korektor i stroiciel instrumentow muzycznych 311[01] z1 01 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Piotr Sieczka

Dobieranie materiałów konstrukcyjnych
311[01].Z1.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr Ewa Groblewska
mgr Emilia Walasek - Gorczyca

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Piotr Sieczka

Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[01].Z1.01
„Dobieranie materiałów konstrukcyjnych”, zawartego w modułowym programie nauczania
dla zawodu korektor i stroiciel instrumentów muzycznych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Właściwości fizyczne materiałów konstrukcyjnych

5.1.1.

Ćwiczenia

5.2. Drewno i tworzywa drzewne do wytwarzania instrumentów muzycznych

5.2.1.

Ćwiczenia

5.3. Metale stosowane do wytwarzania instrumentów muzycznych

5.3.1.

Ćwiczenia

5.4. Tworzywa sztuczne i inne materiały do wytwarzania instrumentów

muzycznych

5.4.1.

Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia
7. Literatura

23
39

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu „Poradnik dla nauczyciela”, który będzie pomocny

w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie

korektor i stroiciel

instrumentów muzycznych. W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest „Poradnik

dla ucznia”. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie
z poradnika do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w „Poradniku dla ucznia”) podzielony jest na rozdziały, które

zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:

−

Materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytania tekstu
technicznego ze zrozumieniem,

−

Pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić
uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

Ćwiczenia – pełnią one dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu
materiału. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę
teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną
propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia,
uwzględniając różne możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które
z zaproponowanych ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu
techniczno dydaktycznym szkoły. Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia,
które sam opracował,

−

Sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń na tej podstawie powinien
stwierdzić, czy opanował materiał rozdziału. Jeżeli uczeń zaznaczy odpowiedź
(odpowiedzi) „nie” – to wówczas nauczyciel powinien do tych zagadnień wrócić,
sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia przez
ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania. W tym
miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela, sposobu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

prowadzenia zajęć zależy między zainteresowanie ucznia omawianymi treściami. Uczeń
nie zainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału stanowi podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności ucznia
z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową, powinien zwracać uwagę na
predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne, czy może
lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

Testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki
osiągnięte przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej
nauczyciela realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano
określoną liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa
uzależniona jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według
własnego projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak
przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie
swoich umiejętności.

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz,

−

ćwiczenie (laboratoryjne lub inne),

−

projektów,

−

przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

311[01].Z1

Techniki wytwarzania

instrumentów muzycznych

311[01].Z1.02

Wykonywanie obróbki

mechanicznej elementów

instrumentów muzycznych

311[01].Z1.01

Dobieranie materiałów

konstrukcyjnych

311[01].Z1.03

Łączenie elementów

instrumentów muzycznych

311[01].Z1.04

Wykończanie powierzchni

instrumentów muzycznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu nauczania jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

stosować jednostki układu SI,

–

posługiwać się pojęciem siły,

–

rozróżniać wielkości skalarne i wektorowe,

–

przeliczać jednostki,

–

klasyfikować instrumenty muzyczne,

–

korzystać z różnych źródeł informacji,

–

obsługiwać komputer,

–

pracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

określić zastosowanie materiałów konstrukcyjnych do wytwarzania instrumentów
muzycznych,

−

sklasyfikować materiały konstrukcyjne stosowane do wytwarzania instrumentów
muzycznych,

−

rozróżnić materiały drzewne oraz metale, tworzywa sztuczne i inne materiały stosowane
do wytwarzania instrumentów muzycznych,

−

określić właściwości fizyczne materiałów stosowanych do wytwarzania instrumentów
muzycznych,

−

scharakteryzować właściwości higroskopijne drewna,

−

określić wilgotność drewna i materiałów drzewnych,

−

scharakteryzować właściwości akustyczne drewna,

−

zidentyfikować wybrane gatunki drewna drzew iglastych i liściastych,

−

zidentyfikować elementy budowy mikroskopowej i makroskopowej drewna,

−

rozpoznać wady drewna i innych materiałów konstrukcyjnych do wytwarzania
instrumentów muzycznych,

−

ocenić jakość materiałów do produkcji instrumentów,

−

dobrać materiały o określonych parametrach technicznych do produkcji instrumentów
muzycznych,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska.

−

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

..…………………………………….………

Modułowy program nauczania:

Korektor i stroiciel instrumentów muzycznych 311[01]

Moduł:

Techniki

wytwarzania

instrumentów

muzycznych

311[01].Z1

Jednostka modułowa:

Dobieranie materiałów konstrukcyjnych 311[01].Z1.01

Temat: Identyfikacja drewna i tworzyw drzewnych.

