Inne jałowe
Inne jałowe
martwice kości
martwice kości
KLINIKA ORTOPEDII DZIECIĘCEJ PAM
KLINIKA ORTOPEDII DZIECIĘCEJ PAM
Jałowa martwica kości
Jałowa martwica kości
Idiopatyczny zespół chorobowy, w
Idiopatyczny zespół chorobowy, w
którym dochodzi do zaburzenia
którym dochodzi do zaburzenia
procesu kostnienia enchondralnego,
procesu kostnienia enchondralnego,
którego cecha zasadniczą jest
którego cecha zasadniczą jest
martwica tk. kostnej (a także po
martwica tk. kostnej (a także po
części tk. chrzęstnej).
części tk. chrzęstnej).
Epidemiologia
Epidemiologia
Dzieci i młodzież;
Dzieci i młodzież;
Występuje najczęściej w nasadach
Występuje najczęściej w nasadach
oraz odrostkach kości;
oraz odrostkach kości;
Etiologia
Etiologia
Przyczyna - NIEZNANA;
Przyczyna - NIEZNANA;
Zaburzenia ukrwienia
Zaburzenia ukrwienia
Anatomia patologiczna
Anatomia patologiczna
Martwica - drażnienie otaczających
Martwica - drażnienie otaczających
tkanek – przekrwienie;
tkanek – przekrwienie;
Demineralizacja zdrowej kości oraz
Demineralizacja zdrowej kości oraz
uwapnienie tkanki obumarłej;
uwapnienie tkanki obumarłej;
Złamania podchrzęstne;
Złamania podchrzęstne;
Odczyn okostnowy – pogrubienie kości;
Odczyn okostnowy – pogrubienie kości;
Creeping substitution – stopniowa
Creeping substitution – stopniowa
rewaskularyzacja i przebudowa
rewaskularyzacja i przebudowa
martwiczego obszaru;
martwiczego obszaru;
Powolne częściowe włóknienie chrząstki;
Powolne częściowe włóknienie chrząstki;
Odbudowa
Odbudowa
Resorbcja obumarłej tkanki kostnej;
Resorbcja obumarłej tkanki kostnej;
Odkładanie nowej tkanki kostnej na
Odkładanie nowej tkanki kostnej na
rusztowaniu kości martwiczej
rusztowaniu kości martwiczej
Objawy kliniczne
Objawy kliniczne
Powoli narastające dolegliwości
Powoli narastające dolegliwości
bólowe ustępujące po odpoczynku;
bólowe ustępujące po odpoczynku;
Nieznaczne ograniczenie zakresu
Nieznaczne ograniczenie zakresu
ruchów;
ruchów;
Pogrubienie zarysu, obrzęk,
Pogrubienie zarysu, obrzęk,
bolesność miejscowa;
bolesność miejscowa;
Prawidłowe parametry
Prawidłowe parametry
laboratoryjne;
laboratoryjne;
Rozpoznanie
Rozpoznanie
Objawy miejscowe;
Objawy miejscowe;
Brak objawów ogólnoustrojowych;
Brak objawów ogólnoustrojowych;
MRI;
MRI;
Scyntygrafia;
Scyntygrafia;
RTG – w późniejszych stadiach;
RTG – w późniejszych stadiach;
USG – śledzenie dynamiki choroby;
USG – śledzenie dynamiki choroby;
Leczenie
Leczenie
Oszczędzanie kończyny;
Oszczędzanie kończyny;
Kilkudniowy wypoczynek;
Kilkudniowy wypoczynek;
Fizjoterapia
Fizjoterapia
Najczęstsze lokalizacje
Najczęstsze lokalizacje
Głowa kości udowej (Calve-Legg-
Głowa kości udowej (Calve-Legg-
Perthes);
Perthes);
Guzowatość piszczeli (Osgood-
Guzowatość piszczeli (Osgood-
Schlatter);
Schlatter);
Guz piętowy (Haglund);
Guz piętowy (Haglund);
Kość łódkowata (KoehlerI);
Kość łódkowata (KoehlerI);
Głowa II lub III k.śródstopia
Głowa II lub III k.śródstopia
(Freiberg,KoehlerII)
(Freiberg,KoehlerII)
