+
Ocena przedsiębiorstwa na rynku kapitałowym
Dr Piotr Bober
+
Główne metody i kierunki analizy akcji
Jedną z najbardziej zorganizowanych form rynku jest
rynek kapitałowy, którego celem jest:
zapewnienia
gospodarce
mechanizmu
stymulującego
inwestowanie,
umożliwienie dostępu do kapitałów tym, którzy chą rozwijać
działalność gospodarczą,
ułatwienie lokowania kapitałów tym, którzy chcą inwestować,
sterowanie alokacją zasobów zgodni z preferencjami
społecznymi.
2
+
Bieżące notowania giełdowe często stanowią podstawę
decyzji o sprzedaży lub kupnie akcji, zmiany cen papierów
wartościowych są w zasadzie nieprzewidywalne
Trudności w przewidywaniu cen akcji na giełdzie nie
stanowią przeszkody w inwestycjach giełdowych, dążenia do
minimalizacji ryzyka związanego z lokowaniem kapitału w
papiery wartościowe przyczyniły się do wykształcenia różnych
metod analizy akcji. W praktyce najszersze zastosowanie mają
dwie metody
analiza fundamentalna
analiza techniczna
3
+
Analiza fundamentalna
Polega na badaniu sytuacji zewnętrznej i wewnętrznej
spółki. Opiera się na założeniu, że najistotniejszy wpływ na
giełdę mają zjawiska i procesy ekonomiczne występujące poza
rynkiem kapitałowym i to ich znajomość należy wykorzystać do
postawienia trafnej diagnozy ceny akcji
Analiza ta znajduje zastosowanie w określaniu
opłacalności inwestowania w akcje zgodnie z oceną spółki –
emitenta akcji – na podstawie sprawozdawczości finansowej,
konkurencyjności, zamierzeń strategicznych. W ocenie tej
uwzględnia się także zmianę wartości pieniądza w czasie, co ma
zastosowanie w wycenie wartości przdsiębiorstwa.
4
+
Analiza fundamentalna obejmuje:
analizę sektorową,
analizę sytuacji firmy,
analizę finansową,
5
+
Analiza sektorowa
Przedmiotem badan jest środowisko ekonomiczno –
społeczne spółki (rynek lokalny, krajowy i międzynarodowy) w
celu scharakteryzowania cyklu koniunkturalnego. Poddaje się
go ocenie w zakresie opłacalności inwestowania oraz
wielkoścci systematycznego ryzyka występującego w danej
branży
Znajduje tutaj zastosowanie analiza konkurencji M.
Portera nazwana także „analizą pięciu sił”
Polega na badaniu czynników kształtujących jego
atrakcyjność dla obecnych i przyszłych inwestorów :
6
+
siła oddziaływania dostawców i możliwości wywierania przez
nich presji na przedsiębiorstwa sektora (siła przetargowa
dostawców),
siła oddziaływania nabywców i możliwości wywierania przez nich
presji na przedsiębiorstwa sektora (siła przetargowa nabywców),
konkurencja wewnątrz sektora,
groźba pojawienia się nowych produktów,
groźba pojawienia się substytutów
7
+
Analiza sytuacyjna firmy
Zajmuje się diagnostyką stanu spółki, wykorzystując w
tym celu m.in. Metody portfelowe , takie jak np.
macierz BCG;
analiza SWOT.
Analiza sytuacyjna służy rozpoznaniu walorów spółki jako firmy
atrakcyjnej dla inwestorów: pokazaniu jej obecnej pozycji na
rynku i możliwości rozwojowych, zwłasza w odniesieniu do
przedmiotu jej działania.
8
+
Analiza finansowa
Najważniejszą rolę w analizie finansowej pełni analiza
wskaźnikowa, która w odniesieniu do oceny przedsiębiorstwa
na rynki kapitałowym wymaga rozszerzenia o wskaźniki
giełdowe.
9
+
Na podstawie analizy fundamentalnej wyznacza się
wartość akcji spółki, rozumianą jako potencjalna cena, po której
akcje powinny być notowane na giełdzie.
Wartość akcji określają:
zysk netto spółki,
aktywa netto,
wielkośc wypłacanej dywidendy ,
ocena przyszłych zysków i dywidend.
10
+
Ustaloną „wartośc wewnętrzną akcji” porównuje się z
rzeczywistą ceną rynkową
Jeżeli wartość wewnętrzna kształtuje się poniżej ceny
rynkowej, to akcje należy sprzedawać, w odwrotnej sytuacji –
akcje powinno się kupować.
