Polityka spójności

oraz regionalna UE

– metody redukcji

nierówności

2

Plan dzisiejszej prezentacji



Co to jest polityka spójności?



Ile kosztuje?



Na co przeznaczane są pieniądze?



Czy przynosi rezultaty?

Co to jest polityka spójności



To jest polityka solidarności- nośnik

przekazywania regionalnej pomocy



Poprzez ta politykę, UE zapewnia że:

-korzyści z integracji są rozpowszchnione , w

najbardziej możliwy sposób
- rozwój jest zrównoważony, również w

najbardziej możliwy sposób

Początki polityki spójności

Ojcowie założyciele Unii

Europejskiej

–

reprezentujący 6

państw członkowskich – posiadali

następująca wizję

"the Community shall aim at reducing the

disparities between the levels of

development of the various regions

“

“Wspólnota bedzie zmierzac do zmniejszenia

dysproporcji w poziomach rozwoju różnych

regionów”

Potrzeba skoordynowanego
działania przeciwko
dysproporcjom regionalnym
została uwzględniona również
w sprawozdaniach Komisji:

1965: Pierwszy Komunikat
dotyczący Polityki Regionalnej:
wnioski trzech grup
eksperckich

Początek prawdziwego

działania

1975: Europejski Fundusz Rozwoju

Regionalnego (ERDF) został ustanowiony
na 3-letni okres próbny. Celem było
niwelowanie dysproporcji regionalnych ze
względu na:

przewagą rolnictwa
zmiany w przemyśle
bezrobocie strukturalne

Polityka Regionalna w

latach 80.

•

Kluczowe zdarzenia: wpływające na politykę

spójności:

- Jednolity Akt Europejski

- Akcesja Grecji, Hiszpanii oraz Portugali

-

Wprowadzenie wspólnego rynku

Nowe kraje wniosły wzrost poziomu rozpiętości

w rozwoju regionalnym, co wpłynęło na średni

poziom zamożności Wspólnot, dodatkowo

akcesja spowodowała większą presję na

podwyższenie środków na politykę spójności,

aby poprawić konkurencyjność regionów

przed wprowadzeniem jednolitego rynku

Polityka Regionalna w 1980 –

wzmocnienie działań

Wspólnoty

1988: środki dla polityki spójności zostały

podwojone,

Rada Europejska przyznała 64 miliardy ECU

funduszom strukturalnym na okres 5 lat

Wprowadzono 4 główne zasady:

- Koncentracji: skupienie się na najbiedniejszych regionach
- Partnerstwa: zaangażowanie partnerów regionalnych i

lokalnych

- Programowania: wieloroczne programy
- Dodatkowości: wydatki UE nie moga zastapic krajowych

= UE tylko współfinansuje projekty krajowe

Podsmowanie: 1989 – 1993

Integracja funduszy
strukturalnych

5 głównych celów

Znormalizowanie zasad

Zdecentralizowanie
zarządania

Zwiększenie budżetu
funduszy strukturalnych z
6.4 miliarda ECU w 1988 do
20.5 miliarda ECU w 1993
(względny udział wzrosł z
16% do niemal 31% budżetu
UE)

1994 Reforma: podwojenie

wysiłków



ECU 168 miliardow wciagu 5 lat
przeznaczono na Fundusze Strukturalne i
Fundusz Spójnosci



Wspólnotowe Ramy Wsparcia, Programy
Operacyjne



9% na 13

Inicjatyw Wspólnotowych:

KONVER, RETEX, PYMES, URBAN…1%

2000-2006: zapewnienie

powodzenia rozszerzenia UE



2 główne cele:
i)

Efektywność

: Uproszczenie procedur i projektów

ii)

Przygotowanie do rozszerzenia

‘Agenda 2000’ utorowała drogę do największego w

historii rozszerzenia UE - 10 nowych państw
członkowskich przystąpiło w maju 2004 – Fundusz
Spójności nie był od 2004 zwiekszany, ale Fundusz
przedakcesyjny był.