Ch. Osgooda-Schlattera
Ch. Osgooda-Schlattera
Częściej u chłopców (3:1);
Częściej u chłopców (3:1);
10-15 rż;
10-15 rż;
25-50% obustronnie;
25-50% obustronnie;
Etiologia naczyniowa oraz
Etiologia naczyniowa oraz
przeciążenie;
przeciążenie;
RTG
RTG
Okres ostry – obrzęk
Okres ostry – obrzęk
tk. miękkich;
tk. miękkich;
Zmiany w jądrze
Zmiany w jądrze
kostnienia odrostka
kostnienia odrostka
guzowatości piszczeli
guzowatości piszczeli
– przewapnienie i
– przewapnienie i
fragmentacja
fragmentacja
;
;
Okres późny –
Okres późny –
powiększenie oraz
powiększenie oraz
nieregularność
nieregularność
obrysów guzowatości
obrysów guzowatości
piszczeli;
piszczeli;
Ch. Osgooda-Schlattera
Ch. Osgooda-Schlattera
Mierna bolesność, wzmożone
Mierna bolesność, wzmożone
ucieplenie i obrzęk więzadła
ucieplenie i obrzęk więzadła
właściwego rzepki i guzowatości
właściwego rzepki i guzowatości
piszczeli – nasilające się po wysiłku;
piszczeli – nasilające się po wysiłku;
Staw kolanowy wolny;
Staw kolanowy wolny;
Ruchy czynne – bolesne, bierne –
Ruchy czynne – bolesne, bierne –
niebolesne;
niebolesne;
Ch. O-S – różnicowanie
Ch. O-S – różnicowanie
Zmiany zapalne tkanek miękkich i
Zmiany zapalne tkanek miękkich i
kości;
kości;
Oddzielne jądra kostnienia
Oddzielne jądra kostnienia
guzowatości piszczeli;
guzowatości piszczeli;
Złamanie;
Złamanie;
Ch. O-S - leczenie
Ch. O-S - leczenie
W okresie ostrym wyłączenie aktywności
W okresie ostrym wyłączenie aktywności
ruchowej;
ruchowej;
Okłady rozgrzewające;
Okłady rozgrzewające;
Leseroterapia;
Leseroterapia;
Terapuls;
Terapuls;
Bierne ćwiczenia m.czworogłowego uda
Bierne ćwiczenia m.czworogłowego uda
oraz zginaczy kolana;
oraz zginaczy kolana;
Rzadko orteza kolanowa, kule łokciowe
Rzadko orteza kolanowa, kule łokciowe
lub tutor gipsowy – na okres 3 m-c;
lub tutor gipsowy – na okres 3 m-c;
Bardzo rzadko – operacja;
Bardzo rzadko – operacja;
Choroba Haglunda
Choroba Haglunda
Jałowa martwica odrostka guza k.
Jałowa martwica odrostka guza k.
piętowej;
piętowej;
9-13 rż;
9-13 rż;
Przeciążenie i tło naczyniowe;
Przeciążenie i tło naczyniowe;
RTG
RTG
Kondensacja cienia
Kondensacja cienia
następnie
następnie
fragmentacja
fragmentacja
apofizy (odrostka);
apofizy (odrostka);
Choroba Haglunda
Choroba Haglunda
Dolegliwości bólowe – szczególnie po
Dolegliwości bólowe – szczególnie po
wysiłkach fizycznych – nasila się
wysiłkach fizycznych – nasila się
przy ucisku lub zgięciu grzbietowym
przy ucisku lub zgięciu grzbietowym
stopy;
stopy;
Nieznaczny obrzęk guza k. piętowej;
Nieznaczny obrzęk guza k. piętowej;
Utykanie;
Utykanie;
Ustawienie stopy końskie i koślawe;
Ustawienie stopy końskie i koślawe;
Różnicowanie
Różnicowanie
Ropne zapalenie kości i szpiku;
Ropne zapalenie kości i szpiku;
Gruźlica kości;
Gruźlica kości;
Fizjologiczne przewapnienia i
Fizjologiczne przewapnienia i
występowanie kilku oddzielnych
występowanie kilku oddzielnych
jąder kostnienia;
jąder kostnienia;
Leczenie
Leczenie
