Profilaktyka chorób
Profilaktyka chorób
przenoszonych drogą
przenoszonych drogą
płciową
płciową
Przygotowali: Wojciech
Podgórski, Marcin
Wierzbicki, Anna
Kwaśniewska, Ewelina
Malona
DLACZEGO
DLACZEGO
PROFILAKTYKA JEST
PROFILAKTYKA JEST
WAŻNA
WAŻNA
Zapobieganie chorobom jest dziś ważniejsze
Zapobieganie chorobom jest dziś ważniejsze
niż kiedykolwiek ze względu na wzrost
niż kiedykolwiek ze względu na wzrost
liczby odnotowanych przypadków
liczby odnotowanych przypadków
wirusowych nieuleczalnych chorób
wirusowych nieuleczalnych chorób
przenoszonych drogą płciową. Zarażenie
przenoszonych drogą płciową. Zarażenie
większością chorób przenoszonych drogą
większością chorób przenoszonych drogą
płciową zwiększa ryzyko zachorowania i
płciową zwiększa ryzyko zachorowania i
zarażenia drugiej osoby inną chorobą
zarażenia drugiej osoby inną chorobą
przenoszoną drogą płciową, łącznie z AIDS.
przenoszoną drogą płciową, łącznie z AIDS.
Ponadto, jeśli cierpisz na więcej niż jedną
Ponadto, jeśli cierpisz na więcej niż jedną
chorobę przenoszoną drogą płciową, mogą
chorobę przenoszoną drogą płciową, mogą
wystąpić między nimi interakcje. Na
wystąpić między nimi interakcje. Na
przykład, u kobiety zakażonej wirusem HIV
przykład, u kobiety zakażonej wirusem HIV
objawy innej choroby, takiej jak opryszczka
objawy innej choroby, takiej jak opryszczka
narządów płciowych, będą ostrzejsze i
narządów płciowych, będą ostrzejsze i
bardziej wycieńczające.
bardziej wycieńczające.
Jeżeli jesteś aktywna seksualnie, jesteś
Jeżeli jesteś aktywna seksualnie, jesteś
narażona na choroby przenoszone drogą
narażona na choroby przenoszone drogą
płciową. Gdy to tylko możliwe należy
płciową. Gdy to tylko możliwe należy
przerwać łańcuch zarażeń, a jeśli się
przerwać łańcuch zarażeń, a jeśli się
zaraziłaś, powinnaś udać się do lekarza.
zaraziłaś, powinnaś udać się do lekarza.
Rutynowa opieka ginekologiczna,
Rutynowa opieka ginekologiczna,
obejmująca wymaz cytologiczny , jest
obejmująca wymaz cytologiczny , jest
konieczna do dbania o zdrowie
konieczna do dbania o zdrowie
.
.
M
M
usisz pamiętać, że badanie cytologiczne
usisz pamiętać, że badanie cytologiczne
to badanie wykrywające nowotwory i
to badanie wykrywające nowotwory i
stany przed nowotworowe, a nie choroby
stany przed nowotworowe, a nie choroby
przenoszone drogą płciową. Istnieją
przenoszone drogą płciową. Istnieją
badania stwierdzające występowanie
badania stwierdzające występowanie
każdej z tych chorób.
każdej z tych chorób.
Potrzeba edukacji
Potrzeba edukacji
Liczba zachorowań na choroby
Liczba zachorowań na choroby
przenoszone drogą płciową w USA
przenoszone drogą płciową w USA
zmniejszyła się dzięki działalności
zmniejszyła się dzięki działalności
instytucji, których celem jest podstawowa
instytucji, których celem jest podstawowa
i wtórna profilaktyka, oraz dzięki zmianie
i wtórna profilaktyka, oraz dzięki zmianie
zachowania osób narażonych na ryzyko
zachowania osób narażonych na ryzyko
zakażenia. Jednak ze względu na
zakażenia. Jednak ze względu na
nastawienie społeczne, zmiany te
nastawienie społeczne, zmiany te
następują powoli.
następują powoli.
W kilku krajach europejskich i w Chinach
W kilku krajach europejskich i w Chinach
spadł odsetek zachorowań na choroby
spadł odsetek zachorowań na choroby
przenoszone drogą płciową dzięki
przenoszone drogą płciową dzięki
edukacji i profilaktyce. W Szwecji, dzięki
edukacji i profilaktyce. W Szwecji, dzięki
akcji propagującej używanie
akcji propagującej używanie
prezerwatywy, występowanie chorób
prezerwatywy, występowanie chorób
przenoszonych drogą płciową zmniejszyło
przenoszonych drogą płciową zmniejszyło
się bez ograniczenia aktywności
się bez ograniczenia aktywności
seksualnej.
seksualnej.
