Autor: Tomasz Parafiniuk „Troska o godność człowieka niepełnosprawnego w Warsztatach

Terapii Zajęciowej Stowarzyszenia Akson w Sławnie, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2007,

s. 67 – 74.

1

Integracja społeczno – zawodowa osoby niepełno-

sprawnej w Warsztatach Terapii Zajęciowej

1.

Aktywne formy i metody terapii w W.T.Z

Główną funkcją rehabilitacji jest umożliwianie osobom z niepełnosprawnością

intelektualną, fizyczną osiągania i utrzymywania optymalnego poziomu funkcjono-

wania intelektualnego, fizycznego, psychicznego, społecznego i narządu zmysłów

poprzez różnego rodzaju formy, metody i techniki pracy, które mają oddziaływać,

usprawniająco na sferę fizyczną, ale także na sferę psychiczną uczestników podda-

wanych tej formie rehabilitacji.

W Warsztatach Terapii Zajęciowej rehabilitacja odbywa się poprzez różne

formy terapii:

1)

społeczna, mająca za zadanie umożliwienie osobom niepełnosprawnym uczest-

niczenie w życiu społecznym. Realizowana jest poprzez naukę wyrobienia za-

radności osobistej oraz pobudzenie aktywności. Rehabilitacja ta, to także li-

kwidacja barier urbanistycznych, architektonicznych, technicznych, a więc do-

stosowywanie budynków użyteczności publicznej do potrzeb osób niepełno-

sprawnych,

2)

uspołecznienie ma na celu zachowanie niezależności społecznej. Niesamo-

dzielność w życiu, bowiem zagraża normalnemu funkcjonowaniu w społeczeń-

stwie, pozbawia przywileju uczestnictwa w grupie, daje poczucie niższości

i odrzucenia,

3)

usprawnienie psychiczne, ma na celu pomoc w zaakceptowaniu przez uczestni-

ków swojej niepełnosprawności. Realizuje się to poprzez odpowiednio dobraną

i prowadzoną pracę, dzięki której uczestnik odzyskuje wiarę we własne siły,

nabiera poczucia własnej wartości oraz samoakceptacji. Uczestnictwo w tera-

pii ma olbrzymie znaczenie, gdyż pozwala na odwrócenie uwagi od swojej

Autor: Tomasz Parafiniuk „Troska o godność człowieka niepełnosprawnego w Warsztatach

Terapii Zajęciowej Stowarzyszenia Akson w Sławnie, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2007,

s. 67 – 74.

2

niepełnosprawności i własnej osoby, a zwrócenie jej na wykonywaną pracę

i korzyści z niej wynikające,

4)

uzawodowienie w ramach rehabilitacji zawodowej niektórych uczestników

przygotowuje do podjęcia pracy w zakładach pracy chronionej lub aktywizacji

zawodowej. Ma na celu, także przygotowanie uczestników rokujących nadzieję

na uzawodowienie ich w zakresie pozwalającym prawidłowo funkcjonować na

wolnym rynku pracy,

5)

muzykoterapia wykorzystuje wpływ muzyki na psychosomatyczny ustrój

człowieka, poprawia poczucie własnej godności, powoduje wzrost samoakcep-

tacji, redukuje stres i niepokój oraz zachęca do wyrażania uczuć w formie

werbalnej jak i niewerbalnej,

6)

choreoterapia ma na celu uaktywnienie sił samouzdrawiających poprzez taniec

i opiera się na twierdzeniu, że nie ma złych doświadczeń, są jedynie bardziej

lub mniej intensywne,

7)

fizyczna (ruchowa), polega na racjonalnym organizowaniu wszelkich codzien-

nych czynności (mycie się, jedzenie, spacery, wszelki ruch związany z tokiem

normalnego życia). Zadaniem tej terapii jest dostarczenie warunków, w któ-

rych osoba niepełnosprawna intelektualnie osiągnęłaby minimalnym wysił-

kiem zamierzony cel danej czynności przez stworzenie racjonalnych nawyków.