11
+
Analiza techniczna
Jest metodą prognozowania przyszłych cen akcji na
podstawie ich oceny w przeszłości, z uwzględnieniem
wszystkich czynników, które miały lub mogą mieć wpływ na
kształtowanie się ich podaży oraz popytu
Polega ona przede wszystkiem na studiowaniu bieżących i
poprzednich kursów akcji, liczby zawartych transakcji oraz
różnych
wskaźników
giełdowych
i
poza
giełdowych,
obrazujących zmiany popytu i podaży na giełdzie.
12
+
Analiza techniczna jest oparta na następujących zasadach:
wartość rynkowa akcji jest określana przez zmiany popytu i podaży,
na wysokość kursu akcji wpływają czynniki racjonalne i irracjonalne,
ceny akcji ogólnie zmieniają się w trendzie, który utrzymuje się przez
pewien czas,
zmiany w trendzie są powodowane przez zmiany popytu na akcje i
podaży akcji,
wzorce zmian mają tendencję do powtarzalności, która umożliwia
przewidywanie zmian w przyszłości
zmiany w popycie i podaży można znaleźć w wykresach zmian cen
akcji i wolumenu obrotów na rynku
13
+
Najlepszą ilustracją stanu rynku giełdowego są indeksy
giełdowe. Są to wskaźniki stosowane na giełdach, opisujące
tendencje występujące na tych giełdach oraz dające
syntetyczny obraz rynku lub wybranych jego fragmentów
Rynek giełdowy w Polsce jest opisywany m.in. Przez
Warszawski Indeks Giełdowy
Odzwierciedla on dochodowość inwestycji w akcje
znajdujące się w obrocie na rynku podstawowym oraz obrazuje
procentowe zmiany wartości rynkowej spółek notowanych na
tym rynku
14
+
Mt – bieżąca wartość rynkowa spółek giełdowych,
Mo – wartość giełdowa spółek w dniu 16 kwietnia 1991.
Kt – współczynnik korygujący
Zastosowanie współczynnika
korygującego ma
na celu
wyeliminowanie wpływu wypłaty dywidendy oraz wprowadzenia do
obrotu na giełdzie nowych akcji na wartość giełdową spółek
skorygowana wartość kapitalizacji giełdowej
15
1000
x
M
M
x
K
WIG
o
t
t
t
t
t
t
M
m
x
K
K
1
t
m
+
Konstrukcja wskaźników
zyskowności jednostkowej
Stanowią relację zysku netto do liczby akcji – określają
wówczas wielkość zysku przypadającego na jedną akcję,
Odnoszą zysk na jedną akcję do ceny jednej akcji
Określają relację ceny jednej akcji do zysku na jedną
akcję
16
+
Wskaźniki wewnętrzne i
zewnętrzne
Wskaźniki wewnętrzne
– liczone na podstawie liczby akcji
Wskaźniki zewnętrzne
– podstawą ich ustalenia jest cena rynkowa akcji
17
+
Wskaźniki wewnętrzne
18
Wskaźnik produktywności jednej akcji
Wskaźnik zyskowności jednej akcji
Wskaźnik dywidendy jednostkowej
Wskaźnik wartości księgowej jednej akcji
Wskaźnik stopy wypłat dywidendy
+
Wskaźniki produktywności jednej
akcji
19
nych)
(wyemitowa
akcji
liczba
przecietna
ogolem
przychody
Wskaźnik określa wartość przychodów (liczonych jako
suma przychodów netto ze sprzedaży produktów, towarów i
materiałów, pozostałych przychodów operacyjnych oraz
przychodów finansowych) przypadającą na jedną akcję zwykłą i
charakteryzuje się znaczną stabilnością, ponieważ nie ma
związku z rachunkowymi zasadami naliczania kosztów Jego
wysokość świadczy o skali działania firmy, a każdy wzost
oznacza (przy stałym poziomie kosztów) zwiększenie zysków
+
Wskaźnik zyskowności jednej akcji
Określa maksymalną możliwą do osiągnięcia wysokość
dochodu z akcji.
Wysoki poziom wskaźnika zyskowności jednej akcji i jego
tendencja wzrostowa mogą w najbliższym czasie spowodować
wzrost ceny rynkowej.
20
zysk netto
przecietna liczba akcji (wyemitowanych)
+
Wskaźnik dywidendy
jednostkowej
Wskażnik dostarcza informacji o wysokości dochodów
otrzymywanych
przez
akcjonariuszy,
posiadaczy
akcji
zzwykłych
W przypadku istnienia w spółce akcji uprzywilejowanych
co do dywidendy licznik wskaźnika pomniejsza się o wysokość
dywidend należnych posiadaczom tych akcji i nie ujmuje się
liczby akcji uprzywilejowanych w mianowniku
21
ch)
(sprzedany
akcji
liczba
przecietna
podzialu
do
netto
zysk
+
Wskaźnik wartości księgowej
jednej akcji
Wskaźnik ten umożliwia bilansową wycenę akcji, która
zależy od wysokości kapitału własnego
Wysoki poziom tego wskaźnika w porównaniu z wartością
nominalną akcji ma bezpośredni wpływ na cenę rynkową akcji,
wskazując na dotychczasową efektywność gospodarowania
przedsiębiorstwa
22
akcji
liczba
przecietna
lasne
kapitaly w
+
Wskaźnik stopy wypłat dywidendy
Określa jaką część zysku netto spółka jest gotowa wypłacić
akcjonariuszom w postaci dywidendy.