Profilaktyka chorób
Profilaktyka chorób
przenoszonych drogą
przenoszonych drogą
płciową
płciową
Zastosowanie którejś z opisanych poniżej
Zastosowanie którejś z opisanych poniżej
metod zapobiegania powinno zmniejszyć
metod zapobiegania powinno zmniejszyć
ryzyko
ryzyko
zachorowania na chorobę przenoszoną
zachorowania na chorobę przenoszoną
drogą płciową . Rozważ zastosowanie
drogą płciową . Rozważ zastosowanie
więcej niż jednej
więcej niż jednej
metody, ponieważ żadna z nich , nawet
metody, ponieważ żadna z nich , nawet
prezerwatywa, nie jest w 100%
prezerwatywa, nie jest w 100%
skuteczna:
skuteczna:
1. Najlepiej znaną metodą są
1. Najlepiej znaną metodą są
prezerwatywy z lateksu używane podczas
prezerwatywy z lateksu używane podczas
kontaktów
kontaktów
seksualnych, oralnych i analnych.
seksualnych, oralnych i analnych.
Mężczyzna musi nałożyć prezerwatywę,
Mężczyzna musi nałożyć prezerwatywę,
zanim dojdzie do kontaktu z narządami
zanim dojdzie do kontaktu z narządami
płciowymi kobiety, ustami lub odbytem,
płciowymi kobiety, ustami lub odbytem,
przy
przy
czym w wypadku profilaktyki chorób
czym w wypadku profilaktyki chorób
wenerycznych bardzo ważne jest
wenerycznych bardzo ważne jest
niedotykanie narządów
niedotykanie narządów
przed nałożeniem prezerwatywy.
przed nałożeniem prezerwatywy.
Jeżeli u ciebie lub twojego partnera
Jeżeli u ciebie lub twojego partnera
wystąpi podrażnienie lub
wystąpi podrażnienie lub
inny rodzaj reakcji uczuleniowej na
inny rodzaj reakcji uczuleniowej na
prezerwatywy lateksowe, spróbujcie użyć
prezerwatywy lateksowe, spróbujcie użyć
innego rodzaju
innego rodzaju
prezerwatywy, np. poliuretanowej lub
prezerwatywy, np. poliuretanowej lub
prezerwatywy bez środka
prezerwatywy bez środka
plemnikobójczego. Prezerwatywy z lateksu
plemnikobójczego. Prezerwatywy z lateksu
zostały poddane licznym badaniom i
zostały poddane licznym badaniom i
okazały
okazały
się skuteczne w profilaktyce chorób, ale
się skuteczne w profilaktyce chorób, ale
prezerwatywy poliuretanowe również
prezerwatywy poliuretanowe również
chronią przed
chronią przed
chorobami.
chorobami.
Przy stosunkach analnych, ze względu na
Przy stosunkach analnych, ze względu na
większe prawdopodobieństwo
większe prawdopodobieństwo
uszkodzenia
uszkodzenia
prezerwatywy, zaleca się specjalne,
prezerwatywy, zaleca się specjalne,
grubsze prezerwatywy. Nigdy nie używaj
grubsze prezerwatywy. Nigdy nie używaj
substancji
substancji
zwilżających na bazie tłuszczu np.
zwilżających na bazie tłuszczu np.
wazeliny do prezerwatyw lateksowych,
wazeliny do prezerwatyw lateksowych,
gdyż niszczą one
gdyż niszczą one
właściwości ochronne lateksu.
właściwości ochronne lateksu.
2. Stosuj nowe prezerwatywy dla kobiet
2. Stosuj nowe prezerwatywy dla kobiet
do pochwowe.
do pochwowe.
Są użyteczne, jeżeli twój
Są użyteczne, jeżeli twój
partner (partnerzy) nie może lub
partner (partnerzy) nie może lub
nie chce
nie chce
stosować prezerwatyw dla mężczyzn.
stosować prezerwatyw dla mężczyzn.