Cel ogólny: Rozpoznawanie i klasyfikowanie drewna i tworzyw drzewnych na podstawie

analizy cech makroskopowych ich budowy.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozpoznać podstawowe przekroje w drewnie pnia,

−

określić podstawowe cechy fizyczne drewna,

−

rozpoznać sortymenty drewna naturalnego – tarcicę i forniry,

−

rozpoznać sortymenty tworzyw drzewnych – płyty stolarskie, sklejki, płyty wiórowe,
płyty MDF,

−

rozpoznać płyty stolarskie,

−

zidentyfikować gatunek drewna na podstawie analizy cech fizycznych drewna.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda ćwiczeń praktycznych,

−

metoda tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

instrukcja pracy metodą tekstu przewodniego,

−

zestawy ilustracji sortymentów tarcicy, fornirów i tworzyw drzewnych,

−

zestawy próbek z drewna i tworzyw drzewnych,

−

stanowiska do identyfikacji gatunków drewna,

−

pytania prowadzące,

−

szkło powiększające,

−

papier formatu A4, pisaki.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2 – 4 - osobowych.

Czas: 90 minut.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Uczestnicy:

−

uczniowie kształcący się w zawodzie korektor i stroiciel instrumentów muzycznych.

Zadanie dla ucznia:

−

rozpoznaj rodzaj tarcicy i fornirów,

−

rozpoznaj rodzaj tworzyw drzewnych,

−

rozpoznaj gatunek drewna, z którego wykonano tarcicę,

−

rozpoznaj materiał z którego wykonano tworzywa drzewne.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Zaznajomienie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego.
4. Zaznajomienie uczniów ze sposobem wykonywania ćwiczeń praktycznych.
5. Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa

Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I. Informacje

Pytania prowadzące:

1. Co to jest przekrój?
2. Jakie podstawowe przekroje rozróżniamy w drewnie pnia?
3. Jakie są sortymenty tarcicy?
4. W jaki sposób wytwarzane są forniry?
5. W jaki sposób zbudowane są płyty stolarskie?
6. W jaki sposób zbudowane są płyty MDF?
7. W jaki sposób zbudowana jest sklejka?
8. W jaki sposób zbudowane są płyty wiórowe?
9. Z jakich materiałów wykonuje się tworzywa drzewne?
10. Jakie są cechy fizyczne drewna?
11. Co to jest rdzeń, twardziel i biel?
12. Jaki są charakterystyczne cechy drewna z różnych gatunków drzew?

Faza II. Planowanie

Uczniowie określają:

1. Sposób określenia rodzaju tarcicy i fornirów.
2. Sposób określenia rodzaju tworzyw drzewnych.
3. Kryteria na podstawie których można rozpoznać gatunek drewna.

Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie ustalają cechy charakterystyczne materiałów, z których zostały wykonane

próbki.

2. Uczniowie ustalają rodzaj materiałów konstrukcyjnych próbek.

Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie, pracując w zespołach, rozpoznają na podstawie ilustracji rodzaj tarcicy,

fornirów i tworzyw drzewnych.

2. Uczniowie rozpoznają gatunek drewna próbek drewnianych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Uczniowie rozpoznają budowę płyt stolarskich.
4. Uczniowie rozpoznają rodzaj materiału, z którego zbudowane zostały tworzywa drzewne.

Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność identyfikacji rodzajów tarcicy, fornirów

i tworzyw drzewnych.

2. Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność identyfikacji gatunku drewna próbek oraz

materiałów, z których wykonano tworzywa drzewne

Faza VI. Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać, jakie umiejętności były
ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

Praca domowa:

Sporządź tablicę, będącą zestawieniem cech charakterystycznych wybranych trzech

gatunków drewna.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończeniu zajęć:

Anonimowa ankieta ewaluacyjna dotycząca sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych

umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca:

………………………………….…………........

Modułowy program nauczania:

Korektor i stroiciel instrumentów muzycznych 311[01]

Moduł:

Techniki

wytwarzania

instrumentów

muzycznych

311[01].Z1

Jednostka modułowa:

Dobieranie materiałów konstrukcyjnych 311[01].Z1.01

Temat: Materiały konstrukcyjne w budowie instrumentów muzycznych.

Cel ogólny: Dobieranie materiału konstrukcyjnego, w zależności od funkcji spełnianej przez

ten materiał w konstrukcji instrumentu muzycznego.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozpoznać rodzaj materiału konstrukcyjnego,

−

określić podstawowe wymagania dla materiału konstrukcyjnego zastosowanego
w określonym typie instrumentu muzycznego,

−

określić zastosowanie w konstrukcji instrumentu danego materiału konstrukcyjnego.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda ćwiczeń praktycznych.

Środki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

zestaw instrumentów i elementów mechanizmów instrumentów muzycznych
wykonanych z różnych gatunków drewna, tworzyw sztucznych i naturalnych oraz
różnych rodzajów stopów metali,

−

pytania prowadzące,

−

papier formatu A4, pisaki.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2 – 4 - osobowych.

Czas trwania zajęć:

−

90 minut.

