CHOROBY PRZENOSZONE DROGĄ PŁCIOWĄ

Czym są choroby

przenoszone drogą

płciową?

nfekcjami zazwyczaj przenoszonymi na

drodze kontaktów seksualnych. Do zakażenia

chorobami przenoszonymi drogą płciową,

dawniej określanymi jako weneryczne,

dochodzi na drodze kontaktów seksualnych

pomiędzy osobą zakażoną i zdrową, gdy

płyny ustrojowe (krew, sperma, wydzielina

pochwowa) bądź wydzielina ze zmian

chorobowych osoby chorej mają kontakt z

błoną śluzową (w ustach, pochwie, penisie

lub odbycie) czy uszkodzoną skórą zdrowego

partnera.

Zalicza się do nich:



chamydiozę,



rzeżączkę,



opryszczkę płciową,



HIV/AIDS



kiłę



kłykciny



rzęsistkowicę



WZW typ B



wszy łonowe

Drogi i sposoby

przenoszenia chorób

płciowych:

•

-stosunek płciowy

•

-kontakty seksualne oralne i analne

•

-kontakt z płynami i wydzielinami zakażonej

osoby:

-krew

-ślina

-nasienie

-wydzielina pochwowa

•

-z matki na płód.

Objawy chorób

przenoszonych

drogą płciową

•

pieczenie, uczucie palenia cewki moczowej

•

rana, wysypka lub pęcherzyki w okolicy narządów płciowych

lub odbytu.

•

obfita lub zmieniona wydzielina z pochwy lub członka.

•

świąd, ból, wydzielina w okolicy odbytu.

•

świąd, pieczenie i tkliwość pochwy i sromu,

•

zaczerwienienie

obrzęk okolicy narządów płciowych.

•

ból w okolicy brzucha i podbrzusza.

•

ból, zranienie, podrażnienie lub inne uczucie dyskomfortu w

czasie stosunku

•

krwawienie po stosunku, krwawienia międzymiesiączkowe.

•

nawracające zakażenia drożdżakowe.

Pamiętaj, że wiele ludzi

zakażonych chorobami

przenoszonymi drogą

płciową nie odczuwa w

ogóle objawów

Każdy kto jest aktywny seksualnie powinien

regularnie badać się w kierunku chorób

przenoszonych drogą płciową. Jeżeli okaże się,

że

jesteś zakażony, otrzymasz odpowiednie

leczenie

zapobiegające również rozprzestrzenianiu się

choroby na innych za pośrednictwem kontaktów

seksualnych lub na płód w przypadku ciąży.

Jeśli jesteś aktywny seksualnie oraz jesteś

niepewny czy twój partner nie jest zakażony

lub utrzymuje kontakty z osobą zakażoną,

lub jeśli masz więcej niż jednego partnera

powinieneś:

•

uprawiać bezpieczny seks, używać prezerwatyw w

ciągu całego kontaktu płciowego za każdym razem

gdy uprawiasz seks pochwowy, analny, oralny.

•

unikać kontaktów z płynami i wydzielinami jak

wydzielina pochwowa, nasienie, otwarte zranienia.

•

regularnie badać się w kierunku chorób

przenoszonych drogą płciową.

•

osoby chore powinny zrezygnować z aktywności

seksualnej do czasu wyleczenia.

STI na mocy ustawy są w Polsce

leczone bezpłatnie, również w

przypadku osób

nieubezpieczonych, a do

dermatologa-wenerologa można

zgłaszać się bez skierowania od

lekarza pierwszego kontaktu.

Rzeżączka i chlamydioza

należą do najbardziej

zakaźnych chorób

przenoszonych drogą płciową

- zakaźność po jednorazowym

kontakcie sięga 80-90%.

RZEŻĄCZKA

edna z najbardziej

rozpowszechnionych chorób

przenoszonych drogą płciową

(wenerycznych). Dokładne dane

dotyczące jej występowania są

zaniżone. A jest ona jedną z

najczęstszych przyczyn niepłodności

u kobiet.

Sposoby i drogi

rozprzestrzeniania

-kontakt płciowy (w tym analny i

oralny)

-z zakażonej matki na noworodka w

czasie porodu (zakażenie tkanek oka

noworodka,

jeśli

infekcja

noworodka,

jeśli

infekcja

umiejscowiona jest w innym miejscu-

podejrzenie

seksualnego

podejrzenie

seksualnego

wykorzystania dziecka)

Objawy:

-zwykle w ciągu 2 - 7 dni od stosunku pojawia się

pieczenie czy swędzenie przy oddawaniu moczu.

-u mężczyzn pojawia się obfita wydzielina śluzowo-

ropna z cewki moczowej.

-u kobiet, u których okres wylęgania jest dłuższy (może

bowiem trwać do 2 tygodni), oprócz pieczenia i

swędzenia pojawiają się upławy z pochwy. Bakterie

umiejscawiają się bowiem na błonie śluzowej cewki

moczowej czy szyjki macicy.

