Dr hab. Przemysław Hensel

Diagnoza organizacji

Czym jest organizacja?

?

Maszyna?

Organizm?

System polityczny?

Kultura?

Wnioski

„

Organizacje są bytami wielowymiarowymi

„

Więc...

•

Należy je badać w całej złożoności tj.

pamiętać o różnych sposobach patrzenia na

organizację.

•

Poleganie tylko na jednym sposobie

postrzegania organizacji prowadzi do

błędów diagnostycznych.

Perspektywy diagnostyczne

„

p. mechanistyczna,

„

p. systemowa,

„

p. polityczna,

„

p. kulturowa (interpretatywna).

Perspektywa mechanistyczna

„

Koncentracja na optymalizacji części organizacji.

„

Lepsze sposoby wykonywania dotychczasowych

zadań.

„

Skoncentrowana na wnętrzu organizacji.

„

W niskim stopniu uwzględnia ludzi jako

niezależnych aktorów i ich motywacje.

Perspektywy diagnostyczne –

perspektywa systemowa

Perspektywy diagnostyczne –

perspektywa systemowa

„

Zalety p. systemowej:

„

Ogólny model, który można zastosować do każdej

organizacji,

„

wymusza całościowe spojrzenie i zwraca uwagę na

relacje z otoczeniem (dostosowanie, kształtowanie, zmiana).

„

pozwala uniknąć mód w zarządzaniu,

„

każe zastanowić się nad skutkami ubocznymi,

„

pozwala odróżnić symptomy problemów

organizacyjnych od ukrytej struktury, która te

problemy generuje (model góry lodowej).

Problem czy symptom? Model góry

lodowej

Modele mentalne – przeszkoda

diagnozy

„

Model mentalny to zbiór przekonań mówiących o

tym, jak funkcjonuje rzeczywistość.

„

Błędny model mentalny może być przeszkodą

naprawy organizacji.

„

Modele mentalne powstają w drodze uczenia

się przez doświadczenie.

„

Możemy wpaść w pułapkę przesądnego uczenia się.

„

Liczą się nie tylko nasze własne doświadczenie, lecz

również doświadczenia naszych przodków.

„

Jednym z problemów jest to, że przenosimy nasze

doświadczenia między obszarami (np. przedszkole

– praca).

Modele mentalne – przeszkoda

diagnozy

„

Modele mentalne często stają się

samospełniającymi się przepowiedniami.

„

Będziemy bronić się przed zmianą naszych

modeli mentalnych – „To tylko wyjątek, który

potwierdza regułę.”

„

Analizując błędy popełniane przez naszych

podwładnych będziemy często zakładać, że

postępują oni nieracjonalnie – to błąd!

Modele mentalne – przeszkoda

diagnozy

„

Załóżmy, że oni wiedzą o swojej pracy więcej niż

my.

„

Zadawajmy pytania „w drugą stronę” – np.

Dlaczego tak dużo? zamiast Dlaczego tak mało?

„

Można wykorzystać 6 kluczowych pytań:

„

Co?

„

Dlaczego?

„

Kiedy?

„

Jak?

„

Gdzie?

„

Kto?

Perspektywy diagnostyczne –

perspektywa polityczna

„

1. Ludzie i grupy w organizacjach różnią się interesami,

wartościami, percepcją rzeczywistości.

„

2. W organizacjach występują koalicje interesów.

„

3. Najważniejsze decyzje w organizacji dotyczą podziału

rzadkich zasobów.

„

4. Ponieważ zasoby są rzadkie (3) a różnice trwałe (1)

pomiędzy aktorami i grupami będzie dochodziło do

konfliktów i wymian.

„

5. Kluczowym zasobem w tych konfliktach jest władza.

„

6. Ważne decyzje są podejmowane w wyniku przetargu

między aktorami w organizacji i poza nią.

Perspektywy diagnostyczne –

perspektywa polityczna

„

Największe natężenie działań politycznych

związane jest z:

„

Konstrukcją planu strategicznego,

„

Konstrukcją budżetu,

„

Konstrukcją planu inwestycyjnego.

Perspektywy diagnostyczne –

perspektywa interpretatywna

„

Funkcjonowanie organizacji wynika z:

„

Sposobów w jaki uczestnicy organizacji interpretują

zachowania innych uczestników organizacji (kultura

org.)

„

Funkcjonujących w otoczeniu organizacji przekonań o

właściwych sposobach organizacji – mody w

zarządzaniu.

Tworzenie budżetu państwa – analiza z

wykorzystaniem poznanych podejść

„

P. mechanistyczne - Techniczny aspekt

tworzenia budżetu

„

P. systemowe - sprzężenia zwrotne,

nieprzewidziane konsekwencje.

„

P. polityczne - Walka o zasoby.

„

P. interpretatywne – budżetowanie zadaniowe

to imitacja rozwiązań zachodnich.