Oszczędzanie kończyny przez okres
Oszczędzanie kończyny przez okres
do kilku miesięcy;
do kilku miesięcy;
Odciążenie przez podwyższenie
Odciążenie przez podwyższenie
obcasa (obustronnie), miękkie
obcasa (obustronnie), miękkie
wkładki pod piętę i stosowanie
wkładki pod piętę i stosowanie
obuwia z miękką podeszwą;
obuwia z miękką podeszwą;
Ciepłe kapiele;
Ciepłe kapiele;
Terapuls;
Terapuls;
Ch. Koehlera I
Ch. Koehlera I
Martwica kości łódkowatej;
Martwica kości łódkowatej;
Chłopcy, 4-10rż;
Chłopcy, 4-10rż;
1/3 obustronnie;
1/3 obustronnie;
Ch. Koehlera I
Ch. Koehlera I
Dolegliwości bólowe grzbietowo
Dolegliwości bólowe grzbietowo
przyśrodkowej części stopy
przyśrodkowej części stopy
narastające przy chodzeniu;
narastające przy chodzeniu;
Nieznaczny obrzęk okolicy;
Nieznaczny obrzęk okolicy;
Tkliwość;
Tkliwość;
Niekiedy nieznaczne ogranicznie
Niekiedy nieznaczne ogranicznie
ruchomości sąsiednich stawów;
ruchomości sąsiednich stawów;
RTG
RTG
Ścieńczenie i
Ścieńczenie i
kondensacjac k.
kondensacjac k.
łódkowatej,
łódkowatej,
Nieregularny kształt i
Nieregularny kształt i
utkanie;
utkanie;
Nie stwierdza się
Nie stwierdza się
fragmentacji kości;
fragmentacji kości;
Stopniowe cieńczenie
Stopniowe cieńczenie
kości łódkowatej,
kości łódkowatej,
następnie odbudowa i
następnie odbudowa i
powrót prawidłowego
powrót prawidłowego
utkania i kształtu;
utkania i kształtu;
Różnicowanie
Różnicowanie
Ropne zapalenie kości;
Ropne zapalenie kości;
Bezobjawowe nieregularności
Bezobjawowe nieregularności
kostnienia kości łódkowatej;
kostnienia kości łódkowatej;
Leczenie
Leczenie
Oszczędzanie kończyny;
Oszczędzanie kończyny;
Wkładka unosząca sklepienie
Wkładka unosząca sklepienie
podłużne stopy;
podłużne stopy;
Ciepłe kąpiele;
Ciepłe kąpiele;
Ćwiczenia i łagodne masaże;
Ćwiczenia i łagodne masaże;
Terapuls;
Terapuls;
Ew. opatrunek gipsowy na 4-6tyg. W
Ew. opatrunek gipsowy na 4-6tyg. W
niewielkiej supinacji i końskości.
niewielkiej supinacji i końskości.
Głowa II lub III
Głowa II lub III
k.śródstopia
k.śródstopia
(Freiberg,KoehlerII)
(Freiberg,KoehlerII)
Dolegliwości po dłuższym obciążeniu
Dolegliwości po dłuższym obciążeniu
stopy
stopy
Utykanie
Utykanie
Bolesność uciskowa , pogrubienie
Bolesność uciskowa , pogrubienie
Ograniczenie ruchów w stawie MP
Ograniczenie ruchów w stawie MP
RTG
RTG
Zatarcie obrysów
Zatarcie obrysów
głowy
głowy
Spłaszczenie
Spłaszczenie
Poszerzenie
Poszerzenie
Zwiększone
Zwiększone
uwapnienie
uwapnienie
martwiczej kości
martwiczej kości
Różnicowanie
Różnicowanie
Metatarsalgia Mortona
Metatarsalgia Mortona
Złamania zmęczeniowe
Złamania zmęczeniowe
Złamania urazowe
Złamania urazowe
Zapalenia stawu
Zapalenia stawu
Leczenie
Leczenie
Wypoczynek
Wypoczynek
Zmniejszenie ruchliwości
Zmniejszenie ruchliwości
Odciążenie
Odciążenie
Opatrunek gipsowy
Opatrunek gipsowy
Fizjoterapia (kąpiele ciepłe-
Fizjoterapia (kąpiele ciepłe-
zimne,masaż,magnetoterapia)
zimne,masaż,magnetoterapia)
Zabieg operacyjny
Zabieg operacyjny