Możecie nanieść niewielką ilość dowolnej
Możecie nanieść niewielką ilość dowolnej
substancji zwilżającej, łącznie z
substancji zwilżającej, łącznie z
substancjami na bazie roztworów
substancjami na bazie roztworów
tłuszczowych, wewnątrz
tłuszczowych, wewnątrz
prezerwatywy
prezerwatywy
lub na penisa. Stosowanie środków
lub na penisa. Stosowanie środków
plemnikobójczych z zawartością
plemnikobójczych z zawartością
nonoxynolu-9
nonoxynolu-9
z prezerwatywą dla kobiet może
z prezerwatywą dla kobiet może
spowodować podrażnienie waginy.
spowodować podrażnienie waginy.
3. Używaj dowaginalnych środków
3. Używaj dowaginalnych środków
plemnikobójczych (pianek, kremów i
plemnikobójczych (pianek, kremów i
galaretek
galaretek
antykoncepcyjnych). Są dostępne w
antykoncepcyjnych). Są dostępne w
aptece bez recepty i możesz stosować je
aptece bez recepty i możesz stosować je
same lub łącznie z
same lub łącznie z
krążkiem albo prezerwatywą. Użycie
krążkiem albo prezerwatywą. Użycie
krążka lub prezerwatywy łącznie ze
krążka lub prezerwatywy łącznie ze
środkiem
środkiem
plemnikobójczym stanowi lepszą ochronę.
plemnikobójczym stanowi lepszą ochronę.
Jeżeli używasz prezerwatywy, wprowadź
Jeżeli używasz prezerwatywy, wprowadź
przed
przed
stosunkiem do waginy odpowiednią
stosunkiem do waginy odpowiednią
dawkę środka plemnikobójczego.
dawkę środka plemnikobójczego.
4. Krążek (ze środkiem plemnikobójczym)
4. Krążek (ze środkiem plemnikobójczym)
daje lepszą ochronę przeciwko chorobom
daje lepszą ochronę przeciwko chorobom
przenoszonym drogą płciową atakującym
przenoszonym drogą płciową atakującym
szyjkę macicy, takim jak rzeżączka i
szyjkę macicy, takim jak rzeżączka i
chlamydiaza. Inne
chlamydiaza. Inne
środki antykoncepcyjne chroniące szyjkę
środki antykoncepcyjne chroniące szyjkę
macicy, takie jak kapturki i gąbka, nie
macicy, takie jak kapturki i gąbka, nie
okazały się
okazały się
równie skuteczne w ochronie przeciwko
równie skuteczne w ochronie przeciwko
chorobom przenoszonym drogą płciową.
chorobom przenoszonym drogą płciową.
Nie chronią
Nie chronią
one przed zarażeniem opryszczką,
one przed zarażeniem opryszczką,
kłykcinami czy kiłą innych części ciała,
kłykcinami czy kiłą innych części ciała,
takich jak wagina i
takich jak wagina i
odbyt.
odbyt.
5. Umycie narządów płciowych przed i
5. Umycie narządów płciowych przed i
tuż po współżyciu niewiele pomaga. W
tuż po współżyciu niewiele pomaga. W
większości
większości
przypadków kąpiel nie chroni przed
przypadków kąpiel nie chroni przed
chorobami przenoszonymi drogą płciową,
chorobami przenoszonymi drogą płciową,
ponieważ usuwa
ponieważ usuwa
naturalną wydzielinę waginy, która
naturalną wydzielinę waginy, która
pomaga organizmowi w zwalczaniu
pomaga organizmowi w zwalczaniu
infekcji, i może nawet
infekcji, i może nawet
doprowadzić do przeniesienia choroby w
doprowadzić do przeniesienia choroby w
głąb układu rozrodczego. Mężczyźni
głąb układu rozrodczego. Mężczyźni
powinni umyć
powinni umyć
mosznę i penisa, zwłaszcza po seksie
mosznę i penisa, zwłaszcza po seksie
analnym, przed kontaktem waginalnym
analnym, przed kontaktem waginalnym
lub oralnym.
lub oralnym.
6. Środki ochronne stosuje się także przy
6. Środki ochronne stosuje się także przy
kontaktach usta- wagina lub usta-odbyt.
kontaktach usta- wagina lub usta-odbyt.
Diafragmy
Diafragmy
dentystyczne (kawałki lateksu używane
dentystyczne (kawałki lateksu używane
przez dentystów) mogą być wykorzystane
przez dentystów) mogą być wykorzystane
jako ochrona
jako ochrona
w seksie oralnym. Niektórzy stosują w
w seksie oralnym. Niektórzy stosują w
tym celu folię plastikową, którą zmieniają
tym celu folię plastikową, którą zmieniają
po każdym
po każdym
użyciu.
użyciu.
