Zarządzanie Jakością
dr inż. Robert Wieszała
Pok. 030
Konsultacje: poniedziałek 10  11.30
Zasady zaliczenia
Test na ostatnich zajęciach w semestrze:
31 maj 2010 roku
Pytania mogą byd testowe - wielokrotnego wyboru
oraz pytania otwarte
Na teście obowiązuje materiał przekazany w trakcie
wykładów. Nic więcej !!!
Ocena koocowa jest to średnia wyniku kolokwium
oraz projektu
PODSTAWOWE POJ
CIA
NORMALIZACJA (standaryzacja):  działalnośd zmierzająca do uzyskania optymalnego
stopnia uporządkowania, w danym zakresie, poprzez ustalenie postanowieo
przeznaczonych do powszechnego i wielokrotnego stosowania (ustawa o Normalizacji z
2002 r.)
Polskie normy nie są obowiązkowe do stosowania z wyłączeniem przypadków ochro-ny
życia, zdrowia, mienia, bezpieczeostwa pracy, ochrony środowiska oraz wyrobów za-
mawianych przez organy paostwowe.
NORMA: dokument zatwierdzony przez upoważnioną jednostkę, ustalający zasady, wy-
tyczne lub charakterystyki odnoszące się do działalności lub ich wyników i zmierzający do
uzyskania optymalnego stopnia uporządkowania w określo-nym zakresie
NORMA EUROPEJSKA: wspólna nazwa dokumentów normalizacyjnych opracowanych,
przyjmowanych i zatwierdzanych przez CEN, CENELEC, ETSI
NORMA ZHARMONIZOWANA: normy krajowe wprowadzające normy europejskie wyda-
ne przez europejskie organizacje normalizacyjne. Okres na wprowadzenie  6 m-cy
CELE NORMALIZACJI
" Usuwanie barier technicznych i handlowych
" Ochrona życia, zdrowia, środowiska, konsumenta i
bezpieczeostwa pracy
" Zapewnienie odpowiedniej jakości wyrobów, usług,
procesów
" Ułatwienie porozumiewania się (terminologia, symbole
itp.)
" Unifikacja (ujednolicenie, np. jednostki miar, formaty
itp.) i typizacja (ujednolice-nie typów wyrobów np. rodzaje
samochodów, autobusów itp.)
INSTYTUCJE NORMALIZACYJNE
MI
DZYNARODOWE
" ISO (International Organization for Standarization)  Międzynarodowa Organi-zacja Normalizacyjna
 od 1946 roku, w Genewie
 federacja narodowych komitetów normalizacyjnych, ponad 170 krajów
 charakter globalny
 nie zajmuje się elektrotechniką i telekomunikacją
 grupy przygotowujące normy to Komitety Techniczne (188), dla ISO 9000 to ISO/TC 176
 publikuje normy, raporty techniczne (TR) i specyfikacje techniczne (TS)
" IEC (International Electrotechnical Comission)  Międzynarodowa Komisja Elektrotechniczna
 od 1906 roku, w Genewie
 całośd spraw dot. wytwarzania i użytkowania energii elektrycznej, w tym technologie: elektrotechniki, elektroniki,
elektromagnetyzmu, multimediów, elektroakustyki, telekomunikacji
" ITU (International Telecommunication Union)  Międzynarodowa Unia Komunikacyjna
 od 1998 roku, w Genewie
 wypracowuje regulaminy dot. radio- i telekomunikacji
 ponad 120 paostw członkowskich (przyjęły Konwencję Genewską z 1992 r.)
Inne ogólnoświatowe organizacje normalizacyjne (m. in.)
" FAO  Organizacja NZ ds. Wyżywienia i Rolnictwa
" WHO  Światowa Organizacja Zdrowia
" IAEA  Międzynarodowa Agencja Energetyki Atomowej
" IATA  Międzynarodowe Stowarzyszenie Ruchu Powietrznego
" OIML  Międzynarodowa Organizacja Metrologii Prawnej
" UPU  Międzynarodowa Unia Pocztowa
ORGANIZACJE EUROPEJSKIE
" CEN (Comite Europeen de Normalisation)  Europejski Komitet Normalizacyjny
 od 1961 roku, Bruksela
 cały obszar działalności oprócz elektrotechniki, elektroniki i telekomunikacji
 zrzesza organizacje normalizacyjne z UE (UE + Cypr, Islandia, Norwegia, Szwajcaria) oraz członków afiliowanych z
Europy Wsch.