Uczestnicy:

−

uczniowie kształcący się w zawodzie korektor i stroiciel instrumentów muzycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zadanie dla ucznia:

−

zidentyfikuj instrument muzyczny lub element instrumentu muzycznego,

−

określ zastosowane materiały konstrukcyjne w budowie instrumentu,

−

określ cechy charakterystyczne materiałów zastosowanych do budowy instrumentu,

−

określ cechy charakterystyczne materiałów zastosowanych do budowy elementu
instrumentu muzycznego.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Zaznajomienie uczniów ze sposobem wykonywania ćwiczeń praktycznych.
4. Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa

Praca metodą ćwiczeń praktycznych.

Faza I. Informacje

Pytania prowadzące:

1. Jakie materiały są wykorzystywane do budowy instrumentów strunowych smyczkowych

i szarpanych?

2. Jakie materiały są wykorzystywane do budowy instrumentów dętych blaszanych?
3. Jakie materiały są wykorzystywane do budowy instrumentów dętych drewnianych?
4. Jakie materiały są wykorzystywane do budowy instrumentów strunowych klawiszowych?
5. Jakie są wymagania stawiane materiałom konstrukcyjnym stosowanym do budowy

instrumentów muzycznych?

6. Jakie są cechy charakterystyczne poszczególnych grup materiałów konstrukcyjnych?

Faza II. Planowanie

Uczniowie określają:

1. Sposób identyfikacji elementów mechanizmów instrumentów muzycznych.
2. Sposób określenia rodzaju materiału konstrukcyjnego.
3. Sposób

wyznaczenia

podstawowych

cech

charakterystycznych

materiałów

konstrukcyjnych.

Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie ustalają cechy charakterystyczne materiałów, z których zostały wykonane

instrumenty muzyczne.

2. Uczniowie ustalają cechy charakterystyczne materiałów, z których zostały wykonane

elementy mechanizmów instrumentów muzycznych.

3. Uczniowie ustalają zastosowanie materiałów konstrukcyjnych w budowie instrumentów

muzycznych.

Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie identyfikują instrumenty muzyczne.
2. Uczniowie identyfikują elementy instrumentów muzycznych.
3. Uczniowie określają rolę elementów instrumentów muzycznych w ich konstrukcji.
4. Uczniowie określają cechy charakterystyczne materiałów konstrukcyjnych.
5. Uczniowie określają rodzaj i gatunek materiałów konstrukcyjnych.
6. Uczniowie analizują uzyskane wyniki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność identyfikacji instrumentów muzycznych

i elementów instrumentów muzycznych.

2. Uczniowie sprawdzają poprawność określania rodzaju i gatunku materiałów

konstrukcyjnych, z których zbudowane są instrumenty muzyczne i elementy
instrumentów muzycznych.

Faza VI. Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać, jakie umiejętności były
ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

Praca domowa:

Określ możliwe zastosowania drewna i tworzyw drzewnych w budowie instrumentów

dętych drewnianych.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończeniu zajęć:

Anonimowa ankieta ewaluacyjna dotycząca sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych

umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Właściwości fizyczne materiałów konstrukcyjnych

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj analizy makroskopowej i mikroskopowej próbki drewna.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału 4.1.1.2. „Materiału nauczania” dotyczącego budowy i właściwości drewna
i tworzyw drzewnych. Uczniowie powinni prawidłowo posługiwać się mikroskopem
laboratoryjnym.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z cechami charakterystycznymi budowy mikroskopowej i makroskopowej

drewna,

4) przeprowadzić obserwację struktury makroskopowej drewna za pomocą oceny

wzrokowej, z ewentualnym użyciem lupy powiększającej 5–10 krotnej,

5) zapisać i zanalizować wyniki obserwacji,
6) przeprowadzić obserwację struktury mikroskopowej drewna za pomocą mikroskopu

laboratoryjnego przy powiększeniach 25, 50 i 100 krotnych,

7) zapisać i zanalizować wyniki obserwacji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zeszyt,

−

poradnik dla ucznia,

−

próbki drewna do obserwacji makroskopowych,

−

próbki drewna do obserwacji mikroskopowych,

−

lupa powiększająca 5–10 krotna,

−

mikroskop laboratoryjny z obiektywami dającymi powiększenie od 25 do 100 krotnego,

−

plansze ilustrujące elementy budowy makroskopowej i mikroskopowej drewna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Określ odporność różnych rodzajów stali i metali nieżelaznych na warunki

atmosferyczne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału 4.1.1.3. „Materiału nauczania” dotyczącego cech fizycznych metali i ich stopów
odnośnie ich odporności na czynniki atmosferyczne. Należy zwrócić uwagę na umiejętność
określenia mechanizmów odpowiedzialnych za zmiany zachodzące w metalach pod wpływem
oddziaływania środowiska naturalnego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z właściwościami chemicznymi różnych metali żelaznych i nieżelaznych

i ich stopów,

4) podzielić próbki na dwie jednakowe grupy
5) zanurzyć pierwszą grupę próbek próbki metali w wodzie na kilka dni (każda próbka

w osobnym naczyniu),

6) pozostawić drugą grupę próbek na wolnym powietrzu,
7) zaobserwować po kilku dniach zmiany jakie zaszły na powierzchni próbek metalu,
8) zapisać wyniki i wyciągnąć wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

