

zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych, które mogą

wpływać na dostępność środków finansowych na jej realizację.

Szczególne znaczenie będzie miał rozwój sytuacji w gospodarce

światowej, a w szczególności w strefie euro.

Strategia Rozwoju Kraju 2020 – Aktywne
społeczeństwo, konkurencyjna gospodarka,
sprawne państwo została przyjęta 25
września 2012 r. przez Radę Ministrów

Perspektywa 2007-2013

Programy

Aby było możliwe wykorzystanie środków z EFRR, EFS oraz FS,

przygotowane zostały programy, które opisują kto i na co może
otrzymać dotację. Są to:

1.

Program Infrastruktura i Środowisko

– współfinansowany z

EFRR i FS

2.

Program Innowacyjna Gospodarka

– współfinansowany z EFRR

3.

Program Kapitał Ludzki

– współfinansowany z EFS

4.

16 Programów Regionalnych

– finansowane z EFRR

5.

Program Rozwój Polski Wschodniej

– finansowany z EFRR

6.

Program Pomoc Techniczna

– finansowany z EFRR

7.

Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej

– finansowany

z EFRR

Oraz Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 i
Program Operacyjnego „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i

nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013”

Nazwa Programu Operacyjnego

Kwota środków

zarezerwowanych na

realizację Programu

[mld euro]

Infrastruktura i Środowisko

37,6

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich

17,2

Regionalne Programy Operacyjne

16,5

Kapitał Ludzki

11,5

Program Operacyjny Innowacyjna

Gospodarka

9,7

Europejska Współpraca Terytorialna

8,5

Rozwój Polski Wschodniej

2,3

Zrównoważony rozwój sektora

rybołówstwa
i nadbrzeżnych obszarów rybackich

0,9

Pomoc Techniczna

0,6

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na

lata 2007-

2013 (PO IiŚ)

Celem programu jest poprawa atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej
regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej
ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu
tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej

Bardzo ważną rzeczą dla rozwoju i poprawy warunków życia
społeczeństwa jest tzw. infrastruktura techniczna. Składa się na nią
szereg elementów, takich jak:
•energetyka
•dostarczanie wody
•usuwanie ścieków
•usuwanie odpadów
•transport

Program Operacyjny Kapitał

Ludzki (PO KL)

Program jest w całości realizowany ze środków EFS.

Celem strategicznym jest umożliwienie pełnego wykorzystania
potencjału zasobów ludzkich, zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i
społecznym. W szczególności chodzi tu o koncentrację na obszarach
zatrudnienia, edukacji, aktywizacji zawodowej, integracji społecznej oraz
o budowę sprawnej administracji publicznej.

Program ma na celu wzrost poziomu zatrudnienia i potencjału
adaptacyjnego przedsiębiorstw i ich pracowników, podniesienie poziomu
wykształcenia, zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego,
wsparcie dla budowy struktur administracyjnych państwa oraz
zwiększenie spójności społecznej i terytorialnej.

Program Operacyjny Innowacyjna

Gospodarka (POIG)

Program ma na celu wspieranie szeroko rozumianej innowacyjności (w
skali kraju lub na poziomie międzynarodowym).

W ramach POIG wsparcie mogą otrzymać przedsiębiorstwa, instytucje
otoczenia biznesu oraz jednostki naukowe, które chcą pomóc firmom we
wdrażaniu najnowszych rozwiązań technologicznych. Ponadto POIG
finansuje duże projekty, które mają na celu stworzenie odpowiednich
warunków rozwoju dla innowacyjnych przedsiębiorstw.

Ważne jest, aby firma, która chce pozyskać środki z POIG chciała
realizować projekt związany z innowacyjnością produktową (wytworzenie
nowego, lepszego produktu), procesową (wytworzenie produktu w inny,
nowocześniejszy sposób), marketingową lub organizacyjną.

Należy pamiętać, że w ramach POIG nie będzie wspierana
innowacyjność na poziomie lokalnym lub regionalnym. Tego rodzaju
innowacyjne projekty (tzn. o zasięgu lokalnym i regionalnym) będą
finansowane z Regionalnych Programów Operacyjnych i Programu
Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej.

Instytucje odpowiedzialne za realizację PO IG to:
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (MRR)

– jest to Instytucja

Zarządzająca (IZ) PO IG.
oraz Instytucje Pośredniczące, które będą odpowiedzialne za
wdrażanie poszczególnych priorytetów w ramach Programu:
Ministerstwo Gospodarki (MG)
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW)
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA)

Program Operacyjny Innowacyjna

Gospodarka (POIG)

Program Operacyjny Rozwój Polski

Wschodniej na lata 2007-2013 (PO PRW)

Polska Wschodnia to województwa: lubelskie, podkarpackie, podlaskie,
świętokrzyskie i warmińsko – mazurskie.