 w krajach członkowskich normy krajowe są zastępowane normami europejskimi
" CENELEC (Comite Europeen de Normalisation Electrotechnique)  Europejski Komitet Normalizacji
Elektrotechnicznej
 od 1959 roku, Bruksela
 cały obszar elektrotechniki i elektroniki
 zrzesza organizacje normalizacyjne (podobnie do CEN)
" ETSI (European Institute Standards Telecommunications)  Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych
 niezależna organizacja, siedziba we Francji
 cały obszar telekomunikacji
 zrzesza członków z 55 krajów (producenci, operatorzy sieci, jednostki ba-dawcze, duzi użytkownicy)
POLSKI KOMITET NORMALIZACYJNY (PKN)
 początki w 1923 roku, w obecnej formie od 1993 r.; obowiązująca ustawa z 12 września 2002
 cel: organizowanie i prowadzenie normalizacji krajowej, również poprzez notyfikację norm i aktów prawnych
 opracowanie norm  Komitety Techniczne
 autorskie prawo majątkowe dot. norm  PKN
 PKN podlega Premierowi
 wydaje normy i dokumenty o symbolach: PN, PN-EN, PN-ETS, PN-ETSI EN, PN-HD
JAKOŚĆ
Pojęcie jakości pojawiło się w starożytności  Platon określał jakośd jako pewien stopieo
doskonałości.
Współczesne definicje jakości:
William Deming:  Niezawodnośd, pewnośd, przewidywalnośd oraz zgodnośd z opisem
produktów i usług ;
JAKOŚĆ  to ogół właściwości obiektu wiążących się z jego zdolnością do zaspokojenia
potrzeb stwierdzonych i oczekiwanych. ( wg normy terminologicznej
PN-ISO 8402 :1996 - norma wycofana)
JAKOŚĆ  stopieo w jakim zbiór inherentnych właściwości spełnia wymagania. (wg normy
PN-EN ISO 9000:2006)
Jakośd
Q < 1  podjakość  niedostateczna jakość zagraża pozycji produktu
na rynku, prowadzi do spadku sprzedaży i wymaga modyfikacji
oferty lub zmiany klienta
Q = 1  jakość pełna  całkowite spełnienie oczekiwań przez produkt
Q > 1  nadjakość  oferta wytwórcza przewyższa oczekiwania
nabywców; wiąże się to z dodatkowymi kosztami wytwarzania,
wyższą ceną i możliwościami finansowymi nabywców
Jakośd totalna
Przeciwieostwem niezgodności i wady, czyli braku jakości, jest jakośd totalna (TQ),
którą charakteryzuje osiem imperatywów:
1. Definicja jakości  Zgodnośd
2. Standard jakości  Doskonałośd
3. Postawa  Odpowiedzialnośd
4. Realizacja jakości  Bezbłędnośd
5. Mierzenie jakości  Analiza kosztów jakości
6. System jakości  Zapobieganie
7. Konsekwencja jakości  Zaufanie
8. Przyczyna ciągłej poprawy jakości  Koniecznośd
I
jakośd totalna (TQ)  twórca wytwarza produkty o jakości
wykonania zgodnej z jakością typu, jednocześnie
odpowiadającej jakości wymaganej przez klienta;
II
jakośd projektowana, która nie odpowiada wymaganiom
klienta i nie znajduje wykonawcy (radosna twórczośd
projektanta);
III
jakośd wykonania nie odpowiadająca projektowi oraz
niezgodna z wymaganiami klienta (radosna twórczośd
producenta i świadczącego usługi);
IV
jakośd wymagana przez klienta, której nikt nie chce
zaprojektowad i wykonad (szansa dla projektantów,
producentów i świadczących usługi);
V
TQ
jakośd, zaprojektowana zgodnie z wymogami klienta, ale nie
posiadająca wykonawcy (szansa dla producentów i
świadczących usługi);
VI
jakośd, którą zgodnie z wymogami klienta może wykonad
producent lub świadczący usługi, ale produkt nie został
zaprojektowany (szansa dla projektantów);
VII
jakośd wykonana zgodnie z projektem, ale nie odpowiadająca
wymaganiom klienta (radosna twórczośd projektanta i
wykonawcy niepotrzebna klientom), produkcja nietrafiona
czyli buble.
WYMAGANIE - potrzeba lub oczekiwanie, które zostało: ustalone, przyjęte, zwyczajowo, jest
obowiązkowe.