− zeszyt,

− poradnik dla ucznia,

− próbki różnych rodzajów metali,

− naczynia szklane do zanurzenia próbek,

− lupa do obserwacji nalotu na powierzchni próbek,

− katalog stali, żeliw, metali nieżelaznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Określ właściwości fizyczne tworzywa sztucznego stanowiącego element konstrukcyjny

instrumentu muzycznego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału 4.4.1. „Materiału nauczania” dotyczącego rodzajów tworzyw sztucznych
stosowanych do budowy instrumentów muzycznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z właściwościami fizycznymi poszczególnych rodzajów tworzyw

sztucznych,

4) określić podstawowe właściwości fizyczne wskazanych próbek materiałów z tworzyw

sztucznych,

5) zapisać wyniki i porównać z prawidłowymi odpowiedziami.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

zeszyt,

−

poradnik dla ucznia,

−

próbki różnych rodzajów tworzyw sztucznych,

−

katalogi tworzyw sztucznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Drewno i tworzywa drzewne do wytwarzania instrumentów

muzycznych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zidentyfikuj gatunek drewna na podstawie obserwacji makroskopowej próbek drewna.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału 4.2.1. „Materiału nauczania”, dotyczącego rozpoznawania wybranych gatunków
drewna.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z cechami charakterystycznymi wyglądu poszczególnych gatunków drewna,
4) przyporządkować odpowiednie próbki do właściwego gatunku drewna,
5) zapisać wyniki i porównać z prawidłowymi odpowiedziami.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

zeszyt,

−

poradnik dla ucznia,

−

próbki różnych gatunków drewna,

−

lupa powiększająca 5–10 krotna,

−

katalog z fotografiami powierzchni gatunków drewna.

Ćwiczenie 2

Zidentyfikuj sortymenty drewna i tworzyw drzewnych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału 4.2.1. „Materiału nauczania”, dotyczącego rozpoznawania sortymentów drewna
i tworzyw drzewnych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z sortymentami drewna naturalnego,
4) zapoznać się z sortymentami tworzyw drzewnych,
5) zidentyfikować sortymenty drewna naturalnego na podstawie oględzin próbek,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6) zidentyfikować sortymenty tworzyw drzewnych na podstawie oględzin próbek,
7) zapisać i zanalizować wyniki obserwacji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

zeszyt,

−

poradnik dla ucznia,

−

próbki sortymentów drewna naturalnego,

−

próbki sortymentów tworzyw drzewnych,

−

plansze ilustrujące sortymenty drewna i tworzyw drzewnych.

Ćwiczenie 3

Dokonaj oceny jakości drewna przeznaczonego do wykonania elementu instrumentu

muzycznego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału 4.2.1. „Materiału nauczania”, dotyczącego wad drewna.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z cechami charakteryzującymi jakość drewna,
4) przeprowadzić ocenę jakości próbek drewna,
5) zapisać i zanalizować wyniki obserwacji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

zeszyt,

−

poradnik dla ucznia,

−

próbki drewna do oceny jakościowej,

−

lupa powiększająca 5–10 krotna,

−

plansze ilustrujące wady drewna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Metale

stosowane

wytwarzania

instrumentów

muzycznych

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zidentyfikuj rodzaj metalu na podstawie obserwacji jego właściwości fizycznych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału 4.3. „Materiału nauczania”, dotyczącego cech charakterystycznych poszczególnych
rodzajów metali.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z właściwościami fizycznymi różnych metali żelaznych i nieżelaznych i ich

stopów,

4) przyporządkować odpowiednie próbki do właściwego rodzaju metalu,
5) zapisać wyniki i porównać z prawidłowymi odpowiedziami.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

zeszyt,

−

poradnik dla ucznia,

−

próbki różnych rodzajów metali z opisem ich cech charakterystycznych,

−

katalog stali, żeliw, metali nieżelaznych.

Ćwiczenie 2

Określ możliwe zastosowanie wskazanych metali do budowy instrumentów muzycznych.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału 4.3. „Materiału nauczania”, dotyczącego zastosowania poszczególnych rodzajów
metali.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z zastosowaniem metali do budowy instrumentów muzycznych,
4) zidentyfikować rodzaj metalu z którego wykonana jest dana próbka,
5) określić możliwe zastosowania metalu do budowy elementów instrumentu muzycznego,
6) zapisać wyniki i wyciągnąć wnioski.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

zeszyt,

−

poradnik dla ucznia,

−

próbki różnych rodzajów metali,

−

katalogi instrumentów muzycznych.