To historyczne rozszerzenie przyniosło 20% wzrost

populacji UE, lecz jedynie 5% wzrostu PKB

2000-2006: zapewnienie

powodzenia rozszerzenia UE

€195 miliardow przeznaczonych na Fundusze

Strukturalne w ciagu 7 lat



€18 miliardow przeznaczony na Fundusz

Spojnosci w ciagu 7 lat

Inne instrumenty przedakcesyjne

- Phare: €10.9 miliarda (budowanie potencjalu)

- SAPARD: €3.6 miliarda (rozwoju obszarów wiejskich)

- ISPA: €7.3 mialiarda (środowisko i transport)

Podsumowanie: 2000 -
2006

Wprowadzenie dla krajów
możliwości korzystania z
mechanizmu phasing-out
of

3 wspólne cele

Wprowadzenie
instrumentów
przedakcesyjnych dla
kandydatów (ISPA)

Zwiększenie budżetu
funduszy strukturalnych
do €38 miliardow ( 33%
budżetu UE

)

Polityka spójności dziś 2007-2013

3 cele

Zniwelowanie
znaczenia Inicjatyw
Wspólnotowych

Zwiększenie budżetu
€50 miliardów. ( 36%
budżetu UE)

Fundusz Rozwóju
obszarów wiejskich
oraz rybołówstwa poza
polityką spójności

15

Budżet UE 2007-

2013

Środki na zobowiązania

WEDŁUG DZIAŁÓW

In billion of

EUR, at 2004

prices

In %

1a. Konkurencyjność na rzecz wzrostu i zatrudnienia

(badania, innowacji, konkurencyjności)

72.1

8,4%

1b. Spójność na rzecz wzrostu i zatrudnienia

(polityka regionalna)

307.6

35,7%

2. Ochrona i zarządzanie zasobami naturalnymi

(Wspólnej polityki rolnej, rozwoju obszarów wiejskich,

ochronę środowiska)

371.2

43,1%

of which market-related expenditure (CAP)

293.1

34,0%

3. Obywatelstwo, wolność, bezpieczeństwo i

sprawiedliwość

(polityki wewnętrznej, zdrowie publiczne, azylu,

imigracji)

10.3

1,2%

4. UE jako partner globalny (pomocy humanitarnej i

rozwoju)

50.0

5,8%

5. Ogółem wydatki administracyjne

50.3

5,8%

6. Kompensacja dla Bułgarii i Rumunii (po akcesji w

2007)

0.8

0,1%

Łączna kwota zobowiązań

862.4

100

In % of EU-27 GNI

1.045%

16

Jaki jest jej cel?

UE jest jednym z najbardziej zamożnych
( prosperujacych ) stref ekonomicznych

Ale istnieja ogromne rozbieżności wśród 271

regionów UE – co osłabia dynamikę UE

Stąd cel polityczny zmniejszenia różnic w

rozwoju

17

<50

50 - 75

75 - 90

90 - 100

100 - 125

 125

Differences in

development in the

EU-27

GDP per head as a % of the

community average

18

UE 27 PKB państw członkowskich na
mieszkańca w PPS w 2006 r.
Źródło: Eurostat wskaźniki
strukturalne
EU 27= 100

19

Ile to kosztuje?

Jedną trzecia budżetu UE

2007-

2013

€347 miliardow w ciagu 7 lat

20

Co obywatel UE na tym zyskuje?

Cele trzech funduszy:

ERDF (€201 miliardów): rozwój regionalny,

poprawa sytuacji gospodarczej w obszarach

przemysłu i rolnictwa, konkurencyjności i

współpracy

(ESF) (€76 miliardow): zatrudnienie, społeczna

integracjea i walka z dyskryminacją

Fundusz Spójności (€70 miliardów): środowisko i

transport

z nadrzędnym celem "pobudzenia wzrostu

gospodarczego i zatrudnienia "

21

Badania i innowacjie

Środowisko

Transport

Informayczne społeczeństwo
Infrastruktura społeczna

Energua

Turystyka

Kultura

Zdolność instytucjonalna

Potencjał ludzki

Zatrudnienie

Elastyczność firm i pracowników

Włączenie społeczne

Budowanie potencjału

Pomoc techniczna

Na co wydawane sa środki?