-częsty przebieg skąpoobjawowy u kobiet, infekcja może

ciągnąć się miesiącami

-bezobjawowy przebieg choroby u mężczyzn należy do

rzadkości

-rzeżączka gardła i odbytu- stan zapalny w tych

okolicach w przypadku kontaktów oralnych i analnych,

(u kobiet poza stosunkami analnymi infekcja może

szerzyć się z pochwy i krocza do odbytnicy)

Rozpoznanie:

-objawy przedmiotowe i podmiotowe

-badania laboratoryjne próbek

wydzieliny pobranych z cewki

moczowej, szyjki macicy lub gardła i

ewentualnie odbytu na obecność

dwoinki rzeżączki w pobranym

ateriale

Powikłania

rzeżączki:

-zapalenie narządów miednicy mniejszej (bóle

brzucha, ból w trakcie stosunku, krwawienia

międzymiesiączkowe i gorączka).

-niepłodność (w wyniku nieleczenia lub późnego

wykrycia zakażenia)

-ciąża pozamaciczna- krwotok, wstrząs, a nawet

śmierć

-rozprzestrzenienie się infekcji z dróg rodnych do

stawów na drodze krwionośnej(rzadko)

-rzeżączkowe zapalenie jąder u mężczyzn- w

wyniku tego niepłodność (rzadko)

-ciężkie zakażenie tkanek oka u noworodka

Zapobieganie i leczenie:

-regularne i prawidłowe stosowanie

prezerwatywy przez mężczyzn

podstawowym czynnikiem ryzyka są

stosunki seksualne z więcej niż

jednym partnerem lub z osobą, która

sama ma wielu innych partnerów.

Ważne jest wczesne rozpoznanie i

odpowiednie leczenie:

-antybiotyki:



penicylina (jednak wytworzyła się oporność i

część szczepów nie jest wrażliwa na

penicylinę)



ceftriakson- jeden zastrzyk domięśniowy



cefiksym- jedna dawka doustna



ciprofloksacyna lub ofloksacyna- jedna

dawka doustna, nie mogą przyjmować

kobiety w ciąży i dzieci do 18 roku życia

Cicha choroba -

CHLAMYDIOZA

Chlamydioza powodowana jest przez

bakterie Chlamydia trachomatis

Około

jednej

trzeciej

aktywnych

Około

jednej

trzeciej

aktywnych

seksualnie dziewcząt oraz młodych

kobiet miało jeden pozytywny wynik

testu na chlamydie

4 miliony nowych przypadków

zakażenia

Sposoby i drogi

przenoszenia:

-kontakt płciowy, w tym analny i oralny

-chlamydioza jest bakterią osiedlającą

się w wydzielinie śluzowej w obrębie

narządów płciowych, ale może także

zaatakować odbytnicę, gardło i oczy.

Objawy:

-dyskomfort w narządach płciowych lub

ból podczas oddawaniu moczu- u

niektórych kobiet i mężczyzn

-u kobiet najczęściej upławy, pieczenie

przy oddawaniu moczu, bóle w dole

brzucha, przedłużające się

krwawienia miesięczne i krwawienia

międzymiesiączkowe.

75%

kobiet

oraz

50%

75%

kobiet

oraz

50%

mężczyzn, którzy mają

chlamydie nie wie o swojej

chorobie

nie

szuka

chorobie

nie

szuka

pomocy

lekarskiej.

pomocy

lekarskiej.

Powikłania:

-zapalenie narządów miednicy mniejszej.

Stanach dotyka ponad milion kobiet. Ponad

połowa z nich powodowana jest przez chlamydie.

-niepłodność. Około 100 000 kobiet każdego roku

zostaje bezpłodne w wyniku stanu zapalnego w

miednicy mniejszej.

-ciąża pozamaciczna

-przedwczesny poród spowodowany uszkodzeniem

błon płodowych.

-zakażenie dziecka podczas porodu powodujące

groźne dla życia zapalenie płuc lub infekcje oczu.

Powikłania

mężczyzn:

-obrzęk i tkliwość jąder. Mogą być

one objawem zapalenia najądrzy

części

męskiego

układu

części

męskiego

układu

rozrodczego.

Nie leczone zapalenia najądrzy może

prowadzić do niepłodności.

-zapalenie cewki moczowej

Leczenie:

-antybiotyki (penicylina nieskuteczna)

-leki należy przyjmować ściśle wg

wskazań

lekarza,

nawet

wskazań

lekarza,

nawet

ustąpieniu objawów

-jeśli objawy po 2-3 tygodniach nie

ustąpią ponownie skontaktuj się z

lekarzem

Zapobieganie:

-osoby mające więcej niż jednego

partnera seksualnego, a zwłaszcza

młode kobiety powinny regularnie

wykonywać badanie na obecność

chlamydii.

-pewnym

zabezpieczeniem

jest

-pewnym

zabezpieczeniem

jest

również używanie prezerwatyw.

KIŁA

Kiła (łac. syfilis) była kiedyś przyczyną

wielu zgonów lub znacznego

kalectwa.

Powoduje ją bakteria zwana krętkiem

bladym.

Sposoby i drogi

przenoszenia:

-krętki przechodzą z pierwotnego owrzodzenia na

skórę lub błony śluzowe okolic genitaliów

partnera seksualnego.

-mogą przenosić się również przez uszkodzoną

skórę innych części ciała.

-z racji tego, że bakterie te są bardzo wrażliwe na

czynniki środowiska, to do zarażenia dochodzi

głównie na drodze

kontaktów płciowych.