Ćwiczenie 3

Określ wszystkie rodzaje metali zastosowane w budowie fortepianu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału 4.3. „Materiału nauczania”, dotyczącego zastosowania poszczególnych rodzajów
metali.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z budową fortepianu,
4) rozpoznać elementy mechanizmów i części fortepianu wykonane z metalu,
5) określić rodzaj metalu zastosowanego do wykonania poszczególnych elementów i części

fortepianu.

6) zapisać wyniki i wyciągnąć wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

zeszyt,

−

poradnik dla ucznia,

−

fortepian,

−

katalogi fortepianów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Tworzywa sztuczne i inne materiały do wytwarzania

instrumentów muzycznych

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zidentyfikuj rodzaj tworzywa sztucznego stanowiącego element konstrukcyjny

instrumentu muzycznego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału 4.4. „Materiału nauczania”, dotyczącego identyfikacji poszczególnych rodzajów
tworzyw sztucznych i naturalnych, stosowanych do wytwarzania instrumentów muzycznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z cechami charakterystycznymi poszczególnych rodzajów tworzyw

sztucznych,

4) przyporządkować odpowiednie próbki do właściwego rodzaju tworzywa sztucznego,
5) zapisać wyniki i porównać z prawidłowymi odpowiedziami.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

zeszyt,

−

poradnik dla ucznia,

−

próbki różnych rodzajów tworzyw sztucznych, będących elementami konstrukcyjnymi
instrumentów muzycznych,

−

katalogi tworzyw sztucznych,

Ćwiczenie 2

Określ możliwe zastosowania materiału próbek tworzyw sztucznych w budowie

instrumentów muzycznych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału 4.4. „Materiału nauczania”, dotyczącego zastosowania tworzyw sztucznych
w budowie instrumentów muzycznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3) zapoznać się z zastosowaniem tworzyw sztucznych i innych materiałów do budowy

instrumentów muzycznych,

4) zidentyfikować rodzaj materiału z którego wykonana jest dana próbka,
5) określić możliwe zastosowania materiału próbki do budowy elementów instrumentu

muzycznego,

6) zapisać wyniki i wyciągnąć wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

zeszyt,

−

poradnik dla ucznia,

−

próbki różnych rodzajów materiałów (tworzyw sztucznych, skóry, filcu, korka),

−

katalogi instrumentów muzycznych.

Ćwiczenie 3

Dobierz materiały konstrukcyjne spośród tworzyw sztucznych i naturalnych, aby można

było z nich wykonać zadane elementy instrumentu muzycznego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału 4.4. „Materiału nauczania”, dotyczącego zastosowania tworzyw sztucznych
i naturalnych w budowie instrumentów muzycznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) określić funkcję jaką pełni w instrumencie zadany element,
4) dobrać materiał z którego można wykonać zadany element instrumentu muzycznego,
5) zapisać wyniki i wyciągnąć wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

zeszyt,

−

poradnik dla ucznia,

−

elementy instrumentów muzycznych,

−

próbki różnych rodzajów materiałów (tworzyw sztucznych, skóry, filcu, korka),

−

katalogi instrumentów muzycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Dobieranie materiałów
konstrukcyjnych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, są poziomu podstawowego,

−

zadania 16, 17, 18, 19, 20 są poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. d, 4. b, 5. a, 6. d, 7. a, 8. c, 9. c, 10. a, 11. d,
12. c, 13. a, 14. c, 15. a, 16. c, 17. a, 18. c, 19. d, 20. b.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić rodzaj przekroju przez pień drzewa

Określić rolę promieni rdzeniowych

Określić kolejność występowania elementów
budowy makroskopowej drewna w przekroju
poprzecznym

Określić rolę cewek w drewnie drzew iglastych

Określić przyczynę skurczu i pęcznienia drewna

Rozpoznać rodzaj wady budowy drewna

Rozróżnić sortymenty tarcicy

Rozpoznać budowę sklejki

Określić zależność między różnicą temperatury
a zmianą wymiarów liniowych elementów
metalowych

10 Rozpoznać składniki stopowe stopów metali

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11 Określić materiał konstrukcyjny ramy fortepianu

12 Określić materiał konstrukcyjny talerzy

perkusyjnych

13 Określić zastosowanie metali szlachetnych do

wytwarzania instrumentów muzycznych

14 Określić zastosowanie tworzyw sztucznych do

wytwarzania instrumentów muzycznych

15 Określić zastosowanie filcu w konstrukcji

instrumentów muzycznych

16 Opisać wykres rozciągania materiału sprężystego

17 Obliczyć wilgotność drewna

18 Obliczyć masę drewna przed suszeniem

19 Dobrać gatunek drewna na podstawie opisu cech

fizycznych

20 Dobrać materiał konstrukcyjny na podstawie

opisu cech fizycznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Niektóre zadania wymagają stosunkowo prostych obliczeń, które powinieneś wykonać

przed wskazaniem poprawnego wyniku.

7. Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,

natomiast w części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć
Ci trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań
o numerach od 16 do 20.

8. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
9. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

10. Na rozwiązanie testu masz 60 minut.

Powodzenia !

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Zamieszczona poniżej ilustracja przedstawia

a) przekrój podłużny promieniowy przez pień drzewa.
b) przekrój poprzeczny przez pień drzewa.
c) przekrój podłużny styczny przez pień drzewa.
d) przekrój poprzeczny połączony z przekrojem stycznym przez pień drzewa.

2. Promienie rdzeniowe w żyjącym drzewie

a) służą do magazynowania żywicy.
b) przewodzą wodę i składniki odżywcze z rdzenia do łyka.
c) przewodzą wodę i składniki odżywcze z łyka do wewnętrznych obszarów pnia.
d) przewodzą wodę w kierunku pionowym do góry w drzewach liściastych.

3. Właściwa kolejność występowania w przekroju poprzecznym pnia elementów budowy

makroskopowej drewna w kierunku od rdzenia na zewnątrz to:
a) rdzeń, łyko, twardziel, biel, kora.
b) kolejność jest zmienna i zależy od gatunku drzewa.
c) rdzeń biel, twardziel, łyko, kora.
d) rdzeń, twardziel, biel, łyko, kora.

4. Cewki w drewnie drzew iglastych

a) odpowiadają za przyrosty roczne słojów drewna.
b) przewodzą wodę oraz nadają drewnu sztywność i wytrzymałość mechaniczną.
c) prowadzają wymianę gazową.
d) przewodzą wodę od łyka do rdzenia drzewa.

5. Przyczyną skurczu i pęcznienia drewna jest

a) zmiana wilgotności drewna.
b) starzenie się drewna.
c) zmiana temperatury drewna.
d) ściskanie i rozciąganie drewna siłami zewnętrznymi.

6. Wadą budowy drewna przedstawioną na rysunku jest

a) mimośrodowość sęka w przekroju poprzecznym.
b) mimośrodowość rdzenia.
c) skręt włókien drewna w przekroju poprzecznym pnia.
d) sęki w przekroju podłużnym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. Właściwe określenia poszczególnych sortymentów tarcicy to

a) 1 – deska, 2 – bal, 3 – listwa, 4 – graniak.
b) 1 – deska, 2 – bal, 3 – graniak, 4 – listwa.
c) 1 – bal, 2 – deska, 3 – listwa, 4 – graniak.
d) 1 – deska, 2 – graniak, 3 – listwa, 4 – bal.

8. Poniższa ilustracja przedstawia

a) schemat budowy płyty stolarskiej.
b) schemat budowy płyty MDF.
c) schemat budowy sklejki.
d) schemat budowy fornirów.

9. Wraz ze wzrostem temperatury wymiary liniowe elementów metalowych

a) zmniejszają się.
b) nie zmieniają się.
c) zwiększają się.
d) zwiększają się w stopach żelaza a zmniejszają w stopach z głównym udziałem

miedzi.

10. Materiał który nie może być składnikiem stopu metali to

a) poliamid.
b) węgiel.
c) fosfor.
d) nikiel.

11. Rama fortepianu wykonywana jest z

a) żelaza.
b) stali węglowej.
c) mosiądzu.
d) żeliwa.

12. Talerze perkusyjne wytwarzane są

a) ze stali stopowych.
b) wyłącznie z brązu.
c) z brązu lub mosiądzu.
d) ze stali sprężynowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13. Metale szlachetne

a) są stosowane jako materiał konstrukcyjny do wyrobu korpusów fletów oraz

pokrywania powierzchni elementów instrumentów dętych.

b) ze względu na cenę metali szlachetnych nie są używane się do wytwarzania

instrumentów muzycznych.

c) służą do wyrobu strun wysokiej jakości w instrumentach smyczkowych.
d) stosowane są jako dodatek stopowy do stali odpornych na korozję.

14. Tworzywa sztuczne nie mogą być stosowane

a) do wytwarzania korpusów instrumentów dętych drewnianych.
b) do wytwarzania ustników klarnetów i saksofonów.
c) do wytwarzania strun fortepianowych.
d) do wytwarzania naciągów membranowych instrumentów perkusyjnych.

15. Filc w budowie instrumentów muzycznych stosuje się

a) do wykonania główek młoteczków (mechanizm młoteczkowy fortepianów).
b) jako materiał dźwiękochłonny naklejany na wieko fortepianu (korpus fortepianów).
c) do zewnętrznej warstwy poduszek (klapy instrumentów dętych drewnianych).
d) do wypełnienia w tłumikach do trąbek.

16. Wykres rozciągania materiału sprężystego przedstawia rysunek

17. Wilgotność próbki drewna, mając dane: masa drewna wilgotnego G

= 620 g, masa

drewna po wysuszeniu G

= 400g to

a) W = 55%.
b) W = 60%.
c) W = 35,5%.
d) W = 80%.

