PODSTAWY KSZTAŁCENIA RUCHOWEGO I METODYKA

NAUCZANIA RUCHU

1. Nauczyciele (wykładowcy) prowadzący przedmiot:

a) wykłady : dr Mirosław Smaruj
b) ćwiczenia mgr Marcin Dornowski
c)

2. Wymiar godzin:

a) wykłady – 60
b) ćwiczenia – 90
c) Rok i semestr studiów: I rok, semestr 1 i 2, studia stacjonarne i niestacjonarne I

stopnia – fizjoterapia

3. Cel przedmiotu:
Wyposażenie studentów w umiejętności i kompetencje z zakresu motoryczności człowieka,
postrzegania aktów ruchowych w różnym ujęciu procesu uczenia się i nauczania. Zapoznanie
się z aspektami rozwojowymi człowieka oraz metodami, formami, środkami nauczania ruchu.

4. Kompetencje:
Postrzegania aktów ruchowych człowieka w różnym ujęciu procesu uczenia się i nauczania
ruchów z uwzględnieniem aspektów rozwojowych i metodyki nauczania ruchów.
Wykorzystanie różnych form aktywności w nauczaniu ruchów oraz planowaniu
i kontrolowaniu procesu opanowywania umiejętnością ruchowych.

5. Treści przewidziane w minimum programowym:
Umiejętności ruchowe ich miejsce i rola w aktywności fizycznej człowieka zdrowego
i niepełnoprawnego.

Akty

ruchowe

w

ujęciu

rozwojowym,

kinezjologicznym

i ergonomicznym. Uczenie i nauczanie czynności ruchowych. Możliwości i uwarunkowania
procesu motorycznego uczenia się człowieka. Etapy opanowywania czynności ruchowych.
Podstawowe zasady, metody i środki nauczania czynności ruchowych. Rodzaje aktywności
ruchowej. Ćwiczenia statyczne i dynamiczne. Ułatwianie i utrudnianie ćwiczeń. Uczenie się
jako eliminacja błędów. Metody i formy kontroli poziomu opanowywania czynności.
Możliwości nauczania czynności ruchowych u niepełnosprawnych. Kształtowanie równowagi
ciała. Kształtowanie zdolności koordynacyjnych i niektórych czynności manualnych. Postawa
i lokomocja w ujęciu rozwojowym. Edukacja i reedukacja posturalna. Potrzeby i możliwości
kształtowania, doskonalenia i przywracania lokomocyjnych zdolności człowieka. Ogólne
zasady lokomocji na wózkach inwalidzkich. Zabawowe i muzyczno-ruchowe formy
kształcenia umiejętności ruchowych oraz aktywne i pasywne formy ćwiczeń w wodzie
przydatne w procesie usprawniania. Ogólna charakterystyka procesu uczenia i nauczania
czynności ruchowych. Cele i zadania, zasady, formy, środki i metody nauczania czynności
ruchowych. Planowanie procesu nauczania czynności ruchowych osób niepełnosprawnych.
Metody stosowane w wychowaniu fizycznym z akcentem na ich przydatność w procesie
usprawniania. Kontrola i ocena w nauczaniu czynności ruchowych. Bezpieczeństwo i higiena
zajęć.

6. Tematy wykładów (w formie słów kluczowych):

- Geneza nauk o ruchu: kinezjologia, kinantropometria, biomechanika fizjologia
- Motoryczność człowieka (

z

z

d

d

o

o

l

l

n

n

o

o

ś

ś

c

c

i

i

k

k

o

o

n

n

d

d

y

y

c

c

y

y

j

j

n

n

e

e

,

,

z

zdolności koordynacyjne,

zdolności kompleksowe)

- Rozwój motoryczny człowieka w procesie ontogenezy

- Sprawność fizyczna, aktywność fizyczna, zachowania zdrowotne
- Uczenie się i nauczanie czynności ruchowych (etapy, zasady, metody, środki,

uwarunkowania, kontrola)

- Mierniki oceny sprawności fizycznej
- Problem symetrii i asymetrii ruchów człowieka
- Gry i zabawy ruchowe