-przeniesienie choroby przez ciężarną matkę na

płód. (Takie dziecko może urodzić się z

poważnymi wadami układu nerwowego i

narządów).

Objawy i przebieg

I okres

-pierwszym objawem jest grudka a później

wrzód, pojawiający się do 3 miesięcy po

zarażeniu (zwykle po 2-6 tygodniach)

-z powodu bezbolesności takie owrzodzenie

może pozostać niezauważone, może ono

pojawić się nie tylko w okolicy narządów

płciowych (prącie, pochwa), ale również na

języku, wargach lub innych częściach ciała.

-owrzodzenie

znika

kilku

tygodniach

-owrzodzenie

znika

kilku

tygodniach

niezależnie od tego, czy osoba była leczona,

czy też nie. U 1/3 osób nie poddanych terapii

dochodzi do rozwoju dalszych stadiów choroby.

Objawy i przebieg

II okres

-kiła wtórna -wysypka skórna pojawiająca się po 3-6

tygodniach od wystąpienia owrzodzenia pierwotnego

-drobne plamki lub grudki, ustępują w ciągu kilku tygodni bądź

miesięcy.

-wysypka może pojawić się na całym ciele.

-najczęściej jest zlokalizowana na wewnętrznej części dłoni i

dolnej powierzchni stóp.

Te zmiany są zakaźne, a kontakt z uszkodzoną skórą

(niekoniecznie seksualny) może doprowadzić do zarażenia.

-dodatkowo gorączka (zwykle niezbyt wysoka), uczucie

wyczerpania, bóle głowy i gardła, utrata włosów i

powiększenie węzłów chłonnych.

-objawy te również znikają nawet bez leczenia. Symptomy

mogą być bardzo słabo wyrażone, co doprowadza do

kolejnego, tragicznego w skutkach przeoczenia.

Objawy i przebieg

- I

II okres

-utajenie

-chory nie zaraża i nie skarży się na

jakiekolwiek objawy

-u 1/3 takich pacjentów rozwinie się

jednak kiła późna - najgroźniejsza z

postaci tej choroby

Objawy i przebieg

- IV

okres

-zmiany narządowe

-liczne uszkodzenia serca, oczu, mózgu i innych

części układu nerwowego, kości, stawów i

wielu innych narządów. Praktycznie każda

część ciała może zostać zajęta.

-może ciągnąć się latami, przy wolnym postępie

zmian

trwa

nawet

dziesięciolecia,

zmian

trwa

nawet

dziesięciolecia,

doprowadzając

ślepoty,

chorób

doprowadzając

ślepoty,

chorób

psychicznych i zaburzeń neurologicznych oraz

zaburzeń w pracy serca, a w rezultacie do

zgonu.

Rozpoznanie:



wywiad i badanie przeprowadzane przez lekarza



stwierdzenia krętków w wydzielinie ze zmian chorobowych



testy krwi:



VDRL, będący modyfikacją testu wprowadzonego kiedyś przez

Wassermana, stąd pochodzi jego potocznie używana nazwa -

WR.

wada: czasami jako chorych na kiłę wykrywa się osoby zdrowe lub

z innymi schorzeniami (np. chorobami auto-immunologicznymi,

niektórymi infekcjami wirusowymi).

Pozytywny wynik tego testu należy potwierdzić:



badanie FTA-ABS lub TPHA, są bardziej specyficzne niż VDRL, to

znaczy, że bardzo rzadko zdarza się sytuacja, kiedy badana

osoba nie jest zakażona krętkiem, a badanie wykazuje wynik

dodatni

Testy FTA-ABS i TPHA wykrywają

obecność przeciwciał, czyli białek

tworzonych przez organizm w

odpowiedzi na zakażenie.

Niestety, te przeciwciała nie chronią

przed ponownym zakażeniem, tak

więc przebycie kiły nie oznacza, że

pacjent jest uodporniony.

Leczenie i zapobieganie:

penicylina

-trudna do zastąpienia i bardzo skuteczna, w

postaci zastrzyków

-pacjent przestaje być zakaźny (czyli przestaje zarażać

innych) już po jednej dobie od rozpoczęcia terapii

-inne antybiotyki używa się przede wszystkim w przypadku

alergii na penicylinę

-jeżeli pacjent nie odpowiada na standardowe leczenie-

między innymi z tego powodu zaleca się okresowe badania

krwi w trakcie terapii. Takie badania kontrolne u osób z

infekcją układu nerwowego powinno się przeprowadzać

nawet

przez

nawet

przez

lata

rozpoczęcia

leczenia.

lata

rozpoczęcia

leczenia.

-przy odpowiedniej terapii można wyleczyć chorobę we

wszystkich stadiach, choć nie naprawi się już spustoszeń

poczynionych w późnych okresach kiły.

Zapobieganie:

-unikanie kontaktu z wrzodami i innymi

zmianami na skórze i innych tkankach.

Dotyczy to również płynów, takich jak krew.

