ZABURZENIA

ZABURZENIA

SEKSUALNE

SEKSUALNE

ICD-10

ICD-10



F52 Dysfunkcje seksualne



F64 Zaburzenia identyfikacji
płciowej



F65 Zaburzenia preferencji
seksualnych (parafilie)



F66 Zaburzenia psychologiczne i
zaburzenia zachowania związane z
rozwojem i orientacją seksualną

F52 Dysfunkcje seksualne

F52 Dysfunkcje seksualne



F52.0 Brak lub utrata potrzeb seksualnych



F52.1 Awersja seksualna i brak
przyjemności seksualnej



F52.2 Brak reakcji genitalnej



F52.3 Zaburzenia orgazmu



F52.4 Wytrysk przedwczesny



F52.5 Pochwica nieorganiczna



F52.6 Dyspareunia nieorganiczna



F52.7 Nadmierny popęd seksualny

F64 Zaburzenia identyfikacji

F64 Zaburzenia identyfikacji

płciowej

płciowej



Transseksualizm



Transwestytyzm o typie podwójnej roli

F65 Parafilie (zboczenia

F65 Parafilie (zboczenia

seksualne)

seksualne)



F65.0 Fetyszyzm



F65.1 Transwestytyzm fetyszystyczny



F65.2 Ekshibicjonizm



F65.3 Oglądactwo (voyeurism)



F65.4 Pedofilia



F65.5 Sadomasochizm

BRAK LUB UTRATA POTRZEB

BRAK LUB UTRATA POTRZEB

SEKSUALNYCH

SEKSUALNYCH



Oziębłość



Osłabienie popędu seksualnego



Nie podejmowanie kontaktów seksualnych



Brak kontaktów auto-erotycznych



Brak fantazji i snów erotycznych

Etiologia:

-

konstytucjonalna cecha

-

wiek

-

choroby, leki (np. cukrzyca, nadciśnienie, depresja)

-

zaburzenia nastroju (depresja monosymptomatyczna)

-

konsekwencja dysfunkcji erekcji, ejakulacji (blokada –

mechanizm obronny)

-

konsekwencja innych dysfunkcji seksualnych (dyspareunia,

anorgazmia)

-

stan po mastektomii, hysterectomii

-

niepłodność, leczenie bezpłodności

-

styl życia (zwłaszcza ludzi młodych)

BRAK LUB UTRATA POTRZEB

BRAK LUB UTRATA POTRZEB

SEKSUALNYCH

SEKSUALNYCH

siła
popędu

siła
popędu

wiek

wiek

18-
19

40

18-
19

40

50

MĘŻCZYŹ
NI

KOBIETY

AWERSJA SEKSUALNA

AWERSJA SEKSUALNA



Odczuwanie wstrętu do partnera,

pieszczot, współżycia



W skrajnej postaci odraza do wszelkich

bodźców i kontaktów seksualnych,

niezależnie od osoby partnera



Dotyka głownie kobiety



Często związana jest z przeżyciem traumy

seksualnej



Traumą mogą być też fantazje dziecka



Często towarzyszy jej anhedonia

BRAK REAKCJI GENITALNEJ

BRAK REAKCJI GENITALNEJ

impotencja, zaburzenia wzwodu

impotencja, zaburzenia wzwodu



Utrzymująca się niezdolność do osiągnięcia i/lub

utrzymania erekcji potrzebnej do prowadzenia

satysfakcjonującego współżycia seksualnego.



1. Pełna erekcja pojawia się podczas wstępnych

etapów gry miłosnej, lecz zanika lub zmniejsza się

przy próbie podjęcia stosunku, (przed wytryskiem,

jeżeli występuje)



2. Erekcja następuje wyłącznie, gdy kontakt

seksualny nie jest przewidywany.



3. Występuje tylko erekcja niepełna.



4. Brak erekcji.



Może wystąpić w chorobach – niedoczynności

tarczycy, cukrzycy, nadciśnieniu tętniczym, depresji,

alkoholizmie.



Leczenie – zewnętrzna terapia próżniowa, iniekcje

dopenisowe, farmakotorapia (sildenafil),

psychoterapia

ZABURZENIA ORGAZMU

ZABURZENIA ORGAZMU



Orgazm albo wcale nie występuje, albo jest znacznie opóźniony



Zaburzenie może mieć charakter:

– Pierwotny – orgazm nigdy nie był przeżywany
– Wtórny – w przeszłości był przeżywany orgazm
– Ogólny – niezależne od osoby partnera i typu pobudzania
– Sytuacyjny – dotyczy współżycia z dana osoba



4% kobiet nigdy nie osiąga orgazmu na drodze stymulacji

seksualnej



Etiologia psychiczna:

- Zbyt niskie podniecenie seksualne
- Przemęczenie
- Obniżony nastrój
- Niezadowalające relacje z partnerem



Etiologia somatyczna:

- Cukrzyca
- Leki



Etiologia seksualna:

– Niewłaściwa dla danej kobiety stymulacja
– Dyspareunia – bolesność podczas spółkowania

WYTRYSK PRZEDWCZESNY

WYTRYSK PRZEDWCZESNY



Wyróżnia się dwa rodzaje:

– Przedwczesny – w czasie poprzedzającym

wprowadzenie członka do pochwy

– Zbyt wczesny – w trakcie trwania stosunku

•

Czas trwania stosunku poniżej 3 minut

•

Niezdolność powstrzymania stosunku do 8-13
ruchów frykcyjnych

•

Czas stosunku zbyt krótki dla reaktywności
partnerki

POCHWICA NIEORGANICZNA

POCHWICA NIEORGANICZNA



Odruchowy mimowolny skurcz mięśni uniemożliwiający

wprowadzenie do pochwy członka, palca; antycypacja



Ściśnięcie ud, lordoza kręgosłupa lędźwiowego,

oderwanie pośladków od podłoża, uniesienie głowy



Postacie kliniczne:

– Pierwotna
– Wtórna (np. po nadużyciach)
– Immisyjna – wyłącznie próba wprowadzenia członka kończy

się niepowodzeniem



Etiologia:

- Lęk nieokreślony (czasem zwerbalizowany, racjonalizowany –

zw. z defloracją, bólem przy współżyciu, niechciana ciążą,

naruszeniem ciała, obawą, że pochwa jest zbyt wąska by

wszedł do niej członek)

- Nieuświadomiona homoseksualność
- Algopareunia – bolesność uogólniona na miednice małą
- Reakcja na zgwałcenie (reaguje w ten sposób 60% kobiet)
- Urazowe pierwsze doświadczenia seksualne

POCHWICA NIEORGANICZNA

POCHWICA NIEORGANICZNA



Skutki:

– Małżeństwa dziewicze
– Poczucie winy
– Niska samoocena
– Stany depresyjne
– Oziębłość
– Odrzucenie mężczyzny
– Bezdzietność

DYSPAREUNIA

DYSPAREUNIA



Odczuwanie bólu w trakcie stosunku



Zdecydowanie częściej spotykana u kobiet



Etiologia psychiczna:

- Ból jako obrona przed spółkowaniem z konkretnym

partnerem (sposób unikania)

- Ból jako obrana przed spółkowaniem w ogóle
- Lęk przed uczuciem bólu (uwarunkowane wspomnienia)



Etiologia somatyczna:

- Stany zapalne w obrębie sromu, przedsionka pochwy i

pochwy

- Endometrioza (gruczolistość)
- Stany zapalne w obrębie przydatków (np. zapalenie jajników)
- Bolesność w obrębie blizny po episiotomii



Etiologia seksualna:

– Hamowane podniecenie seksualne

LECZENIE POCHWICY I DYSPAREUNI

LECZENIE POCHWICY I DYSPAREUNI



Leczenie:

– Desensytyzacja lęku

•

Invitro – relaksacja + hipnoza

•

Invivo – relaksacja + uczenie rozluźnienia +
wprowadzanie narzędzi do pochwy

– Trening behawioralny – w układzie partnerskim –

stopniowe uczenie się kontaktu seksualnego

– Trening masturbacyjny – po dokładnym instruktażu
– Farmakoterapia

•

Yohimbina (działa na podwzgórze – dokrwienie w
obrębie miednicy małej)

•

HTZ

•

Lubrykanty (żele KY, TOP, FEMINUM)

NADMIERNY POPĘD SEKSUALNY

NADMIERNY POPĘD SEKSUALNY

SATYRIASIS NIMFOMANIA

SATYRIASIS NIMFOMANIA



Erotomania, uzależnienie od seksu, miłość
obsesyjna, hiperlibidemia



Nie ma norm ! Nie ma miary częstotliwości,
stosuje się miarę niewydolności w innych
dziedzinach, w niewydolności społecznej



Formy:

– Zachowania seksualne interpersonalne
– Zachowania seksualne autoerotyczne
– Fantazje, myśli erotyczne

NADMIERNY POPĘD SEKSUALNY

NADMIERNY POPĘD SEKSUALNY

SATYRIASIS NIMFOMANIA

SATYRIASIS NIMFOMANIA



Etiologia:

– 1. Podłoże nerwicowe (hiperkompensacja)

•

Poczucie niższości

•

Nieśmiałość, niepewność

– 2. Podłoże osobowościowe

•

Jedyna możliwa forma wzbogacenia osobowości

– Inne przyczyny:

•

Organika oun – zmiany organiczne w mózgu, zwłaszcza
w płatach skroniowych

•

Narkotyki (dobrze stymulują – np. kokaina)