PO PRW został stworzony, aby przyspieszyć tempo, w którym rozwija się
Polska Wschodnia. Sposobem na dokonanie tego ma być finansowa
pomoc dla firm, które chcą poszerzać swoją działalność, unowocześniać
swoje zasoby i swoje produkty.

Równie ważnym elementem jest zapewnienie jak największej liczbie
mieszkańców Polski Wschodniej dostępu do szybkiego Internetu oraz
poprawienie sieci dróg na tym terenie. Część środków w ramach tego
programu została zarezerwowana na projekty dotyczące rozwoju
turystyki. Mogą to być akcje reklamujące Polskę Wschodnią i
zapraszające turystów do skorzystania z atrakcji, jakie tutaj są albo np.
budowa ścieżek rowerowych.

Program Operacyjny Pomoc Techniczna

2007-2013 (PO PT)

Ten program powstał z myślą o tych, którzy są odpowiedzialni za
przyznawanie dotacji unijnych w Polsce. Są to m.in. Instytucje
Zarządzające, Instytucje Wdrażające i Pośredniczące. To one
przygotowują całą dokumentację, prowadzą nabory wniosków,
sprawdzają wnioski i decydują, kto otrzyma dotację. Celem Programu
jest zapewnienie sprawnej realizacji założeń wydatkowania środków
unijnych, za co odpowiedzialne są Instytucje Zarządzające.

Środki z programu PO PT mają pomóc temu, aby przyznawanie
dotacji nie opóźniało się i aby wszyscy byli dobrze poinformowani,
kiedy i na co mogą otrzymać środki, a także co muszą zrobić, aby
otrzymać dotację.

Regionalne Programy Operacyjne na

lata 2007-2013 (RPO)

Oprócz pięciu krajowych po istnieją także programy operacyjne dla każdego
województwa, a zatem szesnaście Regionalnych Programów Operacyjnych.
Takie rozwiązanie ma na celu identyfikowanie potrzeb na jak najniższym
szczeblu, tak, aby działania zawarte w RPO odpowiadały planom rozwoju
każdego województwa z osobna. Samorządy województw otrzymały
szerokie kompetencje związane z przygotowaniem i realizacją RPO.

Kluczową rolę w zarządzaniu i wdrażaniu RPO pełnią zarządy województw
jako instytucje zarządzające programami (IZ), które odpowiadają za
przygotowanie i realizację RPO, w tym za ocenę i wybór projektów do
dofinansowania, dokonywanie płatności na rzecz beneficjentów, kontrolę
projektów, monitorowanie i ewaluację realizacji programu. Ponadto IZ
wydają wytyczne, zalecenia i podręczniki dotyczące różnych aspektów
związanych z realizacją programu oraz prowadzą działania promocyjno-
informacyjne.

Europejska Współpraca Terytorialna

(EWT)

Europejska Współpraca Terytorialna zawiera w sobie wiele
Programów, z których można otrzymać środki na bardzo różne
projekty.

Realizacji założeń Europejskiej Współpracy Terytorialnej służą trzy
typy programów:
•programy współpracy transgranicznej,
•programy współpracy transnarodowej,
•programy współpracy międzyregionalnej.

1.

Polska (Województwo Zachodniopomorskie) -
Meklemburgia Pomorze Przednie /
Brandenburgia,

2.

Polska (Województwo Lubuskie) -
Brandenburgia,

3. Polska - Saksonia,
4. Polska - Republika Czeska,
5. Polska -

Słowacja,

6. Polska - Litwa,
7.

Południowy Bałtyk.

Programy współpracy transgranicznej

2007-2013:

Programy Współpracy

Transnarodowej 2007-2013:

•Region Morza Bałtyckiego - oprócz Polski w tym programie
uczestniczą: Dania, Estonia, Finlandia, Litwa, Łotwa, Niemcy (wybrane
regiony), Szwecja oraz 3 państwa spoza Unii Europejskiej: Białoruś
(wybrane regiony), Norwegia i Rosja (wybrane regiony),

•Europa Środkowa - oprócz Polski w tym programie uczestniczą:
Austria, Czechy, Niemcy (wybrane regiony), Słowacja, Słowenia,
Węgry, Włochy (wybrane regiony), Ukraina (wybrane regiony).

Program Współpracy Międzyregionalnej

2007-2013:

INTERREG IV C, którego zasięg terytorialny obejmuje 27 państw
członkowskich Unii Europejskiej oraz Norwegię i Szwajcarię. Można
realizować duże projekty dotyczące ochrony środowiska, wymiany
doświadczeń w zakresie wspierania innowacyjności i gospodarki opartej
na wiedzy.

Projekt powinien wiązać się z:

1.

innowacyjnością, badaniami i rozwojem technologii,
przedsiębiorczością, społeczeństwem informacyjnym, zatrudnieniem i
kwalifikacjami.

2.