-używanie prezerwatyw

-wczene zdiagnozowanie i właściwe leczenie

-badanie ciężarnych

Konieczne jest badanie i leczenie

partnera

Kiła wrodzona:



rozwija się u około 40-70% dzieci urodzonych przez

zakażoną i nie leczoną kobietę



1/4 wszystkich przypadków ciąż u takich pacjentek

skończy się poronieniem, obumarciem płodu lub

śmiercią noworodka zaraz po urodzeniu.



najczęściej objawy nie występują od razu po urodzeniu,

ale w kilka tygodni lub miesięcy później:



zmiany skórne,



gorączka,



powiększenie wątroby i śledziony,



żółtaczka,



niedokrwistość i wiele innych objawów

Dziecko jest tak samo zakaźne

jak chora osoba dorosła i jego

pielęgnacja wymaga dużej

ostrożności.

-rzadko zdarza się już taka sytuacja, w

której choroba pozostaje nierozpoznana

i przechodzi w późne stadium.

-u

nastolatka

mogą

pojawić

się

-u

nastolatka

mogą

pojawić

się

nieodwracalne

uszkodzenia

kości,

nieodwracalne

uszkodzenia

kości,

zębów, oczu, uszu, a co gorsza mózgu i

innych części układu nerwowego.

KŁYKCINY KOŃCZYSTE

Kłykciny kończyste, znane również jako

brodawki genitalne, są efektem

zakażenia narządów płciowych

wirusem brodawczaka ludzkiego

(HPV).

Objawy:

-niewielkie brodawki o kalafiorowatej

powierzchni, z czasem powiększające się,

umiejscowione na zewnętrznych

narządach płciowych, u kobiet także w

pochwie i na szyjce macicy oraz w cewce

moczowej i w okolicy lub wewnątrz

odbytu.

-pojawiają się najczęściej w 2 do 12

miesięcy po zakażeniu.

Leczenie:

-smarowanie

brodawek

lekami

-smarowanie

brodawek

lekami

zewnętrznymi

-zamrażanie

-elektrokoagulacja

-laseroterapia

-usuwanie chirurgiczne

Choroba

może

nawracać,

Choroba

może

nawracać,

szczególnie

gdy

partner

szczególnie

gdy

partner

seksualny nie jest leczony i

dochodzi do nadkażania.

Z powodu nawrotów leczenie

często bywa długotrwałe

Powikłania:

-niektóre typy wirusa brodawczaka ludzkiego mogą

być przyczyną rozwoju nowotworów szyjki macicy,

odbytu i zewnętrznych narządów płciowych

-kobiety, które kiedykolwiek przeszły zakażenie HPV

powinny regularnie, zgodnie z zaleceniami lekarza,

poddawać się badaniom cytologicznym szyjki

macicy

-jeżeli choroba dotyczy ciężarnej istnieje ryzyko

zakażenia dziecka (brodawczaki krtani) w czasie

porodu.

RZĘSISTEK POCHWOWY

Trichomonas vaginalis

-r

zęsistek

pochwowy to pierwotniak pasożytujący

w organizmie człowieka. Powoduje

rzęsistkowicę (

trichomonadiosis

) -

chorobę dróg moczowo - płciowych o

ostrym bądź przewlekłym przebiegu.

Częstość występowania

rzęsistkowicy jest zmienna.

chorzenie to występuje aż u 50%

osób nie przestrzegających higieny i

często

zmieniających

partnerów

często

zmieniających

partnerów

seksualnych.

Ocenia się, że w Polsce rzęsistkowica

występuje u 32-70% kobiet 10-20%

mężczyzn

Drogi przenoszenia:

•

bezpośredni kontakt- droga płciowa

•

zakażenie pośrednie - poprzez używanie wspólnych

ręczników, przyborów toaletowych, bielizny

pościelowej, urządzeń sanitarnych.

•

rzęsistek pochwowy przeżywa w kroplach nie

wyschniętej wydzieliny chorej osoby i stanowi

źródło zarażenia. -wyposażony w znakomite

narządy ruchu, szybko przedostaje się do pochwy,

następnie do szyjki macicy, może kolonizować

macicę, a nawet jajowody, dociera również przez

cewkę moczową do pęcherza moczowego.

-u mężczyzn pierwotniak ten przenika do gruczołu

krokowego i pęcherzyków nasiennych z worka

napletkowego przez cewkę moczową, może też

dostać się do pęcherza moczowego.

Objawy:

-objawy zapalenia pochwy i zewnętrznych narządów płciowych

(ostry stan zapalny nie leczony przechodzi w zapalenie

przewlekłe, a następnie w przewlekłe utajone).

-świąd, pieczenie, ból w okolicy krocza, podrażnienie sromu i

pochwy

-obfite pieniste upławy wydzieliny o nieprzyjemnej woni, o barwie

przeważnie żółtej lub zielonkawej

-gdy do infekcji dróg płciowych dochodzi zarażenie dróg

moczowych, może wystąpić pieczenie, częstomocz, parcie na

mocz, a nawet bolesne oddawanie moczu oraz bóle w

podbrzuszu

-u 10-50% chorych kobiet zarażenie przebiega bezobjawowo

-u mężczyzn choroba ma przebieg z reguły bezobjawowy

-wyjątkowo objawia się zapaleniem cewki moczowej z wyciekiem,

niewielkim swędzeniem, zapaleniem żołędzi i napletka

-zakażenie cewki może jednak przejść w stan ostry z obfitym

ropnym wyciekiem z cewki moczowej, towarzyszy mu świąd,

ból cewki moczowej, częstomocz i pieczenie podczas

oddawania moczu.