Europejski Fundusz Rozwoju

Regionalnegoi Funduszu Spójności

(€271 miliardow)

Europejski Funduszu Społeczny

(€76 miliardow)

22

Czy pasuje to do innych

priorytetów UE?

Szybszy rozwój gospodarczy i zwiekszenie zatrudnienia w

centrum szerokiego programu UE – “Strategia Lizbońska”

Strategia Lizbońska jest planem bazowym UE dla wzrostu

konkurencyjności i zrównoważonego rozwoju

Priorytety:
• Zwiększenia poziomu innowacyjności przedsiębiorstw
• Zwiekszenie zatrudnienia wsród populacji Europy

23

Kto może być beneficjentem?



Szeroki wachlarz potencjalnych odbiorców:

•

Firmy, w tym MŚP

•

Instytucje publiczne

•

Stowarzyszenia

•

Grupy wolontariuszy



Wszystkie projekty są rozpatrywane, jeżeli spełniają
kryteria stawiane przez instytucję zarządzającą danego
programu



Obowiązek publikacji list beneficjentów

24

Czy to się opłaca?



Dowody sugerują pozytywny wkład do wzrostu
gospodarczego, spójności krajowej i zmniejszenia
rozbieżności między regionami



Ewaluacje ex-post wykazują pozytywny wpływ na stopę
zatrudnienia



Wyraźne korzyści w zakresie zarządzania regionalnego



Od 2000 r. inwestycje stworzyły ok. 600.000 nowych

miejsc pracy , z czego 160.000 w nowych państwach

członkowskich.



Każde euro zainwestowane doprowadziło średnio do

uzyskania € 0,9 dodatkowych środków ze źródeł

publicznych i prywatnych. W bardziej rozwiniętych

regionach, efektywność rosła nawet do 3 krotności

inwestycji początkowej.

25

P

ozytywne efekty polityki spójności-

nie tylko na wzrost PKB także

wartości dodanej



Uruchomienie dodatkowych środków ze względu na
współfinansowanie



Priorytetowe cee- wybieranie najbardziej pożądanych
projektów



Wieloletnie planowanie zachęca uczestników do przyjęcia
"strategicznego" podejścia do rozwoju regionalnego,
prowadząc do nowych pomysłów, wybieranie lepszych
projektów itp.



Stabilność finansowa w ciągu 7 (9 lat)



Dodatkowy popyt (szczególnie ważne w burzliwych
czasach)

26

Wartość dodana..cont.



Stymulowanie przedsiębiorczości



Partnerstwo prowadzi do zwiększonej przejrzystości,

współpracy (większe zaangażowanie podmiotów

lokalnych)



Efekty synergii

Monitorowanie i ocena zobowiązań-prowadzi do poprawy

efektywności wdrażania funduszu i wdrażania lepszej

polityki



Pozytywne skutki nie tylko dla beneficjentów, ale również

dla innych krajów UE (np. autostrady w Niemczech)



Wartości polityczne (lepsze postrzeganie UE wśród

obywateli)

27

The Guggenheim effect w Bilbao

28

Autostrada w pobliżu San Sebastian

29

Centrum energii ze źródeł

odnawialnych w Burgenland

30

Fundusze

Strukturalne

2007-13

31

Part 3: The method



Cele, Fundusze Strukturalne oraz
instrument

2007-2013

EFRR

EFS

EFS

Fundusz

Spójności

Konwergencja

Konkurencyjność regionalna

oraz zatrudnienie

Europejska Współpraca

Terytorialna

EFRR

EFRR

EFS

EFS

Cele

Fundusze Strukturalne + Fundusz Spójności

infrastruktura,

inwestycje

etc.

szkolenia,

zatrudnienie

etc.

Kraje

Członkowskie

poniżej 90% PNB

środowisko,

transport,

energia odnawialna

Kraje członkowskie i regiony

32

Fundusz Spójności

33

Cele



Motywy wprowadzenia Funduszu

Spójności

- Kraje Członkowskie opóźnione w rozwoju muszą

inwestować, aby zwiększyć możliwości wzrostu ->

Nowoczesna infrastruktura jest warunkiem jest

warunkiem koniecznym.

