TEMAT : REGULACJE PRAWNE STANÓW NADZWYCZAJNYCH.
ROLA INSTYTUCJI I URZĘDÓW W SYTUACJACH
KRYZYSOWYCH.
1.Istota stanu nadzwyczajnego.
2.Rodzaje stanów nadzwyczajnych.
3.Podstawowe konsekwencje stanów nadzwyczajnych.
4.Pojęcie militaryzacji.
5.Stany obronne państwa, poziomy ochrony antyterrorystycznej.

Stan nadzwyczajny – szczególny reżim prawny,
służący odwróceniu lub umniejszeniu skutków
szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki
konstytucyjne są niewystarczające.

Rodzaje stanów nadzwyczajnych.
Według Konstytucji RP z 1997 r. mogą być wprowadzone 3 rodzaje
stanów nadzwyczajnych:

•stan wojenny,

•stan wyjątkowy,

•stan klęski żywiołowej.

•Podstawa prawna.

•Konstytucja RP - rozdział XI (art. 228 - 234)

•ustawa z dnia 29 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz o
kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego
podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej.

•ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym.

•ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej.

STAN WOJENNY.
W razie zewnętrznego zagrożenia państwa, w tym
spowodowanego Działaniami terrorystycznymi,
zbrojnej napaści na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej lub gdy z umowy międzynarodowej
wynika zobowiązanie do wspólnej obrony
przeciwko agresji, Prezydent Rzeczypospolitej
Polskiej może, na wniosek Rady Ministrów,
wprowadzić stan wojenny na części albo na całym
terytorium państwa.

1. Rada Ministrów w czasie stanu wojennego w szczególności:
1) zarządza uruchomienie systemu kierowania obroną państwa,
2) zarządza przejście na wojenne, określone w odrębnych
przepisach, zasady działania organów władzy publicznej,
3) określa, na wniosek Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych,
zasady działania organów władzy publicznej w strefie
bezpośrednich działań wojennych,
4) może zawiesić funkcjonowanie organów władzy publicznej w
strefie bezpośrednich działań wojennych,
5) może przekazać organom wojskowym określone kompetencje
organów władzy publicznej w strefie bezpośrednich działań
wojennych.

Na obszarze, na którym został wprowadzony stan
wojenny,

ograniczeniom

wolności

i

praw

człowieka i obywatela podlegają wszystkie osoby
fizyczne zamieszkałe lub przebywające tam
chociażby czasowo, a także ograniczenia te
stosuje się odpowiednio wobec osób prawnych i
jednostek organizacyjnych nie posiadających
osobowości prawnej mających siedzibę lub
prowadzących działalność na obszarze objętym
stanem wojennym.

1.Powszechna lub częściowa mobilizacja.
2.Częściowe zakaz swobód obywatelskich.
3.Reglamentacja towarów.
4.Ograniczenie kodeksu pracy.
5.Obowiązek świadczeń rzeczowych i osobistych.

W sytuacji szczególnego zagrożenia konstytucyjnego
ustroju państwa,
bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego, w
tym
spowodowanego działaniami terrorystycznymi, które nie
może być
usunięte

poprzez

użycie

zwykłych

środków

konstytucyjnych, Rada
Ministrów może podjąć uchwałę o skierowaniu do
Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej wniosku o wprowadzenie stanu
wyjątkowego.

Na obszarze, na którym został wprowadzony stan
wyjątkowy, Ograniczeniom wolności i praw
człowieka i obywatela podlegają wszystkie osoby
fizyczne zamieszkałe lub przebywające tam
chociażby czasowo. Ograniczenia te stosuje się
odpowiednio wobec osób prawnych i jednostek
organizacyjnych nie posiadających osobowości
prawnej, mających siedzibę lub prowadzących
działalność

na

obszarze

objętym

stanem

wyjątkowym.

W czasie stanu wyjątkowego Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej,
na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może postanowić o użyciu
oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
do przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa, jeżeli
dotychczas zastosowane siły i środki zostały wyczerpane.

Stan klęski żywiołowej może być wprowadzony na obszarze, na którym
Wystąpiła klęska żywiołowa, a także na obszarze, na którym wystąpiły
lub mogą wystąpić skutki tej klęski.

1. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) klęsce żywiołowej - rozumie się przez to katastrofę naturalną lub
awarię
techniczną, których skutki zagrażają życiu lub zdrowiu dużej liczby
osób,
mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych
obszarach, a
pomoc i ochrona mogą być skutecznie podjęte tylko przy
zastosowaniu nadzwyczajnych środków, we współdziałaniu różnych
organów i instytucji oraz
specjalistycznych służb i formacji działających pod jednolitym
kierownictwem,
2) katastrofie naturalnej - rozumie się przez to zdarzenie związane z
działaniem
sił natury, w szczególności wyładowania atmosferyczne, wstrząsy
sejsmiczne,
silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, długotrwałe
występowanie
ekstremalnych temperatur, osuwiska ziemi, pożary, susze, powodzie,
zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach
wodnych,
masowe występowanie szkodników, chorób roślin lub zwierząt albo
chorób
zakaźnych ludzi albo też działanie innego żywiołu,
3) awarii technicznej - rozumie się przez to gwałtowne,
nieprzewidziane
uszkodzenie lub zniszczenie obiektu budowlanego, urządzenia
technicznego
lub systemu urządzeń technicznych powodujące przerwę w ich
używaniu
lub utratę ich właściwości.
2. Katastrofą naturalną lub awarią techniczną może być również
zdarzenie wywołane działaniem terrorystycznym.

Militaryzacji podlegają przedsiębiorstwa, które w razie zagrożenia
bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny będą wykonywać zadania w
zakresie:
1)produkcji wyrobów, wykonywania usług oraz prac wdrożeniowych i
ekspertyz niezbędnych do zabezpieczenia potrzeb obronnych
państwa;
2) wykonywania przewozów wojskowych oraz logistycznego wsparcia
Sił

Zbrojnych i sojuszniczych sił wzmocnienia w ramach

obowiązków państwa-gospodarza;
3) funkcjonowania systemów łączności, transportu, energetyki oraz
gazownictwa i sektora paliwowego,a także wykonywania funkcji
wynikających ze zwierzchnictwa w polskiej przestrzeni powietrznej;
4) budowy, rozbudowy i odtwarzania infrastruktury obronnej państwa
oraz

osłony technicznej infrastruktury transportowej, a także

gromadzenia i utrzymywania rezerw mobilizacyjnych na potrzeby
osłony technicznej tej

infrastruktury;

5)

informacyjnego

zabezpieczenia

funkcjonowania

systemu

obronnego państwa;
6) utrzymania bezpieczeństwa i porządku wewnętrznego;
7) prowadzenia ochrony obiektów o szczególnym znaczeniu dla
bezpieczeństwa i obronności państwa.

Obecnie obowiązujące przepisy prawne, związane z osiąganiem
gotowości obronnej państwa, ustalają trzy podstawowe stany
gotowości obronnej państwa:

•stan stałej gotowości obronnej państwa;

•stan gotowości obronnej państwa czasu kryzysu;

•stan gotowości obronnej państwa czasu wojny.