-czasami do ostrego stanu zapalnego cewki moczowej dołącza się

ostre zapalenie gruczołu krokowego z bolesnym częstomoczem

oraz bólami w kroczu.

Bezobjawowe nosicielstwo:

-rzęsistek pochwowy może bytować w sposób

bezobjawowy np. w gruczole krokowym

mężczyzny i stanowić źródło zakażenia dla kobiet

-do zarażenia partnerki dochodzi przez wydzielinę

gruczołu krokowego i zainfekowane nasienie.

-u kobiet w stadium utajonym przewlekłym również

brak jest klinicznych objawów infekcji.

Trichomonas vaginalis

może znajdować się w

pochwie przez wiele lat bez objawów

chorobowych. Jednak taki stan utajenia może w

każdej chwili ulec zaostrzeniu. Wiąże się to z

możliwością zarażenia partnera seksualnego

Rozpoznanie:

•

badanie przedmiotowe i podmiotowe

•

wykrycie badaniem mikroskopowym

pasożytów w odpowiednio pobranym

i przygotowanym materiale

biologicznym (wydzielina pochwy,

cewki moczowej, osad moczu).

•

czasami konieczna jest hodowla

Leczenie:

•

pochodne imidazolu: metronidazol, tinidazol, ornidazol-

doustnie, terapia uderzeniowa - lek jest podawany 1-3 -

krotnie w ciągu doby

•

ze względu na duże prawdopodobieństwo (prawie

100%) zarażenia partnera seksualnego, trzeba

bezwzględnie przeprowadzić u niego leczenie

•

należy leczyć równocześnie oboje partnerów

seksualnych, zalecając im powstrzymanie się od

współżycia do czasu zakończenia terapii

•

niezbędne jest przeprowadzenie badań kontrolnych po 3

tygodniach po zakończeniu kuracji.

•

wspomagają leczenie rzęsistkowicy preparaty

przywracające naturalną kwasowość środowiska pochwy

•

wytwarzają wysoce kwaśne środowisko, w którym giną

drożdżaki, bakterie chorobotwórcze, rzęsistek

pochwowy i wiele innych mikroorganizmów

chorobotwórczych. (Albothyl, Vagothyl ).

Zapobieganie:

•

przestrzeganie podstawowych zasad

higieny życia codziennego

•

unikanie przygodnych kontaktów

seksualnych

•

używanie prezerwatyw

•

stałe okresowe badania kontrolne u

lekarza ginekologa

Powikłania:

nieleczona rzęsistkowica może być

przyczyną:



bezpłodności,



powikłań ciążowych (poród

przedwczesny, mała masa

urodzeniowa)

OPRYSZCZKA NARZĄDÓW

PŁCIOWYCH

Opryszczka to choroba wywołana przez wirus

opryszczki zwykłej - Herpes simplex.

Wyróżniono dwa typy tego wirusa: pierwszy

powoduje opryszczkę na wargach i twarzy,

drugi, przenoszony drogą kontaktów

płciowych - na narządach płciowych i w

okolicy odbytu. W przypadku kontaktów

oralno-genitalnych pierwszy typ opryszczki

może powodować zmiany w okolicach

płciowych.

Istnieje możliwość przeniesienia się zakażenia z

matki na dziecko w czasie ciąży.

Objawy:

•

w ciągu 2-7 dni od zakażenia, jest to tzw.

zakażenie pierwotne

•

nasilone zmiany w postaci drobnych,

zgrupowanych pęcherzyków,

przekształcających się następnie w nadżerki i

strupki,

•

lokalizacja na zaczerwienionych i

obrzękniętych błonach śluzowych i skórze

okolic płciowych.

•

objawy ogólne: gorączka, złe samopoczucie,

bolesne powiększenie pachwinowych węzłów

chłonnych oraz nasilone dolegliwości bólowe.

•

objawy utrzymują się 2-3 tygodnie.

Rozpoznanie:

-możliwe w momencie pojawienia się objawów

U części chorych występują nawroty, które

lokalizują się w tym samym miejscu co

zakażenie pierwotne. Podczas nawrotów

objawy są mniej nasilone, nie tak bolesne i

ustępują w ciągu tygodnia.

Nawrotom sprzyjają: osłabienie odporności,

stres, oziębienie, silne nasłonecznienie, urazy.

Leczenie:

-leki przeciwwirusowe (maści lub

tabletki), które skracają czas

trwania objawów, zmniejszają

dolegliwości bólowe i mają

zmniejszać ryzyko nawrotów

choroby.

HIV/AIDS

Ludzki wirus upośledzenia odporności -

HIV

(ang.:

uman

mmunodeficiency

irus)

jest wirusem, który atakuje, osłabia i niszczy

system odpornościowy organizmu, czego

rezultatem jest utrata przez człowieka

zdolności zwalczania różnych chorób i

infekcji.

AIDS (ang.

cquired

mmune

eficiency

yndrome) - to zespół nabytego

upośledzenia odporności. Jest późną fazą

zakażenia się wirusem HIV. Pierwsze objawy

kliniczne pojawiają się po kilku lub kilkunastu

latach od momentu zakażenia.