– Ponadto muszą one spełniać normy ochrony środowiska.

które są kosztowne

– Jednak, aby przystąpić do strefy euro deficyt musi być

pod kontrolą

.

Proponowane rozwiązania …

– Traktat z Maastricht - stworzył nowy fundusz pomocy

finansowej dla mniej zamożnych państw członkowskich

.

34

Główne cechy Funduszu

Spójności

– Beneficjentami są kraje członkowskie

nie regiony

– Jednakże pomoc udzielana jest pod

warunkami – deficyt powinien
utrzymywać się na poziomie poniżej 3%
of PKB (kryterium dla strefy euro euro)

35

Główne cechy Funduszu

Spójności

– Koordynacja z Funduszami

Strukturalnymi

– Kraje członkowskie wybiera projekty do

przedstawienia, zgodnie z planami

strategicznymi

– Sektorowo ukierunkowane projekty

(stosunek 50:50)

– Cele w zakresie ochrony przyrody
– -przyczyniając się do projektów

transportowych TEN

– Projekty podlegają zatwierdzeniu przez

Komisję

36

Mechanizm



Wybór projektów:

– Plan Narodowy
– Ramy Odniesienia (UE, narodowe,

regionalne priorytety)

– Identyfikacja, selekcja wstępna,

przygotowanie

– Aplikacja
– Ocena komisji, decyzja.

37

Mechanisms

Project Lifecycle – Different

roles

Cele/

Strategia

Programmowanie

Identyfikacja

Ocena

Finansowanie

Wdrażanie

Ewaluacja

Regulacje, Wytyczne Komisji

Kraje Członkowskie

Kraje Członkowskie

Kraje Członkowskie / KE [+EBI]

KE /

Kraje Członkowskie

Kraje Członkowskie

Kraje Członkowskie

/ KE

38

2007-2013
Europejski Fundusz
Rozwoju
Regionalnego

39

Priorytety

Trzy podstawowe priorytety:

1.

Innowacje i B+R

2.

Środowisko

3.

Dostępność

... ale rzeczywista polityka powinna
odzwierciedlać analizę sytuacji w regionie i
dostępnych zasobów

40

Aspekty Terytorialne

Przepisy szczególne

Rozwój miejski



Zintegrowanie strategii



Zwiększenie elastyczności to 15%

Obszary wiejskie i rybołówstwo



wyjaśnienie roli różnych instrumentó



Geograficzne i naturalne

utrudnienia



Zachęta do koncentracji

Regiony najbardziej oddalone



Pomoc operacyjna (minimum of 50%)

41

Europejski Fundusz
Społeczny
2007-2013

42

Europejski Fundusz Społeczny



Ustanowiony w Traktacie w 1957



Artykuł 146 Traktatu Rzymskiego) :

“In order to improve employment opportunities

for workers in the internal market and to

contribute thereby to raising the standard of

living […]" ESF "shall aim to render the

employment of workers easier and to increase

their geographical and occupational mobility

within the Community, and to facilitate their

adaptation to industrial changes and to changes

in production systems, in particular through

vocational training and retraining."

43

EFS – Artykuł 2,
Regulacja Nr 1081/2006



EFS przyczynia się do realizacji priorytetów

Wspólnoty w zakresie wzmacniania spójności

gospodarczej i społecznej przez poprawę

możliwości zatrudnienia i pracy, stymulowanie

wysokiego poziomu zatrudnienia i liczby miejsc

pracy. [...] poprzez wspieranie polityki państw

członkowskich zmierzającej do osiągnięcia

pełnego zatrudnienia oraz jakości i wydajności

pracy, wspierania integracji społecznej, w tym

osób

niepełnosprawnych

dostęp

do

zatrudnienia

i

zmniejszenia

krajowych,

regionalnych i lokalnych różnic w zatrudnieniu

44

EFS – strategiczne podejście

 Strategiczne Wytyczne Wspólnoty

(poziom UE):

-

dostosowanie celów spójności ze Strategią Lizbońską

 Strategiczne Ramy Odniesienia (poziom

narodowy):