•

Zatrucie tlenkiem węgla – mikrouszkodzenia mózgu

•

Stany maniaklne

•

Schizofrenia

TRANSWESTYTYZM

TRANSWESTYTYZM



Jedna z form zaburzonej identyfikacji i roli płciowej



Polega na osiąganiu satysfakcji seksualnej przez
przebieranie się w odzież osób płci odmiennej



Formy:

– Heteroseksualny – kontakty heteroseksualne są dominujące i

prawidłowe, t. przejawia się w przyjmowaniu kobiecej
(biernej) roli seksualnej lub w okresowym przebieraniu się w
celu osiągnięcia przyjemności seksualnej

– Homoseksualny – częściej spotykany u kobiet
– Narcystyczny
– Biseksualny
– Filofeminizm – zamiłowanie do kobiecości, którą kreuje

własnym JA

– Masochistyczny
– Ekshibicjonistyczny
– Ciswestytyzm – poprzez ubiór dąży się do uzyskania cech

typowych dla innego wieku życia

TRANSSEKSUALIZM

TRANSSEKSUALIZM



Jedna z form zaburzonej identyfikacji i roli płciowej



Niezgodność pomiędzy psychicznym poczuciem
płci a biologiczna budową ciała oraz tzw. płcią
socjalno-prawną.



Osoba dotknięta transseksualizmem nie czuje się
reprezentantem własnej płci biologicznej, uważa,
że przynależy do płci biologicznej przeciwnej

– Np. biologiczny mężczyzna czuje się psychicznie

kobietą, a jego życie psychiczne przebiega według
schematu i wzorca zachowań żeńskich

ZACHOWANIA SEKSUALNE

ZACHOWANIA SEKSUALNE

A PARAFILIE

A PARAFILIE



Zachowania seksualne spełniają 3 funkcje:

– Biologiczną – prokreacja
– Psychologiczną – zaspokojenie potrzeby seksualnej
– Społeczną – tworzenie więzi



Prawidłowe zachowania seksualne powinny
zawierać potencjalną możliwość spełniania tych
trzech funkcji



Parafilie – spełnienie funkcji seksualnej stoi w
opozycji do spelniania funkcji biologicznej lub
społecznej

PARAFILIE

PARAFILIE



Stan erotoseksualny powtarzającej się reaktywności (do

reakcji na bodziec dochodzi w każdej sytuacji)



Obsesyjna zależność – niezależne od woli analizowanie,

przypominanie sobie



Niezwykły bodziec zmysłowy – np. zwłoki, kał



Nieakceptowany bodziec zmysłowy



Zwężona reaktywność seksualna (osoba zdrowa jest otwarta

na różne bodźce seksualne – zmieniają się one wraz z

wiekiem, dotyczą różnych zmysłów; np. fetyszysta reaguje

tylko na 1 bodziec seksualny)



Bodziec może być realny (np. gwałcicielstwo) lub istniejący

w fantazji (np. wyobrażanie sobie gwałcenia)



Postępująca dezintegracja popędu seksualnego i osobowości

(popęd przymusza do pewnych zachowań)



PRZYKŁADY: skoptofilia, mizofilia, piastofilia, vojeryzm

PARAFILIE a DEWIACJE

PARAFILIE a DEWIACJE



DEWIACJE – wyznacza społeczeństwo, np. do niedawna
kontakty oralno-genitalne; im bardziej konserwatywne
społeczeństwo tym więcej dewiantów; rozpoznanie na
poziomie społecznym, a nie seksuologii klinicznej



PARAFILIA – rozpoznawana na poziomie medycznym choroba

DEWIACJE

odchylenia seksualne

PARAFILIE

zboczenia płciowe

perwersje

DEWIACJE

DEWIACJE



Odchylenia seksualne

1. In obiecto – co do obiektu

-

Pedofilia

-

Gerontofilia

-

Zoofilia

2. In modo – co do metody

-

Sadyzm

-

Ekhibicjonizm

3. Nietypowe

-

Parafilie

-

Kazirodztwo (przestępstwo)

-

Kiedyś: homoseksualizm – dziś preferencja seksualna

PARAFILIE

PARAFILIE



Leczenie:

Parafilii nie da się wyleczyć !!!!!

1.

Farmakoterapia

1.

Antyandrogeny – kastracja hormonalna

2.

Leki przeciwdepresyjne

3.

Leki obniżające napięcie, lęk

4.

Leki przeciwdrgawkowe

2.

Psychoterapia

1.

Motywacja do leczenia !!!

-

lęk przed prawem

-

cierpienie z powodu nie panowania nad swoimi impulsami

-

reakcja otoczenia

-

moralność

2.

Metody poznawczo-behawioralne
- formy zastępcze – masturbacja, materiały erotyczne, wmontowanie

dewiacji w istniejący związek, również materiały o treści pedofilnej

3. Psychoanaliza

–

Pozytywne efekty – 20-30%, rzadko u tych, którzy krzywdzą

poważnie.