Liczba zarażonych śmiercionośnym

wirusem wciąż rośnie. Według

najnowszego raportu sporządzonego

przez Organizację Narodów

Zjednoczonych i Światową Organizację

Zdrowia, na całym globie żyje ich

obecnie ok. 40,3 mln. To najwięcej od

chwili zidentyfikowania HIV w latach

80. ubiegłego wieku. Do tej pory zabił

on na świecie ponad 25 mln osób.

Tylko w tym roku ponad pół miliona

dzieci, natomiast przybyło na świecie

prawie pięć milionów nosicieli wirusa.

W ciągu dwóch ostatnich lat poprawiły się

możliwości leczenia chorych-ponad milion

nosicieli wirusa HIV mieszkających w krajach

rozwijających się może żyć dłużej i lepiej, a od

250 tys. do 350 tys. tylko w tym roku uniknęło

śmierci.

Zdaniem naukowców do infekcji najczęściej

dochodzi podczas stosunku bez

zabezpieczenia, a tylko jedna trzecia

przypadków to skutek używania brudnych

igieł.

Na całym świecie AIDS coraz częściej dotyka

kobiet - alarmują naukowcy, w Polsce - panie

stanowią 20 proc. wszystkich zakażonych

Budowa wirusa HIV

1-nić RNA,

2-enzym odwrotna transkryptaza,

3-enzym integraza,

4-zewnętrzna otoczka wirusa utworzona:

a. ze struktur lipidowych,

b. z białka,

5-rdzeń zbudowany z białka,

6-otoczka rdzenia.

Drogi zakażenia:

•

droga kontaktów seksualnych z zakażonymi

osobami, homo 0,3%, hetero 0,2%

Kontakty seksualne z wieloma partnerami zwiększają

ryzyko zakażenia HIV. Choroby narządów płciowych

torują drogę zakażeniu HIV.

•

krew, np. podczas zabiegów medycznych i

niemedycznych - w związku z przerwaniem

ciągłości tkanek narzędziem zanieczyszczonym

zakażoną krwią, a także gdy zakażona krew

dostanie się na spojówki, śluzówki lub uszkodzoną

skórę. Ryzyko zakażenia HIV jest duże przy

użytkowaniu wspólnego sprzętu do wstrzyknięć

przez stosujących środki odurzające, przetoczenie

95%, igły 0,6%

•

droga wertykalna- z matki na płód -15-40%,

•

podczas porodu -60-70%,

•

podczas karmienia piersią- 15-40%

•

przez błony śluzowe 0,09%

MATERIAŁ ZAKAŹNY

•

nasienie

•

wydzielina z pochwy

•

krew (˜0,1ml)

•

mleko matki

•

prawdopodobnie płyn mózgowo

rdzeniowy, otrzewnowy, opłucnowy,

osierdziowy, wody płodowe

Sytuacje bezpieczne- nie ma

ryzyka zakażenia:

•

całowanie, dotykanie

•

nieseksualny kontakt cielesny

•

życie w rodzinie i społeczeństwie

•

przebywanie z kimś kichającym lub

kaszlającym,

•

jedzenie w stołówkach, barach, restauracjach

•

korzystanie z ubikacji publicznych, basenów

kąpielowych, sauny

•

korzystanie z usług fryzjerów, kosmetyczek

•

wizyta u lekarza

•

ukąszenia komarów

Objawy

I okres:

•

w początkowej fazie zakażenia, gdy HIV wnika do

organizmu żadne objawy nie są zauważalne ani

odczuwalne

•

pierwsze objawy mogą się pojawić w chwili, gdy

organizm zakażonej osoby zaczyna walczyć z wirusem i

wytwarza przeciwciała przeciwko niemu

•

ostra choroba retrowirusowa- 3-6tyg od zakażenia, 50-

80% pacjentów:

- bóle głowy, mięśni, lekkie obrzmienie węzłów chłonnych

- są to objawy podobne do objawów grypowych.

Okres ten trwa od 7 do 14 dni, po czym objawy ustępują.

•

okres pomiędzy zakażeniem a pojawieniem się

przeciwciał anty-HIV nazywamy okienkiem

serologicznym. Może on trwać od kilku do kilkunastu

tygodni

•

w czasie okienka serologicznego osoba zakażona może

zakażać innych- okres bardzo niebezpieczny!!!

II okres:

-okres bezobjawowy- nie ma oznak

zakażenia, trwa namnażanie

wirusa w węzłach chłonnych,

niszczenie limfocytów CD 4+, od

1 roku do 14 lat

III okres:

•

stadium objawowe-liczba limfocytów

CD4+ <500/mm3,

•

podwyższona wiremia, gorączka

biegunki, nocne poty, brak łaknienia,

półpasiec, mięczak zakaźny,

kandydoza jamy ustnej, leukoplakia

włochata, trombocytopenia, mięsak

Kaposiego, choroby wskaźnikowe,

encefalopatia

•

AIDS

Możesz obawiać się zakażenia

HIV:

•

miałeś tzw. zachowanie ryzykowne np.

odbyłeś przygodny stosunek płciowy,

•

dowiedziałeś się, że Twój partner był

zakażony wirusem HIV,

•

przyjmujesz narkotyki drogą dożylna i

nie jesteś pewien czy używane przez

Ciebie igły i strzykawki były sterylne,

•

pojawiają się u Ciebie i powtarzają

nietypowe objawy chorobowe

Rozpoznanie:

Zakażenie można stwierdzić

tylko przez badanie krwi!