środowiskiem naturalnym oraz zapobieganiem ryzyku, a w
szczególności kwestiami związanymi z zagrożeniami naturalnymi i
technologicznymi, gospodarką wodną, gospodarką odpadami,
różnorodnością biologiczną oraz zachowaniem dziedzictwa
naturalnego, energetyką, zrównoważonym transportem, dziedzictwem
kulturowym i krajobrazem.

Europejski Instrument Sąsiedztwa i

Partnerstwa (EISP)

Osiąganiu celów zbliżonych do założeń Europejskiej Współpracy
Terytorialnej służą również 2 programy współpracy transgranicznej,
realizowane w partnerstwie z krajami spoza Unii Europejskiej w
ramach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (EISP).

Polska - Litwa - Rosja

Polska -

Białoruś - Ukraina

Współpraca w ramach EISP w zakresie realizowanych projektów
obejmuje dwóch partnerów – jeden musi pochodzić z kraju
członkowskiego Unii Europejskiej i jeden z kraju partnerskiego.

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich

na lata 2007-2013

W Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW)
zapisane są pieniądze przeznaczone dla polskich rolników,
przetwórców rolnych oraz gmin wiejskie i małych miast.

Rolnicy oraz właściciele lasów mogą przeznaczyć dotację na:
zakup usług doradczych,

unowocześnienie swojego gospodarstwa

zakup maszyn czy urządzeń,

wprowadzenie znaku jakości dla swoich produktów,

chronionego oznaczenia geograficznego czy też nazwy
pochodzenia dla swojej tradycyjnej specjalności.

Wsparcie może uzyskać także grupa producentów rolnych na
pierwsze pięć lat działania i wykorzystać na koszty
administracyjne związane z prowadzeniem grupy, na
reklamowanie swojej żywności i informowanie o jej zaletach.

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich

na lata 2007-2013

Z PROW wsparcie otrzymają także:

• młodzi rolnicy, którzy potrzebują środków na start swojego
gospodarstwa,

• starsi w wieku przedemerytalnym, rezygnujący z prowadzenia
swojego gospodarstwa i chcący je przekazać swoim następcom

•dotacje na rezygnację z gospodarstwa i zmianę jego profilu,

• założenie swojej firmy.

• na zalesianie oraz odtworzenie lasów, które zostały zniszczone.

Z programu wspierani są także przetwórcy rolni, którzy produkują np.
produkty mleczne, soki z owoców, przetwarzają warzywa, pieczarki,
produkują mięsa czy wędliny, itp. Oni mogą otrzymać duże środki na
wybudowanie i wyposażenie swoich zakładów przetwórczych.

Środki z PROW trafiają także do władz gmin wiejskich oraz instytucji,
które dzięki dotacji mogą poprawić warunki życia i pracy na wsi. Mogą
one wyremontować centrum wsi, wybudować boiska, świetlice czy też
place zabaw, wybudować wodociąg czy kanalizację, a także scalić
gruntu .

Z PROW można także otrzymać środki na podniesienie aktywności i
integracji mieszkańców danej wsi. Wtedy należy stworzyć tzw.
Lokalną Grupę Działania, która przygotowuje plan imprez i innych
wydarzeń we wsi, na których organizację może później otrzymać
dotację.

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich

na lata 2007-2013

Program Operacyjny „Zrównoważony rozwój

sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów

rybackich 2007-

2013”

W ramach tego programu dotacje przeznaczone są dla rybaków
zakładów przetwórstwa rybnego, podmiotów prowadzących chów i
hodowle ryb oraz terenów, które są zależne od rybactwa i
rybołówstwa.
Środki mogą otrzymać właściciele lub armatorzy statków rybackich,
którzy postanowią zaprzestać łowienia ryb. Otrzymają oni pomoc
finansową, jeśli zdecydują się złomować swój statek rybacki lub
zmienić jego przeznaczenie i wykorzystać go w całkiem inny sposób
(np. restauracja, statek wycieczkowy, itp.). Właściciele lub armatorzy
statków rybackich, którzy muszą tymczasowo zaprzestać połowów
np. z powodu okresów ochronnych dla ryb, także mogą otrzymać
pomoc.

Dotacje z tego programu również mogą otrzymać podmioty
prowadzące lub planujące rozpocząć chów i hodowle ryb.

W programie zarezerwowano również środki na promocję i reklamę

produktów rybnych. Za sprawą wydarzeń promocyjnych i kampanii
reklamowych, powinniśmy spożywać więcej produktów rybnych, a
nasi producenci będą mogli wkroczyć na nowe rynki sprzedaży –
także poza Polską.

Ostatnim bardzo ważnym elementem Programu jest pomoc
miejscowościom rybackim i innym obszarom, które są zależne od
rybołówstwa.

Program Operacyjny „Zrównoważony rozwój

sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów

rybackich 2007-

2013”