background image

Aminokwasy 

 

Aminokwasy alifatyczne

 

 

 

Aminokwasy zawierające grupę hydroksylową lub siarkę w 
podstawniku   

 

 

 

 

Aminokwasy cykliczne

 

 

 

Aminokwasy aromatyczne

  

 

 

background image

Aminokwasy zasadowe

 

 

 

Aminokwasy kwasowe i ich amidy

  

 

 

Selenocysteina

 

 

Selenocysteina jest stosunkowo rzadko występującym aminokwasem naturalnym, który jest 
wbudowywany do niektórych białek (białka selenowe) przy wykorzystaniu 

kodonu UGA

Zazwyczaj kodon UGA pełni funkcję 

kodonu stop

, lecz w przypadku syntezy białek, które 

wykorzystują kodon UGA do wbudowywania selenocysteiny, w pobliżu kodonu UGA 
drugorzędowa struktura 

mRNA 

jest bardziej zlożona co powoduje, że rybosom nie 

rozpoznaje kodonu UGA jako kodonu stop, a to z kolei umożliwia dostarczenie tego 
aminokwasu przez 

selenocysteinylo-tRNA

 do budowanego w tym miejscu łańcucha 

polipeptydowego. 

 

background image

Aminokwasy egzogenne i 

endogenne

 

Aminokwasy egzogenne

 są to aminokwasy, które nie są 

syntezowane w organizmie ludzkim, a ich obecność w białkach 
spożywanych decyduje o wartości odżywczej. 

Histydyna

 jest 

niezbędna dla dzieci do 12 roku życia, ale nie jest niezbędna dla 
dorosłych. Aminokwasy 

endogenne

 

są to aminokwasy, które są 

syntezowane w organizmie ludzkim. 

Aminokwasy egzogenne 

Aminokwasy endogenne 

Lizyna 
Metionina 
Leucyna  
Izoleucyna 

Histydyna

 

Fenyloalanina 
Treonina 
Tryptofan 
Walina 

Alanina 
Glicyna 
Asparagina 
Asparaginian 
Glutamina 
Glutaminian 
Seryna 
Cysteina  
Prolina 
Arginina  
Tyrozyna 

 

background image

WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE AMINOKWASÓW 

Rozpuszczalność 

Z kilkoma wyjątkami aminokwasy są dobrze rozpuszczalne w wodzie, amoniaku i 

innych rozpuszczalnikach polarnych, ale są źle rozpuszczalne w niepolarnych i mniej 
polarnych rozpuszczalnikach takich jak: etanol, metanol, aceton itp. Spowodowane to jest 
tym, że w obojętnych roztworze wodnym występują w postaci jonów obojnaczych.  

 

Punkt izoelektryczny

 

(pI) 

Punkt izoelektryczny (pI) jest to takie 

pH

 środowiska, przy którym cząsteczka aminokwasu w 

danych warunkach jest 

obojętna

, bez względu na to czy jednakowa ilość ładunków dodatnich 

i ujemnych w cząsteczce wynika z dysocjacji grup polarnych, czy obecności związanych 
jonów. W punkcie izoelektrycznym cząsteczka nie ma zdolności wędrowania w polu 
elektrycznym (np. podczas elektroforezy). 

W roztworze o pH większym od punktu 

izoelektrycznego cząsteczka występuje w formie anionu 

(posiada ładunek ujemny)

, a poniżej 

punktu izoelektrycznego w formie kationu

 (posiada ładunek dodatni)

W punkcie 

izoelektrycznym aminokwas tworzy sól wewnętrzną tzw. 

jon obojnaczy 

(sumaryczny 

ładunek równy 0), wtedy cząsteczka jest najsłabiej rozpuszczalna. Wykorzystuje się to do 
wytrącenia aminokwasów z roztworu.  
 

 

 
              pH 1                                          pI  (pH 6)                                              pH11 
 całkowity ładunek: 

+

1                     całkowity ładunek: 0                      całkowity ładunek: 

-

 
 
 

background image

WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE AMINOKWASÓW 

Tworzenie wiązań peptydowych 

Najważniejszą reakcją aminokwasów jest tworzenie grupy amidowej -NHCO- 

określanej jako wiązanie peptydowe (amidowe). Wiązanie peptydowe tworzy się przez 
wydzielenie jednej cząsteczki wody z grupy α-aminowej jednego aminokwasu i α-
karboksylowej grupy drugiego aminokwasu. 

 

 
       Alanina (Ala)            Seryna (Ser)                     Alanyloseryna (Ala-Ser) 
 

Struktura wiązania peptydowego

 

 

 

background image

 Przykładowa struktura heptapeptydu

 

 

 

background image

Struktura drugorzędowa białek:

α

-helisa i struktura 

β

 

(pofałdowanej kartki)