Światowa Organizacja Zdrowia

zaleca wykonanie badania w 3

miesiące po ryzykownym

zachowaniu.

Badania krwi:

•

obecność przeciwciał antyHIV (białka

produkowane przez układ odpornościowy

organizmu po zakażeniu)- po sześciu

tygodniach od chwili zakażenia, gdyż

wtedy ilość przeciwciał będzie

wystarczająco duża



rodzaje testów:

•

ELISA

•

Western Blot- do potwierdzenia testu ELISA

•

metoda PCR - wykrycie antygenu czyli

samego wirusa- w celu potwierdzenia

dodatniego badania na obecności p/ciał

•

hodowla wirusa- nie zawsze udaje się

wyhodować wirusa HIV poza organizmem.

Badania w kierunki

obecności wirusa HIV

można wykonać

anonimowo

Jego wynik jest objęty

tajemnicą lekarską i

służbową

Test HIV (-)

- ujemny oznacza, że

przeciwciała HIV nie zostały wykryte w

organizmie. Jednak nie ma gwarancji,

że osoba taka nie została zakażona.

Może być potrzebny dłuższy okres, aby

zwiększyła się liczba przeciwciał HIV.

Test należy wykonać powtórnie po

upływie około 6 miesięcy

(potwierdzony testem Western Blot.)

Test HIV(+)

- dodatni oznacza, że

przeciwciała HIV zostały wykryte w

organizmie i nastąpiło zakażenie HIV.

Osoba taka będzie już zakażona przez

całe życie. Pozytywny wynik testu

wymaga powtórzenia oraz wykonania

testu potwierdzenia

AIDS

nie jest pojedynczą chorobą, lecz

zespołem objawów różnych chorób, która

w charakterystyczny sposób atakuje osoby

zakażone HIV. Wiele z tych chorób

występuje powszechnie i nie są one

szkodliwe dla osób ze zdrowym systemem

immunologicznym (odpornościowym).

Jednak dla tych, których system

odpornościowy jest uszkodzony, niektóre z

tych chorób mogą być nawet śmiertelne

Zakażenia oportunistyczne

to choroby wywołane przez

drobnoustroje chorobotwórcze, które wykorzystują okazję do

zaatakowania organizmu człowieka mającego osłabiony przez

wirus HIV układ odpornościowy.

Pierwotniako

· toksoplazmoza

· pneumocystozowe zapalenie płuc

(PCP)

Bakteryjne

· gruźlica

· kiła

Wirusowe

· opryszczka (HSV)

· półpasiec (VZV)

· wirusowe zapalenie wątroby typu B

(WZW B)

· cytomegalia (CMV)

Grzybicze

· kandydozy

Nowotwory występujące w

AIDS

•

mięsak Kaposiego (KS)

•

rak szyjki macicy

•

chłoniaki

LECZENIE I ZAPOBIEGANIE:

•

leczenie chorób towarzyszących AIDS

•

leczenie p/wirusowe, wielolekowe w celu

eliminacji lekooporności wirusa HIV i

zwiększenia efektu p/wirusowego

•

edukacja,

•

przecięcie dróg leczenia się,

•

badania podstawowe u uzależnionych, terapia

uzależnień, spadek ryzyka (strzykawki)

•

profilaktyka poekspozycyjna, HAART

(inhibitory RT, inhibitory proteazy, blokery

fuzji)

•

szczepionki (nie ma szczepionki na HIV)

Szacuje się, że na świecie 1 na 100

dorosłych osób zakażona jest wirusem

HIV.

Codziennie zakaża się 14 000 osób:

-mężczyzn, kobiet i dzieci,

-z tego prawie połowa to młodzież

między 15 a 24 rokiem życia

- do zakażenia dochodzi głównie przez

kontakty seksualne między kobietą a

mężczyzną (w 90 % przypadków).

Wirusowe zapalenie

wątroby typu B

Zapalenie wątroby typu B (WZW

B) to choroba wywołana przez

wirusa zapalenia wątroby typu B

(HBV).

Wirus przenoszony jest m.

in.

•

przez kontakty seksualne

•

przez niewysterylizowany sprzęt

medyczny (ryzyko dla osób

uzależnionych od dożylnie

wstrzykiwanych narkotyków)

•

z matki na dziecko, a więc dokładnie

tak jak wirus HIV.

Objawy

•

bóle mięśni i stawów,

•

wymioty,

•

zmęczenie.

•

kilka dni później pojawia się

żółtaczka, czyli żółtawe zabarwienie

skóry i białkówek oczu, a także

ciemny mocz.

Całkowite wyzdrowienie dotyczy

około 90 % chorych.

Zdarzają się także zachorowania

bez żółtaczki, które trudno

rozpoznać na podstawie

niecharakterystycznych

dolegliwości.

Rozpoznanie i leczenie

•

w większości przypadków zakażenia HBV

dochodzi do samowyleczenia i nie

pozostawia ono żadnych skutków ubocznych.