7. Tematy ćwiczeń:

- Struktura motoryczności człowieka
- Siła mięśniowa (pojęcie, rodzaje, uwarunkowania, metody kształtowania i

kontroli)

- Szybkościowe zdolności motoryczne człowieka (pojęcie, składowe,

uwarunkowania, zasady, metody kształtowania i kontroli)

- Wytrzymałościowe możliwości człowieka (pojęcie, odmiany, uwarunkowania

metody kształtowania i ocena)

- Gibkościowe predyspozycje człowieka (pojęcie, rodzaje, uwarunkowania,

metody kształtowania i ocena)

- Koordynacyjne zdolności motoryczne (kinestetyczne różnicowanie, orientacja

przestrzenno-czasowa, równowaga rytmizacja, symetryzacja, zdolność
rozluźniania mięśni)

- Doskonalenie

i

przywracanie

lokomocyjnych

zdolności

człowieka

(usprawnianie, planowanie, formy, metody, potrzeby, możliwości)

- Ogólne zasady lokomocji niepełnosprawnych (wózki inwalidzkie, narty,

protezy, sygnalizatory dźwiękowe i świetlne).

- Sterowanie ruchem w ujęciu kinezjologii
- Edukacja i reedukacja posturalna
- Bezpieczeństwo i higiena zajęć
-

8. Forma zaliczenia: egzamin

9. Status przedmiotu: obligatoryjny

10. Zasady zaliczenia przedmiotu:

a) kryteria zaliczenia: obecności na zajęciach oraz opanowanie wiedzy z zakresu

realizowanej tematyki weryfikowanej poprzez sprawdziany i kolokwium.

b) Zagadnienia egzaminacyjne:

Obejmują tematykę realizowaną na wykładach i ćwiczeniach.

11. Literatura:

a) obowiązkowa:
1. Bator A., Kasprzyk T. [2000], Trening zdrowotny z elementami fizjoterapii. AWF

Kraków.

2. Czabański B. [2000], Kształcenie psychomotoryczne. AWF, Wrocław.
3. Czajkowski Z. [2004], Nauczanie techniki sportowej. COS, Warszawa.
4. Drabik J.[1997], Testowanie sprawności fizycznej u dzieci, młodzieży i dorosłych.

AWF Gdańsk.

5. Drozdowski Z.[1994], Filogenetyczny rozwój motoryczności człowieka. Kraków.
6. Karniewicz J., Kochanowicz K. (1991), Ćwiczenia zwinnościowo-akrobatyczne. AWF

Gdańsk.

7. Mazurek L. [1980], Gimnastyka podstawowa (słownictwo-systematyka) wyd. III

poszerzone. SiT Warszawa.

8. Osiński W. [2003], Antropopmotoryka. AWF Poznań.
9. Nowotny J. [2003], Edukacja i reedukacja ruchowa. Wyd. Kasper, Kraków.
10. Nowotny J. (red.) [2004], Podstawy fizjoterapii. Podstawy teoretyczne i wybrane

aspekty praktyczne. Wyd. Kasper, Kraków.

11. Raczek J., Mynarski W., Ljach W. [2003], Kształtowanie i diagnozowanie

koordynacyjnych zdolności motorycznych. AWF Katowice.

12. Starosta W. [2003], Motoryczne zdolności koordynacyjne (znaczenie, struktura,

uwarunkowania, kształtowanie). Instytut Sportu. Warszawa.

13. Szopa J., Mleczko E., śak S. [2000], Podstawy antropomotoryki. PWN, Warszawa.
14. Trześniowski R. [1995], Gry i zabawy ruchowe. Wydawnictwa Szkolne

i Pedagogiczne. Warszawa.

15. Wolański N. [2005], Rozwój biologiczny człowieka. PWN. Warszawa.
b) Uzupełniająca
16. Bondarowicz M. (1992), Zabawy i gry ruchowe. AWF Warszawa
17. Drabik J. (2006), Pedagogiczna kontrola pozytywnych mierników zdrowia fizycznego.

Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu im. Jędrzeja Śniadeckiego w Gdańsku.

18. Starosta W. [2003], Motoryczne zdolności koordynacyjne (znaczenie, struktura,

uwarunkowania, kształtowanie). Instytut Sportu. Warszawa.