18. Masa początkowa (przed wysuszeniem) próbki drewna, mając dane: masa drewna po

wysuszeniu G

= 500g, wilgotność drewna 25% to

a) G

= 650 g.

b) G

= 375 g.

c) G

= 625 g.

d) G

= 350 g..

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19. Gatunek drewna przedstawiony na ilustracji i opisie to

Drewno ciężkie. Słoje roczne wyraźne. Biel wąski, żółtawy lub szaro
– biały. Twardziel żółto - brązowa lub brązowa. Promienie rdzeniowe
szerokie, bardzo dobrze widoczne, rozmieszczone w dużych
odstępach, jaśniejsze od otaczającego drewna. Na przekroju
stycznym w postaci pasemek o długości do 7 cm, na przekroju
promieniowym jako błyszczące wstęgi różnego kształtu i wysokości.

a) jawor.
b) sosna.
c) palisander.
d) dąb.

20. Materiały konstrukcyjne zastosowane do wyrobu

instrumentów muzycznych

przedstawionych na ilustracji i opisie to

materiał nie wykazujący własności
higroskopijnych

materiał, który pod wpływem nagłych zmian
warunków przechowywania instrumentu
może pęknąć

materiał pochodzenia naturalnego, mający
za zadanie uszczelnić otwór w korpusie
saksofonu

materiał kruchy, izolator elektryczny

a) 1 – tworzywo ABS, 2 – barwione drewno świerku wysokogórskiego, 3 – Gore - Tex,

4 – metal oksydowany.

b) 1 – tworzywo ABS, 2 – drewno mpingo, 3 – skóra, 4 – ebonit.
c) 1– drewno mpingo, 2 – tworzywo ABS, 3 – powłoka aramidowa, 4 – ebonit.
d) 1 – ebonit, 2 – drewno mpingo, 3 – skóra, 4 – tworzywo ABS.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ............................................................................................................................

Dobieranie materiałów konstrukcyjnych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Dobieranie materiałów
konstrukcyjnych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 są poziomu podstawowego,

−

zadania 16, 17, 18, 19, 20 są poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. b, 4. a, 5. a, 6. b, 7. b, 8. d, 9. b, 10. a, 11. a,
12. d, 13. d, 14. a, 15. a, 16. b, 17. d, 18. c, 19. b, 20. a.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić rodzaj przekroju w próbce drewna

Określić rolę cewek w drzewach iglastych

Określić wadę budowy drewna

Określić wpływ wilgotności na wymiary liniowe
drewna

Rozpoznać tworzywa drzewne

Określić budowę sklejki

Określić właściwości tworzyw sztucznych

Określić cechy charakterystyczne metali

Określić ogólny skład żeliw

Określić ogólny skład brązów

Określić materiał konstrukcyjny instrumentów
dętych drewnianych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić zastosowanie metali do pokrywania
elementów mechanizmów instrumentów
muzycznych

Określić zastosowanie tworzyw sztucznych do
wytwarzania instrumentów muzycznych

Rozpoznać materiały do budowy fortepianów

Obliczyć zależność między obciążeniem
a wydłużeniem.

Obliczyć wilgotność drewna

Obliczyć masę drewna po wysuszeniu

Dobrać drewno na podstawie opisu i fotografii

Dobrać materiały konstrukcyjne do budowy
instrumentów muzycznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Zadania z II części testu wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed

wskazaniem poprawnego wyniku.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 60 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Zamieszczona ilustracja przedstawia

a) przekrój podłużny promieniowy.
b) przekrój poprzeczny.
c) przekrój podłużny styczny.
d) przekrój poprzeczny połączony

z przekrojem stycznym.

2. Cewki w drewnie drzew iglastych

a) przewodzą wodę i składniki odżywcze z łyka do wewnętrznych obszarów pnia.
b) przewodzą wodę i składniki odżywcze z rdzenia do łyka.
c) przewodzą wodę oraz nadają drewnu sztywność i wytrzymałość mechaniczną.
d) magazynują składniki odżywcze na okres zimowy.

3. Wadą budowy drewna przedstawioną na ilustracji jest

a) a – pęknięcia promieniowe,

b – mimośrodowość rdzenia.

b) a – mimośrodowość rdzenia,

b – wielordzenność.

c) a – sęki w przekroju poprzecznym,

b – wielordzenność.

d) a – pęknięcia promieniowe jednoosiowe,

b – pęknięcia promieniowe dwuosiowe.

4. Wadą budowy drewna przedstawioną na ilustracji jest

a) wielordzenność.
b) mimośrodowe położenie rdzeni.
c) sęki w przekroju podłużnym.
d) sęki w przekroju poprzecznym.