-

spójności priorytetów Wspólnoty, krajowych i

regionalnych

 Programy Operacyjne

- tematyczne\geograficzne: analizy, strategie, priorytety
- ocenione przez Komisję

45

EFS - Cele



Konwergencja

- koncentracja na regionach opoźnionych w rozwoju,

comparable to the old Objective 1



Regionalna Konkurencyjność oraz

Zatrudnienie

- reszta terytorium UE

Promowanie innowacyjnych działań i współpracy

ponadnarodowej będzie włączone w zakres EFS

46

EFS - priorytety

 Elastyczność pracowników oraz

przedsiębiorstw

 Poprawa dostępu do zatrudnienia
 Wzmocnienie włączenia społecznego
 Poprawa kapitału ludzkiego

 Promowanie dobrego zarządzania i

partnerstwa, zaangażowanie partnerów

społecznych

47

Równości płci i równych szans



Programy Operacyjne zawierają opis, w jaki

sposób równość płci i równość szans są

wspierane w EFS



Zrównoważony udział kobiet i mężczyzn w

zarządzaniu i realizacji programów

operacyjnych na wszystkich poziomach

48

Raportowanie

Raporty roczne oraz końcowe powinny

zawierać:



Udział imigrantów w zatrudnieniu



Integracja oraz włączenie społeczne

mniejszości



Integracja niepełnosprawnych



Transnarodowe działania

Polityka spójności w Polsce

Polska, wstępując do Unii Europejskiej (UE) w maju

2004 r., włączyła się w realizację polityki spójności,

mającej na celu promowanie harmonijnego rozwoju

całego terytorium UE-25 poprzez działania

prowadzące do zmniejszania dysproporcji w

poziomach rozwoju jej regionów, a tym samym do

wzmocnienia spójności gospodarczej, społecznej i

terytorialnej Wspólnoty. Dzięki odpowiedniemu

ukierunkowaniu działań realizowanych w ramach

polityki spójności przy wsparciu finansowym

funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności,

Polska ma szansę na odrobienie zaległości

rozwojowych oraz znaczne przyspieszenie procesów

zmierzających do osiągnięcia konwergencji z innymi

regionami i krajami Wspólnoty.

Polityka spójności w Polsce

Dzięki dostępności funduszy Polska

stoi przed wielką szansą odrobienia
dystansu rozwojowego w stosunku do
państw UE. W perspektywie 2007-
2013 Polska jest największym
beneficjentem unijnej polityki
społeczno-gospodarczej, ponad 67
mld euro z budżetu przyznano Polsce

Program
operacyjny

Udział w całkowitej
alokacji środków

Źródło
finansowania

Infrastruktura i
środowisko

41,9% całości
środków(27,9 mld)

EFRR, Fundusz
Spójności

Regionalne

Programy
Operacyjne

24,9% całości

środków(16,6 mld)

EFFR

Kapitał Ludzki

14,6% całości
środków(9,7 mld)

EFS

Innowacyjna
Gospodarka

12,4% całości
środków(8,3 mld)

EFRR

Rozwój Polski
Wschodniej

3,4% całości
środków(2,3 mld)

EFRR+ 992 mld
przyznane przez
Radę Europejską

Pomoc Techniczna

0,8% całości

środków(0,5 mld)

EFRR

Polityka spójności w Polsce

Zakładane płatności NSRO ze

środków UE w latach 2007-2015

Rok

200
7

200
8

200
9

201
0

201
1

201
2

201
3

201
4

201
5

Kwota 0,33 1,62 3,97 8,04 8,98 10,8

7

14,

21

9,2

6,36

21.03.11

Zakładany wpływ NSRO na
poziom PKB

Rok

200
7

200
8

200
9

201
0

201
1

201
2

201
3

201
4

201
5

201
6

201
7

201
8

201
9

202
0

%PKB

0,2

0,9
7

2,5
2

5,3
8

7,3
1

9,1
9

11,
7

10,
47

9,4
4

6,4
5

5,6
2

4,9
8

4,5
5

4,1
9