Może przyjmować wielkość:
> 1 – wskazując że na dywidendę przeznaczono np. część zysku z roku
ubiegłego,
= 1 – co oznacza, że cały zysk netto został rozdysponowany między
akcjonariuszy bądź też zachowano takie same proporcje między zyskiem ntto a
dywidendą, jakie występują między liczbą akcji wyemitowanych i akcji
sprzedanych
< 1 – wskazując na zyski zatrzymane, co w przyszłości powinno zapewnić
relatywnie lepsze wyniki ekonomiczne
23
100
x
akcje
jedna
na
netto
zy sk
akcje
jedna
na
dy widenda
+
Wskaźniki zewnętrzne rynku
kapitałowego
Wskaźnik zyskowności cenowej akcji
Wskaźnik stopy dywidendy,
Wskaźnik poziomu ceny rynkowej w zysku netto
Wskaźnik kursu giełdowego akcji
Wskaźnik nadwyżki finansowej na jedną akcję do ceny
rynkowej jednej akcji.
Wskaźnik poziomu ceny rynkowej w kapitale własnym
24
+
Wskaźnik zyskowności cenowej
akcji
Wskaźnik ten pozwala określić wysokość maksymalnego
zysku, jaką inwestor mógłby osiągnąć w przypadku zakupu
akcji, w stosunku do ceny, jaką zapłaci
Określa jedynie potencjalny dochód akcjonariusza w
stosunku do ceny rynkowej.
25
100
x
akcji
jednej
rynkowa
cena
akcje
jedna
na
netto
zysk
+
Wskaźnik stopy dywidendy
Wskaźnik znajduje się w centrum zainteresowania tych
wszystkich, którzy zamierzają zwiększyć swój dochód bieżący.
Wysoki poziom wskaźnika jest gwarancją wysokiego
dochodu.
26
100
x
akcji
jednej
rynkowa
cena
akcje
jedna
na
dywidenda
+
Wskaźnik poziomu ceny rynkowej
w zysku netto
Kiedy wskaźnik ten jest wysoki, inwestorzy mogą być
zainteresowani kupnem akcji w przypadku optymistycznych
przewidywań dotyczących poziomu zysku.
Informuje on ile trzeba lat aby zysk netto osiągnięty przez
emitenta w danym roku pokrył wydatek na zakup akcji (przy
założeniu takiej samej wyrskości zysku netto w latach
następnych).
27
akcje
jedna
na
netto
zysk
akcji
jednej
rynkowa
cena
+
Wskaźnik kursu giełdowego akcji
Wskaźnik ten informuje, ile razy cena giełdowa akcji jest
większa od jej wartości nominalnej
28
cena rynkowa jednej akcji
wartosc nominalna jednej akcji
+
Wskaźnik nadwyżki finansowej na jedną
akcję do ceny rynkowej jednej akcji
Wysoki poziom tego wskaźnika dowodzi generowania
własnych środków na dalszy rozwój. Może stanowić zachętę dla
inwestorów zainteresowanych długoterminowym ulokowaniem
kapitałów i odroczeniem dywidendy.
29
100
x
akcji
jednej
rynkowa
cena
akcje
jedna
na
finansowa
nadwyzka
+
Wskaźnik nadwyżki finansowej na jedną
akcję do ceny rynkowej jednej akcji
W praktyce obliczany jest :
Określa relację między ceną rynkową jednej akcji, a
wielkością gotówki generowanej w spółce w przeliczeniu na
jedną akcję
30
akcje
jedna
na
gotowkowe
przeplywy
akcji
jednej
rynkowa
cena
+
Wskaźnik poziomu ceny rynkowej w
kapitale własnym
Kapitały własne w przeliczeniu na jedną akcję oddają jej
wartość ustaloną według wyceny bilansowej.
Dostarcza
informacji
o
przewartościowaniu
albo
niedowartościowaniu wartości spółki.
Wartość wskaźnika znacznie powyżej jedności , oznacza, że
inwestorzy spodziewają się określonych korzyści w przyszłości.
Odwrotna sytuacja wskazuje na utratę nadziei na pomyślną przyszłość
spółki,, jednak dla części inwestorów stanowi zachętę do kupna ze
względu na niską ceną aktywów netto
31
akcje
jedna
na
lasne
kapitaly w
akcji
jednej
rynkowa
cena