5. W wyniku wzrostu wilgotności drewno

a) kurczy się i pęcznieje.
b) zmienia jedynie swoją masę.
c) pęcznieje.
d) kurczy się.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. Materiał nie będący tworzywem drzewnym to

a) płyta MDF.
b) fornir.
c) płyta stolarska.
d) płyta wiórowa.

7. Sklejka zbudowana jest z

a) fornirów i płyt wiórowych.
b) fornirów i obłogów.
c) naprzemiennie ułożonych obłogów i fornirów.
d) dwóch rodzajów fornirów.

8. Tworzywa sztuczne charakteryzują się

a) budową krystaliczną.
b) właściwościami izotropowymi.
c) dobrą przewodnością cieplną.
d) złą przewodnością elektryczną.

9. Metale charakteryzują się

a) dobrą izolacyjnością cieplną.
b) dobrą przewodnością cieplną.
c) złą przewodnością elektryczną.
d) brakiem właściwości ferromagnetycznych.

10. Żeliwo to stop żelaza

a) z węglem.
b) z krzemem i manganem.
c) z miedzią.
d) z cyną.

11. Brąz to stop miedzi

a) z cyną.
b) z ołowiem.
c) z cynkiem.
d) z glinem.

12. Korpusy instrumentów dętych drewnianych wykonywane są

a) wyłącznie z drewna.
b) tylko z metalu lub drewna.
c) wyłącznie z tworzywa ABS lub drewna.
d) ze wszystkich wymienionych powyżej materiałów.

13. Klapy w instrumentach dętych drewnianych mogą być pokrywane

a) niklem.
b) srebrem.
c) złotem.
d) każdym z wymienionych powyżej metali.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14. Tworzywa sztuczne mogą być stosowane do wytwarzania

a) naciągów membranowych instrumentów perkusyjnych.
b) ustników instrumentów dętych blaszanych.
c) korpusów saksofonów.
d) strun fortepianowych.

15. Materiałem, którego nie stosuje się do budowy fortepianu jest

a) tworzywo Gore - Tex.
b) stal.
c) żeliwo.
d) świerk wysokogórski.

16. Wykres, który nie może ilustrować próby rozciągania to wykres

17. Wilgotność próbki drewna, mając dane: masa drewna wilgotnego G

= 440 g, masa

drewna po wysuszeniu G

= 400g to

a) W = 20%.
b) W = 25%.
c) W = 1%.
d) W = 10%.

18. Masa drewna po wysuszeniu, mając dane: masa drewna przed suszeniem G

= 500g,

wilgotność drewna 19% to
a) G

= 400 g.

b) G

= 375 g.

c) G

= 420 g.

d) G

= 300 g.

19. Gatunek drewna przedstawiony na ilustracji i opisie to

Drewno białe z żółtawym odcieniem, lekko połyskujące. Twardziel
nie zabarwiona – nie odróżnia się od bielu. Słoje wyraźne, drewno
późne słabo rozwinięte. Granice słojów wyraźne. Przewody żywiczne
słabo widoczne, występują pęcherze żywiczne. Sęki zdrowe są jasne,
sęki zepsute są bardzo ciemne. Drewno średnio ciężkie.
Stosowane do wytwarzania płyt rezonansowych w fortepianach.

a) sosna.
b) świerk wysokogórski.
c) palisander.
d) dąb.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20. Materiały konstrukcyjne zastosowane do wyrobu instrumentów muzycznych

przedstawione na ilustracji i opisie to

materiał stosowany w budowie instrumentów dętych
drewnianych

tworzywo naturalne

metale w minimalnym stopniu ulegające wpływom otoczenia

materiał kruchy, izolator elektryczny

a) 1 – korek, 2 – skóra, 3 – metale szlachetne, 4 – ebonit.
b) 1 – korek, 2 – tworzywo sztuczne, 3 – mosiądz i stal, 4 – kauczuk.
c) 1 – rurka z tworzywa sztucznego, 2 – stal oksydowana, 3 – metale szlachetne, 4 – ebonit.
d) 1 – skóra, 2 – skóra, 3 – metale szlachetne, 4 – ebonit.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ............................................................................................................................

Dobieranie materiałów konstrukcyjnych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Bilczuk A., Lenik K. Malec M.: Podstawy konstrukcji drewnianych. Wydawnictwo

Uczelniane Politechniki Lubelskiej, Lublin 1994

2. Jurczyk J.: Stolarstwo. Wydawnictwo Czasopism i Książek Technicznych SIGMA –

NOT Sp. z o.o., Warszawa 1992

3. Niezgodziński M.E., Niezgodziński T.: Wzory, wykresy i tablice wytrzymałościowe.

WNT, Warszawa 2006

4. Praca zbiorowa: Mały poradnik mechanika. WNT, Warszawa 1996
5. Reblitz, A.: Piano, Servicing, Tuning and Rebuilding. Vestal Press, Lancham 1993
6. Vogel B.: Fortepian polski. Sutkowski Editio, Warszawa 1995
7. Walther S.: Towaroznawstwo drzewne. WSiP

Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000