•

leczenie polega na podawaniu leków,

stosowaniu odpowiedniej diety i pozostaniu

w łóżku.

Wirusowe zapalenie wątroby typu B może

doprowadzić do przewlekłego zapalenia

wątroby, które z kolei może skończyć się

marskością i nowotworem tego narządu.

Dotyczy to od 5 do 10 % chorych.

Wirusowe zapalenie

wątroby typu C:

Spowodowane jest przez wirus zapalenia wątroby

typu C (HCV Hepatitis C Virus), który wykryto

dopiero w roku 1989. Wirusowe zapalenie wątroby

typu C zwane jest także WZW C lub potocznie

żółtaczką C.

Wirus HCV jest szeroko rozpowszechniony.

Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że na

świecie zakażonych jest około 170 milionów ludzi.

Szacuje się, że na świecie wykrywanych jest tylko

15 proc. przypadków. Dla porównania „jedynie” 36

milionów osób zakażonych jest HIV (WHO, 2000).

Sposoby zakażenia

Wirus HCV szerzy się głównie poprzez kontakt z

zakażoną krwią oraz rzadziej na drodze kontaktu

płciowego.

Do zakażenia może dojść:



w wyniku przetoczenia zakażonej krwi,



w wyniku bezpośredniego kontaktu uszkodzonej

skóry lub śluzówek z zakażoną krwią (używanie

tych samych maszynek do golenia, nożyczek,

szczoteczek do zębów lub poprzez materiały

sanitarne oraz zakrwawioną odzież),



podczas kontaktów seksualnych tzw. wysokiego

ryzyka (często, z wieloma partnerami), które

mogą powodować krwawienie lub podczas

kontaktów płciowych w czasie menstruacji,



w sytuacjach medycznych i pozamedycznych, w których

stosowany jest niewłaściwie wysterylizowany

(wyjałowiony) sprzęt, jak np:

- używanie skażonych igieł lub innego sprzętu podczas

wykonywania zastrzyków,

- przypadkowe skaleczenia związane z zastosowaniem

igieł (dotyczy np. pielęgniarek wykonujących zastrzyki),

- zabiegi stosowane w leczeniu stomatologicznym,

- wykorzystywania niewłaściwie wysterylizowanego

sprzętu do wykonywania tatuaży lub nakłuć związanych

z noszeniem kolczyków,



używania tych samych zakażonych przedmiotów

higieny osobistej,



przeniesienia wirusa z matki na dziecko w okresie

okołoporodowym (rzadko),



możliwe jest także, choć zdarza się rzadko, zakażenie

poprzez ugryzienie przez osobę zakażoną

W wielu przypadkach sposób zakażenia pozostaje

nieznany.

Nie można zarazić się

poprzez:

-kichanie, kaszel, pocałunki,

-używanie tych samych sztućców i talerzy,

korzystanie z tej samej łazienki lub toalety

-podczas innych, zwykłych codziennych czynności.

Osoba zakażona przestrzegająca podstawowych

zasad higieny nie jest źródłem zakażenia

wirusem typu C.

Objawy:

•

,,cicha choroba”, jedynie 1/3 osób zakażonych ma

objawy, które są niespecyficzne, miernie nasilone,

nie sugerujące choroby wątroby

•

bóle mięśniowo-stawowe, osłabienie, nudności,

trudności z koncentracją oraz niepokój lub depresja.

•

objawy stają się wyraźniejsze, gdy u chorego

rozwinie się marskość wątroby lub gdy zapalenie

wątroby ma ciężki przebieg.

•

oprócz uczucia znużenia chory może odczuwać:

osłabienie siły mięśniowej, pogorszenie apetytu,

nudności, zmniejszenie masy ciała, zmianę

zabarwienia moczu, świąd skóry.

Leczenie

Podstawowym i zasadniczym celem terapii w

przypadku WZW C jest:

- eliminacja wirusa z organizmu, powrót do

prawidłowych wartości wyników testów wątroby,

zapobieganie marskości i rozwojowi raka wątroby.

Istnieją coraz bardziej skuteczne metody

leczenia WZW C. Na rynku są dwa rodzaje

leków zarejestrowanych do leczenia

przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby

typu C – interferon i rybawiryna.

Interferon

- jest to naturalne białko wytwarzane w organizmie

w celu zwalczania zakażeń powodowanych przez wirusy.

Podawanie tego białka w postaci zastrzyków jest sposobem

wzmocnienia naturalnej obrony organizmu.

Od niedawna dostępne są pegylowane formy interferonu, które

wykazują lepszą skuteczność i są podawane tylko raz w

tygodniu.

Rybawiryna

– lek przeciwwirusowy. Są to tabletki albo kapsułki

stosowane doustnie dwa razy na dobę. Rybawiryna stosowana w

połączeniu z interferonem wzmacnia jego działanie, zwiększając

skuteczność leczenia i zmniejszając ryzyko nawrotu choroby.

Stosowanie samej rybawiryny nie powoduje eliminacji wirusa.

Szczepienie

Nie ma obecnie szczepionki, która

pomogłaby uchronić się przed

zakażeniem wirusem zapalenia

wątroby typu C. Przewiduje się, że

taka szczepionka może zostać

wynaleziona około 2015 roku.

Document Outline