ZARZĄDZANIE - POSTAWOWE POJĘCIA I
DEFINICJE

Pojęcia: zarządzanie, kierowanie, przewodzenie

Trwa spór - jaki jest ich zakres, czy też są synonimami

Kierowanie (w szerszym słowa znaczeniu) - prowadzenie
wszystkich spraw organizacji (przedsiębiorstw), a więc
dysponowanie ich zasobami
Podobnie określa się zarządzanie w szerokim tego słowa
znaczeniu.

Z kolei zarządzanie w znaczeniu węższym odnosi się tylko do
dysponowania rzeczami (ziemi, środków trwałych i
obrotowych);

Kierowanie w węższym tego słowa znaczeniu dotyczy działań
zmierzających do spowodowania działania ludzi zgodnego z
celem kierującego.

Zarządza się rzeczami, a kieruje się ludźmi

1

W nauce o organizacji i zarządzaniu wyodrębnia się trzy
formy kierowania organizacjami:

1. Administrowanie - tytułem do kierowania są
kompetencje formalne, dające podstawy do nadzoru,
rządzenia, dowodzenia istniejącymi zasobami;

2 . Zarządzanie

- tytułem do kierowania są

kompetencje materialne,

dające podstawy do

potencjalnego dysponowania zasobami;

3. Przywództwo - tytułem do kierowania są kompetencje
intelektualne (autorytet osobisty), umożliwiający
współdziałanie z innymi ludźmi w realizacji
zakreślonych celów.

2

DEFINICJE ZARZĄDZANIA

W. F. Taylor: „Dokładne poznanie tego, czego oczekuje się od
ludzi, a następnie dopilnowanie, by wykonali to w najlepszy i
najtańszy sposób".

R. Manteuffel: „Zadaniem zarządzania jest zrobienie
wszystkiego, co jest możliwe, aby doprowadzić do
maksymalnego spełnienia celu, jaki stoi przed
przedsiębiorstwem. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy istnieje
harmonia w posługiwania się środkami produkcji, technologią i
czynnikiem pracy".

P. F. Drucker: „Podejmowanie działań dla osiągnięcia
celów"; „Ostateczny test zarządzania, to wydajność w biznesie";
„Największa innowacja XX wieku".

A. K. Koźmiński „...swego rodzaju wędrówka przez chaos,
której istotą jest panowanie nad różnorodnością i
przekształcenia potencjalnego konfliktu we współpracę" lub
konstruowanie rzeczywistości z dostępnych zarządzającemu
elementów".

3

Cechy zarządzania (wg P. F. Drucker'a):

1.Zarządzanie dotyczy przede wszystkim ludzi;

2.

Zarządzanie jest głęboko osadzone w kulturze;

3.

Zarządzanie wymaga prostych i zrozumiałych wartości,

celów działania i zadań;

4.

Zarządzanie powinno doprowadzić do tego, aby organizacja

była zdolna do uczenia się, czyli adaptacji do zmiennych
warunków;

5.

Zarządzanie wymaga komunikowania;

6.

Zarządzanie wymaga rozbudowanego systemu wskaźników;

7.

Zarządzanie musi być jednoznacznie zorientowane na

podstawowy i najważniejszy rezultat jakim jest zadowolony
klient

Wymiar czasu • wg P. F. Drucker’a - jest elementem
procesu zarządzania, gdyż:

•

zarządzanie to dążenie do wykreowania pożądanej

przyszłości przy uwzględnieniu teraźniejszości i przeszłości;

•

praktykuje się zarządzanie w określonej epoce, której jest odbi-

ciem.

•

zarządzanie wywołuje skutki i zjawiska w miarę upływu czasu.

Głównym aktorem procesu zarządzania jest

menedżer.

4

Zasady zarządzania (sformułowane wg H. Fayola w

1916 r.):

1.Podział pracy

2.Autorytet

3.Posłuszeństwo

4.Jedność rozkazywania

5.Jednolitość kierownictwa

6.

Podporządkowanie interesu osobistego interesowi ogółu

7.Wynagrodzenia

8.Centralizacja

9.Hierarchia

10.Ład

11.

Odpowiednie kształtowanie personelu

12.Stabilność personelu

13.Inicjatywa

14.

Esprit de corps (duch jedności).

5