Polega ona, także na usprawnieniu wszelkich zaburzonych funkcji fizycznych

w przypadku sprzężonych niepełnosprawności,

8)

psychoterapia to planowe, intencjonalne, systematyczne oddziaływanie na

uczestnika, przy pomocy słowa w ramach specyficznego kontaktu, w celu

osiągnięcia sprecyzowanego efektu, przy pomocy różnych metod czy technik.

Wyróżniamy psychoterapię podtrzymującą i objawową,

9)

arteterapia to szeroko rozumiana terapia sztuką, polega na wykorzystaniu róż-

nych środków artystycznych ułatwiających uczestnikowi ekspresję emocji.

Może służyć zarówno odczytywaniu stanu aktualnego uczestnika, jak i celo-

wemu animowaniu jego psychiki, tak, aby: osiągnął on pożądane stany emo-

cjonalne, był zdolny myśleć i działać inaczej.

Autor: Tomasz Parafiniuk „Troska o godność człowieka niepełnosprawnego w Warsztatach

Terapii Zajęciowej Stowarzyszenia Akson w Sławnie, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2007,

s. 67 – 74.

3

Ten rodzaj terapii wzmacnia zaufanie do siebie, podnosi samoocenę oraz

wzbudza entuzjazm do pracy twórczej. Uczenie się, bowiem jakiejkolwiek

umiejętności poprawia koncentrację, koordynację, daje satysfakcję i przyczy-

nia się do ogólnego rozwoju jednostki. Działalność artystyczna stwarza także

możliwości i może nadać życiu nowe znaczenie i sens.

Indywidualne programy rehabilitacji zawodowej i ogólnej są realizowane po-

przez metody terapeutyczne takie jak:

1)

elementy metody Domana, zakładają, że na drodze rozwoju pojawia się sześć

najważniejszych obszarów, służących do pełnego funkcjonowania istoty ludz-

kiej, są nimi: wzrok, słuch, dotyk, ruch, mowa i sprawność rąk. Usprawnienie

tych zmysłów ma doprowadzić do tego, by nieuszkodzona część mózgu przy-

jęła zadania tej uszkodzonej, natomiast poprzez odpowiedni trening umiejętno-

ści zachowań społecznych ma pomóc w adaptacji społecznej,

2)

trening umiejętności komunikacji społecznej, polega na prowadzeniu rozmów

oraz pobudzaniu zachowań werbalnych i niewerbalnych,

3)

trening rozwiązywania problemów w trudnych sytuacjach międzyludzkich

obejmuje zagadnienia związane z radzeniem w sytuacjach konfliktowych,

z własną i cudzą agresją oraz praktyczną sztuką kompromisu i negocjacji,

4)

trening w zakresie edukacji seksualnej, pozwala zrozumieć zagadnienia jak

i informacje związane z życiem intymnym, wiedzą z zakresu fizjologii własne-

go ciała oraz umiejętnością obrony przed molestowaniem seksualnym,

5)

trening przygotowania do podjęcia pracy pozwala zdobyć umiejętności zwią-

zane z: wyszukiwaniem informacji o pracy, kompletowaniem dokumentów po-

trzebnych do zatrudnienia oraz pisaniem życiorysu i listu motywującego,

6)

trening zachowań rynkowych i ekonomicznych, kształci uczestników w zakre-

sie rozpoznawania nominałów pieniężnych, planowania wydatków na dany

miesiąc, sposobów oszczędnego gospodarowania i zachowania przy zakupach.

Autor: Tomasz Parafiniuk „Troska o godność człowieka niepełnosprawnego w Warsztatach

Terapii Zajęciowej Stowarzyszenia Akson w Sławnie, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2007,

s. 67 – 74.

4

Ważnym elementem terapii są także zajęcia kulturalno – rozrywkowe zapew-

niające uczestnikom dobre samopoczucie i działające odprężająco. Formy tych zajęć

muszą być jednak odpowiednio dobrane do możliwości stanu zdrowia, poziomu

umysłowego i zainteresowań. Uczestnictwo w wielu ciekawych wyprawach, turnu-

sach rehabilitacyjnych, zawodach sportowych, wycieczkach, piknikach, olimpiadach

i innych spotkaniach integracyjnych nie tylko przysposabia ich do społeczeństwa

ludzi zdrowych, lecz również wzbudza poczucie w nich własnej wartości i godności.