Jeżeli nie masz żadnych innych środków
Jeżeli nie masz żadnych innych środków
zabezpieczających, możesz pociąć
zabezpieczających, możesz pociąć
lateksową
lateksową
rękawicę i użyć jej jako ochrony. W
rękawicę i użyć jej jako ochrony. W
krajach skandynawskich dostępne są
krajach skandynawskich dostępne są
specjalne chusteczki do
specjalne chusteczki do
seksu oralnego.
seksu oralnego.
7
7
. Porozmawiaj z partnerem/partnerką o
. Porozmawiaj z partnerem/partnerką o
chorobach przenoszonych drogą płciową,
chorobach przenoszonych drogą płciową,
zanim dojdzie
zanim dojdzie
do kontaktu seksualnego. Zapytaj go/ją,
do kontaktu seksualnego. Zapytaj go/ją,
czy nie był/a narażony/a na kontakt z
czy nie był/a narażony/a na kontakt z
chorobami. Jest to
chorobami. Jest to
szczególnie ważne, jeżeli jesteś w ciąży!
szczególnie ważne, jeżeli jesteś w ciąży!
Obejrzyj uważnie ciało swoje i
Obejrzyj uważnie ciało swoje i
partnera/ki, zwracając
partnera/ki, zwracając
uwagę na przykry zapach, wydzieliny,
uwagę na przykry zapach, wydzieliny,
owrzodzenia, guzy, świąd lub
owrzodzenia, guzy, świąd lub
zaczerwienienia.
zaczerwienienia.
Jeżeli
Jeżeli
sądzisz, że ty lub partner/ka
sądzisz, że ty lub partner/ka
jesteście chorzy, nie dotykaj owrzodzenia
jesteście chorzy, nie dotykaj owrzodzenia
i unikaj kontaktu
i unikaj kontaktu
seksualnego. Pamiętaj, że osoba chora na
seksualnego. Pamiętaj, że osoba chora na
chorobę przenoszoną drogą płciową, taką
chorobę przenoszoną drogą płciową, taką
jak
jak
opryszczka narządów płciowych czy HIV,
opryszczka narządów płciowych czy HIV,
może wyglądać na całkowicie zdrową.
może wyglądać na całkowicie zdrową.
8.
8.
Nie polecamy stosowania antybiotyków
Nie polecamy stosowania antybiotyków
jako środka profilaktycznego przeciwko
jako środka profilaktycznego przeciwko
chorobom
chorobom
przenoszonym drogą płciową. Tabletki te,
przenoszonym drogą płciową. Tabletki te,
zażyte tuż przed lub w przeciągu
zażyte tuż przed lub w przeciągu
dziewięciu godzin od
dziewięciu godzin od
kontaktu z chorą osobą, zawierają ilość
kontaktu z chorą osobą, zawierają ilość
lekarstwa wystarczającą do zapobiegania
lekarstwa wystarczającą do zapobiegania
chorobom
chorobom
.
.
A
A
le
le
zbyt mało, żeby wyleczyć już
zbyt mało, żeby wyleczyć już
rozwiniętą chorobę. Częste przyjmowanie
rozwiniętą chorobę. Częste przyjmowanie
antybiotyków lub
antybiotyków lub
przyjmowanie dawek mniejszych niż
przyjmowanie dawek mniejszych niż
optymalna może doprowadzić do rozwoju
optymalna może doprowadzić do rozwoju
szczepów
szczepów
bakterii odpornych na antybiotyk.
bakterii odpornych na antybiotyk.
Mówienie o „odpowiedzialnym zachowaniu
Mówienie o „odpowiedzialnym zachowaniu
w przypadku zagrożenia chorobami
w przypadku zagrożenia chorobami
Przenoszonymi drogą płciową” to jedno, a
Przenoszonymi drogą płciową” to jedno, a
stosowanie tego w praktyce to drugie.
stosowanie tego w praktyce to drugie.
Bardzo trudno
Bardzo trudno
powiedzieć komuś, do kogo czuję pociąg
powiedzieć komuś, do kogo czuję pociąg
fizyczny: „No dobrze, ale zanim posuniemy
fizyczny: „No dobrze, ale zanim posuniemy
się dalej,
się dalej,
czy moglibyśmy porozmawiać o chorobach
czy moglibyśmy porozmawiać o chorobach
przenoszonych drogą płciową?”.
przenoszonych drogą płciową?”.
Dziękujemy za uwagę
Dziękujemy za uwagę