Żywienie w nadciśnieniu tętniczym

Nadciśnienie tętnicze (HA, AH) (łac. hypertonia arterialis) to choroba układu krążenia, która
charakteryzuje się stale lub okresowo podwyższonym ciśnieniem tętniczym krwi.

Zdecydowana większośd (ponad 90%) przypadków nadciśnienia ma charakter pierwotny, tzn. bez
znanej somatycznej przyczyny, którą da się usunąd interwencją medyczną. Etiologia nadciśnienia
tętniczego pierwotnego nie została w pełni ustalona. Uważa się, że odgrywają w niej rolę czynniki
genetyczne i środowiskowe. Pozostałe przypadki to choroba o charakterze wtórnym, gdy dobrze jest
znana przyczyna choroby, np.: choroby nerek, choroby gruczołów dokrewnych lub choroby mózgu.

Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego przyjęło w 2003 roku klasyfikację nadciśnienia
tętniczego zgodną z opublikowanymi w tym samym roku wytycznymi European Society of
Hypertension (ESH) i European Society of Cardiology (ESC). Pewna sztucznośd podziału i arbitralne
wydzielenie wartości progowych jest uzasadnione ze względów praktycznych - ułatwia postępowanie
diagnostyczne, lecznicze oraz rzutuje na rokowanie.

Kategoria

Ciśnienie skurczowe (mmHg)

Ciśnienie rozkurczowe (mmHg)

Ciśnienie optymalne

< 120

< 80

Ciśnienie prawidłowe

120 - 129

80 - 84

Ciśnienie wysokie prawidłowe

130 - 139

85 - 89

Nadciśnienie stopieo 1 - łagodne

140 - 159

90 - 99

Nadciśnienie stopieo 2 - umiarkowane

160 - 179

100 - 109

Nadciśnienie stopieo 3 - ciężkie

≥ 180

≥ 110

Nadciśnienie izolowane skurczowe

≥ 140

< 90

Podane wartości dotyczą osób nieprzyjmujących leków przeciwnadciśnieniowych; w przypadku gdy
wartości ciśnienia skurczowego i ciśnienia rozkurczowego należą do różnych kategorii, należy przyjąd
kategorię wyższą.

W ogłoszonych w 2007 roku wytycznych ESH/ECH podtrzymały tę klasyfikację. Dodatkowo zalecono
stopniowanie izolowanego nadciśnienia skurczowego wg stopni (1, 2 i 3) w zależności od wysokości
ciśnienia skurczowego (analogiczne do nadciśnienia skurczowo-rozkurczowego). *Źródło WIKIPEDIA+

Stan długotrwałego podwyższonego nadciśnienia może doprowadzid do uszkodzenia lewej połowy
serca z następową miażdżyca naczyo tętniczych.

Dieta w nadciśnieniu polega na zmniejszonej podaży chlorku sodu, co w kolei doprowadzi do
obniżenia ciśnienia. Jak podaje Hasik: znaczna podaż potasu, magnezu, wapnia doustnie
równocześnie przy znacznym dowozie soli kuchennej zmniejsza podwyższone ciśnienie krwi.

Dieta w nadciśnieniu jest dietą prostą i łatwo do stosowania, gdyż ograniczenie podaży chlorku sodu
można uzyskad poprzez stosowanie diety ziemniaczanej lub diety ryżowej tzw. Kempnera ( ryż w ilości
200-350 g gotowany w wodzie destylowanej z dodatkiem owoców bądź soku)

Do metod obniżających ciśnienie u nadciśnieniowców należą:

· Redukcja nadwagi u otyłych.

· Zmniejszenie konsumpcji alkoholu.

· Spożycie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych.

Ciekawostką są badania prowadzone u osób pijących regularnie kawę i herbatę czy inne napoje
zawierające kofeinę. Badania dały zaskakujące rezultaty, że u osób często spożywających te napoje,
skok ciśnienia jest na tyle niski, że nie daje efektu nadciśnienia.

Reasumując, dieta w nadciśnieniu powinna przede wszystkim niskosodowa .

Poniżej przedstawiam zawartośd sodu w produktach spożywczych.

Produkty spożywcze z przeważnie naturalną zawartością sodu (bez dosalania)

Do 40 mg Na/100g produktu

Świeże owoce, konserwy, soki owocowe,

Orzechy nie solone,

Dżem, miód, cukier,

Czekolada, kakao

Mąka, ryż, płatki owsiane,

Świeże warzywa, ziemniaki, kapusta

Tłuszcze nie solone

Śmietana, twarożek, krojone sery

Napoje odświeżające,

Herbata, kawa, piwo, wino

Produkty spożywcze z przeważnie naturalną zawartością ( bez dosalania)- do

120 mg na/100 g produktu

Mleko i produkty mleczne

Jaja

Ciasta

Mięso, drób, dziczyzna, świeże ryby

Niektóre warzywa i owoce

Seler, szpinak, marchew, soki

Niektóre wody mineralne

Produkty spożywcze najczęściej dosalane w czasie obróbki technologicznej- do 400 mg Na/100g
produktu

Świeży ser

Wędzony pikling

Wędzona makrela

Pieczywa, ciasta

Kluski ziemniaczane

Konserwy i soki warzywne

Niektóre wody mineralne

Produkty spożywcze najczęściej dosalane w czasie obróbki technologicznej- ponad 400 mg Na/100g
produktu

Ser (poza świeżym)

Kiełbasy

Wegetariaoskie pasty

Konserwy rybne, wędzone ryby

Bułeczki, chleb

Różne gotowe produkty ziemniaczane

Ketchup

Sosy do grilla i koktaili

Gotowe sosy i zupy

Gotowe posiłki

Produkty spożywcze najczęściej dosalane w czasie obróbki technologicznej- ponad 1200 mg
Na/100g produktu=3g NaCl

Trwałe wędliny, wędzona szynka

Solone śledzie

Sery owcze, sery z grzybami, sery topione

Pieczywa słone

Oliwki, musztarda

Mieszaniny przyprawowe

Ważne jest aby uzupełniad niedobory witaminowe poprzez stosowanie diet owocowych,, podawanie
jednodniowe soków lub warzyw. Przy stosowaniu leków moczopędnych konieczne jest uzupełnianie
niedoborów witaminy C, która w większości zostaje wydalona.

Korzystny wpływ na obniżenia ciśnienia tętniczego może mied stosowanie diety ryżowo-owocowej
(diety Kempnera) oraz diety owocowej. Jednakże dieta ta jest przeciwwskazana w niewydolności
nerek, ponieważ może wywoład trwającą hiperchloremię, która prowadzi do czynnościowego
uszkodzenia kanalików nerkowych i przyspiesza wzrost azotemii